2013-12-22
SEGMENTY OPERACYJNE
(MSSF 8)
Do 2006 r.:
SPRAWOZDAWCZOŚĆ DOTYCZ
CA SEGMENTÓW
DZIAA
ALNOŚCI (MSR 14)
Cel standardu
Ujawnienie przez jednostkę informacji,
umożliwiających użytkownikom sprawozdania finansowego
ocenę charakteru i wyników finansowych
działalności gospodarczej, prowadzonej przez daną jednostkę,
oraz jej otoczenia gospodarczego.
1
2013-12-22
Obligatoryjnie stosują standard:
jednostki gospodarcze, których:
" kapitałowe papiery wartościowe lub dłużne papiery
wartościowe znajdują się w publicznym obrocie lub
" jednostki gospodarcze będące w trakcie emisji
kapitałowych papierów wartościowych albo dłużnych
papierów wartościowych na publicznych rynkach
papierów wartościowych.
Jeżeli sprawozdanie finansowe zawiera zarówno
skonsolidowane sprawozdanie jednostki dominującej
objęte zakresem MSSF 8 jak i odrębne sprawozdanie
jednostki dominującej, informacje na temat
segmentów wymagane są jedynie
w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
2
2013-12-22
SEGMENT OPERACYJNY
to część składowa jednostki:
" prowadząca działalność gospodarczą, przynosząca przychody
jak i powodująca koszty,
" której wyniki operacyjne podlegają regularnej kontroli
przez kierownictwo jednostki, służącej podejmowaniu decyzji
dotyczących alokacji zasobów w tym segmencie i ocenie
jego wyników,
" na temat której dostępne są wyodrębnione informacje
finansowe.
Podstawowy warunek wyodrębniania:
segment musi przynosić przychody
(nie dotyczy to etapu przygotowawczego
służącego rozpoczęciu działalności segmentu)
Nie wszystkie części jednostki są jej segmentami,
np. siedziba główna.
3
2013-12-22
Inne czynniki wspomagające identyfikację
segmentu działalności:
" charakter działalności gospodarczej,
" istnienie odpowiedzialnej kadry za dany segment,
" informacje przedstawiane zarządowi lub organowi
zarządczemu.
Kryteria łączenia segmentów:
A) segmenty posiadają zbliżone cechy ekonomiczne
B) są podobne pod względem wszystkich poniższych warunków:
- charakter produktów i usług,
- charakter procesów produkcji,
- rodzaj lub kategoria klientów dla ich produktów i usług,
- metody dystrybucji produktów lub świadczenia usług,
- charakter otoczenia regulacyjnego.
4
2013-12-22
SEGMENT SPRAWOZDAWCZY
to część składowa jednostki:
" która została wyodrębniona (lub wynika z połączenia
segmentów dokonanego zgodnie z zasadami opisanymi
w standardzie),
" przekracza wymagane standardem progi ilościowe.
Progi ilościowe
Jednostka przedstawia odrębnie informacje dotyczące segmentu operacyjnego,
jeśli przekroczony jest któryś z poniższych progów:
" przychody zewnętrzne i wewnętrzne segmentu stanowią co najmniej
10% łącznych zewnętrznych i wewnętrznych przychodów wszystkich
segmentów operacyjnych,
" bezwzględna wartość zysku lub straty segmentu stanowi co najmniej
10% łącznej kwoty większej z dwóch wartości:
a) łącznego zysku segmentów, które nie odnotowały straty
lub
b) łącznej straty segmentów, które nie odnotowały zysku,
" aktywa segmentu stanowią co najmniej 10% ogółu aktywów wszystkich
segmentów
5
2013-12-22
Przykład
segment 1 2 3 4 5 Razem
wynik finansowy - 10 + 20 + 30 - 5 + 50 + 85
Zyski = 20 + 30 + 50 = 100
Straty = 10 + 5 = 15
Należy sprawdzić, w którym przypadku wartość bezwzględna jest równa lub przekracza 10%
zysków razem (wartość większa niż wartość strat): (100 x 10%) = 10
Odrębnie należy pokazać segment 1,2,3 i 5.
Bezwzględna wartość zysku lub straty segmentu stanowi co najmniej 10% łącznej kwoty większej z dwóch wartości:
a) łącznego zysku segmentów, które nie odnotowały straty
lub
b) łącznej straty segmentów, które nie odnotowały zysku
Jednostka może wydzielić segment operacyjny,
nawet jeśli nie spełnia on kryteriów obowiązkowego
wydzielania, w przypadku gdy zarząd uzna,
że ujawnienia spowodują bardziej przydatną
informację dla inwestora.
