Rada Unii Europejskiej
Są to spotkania ministrów poszczególnych resortów kaŻdego z pał
stw cz"onkowskich
UE. Rada pe"ni funkcj´ organu decyzyjnego i prawodawczego UE. PrzewodniczÄ… jej kolejno
wszystkie pał
stwa cz"onkowskie, kaŻde przez pó" roku.
Parlament Europejski
Jest to najwi´kszy wielonarodowy parlament na Ęwiecie. Sk"ada si´ z 626 deputowanych,
Historia Wspólnot Europejskich

reprezentujÄ…cych 370 mln obywateli Unii. Ma funkcj´ ustawodawczÄ… i kontrolnÄ… wobec
w"adzy wykonawczej. Jego uprawnienia sÄ… stopniowo powi´kszane. Kadencja Parlamentu
W roku 1951 w ParyŻu zosta" podpisany traktat, którego sygnatariuszami by"y Niemcy,
trwa 5 lat. Comiesi´czne sesje plenarne odbywajÄ… si´ w Strasburgu.
Francja, W"ochy, Belgia, Holandia i Luksemburg. Traktat ten powo"a" EuropejskÄ… Wspólnot´
W´gla i Stali. EWWiS by"a pierwszÄ… organizacjÄ… europejskÄ… majÄ…cÄ… realnÄ… w"adz´
Trybuna" SprawiedliwoĘci
i ponadrządowe instytucje. Traktat ustanawiający EWWiS by" fundamentem, na którym
Jest to organ orzekajÄ…cy UE. Dokonuje wyk"adni prawa europejskiego i interpretacji
powsta"a dzisiejsza Unia Europejska.
traktatów. Sk"ada si´ z 15 s´dziów, mianowanych przez paÅ‚
stwa cz"onkowskie na szeĘ-
Nast´pnÄ… waÅ»nÄ… datÄ… w historii integracji europejskiej by" 25 marzec 1957 roku, w dniu
cioletniÄ… kadencj´. Siedziba Trybuna"u mieĘci si´ w Luksemburgu.
tym podpisano dwa traktaty ustanawiajÄ…ce EuropejskÄ… Wspólnot´ GospodarczÄ… (EWG)
Komitet Regionów
i EuropejskÄ… Wspólnot´ Energii Atomowej (EURATOM). Traktaty te zosta"y podpisane przez
Jest organem doradczym, który umoŻliwia regionom i spo"ecznoĘciom lokalnym udzia"
t´ samÄ… szóstk´ paÅ‚
stw.
w opracowywaniu i wdraÅ»aniu polityki UE. Sk"ada si´ z 222 przedstawicieli spo"ecznoĘci
G"ównym osiÄ…gni´ciem Wspólnoty by"o ustanowienie Rynku Wewn´trznego, opartego na
regionalnych i lokalnych (mianowani przez Rad´ UE na podstawie propozycji paÅ‚
stw
tzw. czterech swobodach: wolnym przep"ywie towarów, us"ug, osób i kapita"u mi´dzy
cz"onkowskich).
pał
stwami cz"onkowskimi.
Nast´pnym etapem zacieĘnienia integracji by"o podpisanie w roku 1986 Jednolitego Aktu
Komitet Ekonomiczno - Spo"eczny
Europejskiego, który zmieni" i uzupe"ni" traktaty o EWWiS, EWG i EUROATOM-ie.
Jest to organ doradczy, którego zadaniem jest wyraŻanie opinii na temat unijnej polityki
W mi´dzyczasie do Wspólnot Europejskich przystÄ…pi"y nowe paÅ‚
stwa cz"onkowskie:
gospodarczej i spo"ecznej. Sk"ada si´ z 222 przedstawicieli Å»ycia gospodarczego
Dania, Irlandia i Wielka Brytania (1973 r.),
i spo"ecznego pał
stw cz"onkowskich UE reprezentujących interesy pracodawców,
Grecja (1981 r.),
pracowników i innych Ęrodowisk gospodarczo-spo"ecznych (w tym konsumentów).
