Zbigniew Cendrowski
Wywiadówka z promocji zdrowia i kultury fizycznej
W skutecznej realizacji strategii edukacyjnej, wyrażonej miedzy innymi w nowej
podstawie programowej, dużego znaczenia nabiera dobra współpraca szkoły i rodziny,
nauczycieli i rodziców. Ważnym elementem sprzyjającym tej współpracy, jest radykalne
zwiększenie autonomii szkół i oddanie wielu decyzji podmiotom składającym się na lokalną
społeczność wychowującą (dyrektor, rada pedagogiczna, rodzice, samorząd, uczniowie).
Powinno to umożliwić nadążanie za wzrastającymi wymaganiami procesu wychowania, co w
szczególności odnosi się do wychowania w zdrowiu i dla zdrowia.
Wydatnie rośnie w szkole rola nauczyciela wychowania fizycznego. Stosowny zapis w
nowej podstawie wyraz
nie to podkreśla : "Dotychczasowe deklaracje zaangażowania w
sprawy zdrowia uczniów, wsparte zawodowymi kompetencjami nauczycieli wychowania
fizycznego przesądziły, iż w nowej podstawie programowej tę dziedzinę edukacji w
największym stopniu wysycano treściami edukacji zdrowotnej, czyniąc z nauczyciela
wychowania fizycznego wiodącą postać w szkole w tym zakresie".
W opublikowanym niedawno bardzo interesującym dokumencie "Polska 2030"
wyznaczającym strategię Polski na najbliższe dwie dekady, znajdujemy mocne
potwierdzenie tych tendencji. Czytamy tam miedzy innymi :
"Wspólnym elementem udanych programów edukacyjnych jest położenie nacisku na
interaktywną, angażującą współpracę między nauczycielami, opiekunami, rodzicami i samymi
dziećmi...Niezbędne jest zwiększenie zaangażowania i odpowiedzialności rodziców za
wychowanie i edukację dzieci...Rodzice są pierwszymi i najważniejszymi nauczycielami
dzieci. To na nich spoczywa zadanie wykształcenia w dziecku postaw i nawyków niezbędnych
w dorosłym życiu...System edukacyjny nie docenia edukacyjnego wpływu domu rodzinnego.
To szkoła jest postrzegana jako główny ośrodek edukacyjny. Szkoła i dom nie liczą na siebie
wzajemnie, często pozostają w konflikcie i podważają swoje pozycje... Brak wsparcia
rodziców skutkuje słabszymi wynikami i rosnącym zniechęceniem do nauki.
...Wpojone w szkole dobre wzorce i rzetelną wiedzę zniweczą negatywne cechy
środowiska rodzinnego...analogicznie, dobre wzorce wyniesione z domu rodzinnego
mogą podlegać erozji w szkole z
le zorganizowanej i nieprzygotowanej do roli
edukacyjno-wychowawczej...Rodzina wydaje się najbardziej efektywnym i ekonomicznym
systemem sprzyjającym trwałemu rozwojowi dziecka. Bez zaangażowania rodziny udzielane
dzieciom wsparcie będzie prawdopodobnie nieudane, a wszelkie uzyskane efekty przepadną,
gdy tylko go zabraknie...
Ani rodzina ani szkoła nie są w stanie, działając oddzielnie, sprostać zadaniu
wychowania zdrowotnego i fizycznego dzieci i młodzieży. Rodzice najczęściej nie dysponują
odpowiednią wiedzą w tym zakresie, sami z reguły prowadza niezdrowy tryb życia, nie ma
więc młodzież w hipokinetycznym społeczeństwie dorosłych, dobrego przykładu.
Wywiadówka z promocji zdrowia i kultury fizycznej może być jednym z konkretnych
przykładów nawiązywania korzystnej współpracy rodziny i szkoły.
Wywiadówka z promocji zdrowia i kultury fizycznej od strony organizacyjnej nie
różni się od innych spotkań nauczycieli z rodzicami, z tym, że w tym przypadku jest w całości
poświęcona problematyce zdrowia i sprawności fizycznej dzieci. Jej celem jest nie tylko
pogłębienie wiedzy rodziców o zasadach zdrowego stylu życia, ale co najważniejsze,
1
zaproponowanie im różnych konkretnych, zachowań, metod, form i technik pracy z dzieckiem
w rodzinie.