6
2013-12-22
Należy wyodrębniać kolejne segmenty operacyjne,
aż przychody segmentów osiągną przynajmniej 75 %
przychodów jednostki ogółem,
nawet jeśli nie osiągają one 10-procentowych progów.
Informacje dotyczące segmentów, których nie objęto
obowiązkiem sprawozdawczym
łączy się i ujmuje w kategorii  wszystkie inne segmenty .
Ujawniony w poprzednim okresie segment prezentuje się
nawet jeżeli nie spełnia on kryteriów  10-procentowych progów ,
jeśli zarząd uważa, że segment jest wciąż istotny.
Jeżeli segment został uznany za segment objęty obowiązkiem
sprawozdawczym w bieżącym okresie, z racji osiągnięcia odnośnych
10-procentowych progów, dane z poprzedniego okresu dotyczące segmentu,
prezentowane dla celów porównawczych przekształca się
celem odzwierciedlenia faktu odrębności nowego
segmentu objętego obowiązkiem sprawozdawczym.
7
2013-12-22
Standard zaleca, aby ograniczać
liczbę prezentowanych segmentów
maksymalnie do 10.
Ujawnianie informacji dotyczących segmentów:
1. Informacje ogólne o segmentach.
2. Informacje o przychodach, kosztach, zyskach, stratach,
aktywach, pasywach segmentu oraz podstawie dokonania
wycen.
3. Uzgodnienie przychodów, kosztów, zysków, strat,
aktywów, pasywów segmentu w odniesieniu do kwot
bilansowych jednostki jako całości.
8
2013-12-22
Ad. 1. Ujawniane informacje ogólne:
" czynniki determinujące wyodrębnienie segmentów
sprawozdawczych,
" rodzaje produktów i usług, z których pochodzą przychody
segmentów.
Ad. 2. Ujawnianie informacji dotyczących zysków lub strat,
aktywów i pasywów:
" przychody od klientów zewnętrznych
" przychody z transakcji z innymi segmentami operacyjnymi
" przychody i koszty dotyczące odsetek
" amortyzacja i umorzenie
" istotne inne przychody i koszty
" udział w zyskach (stratach) jednostek stowarzyszonych
lub wspólnych przedsięwzięć obliczony metodą praw
własności
" wydatek lub dochód z tytułu podatku dochodowego
" istotne pozycje niepieniężne, inne niż amortyzacja i umorzenie
9
2013-12-22
Przychody segmentu są przychodami
osiąganymi bądz
to ze sprzedaży
zewnętrznym klientom, bądz
z transakcji
z innymi segmentami tej samej jednostki
gospodarczej, które są wykazywane
w rachunku zysków i strat
jednostki gospodarczej.
Do przychodów segmentu nie zalicza się:
" przychodu z tytułu odsetek lub dywidend, łącznie z odsetkami
uzyskanymi z zaliczek przekazanych lub pożyczek udzielonych
innym segmentom
" zysków ze sprzedaży inwestycji lub zysków wynikających
z wygaśnięcia zadłużenia.
10
2013-12-22
Koszty segmentu są kosztami składającymi się z kosztów
sprzedaży zewnętrznym klientom oraz kosztów
transakcji realizowanych z innymi segmentami
w ramach tej samej jednostki gospodarczej.
Koszty segmentu to te, które wynikają z działalności operacyjnej
danego segmentu i dają się bezpośrednio przyporządkować
do tego segmentu wraz z odpowiednią
częścią kosztów jednostki gospodarczej,
które w oparciu o racjonalne przesłanki
można przyporządkować do danego segmentu.
Do kosztów segmentu nie zalicza się:
" odsetek, łącznie z odsetkami z tytułu zaliczek lub pożyczek
uzyskanych od innych segmentów,
" strat na sprzedaży inwestycji lub strat poniesionych
wskutek wygaśnięcia zadłużenia,
" obciążeń z tytułu podatku dochodowego
" ogólnych kosztów administracyjnych, kosztów centrali
oraz innych kosztów powstających na poziomie jednostki
gospodarczej, które dotyczą jednostki gospodarczej jako
całości.
11
2013-12-22
Niekiedy jednak koszty następujące na poziomie jednostki
gospodarczej ponoszone są na rzecz segmentu.
