Zabawy zð ZajÄ™cia zð Scenariusze
Twórczo
siÄ™ bawimy
BEATA MUSIELAK
ystematycznie wzrasta liczba dzieci majÄ…-
Scych problemy z komunikowaniem swoich
myśli, z nauką czytania, pisania, również tych
z wadami wymowy. Przedszkolaki nie stano-
wią grupy jednolitej pod względem rozwoju
mowy. Sposób komunikowania się ma ścisły
zwiÄ…zek z otoczeniem, w jakim siÄ™ dziecko
wychowuje. Rozwojowi mowy sprzyja tzw.
mówienie towarzyszące, czyli łączenie dzia-
łania ze słowami.
Nauczycielka ma świadomość, że ćwiczenia
i zabawy, które prowadzi z dziećmi, muszą być
połączone z działaniem. Sama, jako pierwszy
nauczyciel języka (po rodzicach drugi), powin-
na zatem operować pięknym, bogatym sło-
wem, powinna inspirować dzieci do zadawa-
nia pytań i udzielać prawidłowych odpowiedzi.
Powszechnie stosowane metody dorosłych
 Ja pytam, ty odpowiadasz  nie sprawdzajÄ…
się ani w przedszkolu, ani w szkole, a przecież
od rozwoju mowy w dużej mierze zależy suk-
ces dziecka. Dziecko nie będzie kształcić mo- wyobraz
nia. Najefektywniej szym sposobem
wy, jeśli nie pozwolimy mu czynić spostrzeżeń, jest tu swobodna zabawa. To ona najbardziej
porządkować ich, porównywać, przypominać rozwija wyobraz
nię, uczy zasad, współdziała-
sobie, szukać odpowiednich na ilustracji nia z rówieśnikami, ustępowania, wyznacza-
w książkach, w treści utworów literackich, nia ról i podejmowania wyznaczanych sobie
na spacerach i wycieczkach. Ważne jest też, nawzajem zadań. W zabawie swobodnej
by rozwijać zainteresowania indywidualne, dziecko samo poszukuje rozwiązań, a tym sa-
pogłębiać poprzez udostępnianie książek, ilu- mym musi uruchomić swoją wyobraz
niÄ™.
stracji, albumów, filmów edukacyjnych, zwie- Wspaniałym sposobem są również wy-
dzanie ciekawych miejsc, obserwowanie. cieczki i spacery, te bliskie i te nieco dalsze,
Co zatem należy robić? Jednym z najważ- np. do różnych miejsc, w których pracują ro-
niejszych zadań jest organizowanie takich sy- dzice przedszkolaków, wujek, ciocia czy dzia-
tuacji, by dziecko miało możliwość podejmo- dek lub babcia, np.: remiza, leśniczówka, za-
wania w przedszkolu (i poza nim) różnych kład krawiecki, koszary, poczta, gospodarstwo,
aktywności, w których dużą rolę odgrywa jego biuro, biblioteka itd. Doświadczenia zdobyte
42
Wychowanie w Przedszkolu nr 9
Zabawy zð ZajÄ™cia zð Scenariusze
podczas wycieczek sÄ… zawsze bogatsze w tre- przedstawi swojÄ… propozycjÄ™. Najlepiej zabawÄ™
ści niż obrazki, które nie oddają atmosfery organizować z małą grupką, by dzieci za długo
miejsca i nie pobudzajÄ… tak bardzo wyobraz
ni nie czekały na swoją wypowiedz
.
dziecka. Na wyobraz
niÄ™ dziecka wspaniale
oddziaÅ‚uje też ekspresyjne czytanie bajek. lð Zgadnij, jaki to przedmiot?
Nauczyciel jest wówczas aktorem widowiska. Nauczycielka prosi, aby każde dziecko ro-
Opowiadanie historyjek obrazkowych, pod- zejrzało się po sali i wybrało sobie w myślach
czas których dziecko musi zrozumieć przyczy- jakiś przedmiot, z zastrzeżeniem, by nie mó-
ny i skutki sytuacji przedstawionej na obraz- wiło o tym głośno. Potem prosi kolejne dzieci,
kach, budowanie niedokończonych słów aby opowiedziały, co wybrały, nie podając
i zdań, zadawanie zagadek, wzbudzanie jednak nazwy tej rzeczy. Pozostałe dzieci od-
w dziecku poczucia, że szukanie słów, opo- gadują, o czym jest zagadka. Jeżeli pojawiają
wiadanie, dochodzenie do wniosków to świet- się kłopoty z podaniem rozwiązania, nauczy-
na zabawa. cielka wspólnie z dziećmi zastanawia się, czy
Bardzo ważną dziedziną pracy nauczyciela opis jest wystarczający, czy też nie. Każdy opis
jest kształtowanie prawidłowej wymowy dzie- jest oceniany przez dzieci, które zastanawiają
ci. Odgrywa ona ważną rolę i ściśle wiąże się się, czy jest on wystarczający, czy też można
z rozwojem umysłowym. Błędy wymowy czę- znalez
ć jeszcze inne przedmioty pasujące
sto hamują prawidłowy rozwój dziecka, a co do tego opisu.
