OPRACOWAA:
dr inż. Piotr Życzkowski
Wersja 3.1
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Spis treści:
1. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła ................................................................................ 3
2. Wymagania izolacyjności cieplnej przegród budowlanych ............................................................. 7
3. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna ........................................................................................ 8
4. Projektowe (obliczeniowe) temperatury powietrza ........................................................................ 10
4.1. Projektowa (obliczeniowa) temperatura zewnętrzna ................................................................ 10
4.2. Projektowa (obliczeniowa) temperatura wewnętrzna ............................................................... 11
5. Opór dyfuzyjny pary wodnej ............................................................................................................... 12
6. Projektowe obciążenie cieplne wg PN-EN 12831:2006 ................................................................. 14
6.1. Projektowe straty ciepła przez przenikanie................................................................................. 14
6.2. Straty ciepła przez przestrzeń nieogrzewaną ............................................................................. 15
6.3. Straty ciepła przez grunt................................................................................................................. 16
6.3.1. Płyta podłogowa na poziomie terenu (z = 0 m) ............................................................. 16
6.3.2. Podziemie ogrzewane z płytą podłogową poniżej poziomu terenu (z = 1,5 m) ...... 17
6.3.3. Podziemie ogrzewane z płytą podłogową poniżej poziomu terenu (z = 3,0 m) ...... 18
6.3.4. Ściany ogrzewanego podziemia ......................................................................................... 19
6.4. Projektowe wentylacyjne straty ciepła ......................................................................................... 19
6.5. Nadwyżka mocy cieplnej ................................................................................................................. 21
7. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło ............................................................................................... 21
8. Świadectwa charakterystyki energetycznej ..................................................................................... 24
9. Instalacje centralnego ogrzewania .................................................................................................... 31
9.1. Dobór grzejników .............................................................................................................................. 31
9.2. Zalecane prędkości przepływu wody w przewodach ................................................................. 32
9.3. Współczynniki oporów miejscowych ............................................................................................. 33
9.4. Jednostkowy spadek ciśnienia w przewodach ............................................................................ 34
9.5. Minimalne odstępy grzejnika od przegród budowlanych ......................................................... 37
9.6. Dobór nastawy wstępnej zaworów termostatycznych .............................................................. 37
9.7. Schematy instalacji centralnego ogrzewania.............................................................................. 38
10. Sieci cieplne ............................................................................................................................................ 40
11. Inne .......................................................................................................................................................... 41
2
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
1. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła
Tab. 1. Opory przejmowania ciepła [19]
Opory Kierunek strumienia
przejmowania cieplnego
ciepła
ę! !
[m2K/W]
Rsi 0,10 0,13 0,17
Rse 0,04 0,04 0,04
Tab. 2. Obliczeniowe wartości cieplne materiałów ogólnobudowlanych [14]
Współczynnik
Ciepło Współczynnik
Gęstość przewodzenia
właściwe oporu dyfuzyjnego
Grupa materiałowa lub zastosowanie ciepła
cp ź
[kg/m3] [W/mK] [J/kgK] Suchy wilgotny
Asfalt 2100 0,70 1000 50000 50000
Bitum
Czysty 1050 0,17 1000 50000 50000
Filc/arkusz 1100 0,23 1000 50000 50000
Beton
O średniej gęstości 1800 1,15 1000 100 60
2000 1,35 1000 100 60
2200 1,65 1000 120 70
O wysokiej gęstości 2400 2,00 1000 130 80
Zbrojony (z 1 % stali) 2300 2,3 1000 130 80
Zbrojony (z 2 % stali) 2400 2,5 1000 130 80
Wykładziny podłogowe
Guma 1200 0,17 1400 10000 10000
Tworzywo sztuczne 1700 0,25 1400 10000 10000
Podkład, guma porowata lub
270 0,10 1400 10000 10000
tworzywo sztuczne
Podkład, filc 120 0,05 1300 20 15
Podkład, wełna 200 0,06 1300 20 15
Podkład, korek <200 0,05 1500 20 10
Płytki, korek >400 0,065 1500 40 20
Wykładzina dywanowa/tekstylna 200 0,06 1300 5 5
Linoleum 1200 0,17 1400 1000 800
Gazy
Powietrze 1,23 0,025 1008 1 1
Dwutlenek węgla 1,95 0,014 820 1 1
Argon 1,70 0,017 519 1 1
Sześciofluorek siarki 6,36 0,013 614 1 1
Krypton 3,56 0,009 245 1 1
Ksenon 5,68 0,0054 160 1 1
Szkło
Sodowo-wapniowe (również float") 2500 1,00 750 " "
Kwarcowe 2200 1,40 750 " "
Mozaika szklana 2000 1,20 750 " "
Woda
Lód w temperaturze -10C 920 2,30 2000
Lód w temperaturze 0C 900 2,20 2000
Śnieg, świeżo spadły (< 30 mm)
100 0,05 2000
Śnieg, miękki (3070 mm) 200 0,12 2000
Śnieg, lekko ubity (70100 mm) 300 0,23 2000
Śnieg, ubity (< 200 mm) 500 0,60 2000
3
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Współczynnik
Ciepło Współczynnik
Gęstość przewodzenia
właściwe oporu dyfuzyjnego
Grupa materiałowa lub zastosowanie ciepła
cp ź
[kg/m3] [W/mK] [J/kgK] Suchy wilgotny
Woda w temperaturze 10C 1000 0,60 4190
Woda w temperaturze 40C 990 0,63 4190
Woda w temperaturze 80C 970 0,67 4190
Metale
Stopy aluminium 2800 160 880 " "
Brąz 8700 65 380 " "
Mosiądz 8400 120 380 " "
Miedz 8900 380 380 " "
Żeliwo, lane 7500 50 450 " "
Ołów 11300 35 130 " "
Stal 7800 50 450 " "
Stal nierdzewna 7900 17 460 " "
Cynk 7200 110 380 " "
Tworzywa sztuczne, stałe
Akryl 1050 0,20 1500 10000 10000
Poliwęglany
1200 0,20 1200 5000 5000
Politetrafluoroetylen (PTFE)
2200 0,25 1000 10000 10000
Poli(chlorek winylu) (PVC)
1390 0,17 900 50000 50000
Polimetakrylan metylu (PMMA)
1180 0,18 1500 50000 50000
Polioctan
1410 0,30 1400 100000 100000
Poliamid (nylon)
1150 0,25 1600 50000 50000
Poliamid 6,6 z 25% włókna szklanego
1450 0,30 1800 50000 50000
Polietylen o wysokiej gęstości
980 0,50 1800 100000 100000
Polietylen o niskiej gęstości
920 0,33 2200 100000 100000
Polistyren
1050 0,16 1300 100000 100000
Polipropylen
910 0,22 1800 10000 10000
Polipropylen z 25% włókna szklanego
1200 0,25 1800 10000 10000
Poliuretan (PU)
1200 0,25 1800 6000 6000
Żywica epoksydowa
1200 0,20 1400 10000 10000
Żywica fenolowa
1300 0,30 1700 100000 100000
Żywica poliestrowa
1400 0,19 1200 10000 10000
Guma
Naturalna 910 0,13 1100 10000 10000
Neopren (polichloropren) 1240 0,23 2410 10000 10000
Butyl (izobuten), stały/stopiony na
1200 0,24 1400 200000 200000
Gorąco
Guma piankowa 60-80 0,06 1500 7000 7000
Guma twarda (ebonit), stały 1200 0,17 1400 " "
Monomer etylenowo-propylenowo-
1150 0,25 1000 6000 6000
-dienowy (EPDM)
Poliizobutylen 930 0,20 1100 10000 10000
Polisulfid 1700 0,40 1000 10000 10000
Butadien 980 0,25 1000 100000 100000
Szczeliwa, taśmy uszczelniające i przerwy cieplne
Żel krzemionkowy (osuszacz) 720 0,13 1000 " "
Silikon, czysty 1200 0,35 1000 5000 5000
Silikon, wypełniony 1450 0,50 1000 5000 5000
Pianka silikonowa 750 0,12 1000 10000 10000
Uretan/poliuretan (przerwa cieplna) 1300 0,21 1800 60 60
Poli(chlorek winylu) (PVC) elastyczny,
1200 0,14 1000 100000 100000
z 40 % środka zmiękczającego
Pianka elastomerowa, elastyczna 60-80 0,05 1500 10000 10000
Pianka poliuretanowa (PU) 70 0,05 1500 60 60
4
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Współczynnik
Ciepło Współczynnik
Gęstość przewodzenia
właściwe oporu dyfuzyjnego
Grupa materiałowa lub zastosowanie ciepła
cp ź
[kg/m3] [W/mK] [J/kgK] Suchy wilgotny
Pianka polietylenowa 70 0,05 2300 100 100
Gips
Gips 600 0,18 1000 10 4
" 900 0,30 1000 10 4
" 1200 0,43 1000 10 4
" 1500 0,56 1000 10 4
Płyta gipsowo-kartonowa 900 0,25 1000 10 4
Tynki i zaprawy tynkarskie
Tynk gipsowy izolacyjny 600 0,18 1000 10 6
Tynk gipsowy 1000 0,40 1000 10 6
Tynk gipsowy 1300 0,57 1000 10 6
Tynk gipsowo-piaskowy 1600 0,80 1000 10 6
Tynk wapienno-piaskowy 1600 0,80 1000 10 6
Tynk cementowo-piaskowy 1800 1,00 1000 10 6
Grunty
Glina lub ił 1200-1800 1,50 1670-2500 50 50
Piasek i żwir 1700-2200 2,00 910-1180 50 50
Kamień
Naturalny, skała krystaliczna 2800 3,50 1000 10000 10000
Naturalny, skała osadowa 2600 2,30 1000 250 200
Naturalny, skała osadowa, lekka 1500 0,85 1000 30 20
Naturalny, porowaty, np. lawa 1600 0,55 1000 20 15
Bazalt 2700-3000 3,50 1000 10000 10000
Gnejs 2400-2700 3,50 1000 10000 10000
Granit 2500-2700 2,80 1000 10000 10000
Marmur 2800 3,50 1000 10000 10000
Aupek 2000-2800 2,20 1000 1000 800
Wapień, bardzo miękki 1600 0,85 1000 30 20
Wapień, miękki 1800 1,10 1000 40 25
Wapień, półtwardy 2000 1,40 1000 50 40
Wapień, twardy 2200 1,70 1000 200 150
Wapień, bardzo twardy 2600 2,30 1000 250 200
Piaskowiec (krzemionka) 2600 2,30 1000 40 300
Pumeks naturalny 400 0,12 1000 8 6
Kamień sztuczny 1750 1,30 1000 50 40
Płytki (dachówki)
Ceramiczne 2000 1,00 800 40 30
Cementowe 2100 1,50 1000 100 60
Płytki (inne)
Ceramika/porcelana 2300 1,30 840 " "
Tworzywa sztuczne 1000 0,20 1000 10000 10000
Tarcica
500 0,13 1600 50 20
700 0,18 1600 200 50
Płyty drewnopochodne
Sklejka 300 0,09 1600 150 50
" 500 0,13 1600 200 70
" 700 0,17 1600 220 90
" 1000 0,24 1600 250 110
Płyta cementowo-wiórowa na spoiwie
1200 0,23 1500 50 30
cementowym
Płyta wiórowa 300 0,10 1700 50 10
" 600 0,14 1700 50 15
5
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Współczynnik
Ciepło Współczynnik
Gęstość przewodzenia
właściwe oporu dyfuzyjnego
Grupa materiałowa lub zastosowanie ciepła
cp ź
[kg/m3] [W/mK] [J/kgK] Suchy wilgotny
" 900 0,18 1700 50 20
Płyta o wiórach orientowanych ..(OSB) 650 0,13 1700 50 30
Płyta pilśniowa, w tym MDF 250 0,07 1700 5 2
" 400 0,10 1700 10 5
" 600 0,14 1700 20 12
" 800 0,18 1700 30 20
Tab. 3. Współczynnik przewodzenia ciepła wyrobów i murów systemów Ytong i Silka [5]
Współczynnik
przewodzenia
Lp. Materiały ciepła
[W/mK]
1 Mur Ytong z wyrobów odmiany 0,35 0,095
2 Mur Ytong z wyrobów odmiany 0,40 0,110
3 Mur Ytong z wyrobów odmiany 0,60 0,160
4 Zbrojony beton komórkowy w nadprożach Ytong 0,190
Zbrojony beton komórkowy w płytach Ytong
5 0,170
odmiana 0,55
Mur Silka z elementów murowych o gęstości brutto
6 0,800
w stanie suchym około 1600 kg/m3
Tab. 4. Współczynniki przenikania ciepła dla murów systemu Ytong [5]
Współczynnik
prznikania
Lp. Opis ściany ciepła
U
[W/m2K]
Ściana zewnętrzna - mur YTONG o grubości
1 0,23
400 mm z elementów murowych odmiany 0,35
Ściana zewnętrzna - mur YTONG o grubości
2 0,26
400 mm z elementów murowych odmiany 0,40
Ściana zewnętrzna - mur YTONG o grubości
3 0,25
365 mm z elementów murowych odmiany 0,35
Ściana zewnętrzna - mur YTONG o grubości
4 0,28
365 mm z elementów murowych odmiany 0,40
Tab. 5. Opór cieplny niewentylowanych warstw powietrza [19]
Grubość warstwy
Kierunek strumienia cieplnego
powietrza
[mm] w górę poziomy w dół
0 0,00 0,00 0,00
5 0,11 0,11 0,11
7 0,13 0,13 0,13
10 0,15 0,15 0,15
15 0,16 0,17 0,17
25 0,16 0,18 0,19
50 0,16 0,18 0,21
100 0,16 0,18 0,22
6
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Grubość warstwy
Kierunek strumienia cieplnego
powietrza
[mm] w górę poziomy w dół
300 0,16 0,18 0,23
Tab. 6. Opór cieplny przestrzeni dachowych [19]
Ru
Lp. Charakterystyka dachu
[m2K/W]
1 Pokrycie dachówką bez papy (folii), poszycia itp. 0,06
2 Pokrycie arkuszowe lub dachówką z papą (folią), poszyciem itp. pod dachówką 0,20
3 Jak w 2 lecz z okładziną aluminiową lub inną niskoemisyjną powierzchnią od spodu dachu 0,30
4 Pokrycie papą na poszyciu 0,30
2. Wymagania izolacyjności cieplnej przegród budowlanych
Tab. 7. Maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła ścian, dachów, stropów
i stropodachów dla wszystkich rodzajów budynków [2,3]
Uc(max) [W/m2K]
przed od od od
Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2014 r. 2017 r. 2021 r.