Takie koszty stanowią koszty segmentu, jeżeli dotyczą
działalności operacyjnej segmentu i można je w oparciu
o racjonalne przesłanki bezpośrednio przyporządkować
lub przypisać do segmentu.
Ustalenie wyniku segmentu
różnica między
przychodami segmentu a kosztami segmentu
12
2013-12-22
Do poszczególnych segmentów
jednostka przypisuje:
" aktywa segmentu
" pasywa segmentu
Aktywa segmentu:
aktywa operacyjne wykorzystywane przez segment
w działalności operacyjnej, które dają się
bezpośrednio przyporządkować do danego segmentu
lub w oparciu o racjonalne przesłanki przypisać
do tego segmentu.
13
2013-12-22
Przykłady aktywów segmentu:
" aktywa obrotowe wykorzystywane w operacyjnej działalności
segmentu,
" rzeczowe aktywa trwałe,
" aktywa będące przedmiotem leasingu finansowego,
" aktywa niematerialne.
Do aktywów segmentu nie zalicza się aktywów
wykorzystywanych dla ogólnych potrzeb
jednostki gospodarczej lub jej centrali.
Na aktywa segmentu składa się wartość firmy,
którą można bezpośrednio przypisać do tego segmentu
w oparciu o racjonalne przesłanki,
zaś do kosztów segmentu zalicza się odpisy aktualizujące
z tytułu utraty wartości firmy.
14
2013-12-22
Pasywa segmentu:
pasywa operacyjne powstałe w wyniku działalności
operacyjnej segmentu, które dają się bezpośrednio
przyporządkować do danego segmentu lub w oparciu
o racjonalne przesłanki przypisać do tego segmentu.
Do pasywów segmentu nie zalicza się zobowiązań
z tytułu podatku dochodowego.
Przykłady pasywów segmentu:
" zobowiązania z tytułu dostaw i usług
" pozostałe zobowiązania, rozliczenia międzyokresowe bierne,
zaliczki otrzymane od klientów, rezerwy na gwarancje na
produkty oraz innego rodzaju reklamacje dotyczące
dostarczanych towarów i świadczonych usług.
15
2013-12-22
Na pasywa segmentu nie składają się pożyczki,
zobowiązania powiązane z aktywami,
które są przedmiotem leasingu finansowego
(MSR 17) oraz inne zobowiązania zaciągnięte
w związku z działalnością finansową,
a nie operacyjną.
Skutki wyceny rzeczowych składników trwałych
zgodnie z modelem przeszacowania odnosi się
na wartość aktywów segmentu.
16
2013-12-22
Przyjęte zasady wyceny:
" wycena informacji dotyczącej segmentów dokonywana jest
według tych samych zasad co dla potrzeb wewnętrznych
(kierownictwa)  nawet jeśli póz
niej dla potrzeb sporządzania
sprawozdania finansowego dokonywane są odpowiednie
przeliczenia;
" jeśli kierownictwo stosuje dla potrzeb sprawozdawczości
wewnętrznej różne metody wyceny  podstawą wyceny dla
prezentacji jest wycena najbardziej zbliżona do wyceny
stosowanej w sprawozdaniu finansowym.
Ujawnianie informacji o przyjętych zasadach wyceny
" zasady rachunkowości stosowane w zakresie transakcji
między segmentami
" różnice między wyceną zysków i strat segmentu w
stosunku do jednostki jako całości (np. zasady alokacji
kosztów ponoszonych centralnie)
" różnice w wycenie aktywów i pasywów segmentu
w stosunku do wyceny aktywów i pasywów jednostki
" zmiany zasad wyceny segmentu w stosunku do
roku poprzedniego
" charakter i wpływ ewentualnych niesymetrycznych alokacji
na segmenty sprawozdawcze (np. aktywa w jednym
segmencie a amortyzacja tego aktywa w innym)
17
2013-12-22
Ad. 3. Konieczne uzgodnienia
" łącznych przychodów segmentów z przychodami
jednostki
" łącznych zysków i strat segmentów z zyskiem i stratą
jednostki przed opodatkowaniem
" całości aktywów segmentu z aktywami jednostki
" całości pasywów jednostki z pasywami segmentu
" całości innych ujawnionych istotnych kwot dla segmentów
z kwotami dla jednostki
Przekształcenia uprzednio przedstawionych informacji:
" jeżeli jednostka zmienia strukturę organizacyjną
a w konsekwencji zmienia segmenty  ma obowiązek
przekształcić informacje za poprzedni okres 
do prezentacji według nowego układu (chyba, że informacje
nie są dostępne lub koszty ich pozyskania/sporządzenia
byłyby zbyt wysokie),
" jeżeli jednostka zmieniła strukturę organizacyjną
i nie dokonała przeliczenia informacji za poprzedni rok
- przedstawia informację w bieżącym roku w nowym
i poprzednio obowiązującym układzie.