za tym idzie utrudniają kontakt z otoczeniem, Zabawa trwa aż do wygaśnięcia zaintereso-
z rówieśnikami, izolują, wywołują niechęć wania.
do wspólnej zabawy, powodują nieśmiałość,
nieufność, a czÄ™sto (z czym siÄ™ nie raz spotka- lð Rodzinne rozmowy
łam) złośliwość i agresję, z powodu braku Do zabawy będą potrzebne dwa telefony
możliwości normalnego porozumiewania się.  zabawki. Dzieci przyjmują na siebie role
Proponuję kilka zabaw rozwijających kom- członków rodziny. Dwoje z nich ma prowadzić
petencje komunikacyjne dzieci. ze sobą rozmowę, której temat proponuje na-
uczycielka, np.:  Ty jesteś tatą, a ty mamą, któ-
lð Jaka rzecz jest zawsze w takim kolorze? ra wybraÅ‚a siÄ™ na zakupy. Rozmawiacie przez te-
Rozdaje my każde mu dziecku kartę, lefon o tym, co można ugotować na obiad i jakie
informując, aby nie pokazywało jej innym dzie- zakupy trzeba w tym celu zrobić. Tematy
ciom. Wyjaśniamy, na czym polega zabawa: rozmów mogą proponowć nam same dzieci.
 Każdy z was otrzymał kartę, na której jest na-
malowany jakiÅ› kolor. Spróbujcie wymyÅ›lić coÅ›, lð ZgadnÄ™, czym jestem?
co jest zawsze takiego koloru, jak kolor na wa- Nauczycielka proponuje dzieciom, aby wy-
szej kartce. Pamiętajcie, aby nie zdradzić kole- brały obrazek i nie mówiąc co na nim jest, zało-
gom nazwy swojego koloru, macie tylko podać żyły jej na głowę specjalnie przygotowaną opa-
wymyśloną przez siebie rzecz. To dzieci mają skę, której nie widzi. Następnie nauczycielka
odgadnąć, w jakim kolorze jest wasza karta. zadaje pytania, aby dowiedzieć się, jaki obra-
Wskazane dziecko przedstawia swój po- zek dzieci dla niej wybrały. Dzieci mogą na jej
mysł. Pozostałe odgadują, o jaki kolor chodzi. pytania odpowiadać tylko:  tak lub  nie .
Przedszkolaki zastanawiają się, czy wymienio- Następnie przedszkolaki dobrane w pary
na rzecz spełnia podany warunek  czy jest bawią się w ten sam sposób. Kto  dowie się
zawsze w kolorze wskazanym na karcie. Na od swego kolegi jaki ma obrazek, zatrzymuje
przykład: choinka  zielona, śnieg  biały... go. Po zakończonej zabawie dzieci liczą swo-
Wszyscy kolejno przedstawiają swoje zagad- je obrazki. Dziecko z największą ich liczbą
ki. Wymieniane rzeczy nie mogą się powtarzać. można nagrodzić brawami, lub przygotowa-
Zabawa trwa tak długo, aż każde dziecko nym wcześniej medalem.
43
paz
dziernik 2010
Zabawy zð ZajÄ™cia zð Scenariusze
lð Zgadnijcie, gdzie to byÅ‚o? najbardziej im siÄ™ podoba i nożyczkami tnÄ… go
Nauczycielka przypomina dzieciom miej- na części. Następnie składają go ponownie
sca poznane podczas wycieczek i spacerów w całość i przykleją na swoją kartkę. Dzieci
po okolicy, np. urząd pocztowy, łąka, las, re- wypowiadają się na temat swojego  dzieła
miza, itd. Prosi, by przypomniały sobie oraz tego, co na nim się znajduje. Próbują też
wszystko, co tam widziały. Następnie dzieci dopowiedzieć zakończenie sytuacji z obrazka.