Wywiadówka z promocji zdrowia i kultury fizycznej nie jest propozycją nową. Z
powodzeniem jest już organizowana w wielu szkołach. Jak zaobserwowaliśmy w praktyce, i
jak potwierdzają to liczne badania i konstatacje teoretyczne, zalecenia ogólne dotyczące zasad
zdrowego stylu życia, są mało inspirujące i nieskuteczne. Zupełnie inaczej są przyjmowane
oceny, nakazy i zakazy kiedy odnoszą się do własnych dzieci a nie dzieci w ogóle.
Wykorzystuje się w tym przypadku jedno z najsilniejszych uczuć i więzi międzyludzkiej :
miłość rodziców do swych dzieci, kiedy gotowi są oni ponieść wszelkie trudy aby zapewnić
dziecku zdrowie i powodzenie.
Największy skutek odnoszą wywiadówki, podczas których, na przykładzie konkretnej
klasy i konkretnych dzieci, dokonuje się fachowej analizy i oceny stanu zdrowia i sprawności
fizycznej, łącząc je z praktycznymi zaleceniami, pokazami i warsztatami przy aktywnym
udziale samej młodzieży. Głównymi referentami podczas takich spotkań są z reguły
nauczyciel wychowania fizycznego i pielęgniarka szkolna, często zaprasza się innych
specjalistów : lekarza, dietetyka, psychologa, seksuologa itp.
Obok klasycznej problematyki dotyczącej wychowania fizycznego, podejmowane są
podczas takich spotkań z rodzicami problemy higieny życia codziennego, zasady hartowania
się, profilaktyki chorób układu krążenia, walki z nowotworami, problemy AIDS, eliminacji
nałogów i uzależnień, prawidłowego odżywiania się, złożona i powszechnie niedoceniana
sprawa stresu, problemy wychowania prorodzinnego i seksualnego.
Podczas takich wywiadówek występuje znany, ale niedoceniany efekt edukacji
zwrotnej, kiedy rodzice przekonani o wielkim znaczeniu przykładu osobistego, podejmują
własne działania prozdrowotne wiedząc, że może to mieć istotny wpływ na zachowania dzieci.
To, że rodzice sami wiele na tym zyskują, zmieniając korzystnie swój styl życia, jest nader
oczywiste.
Opisywałem już wielokrotnie, szczególnie na łamach Lidera, praktyczne efekty takich
wywiadówek, myślę teraz, że warto te przykłady zebrać i przypomnieć z nadzieją, że mogą
one być przydatne przy realizacji nowej podstawy programowej. Tym większą pokładam w
tym nadzieję, że żaden z niżej opisanych przykładów nie został wymyślony, ale jest relacją z
konkretnego wydarzenia, a głównymi autorami opisanych poniżej praktycznych przykładów
są sami nauczyciele wychowania fizycznego i szkolni edukatorzy zdrowotni.
Spośród wielu przykładów wybrałem formy najczęściej stosowane w praktyce. Opis ten
zatytułowałem : 12 optymistycznych scenariuszy, nie ma bowiem nic bardziej
optymistycznego, jak dzieło człowieka, który ma nadzieję, który wierzy w skutek swych
działań, który po prostu działa i cieszy się efektami swych działań.
12 Optymistycznych scenariuszy
1. Scenariusz pierwszy: NAUCZYCIEL, SOA
TYS, KSI
DZ
W pewnej dużej wsi, zebrała się cała wieś, starzy i młodzi, kobiety i mężczyz
ni i sporto-
wo-odświętnie ubrane dzieci z miejscowej szkoły. One to były aktorami i przedmiotem
szczególnego zainteresowania. Zebranie odbywało się w miejscowej remizie straży pożarnej i
przylegających do niej zielonych terenach. Tu zawsze zbierała się cała wieś na każde publiczne
debatowanie. Cała rzecz odbyła się w niedzielę po sumie, a większość uczestników spotkania
przyszła tu wprost z kościoła i z księdzem na czele
Zaczął sołtys witając przybyłych, i oddał głos naszemu "panu od wychowania fizycznego".
Ten po krótkim referacie o wartości ruchu w życiu człowieka, po prostu zrobił pokaz, w
którym wystąpiły dzieci demonstrując to, czego się na wychowaniu fizycznym nauczyły.
