ŚRODOWISKO ZYCIA W PERSPEKTYWIE LOKALNEJ I GLOBALNEJ
Wraz z rozwojem świata, zmianami ustrojowymi, ekonomicznymi i społ- kult kreuje się nowe oblicza pedagogiki społecznej.
Musi ona sprostad wyznaniom rzeczywistości globalnej ale także polskiej.
Typologia środowiska w klasycznej ped społ:
Obok klasycznych typologii(nazewnictwa) pojawia się wiele nowych terminów , które sygnalizują nowe podejście, i wymiary
środowiska życia i wychowania, a także świadczą o nowych, wyłaniających się rysach tej dyscypliny. Są to np. : mała
ojczyzna, świat zew, przestrzen zycia człowieka, świat lokalny, środowisko globalne, środ. Wirtualne, wspólnota sąsiedzka,
przestrzeo edukacyjna& .
Pedagogika wkracza więc na pole badao innych nauk społecznych poszerzając tym samym swoje pole badawcze, stając się
tym samy bardziej interdyscyplinarną.
Wskazuje to powiązanie klasycznej pedagogiki ze zmieniającą się rzeczywistościa, procesami przemian w skali globalnej, a
śledząc uważnie zmiany dyscyplin sąsiednich przyjmuje coraz bardziej założenia paradygmatu humanistycznego(zespół
przesłanek nadających indywidualistyczne i subiektywistyczne znaczenie faktom występującym w życiu społecznym )
odchodząc od założeo paradygmatu scjentologicznego.
Tutaj szczególnym tematem jest globalizacja i jej powiązania z różnymi dziedzinami życia ludziego i warunkami jego
egzystencji. Pedagogika społeczna szczególnie uczulona na zmiany zachodzące w rzeczywistości kulturowej, oświatowej,
ekonomicznej i politycznej podlega więc wpływowi globalizacji.
Globalizacja : proces ogólnoświatowy o charakterze przede wszystkim ekonomicznym i społeczno- kult. Główną jego cechą
jest nieograniczony przepływ ludzi, kapitału, informacji, kultury, osiągnięd techniki i nauki, usług, strategii obronnych i
edukacyjnych. Głowna cecha: uniformizacja w różnych sferach życia(pojęcie używane do określenia zjawiska upodobniania
się zachowao członków społeczeostwa globalnego, zachodzącego pod wpływem różnych procesów społecznych ).Zmienia
właściwości w odrębie gospodarki, techniki i informatyki, kultury, społeczeostwa, geopolityki i edukacji.
Edukacja w globalizacji: wizja człowieka posiadającego uniwersalne cechy charakteru, respektującego wielokulturowośd w
relacjach społecznych, dynamicznego, chętnie działającego i myślącego potwierdzając zgodnośd własnej tożsamości z
problemami świata.
Reguły porządku edukacyjnego łączą naukę z pracą, naukę przez całe życie, naukę w szkole i poza nią, włączenie
przedsiębiorstw so prowadzenia działalności edukacyjnej, włączenie nowych środków przekazu do procesu edukacyjnego a
także traktowania kapitału ludzkiego i intelektualnego jako niezbędnego warunku rozwoju gospodarki narodowej.
- tworzy bardzo ważne dla ped pola zależności pomiędzy nią a lokalnością, środowiskiem życia i edukacją. Wzajemnie na
siebie wpływają, determinują zmiany .
- glob ogarnia makroprzestrzenie, wpływając na mniejsze kręgi środ społ- kulturowego i lokalnego. Ale także na odwrót-
musi w gotowości czekad na zmiany w tych mniejszych środowiskach.
Podejścia do globalizacji:
-Postawa A- myśl globalnie i działaj pro globalnie
- Postawa B- myśl globalnie a działaj antyglobalnie
- Postawa C- myśl globalnie a działaj lokalnie
Glob możemy rozpatrywad w skali:
- ogólnoświatowej(makro)- tu akcent kładzie się n zacieranie różnic i upodabnianie poszczególnych regionów pod
względem kult, technologicznym i informacyjnym
- lokalnej i regionalnej- duże znaczenie a tu transmisja wartości i atrybutów globalizacji do społ. lokalnej
- z punktu widzenia jednej osoby(mikro)- proces glob jest tutaj nośnikiem oferty skierowanej do różnych dziedzin życia
ludzkiego i pojedynczego obywatela.