Ściany zewnętrzne:
a) przy ti e" 16C 0,30 0,25 0,23 0,20
1
b) przy 8C d" ti < 16C 0,80 0,45 0,45 0,45
c) przy ti < 8C 0,80 0,90 0,90 0,90
Ściany zewnętrzne:
a) przy "ti e" 8C oraz oddzielające pomieszczenia
ogrzewane od klatek schodowych i korytarzy 1,00 1,00 1,00 1,00
2
b) przy "ti < 8C 1,00 bez wym. bez wym. bez wym.
c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od
nieogrzewanego 1,00 0,30 0,30 0,30
Ściany przyległe do szczelin dylatacyjnych o szerokości:
a) do 5 cm, trwale zamkniętych i wypełnionych izolacją
3 cieplną na głębokości co najmniej 20 cm 1,00 1,00 1,00 1,00
b) powyżej 5 cm, niezależnie od przyjętego sposobu
zamknięcia i zaizolowania szczeliny 0,70 0,70 0,70 0,70
4 Ściany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych bez wym. bez wym. bez wym. bez wym.
Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi
poddaszami lub nad przejazdami:
5 a) przy ti e" 16C 0,25 0,20 0,18 0,15
b) przy 8C d" ti < 16C 0,50 0,30 0,30 0,30
c) przy ti < 8C bez wym. 0,70 0,70 0,70
Podłogi na gruncie:
a) przy ti e" 16C 0,45 0,30 0,30 0,30
6
b) przy 8C d" ti < 16C 0,45 1,20 1,20 1,20
c) przy ti < 8C 0,45 1,50 1,50 1,50
Stropy nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i
zamkniętymi przestrzeniami podpodłogowymi:
7 a) przy ti e" 16C 0,45 0,25 0,25 0,25
b) przy 8C d" ti < 16C 0,45 0,30 0,30 0,30
c) przy ti < 8C 0,45 1,00 1,00 1,00
Stropy nad ogrzewanymi pomieszczeniami podziemnymi i
stropy międzykondygnacyjne:
8
a) przy "ti e" 8C bez wym. 1,00 1,00 1,00
b) przy "ti < 8C bez wym. bez wym. bez wym. bez wym.
7
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Uc(max) [W/m2K]
przed od od od
Lp. Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2014 r. 2017 r. 2021 r.
c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od
nieogrzewanego 1,00 0,25 0,25 0,25
Tab. 8. Maksymalne wartości współczynników przenikania ciepła okien, drzwi balkonowych i
drzwi zewnętrznych dla wszystkich rodzajów budynków [2,3]
U(max) [W/m2K]
przed od od od
Lp. Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewnętrzne
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2014 r. 2017 r. 2021 r.
Okna (z wyjątkiem okien połaciowych), drzwi balkonowe i
powierzchnie przezroczyste nieotwieralne:
1
a) przy ti e" 16C 1,8 (1,7) 1,3 1,1 0,9
b) przy ti < 16C 1,8 (1,7) 1,8 1,6 1,4
Okna połaciowe:
2 a) przy ti e" 16C 1,8 1,5 1,3 1,1
b) przy ti < 16C bez wym. 1,8 1,6 1,4
Okna w ścianach wewnętrznych:
a) przy ti e" 8C bez wym. 1,5 1,3 1,1
3 b) przy ti < 8C bez wym. bez wym. bez wym. bez wym.
c) oddzielające pomieszczenie ogrzewane od
nieogrzewanego 2,6 1,5 1,3 1,1
Drzwi w przegrodach zewnętrznych lub w przegrodach
4 2,6 1,7 1,5 1,3
między pomieszczeniami ogrzewanymi i nieogrzewanymi
Okna i drzwi zewnętrzne w przegrodach zewnętrznych
5 bez wym. bez wym. bez wym. bez wym.
pomieszczeń nieogrzewanych
3. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna
Tab. 9. Cząstkowe maksymalne wartości wskaznika EP na potrzeby ogrzewania, wentylacji
i przygotowania ciepłej wody użytkowej [2,3]
EPH+W [kWh/(m2rok)]
od od od
Lp. Rodzaj budynku
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2017 r. 2021 r.
Budynek mieszkalny:
1 a) jednorodzinny 120 95 70
b) wielorodzinny 105 85 65
2 Budynek zamieszkania zbiorowego 95 85 75
Budynek użyteczności publicznej:
3 a) opieki zdrowotnej 390 290 190
b) pozostałe 65 60 45
4 Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny 110 90 70
8
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 10. Cząstkowe maksymalne wartości wskaznika EP na potrzeby chłodzenia [2,3]
"EPC [kWh/(m2rok)]
od od od
Lp. Rodzaj budynku
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2017 r. 2021 r.
Budynek mieszkalny:
"EPC = "EPC = "EPC =
1 a) jednorodzinny
10Af,C/Af 10Af,C/Af 5Af,C/Af
b) wielorodzinny
2 Budynek zamieszkania zbiorowego
Budynek użyteczności publicznej:
"EPC = "EPC = "EPC =
3 a) opieki zdrowotnej
25Af,C/Af 25Af,C/Af 25Af,C/Af
b) pozostałe
4 Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny
Tab. 11. Cząstkowe maksymalne wartości wskaznika EP na potrzeby oświetlenia [2,3]
"EPL [kWh/(m2rok)]
od od od
Lp. Rodzaj budynku
1 stycznia 1 stycznia 1 stycznia
2014 r. 2017 r. 2021 r.
Budynek mieszkalny:
1 a) jednorodzinny "EPL = 0 "EPL = 0 "EPL = 0
b) wielorodzinny
2 Budynek zamieszkania zbiorowego dla dla dla
Budynek użyteczności publicznej: t0 < 2500 t0 < 2500 t0 < 2500
3 a) opieki zdrowotnej "EPL = 50 "EPL = 50 "EPL = 25
b) pozostałe
dla dla dla
4 Budynek gospodarczy, magazynowy i produkcyjny t0 e" 2500 t0 e" 2500 t0 e" 2500
"EPL=100 "EPL=100 "EPL=50
9
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
4. Projektowe (obliczeniowe) temperatury powietrza
4.1. Projektowa (obliczeniowa) temperatura zewnętrzna
Rys. 1. Podział terytorium Polski na strefy klimatyczne [15,22]
Tab. 12. Projektowa temperatura zewnętrzna i średnia roczna temperatura zewnętrzna [15]
Strefa ,
klimatyczna
[C] [C]
I -16 7,7
II -18 7,9
III -20 7,6
IV -22 6,9
V -24 5,5
10
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
4.2. Projektowa (obliczeniowa) temperatura wewnętrzna
Tab. 13. Projektowa temperatura wewnętrzna [1,15]
Przeznaczenie lub sposób wykorzystania pomieszczeń Przykłady pomieszczeń
[C]
magazyny bez stałej obsługi,
- nieprzeznaczone na pobyt ludzi, garaże indywidualne, hale
5 - przemysłowe podczas działania ogrzewania dyżurnego postojowe (bez remontów),
(jeżeli pozwalają na to względy technologiczne) akumulatornie, maszynownie
i szyby dzwigów osobowych
- w których nie występują zyski ciepła, a jednorazowy pobyt klatki schodowe w budynkach
ludzi znajdujących się w ruchu i w okryciach zewnętrznych mieszkalnych,
nie przekracza 1 h,
8
- w których występują zyski ciepła od urządzeń hale sprężarek, pompownie,
technologicznych, oświetlenia itp., przekraczające 25 W na kuznie, hartownie, wydziały
1 m3 kubatury pomieszczenia obróbki cieplnej
- w których nie występują zyski ciepła, przeznaczone do magazyny i składy wymagające
stałego pobytu ludzi, znajdujących się w okryciach stałej obsługi, hole wejściowe,
zewnętrznych lub wykonujących pracę fizyczną o wydatku poczekalnie przy salach
energetycznym powyżej 300 W, widowiskowych bez szatni,
kościoły,
12 - w których występują zyski ciepła od urządzeń hale pracy fizycznej o wydatku
technologicznych, oświetlenia itp., wynoszące od 10 do energetycznym powyżej 300 W,
25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia hale formierni, maszynownie
chłodni, ładownie akumulatorów,
hale targowe, sklepy rybne
i mięsne
- w których nie występują zyski ciepła, przeznaczone na
pobyt ludzi:
" w okryciach zewnętrznych w pozycji siedzącej i stojącej, sale widowiskowe bez szatni,
ustępy publiczne, szatnie okryć
zewnętrznych, hale produkcyjne,
sale gimnastyczne,
16
kuchnie indywidualne wyposa-
" bez okryć zewnętrznych, znajdujących się w ruchu lub
żone w paleniska węglowe
wykonujących pracę fizyczną o wydatku energetycznym
do 300 W,
- w których występują zyski ciepła od urządzeń
technologicznych, oświetlenia itp., nieprzekraczające 10 W
na 1 m3 kubatury pomieszczenia
- przeznaczone na stały pobyt ludzi bez okryć zewnętrznych pokoje mieszkalne, przedpokoje,
niewykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej, kuchnie indywidualne wyposa-
żone w paleniska gazowe lub
20 elektryczne, pokoje biurowe, sale
posiedzeń, muzea i galerie sztuki
z szatniami, audytoria
- kotłownie i węzły cieplne
- przeznaczone do rozbierania, łazienki, rozbieralnie-szatnie,
umywalnie, natryskownie, hale
pływalni,
24 - przeznaczone na pobyt ludzi bez odzieży gabinety lekarskie z rozbieraniem
pacjentów, sale niemowląt i sale
dziecięce w żłobkach, sale
operacyjne
11
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
5. Opór dyfuzyjny pary wodnej
Tab. 14. Właściwości wilgotnościowe i ciepło właściwe materiałów do izolacji cieplnej
i materiałów murowych [14]
Ciepło Współczynnik
Gęstość
właściwe oporu dyfuzyjnego
Materiał
cp ź
[kg/m3] [J/kgK] suchy wilgotny
Styropian 10-50 1450 60 60
Pianka z polistyrenu ekstrudowanego 20-65 1450 150 150
Pianka poliuretanowa sztywna 28-55 1400 60 60
Wełna mineralna 10-200 1030 1 1
Pianka fenolowa 20-50 1400 50 50
Szkło piankowe 100-150 1000 " "
Płyta perlitowa 140-240 900 5 5
Korek ekspandowany 90-140 1560 10 5
Płyta z wełny drzewnej 250-450 1470 5 3
Płyta z włókna drzewnego 150-250 1400 10 5
Pianka fenolowo-formaldehydowa 10-30 1400 2 2
Pianka poliuretanowa natryskowa 30-50 1400 60 60
Wełna mineralna w postaci luznej 15-60 1030 1 1
Włókno celulozowe w postaci luznej 20-60 1600 2 2
Perlit ekspandowany w postaci luznej 30-150 1600 2 2
Wermikulit rozwarstwiony w postaci luznej 30-150 900 3 2
Ceramika ekspandowana w postaci luznej 200-400 1080 2 2
Granulki styropianowe w postaci luznej 10-30 1000 2 2
Glina wypalana 1000-2400 1400 16 10
Silikat 900-2200 1000 20 15
Beton bez żadnego kruszywa poza pumeksem 500-1300 1000 50 40
Beton kruszywowy zwarty i kamień sztuczny 1600-2400 1000 150 120
Beton z kruszywami styropianowymi 500-800 1000 120 60
Beton bez żadnego kruszywa poza
400-700 1000 6 4
ekspandowaną ceramiką
Beton z ekspandowaną ceramiką jako przewa-
800-1700 1000 8 6
żającym kruszywem
Beton z ponad 70 % kruszywa z ekspandowa-
1100-1700 1000 30 20
nego żużla wielkopiecowego
Beton z przewagą kruszywa pochodzącego
1100-1500 1000 15 10
z przepalonych łupków powęglowych
Autoklawizowany beton komórkowy 300-1000 1000 10 6
Beton z innymi kruszywami lekkimi 500-2000 1000 15 10
Zaprawa (murarska i tynkarska) 250-2000 1000 20 10
Tab. 15. Dyfuzyjnie równoważna grubość warstwy powietrza [14]
Dyfuzyjnie równoważna grubość
warstwy powietrza
