Koncepcje i strategie logistyczne
Ireneusz Fechner
Instytut Logistyki i Magazynowania
Centra logistyczne w Polsce  problemy, zagroŻenia, perspektywy
Dyskutujemy i konferujemy na temat ją si�, a operatorzy logistyczni zmienia- tych. Tego typu inwestycje wymagają
czy budowa� centra logistyczne, gdzie ją wizerunek, umacniając swoją pozy- starannego planowania i przynajmniej
je lokowa�, jakie mają by�. Temat jest cj� w "ał
cuchach dostaw. Czy krajowe w początkowej fazie realizacji wsparcia
noĘny i budzi duŻe zainteresowanie, sieci logistyczne obejdą si� bez cen- ze strony sektora publicznego  przede
czego dowodem liczny udzia" uczestni- trów logistycznych? wszystkim rządu, ale takŻe spo"eczno-
ków konferencji poĘwi�conej centrom Ęci lokalnych. D"ugi czas realizacji inwe-
logistycznym w Wielkopolsce1, jaka stycji i okres zwrotu z zainwestowane-
Czy Polsce potrzebne są
mia"a miejsce w Poznaniu w marcu br. go kapita"u oraz wiąŻące si� z tym ryzy-
centra logistyczne?
Kolejna, dotycząca problemów central- ko zniech�cają banki do ich finansowa-
nej Polski, zapowiadana jest na paę- nia, co utrudnia inwestorom dost�p do
dziernik w Warszawie. W maju br. od- Tak, poniewaŻ ich budowa bazuje na kapita"u.
by"a si� interesująca mi�dzynarodowa okreĘlonych za"oŻeniach dotyczących Dostrzeg"y to kraje Europy Zachod-
konferencja w Jastrz�biej Górze, orga- lokalizacji, organizacji, funkcjonalnoĘci, niej, których rządy zaangaŻowa"y si�
nizowana w ramach projektu NeLoC2 a przede wszystkim roli, jaką mają od- w budow� centrów logistycznych. We
przez Instytut Morski w Gdał
sku i In- grywa� w sieciach logistycznych, z"oŻo- W"oszech centra logistyczne powstają
stytut Logistyki i Magazynowania. Ry- nych z róŻnorodnych, wzajemnie si� w ramach realizowanej polityki trans-
suje si� nast�pujący obraz: podkreĘla przenikających "ał
cuchów dostaw, two- portowej, której wyrazem jest G"ówny
si� potrzeb� budowy centrów logi- rzonych przez wspó"pracujące z sobą Plan Transportu i wynikający z niego
stycznych, pojawiają si� lokalne inicja- przedsi�biorstwa. Centra logistyczne Pi�cioletni Pał
stwowy Plan Budowy
tywy, których celem jest zainicjowanie budowane wed"ug tych za"oŻeł
wywie- Centrów Logistycznych. W"oskie centra
budowy, a centra nie powstają. Wspar- rają korzystny wp"yw na przebieg pro- logistyczne powstawa"y zresztą znacz-
cie rządów pał
stw Europy Zachodniej cesów gospodarczych oraz uŻytkowaną nie wczeĘniej, dzi�ki przemyĘlanej poli-
przynosi efekt w postaci rozwijającej podczas ich realizacji infrastruktur� tyce w"adz lokalnych niektórych regio-
si� sieci centrów logistycznych, czego i zasoby. Centra logistyczne przyczynia- nów kraju. Niemcy budują swoje centra
dowodem są Niemcy czy W"ochy. Nasze ją si� do wzrostu intermodalnoĘci prze- logistyczne w oparciu o wspólny plan
inicjatywy pozbawione podobnego wozów towarowych, czego efektem Federalnego Ministerstwa Transportu
wsparcia są nieskoordynowane i nie- jest przede wszystkim odciąŻenie dróg i Kolei Niemieckich, a jego koordynato-
które projekty rywalizują ze sobą, co od cz�Ęci przewozów towarowych, re- rem jest Spó"ka Rozwoju i Eksploatacji
dodatkowo os"abia i tak wąt"e szanse alizowanych dotąd transportem samo- Centrów Logistycznych. Efekty w tych
na ich realizacj�. chodowym. Lokując si� w w�z"ach krajach są widoczne.