18
2013-12-22
Jeśli jednostka nie wydzieliła segmentów  ze względu
na specyfikę prowadzonej działalności - musi podać
co najmniej następujące informacje na temat:
" produktów i usług,
" obszarów geograficznych,
" głównych klientów.
Informacje na temat produktów i usług:
" przychody od klientów zewnętrznych,
wynikające z poszczególnych produktów
i usług lub poszczególnych grup podobnych
produktów i usług
19
2013-12-22
Informacje na temat obszarów geograficznych:
" przychody od klientów zewnętrznych przypisanych do
państwa siedziby i łącznie do państw trzecich
" aktywa trwałe i z tytułu odroczonego podatku
dochodowego przypisane do państwa siedziby i do
państw trzecich
" jeżeli informacje dotyczące państw trzecich są znaczące 
ujawnia się informacje o poszczególnych państwach
Informacje na temat głównych klientów:
" należy przedstawić stopień zależności od
głównych klientów
" jeżeli przychody z transakcji z pojedynczym klientem
wynoszą co najmniej 10% przychodów jednostki 
jednostka ujawnia ten fakt (nie musi ujawniać
tożsamości tego klienta ani kwot przychodów, ale
musi podać segmenty w których zaprezentowane
są przychody od tego klienta)
20
2013-12-22
Produkt X Produkt Y Produkt Z
PRZYCHODY 2001 2002 2001 2002 2001 2002
Sprzedaż na zewnątrz 55 50 20 17 19 16
Sprzedaż między segmentami 15 10 10 14 2 4
Przychody ogółem 70 60 30 31 21 20
WYNIK
Wynik segmentu 20 17 9 7 2 1
POZOSTAA
E INFORMACJE
Aktywa segmentu 54 50 34 30 10 10
Inwestycje w jednostkach
stowarzyszonych rozliczanych metodą 20 16
praw własności
Nieprzypisane aktywa całej grupy
Skonsolidowane pasywa ogólne
Nakłady na środki trwałe 12 10 3 5 5
Amortyzacja 9 7 9 7 5 3
Inne niepieniężne koszty 8 2 7 3 2 2
Śródroczna sprawozdawczość
finansowa
(MSR 34)
21
2013-12-22
Standard nie określa kiedy
należy sporządzać takie sprawozdanie.
Reguluje zakres takiego sprawozdania,
gdy obowiązek jego sporządzania
wynika z innych przepisów.
OKRES ŚRÓDROCZNY
okres sprawozdawczy, który jest krótszy
od pełnego roku obrotowego
(okresy półroczne i kwartalne)
22
2013-12-22
Sprawozdanie śródroczne może być
sporządzone zgodnie z:
niniejszym standardem tak jak pełne
sprawozdanie finansowe
Pełne sprawozdanie finansowe
sprawozdanie finansowe
sporządzone w oparciu
o MSR 1 i inne MSR-y.
23
2013-12-22
Sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z MSR 34
- zawartość tego sprawozdania opisana jest
w niniejszym standardzie
- wymogi dotyczące ujawniania
zawarte w innych standardach
nie są obowiązujące
jeśli śródroczny raport finansowy
zawiera skrócone sprawozdanie.
Śródroczny raport finansowy składa się
z co najmniej następujących części:
" skróconego bilansu,
" skróconego rachunku zysków i strat,
" skróconego sprawozdania z kapitałów,
" skróconego sprawozdania z przepływów,
" danych objaśniających.
24
2013-12-22
Okresy prezentowane
w sprawozdaniach śródrocznych:
" bilans  na koniec okresu i koniec poprzedniego roku,
" rzis  za bieżący okres śródroczny, narastająco za rok oraz
takie same za rok poprzedni,
" kapitały  za okres od początku roku do dnia sprawozdania
śródrocznego za rok i taki sam za rok poprzedzający,
" przepływy  za okres od początku roku do dnia sprawozdania
śródrocznego za rok i taki sam za rok poprzedzający.
Do sprawozdania śródrocznego
jednostka stosuje te same zasady
co do sprawozdań rocznych.
25