Wyrób / materiał
Sd
[m]
Polietylen 0,15 mm 50
Polietylen 0,25 mm 100
Błona poliestrowa 0,2 mm 50
Folia PVC 30
Folia aluminiowa 0,05 mm 1500
Folia polietylenowa (mocowana zszywkami) 0,15 mm 8
Papier bitumiczny 0,1 mm 2
Papier aluminizowany 0,4 mm 10
Membrana paroprzepuszczalna 0,2
12
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Dyfuzyjnie równoważna grubość
warstwy powietrza
Wyrób / materiał
Sd
[m]
Farba emulsyjna 0,1
Farba błyszcząca 3
Tapeta winylowa 2
Tab. 16. Wilgotność względna powietrza zewnętrznego dla terytorium Polski [16]
Miesiąc I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
[%]
e 85 84 78 72 68 69 73 75 79 83 88 88
Tab. 17. Klasy wilgotności wewnętrznej [16]
Klasa wilgotności Budynek
1 Powierzchnia magazynowa, budynki niezamieszkałe
2 Biura, mieszkania o normalnym zagęszczeniu i wentylacji
3 Budynki o nieznanym zagęszczeniu
4 Hale sportowe, kuchnie, stołówki
5 Budynki specjalne, np. pralnia, browar, basen kąpielowy
Rys. 2. Zmiana klas wilgotności wewnętrznej w zależności od temperatury zewnętrznej [16]
13
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6. Projektowe obciążenie cieplne wg PN-EN 12831:2006
6.1. Projektowe straty ciepła przez przenikanie
Tab. 18. Współczynnik poprawkowy dotyczący pionowych elementów budynku (tab. NB.3a)
[15]
Współczynnik poprawkowy dotyczący
pionowych elementów budynku
Liczba stropów Liczba
"Utb
przecinających przecinanych
[W/m2K]
izolację ścian a
kubatura przestrzeni kubatura przestrzeni
d" 100 m3 > 100 m3
0 0,05 0
0 1 0,10 0
2 0,15 0,05
0 0,20 0,10
1 1 0,25 0,15
2 0,30 0,20
0 0,25 0,15
2 1 0,30 0,20
2 0,35 0,25
a
patrz rysunek 2 (rys. NB.2)
Tab. 19. Współczynnik poprawkowy dotyczący poziomych elementów budynku (tab. NB.3b)
[15]
Współczynnik poprawkowy dotyczący
poziomych elementów budynku
Element budynku
"Utb
[W/m2K]
Lekka podłoga (drewno, metal itd.) 0
1 0,05
Liczba boków
Ciężka
będących w kontakcie 2 0,10
podłoga
ze środowiskiem 3 0,15
(beton itd.)
zewnętrznym
4 0,20
Tab. 20. Współczynnik poprawkowy dotyczący otworów (tab. NB.3d) [15]
Współczynnik poprawkowy dotyczący
otworów
Powierzchnia elementu budynku
"Utb
[W/m2K]
0 2 m2 0,50
> 2 4 m2 0,40
> 4 9 m2 0,30
> 9 20 m2 0,20
> 20 m2 0,10
14
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Rys. 3. Opis przecinającego i nieprzecinającego elementu budynku (rys. NB.2) [15]
6.2. Straty ciepła przez przestrzeń nieogrzewaną
Tab. 21. Współczynnik zmniejszenia temperatury (tab. NB.4) [15]
Współczynnik zmniejszenia
temperatury
Przestrzeń nieogrzewana
bu
[-]
Pomieszczenie
tylko z 1 ścianą zewnętrzną 0,4
z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi bez drzwi zewnętrznych 0,5
z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi z drzwiami zewnętrznymi
(np. hale, garaże) 0,6
z trzema ścianami zewnętrznymi (np. zewnętrzna klatka schodowa) 0,8
Podziemie
bez okien/drzwi zewnętrznych 0,5
z oknami/drzwiami zewnętrznymi 0,8
Poddasze
przestrzeń poddasza silnie wentylowana (np. pokrycie z dachówek lub
innych materiałów tworzących pokrycie nieciągłe) bez deskowania
pokrytego papą lub płyt łączonych brzegami 1,0
inne nieizolowane dachy 0,9
izolowany dach 0,7
Wewnętrzne przestrzenie komunikacyjne
(bez zewnętrznych ścian, krotność wymiany powietrza mniejsza niż 0
0,5 h-1)
Swobodnie wentylowane przestrzenie komunikacyjne
1,0
(powierzchnia otworów/kubatura powierzchni > 0,005 m2/m3
Przestrzeń podpodłogowa
0,8
(podłoga nad przestrzenią nieprzechodnią)
Przejścia lub bramy przelotowe nieogrzewane, obustronnie
0,9
zamknięte
15
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6.3. Straty ciepła przez grunt
6.3.1. Płyta podłogowa na poziomie terenu (z = 0 m)
a podłoga betonowa
b wartość B
Rys. 4. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi w odniesieniu do płyty
podłogowej na poziomie terenu [15]
Tab. 22. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi w odniesieniu do płyty
podłogowej na poziomie terenu [15]
Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi w odniesieniu do płyty podłogowej
Wartość na poziomie terenu
B Ueguiv,bf (dla z = 0 m)
[W/m2K]
Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi =
[m] bez izolacji
2,0 W/m2K 1,0 W/m2K 0,5 W/m2K 0,25 W/m2K
2 1,30 0,77 0,55 0,33 0,17
4 0,88 0,59 0,45 0,30 0,17
6 0,68 0,48 0,38 0,27 0,17
8 0,55 0,41 0,33 0,25 0,16
10 0,47 0,36 0,30 0,23 0,15
12 0,41 0,32 0,27 0,21 0,14
14 0,37 0,29 0,24 0,19 0,14
16 0,33 0,26 0,22 0,18 0,13
18 0,31 0,24 0,21 0,17 0,12
20 0,28 0,22 0,19 0,16 0,12
16
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6.3.2. Podziemie ogrzewane z płytą podłogową poniżej poziomu terenu (z = 1,5 m)
a podłoga betonowa
b wartość B
Rys. 5. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
podłogi położoną 1,5 m poniżej poziomu terenu [15]
Tab. 23. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
podłogi położoną 1,5 m poniżej poziomu terenu [15]
Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
Wartość podłogi położoną 1,5 m poniżej poziomu terenu
B
Ueguiv,bf (dla z = 1,5 m)
[W/m2K]
Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi =
[m] bez izolacji
2,0 W/m2K 1,0 W/m2K 0,5 W/m2K 0,25 W/m2K
2 0,86 0,58 0,44 0,28 0,16
4 0,64 0,48 0,38 0,26 0,16
6 0,52 0,40 0,33 0,25 0,15
8 0,44 0,35 0,29 0,23 0,15
10 0,38 0,31 0,26 0,21 0,14
12 0,34 0,28 0,24 0,19 0,14
14 0,30 0,25 0,22 0,18 0,13
16 0,28 0,23 0,20 0,17 0,12
18 0,25 0,22 0,19 0,16 0,12
20 0,24 0,20 0,18 0,15 0,11
17
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6.3.3. Podziemie ogrzewane z płytą podłogową poniżej poziomu terenu (z = 3,0 m)
a podłoga betonowa
b wartość B
Rys. 6. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
podłogi położoną 3,0 m poniżej poziomu terenu [15]
Tab. 24. Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
podłogi położoną 3,0 m poniżej poziomu terenu [15]
Równoważny współczynnik przenikania ciepła podłogi ogrzewanego podziemia z płytą
Wartość podłogi położoną 3,0 m poniżej poziomu terenu
B
Ueguiv,bf (dla z = 3,0 m)
[W/m2K]
Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi = Upodłogi =
[m] bez izolacji
2,0 W/m2K 1,0 W/m2K 0,5 W/m2K 0,25 W/m2K
2 0,63 0,46 0,35 0,24 0,14
4 0,51 0,40 0,33 0,24 0,14
6 0,43 0,35 0,29 0,22 0,14
8 0,37 0,31 0,26 0,21 0,14
10 0,32 0,27 0,24 0,19 0,13
12 0,29 0,25 0,22 0,18 0,13
14 0,26 0,23 0,20 0,17 0,12
16 0,24 0,21 0,19 0,16 0,12
18 0,22 0,20 0,18 0,15 0,11
20 0,21 0,18 0,16 0,14 0,11
18
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6.3.4. Ściany ogrzewanego podziemia
a wartość U ścian [W/m2K]
Rys. 7. Równoważny współczynnik przenikania ciepła ściany ogrzewanego podziemia [15]
Tab. 25. Równoważny współczynnik przenikania ciepła ściany ogrzewanego podziemia [15]
Równoważny współczynnik przenikania ciepła ściany ogrzewanego podziemia
Uściany
Ueguiv,bw
[W/m2K]
[W/m2K] z = 0 m z = 1 m z = 2 m z = 3 m
0,00 0,00 0,00 0,00 0,00
0,50 0,44 0,39 0,35 0,32
0,75 0,63 0,54 0,48 0,43
1,00 0,81 0,68 0,59 0,53
1,25 0,98 0,81 0,69 0,61
1,50 1,14 0,92 0,78 0,68
1,75 1,28 1,02 0,85 0,74
2,00 1,42 1,11 0,92 0,79
2,25 1,55 1,19 0,98 0,84
2,50 1,67 0,27 1,04 0,88
2,75 1,78 1,34 1,09 0,92
3,00 1,89 1,41 1,13 0,96
6.4. Projektowe wentylacyjne straty ciepła
Tab. 26. Minimalna krotność wymiany powietrza zewnętrznego (tab. NB.6) [15]
Minimalna krotność wymiany
powietrza zewnętrznego
Typ pomieszczenia
[h-1]
Pomieszczenie mieszkalne (orientacyjnie) 0,5
Kuchnia lub łazienka z oknem 0,5
Pokój biurowy 1,0
Sala konferencyjna, sala lekcyjna 2,0
19
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 27. Krotność wymian powietrza zewnętrznego przy różnicy ciśnienia 50 Pa (tab. NB.7)
[15]
Krotność wymian powietrza zewnętrznego przy różnicy ciśnienia 50 Pa
[h-1]
Stopień szczelności obudowy budynku
Konstrukcja
(jakość uszczelek okiennych)
średni
wysoki niski
(okna z podwójnym
(wysoka jakość uszczelek (pojedynczo oszklone okna,
oszkleniem, uszczelki
w oknach i drzwiach) bez uszczelek)
standardowe)
budynki
< 4 4 10 > 10
jednorodzinne
inne mieszkania lub
< 2 2 5 > 5
budynki
Tab. 28. Współczynnik osłonięcia (tab. NB.8) [15]
Współczynnik osłonięcia
e
[-]
Klasy osłonięcia
Przestrzeń ogrzewana Przestrzeń ogrzewana Przestrzeń ogrzewana
bez odsłoniętych z jednym odsłoniętym z więcej niż jednym
otworów otworem odsłoniętym otworem
Brak osłonięcia
(budynek w wietrznej 0 0,03 0,05
przestrzeni, wysokie
budynki w centrach miast)
Średnie osłonięcie
(budynek na prowincji z
0 0,02 0,03
drzewami lub innymi
budynkami wokół nich,
przedmieścia)
Dobrze osłonięte
(budynki średniowysokie 0 0,01 0,02
w centrach miast, budynki
w lasach)
Tab. 29. Współczynnik poprawkowy ze względu na wysokość (tab. NB.9) [15]
Współczynnik poprawkowy
Wysokość przestrzeni ogrzewanej ponad poziom terenu ze względu na wysokość
(wysokość środka pomieszczenia ponad poziomem terenu)
[-]
0 10 m 1,0
> 10 30 m 1,2
> 30 m 1,5
20
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
6.5. Nadwyżka mocy cieplnej
Tab. 30. Współczynnik nagrzewania w budynkach niemieszkalnych, osłabienie nocne
maksimum przez 12 h (tab. NB.10a) [15]
Współczynnik nagrzewania w budynkach niemieszkalnych
fRH
Czas [W/m2]
nagrzewania Zakładane obniżenie temperatury wewnętrznej podczas osłabieniaa
godz. 2 K 3 K 4 K
masa budynku masa budynku masa budynku
niska średnia duża niska średnia duża niska średnia duża
1 18 23 25 27 30 27 36 27 31
2 9 16 22 18 20 23 22 24 25
3 6 13 18 11 16 18 18 18 18
4 4 11 16 6 13 16 11 16 16
a
W dobrze izolowanych szczelnych budynkach, zakładanie spadku temperatury wewnętrznej podczas
osłabienia o więcej niż 2 do 3 K nie jest bardzo prawdopodobne. To będzie zależeć od warunków
klimatycznych i masy cieplnej budynku.