W sytuacji, gdy firma transportowa g"ównych korytarzy transportowych W Polsce nie doczekaliĘmy si� po-
dysponująca jednym Ęrodkiem transpor- w pobliŻu miejsc, gdzie koncentruje si� dobnego wsparcia i centrów logistycz-
tu i Ęwiadcząca prostą us"ug� przewo- popyt na us"ugi logistyczne, zapewnia- nych nie ma, mimo Że g"ównie lokaliza-
zową okreĘla siebie mianem firmy logi- ją firmom logistycznym dobre warunki cje zosta"y wskazane w ramach realizo-
stycznej, a obiekt magazynowy nazywa- do dzia"alnoĘci, co znajduje wyraz wanego pod koniec lat 90-tych duŻego
ny jest centrum logistycznym, przypo- w kosztach Ęwiadczonych us"ug, wi�k- projektu badawczego3.
mnijmy definicj�, która okreĘla centrum szej ich róŻnorodnoĘci i kompleksowo-
logistyczne jako obiekt przestrzenno- Ęci oraz wartoĘci oferowanej przez te Jakie są tego skutki?
funkcjonalny wraz z infrastrukturą i or- firmy swoim klientom.
ganizacją, w którym realizowane są Operatorzy logistyczni sami poszuku-
us"ugi logistyczne związane z przyjmo- ją korzystnych dla siebie lokalizacji i in-
Dlaczego w takim razie
waniem, magazynowaniem, rozdzia"em westują w infrastruktur� logistyczną,
nie powsta"y?
i wydawaniem towarów oraz us"ugi to- kierując si� róŻnymi przes"ankami, taki-
warzyszące, Ęwiadczone przez niezaleŻ- mi jak: wielkoĘ� popytu na us"ugi logi-
ne w stosunku do nadawcy lub odbiorcy PoniewaŻ budowa centrum logistycz- styczne, bliskoĘ� g"ównych klientów,
podmioty gospodarcze. nego jest inwestycją czasoch"onną i wy- ceny gruntów i ich dost�pnoĘ�, wspó"-
Mimo problemów, z jakimi boryka si� magającą duŻych nak"adów finanso- praca z lokalnymi samorządami i klimat
gospodarka, us"ugi logistyczne rozwija- wych, liczonych w setki milionów z"o- dla inwestorów, dost�p do infrastruktu-
1
Konferencja Naukowo-Techniczna  Centra Logistyczne w Wielkopolsce 21 marca 2003 r. Poznał

2
Konferencja  Sie� centrów logistycznych w regionie Morza Ba"tyckiego Projekt NeLoC. Jastrz�bia Góra 12-13.05.2003.