Portugalia i Hiszpania (1986 r.),
Trybuna" Obrachunkowy (Trybuna" Rewidentów Ksi´gowych)
Austria, Finlandia i Szwecja (1995 r.).
Jest organem kontroli finansowej, sk"ada si´ z 15 cz"onków (po jednym z kaÅ»dego kraju
cz"onkowskiego UE). Trybuna" bada legalnoĘç przychodów i rozchodów Wspólnot, bada Powstanie Unii Europejskiej

sposób zarządzania finansami, opracowuje coroczny raport z wykonania budŻetu przez
Komisj´ EuropejskÄ…. Raport jest podstawÄ… do uchwalenia przez Parlament Europejski W roku 1992 w Maastricht podpisano traktat powo"ujÄ…cy Unie EuropejskÄ…. Traktat okreĘli"
absolutorium dla Komisji Europejskiej. Trybuna" zobowiÄ…zany jest chroniç interesy ramy i harmonogram dochodzenia do Unii Gospodarczej i Walutowej, rozszerzono zakres
finansowe Wspólnot Europejskich. wspólnej polityki o edukacj´, ochron´ zdrowia, kultur´, sieci transeuropejskie i ochron´
konsumenta. Pał
stwa cz"onkowskie UE zobowiÄ…za"y si´ do prowadzenia Wspólnej Polityki
Oficjalny serwis internetowy Komisji Europejskiej - http://www.europa.eu.int
Zagranicznej i Bezpieczeł
stwa. Wzmocniono prerogatywy Parlamentu Europejskiego
Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce - http://europa.delpol.pl
poprzez wprowadzenie procedury wspó"decydowania. Wprowadzono obywatelstwo Unii.
Kolejnym etapem integracji by"o podpisanie w lutym 1997 roku Traktatu Amsterdamskiego.
OkreĘlono w nim sposób g"osowania w Radzie, liczb´ komisarzy i parlamentarzystów
uzaleÅ»niono od poszerzenia Unii Europejskiej. Wzmocniono kontrol´ politycznÄ… Parlamentu
Europejskiego nad Komisją. Wzros"a równieŻ rola Trybuna"u SprawiedliwoĘci. W dziedzinie
Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeł
stwa wyposaÅ»ono Uni´ w nowy instrument
dzia"ania - wspólne strategie, okreĘlające cele w polityce zagranicznej i bezpieczeł
stwa.
Do traktatu w"Ä…czono równieÅ» przyj´ty w Maastricht protokó" socjalny. Traktat wszed"
w Życie 01.05.1999 r.
Prze"omowÄ… datÄ… w pog"´bianiu integracji europejskiej jest dzieÅ‚
1 stycznia 1999 roku,
w którym wprowadzono nowÄ… walut´ - euro. Do trzeciego etapu Unii Gospodarczej i Walu-
towej przyst´puje jedenaĘcie spoĘród pi´tnastu paÅ‚
stw Unii Europejskiej: Francja, Niemcy,
W"ochy, Belgia, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Austria.
UrzÄ…d Komitetu Integracji Europejskiej
Poza strefÄ… euro znalaz"y si´: Wielka Brytania, Szwecja, Dania i Grecja.
Al. Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa
W lutym 2000 roku rozpoczyna si´ kolejna konferencja mi´dzyrzÄ…dowa, majÄ…ca na celu
www.ukie.gov.pl
uzgodnienie reformy unijnych instytucji i mechanizmów decyzyjnych i zapisanie ich w postaci
Copyright© UKIE 2002, ISBN: 83-87913-73-1
kolejnej nowelizacji traktatu na grudniowym szczycie w Nicei (Traktat Nicejski). ObradujÄ…cy Traktat ustanowi" Uni´ EuropejskÄ… opartÄ… na Wspólnotach Europejskich i uzupe"nionÄ…
w Nicei szefowie pał
stw Unii Europejskiej zawarli porozumienie w sprawie reformy instytucji o nowe polityki, tzn. Uni´ GospodarczÄ… i WalutowÄ…, wspólnÄ… polityk´ zagranicznÄ…
UE. Przywódcy Pi´tnastki uznali, Å»e  od daty wejĘcia w Å»ycie Traktatu z Nicei Unia b´dzie i bezpieczeÅ‚
stwa, wspó"prac´ w zakresie bezpieczeÅ‚
stwa wewn´trznego i wymiaru
w stanie powitaç nowe paÅ‚
stwa, gdy tylko wykaŻą zdolnoĘç do sprostania obowiÄ…zkom, sprawiedliwoĘci (trzy filary Unii Europejskiej).