Tab. 31. Współczynnik nagrzewania w budynkach mieszkalnych, osłabienie nocne maksimum
przez 8 h (tab. NB.10b) [15]
Współczynnik nagrzewania w budynkach mieszkalnych
fRH
[W/m2]
Czas
nagrzewania Zakładane obniżenie temperatury wewnętrznej podczas osłabieniaa
godz. 1 K 2 K 3 K
masa budynku masa budynku masa budynku
duża duża duża
1 11 22 45
2 6 11 22
3 4 9 16
4 2 7 13
a
W dobrze izolowanych szczelnych budynkach, zakładanie spadku temperatury wewnętrznej podczas
osłabienia o więcej niż 2 do 3 K nie jest bardzo prawdopodobne. To będzie zależeć od warunków
klimatycznych i masy cieplnej budynku.
7. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło
Tab. 32. Współczynnik przepuszczalności promieniowania słonecznego [13]
Wsp. przepuszczalności
Lp. Rodzaj oszklenia
promieniowania słonecznego TR
1 Pojedyncze 0,82
2 Podwójne 0,70
Potrójne lub szyba zespolona jednokomorowa z jedną
3 0,64
powłoką niskoemisyjną
4 j.w., lecz przestrzeń między szybami wypełniona argonem 0,64
5 Szyba zespolona dwukomorowa z powłoką niskoemisyjną 0,55
6 Szyba specjalna 0,50
21
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 33. Promieniowanie całkowite na płaszczyznę pionową o różnej orientacji [13]
Promieniowanie
całkowite w sezonie
Lp. Orientacja
grzewczym Si
[kWh/m2]
1 S 350
2 SW 310
3 W 220
4 NW 160
5 N 145
6 NE 165
7 E 235
8 SE 320
Tab. 34. Formularz obliczeniowy do obliczania sezonowego zapotrzebowania na ciepło [13]
Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania
1. Dane geometryczne budynku
Kubatura ogrzewana, m3 V =
Pole powierzchni przegród zewnętrznych, m2 A =
Współczynnik kształtu, m-1 A/V =
2. Straty ciepła przez przenikanie w sezonie grzewczym
Qt = Qz + Qo + Qd + Qp + Qpg + Qsg + Qsp, kWh/a
Ai Ui Mnożnik Ai Ui mnożnik
Rodzaj przegrody stały stały
m2 W/(m2K) KWh/a
100
100
Ściany zewnętrzne
100
100
100
100
Okna
100
100
Drzwi zewnętrzne
100
Stropodach
100
Strop nad piwnicą nieogrzewaną
70
Ściany oddzielające
pomieszczenia ogrzewane od 70
nieogrzewanych
Podłoga na gruncie w
pomieszczeniach ogrzewanych w 100
piwnicy strefa 1
Podłoga na gruncie w
pomieszczeniach ogrzewanych w 70
piwnicy strefa 2
Ściany pomieszczeń ogrzewanych
100
w piwnicy stykające się z gruntem
Strop nad przejazdem
100
Razem straty ciepła przez przenikanie w sezonie grzewczym Qt, kWh/a
3. Straty na podgrzanie powietrza wentylacyjnego w sezonie grzewczym Qv,
kWh/a
Strumień powietrza wentylacyjnego = .......... , m3/h
22
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Straty ciepła na podgrzanie powietrza
38 = 38 .......... = ..........
wentylacyjnego w sezonie grzewczym, kWh/a
4. Zyski ciepła od promieniowania słonecznego w sezonie ogrzewczym Qs,
kWh/a
Pole powierzchni Współczynnik Suma Aoi TRi Si
okien przepuszczalności promieniowania
Orientacja
Aoi, promieniowania całkowitego, Si,
m2 TRi kWh/(m2a) kWh/a
Razem zyski od promieniowania słonecznego w sezonie ogrzewczym
0,6Ł Aoi TRi Si, kWh/a
5. Wewnętrzne zyski ciepła w sezonie ogrzewczym Qj,
kWh/a
Liczba mieszkań 5,3(80N + 275Lm),
Liczba osób N 80N 275 Lm
Lm kWh/a
6. Sezonowe zapotrzebowanie na ciepło do ogrzewania Qh,
kWh/a
Qh = Qt + Qv 0,9(Qs + Qj) = .......... + .......... 0,9(.......... + ..........) =
7. Sprawdzenie wymagań
7.1 Wskaznik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynku
kWh/(m3a)
E = Qh / V = .................... / .................... = ..........
7.2 Wymagania
Współczynnik kształtu Graniczny wskaznik sezonowego zapotrzebowania na ciepło do
A/V ogrzewania E0
m-1 kWh/(m3a)
A/V d" 0,20 E0 = 29
0,20 < A/V < 0,9 E0 = 26,6 + 12 A/V = ..........
A/V e" 0,9 E0 = 37,4
Wskaznik E = & & & . d" & & & . = E0
23
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
8. Świadectwa charakterystyki energetycznej
Tab. 35. Współczynnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej na wytworzenie
i dostarczenie nośnika energii lub energii do budynku [4]
wi
Lp. Nośnik energii końcowej
[-]
1 olej opałowy 1,1
2 gaz ziemny 1,1
3 gaz płynny 1,1
4 Paliwo/zródło energii węgiel kamienny 1,1
5 węgiel brunatny 1,1
6 biomasa 0,2
7 kolektor słoneczny termiczny 0,0
8 0,8
Ciepło z kogeneracji1) węgiel kamienny, gaz ziemny3)
9 energia odnawialna (biogaz, biomasa) 0,15
10 ciepło z ciepłowni węglowej 1,3
Systemy ciepłownicze
11 ciepło z ciepłowni gazowej/olejowej 1,2
lokalne
12 ciepło z ciepłowni na biomasę 0,2
13 produkcja mieszana2) 3,0
Energia elektryczna
14 systemy PV4) 0,7
1)
skojarzona produkcja energii elektrycznej i ciepła,
2)
dotyczy zasilania z sieci elektroenergetycznej systemowej,
3)
w przypadku braku informacji o parametrach energetycznych ciepła sieciowego
z elektrociepłowni (kogeneracja), przyjmuje się wH = 1,2
4)
ogniwa fotowoltaiczne (produkcja energii elektrycznej z energii słonecznej).