3
Zamawiany Projekt Badawczy nr PZB-023-13 pt.  Koncepcja lokalizacji centrów logistycznych w Polsce
16
Logistyka 5/2003
Koncepcje i strategie logistyczne
ry transportowej, jej jakoĘ� oraz plany duktów na odleg"e nieraz rynki, Jednak nie naleŻy si� "udzi�, Że gdy
dalszego rozwoju. Obserwujemy miej- uwzgl�dni� przy tym ich lokalne wyma- powstaną terminale kontenerowe,
sca znacznej koncentracji dzia"alnoĘci gania, sprosta� presji otoczenia konku- wzroĘnie samoistnie wielkoĘ� przewo-
operatorów logistycznych, zgodnej ze rencyjnego oraz potrzebie skracania zów intermodalnych i poprawi si� struk-
wskazaniami lokalizacyjnymi dla g"ów- czasu dostaw i redukcji kosztów logi- tura rodzajowe transportu towarowe-
nych centrów logistycznych, okreĘlony- styki. Centra logistyczne, jeŻeli powsta- go. Nadawca, zlecając us"ug� przewozu,
mi w we wspomnianym projekcie ba- ną, mogą u"atwi� realizacj� tych wyma- jest w ma"ym stopniu zainteresowany,
dawczym, ale widzimy takŻe, jak bar- gał
, dostarczając przede wszystkim jaką drogą operator logistyczny prze-
dzo w innych regionach ten potencja" warunki do lepszego wykorzystania wiezie towar do odbiorcy. Operator na-
zosta" rozproszony. Ponadto w ciągu transportu, infrastruktury i potencja"u tomiast b�dzie si� kierowa" racjonalny-
ostatnich lat rynek us"ug logistycznych operatorów. Wspó"dzielenie niektórych mi kryteriami przy wyborze sposobu re-
si� zmieni". WyroĘli na nim wielcy ope- elementów infrastruktury, komplekso- alizacji us"ugi. JeŻeli dojazd do termina-
ratorzy, którzy zbudowali ca"e sieci woĘ� oferty i spodziewany efekt syner- la b�dzie utrudniony, taryfy us"ug
w"asnej infrastruktury logistycznej gii w dzia"aniu operatorów powinny Ęwiadczonych na terminalu i w przewo-
i oferują klientom kompleksową obs"u- prze"oŻy� si� na wzrost wartoĘci dla zach kolejowych b�dą niekonkurencyj-
g� logistyczną. klienta. Aby tak si� sta"o, potrzebny ne, "ączny czas przewozu  od drzwi do
jest wzrost intermodalnoĘci transportu drzwi d"uŻszy niŻ w transporcie samo-
towarowego, lepsze wykorzystanie po- chodowym, to nic go nie sk"oni do
Czy wobec tego centra logistyczne
tencja"u Polskich Kolei Pał
stwowych zmiany sposobu realizacji us"ugi.
są nadal potrzebne?
i polskich portów morskich. Potrzebne JeŻeli inwestorzy b�dą si� potyka�
są dogodnie zlokalizowane kolejowe o oboj�tnoĘ� lokalnych w"adz, jeŻeli
Tak, poniewaŻ aktualne trendy w lo- terminale kontenerowe, wokó" których Ęrodki publicznei dzia"ania sektora pu-
gistyce związane z globalnymi rynkami b�dą si� zabudowywa"y obszary aktyw- blicznego nie wesprą przygotował
do
i sieciami dostaw, a dotyczące zw"asz- noĘci gospodarczej i które w pewnym realizacji inwestycji, centra logistyczne
cza koncentrowania produkcji i centra- momencie przekszta"cą si� w centra lo- prawdopodobnie nigdy nie powstaną.
lizacji zapasów wymagają cz�stych gistyczne. G"ównie poprzez terminale
prze"adunków i przepakował
, konsoli- kontenerowe nastąpi spinanie europej- Co trzeba zrobi�, Żeby powsta"y?
dacji i dekonsolidacji towarów oraz "ą- skich centrów logistycznych w sie�
czonych metod transportu. Wszystko zdolną zapewni� efektywny przep"yw Potrzebny jest wieloletni program
po to, aby dostarczy� pe"ną ofert� pro- towarów w skali globalnej. budowy centrów logistycznych o statu-
sie programu rządowego, który stwo-
rzy warunki do realizacji kluczowych
inwestycji oraz zapewni Ęrodki na te
Czy w Poznaniu w ogóle powstanie CL?
