BIOLOGIA MEDYCZNA cz. II
Prezentacja opracowana tylko dla studentów studiów
niestacjonarnych I roku Fizjoterapii w Wyższej Szkole Zarządzania
Kopiowanie w całości lub we fragmentach bez zgody autora zabronione.
CYKL KOMÓRKOWY
PODZIAA
KOMÓRKI
MITOZA
MEJOZA
4c 2c
G1 (6-12h)
G2 (3-4h)
4c
2c
Produkcja RNA i białek
Przygotowania do podziału
Zwiększenie objętości,
Przygotowania do replikacji
2c 4c
S (6-8h)
Replikacja DNA
Interfaza
Mejoza
G1 S G2 I podział II podział
Liczba chromosomów 2n 2n 2n 1n 1n
Ilość DNA 2c 4c 4c 2c 1c
Liczba komórek 1 2 4
2c, 4c  ilość DNA
MITOZA
MEJOZA
2n=6 chromosomów, czyli 3 pary
CROSSING-OVER
MITOZA MEJOZA
Zachodzi w komórkach somatycznych (komórkach Zachodzi w komórkach macierzystych gamet (w jej
ciała) wyniku powstają gamety)
Służy do namnażania ilości materiału komórkowego Rozdzielanie jednostek dziedzicznych, prowadzące do
wzrost i rozwój organizmu) rekombinacji materiału genetycznego
Jeden podział, powstają dwie komórki Dwa podziały, powstają cztery komórki
Każda komórka potomna ma tę samą liczbę Każda komórka potomna ma o połowę mniejszą liczbę
chromosomów, co komórka macierzysta (2n) chromosomów niż komórka macierzysta (1n)
Te same fazy podziałowe Te same fazy podziałowe
Krótka profaza Profaza długa i skomplikowana, złożona z 5 etapów
(leptoten, zygoten, pachyten, diploten i diakineza)
W metafazie w płaszczyz
nie równikowej wrzeciona W metafazie I podziału w płaszczyz
nie równikowej
kariokinetycznego ustawiają się chromosomy, złożone wrzeciona kariokinetycznego ustawiają się biwalenty
z dwóch chromatyd  pary chromosomów homologicznych (każdy z nich
składa się z dwóch chromatyd
(biwalent = 4 chromatydy)
W anafazie do biegunów wrzeciona rozchodzą się W anafazie I podziału do biegunów wrzeciona
chromatydy rozchodzą się chromosomy (rozdzielanie
chromosomów homologicznych), dopiero w anafazie
II podziału - chromatydy
Potelofazie następuje cytokineza i tworzenie błon Cytokineza następuje dopiero po drugim podziale
komórkowych mejotycznym
Jest to proces namnażania się komórek Warunkuje stałosć liczby chromosomów dla każdego
somatycznych gatunku
2n 2n
2n 2n 1n 1n 1n 1n
BAKTERIE
FORMY KULISTE
ZIARNIAKI DWOINKI PACIORKOWIEC GRONKOWIEC PAKIETOWIEC
FORMY WYDA
UŻONE
FORMY ROZGAA

ZIONE
MACZUGOWIEC PAA
ECZKA LASECZKA
PROMIENIOWIEC PR
TEK
FORMY SKR
CONE SPIRALNIE
KR
TEK PRZECINKOWIEC ŚRUBOWIEC
KOMÓRKA PROKARIOTYCZNA
BAKTERIE
heterotroficzne autotroficzne
(cudzożywne) (samożywne)
saprofity pasożyty fotosyntetyzujące chemosyntetyzujące
beztlenowe tlenowe
(zielone i purpurowe) (sinice)
Sposoby oddychania bakterii
BAKTERIE
TLENOWE BEZTLENOWE
fermentujące wykorzystujące nieorganiczny
akceptor elektronów
inny niż tlen
Bakterie fermentujące
Przykład bakterii Fermentacja Końcowe produkty
Lactobacillus mlekowa kwas mlekowy
Clostridium masłowa wodór, kwas masłowy,
bursztynowy, octowy, etanol
Clostridium acetonowo - butanolowa aceton, butanol
Propionibacterium propionowa kwas propionowy, bursztynowy,
octowy, dwutlenek węgla
CHOROBA SPOSÓB ZAKAZENIA OBJAWY PROFILAKTYKA
Maczugowiec błonicy Osłabienie, bóle gardła, gorączka, Unikanie kontaktów z
Błonica
przenoszony głównie zaczerwienienie gardła i migdałków, chorymi, obowiązkowe
(dyfteryt)
drogą kropelkową obrzęk podrzuchwowych węzłów szczepienia ochronne
chłonnych
Krętek blady przenoszony Owrzodzenia na narządach płciowych, Higiena osobista, unikanie
Kiła
drogą płciową i z matki na czerwona wysypka na ciele, bóle głowy, przypadkowych kontaktów
(syfilis)
dziecko przed lub w czasie kości, stawów. Po latach utajenia seksualnych; obowiązkowe
porodu zapalenie stawów, uszkodzenie serca i badania kobiet w ciąży
układu nerwowego (wcześnie wykryta- (test Wassermanna)
całkowicie uleczalna, nieleczona prowadzi
do śmierci)
Dwoinki rzeżączki Mężczyz