Uwaga: kolektor słoneczny termiczny wH = 0,0
Tab. 36. Sprawność wytworzenia nośnika ciepła [4]
,
Lp. Rodzaj zródła ciepła
[-]
1 Kotły węglowe wyprodukowane po 2000 r. 0,82
2 Kotły węglowe wyprodukowane w latach 1980-2000 0,65-0,75
3 Kotły węglowe wyprodukowane przed 1980 r. 0,50-0,65
4 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy do 100 kW 0,63
Kotły na biomasę (drewno: polana, brykiety, palety, zrębki) wrzutowe z obsługą
5 0,72
ręczną o mocy do 100 kW
6 Kotły na biomasę (słoma) wrzutowe z obsługą ręczną o mocy powyżej 100 kW 0,70
7 Kotły na biomasę (słoma) automatyczne o mocy powyżej 100 kW do 600 kW 0,75
Kotły na biomasę (drewno: polana, brykiety, palety, zrębki) automatyczne o mocy
8 0,85
powyżej 100 kW do 600 kW
Kotły na biomasę (słoma, drewno) automatyczne z mechanicznym podawaniem
9 0,85
paliwa o mocy powyżej 500 kW
10 Podgrzewacze elektryczne przepływowe 0,94
11 Podgrzewacze elektrotermiczne 1,00
Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe, promiennikowe
12 0,99
i podłogowe kablowe
13 Ogrzewanie podłogowe elektryczno-wodne 0,95
14 Piece kaflowe 0,60-0,70
15 Piece olejowe pomieszczeniowe 0,84
16 Piece gazowe pomieszczeniowe 0,75
Kotły na paliwo gazowe lub płynne z otwartą komorą spalania (palnikami
17 0,86
atmosferycznymi) i dwustawną regulacją procesu spalania
Kotły niskotemperaturowe na paliwo gazowe lub płynne z zamkniętą komorą
18 spalania i palnikiem modulowanym
- do 50 kW 0,87-0,91
24
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
,
Lp. Rodzaj zródła ciepła
[-]
- 50-120 kW 0,91-0,97
- 120-1200 kW 0,94-0,98
Kotły gazowe kondensacyjne1)
- do 50 kW (70/55C) 0,91-0,97
- do 50 kW (55/45C) 0,94-1,00
19 - 50-120 kW (70/55C) 0,91-0,98
- 50-120 kW (55/45C) 0,95-1,01
- 120-1200 kW (70/55C) 0,92-0,99
- 120-1200 kW (55/45C) 0,96-1,02
20 Pompy ciepła woda/woda w nowych/istniejących budynkach 3,8/3,52)
21 Pompy ciepła glikol/woda w nowych/istniejących budynkach 3,5/3,3
22 Pompy ciepła powietrze/woda w nowych/istniejących budynkach 2,7/2,5
Węzeł cieplny kompaktowy z obudową
23 - do 100 kW 0,98
- powyżej 100 kW 0,99
Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy
- do 100 kW 0,91
24
- 100-300 kW 0,93
- powyżej 300 kW 0,95
1)
Sprawność odniesiona do wartości opałowej paliwa
2)
Sezonowy współczynnik wydajności grzejnej pompy ciepła (SPF)
Tab. 37. Sprawność układu akumulacji ciepła w systemie grzewczym [4]
,
Lp. Parametry zbiornika buforowego i jego usytuowanie
[-]
Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55C wewnątrz osłony termicznej
1 0,93-0,97
budynku
Bufor w systemie grzewczym o parametrach 70/55C na zewnątrz osłony termicznej
2 0,91-0,95
budynku
Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45C wewnątrz osłony termicznej
3 0,95-0,99
budynku
Bufor w systemie grzewczym o parametrach 55/45C na zewnątrz osłony termicznej
4 0,93-0,97
budynku
5 Brak zasobnika buforowego 1,00
Tab. 38. Sprawność przesyłu (dystrybucji) ciepła (wartości średnie) [4]
,
Lp. Rodzaj instalacji ogrzewczej
[-]
1 yródło ciepła w pomieszczeniu (ogrzewanie elektryczne, piec kaflowy) 1,0
2 Ogrzewanie mieszkaniowe (kocioł gazowy lub miniwęzeł) 1,0
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła1) usytuowanego w
3 ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które 0,96-0,98
są zainstalowane w pomieszczeniach ogrzewanych
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła usytuowanego w
4 ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które 0,92-0,95
są zainstalowane w pomieszczeniach nieogrzewanych
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła usytuowanego w
5 ogrzewanym budynku, bez izolacji cieplnej na przewodach, armaturze i 0,87-0,90
urządzeniach, które są zainstalowane w pomieszczeniach nieogrzewanych
6 Ogrzewanie powietrzne 0,95
1)
Węzeł cieplny, kotłownia gazowa, olejowa, węglowa, biopaliwa
25
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 39. Sprawność regulacji i wykorzystania ciepła [4]
,
Lp. Rodzaj instalacji
[-]
1 Elektryczne grzejniki bezpośrednie: konwektorowe, płaszczyznowe i promiennikowe 0,98
2 Podłogowe: kablowe, elektryczno-wodne 0,95
3 Elektryczne grzejniki akumulacyjne: konwektorowe i podłogowe kablowe 0,90
4 Elektryczne ogrzewanie akumulacyjne bezpośrednie 0,91-0,97
Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji
5 0,75-0,85
centralnej, bez regulacji miejscowej
Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji
6 0,86-0,91
miejscowej
Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji
7 0,98-0,99
centralnej adaptacyjnej i miejscowej
Ogrzewanie wodne z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku regulacji
8 0,97
centralnej i miejscowej (zakres P 1K)
Centralne ogrzewanie z grzejnikami członowymi lub płytowymi w przypadku
9 0,93
regulacji centralnej i miejscowej (zakres P 2K)
10 Ogrzewanie podłogowe w przypadku regulacji centralnej, bez miejscowej 0,94-0,96
11 Ogrzewanie podłogowe lub ścienne w przypadku regulacji centralnej i miejscowej 0,97-0,98
12 Ogrzewanie miejscowe przy braku regulacji automatycznej w pomieszczeniu 0,80-0,85
Tab. 40. Współczynnik redukcyjny obliczeniowej różnicy temperatury [4]
Rodzaj przestrzeni nieogrzewanej oddzielonej rozpatrywaną przegrodą od ogrzewanej btr
Lp.
przestrzeni budynku [-]
Pomieszczenie
a) tylko z 1 ścianą zewnętrzną 0,4
b) z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi bez drzwi zewnętrznych 0,5
c) z przynajmniej 2 ścianami zewnętrznymi z drzwiami zewnętrznymi (np. hale, garaże) 0,6
1
d) z trzema ścianami zewnętrznymi (np. zewnętrzna klatka schodowa) 0,8
Podziemie
a) bez okien/drzwi zewnętrznych 0,5
b) z oknami/drzwiami zewnętrznymi 0,8
Poddasze
a) przestrzeń poddasza silnie wentylowana (np. pokrycie z dachówek lub innych
materiałów tworzących pokrycie nieciągłe) bez deskowania pokrytego papą lub płyt
2
łączonych brzegami 1,0
b) inne nieizolowane dachy 0,9
c) izolowany dach 0,7
Wewnętrzne przestrzenie komunikacyjne
3 0
(bez zewnętrznych ścian, krotność wymiany powietrza mniejsza niż 0,5 h-1)
Swobodnie wentylowane przestrzenie komunikacyjne
4 1,0
(powierzchnia otworów/kubatura powierzchni > 0,005 m2/m3
Przestrzeń podpodłogowa
5 a) podłoga nad przestrzenią nieprzechodnią 0,8
b) podłoga na gruncie 0,6
6 Przejścia lub bramy przelotowe nieogrzewane, obustronnie zamknięte 0,9
Tab. 41. Współczynnik korekcyjny dla strumienia powietrza oraz uśredniony w czasie strumień
powietrza [4]
bve Vve
Lp. Rodzaj wentylacji
[-] [m3/s]
bve,1 = 1 Vve,1,mn =Vo
1 Budynek z wentylacją naturalną
bve,2 = 1 Vve,2,mn =Vinf
Budynek z wentylacją mechaniczną bve,1 = 1 Vve,1,mn =Vex
2
wywiewną bve,2 = 1 Vve,2,mn =Vx
26
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
bve Vve
Lp. Rodzaj wentylacji
[-] [m3/s]
Budynek z wentylacją mechaniczną bve,1 = 1 Vve,1,mn =Vsu
3
nawiewną bve,2 = 1 Vve,2,mn =Vx
Budynek z wentylacją mechaniczną bve,1 = 1-oc Vve,1,mn =Vf
4
nawiewno-wywiewną bve,2 = 1 Vve,2,mn =Vx
bve,1 = (1-oc) Vve,1,mn =Vf
Budynek z wentylacją mechaniczną bve,2 = Vve,2,mn =Vx
5
nawiewno-wywiewną działającą okresowo bve,3 = (1-)(1- oc) Vve,3,mn =Vo
bve,4 = (1-) Vve,4,mn =Vx
Tab. 42. Współczynniki osłonięcia [4]
Więcej niż jedna Jedna nieosłonięta
Współczynnik e dla klasy osłonięcia
nieosłonięta fasada fasada
Nieosłonięte: budynki w otwartej przestrzeni,
0,10 0,03
wysokie budynki w centrach miast
Średnie osłonięcie: budynki wśród drzew lub
0,07 0,02
innych budynków, budynki na przedmieściach
Mocno osłonięte: budynki średniej wysokości w
0,04 0,01
miastach, budynki w lasach
Współczynnik f 15 20
Tab. 43. Sprawność przesyłu (dystrybucji) ciepła (wartości średnie) [4]
,
Lp. Rodzaj instalacji ogrzewczej
[-]
1 yródło ciepła w pomieszczeniu (ogrzewanie elektryczne, piec kaflowy) 1,0
2 Ogrzewanie mieszkaniowe (kocioł gazowy lub miniwęzeł) 1,0
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła1) usytuowanego w
3 ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które 0,96-0,98
są zainstalowane w pomieszczeniach ogrzewanych
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła usytuowanego w
4 ogrzewanym budynku, z zaizolowanymi przewodami, armaturą i urządzeniami, które 0,92-0,95
są zainstalowane w pomieszczeniach nieogrzewanych
Ogrzewanie centralne wodne z lokalnego zródła ciepła usytuowanego w
5 ogrzewanym budynku, bez izolacji cieplnej na przewodach, armaturze i 0,87-0,90
urządzeniach, które są zainstalowane w pomieszczeniach nieogrzewanych
6 Ogrzewanie powietrzne 0,95
Tab. 44. Wewnętrzna pojemność cieplna strefy budynku [17]
Cm
Lp. Klasa budynku
[J/K]
1 Bardzo lekka 80 000Af
2 Lekka 110 000Af
3 Średnia 165 000Af
4 Ciężka 260 000Af
5 Bardzo ciężka 370 000Af
27
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 45. Współczynnik przepuszczalności energii promieniowania słonecznego przez oszklenie
[4]
g
Lp. Rodzaj oszklenia
[-]
1 Oszklenie pojedynczą szybą 0,85
2 Oszklenie podwójną szybą 0,75
3 Oszklenie podwójną szybą z powłoką selektywną 0,67
4 Oszklenie potrójną szybą 0,70
5 Oszklenie potrójną szybą z dwiema powłokami selektywnymi 0,50
6 Okna podwójne 0,75
Tab. 46. Współczynnik korekcyjny nachylenia [4]
Nachylenie do poziomu
Lp. Orientacja płaszczyzny względem strony świata
30 45 60
1 Południowa (S) 1,1 1,1 1,1
2 Południowo-zachodnia (SW) 1,1 1,1 1,1
3 Zachodnia (W) 1,1 1,1 1,2
4 Północno-zachodnia (NW) 1,4 1,2 1,1
5 Północna (N) 1,4 1,2 1,1
6 Północno-wschodnia (NE) 1,4 1,2 1,1
7 Wschodnia (E) 1,3 1,2 1,2
8 Południowo-wschodnia (SE) 1,1 1,1 1,1
Tab. 47. Współczynnik zacienienia budynku [4]
Z
Lp. Usytuowanie lokalu mieszkalnego lub przesłony występujące na elewacji budynku
[-]
1 Budynki na otwartej przestrzeni lub wysokie i wysokościowe w centrach miast 1,00
Lokale mieszkalne jw., w których co najmniej połowa okien zacieniona jest przez
2 0,96
elementy logii lub balkonu sąsiedniego mieszkania
3 Budynki w miastach w otoczeniu budynków o zbliżonej wysokości 0,95
4 Budynki niskie i średniowysokie w centrach miast 0,90
Tab. 48. Średnia moc jednostkowa wewnętrznych zysków ciepła (bez zysków od instalacji
grzewczych i ciepłej wody) [4]
qint
Lp. Rodzaj budynku (lokalu mieszkalnego)
[W/m2]
1 Dom jednorodzinny 2,5-3,5
2 Dom wielorodzinny (lokal mieszkalny) 3,2-6,0
3 Szkoły 1,5-4,7
4 Urzędy 3,5-6,4
Tab. 49. Sprawności wytwarzania ciepła (dla przygotowania ciepłej wody) w zródłach [4]
,
Lp. Rodzaj zródła ciepła
[-]
1 Przepływowy podgrzewacz gazowy z zapłonem elektrycznym 0,84-0,99
2 Przepływowy podgrzewacz gazowy z zapłonem płomieniem dyżurnym 0,16-0,74
3 Kotły stałotemperaturowe (tylko ciepła woda) 0,40-0,72
4 Kotły stałotemperaturowe dwufunkcyjne (ogrzewanie i ciepła woda) 0,65-0,77
5 Kotły niskotemperaturowe o mocy do 50 kW 0,83-0,90
6 Kotły niskotemperaturowe o mocy ponad 50 kW 0,88-0,92
7 Kotły gazowe kondensacyjne o mocy do 50 kW 1) 0,85-0,91
28
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
,
Lp. Rodzaj zródła ciepła
[-]
8 Kotły gazowe kondensacyjne o mocy ponad 50 kW 0,88-0,93
9 Elektryczny podgrzewacz akumulacyjny (z zasobnikiem bez strat) 0,96-0,99
10 Elektryczny podgrzewacz przepływowy 0,99-1,00
11 Pompy ciepła woda/woda 3,0-4,52)
12 Pompy ciepła glikol/woda 2,60-3,80
13 Pompy ciepła powietrze/woda 2,20-3,10
14 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową 0,88-0,90
15 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy 0,80-0,85
16 Węzeł cieplny kompaktowy z obudową (ogrzewanie i ciepła woda) 0,94-0,97
17 Węzeł cieplny kompaktowy bez obudowy (ogrzewanie i ciepła woda) 0,88-0,96
1)
Sprawność odniesiona do wartości opałowej paliwa
2)
Sezonowy współczynnik wydajności grzejnej pompy ciepła (SPF)
Tab. 50. Sprawność przesyłu ciepłej wody użytkowej [4]
,
Lp. Rodzaje instalacji ciepłej wody
[-]
Miejscowe przygotowanie cieplej wody, instalacje cieplej wody bez obiegów
cyrkulacyjnych
Miejscowe przygotowanie ciepłej wody bezpośrednio przy punktach poboru wody
1 1,00
cieplej
Miejscowe przygotowanie cieplej wody dla grupy punktów poboru wody ciepłej w
0,80
jednym pomieszczeniu sanitarnym, bez obiegu cyrkulacyjnego
Mieszkaniowe węzły cieplne
2 Kompaktowy węzeł cieplny dla pojedynczego lokalu mieszkalnego, bez obiegu
0,85
cyrkulacyjnego
Centralne przygotowanie cieplej wody, instalacja cieplej wody bez obiegów
3 cyrkulacyjnych
Instalacje cieplej wody w budynkach jednorodzinnych 0,60
Centralne przygotowanie cieplej wody, instalacje z obiegami cyrkulacyjnymi, piony
instalacyjne nieizolowane, przewody rozprowadzające izolowane
4 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,60
Instalacje średnie, 30-100 punktów poboru cieplej wody 0,50
Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,40
Centralne przygotowanie cieplej wody, instalacje z obiegami cyrkulacyjnymi, piony
instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane1)
5 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,70
Instalacje średnie, 30-100 punktów poboru cieplej wody 0,60
Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,50
Centralne przygotowanie cieplej wody, instalacje z obiegami cyrkulacyjnymi z
ograniczeniem czasu pracy2), piony instalacyjne i przewody rozprowadzające izolowane
6 Instalacje małe, do 30 punktów poboru ciepłej wody 0,80
Instalacje średnie, 30-100 punktów poboru cieplej wody 0,70
Instalacje duże, powyżej 100 punktów poboru ciepłej wody 0,60
1)
Przewody izolowane wykonane z rur stalowych lub miedzianych lub przewody nieizolowane wykonane z rur
z tworzyw sztucznych
2)
Ograniczenie czasu pracy pompy cyrkulacyjnej do ciepłej wody w godzinach nocnych lub zastosowanie
pomp obiegowych ze sterowaniem za pomocą układów termostatycznych
29
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 51. Sprawności akumulacji ciepła w systemie ciepłej wody [4]
,
Lp. Parametry zasobnika ciepłej wody i jego usytuowanie
[-]
1 Zasobnik w systemie wg standardu z lat 1970-tych 0,30-0,59
2 Zasobnik w systemie wg standardu z lat 1977-1995 0,55-0,69
3 Zasobnik w systemie wg standardu z lat 1995-2000 0,60-0,74
4 Zasobnik w systemie wg standardu budynku niskoenergetycznego 0,83-0,86
Tab. 52. Współczynnik korekcyjny temperatury ciepłej wody [4]
Temperatura wody na wypływie z zaworu kt
Lp.