dzia"ania. Program powinien by� opra-
PoniŻej publikujemy tekst Uchwa"y, przyj�tej w czerwcu br. przez uczestników Konferencji Naukowo 
cowany z udzia"em wszystkich zainte-
Technicznej  Centra logistyczne w Wielkopolsce (zorganizowanej 21.3.2003 r. w Poznaniu), wyraŻają-
resowanych, aby nie marnowa� tego,
cej niepokój o przysz"oĘ� utworzenia centrum logistycznego w stolicy Wielkopolski. (redakcja)
co jest dost�pne oraz zidentyfikowa�
wszystkie potrzeby. Wzrost intermo-
Uczestnicy Konferencji wyrazili zaniepokojenie brakiem post�pów w realizacji koncepcji uru-
chomienia w Poznaniu Centrum Logistycznego. Poznał
nie wykorzystuje atrybutów swego po- dalnoĘci przewozów towarowych by"by
"oŻenia i roli, jaką odgrywa w zachodniej Polsce. Miasto traci czas, który ma wielkie znaczenie
doskona"ym motywem przewodnim
na rynku us"ug logistycznych. Rozwijają si� terminale firm spedycyjnych oraz centra logistyczne
programu budowy sieci g"ównych cen-
w innych oĘrodkach, a tym samym pogarszają si� warunki dla takiej inicjatywy w Poznaniu. Nie-
trów logistycznych, ale jest on zaleŻny
mniej nie ulega wątpliwoĘci, Że uruchomienie centrum logistycznego w Poznaniu przyniesie ko-
rzyĘci wszystkim firmom produkcyjnym, handlowym i us"ugowym zlokalizowanym w Wielkopol- od tylu róŻnych czynników, Że pozosta-
sce, stworzy nowe szanse dla miejscowych przewoęników i spedytorów, zwi�kszy zatrudnienie
wienie go wy"ącznie regulacjom rynku
i podniesie atrakcyjnoĘ� Poznania dla inwestorów.
nie zmieni aktualnego stanu rzeczy.
Trzeba wybra� jeden z wariantów  albo klasyczne centrum logistyczne z pe"ną infrastrukturą,
Niezb�dne jest wi�ksze niŻ dotąd
albo realizacja koncepcji centrum rozproszonego. Nadto, naleŻy ostatecznie przesądzi� o lokali-
w"ączenie si� sektora publicznego
zacji  decydując si� na jeden z opracowanych juŻ wariantów. Program centrum winien by� roz-
szerzony  przede wszystkim o obs"ug� logistyczną produktów rolno-ogrodniczych i spoŻyw- w proces planowania i przygotowania
czych. NaleŻy teŻ rozwaŻy� formu"� centrum logistycznego o rozszerzonym zakresie dzia"alnoĘci
warunków do realizacji inwestycji w ra-
(np. o produkcj� nie szkodzącą Ęrodowisku)  nawiązującą do idei parku produkcyjno-logistycz-
mach programu lokalizacjach oraz po-
nego. Niezb�dnymi elementami tych propozycji jest kolejowy terminal prze"adunkowy i elektro-
zyskiwania Ęrodków z funduszy struk-
niczna platforma informacyjna.
turalnych Unii Europejskiej, które mo-
Sformu"owano wniosek do Zarządu Miasta o powo"anie organizacji, która mog"aby rozpoczą�
praktyczną realizacj� koncepcji centrum logistycznego, a w szczególnoĘci:
g"yby uzupe"nia� modele finansowania
 zainicjowa� przygotowanie studium wykonalnoĘci
i biznes plany.
 rozpoczą� poszukiwanie inwestorów
Trzeba skoordynowa� istniejące ini-
 aplikowa� o udzia" finansowy funduszy i programów UE.
cjatywy, aby przysz"e centra logistyczne
WyraŻono nadziej�, iŻ spó"ki PKP zajmujące si� przewozami towarowymi i udost�pnianiem
infrastruktury kolejowej podejmą wpierw bardziej intensywne dzia"ania koordynacyjne, a w dal- mog"y z sobą wspó"pracowa�, co jest
szej koniecznoĘci przedsi�wzi�cia inwestycyjne, które przyĘpieszą rozwój centrum.
przecieŻ fundamentalnym za"oŻeniem
Za komisj� uchwa" i wniosków
ich dzia"alnoĘci, a nie konkurowa� o ry-
prof. dr hab. Marek Ciesielski
nek, zleceniodawców i operatorów.
18
Logistyka 5/2003