oprac. dr Agata Krasucka
na podstawie lektury
Woynarowska B.(2010). Uczniowie z chorobami
przewlekłymi. Jak wspierać ich rozwój, zdrowie i
edukacjÄ™. Warszawa:PWN.
Góralczyk E. Dziecko przewlekle chore w szkole
http://www.men.gov.pl/images/docs/Choroby/chorob
y_przewlekle.pdf
Å›ð WystÄ™powanie nierównoÅ›ci w zdrowiu u dzieci
może być przyczyną nierówności edukacyjnych.
Å›ð Dzieci z chorobami przewlekÅ‚ymi należą do grupy
uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych.
Å›ð Zadaniem szkoÅ‚y jest pomóc wychodzić dziecku z
roli pacjenta wchodzić w role ucznia.
Å›ð PrzewlekÅ‚e problemy zdrowotne trwajÄ… min 3
miesiÄ…ce i ograniczajÄ… funkcjonowanie fizyczne,
intelektualne i psychiczne.
Å›ð Odsetek dzieci z chorobÄ… przewlekÅ‚Ä… waha siÄ™
od20% do 30%.
Å›ð Potrzeba pomocy, wsparcia nauczycieli i
rówieśników (wsparcie emocjonalne,
wartościujące, instrumentalne)
Å›ð Doboru optymalnej formy nauczania
Å›ð Zapewnienia odpowiednich warunków i
organizacji nauczania
Å›ð Uczestnictwa w zajÄ™ciach wf i wycieczkach
Å›ð Pomocy w planowaniu dalszego ksztaÅ‚cenia
Å›ð oceny swego zdrowia
Å›ð wyglÄ…du
Å›ð zadowolenia z życia
Å›ð dolegliwoÅ›ci: (bóle gÅ‚owy, brzucha, pleców, przygnÄ™bienie,
rozdrażnienie, zły humor, trudności w zasypianiu,
zawrotów głowy)
Å›ð trudnoÅ›ci emocjonalnych.
W aspekcie szkoły i nauki dzieci przewlekle chore osiągają:
Å›ð niższe postÄ™py,
Å›ð sÄ… bardziej przeciążone naukÄ… i zmÄ™czone,
Å›ð czujÄ… siÄ™ nieakceptowane przez rówieÅ›ników,
Å›ð stajÄ… siÄ™ ofiarÄ… przemocy,
Å›ð narzekajÄ… na brak zainteresowania ze strony nauczycieli.
Å›ð Istoty i profilaktyki choroby
Å›ð WpÅ‚ywu choroby na osiÄ…gniÄ™cia szkolne i
zachowanie ucznia
Å›ð WpÅ‚ywu ucznia chorego na rówieÅ›ników
Å›ð Sytuacji rodzinnej
Å›ð PostÄ™powania na wypadek wystÄ…pienia
objawów choroby
Å›ð Współpraca z innymi nauczycielami i
pracownikami szkoły
Å›ð Doskonalenie umiejÄ™tnoÅ›ci
psychospołecznych nauczycieli.
Å›ð Wyprowadzić dziecko z roli pacjenta
Å›ð Przywrócić rolÄ™ osoby
Å›ð Traktować ucznia jak zdrowe dziecko
Å›ð Oswoić klasÄ™ z problemami kolegi
Å›ð Odbudować poczucie bezpieczeÅ„stwa przez
stworzenie możliwości kontrolowania,
przewidywania i wpływania na sytuacje
Å›ð Stworzenie motywacji do dziaÅ‚ania
Å›ð Poszukiwanie obszarów możliwoÅ›ci rozwoju
Å›ð Budowanie przyjaznej atmosfery
Å›ð Uczenie dzieci rozmawiania o uczuciach
Å›ð LÄ™k, smutek, zagrożenie
Å›ð Koncentracja na potrzebach podstawowych
Å›ð Koncentracja na aktualnej sytuacji
Å›ð Utrata perspektywy życiowej
Å›ð Brak wpÅ‚ywu
Å›ð Brak samooceny, poczucia wartoÅ›ci, bycia
innym
Å›ð Obniżenie motywacji
Å›ð Uzależnieniem od innych
Å›ð Rozstaniem z rodzicami
Å›ð IzolacjÄ…
Å›ð Odrzuceniem
Å›ð UtratÄ… miÅ‚oÅ›ci
Å›ð UbezwÅ‚asnowolnieniem
Å›ð ÅšmierciÄ…
Å›ð Bólem
Å›ð Ograniczeniem swobody
Å›ð SamotnoÅ›ciÄ…
Å›ð NapiÄ™tnowaniem
Å›ð Nieznanym
Å›ð UtratÄ… przyjaciół
Å›ð Unieruchomieniem
Å›ð ZmianÄ… wyglÄ…du
Å›ð Okaleczeniem
Å›ð Oszpeceniem
Å›ð Obniżeniem jakoÅ›ci życia
Å›ð Nieoczekiwana sytuacja
Å›ð Chaos, lÄ™k, napiÄ™cie
Å›ð Nieodwracalność i dÅ‚ugotrwaÅ‚ość
Å›ð Burzliwy przebieg
Å›ð Uzależnienie dziecka od otoczenia
Å›ð Cierpienie fizyczne
Å›ð Cierpienie psychiczne
Å›ð - nieprawidÅ‚owa reakcja oskrzeli na niektóre
substancje organiczne lub nieorganiczne,
utrudniająca przepływ powietrza powodująca kaszel,
napady duszności.