Potem wystąpił lekarz opiekujący się szkołą, opisując stan zdrowia dzieci, analizując na co
2
najczęściej chorują i co najważniejsze informował, jak należy postępować, aby tym
schorzeniom skutecznie zapobiegać. Szczególnie cenne w wystąpieniu lekarza było to, że nie
mówił jakie leki w poszczególnych chorobach i dolegliwościach stosować, ale jak
zachowywać się, aby do takich chorób nie dochodziło. Nauczyciel wychowania fizycznego
zademonstrował w wykonaniu uczniów różne interesujące ćwiczenia zachęcając, aby były one
wspólnie z rodzicami wykonywane także w domu. Miałem i ja swój praktyczny występ. Pod
hasłem "Bieg ku słońcu" wspólny (rodzice, nauczyciele i uczniowie) zdrowotny trening
biegowy, podczas którego uczyłem pomiaru tętna, mówiłem na czym polega znaczenie
prozdrowotne wysiłku wytrzymałościowego, co się dzieje z organizmem człowieka gdy
ćwiczy. Wywiadówkę kończył ksiądz, o którym wiadomo, że chodzi z młodzieżą na wędrówki
i zna się na sędziowaniu, bo często  gwiżdże" na zawodach sportowych. Ksiądz, który biegał
razem z nami, podkreślił wielkie znaczenie wspólnego sportowania dzieci z rodzicami.
2. Scenariusz drugi: CZY MAMA TO POTRAFI?
Wynajęto dużą halę sportową, bo ta lekcja miała być poglądową dla wszystkich nauczycieli i
rodziców. A na parkiecie 25 par : matka z córką lub synem albo ojciec - też z córką lub synem.
Dwóch nauczycieli (to był bardzo dobry pomysł): jeden prowadził zajęcia, drugi je komen-
tował wyjaśniając intencje prowadzącego i analizując poszczególne ćwiczenia.
Atmosfera była jak na wielkich międzynarodowych zawodach. Prowadzący wprowadził liczne
elementy współzawodnictwa pomiędzy rodzicami i dziećmi. I tu ciekawe zjawisko: rodzice
byli w rozterce: pokażę, że jestem sprawniejszy od syna, to będzie mu przykro, więc też
rodzice byli tu znacznie bardziej tolerancyjni, a nawet ułatwiali zwycięstwo swym dzieciom -
przeciwnikom, dzieci raczej bezlitośnie wykorzystywały wszystkie słabości swych
przeciwników - rodziców.
A o co chodziło przede wszystkim? O to by zachęcić rodziców do wspólnego sportowania z
dziećmi i aby dostarczyć im możliwie najwięcej praktycznych wzorców tych wspólnych
ćwiczeń. Znakomity, dyskretny komentarz współprowadzącego inspirował i rozbudzał
wyobraz
nię. I o to właśnie najbardziej chodzi - by pobudzić wyobraz
nię.
3. Scenariusz trzeci: SESJA NAUKOWA
Obecni byli wszyscy nauczyciele szkoły i rodzice uczniów z klas IV-VI. Dobrze przygotowana
sala konferencyjna. Na stołach przyrządzone przez uczniów sałatki warzywne, owoce, napoje
mleczne w czym znaczący udział mieli miejscowi producenci - sponsorzy. Wygłoszono trzy
referaty: zaproszony prelegent mówił o zagrożeniach chorobami cywilizacyjnymi, wspierając
wykład filmem i prezentacją komputerową. Po nim lekarz szkolny dokonał gruntownej analizy
stanu zdrowia uczniów i mówił o metodach zapobiegania najpopularniejszym schorzeniom.
Wreszcie nauczyciel wf na wykresach i zdjęciach opisał stan sprawności fizycznej dzieci,
analizując przyczyny różnych odchyleń od normy i prezentując różne konkretne formy
korektywnych możliwości wychowania fizycznego. Na zakończenie dyrektor szkoły
zaproponował bardzo zwięzły, ale konkretny program współpracy szkoły i rodziców.
4. Scenariusz czwarty: WYCHOWANIE FIZYCZNE ZADANE DO DOMU
Ta wywiadówka była poświęcona nauczeniu rodziców kilku wybranych konkretnych technik i
form pracy z dzieckiem w domu. Przedmiotem demonstracji były formy biegowe, ćwiczenia
gimnastyczne i nauka gry w ringo. Wybrano takie więc ćwiczenia, które bez większych
trudności każdy rodzic może wykonywać wraz z dziećmi. Kiedy rodzice rozumieją na czym
polega wartość ćwiczeń i wiedzą jak je przeprowadzać, wystarczy już tylko trochę dobrej woli,
by zachęcali dzieci do ćwiczeń i ćwiczyli wraz z nimi. Nauczyciel wf ma do dyspozycji wtedy
jeszcze jeden bardzo ważny impuls - może po prostu zadawać wf do domu, tzn. może, wiedząc,
że dziecko uzyska w tej sprawie pomoc ze strony rodziców, zalecić uczniowi przeprowadzanie
3
określonych ćwiczeń wyrównujących braki i wspomagających jego rozwój fizyczny. Rodzice
na te zajęcia przyszli w strojach sportowych i zapoznawali się z każdym ćwiczeniem
praktycznie.