wynikajÄ…cym z cz"onkostwa . Zatwierdzono reform´ Rady Ministrów (powi´kszonej Ustalono teÅ» nowe ramy instytucjonalne UE: Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej
w przysz"oĘci o 12 pał
stw), Parlamentu Europejskiego i Komisji. Proklamowana zosta"a (dawniej: Rada Ministrów), Komisja Europejska (dawniej: Komisja Wspólnot Europejskich),
Karta Praw Podstawowych - zbiór praw cz"owieka i swobód obywatelskich. Parlament Europejski oraz Trybuna" SprawiedliwoĘci i Trybuna" Rewidentów Ksi´gowych,
które pozostają trybuna"ami Wspólnot Europejskich.
Fundamenty prawne Unii Europejskiej

Traktat Amsterdamski
Traktat Paryski
Traktat Amsterdamski zosta" podpisany 02.10.1997 roku w Amsterdamie przez pał
stwa
Traktat o utworzeniu EWWiS (Europejska Wspólnota W´gla i Stali) podpisany 18.04.1951 Unii Europejskiej. Uzupe"nia on i wprowadza poprawki do Traktatu z Maastricht, Traktatów
roku w ParyÅ»u, wszed" w Å»ycie 23 lipca 1952 roku. Sygnatariuszami by"o szeĘç paÅ‚
stw: Rzymskich oraz innych aktów Wspólnoty. Pod Traktatem podpisa"y si´: Austria, Belgia,
Francja, RFN, W"ochy, Belgia, Holandia, Luksemburg. Dania, Francja, Grecja, Finlandia, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Portugalia,
Do nadzorowania postanowieł
traktatu powo"ano instytucj´ o charakterze ponad- RFN, Szwecja, Wielka Brytania i W"ochy. W Traktacie wzmocniono federacyjny charakter
pał
stwowym - WysokÄ… W"adz´ (od 1967 roku Komisja Wspólnot Europejskich). Unii Europejskiej. Przewidziano wzmocnienie roli Parlamentu Europejskiego, powo"anie
przedstawiciela ds. polityki zagranicznej. Wzmocniono kompetencje Brukseli w zakresie
Traktat Rzymski (Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej polityki wizowej, migracyjnej i azylowej oraz wspó"prac´ policji i wymiaru sprawiedliwoĘci.
i Euratomu) Negocjacje nad kszta"tem Traktatu zosta"y podj´te w czerwcu 1995 roku, w celu
przygotowania Unii do poszerzenia o kolejne kraje (z Europy Ârodkowej).
Traktat o utworzeniu Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej oraz Europejskiej Wspólnoty
Energii Atomowej podpisany zosta" 25 marca 1957 roku w Rzymie przez szeĘç paÅ‚
stw
Traktat Nicejski
EWWiS. Traktat o EWG wszed" w Życie 1 stycznia 1958 roku, po ratyfikacji przez
parlamenty pał
stw-sygnatariuszy (Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN i W"ochy). Celem zainaugurowanej 14 lutego 2000 r. Konferencji Mi´dzyrzÄ…dowej by"o uzgodnienie
1 lipca 1968 roku w ramach EWG utworzono uni´ celnÄ… (zniesiono c"a we wzajemnym niezb´dnych dla przysz"ego rozszerzenia UE - reform instytucjonalnych, które nie zosta"y
handlu i ustanowiono wspólnÄ… taryf´ wobec paÅ‚
stw trzecich). Wraz z traktatem o EWG rozstrzygni´te w Amsterdamie w 1997 r. Za trzy najwaÅ»niejsze tego rodzaju kwestie
w Rzymie zosta" zawarty - przez te same pał
stwa - traktat o utworzeniu trzeciej uznano:
Wspólnoty: Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, zwanej Euratomem. Wszed" w Å»ycie podzia" g"osów w Radzie UE i system podejmowania decyzji kwalifikowanÄ… wi´kszoĘciÄ…
1 stycznia 1958 roku. g"osów,
sk"ad Komisji Europejskiej (liczba komisarzy)
Jednolity Akt Europejski zakres decyzji podejmowanych kwalifikowanÄ… wi´kszoĘciÄ… g"osów.