dopowiadają, co jeszcze widziały w danym
miejscu, np. Jak byÅ‚em na wycieczce, widzia- lð Zaczarowana plama
łem: stemple, koperty i listonosza & (poczta); Każde dziecko otrzymuje kartkę, którą
Tam gdzie byłem, widziałem: chmury, trawę, składa na połowę. Na jedną połowę kartki wy-
żabę i oset & (łąka); Tam gdzie byłem, widzia- ciska kilka kropel tuszu lub farby i przykłada
łem: małpę, słonia, żyrafę i płoty & (zoo). Wy- drugą połową dokładnie przyciskając. Po roz-
mieniając przedmioty, ludzi, zjawi ska czy łożeniu kartki ma dwie identyczne plamy. Na-
zwierzęta nie wolno podawać nazwy środowi- stępnie próbuje porównać plamę do rzeczy
ska lub miejsca, w którym się je spotkało. czy zjawiska, obrysowuje pisakiem wyobrażo-
ną postać, dorysowuje jej brakujące elemen-
lð Co by siÄ™ wydarzyÅ‚o, gdyby & ty: nogi, skrzydÅ‚a, koÅ‚a, oczy itd.
Nauczycielka zaczyna opowiadać historyj-
kÄ™ lub bajeczkÄ™. Urywa opowieść w pewnym lð Zagadkowa postać
momencie. Dzieci próbują wymyślić jej za- Nauczycielka opisuje jednym zdaniem ja-
kończenie, snują fantastyczne lub realistyczne kąś zagadkową postać (np. strażaka, królewnę
opowiadania. Śnieżkę, wilka, Kopciuszka, listonosza) i pyta,
czy dzieci wiedzą o kogo chodzi. Jeśli dzieci
lð Co dziaÅ‚o siÄ™ dalej? nie zgadÅ‚y, dodaje kolejne zdanie na temat tej
W przedszkolnych szafach zawsze mamy postaci. Zadaniem dzieci jest jak najszybciej
jakieś zniszczone, stare książki, gazety, niepo- odgadnąć zagadkę. Zdania powinny być pro-
trzebne kolorowanki. Możemy je jednak wy- ste, dostosowane do wieku i wiadomości
korzystać jeszcze do wielu zabaw. Oczywiście dziecka, np.: Ta osoba wykonuje niebezpiecz-
z zaznaczeniem, że książek nie wolno nisz- ną pracę... Ma żaroodporny kombinezon &
czyć! Dzieci wybierają sobie obrazek, który Nosi kask itd.
44
Wychowanie w Przedszkolu nr 9
Zabawy zð ZajÄ™cia zð Scenariusze
lð Dziwne nazwy gaÅ‚Ä…zki oraz... mnóstwo wrażeÅ„. W przed-
Nauczycielka rozdaje dzieciom obrazki, szkolu rozkładamy zebrane skarby. Zadaniem
na których są przedmioty codziennego użyt- dzieci jest przypomnieć sobie, w jakim miej-
ku: stół, krzesło, szafa, garnek, łyżka, lodówka scu znalazły wybrany liść, kamyk, szyszkę. Na-
i inne. Informuje, że ich zadaniem będzie wy- uczyciel zapisuje wypowiedzi przedszkolaków
myślenie jak najwięk szej liczby dziwnych na kartkach z wybranym przez dziecko oka-
nazw danego przedmiotu.  Jak myślicie, jak zem przyrodniczym np.: Mój liść jest brązowy
inaczej moglibyśmy nazwać lodówkę?  np.: i ja go chyba znalazłam w parku pod takim
lodówka to olbrzym, który pożera jedzenie drzewem, które miało żołędzie, aha to był dąb.
 jedzeniożer, lodówka to dobry duch produ-  A mój liść jest jeszcze zielony, on leżał tam
kujący lód  lodotwórca;  Jak moglibyście na- koło zamku, to drzewo nazywa się chyba je-
zwać zegar ścienny?  To brat zegarka na rękę, sion. Z prac można stworzyć piękny album.
który chodzi i bije  bimbacz).
lð Co zebraliÅ›my na spacerze?
Z każdego spaceru przynosimy do przed- Beata Musielak
szkola wiele ciekawych rzeczy: liście, szyszki, Przedszkole Publiczne w Rydzynie
Bogaty wybór tekstów
Bogaty wybór tekstów
na każdą okazję
na każdą okazję
Rady nie od parady
Punktualność jest grzecznością królów.
ð
Bez ciekawości nie ma mądrości.
ð
Kto dużo mówi, mało robi.
ð
Śmiałym szczęście sprzyja.
ð
Kto póz
no przychodzi,
sam sobie szkodzi.
Zamów faksem (22) 244-84-10, tel. [phone]
e-mailem: [e-mail]
www.edupress.pl www.wychowaniewprzedszkolu.com.pl
45