5. Scenariusz piąty: ZAWODY SPORTOWE
Wiele szkół stosuje  od święta" tę formę: zawody sportowe rodzice - dzieci. Jednak tylko
niektóre szkoły nadały tej zabawie taką systematyczność połączoną z przekazywaniem
różnych informacji, jak szkoła podstawowa, do której zawsze w piątek po południu wszyscy
niemal rodzice przychodzą, bo w tym dniu odbywa się zawsze olimpiada w kilku
konkurencjach sportowych i sprawnościowych tak pomyślanych, aby udział mogli wziąć
wszyscy. Programy tych zawodów są układane wspólnie: przez rodziców, dzieci i nauczycieli i
znane są wszystkim. Tworzy to ciekawą atmosferę: dzieci zabiegają, by rodzice przyszli, bo
zabraknie zawodników do drużyny, zachęcają się wspólnie do treningów, wspólnie też
przeżywają sukcesy i niepowodzenia. Zawody są organizowane w różnych konfiguracjach :
rodzice - nauczyciele, rodzice - dzieci, turniej rodzin itp.
6. Scenariusz szósty: INDEKS
W tej szkole głównym bohaterem był dr Krzysztof Zuchora i jego indeks. Rasowy nauczyciel
wychowania fizycznego, poszukujący prostej i atrakcyjnej oferty dla rodziców, szybko odkrył
taką możliwość właśnie w Indeksie Zuchory. Zaproszeni rodzice najpierw wysłuchali
wystąpienia autora, który nie tylko mówił, ale przede wszystkim demonstrował poszczególne
ćwiczenia. Cała impreza odbywała się przy aktywnym udziale rodziców i dzieci. Tu szanse się
wyrównywały, bo ćwiczenia i system ich punktowania, są tak opracowane, aby każdy, bez
względu na wiek, mógł porównywać swe wyniki z innymi. Rodzice przekonani o swej
mniejszej sprawności odkrywali nagle, że mogą rywalizować ze swymi dziećmi. Każdy
wychodząc zabierał oczywiście egzemplarz Indeksu z autografem autora.
7. Scenariusz siódmy: ZIELONA RECEPTA
To spotkanie miało charakter konsylium. W  Prezydium" zasiedli : lekarz, nauczyciel wf i
pielęgniarka, a przed nimi siadali kolejno rodzice, nierzadko oboje, by zapoznać się
szczegółowo ze stanem zdrowia i sprawności swego dziecka. Wszyscy rodzice otrzymywali
ponadto, od prowadzących wywiadówkę, indywidualny wykres sprawności swego dziecka
oraz, dostosowany do potrzeb i możliwości konkretnego dziecka, zestaw zalecanych ćwiczeń.
Walor takiej wywiadówki polega na tym, że nie musi się omawiać różnych szczegółów, często
krępujących, dotyczących konkretnego dziecka, wobec wszystkich, można takie problemy
omówić bezpośrednio z zainteresowanymi. Koncepcja "Zielonej Recepty" została zresztą
wykorzystana poza szkołą, przy kontaktach wielu lekarzy z pacjentami, kiedy po badaniu i
zapisaniu lekarstw, lekarz dodawał (zapisywał na specjalnej recepcie) różne wskazania
dotyczące aktywności fizycznej.
8. Scenariusz ósmy: SPECJALNIE DLA DZIEWCZ
T
W tym liceum nauczyciele doszli do wniosku, że specjalną wywiadówkę poświęcić należy
sprawie wychowania fizycznego dziewcząt. Wiele z nich ucieka z wychowania fizycznego,
bierze zwolnienia, ćwiczy niechętnie. Dziewczęta mają też w tym wieku inne problemy
zdrowotne. W szkole wprowadzono więc znaczne innowacje w realizacji programu
wychowania fizycznego. Uznano też, że niezbędne jest nawiązanie bezpośredniego kontaktu z
rodzicami. Rodzicom przedstawiono specjalistyczny referat o specyfice rozwoju fizycznego i
szczególnych potrzebach dorastających dziewcząt. Do informacji wpleciono liczne wskazówki
nt. diety, higieny, mody, tańca, kosmetyki itp.
