Jakie są objawy zespołu
policystycznych jajników?
3
Najważniejsze punkty
zz
U kobiet występuje różne nasilenie objawów; u niektórych objawy mogą
być ciężkie, u innych nieznaczne.
zz
Objawami zespołu PCOS mogą być nieregularne miesiączki lub ich brak,
trądzik, nieprawidłowe owłosienie na ciele, przyrost masy ciała oraz trud-
ności w zajściu w ciążę.
PCOS dotyka kobiet w różny sposób. U niektórych objawy mogą być
znacznie nasilone, u innych niewielkie. Symptomy rozwijają się często
w wieku dojrzewania lub po zakończeniu przyjmowania tabletek anty-
koncepcyjnych, prowadząc do przyrostu masy ciała; mogą także wystą-
pić w każdej chwili. Jeżeli chorujesz na zespół policystycznych jajni-
ków, mogą rozwinąć się u Ciebie następujące objawy:
Nieregularne miesiączkowanie
Normalny cykl miesiączkowy trwa od 21 do 35 dni. Nieregularne mie-
siączkowanie lub jego brak dotyczy 75% kobiet z PCOS. Zaburzenie
miesiączkowania jest oznaką nieregularnych owulacji. Estrogeny wy-
twarzane przez pęcherzyki powodują rozrost błony śluzowej macicy,
jednak gdy nie dochodzi do owulacji, endometrium staje się nieprawi-
dłowo zagęszczone. To może prowadzić do nieregularnych, rzadkich
miesiączek. 85 90% kobiet, u których cykle występują rzadziej niż raz
na 40 dni, ma zespół policystycznych jajników.
25
Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?
Zmniejszona płodność
PCOS jest powszechną przyczyną zaburzeń płodności. U 70 80% ko-
biet, u których stwierdza się zaburzenia owulacji, występuje PCOS.
Przyczynami braku owulacji są zaburzenia w dojrzewaniu pęcherzy-
ków i uwalnianiu przez nie jajeczek. Nieregularne cykle lub amenor-
rhoea (brak miesiączek) przeważnie wskazuje na brak lub nieregular-
ność owulacji. Część kobiet z PCOS może mieć regularne owulacje,
część nieregularne, a u niektórych mogą one w ogóle nie występować.
Może być również taka sytuacja, że mimo regularnego miesiączkowa-
nia owulacja nie występuje, a zespół PCOS może być wykryty dopiero
podczas szukania przyczyny trudności zajścia w ciążę.
Poronienia
Kobiety z zespołem policystycznych jajników mogą być narażone na
zwiększone ryzyko wystąpienia poronienia. Przyczyna tego zjawiska
jest niejasna, jednak zaburzenie równowagi hormonalnej, a zwłaszcza
duże stężenie LH i insuliny może wpływać na rozwój oraz zaburzać
implantację (zagnieżdżenie) zapłodnionej komórki jajowej w macicy.
Wiele kobiet z PCOS nie ma jednak trudności w donoszeniu ciąży.
Nadmierne owłosienie
(hirsutyzm)
Wyprodukowane w nadmiernej ilości przez jajniki oraz nadnercza an-
drogeny dostają się do krwiobiegu i reagują z receptorami skóry, powo-
26
Zespół policystycznych jajników
dując nadmierne owłosienie ciała. U wielu kobiet pojawiają się  nie-
chciane włosy na twarzy, klatce piersiowej, brzuchu, ramionach,
nogach. W wyniku oddziaływania testosteronu włosy, które początko-
wo były jasne i cienkie, mogą stać się ciemniejsze i grubsze, przypomi-
nając wyglądem włosy mężczyzn.
Trądzik
Skóra, na którą oddziałuje testosteron, może być przetłuszczona. Ko-
biety z zespołem policystycznych jajników mogą narzekać na tłustą
skórę z wypryskami. Trądzik pojawiać się może na twarzy, klatce pier-
siowej lub plecach.
Przerzedzenie włosów w okolicy
czołowej
Rezultatem oddziaływania testosteronu na skórę głowy może być prze-
rzedzenie włosów na szczycie oraz w okolicy czołowej głowy.
Obecność i stopień nasilenia trądziku, nieprawidłowego owłosienia
oraz przerzedzenia włosów na głowie zależy od wrażliwości recepto-
rów skóry na androgeny. Geny i pochodzenie może mieć wpływ na tę
wrażliwość. Na przykład kobiety pochodzące z Azji lub basenu Morza
Śródziemnego mają skórę bardzo wrażliwą na androgeny, podczas gdy
kobiety ze Skandynawii mogą nawet nie mieć objawów skórnych.
27
Jakie są objawy zespołu policystycznych jajników?
Przyrost masy ciała lub
trudności w jej utracie
Powszechna u kobiet z PCOS jest tzw. figura gruszki  tkanka tłuszczo-
wa skoncentrowana jest na brzuchu i biodrach, natomiast ręce i nogi są
chudsze. Komórki tłuszczowe znajdujące się na brzuchu wykazują
większą wrażliwość na działanie insuliny niż w pozostałych częściach
ciała. Insulina spowalnia spalanie zawartości komórek tłuszczowych na
brzuchu.
Przeciętnie 50 60% kobiet z PCOS ma nadwagę, jednak nawet kobiety
szczuplejsze mają problemy z pozbyciem się tkanki tłuszczowej z brzu-
cha. Przyrost masy ciała powoduje nasilenie objawów przez zwiększe-
nie insulinooporności, która prowadzi do zwiększenia wydzielania hor-
monów płciowych przez jajniki. Niestety zmiany hormonalne
utrudniają utratę masy ciała. Przyczyna tego nie jest do końca poznana.
Prawdopodobnie związane jest to ze zwiększonym łaknieniem wywo-
łanym dużymi stężeniami insuliny oraz łatwiejszym magazynowaniem
tłuszczu niż jego spalaniem. Z powodu nadwagi wiele kobiet ma niską
samoocenę. Rezultatem wzrostu masy ciała może być depresja, która
dodatkowo pogłębia problem.
Inne
Część kobiet odczuwa ból w miednicy mniejszej. Przyczyna nie jest
znana. Brodawki skórne (wypustki) mogą się tworzyć zwłaszcza na
szyi oraz pod pachami. Można je z łatwością usunąć. Ponadto może
wystąpić zaciemnienie skóry wokół karku, w pachwinach, pachach lub
fałdach skórnych. Objaw ten nazywany jest to akantozą czarną. Za-
równo wypustki skórne, jak i akantoza stanowią objaw insulinooporno-
28
Zespół policystycznych jajników
ści. Ponadto, jeżeli chorujesz na PCOS, możesz mieć huśtawki nastro-
jów i odczuwać zmęczenie bez uchwytnych powodów.
Inne, rzadsze zaburzenia hormonalne mogą również prowadzić do insu-
linooporności i do zwiększenia stężenia androgenów. Rezultatem tego
są jajniki z licznymi pęcherzykami widocznymi w badaniu USG, po-
dobne do obrazu jajników, jaki spotykamy w PCOS. Lekarz przed roz-
poczęciem kuracji PCOS powinien wykluczyć inne choroby, które
mogą dać podobne objawy. Przed postawieniem rozpoznania zleci Ci
odpowiednie badania.