czerpalnego [-]
1 55C 1,00
2 50C 1,12
3 45C 1,28
Dla pośrednich wartości temperatury wartości kt należy interpolować
liniowo
Tab. 53. Jednostkowe dobowe zużycie ciepłej wody dla budynków mieszkalnych [4]
Jednostkowe dobowe
Jednostka
zużycie ciepłej wody
odniesienia
Lp. Rodzaje budynków
Vcw o temp. 55C
[j.o.] [dm3/(j.o.)doba]
1 Budynki jednorodzinne [osoba]2) 35
2 Budynki wielorodzinne1) [osoba]2) 48
1)
W przypadku zastosowania w budynkach wielorodzinnych wodomierzy mieszkaniowych do rozliczania
opłat za ciepłą wodę, podane wskazniki jednostkowego zużycia ciepłej wody użytkowej należy
zmniejszyć o 20%
2)
Liczbę mieszkańców w zależności od rodzaju budynku lub lokalu mieszkalnego należy przyjmować
zgodnie z projektem budynku, a dla budynków istniejących na podstawie stanu rzeczywistego
Tab. 54. Średnie moce jednostkowe układów pomocniczych odniesione do powierzchni i średni
czas ich pracy w ciągu roku [4]
qel,i tel,i
Lp. Rodzaj urządzenia pomocniczego i instalacji
[W/m2] [h/rok]
Pompy obiegowe ogrzewania w budynku o AU do 250 m2 z grzejnikami
1 0,20-0,70 5000-6000
członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 12C
Pompy obiegowe ogrzewania w budynku o AU ponad 250 m2 z
2 0,10-0,40 4000-5000
grzejnikami członowymi lub płytowymi, granica ogrzewania 10C
Pompy obiegowe ogrzewania w budynku o AU do 250 m2 z grzejnikami
3 0,50-1,20 6000-7000
podłogowymi, granica ogrzewania 15C
Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku o AU do 250 m2, praca
4 0,10-0,40 8760
ciągła
Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku o AU ponad 250 m2,
5 0,05-0,10 7300
praca przerywana do 4 godz/dobę
Pompy cyrkulacyjne ciepłej wody w budynku o AU ponad 250 m2,
6 0,05-0,10 5840
praca przerywana do 8 godz/dobę
7 Pompa ładująca zasobnik ciepłej wody w budynku o AU do 250 m2 0,30-0,60 200-300
8 Pompa ładująca zasobnik ciepłej wody w budynku o AU ponad 250 m2 0,10-0,20 300-700
Pompa ładująca bufor w układzie ogrzewania w budynku o AU do
9 0,20-0,50 1500
250 m2
Pompa ładująca bufor w układzie ogrzewania w budynku o AU ponad
10 0,05-0,10 1500
250 m2
Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu cieplej wody w
11 0,80-1,70 200-350
budynku o AU do 250 m2
30
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
qel,i tel,i
Lp. Rodzaj urządzenia pomocniczego i instalacji
[W/m2] [h/rok]
Napęd pomocniczy i regulacja kotła do podgrzewu ciepłej wody w
12 0,10-0,60 300-450
budynku o AU ponad 250 m2
Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku o AU do
13 0,30-0,60 1400-3000
250 m2
Napęd pomocniczy i regulacja kotła do ogrzewania w budynku o AU
14 0,05-0,20 2500-4500
ponad 250 m2
Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie
15 1,00-1,60 400
przygotowania ciepłej wody
Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie
16 0,60-1,00 400
przygotowania ciepłej wody
17 Napęd pomocniczy pompy ciepła woda/woda w układzie ogrzewania 1,00-1,60 1600
18 Napęd pomocniczy pompy ciepła glikol/woda w układzie ogrzewania 0,60-1,00 1600
19 Regulacja węzła cieplnego - ogrzewanie i ciepła woda 0,05-0,10 8760
20 Pompy i regulacja instalacji solarnej w budynku o AU do 500 m2 0,20-0,40 1000-1750
21 Pompy i repulacja instalacji solarnej w budynku o AU ponad 500 m2 0,10-0,30 1000-1750
Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza do
22 0,20-0,60 6000-8760
0,6h-1
Wentylatory w centrali nawiewno-wywiewnej, wymiana powietrza
23 0,60-1,60 6000-8760
powyżej 0,6h-1
24 Wentylator w centrali wywiewnej, wymiana powietrza do 0,6h-1 0,10-0,50 6000-8760
25 Wentylator w centrali wywiewnej, wymiana powietrza powyżej 0,6h-1 0,50-1,10 6000-8760
26 Wentylatory miejscowego układu wentylacyjnego 1,10-3,00 6000-8760
9. Instalacje centralnego ogrzewania
9.1. Dobór grzejników
Tab. 55. Współczynnik O uwzględniający wpływ osłonięcia grzejnika lub umieszczenia go we
wnęce [8]
h h
h Współczynnik uwzględniający wpływ osłonięcia grzejnika lub umieszczenia go we wnęce O
[mm] [-]
50 - - 1,30 1,40 1,35 1,05
70 1,05 1,10 1,25 1,35 1,30 1,05
100 1,05 1,05 1,20 1,20 1,20 1,00
e"
1,00 1,00 1,10 1,10 1,10 1,00
150
31
h
h
h
h
h
h
h
h
h
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 56. Współczynnik S uwzględniający wpływ ochłodzenia wody w nieizolowanych pionach
na dobór grzejnika [8]
Liczba Kondygnacja budynku licząc od poziomu zasilania
kondygnacji 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
1 1,00
2 1,00 1,05
3 1,00 1,03 1,08
4 1,00 1,02 1,04 1,09
5 1,00 1,01 1,03 1,05 1,10
6 1,00 1,01 1,02 1,04 1,06 1,11
7 1,00 1,01 1,02 1,03 1,05 1,07 1,12
8 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,08 1,13
9 1,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,04 1,06 1,09 1,14
10 1,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,07 1,09 1,14
11 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,05 1,07 1,10 1,15
12 1,00 1,00 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,08 1,10 1,15
13 1,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,03 1,03 1,04 1,05 1,06 1,08 1,11 1,16
14 1,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,04 1,04 1,05 1,07 1,08 1,11 1,16
15 1,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,09 1,11 1,16
16 1,00 1,00 1,01 1,01 1,02 1,02 1,03 1,03 1,04 1,04 1,05 1,06 1,07 1,09 1,12 1,17
9.2. Zalecane prędkości przepływu wody w przewodach
Tab. 57. Zalecane prędkości przepływu wody w przewodach LPE, PE-Xc, PE-Xc/AL/PE-Xc
systemu KAN-therm [21]
[mm] 122 142 162 182 202 253,5 263 324,4
[m/s]
wzal 0,250,35 0,300,40 0,350,45 0,400,50 0,450,60 0,500,60 0,500,65 0,550,75
Tab. 58. Maksymalne dopuszczalne prędkości przepływu wody w przewodach stalowych [10]
dn [mm] 10 15 20 25 32 40 50
wdop [m/s] 0,30 0,50 0,65 0,80 1,00 1,20 1,50
Tab. 59. Maksymalne dopuszczalne prędkości przepływu wody w przewodach miedzianych [5]
dz [mm] 22 28
wdop [m/s] 0,30 0,50
Tab. 60. Dopuszczalne prędkości przepływu wody w przewodach wielowarstwowych PE/AL/PE
systemu Kisan [11]
Prędkości dopuszczalne Prędkości zalecane
Rodzaj przewodu
[m/s] [m/s]
Poziome przewody rozdzielcze 1,0 0,50,6
Piony - 0,20,4
Gałązki grzejnikowe - 0,3
32
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
9.3. Współczynniki oporów miejscowych
Tab. 61. Współczynniki oporów miejscowych dla instalacji z rur LPE, PE-Xc, PE-Xc/AL/PE-Xc
systemu KAN-therm [21]
Lp. Nazwa oporu miejscowego
1 Grzejnik członowy przy średnicy gałązki: dw = 10,0 mm 1,5
dw = 14,0 mm 3,0
dw = 18,0 mm 9,0
2 Grzejnik stalowy płytowy przy średnicy gałązki: dw = 10,0 mm 2,5
dw = 14,0 mm 6,5
dw = 18,0 mm 19,0
3 Zawór grzejnikowy fig M-3173 i M-3175 dn = 1015 mm 8,5
dn = 20,0 mm 6,5
4 Zawór odcinający prosty dn = 1015 mm 16,0
dn = 2025 mm 12,0
5 Zawór odcinający skośny dn = 1015 mm 3,5
dn = 2025 mm 3,0
6 Zawór kulowy 0,15
7 Zawór zwrotny 4,0
8 Kocioł żeliwny 2,5
9 Kocioł stalowy 2,0
10 Kolano 2,0
11 Kolano gięte (r/d 5) dw = 10,0 mm 0,5
dw = 14,0 mm 0,3
dw = 18,0 mm 0,3
dw = 23,2 mm 0,3
12 Trójniki
- przelot zasilanie 0,5
- przelot powrót 0,5
- odgałęzienie zasilania 1,5
- odgałęzienie powrotu 1,0
- prąd zbieżny, rozgałęzienie 3,0
13 Czwórniki
- przelot 2,0
- odgałęzienie 3,0
14 Odsadzka 0,5
15 Obejście 1,0
16 Wydłużka gładka, sprężysta 2,0
17 Nagła zmiana przekroju:
- rozszerzenie 1,0
- zwężenie 0,5
Tab. 62. Współczynniki oporów miejscowych dla instalacji z rur PVC-C i PVC-U systemu KAN-
therm [21]
Lp. Nazwa oporu miejscowego
1 Kolana
90 1,13
45 0,24
2 Auki
90 0,15
45 0,10
33
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Lp. Nazwa oporu miejscowego
3 Trójniki
- przelot zasilania 90 0,30
- przelot powrotu 90 0,90
- odgałęzienie zasilania 90 1,30
- prąd zbieżny, rozgałęzienie 1,50
- przelot zasilania 45 0,30
- przelot powrotu 45 0,40
- odgałęzienie zasilania 45 0,90
4 Redukcje
- 1 stopnia 0,40
- 2 stopnia 0,40
5 Połączenie skręcane 0,15
Tab. 63. Współczynniki oporów miejscowych armatury ogrzewania wodnego [24]