Å›ð - wywoÅ‚ana czÄ™sto alergiÄ…
Å›ð - w Polsce dotyczy 8-10% dzieci
Å›ð Czynniki ryzyka:
Å›ð -genetyczne, wirusy, zanieczyszczenie Å›rodowiska,
dym tytoniowy, otyłość, alergeny środowiskowe, pyłki
roślin, alergeny pokarmowe, wysiłek fizyczny, stres i
emocje
Największy wpływ na zaostrzenie objawów mają:
Å›ð lÄ™k przed napadami dusznoÅ›ci, bezsilność, poczucie
pokrzywdzenia, trudności szkolne, trudności
rodzinne, rozłąka z domem.
Å›ð UÅ‚ożyć dziecko w pozycji półsiedzÄ…cej
wygodnej (nie leżącej!)
Å›ð Wykonać pomiar stopnia zwężenia oskrzeli
Å›ð Użyć inhalatora
Å›ð JeÅ›li zajdzie potrzeba powtórzyć czynność po
ok. 20 min
Å›ð w przypadku braku poprawy wezwać lekarza
Choroba metaboliczna charakteryzująca się podwyższonym stężeniem
glukozy we krwi:
Å›ð Typu 1: niedobór insuliny na skutek destrukcji komórek beta
trzustki
Å›ð Typu2 : po 40 roku życia, insulinoodporność czÄ™sto zwiÄ…zana z
otyłością.
Å›ð W Polsce cukrzyca typu1 dotyczy 18000 dzieci i mÅ‚odzieży i wciąż
rośnie.
Å›ð Przyczyny: genetyczne (10%); wirusy, zwiÄ…zki azotowe, substancje
chemiczne.
Å›ð Objawy: apatia, zmÄ™czenie, osÅ‚abienie,
częstomocz, złe samopoczucie, bóle brzucha,
stawów.
Å›ð Zagrożenie destabilizacjÄ… emocjonalnÄ…:
wahania nastrojów (drażliwość, złość
wesołkowatość) i cukru
Å›ð Hipoglikemia i hiperglikemia wpÅ‚ywajÄ…
negatywnie na funkcje poznawcze, pamięć,
koordynacjÄ™ wzrokowo- ruchowÄ…. Istotny dla
dzieci z cukrzyca jest wysiłek fizyczny,
wspomagajÄ…cy wydzielanie insuliny.
Å›ð zachÄ™cać dziecko do peÅ‚nej aktywnoÅ›ci intelektualnej,
wspierać je
Å›ð pomagać w pokonywaniu objawów hipoglikemii i
hiperglikemii
Å›ð Objawy hipoglikemii: osÅ‚abienie, drżenie rÄ…k, nadmierne
pocenie, uczucie głodu, ostre zaburzenia widzenie,
zaburzenie pamięci i koncentracji, bóle głowy.
Å›ð Pomoc: podać 2 kostki cukru lub 100 ml soku. W przypadku
utraty przytomności wstrzyknąć glukagon.
Å›ð Objawy hiperglikemii: wzmożone pragnienie, czÄ™stomocz,
bóle głowy, nóg, brzucha, rozdrażnienie, kłopoty z
koncentracjÄ….
Å›ð Pomoc: wykonać pomiar glikemii , podać korekcyjnÄ…
insulinÄ™.