ni: ropny wyciek z cewki Podobna jak przy
Rzeżączka
przenoszone drogą płciową moczowej, pieczenie, ból przy oddawaniu zakażeniu krętkiem bladym
oraz przez wspólne moczu, w stanie przewlekłym zapalenie
używanie np. pościeli, gruczołu krokowego
ręczników
Kobiety: upławy, zaburzenia cyklu
miesiączkowego, bezpłodność, zapalenie
stawów
Riketsje (pałeczki) Wysoka gorączka, dreszcze, utrata Zwalczanie wszawicy,
Dur plamisty
przenoszone przez wesz przytomności, drobna plamista wysypka izolacja chorych,
(tyfus plamisty)
odzieżową, rzadziej na ciele, halucynacje szczepienia ochronne
głowową
Paciorkowiec ropny Zapalenie gardła, wysoka gorączka, Izolacja chorych,
Płonica
przenoszony drogą wymioty, bóle brzucha i głowy, biegunka, dezynfekcja mieszkania
(szkarlatyna)
powietrzną szkarłatna wysypka
Laseczka tężca Mrowienie w okolicach rany, niepokój, Szczepienia ochronne, w
Tężec
występującego w bóle głowy, szczękościsk i utrudnione przypadku zranienia
zanieczyszczonej ziemi w połykanie, bolesne skurcze, bóle mięśni podanie surowicy
kontakcie z raną przeciwtężcowej
Laseczka zgorzeli gazowej Martwica tkanek W przypadku zranienia
Zgorzel
przenoszona podobnie jak podanie surowicy
(gangrena)
tężca przeciwtężcowej
ANTYBIOTYKI
hamują
rozbudowę ścian bakterii syntezę białek
penicylina streptomycyna
ampicylina
OPORNOŚĆ BAKTERII
mutacje np. aminokwas w białku
obecność w plazmidzie genu
rybosomalnym jest zmieniony
degradującego antybiotyk
i streptomycyna nie hamuje jego działania
WIRUSY
bryłowy z otoczką
np. HIV
bryłowo-spiralny
pałeczkowaty
np. bakteriofag
bryłowy
np. mozaiki tytoniu
np. poliomyelitis
WIRUS SPOSÓB ZAKAŻENIA CHOROBY - OBJAWY
Bezpośredni kontakt z osobą chorą,
Ospy prawdziwej Ospa prawdziwa  wysoka gorączka, bóle
drogą kropelkową przez powietrze
krzyża, zaczerwienienie spojówek,
(katar, kaszel)
swędząca wysypka na skórze i błonach
śluzowych
Produkty spożywcze i woda
Zapalenia wątroby typu A WZA  brak apetytu, zmęczenie, stany
zanieczyszczona ludzkimi odchodami
podgorączkowe, bóle brzucha, mięśni i
(HAV)
stawów, nudności i wymioty
Bezpośredni kontakt z chorym,
Zapalenia wątroby typu B WZB  żółtaczka wszczepienna
głównie przez krew, ale też ślinę, mocz,
Przewlekłe zapalenie może prowadzić do
(HBV)
nasienie, wydzielinę z pochwy, łono
żółtaczki, marskości wątroby, a nawet
matki
śmierci
Bezpośredni kontakt z osobą chorą,
Grypy Grypa  kaszel, katar bóle głowy,
drogą kropelkową
gorączka, bóle mięśni, ogólne zmęczenie
Bezpośredni kontakt z osobą
Opryszczki Opryszczka  bolące pęcherzyki
zakażoną, używanie wspólnych talerzy,
wypełnione płynem lub bolesne czerwona
sztućców, ręczników, maszynek do
ranki dokoła ust, na palcach rąk, na
golenia
narządach płciowych, możliwe są
zakazenia spojówki i rogówki oka
Epidemie grypy w XX wieku
Lata Zakres występowania Szczep Nazwa Liczba ofiar
wirusa potoczna
1900 epidemia
1918- pandemia, rozprzestrzeniała się dzięki falom często typ A, H1N1 hiszpanka 500 mln zachorowań,
1919 niedożywionych ludzi przemieszczających się po całym świecie od 50 do 100 mln
na skutek wojny zgonów
1957- epidemia typ A, H2N2 grypa od 1 do 1,5 mln
1958 azjatycka zgonów
1968- epidemia typ A, H3N2 grypa od 750 tys. do 1 mln
1970 hongkong zgonów
Wirus lub nazwa choroby wirusowej Okresy życia (największe zagrożenie na
zakażenie)
Adenowirusy niemowlęta
Cytomegalia płód, noworodki
Enterowirusy w każdym wieku
Grypa w każdym wieku
HIV płód, młodzież, dorośli
Koronawirusy dzieci
Odra niemowlęta, dzieci, dorośli
Opryszczka w każdym wieku niebezpieczna
Parainfluenza niemowlęta
Polio niemowlęta, dzieci
Półpasiec wiek podeszły
Rinowirusy dzieci
Rotawirusy niemowlęta
Różyczka płód
Świnka dzieci, młodzież
Wirusowe zapalenie wątroby A dzieci
Wirusowe zapalenie wątroby B noworodek, młodzież, dorośli