Jednolity Akt Europejski - nowelizacja Traktatów Rzymskich, ratyfikowana w 1987 r. Konferencj´ Mi´dzyrzÄ…dowÄ… zakoÅ‚
czono uzgodnieniem nowego Traktatu podczas spotkania
Sygnatariusze JAE (Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Rady Europejskiej w Nicei, w nocy z 10 na 11 grudnia 2000 r. Ustalenia Traktatu
Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania i W"ochy) zobowiÄ…zali si´ do utworzenia do Nicejskiego zosta"y oficjalnie uznane za wystarczajÄ…ce do przystÄ…pienia do rozszerzenia
koł
ca 1992 roku  jednolitego rynku europejskiego . Akt okreĘla rynek wewn´trzny jako Unii. Traktat Nicejski, zostanie podpisany przez paÅ‚
stwa cz"onkowskie, a nast´pnie b´dzie
 obszar bez granic wewn´trznych, na którym zapewnia si´ swobodny przep"yw towarów, poddany procedurze ratyfikacyjnej, zarówno w parlamentach narodowych, jak i
osób, us"ug i kapita"u . w Parlamencie Europejskim. Zak"ada si´, Å»e procedura ta powinna dobiec koÅ‚
ca najpóęniej
w grudniu 2002 r., tak aby z początkiem 2003 r. Unia Europejska uzyska"a stan gotowoĘci
Traktat z Maastricht (Traktat o Unii Europejskiej) do przysz"ego rozszerzenia.
Traktat o Unii Europejskiej podpisany w Maastricht 7 lutego 1992 roku; wszed" w Życie
1 listopada 1993 roku (po referendach przeprowadzonych w pał
stwach cz"onkowskich). Instytucje Unii Europejskiej

Sygnatariuszami by"y: Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia,
Luksemburg, Portugalia, RFN, Wielka Brytania i W"ochy.
Komisja Europejska
Celem tego Traktatu by"o:
Jest to organ wykonawczy UE, sk"adajÄ…cy si´ z 20 komisarzy. Kadencja Komisji trwa 5 lat. Komisja
utworzenie obszaru bez granic wewn´trznych,
proponuje akty ustawodawcze, wydaje samodzielne akty prawne, czuwa nad przes-trzeganiem
umocnienie spójnoĘci gospodarczej i spo"ecznej,
prawa, zarządza budŻetem i funduszami strukturalnymi. Siedzibą KE jest Bruksela
utworzenie unii gospodarczo-walutowej ("ącznie z wprowadzeniem wspólnej waluty),
Rada Europejska
potwierdzenie toÅ»samoĘci Unii na arenie mi´dzynarodowej,
Są to spotkania szefów pał
stw i rządów krajów cz"onkowskich UE. Oprócz nich w dys-
realizacja wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeł
stwa,
kusjach uczestniczy przewodniczÄ…cy Komisji Europejskiej. Rada Europejska wytycza kierunki
wzmocnienie ochrony praw i interesów obywateli pał
stw cz"onkowskich (ustanowienie
polityki UE, ustala priorytety polityki i rozwiÄ…zuje problemy sporne.
obywatelstwa Unii),
rozwój wspó"pracy w dziedzinie wymiaru sprawiedliwoĘci i spraw wewn´trznych.