Å›ð - wrodzona genetyczna choroba ,metaboliczna,
związana z przemianą aminokwasów;
gromadzÄ…ca siÄ™ fenyloalanina powoduje
nieodwracalne uszkodzenia OUN.
Å›ð W Polsce 1:7000,8000 urodzeÅ„.
Å›ð Pierwsze objawy wystÄ™pujÄ… u dzieci 3
miesięcznych pod postacią wymiotów i zmian
skórnych. Objawem jest postępujące opóz
nienie
rozwoju psychoruchowego, IQ nie przekracza:
20,40.
Å›ð Dzieci te majÄ… trudnoÅ›ci szkolne, mogÄ…
występować zaburzenia koncentracji, percepcji i
koordynacji wzrokowo- ruchowej, wolniejsza
reakcja na polecenia słowne, wolne tempo
działania.
Å›ð Najczęściej : trudność ze zrozumieniem
poleceń i instrukcji, kłopoty z matematyką,
ortografią, obniżone poczucie własnej
wartości, poczucie samotności, obniżony
nastrój.
Å›ð Nie ma wskazaÅ„ do ograniczenia aktywnoÅ›ci
ruchowej i fizycznej, konieczność
przestrzegania diety, sporzÄ…dzania i
przyjmowania preparatów.
Å›ð Konieczność wsparcia i indywidualnego
podejścia do ucznia, nie dopuszczanie do
etykietowania i poczucia inności u dziecka.
Å›ð - zdrowe niskie dzieci: uwarunkowania rodzinne
Å›ð - zwolnione tempo wzrastania i dojrzewania
Å›ð -zaburzenia chromosomowe: zespół Turnera i Downa
Å›ð -zaburzenia hormonalne,
Å›ð -choroby innych ukÅ‚adów: kostnego, krążenia itp&
Problemy występujące u chłopców z niedoborem
wzrostu:
Å›ð obniżone poczucie wÅ‚asnej wartoÅ›ci, problemy w
kontaktach społecznych (maskowanie niepewności
przez błaznowanie, chęć wkupienia się w łaski
rówieśników), bycie ofiarą przemocy, niższe
osiągnięcia w aktywności sportowej.
Å›ð - podkreÅ›lać mocne strony,
Å›ð - traktować ucznia zgodnie z wiekiem a nie
wyglÄ…dem,
Å›ð -przeciwdziaÅ‚ać stygmatyzacji;
Å›ð - nie traktować niskiego wzrostu jako tabu
Å›ð -współpraca z rodzicami (zachÄ™cać by
ubierali chłopca zgodnie z wiekiem, by ich
oczekiwania dostosowane były do wieku).
Å›ð Poduszeczkowaty obrzÄ™k stóp u
dziewczynki z zespołem Turner
Å›ð - choroba genetyczna dotykajÄ…ca dziewczynki
Å›ð w Polsce ok. 100 tyÅ› kobiet
Objawy:
Å›ð niedobór wysokoÅ›ci ciaÅ‚a (do Å›rednio 142 cm),
szeroka szyja, szerokie barki, biodra, krótkie
palce, liczne znamiona barwnikowe na skórze
Å›ð brak cech dojrzewania pÅ‚ciowego
Å›ð wady różnych narzÄ…dów: nerek, serca, sÅ‚uchu,
wzroku, niedoczynność tarczycy,
Å›ð na skutek dysfunkcji prawej półkuli mózgu stwierdza
siÄ™:
zaburzenia pamięci niewerbalnej, koncentracji,
trudności w nauce przedmiotów ścisłych, mniejszą
zdolność do rozwiązywania problemów i tworzenia
koncepcji,
zaburzenia w koordynacji wzrokowo- ruchowej
Å›ð wystÄ™puje skÅ‚onność do depresji i impulsywnoÅ›ci.
Å›ð Rozpoznanie choroby u znacznej części wystÄ™puje
dopiero w wieku szkolnym co wywołuje wstrząs dla
dziecka i rodziny.
Å›ð Dziewczynka z zespoÅ‚em Turnera.
Dzieci z zespołem Turnera rozwijają się początkowo prawidłowo
i często sprawiają wrażenie zupełnie zdrowych,
dopóki nie stwierdzi się u nich zbyt wolnego tempa wzrastania.
Dlatego właściwe rozpoznanie może nastąpić póz
no.
Å›ð Cwiczenia okreslenie co dziecko może czuć w
szkole i dlaczego
Å›ð Jak przygotować siÄ™ do posiadania ucznia z
chorobą: nauczyciel, szkoła, rówieśnicy.