Opory miejscowe
Kurek przelotowy 0,2
Kurek kątowy 2,0
Auk 90 0,5
Odsadzka 0,5
Auk z odnogą T 1,5
Trójnik:
" przelotowy 0,5
" odgałęzienie 1,0
Kocioł grzewczy 2,5
Grzejnik 2,5
10 20 32 50
Średnica nominalna DN
15 25 40 >50
Zasuwa: ze zwężeniem przekroju 1,0 0,5 0,3 0,3
bez zwężenia przekroju 0,4 0,3 0,2 0,2
Zawory: zamykający prosty 10,0 7,0 5,0 4,0
zamykający skośny 3,5 3,0 2,5 2,0
kątowy 4,0 2,0 2,0 1,5
Zawory grzejnikowe: przelotowy 8,5 6,0 5,0 4,0
kątowy 4,0 2,0 2,0 -
Zawór zwrotny 5,0 4,0 4,0 3,5
Zawór klapowy zwrotny 2,0 1,5 1,2 1,0
9.4. Jednostkowy spadek ciśnienia w przewodach
Tab. 64. Jednostkowy spadek ciśnienia w średniociężkich rurach gwintowanych wg DIN 2440
[24]
DN 10 15 20 25 32 40 50
Spadek ciśnienia
v: prędkość przepływu [m/s]
R
m: masowe natężenie przepływu [kg/h]
[mbar/m] [Pa/m]
0,034 0,043 0,048 0,057
0,01 1
70 151 229 438
0,058 0,073 0,087 0,11 0,12 0,14
0,05 5
41 94 177 378 571 1085
0,10 10 0,072 0,087 0,11 0,13 0,16 0,17 0,21
34
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
DN 10 15 20 25 32 40 50
Spadek ciśnienia
v: prędkość przepływu [m/s]
R
m: masowe natężenie przepływu [kg/h]
[mbar/m] [Pa/m]
31 61 140 262 556 839 1590
0,091 0,11 0,14 0,16 0,20 0,22 0,26
0,15 15
39 77 176 329 696 1049 1985
0,11 0,13 0,16 0,19 0,23 0,26 0,30
0,20 20
46 91 206 386 815 1228 2321
0,12 0,15 0,18 0,21 0,26 0,29 0,34
0,25 25
52 103 234 436 921 1387 2619
0,14 0,16 0,20 0,24 0,29 0,32 0,37
0,30 30
58 114 258 482 1018 1531 2889
0,15 0,18 0,22 0,26 0,31 0,35 0,41
0,35 35
63 125 281 525 1107 1664 3138
0,16 0,19 0,24 0,28 0,34 0,37 0,44
0,40 40
68 134 303 564 1190 1788 3371
0,17 0,20 0,25 0,30 0,36 0,40 0,47
0,45 45
73 143 323 602 1268 1905 3590
0,18 0,22 0,27 0,31 0,38 0,42 0,49
0,50 50
78 152 342 637 1342 2016 3798
0,20 0,24 0,29 0,35 0,42 0,46 0,54
0,60 60
86 168 378 703 1480 2223 4185
0,22 0,26 0,32 0,38 0,45 0,50 0,59
0,70 70
93 183 411 764 1608 2414 4542
0,23 0,28 0,34 0,40 0,49 0,54 0,63
0,80 80
101 197 442 822 1727 2591 4875
0,25 0,30 0,37 0,43 0,52 0,57 0,67
0,90 90
107 210 471 875 1839 2759 5188
0,27 0,32 0,39 0,46 0,55 0,61 0,71
1,0 100
114 222 499 926 1945 2917 5484
0,33 0,39 0,48 0,57 0,68 0,75 0,88
1,5 150
142 277 620 1150 2411 3614 6786
0,39 0,46 0,56 0,66 0,79 0,88 1,02
2,0 200
166 323 723 1340 2806 4204 7887
0,44 0,52 0,64 0,74 0,89 0,98 1,15
2,5 250
187 364 815 1507 3155 4724 8858
0,48 0,57 0,70 0,82 0,98 1,08 1,26
3,0 300
207 402 897 1659 3470 5195 9737
0,56 0,67 0,81 0,95 1,14 1,26 1,46
4,0 400
241 468 1044 1929 4032 6033 11301
Tab. 65. Rury PE-Xc, PE-RT - jednostkowe straty ciśnienia rur PE-Xc, PE-RT systemu KAN-
therm dla gęstości wody o temperaturze 80C [21]
Q 12x2 14x2 18x2 18x2,5 25x3,5 32x4,4
m
"t=20C w R w R w R w R w R w R
[W] [kg/h] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m]
100 4,3 0,024 4,3
200 8,6 0,049 8,5 0,02 1
300 12,9 0,073 12,8 0,05 6 0,020 1 0,03 2
400 17,2 0,098 17,0 0,06 10 0,030 2 0,04 2
500 21,5 0,122 26,3 0,08 15 0,040 3 0,05 3
600 25,8 0,147 48,3 0,09 20 0,050 4 0,06 4
700 30,1 0,171 73,4 0,11 26 0,060 5 0,07 5
800 34,4 0,196 93,3 0,13 33 0,065 7 0,07 6
35
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Q 12x2 14x2 18x2 18x2,5 25x3,5 32x4,4
m
"t=20C w R w R w R w R w R w R
[W] [kg/h] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m] [m/s] [Pa/m]
900 38,7 0,220 114,5 0,14 40 0,070 8 0,08 9
1 000 43,0 0,245 137,5 0,16 48 0,080 10 0,09 12 0,050 3
1 100 47,3 0,269 162,4 0,17 56 0,090 12 0,10 16
1 200 51,6 0,293 189,1 0,19 65 0,100 13 0,11 19 0,060 4
1 300 55,9 0,318 217,6 0,20 74 0,105 15 0,12 22
1 400 60,2 0,342 247,9 0,22 85 0,110 17 0,13 24 0,070 5
1 500 64,5 0,367 280,0 0,23 95 0,120 19 0,14 28
1 600 68,8 0,391 318,0 0,25 106 0,130 22 0,15 31 0,080 7
1 700 73,1 0,416 349,3 0,27 118 0,140 24 0,16 34
1 800 77,4 0,440 386,5 0,28 130 0,145 26 0,17 38 0,090 8
1 900 81,7 0,465 425,5 0,30 143 0,150 29 0,18 41
2 000 86,0 0,489 462,0 0,31 156 0,160 32 0,19 45 0,100 10 0,06 3
2 200 94,6 0,538 552,5 0,34 185 0,180 37 0,20 54
2 400 103,2 0,587 645,6 0,38 215 0,190 43 0,20 62 0,120 13 0,07 4
2 600 111,8 0,636 745,2 0,41 247 0,210 50 0,24 72
2 800 120,4 0,685 851,4 0,44 281 0,220 57 0,26 82 0,140 17 0,08 5
3 000 129,0 0,734 964,2 0,47 318 0,240 64 0,28 92 0,145 19 0,09 6
3 200 137,6 0,50 356 0,260 71 0,30 103 0,150 22 0,09 7
3 400 146,2 0,53 396 0,270 79 0,32 115 0,160 24 0,10 7
3 600 154,8 0,56 438 0,290 88 0,33 127 0,170 27 0,10 8
3 800 163,4 0,59 482 0,300 96 0,35 140 0,180 29 0,11 9
4 000 172,0 0,63 528 0,320 105 0,37 153 0,190 32 0,12 10
4 400 189,2 0,69 625 0,350 124 0,41 182 0,210 38 0,13 11
4 800 206,4 0,75 730 0,380 145 0,45 212 0,230 44 0,14 13
5 200 223,6 0,81 842 0,420 167 0,48 245 0,250 50 0,15 15
5 600 240,8 0,88 961 0,450 190 0,52 280 0,270 57 0,16 17
6 000 258,0 0,94 1 113 0,480 215 0,56 317 0,290 65 0,17 20
6 500 279,5 1,02 1 256 0,520 247 0,60 366 0,310 74 0,19 22
7 000 301,0 1,10 1 435 0,560 282 0,65 418 0,340 85 0,20 26
7 500 322,5 1,17 1 626 0,600 327 0,70 473 0,360 96 0,22 30
8 000 344,0 1,25 1 827 0,640 358 0,74 532 0,390 107 0,23 32
8 500 365,5 0,670 399 0,79 594 0,410 119 0,25 36
9 000 387,0 0,720 442 0,83 659 0,430 132 0,26 40
9 500 408,5 0,760 487 0,88 727 0,460 145 0,28 44
10 000 430,0 0,800 533 0,93 799 0,480 159 0,29 48
11 000 473,0 0,890 633 1,02 951 0,530 188 0,32 57
12 000 516,0 0,960 740 1,11 1 115 0,580 220 0,35 67
13 000 559,0 1,040 856 1,20 1 292 0,630 254 0,38 77
14 000 602,0 1,120 978 1,90 1 481 0,680 289 0,41 88
15 000 645,0 1,190 1109 0,720 328 0,44 99
16 000 688,0 1,280 1247 0,770 368 0,47 111
17 000 731,0 0,820 410 0,49 124
18 000 774,0 0,870 455 0,52 138
19 000 817,0 0,920 501 0,55 152
36
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
9.5. Minimalne odstępy grzejnika od przegród budowlanych
Tab. 66. Minimalne odstępy grzejnika od przegród budowlanych [8,12]
Minimalna
Lp. Minimalne odstępy grzejnika odległość
[cm]
1 od ściany za grzejnikiem 5
2 od podłogi 7
od parapetu:
- grzejniki członowe 7
3
- grzejniki płytowe 7
- grzejniki gładkie lub ożebrowane 10
4 - od sufitu przy górnym umieszczeniu grzejnika 30
5 - od ściany bocznej wnęki od strony grzejnika bez armatury grzejnikowej 15
6 - od ściany bocznej wnęki od strony grzejnika z zamontowaną z boku armaturą grzejnikową 25
9.6. Dobór nastawy wstępnej zaworów termostatycznych
Rys. 8. Zawory typu RTD-N 10 z nastawą wstępną [23]
37
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Rys. 9. Zawory typu RTD-N 15 z nastawą wstępną [23]
9.7. Schematy instalacji centralnego ogrzewania
Rys. 10. Układ dwururowy obwodowy [8]
38
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Rys. 11. Układ dwururowy rozgałęziony [8]
Rys. 12. Układ dwururowy z rozdzielaczami [8]
39
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Rys. 13. Układ jednorurowy [8]
10.Sieci cieplne
Tab. 67. Godzinowy wsp. nierównomierności rozbioru ciepłej wody użytkowej [9]
Liczba mieszkańców korzystających z Godzinowy współczynnik
Lp. węzła ciepłowniczego nierównomierności rozbioru cwu
n K
1 50 4,5
2 100 3,5
3 150 3,0
4 200 2,9
5 300 2,7
6 500 2,5
7 1000 2,3
8 3000 2,1
9 6000 2,0
Tab. 68. Jednostkowe zapotrzebowanie mocy grzewczej w odniesieniu do powierzchni
użytkowej [20]
Użyteczności
Mieszkalny
Lp. Typ budynku publicznej
qco [W/m2]
1 Budynek w bardzo złym stanie technicznym > 95 > 100
Budynek w złym stanie technicznym, bez
2 65 95 65 100
termomodernizacji
3 Budynek poddany standardowej termomodernizacji 50 65 40 65
Budynek nowy lub poddany głębokiej
4 < 50 < 40
termomodernizacji
40
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Tab. 69. Jednostkowe zapotrzebowanie mocy grzewczej w odniesieniu do powierzchni
użytkowej dla budynków mieszkalnych [7]
qco
Lp. Typ budynku
[W/m2]
Budynki jednorodzinne domy wolnostojące
- starsze (budowane przed rokiem 1980) 140 180