W świecie globalizacji jednostka może czud się bardzo zagubiona dlatego popularne są apele o podejmowanie działalności
mającej na celu poprawę życia ludzkiego, kondycji psychospołecznej, obniżenie poziomu niepewności , i przezwyciężenia
chaosu wartości.
Ważne jest respektowanie praw ludzkich, ich różnorodności kulturowych, religijnych i propagowanie wartości
uniwersalnych.
Aby to zapewnid uznaje się za konieczne powołanie organizacji o różnych profilach, a także przebudowa systemu edukacji,
szkoły realizującej się w globalizującej się współczesności a także stawiającej czoła potrzebom społ i lokalnym.
Lokalnośd- antymonia (sprzecznośd, przeciwieostwo) globalizacji
Jest całością funkcjonalną, społeczną, kulturową, aksjologiczną(syst. Wartości), odznaczającą się pewną autonomią i
upodmiotowieniem. Lokalnośd może byd pojmowana jako podmiot(grupa, społeczeostwo), lub atrybut określonej
społeczności(np. jej osadzenie terytorialne)
Wymiary lokalności:
1. Terytorialny(zawłaszczenie określonej przestrzeni)
2. Społeczny( więzi społeczne, wspólne doświadczenia, postawy)
3. Kulturowy(wspólne dobra kulturalne, identyfikacja kulturowa)
4. Aksjologiczny(podobne wartości, idee, zbliżone interesy)
Pedagogika utożsamia lokalnośd ze społecznością lokalną( wyodrębniona zbiorowośd ludzi mieszkająca na określonym
terytorium- miasto, wieś, osiedle) lub wspólnotą lokalną.
Nowa, globalizująca się lokalnośd niesie ze sobą wyraz
nie dostrzegalne znamiona procesów globalizacyjnych, np.:
-osłabienie, przeobrażenie więzi społecznych (np. sąsiedzkich) a rozszerzanie się pośrednich (np.internetowych)
-rozejście się tradycyjnych wymiarów lokalności(miejsca, struktur tożsamości, sieci stos społecznych, wzorów kultury)
Lokalnośd odgrywa ważną rolę w kształtowaniu postaw, umożliwia rozwój społ- kult , normy, postawy, wartości i tradycje.
Glokalizacja- zbitek słów globalizacja i lokalizacja- A
ączy trendy   ku globalizacji  (zależności i związki pomiędzy częściami
świata, krajami i społeczeostwami)z drogami   ku lokalności  (dostosowanie globalnych produktów do lokalnych i
regionalnych upodobao).
Tutaj pojawia się redefinicja lokalnego środowiska wychowawczego w warunkach globalizacji a także konstruowania
struktury opisowej tego środowiska.
Środowisko życia i edukacji w dobie globalizacji
Zmiany zachodzące na świecie takie jak: wpłynęły na proby reinterpretacji pojęcia środowiska wychowawczego
-rozwój techniki, komunikacji, ruchliwośd społ, ruchy integracyjne, eksplozja informacji
-zmiany polityczne po 89 toku
-postep nauki, nowe podejście do badan rzeczywistości spol- kult
- eksponowanie człowieka jako podmiotu dla nauk humanistycznych
- wkroczenie na teren pedagogiki społecznej nauk kościoła, autorytet papieza Jana pawla II
Z wielu podejśd wybrałam E. Marynowicz- Hetki, nawiązujące najbardziej do klasycznej ped społecznej i jej twórców H.
Radlioskiej i A. Kamioskiego. Mówi ona, że   środowisko życia  obejmuje wszystkie możliwe elementy środ, w którym
przebywa jednostka ludzka. W zależności od tego jak jednostka sytuuje się w danym środowisku takie atrybuty przybiera.
Może przyjmowac np. wobec niego postawe bierna, czynną, obronną, twórczą.
Do podst elementów środ zycia zalicza: przyrodnicze, kulturowe, osobowe, społeczne i czynniki mające wpływ na
kształtowanie osobowości jednostki.