4
9. Scenariusz dziewiąty: NAUCZYCIELSKIE WARSZTATY
Aby pomóc nauczycielom wychowania fizycznego i szkolnym edukatorom zdrowotnym w
przygotowaniu wywiadówek w ich szkołach, Szkolny Związek Sportowy we współpracy z
innymi zainteresowanymi partnerami organizuje od kilkunastu już lat warsztaty poświęcone
problemom promocji zdrowia, zdrowego stylu życia i sprawności fizycznej dzieci i młodzieży.
W spotkaniu biorą udział nauczyciele wychowania fizycznego i pracownicy szkolnej służby
zdrowia, a referaty ilustrowane wygłaszają : lekarz epidemiolog, lekarz pediatra, metodyk
wychowania fizycznego i psycholog. Uczestnicy spotkania mogą zaopatrzyć się w różne
materiały programowe, kupić różne interesujące książki, prezentacje i materiały poglądowe.
Ważnym elementem warsztatów są pokazy demonstrowane przez nauczycieli podczas których
prezentują oni nowe formy pracy. Warsztaty takie, wobec konieczności prowadzenia edukacji
zdrowotnej przez nauczycieli wychowania fizycznego nabierają szczególnego znaczenia
dostarczają bowiem nauczycielom niezbędnej wiedzy teoretycznej i praktycznej w tym
zakresie.
W ostatnich 20 latach SZS, przy pomocy wielu placówek naukowych i ośrodków
metodycznych edukacji, zorganizował ponad 400 takich spotkań z udziałem około 20000
nauczycieli i liderów szkolnej promocji zdrowia. Sponsorem tych spotkań były m.in. MEN,
MSiT oraz różne ośrodki nauki jak np. Instytut Kardiologii i Szkoły Wyższe.
10. Scenariusz dziesiąty: SPORT DLA KAŻDEGO
To chyba najczęściej stosowana forma wywiadówki. Rodzice są często zapraszani na imprezy
sportowe i obserwują swoje dzieci w akcji. Jednak to co oglądałem w jednej ze szkół, było
majstersztykiem wychowawczym. Po pierwsze, nauczyciel tak zorganizował zawody, że
wszyscy uczniowie brali w nich udział i wszyscy byli potrzebni. Podczas kiedy zawody się
odbywały, a polegały one na pokonywaniu bardzo bogato wyposażonego toru przeszkód,
nauczyciel komentował ich przebieg, bardzo ciekawie i szczegółowo opowiadając o każdym
uczestniku, jakie ma osiągnięcia i jakie kłopoty, na co powinien zwrócić uwagę, co poćwiczyć.
Nauczyciel ten znalazł też czas, by przy poszczególnych ćwiczeniach zwrócić uwagę rodziców
na to, czym charakteryzują się i jakie mają znaczenie dla zdrowia dziecka. Nauczyciel ten
osiągnął rzecz bardzo trudną, pokazał bardzo zróżnicowaną co do sprawności klasę, ale
omawiając sprawność każdego dziecka, nie dzielił klasy na sprawnych i na niesprawnych.
Wszyscy mieli jakieś osiągnięcia i każdy coś do poprawienia.
11. Scenariusz jedenasty WOLONTARIUSZE
To były pokazowe zajęcia sportowe zorganizowane dla rodziców, ale głównymi bohaterami,
organizatorami prowadzącymi zajęcia i sędziami byli sami uczniowie. Nauczyciel, który
zorganizował tę wywiadówkę, wystąpił w roli komentatora tego co się na boisku działo, a
wszystko robili sami uczniowie. Aby zajęcia nie były zbyt nużące i mogły obrazowo
eksponować talenty organizatorskie i sędziowskie młodzieży, tak ułożono program, aby były
to formy proste, o wysokiej dynamice i ekspresji, a uczniowie zamieniali się często rolami
między sobą, występując raz w roli ćwiczących, a za chwilę w roli organizatorów. Był więc w
programie : bieg z liderem, pokazy taneczne - sportowe, gry i zabawy sportowe, pokazy
rozgrzewki, itp. Bardzo interesującym rozwiązaniem było to, że prowadzący poszczególne
zajęcia uczniowie mieli założone kolorowe kapelusiki co ułatwiało wyróżnienie ich w gronie
ćwiczących i obserwacje ich zachowań. Uczniowie byli do swych ról dobrze przygotowani i
obyci z takimi formami, bo nauczyciele w tej szkole systematycznie korzystali z pomocy
młodzieży, prowadząc szkolenie na stopnie Młodzieżowych Organizatorów Sportu i
Młodzieżowych Sędziów Sportowych.