1 - starsze po wymianie okien na nowe 110 140
- docieplone 80 120
- nowe, energooszczędne 50 80
wartości
2 Budynki szeregowe dla segmentu środkowego zmniejszone o
10-30 W/m2
Budynki wielorodzinne
- starsze 100 140
3
- docieplone 50 80
- energooszczędne 30 50
11.Inne
Tab. 70. Ciśnienie cząstkowe pary wodnej nasyconej w powietrzu w funkcji temperatury [18]
Temp. Ciśnienie pary nasyconej pwn hPa
C
,0 ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9
30 42,44 42,69 42,94 43,19 43,44 43,69 43,94 44,19 44,45 44,69
29 40,06 40,30 40,53 40,77 41,01 41,24 41,48 41,72 41,96 42,19
28 37,81 38,03 38,26 38,48 38,71 38,94 39,16 39,39 39,61 39,84
27 35,66 35,88 36,09 36,31 36,52 36,74 36,95 37,17 37,39 37,59
26 33,62 33,82 34,03 34,23 34,43 34,63 34,84 35,04 35,25 35,44
25 31,69 31,88 32,08 32,27 32,46 32,66 32,84 33,04 33,24 33,43
24 29,85 30,03 30,21 30,40 30,59 30,77 30,95 31,14 31,32 31,51
23 28,10 28,25 28,45 28,63 28,80 28,97 29,15 29,32 29,50 29,68
22 26,45 26,61 26,78 26,95 27,11 27,27 27,44 27,61 27,77 27,94
21 24,87 25,04 25,18 25,35 25,51 25,66 25,82 25,98 26,13 26,29
20 23,40 23,54 23,69 23,84 23,99 24,13 24,28 24,43 24,57 24,73
19 21,97 22,12 22,27 22,41 22,54 22,68 22,83 22,97 23,10 23,24
18 20,65 20,79 20,91 21,05 21,19 21,32 21,45 21,58 21,72 21,85
17 19,37 19,50 19,63 19,76 19,88 20,01 20,14 20,27 20,39 20,52
16 18,18 18,30 18,41 18,54 18,66 18,78 18,89 19,01 19,14 19,26
15 17,06 17,17 17,29 17,39 17,50 17,62 17,73 17,84 17,95 18,06
14 15,99 16,10 16,21 16,31 16,42 16,53 16,63 16,74 16,84 16,95
13 14,98 15,08 15,18 15,28 15,38 15,48 15,59 15,69 15,78 15,88
12 14,03 14,13 14,22 14,31 14,41 14,51 14,60 14,70 14,79 14,88
11 13,12 13,21 13,30 13,40 13,49 13,58 13,67 13,75 13,85 13,94
10 12,28 12,37 12,45 12,54 12,62 12,70 12,79 12,87 12,96 13,04
9 11,48 11,56 11,63 11,71 11,79 11,87 11,95 12,03 12,11 12,18
8 10,73 10,81 10,88 10,96 11,03 11,10 11,17 11,25 11,33 11,40
7 10,02 10,08 10,16 10,23 10,30 10,38 10,45 10,52 10,59 10,66
6 9,35 9,42 9,49 9,55 9,61 9,68 9,75 9,82 9,88 9,95
5 8,72 8,78 8,84 8,90 8,96 9,02 9,07 9,13 9,19 9,25
4 8,13 8,19 8,25 8,31 8,37 8,43 8,49 8,54 8,61 8,66
3 7,59 7,65 7,70 7,76 7,81 7,87 7,93 7,98 8,03 8,08
2 7,05 7,10 7,16 7,21 7,27 7,32 7,37 7,43 7,48 7,53
1 6,57 6,62 6,67 6,72 6,77 6,82 6,87 6,91 6,96 7,00
0 6,11 6,16 6,21 6,26 6,30 6,35 6,40 6,45 6,49 6,53
0 6,11 6,05 6,00 5,95 5,92 5,87 5,82 5,77 5,72 5,67
-1 5,62 5,57 5,52 5,47 5,43 5,38 5,34 5,31 5,27 5,22
-2 5,17 5,14 5,09 5,05 5,01 4,96 4,92 4,89 4,84 4,80
-3 4,76 4,72 4,68 4,64 4,61 4,56 4,52 4,48 4,44 4,40
-4 4,37 4,33 4,30 4,26 4,23 4,19 4,15 4,12 4,08 4,05
-5 4,01 3,98 3,95 3,91 3,88 3,85 3,82 3,79 3,75 3,72
41
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
Temp. Ciśnienie pary nasyconej pwn hPa
C
,0 ,1 ,2 ,3 ,4 ,5 ,6 ,7 ,8 ,9
-6 3,68 3,65 3,62 3,59 3,56 3,53 3,50 3,47 3,43 3,40
-7 3,37 3,35 3,33 3,30 3,27 3,24 3,21 3,18 3,15 3,12
-8 3,10 3,06 3,04 3,01 2,98 2,96 2,94 2,91 2,88 2,86
-9 2,84 2,81 2,79 2,76 2,74 2,72 2,69 2,67 2,64 2,62
-10 2,60 2,58 2,55 2,53 2,51 2,49 2,46 2,44 2,42 2,39
-11 2,37 2,35 2,33 2,31 2,29 2,28 2,26 2,24 2,21 2,19
-12 2,17 2,15 2,13 2,11 2,09 2,08 2,06 2,04 2,02 2,00
-13 1,98 1,97 1,95 1,93 1,91 1,90 1,88 1,86 1,84 1,82
-14 1,81 1,80 1,78 1,77 1,75 1,73 1,72 1,70 1,68 1,67
-15 1,65 1,64 1,62 1,61 1,59 1,58 1,57 1,55 1,53 1,52
-16 1,50 1,49 1,48 1,46 1,45 1,44 1,42 1,41 1,39 1,38
-17 1,37 1,36 1,35 1,33 1,32 1,31 1,29 1,28 1,27 1,26
-18 1,25 1,24 1,23 1,22 1,21 1,20 1,18 1,17 1,16 1,15
-19 1,14 1,13 1,12 1,11 1,10 1,09 1,07 1,06 1,05 1,04
-20 1,03 1,02 1,01 1,00 0,99 0,98 0,97 0,96 0,95 0,94
Literatura:
[1] Dziennik Ustaw 2002 nr 75, poz. 690 (+pózniejsze zmiany). Rozporządzenie Ministra
Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
[2] Dziennik Ustaw 2009 nr 201 poz. 1238. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6
listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
[3] Dziennik Ustaw 2013 poz. 926. Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i
Gospodarki Morskiej z dnia 5 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
[4] Dziennik Ustaw 2008 nr 201 poz. 1240. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6
listopada 2008 r. w sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku
i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-
użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej
[5] Geryło R. Budynki wykonane w technologiach SILKA i YTONG Projektowanie przegród
z uwagi na mostki cieplne.
[6] Górecki A., Rutkiewicz A., Michalski K., Andrzejewski E., Bartold-Wiśniewska G. Instalacje
z rur miedzianych. Poradnik. COBRTI Instal. Warszawa 1994.
[7] Jak dobrać właściwą moc pieca? www.arpena.pl
[8] Koczyk H., Antoniewicz B., Basińska M., Górka A., Makowska-Hess R. Ogrzewnictwo
praktyczne. Projektowanie. Montaż. Eksploatacja. Systherm Serwis Poznań 2005.
[9] Krygier K. Sieci ciepłownicze. Materiały pomocnicze do ćwiczeń. Oficyna Wydawnicza
Politechniki Warszawskiej. Warszawa 2006.
[10] Kwiatkowski J., Cholewa L. Centralne ogrzewanie. Pomoce projektanta. Arkady Warszawa
1980.
[11] Mroczek W., Wojas J. Instrukcja projektowania i montażu instalacji sanitarnych z rur
wielowarstwowych (PE-AL-PE) systemu Kisan. Warszawa 2006.
[12] Płuciennik M. Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji ogrzewczych. COBRTI
INSTAL. Warszawa 2003.
[13] PN-B-02025:2001 Obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania
budynków mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego.
[14] PN-EN 12524:2003 Materiały i wyroby budowlane. Właściwości cieplno-wilgotnościowe.
Tabelaryczne wartości obliczeniowe.
[15] PN-EN 12831:2006 Instalacje ogrzewcze w budynkach. Metoda obliczania projektowego
obciążenia cieplnego.
42
Ogrzewnictwo materiały pomocnicze
________________________________________________________________________________________________
[16] PN-EN ISO 13788:2013 Cieplno-wilgotnościowe właściwości komponentów budowlanych
i elementów budynku. Temperatura powierzchni wewnętrznej konieczna do uniknięcia
krytycznej wilgotności powierzchni i kondensacja międzywarstwowa. Metody obliczania.
[17] PN-EN ISO 13790:2009 Energetyczne właściwości użytkowe budynków. Obliczanie zużycia
energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia
[18] PN-EN ISO 6946:1999 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny
i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.
[19] PN-EN ISO 6946:2004 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny
i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.
[20] Polakowski A. Audyt energetyczny. Zmiana mocy zamówionej. Fundacja na rzecz
Efektywnego wykorzystania Energii. www.energiaisrodowisko.pl
[21] Sękowski K., Juchnicki J. Poradnik projektanta i wykonawcy systemu KAN-therm.
Warszawa 2002.
[22] Strzeszewski M., Wereszczyński P. Norma PN-EN 12831. Nowa metoda obliczania
projektowego obciążenia cieplnego. Poradnik. Purmo. Warszawa 2007.
[23] Termostaty grzejnikowe Danfoss. Arkusz informacyjny.
[24] Wagner J., Ubelacker E., Nedo H., Montaldo-Ventsam H., Dommel R., Albers J. Systemy
centralnego ogrzewania I wentylacji. Poradnik dla projektantów i instalatorów. Wydawnictwa
Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007.
43
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
sem IV(diG) materiały pomocnicze do projektuOgrzewnictwo materiały pomocnicze 2 1sem V OiC Murator Porównanie materiałów izolacyjnychMateriały pomocnicze Krzysztof ŻywickiMATERIA Y POMOCNICZE do warsztatu asertywno ci 1 1Materiały pomocnicze do ćwiczenia nr 3 co powinien wiedzieć wnioskodawca (1)materialy pomocnicze unixdiagnostyka pedagogiczna materialy pomocnicze modul 62 ZNL materialy pomocnicze cz3 2015materiały pomocnicze 6Elektrotechnika (materiały pomocnicze do ćwiczeń)7 materiały pomocnicze dla egzaminatorówwięcej podobnych podstron