Z pkt widzenia podejścia humanistycznego środowisko zycia może byd rozumiane jako określony indywidualny obraz w
postaci zestawu subiektywnych znaczen powstających w trakcie doświadczania otaczającej rzeczywistości poprzez
stycznośd bezposrednia, posrania . Jest ono stymulatorem jednostki a wiec i jej srodkiem do zaspokajania wlasnych potrzeb
egzystencjalnych, emocjonalnyc, poznawczych, estetycznych i duchowych oraz potrzeb spoleczncyh- innych osob.
Srodowiskiem wychowawczym jest więc nie tylko to co dzieje się w bezpośrednim otoczeniu człowieka, ale wszystko co do
niego dociera także dzieki przekazowi pośredniemu(na skutek działao politycznych i gospodarczych)
Nowe rysy współczesnego środowiska wychowawczego:
- nakładanie się wymiaru lokalnego i globalnego przy rozpatrywaniu wpływu wychowawczego
- wielowymiarowośd środowiska z
ródłem i forma i celem edukacji
- kreowanie nowego człowieka, którego cechuje odpowiedzialnośd, wielokulturowosc, pragmatyzm(nakierowaniena dobro
ogolne), tolerancyjnosc, kreatywnośd
- sily ludzkie, kapital ludzki jako sila wspoltworzaca środowisko wychowawcze przebudowujące rzeczywistośd
- uznanie polityki i prawa jako istotnych elementow srod wychowawczego
- umiejscowienie na przestrzeni środowiskowej przekazu posrednieg(TV, radio, ,,,) ksztalltujacego swoadomosc odbiorcow,
a wiec i biorącego udzial w procesie wychowania
- nadanie znaczenia relacjom miedzyludzkim w sferze informacyjnej poprzez traktowanie wychowania w środowisku jako
spotakania i dialogu
Srodowisko wychowawcze zaczyna byd środowiskiem zycia, przestrzenia zycia człowieka, miejscem wychowującym.
I ksztaltuje się ono na zetkniecou przestrzeni: informatycznej, fizycznej, społecznej, psychologicznej, moralnej,
transcendentnej(wykraczającej poza granice empirycznej racjonalności)
Takie ujecie srodowiska zycia człowieka jest wyraznoie zakorzenione w pedagogice społecznej i ma kontekst
wielowymiarowy i prognozy przemian.
A środowisko lokalne ulega b. szybkim przemianom i stopniowo znika spol wyizolowana, zamknieta i zasiedziala, Wyrasta
natomiast społecznośd otwarta. Uwaza się ze przed srod lokalnym stoi wiele celow i kladzie się nacisk na rozwoj
biosocjokulturalny dzieci i młodzieży, zaspokajanie ich potrzeb społecznych oraz wspieranie i dopełnianie rodziny pod
wzgleden opiekuoczo- wychowawczym.
Mala ojczyzna- przestrzen psychofizyczna, powsta La w wyniku związków intelektualnych, emocjonalnych jednostki z
najbliższym otoczniem i praktycznych działao człowieka w miejscowym środowisku. Jest to rzeczywistośd realna, konkretna
i materialna naznaczona symbolami, wartościami i zmaczeniami.
W perspektywie ped spol mala ojczyzna pelni fundamentalne role socjalizacyjno edukacyjne- laczy z kultura , przeszłością,
przyroda, ulatwia odp na pytanie kim jesteśmy , dokad idziemy. Jest forma zycia środowiska lokalnego i zakorzenia czl w
swiecie.
Podsumowując globalizacja i przemiany rzeczywistości realnej przyczynily się do:
- odrodzenia kategorii lokalności, środowiska zycia i edukacji
- zainteresowania się kluczowa problematyka i nowego ujecia aspektow: ekonomicznego, spol- kult, aksjologicznego,
technologicznego, informacyjnego
- nadania szczególnego rangi tematyce tożsamości, gdzie wazna role odgrywa środowisko lokalne, mala ojczyzna,
środowisko wychowujące
-uzmyslowienie wagi idei regionalizmu i wyłowieniu edukacji regionalnej jako waznego komponentu wychowania
obywatelskiego, narodowego a także przybliżenia do siebie kategorii lokalizmu i regionalizmu
- rozszerzenie ram przestrzenno- kulturowych środowiska i edukacji
- wyklarowania się idei edukacji miedzykulturowej, miedzy krajowej i badan na ten temat