12. Scenariusz dwunasty INTERNETOWE TECHNIKI EDUKACJI ZDROWOTNEJ
5
Przed kilku laty obserwowałem wywiadówkę zorganizowaną dla rodziców uczniów
gimnazjum podczas której uczniowie zademonstrowali różne techniki wykorzystania internetu
dla celów edukacji zdrowotnej i wychowania fizycznego. Była to wywiadówka zorganizowana
wspólnie przez nauczycieli wychowania fizycznego i nauczycieli informatyki. Uczniowie
mieli zadanie samodzielnego wyszukania w internecie różnych informacji o znaczeniu
zdrowego stylu życia i systematycznej aktywności fizycznej i przygotowania na ten temat
kilkuminutowych prezentacji komputerowych. Mimo, że techniki komputerowe nie były
jeszcze wtedy tak zaawansowane jak obecnie, przygotowane pokazy były bardzo interesujące.
Wielu rodziców było zdumionych rozległością wiedzy zdobytej samodzielnie przez młodzież
podczas przygotowania pokazów i pomysłowością co do sposobów przedstawienia tej wiedzy.
Dodatkowym efektem edukacyjnym było to, że wielu rodziców pomagało swym dzieciom w
przygotowaniu pokazów i wyszukiwaniu potrzebnych informacji. Pokazy dotyczyły
wynalezionych w internecie zasad odżywiania się, różnych technik ćwiczeń, niektórzy
sporządzili pokazy, w których demonstratorami byli oni sami, albo zaproszeni koledzy, bardzo
interesujące były też próby tworzenia programów służących opracowywania komunikatów z
zawodów sportowych. Przy niezwykle dynamicznie rozwijającej się technice komputerowej,
możliwości te ogromnie wzrastają i wykorzystanie zasobów internetowych daje wielkie
możliwości, szczególnie w realizacji programów edukacji zdrowotnej z czego niewątpliwe
będzie się w coraz szerszym zakresie korzystać.
Tę listę scenariuszy można wydłużać. Jest bardzo pocieszające, że mimo wielu trudności
i problemów tylu nauczycielom nie jest wszystko jedno i czegoś im się jeszcze chce.
Obie instytucje wychowujące : rodzina i szkoła, dość zgodnie współuczestniczą w
wyścigu, który ma dzieciom zapewnić lepszy start w dorosłe życie. Trudno się zresztą temu
dziwić. Kiedy wszyscy biegną po nagrody, ten kto odstaje, zostaje z pustymi rękoma. I nie
można mieć pretensji do rodziców, którzy chcą za wszelką cenę, aby to ich dziecko wygrało,
trudno się dziwić szkole, że w tym wyścigu uczestniczy, skoro jest za to oceniana. Nie mając
jednak pretensji do rodziców i do szkoły o takie priorytety, nie zapominajmy jednak, że tylko
część wygrywa w tak zaprojektowanym życiu. Znaczna część, a może nawet większość
odstaje, przegrywa, często mimo wielkiego wysiłku wszystkich zainteresowanych. Kiedy zaś
nie ma sukcesu, rodzi się brak wiary, żal, pretensja i niechęć. Żal rodziców a nierzadko i
pretensja do dziecka, że zostaje w tyle. Często niechęć nauczycieli i szkoły, że słabsi uczniowie
ciągną szkołę w dół. Po skończeniu szkoły następuje ostra selekcja w wyścigu po pracę. To
najbardziej powszechne z
ródło kolejnych niepowodzeń i czynnik ryzyka zdrowotnego.
Dla zapewnienia dziecku dobrego startu w dorosłe życie konieczna jest bliższa
współpraca i współdziałanie szkoły i rodziców. Szczególnie istotnym obszarem tej współpracy
może być troska o zdrowie i sprawność fizyczną dzieci i młodzieży. Mam nadzieję, że
zaproponowane formy wywiadówki z promocji zdrowia i kultury fizycznej mogą być
interesującą formą takiej współpracy.
6