Główne modele psychologiczne osobowości: behawioryzm, psychologia
psychodynamiczna, psychologia kognitywna (poznawcza). Psychologia jest
nauką empiryczną badającą zachowania( Pawłow, Watson, Skinner)
Behawiozrym- jest próbą zastosowania ścisłych, znanych z nauk
przyrodniczych metod badawczych do badania ludzkiej psychiki. Działa na
zasadzie środowisko- bodziec- człowiek- reakcja- zachowanie. Ludzi
poddaje się działaniu określonych bodz
ców i obserwuje się ich określone
reakcje na te bodz
ce. Sterowanie zachowania przez system nagród i kar.
Teoria psychodynamiczna- prekursorem jest Zygmunt Freud. Pierwotne
motywy ludzkiego działania leżą we wrodzonych, nieświadomych
strukturach osobowości. Celem T.P. jest badanie osobowości a nie zew.
zachowań. Założenie: zew zachowania są symptomami procesów
wewnętrznych, procesy wew. maja charakter dynamiczny, wew siły
motywujące są nieświadome, a ich ukształtowanie następuje w pierwszych
latach życia.
Popędy- ukierunkowują działanie człowieka, mogą być wrodzone
(pierwotne) lub wtórne (nabyte w wyniku socjalizacji). Wrodzone-
zdobywanie pokarmu, potrzeby seksualne, unikanie bólu, lęk przed
śmiercią. Wtórne- ambicja, potrzeba dominacji. Człowiek nieświadomie
dąży do zaspokojenia popędów co jest z
ródłem konfliktów wewnętrznych.
Karen Horney uważała, że pierwotnym z
ródłem lęku jest niemożność
realizacji raczej potrzeb społecznych niż biologicznych.
Zygmunt Freud: wzajemne oddziaływanie ID, EGO i SUPEREGO.
ID- pierwotne motywy ludzkiego działania leżą we wrodzonych,
nieświadomych strukturach osobowości. Działa na zasadzie impulsów i
natychmiastowej gratyfikacji, zaspokojenia potrzeb.
EGO- ma możliwość kontaktowania się z otoczeniem i decydowania o
jakiejkolwiek zewnętrznej aktywności organizmu. Superego- stanowi
wewnętrzną reprezentację wartości moralnych i ideałów uznawanych przez
daną społeczność, które przekazywane są dziecku przez rodziców w
procesie socjalizacji.
Erich Fromm -badał relacje i oddziaływania między jednostką a
społeczeństwem.
Mechanizmy obronne- metody radzenia sobie z wewnętrznymi
konfliktami w celu ochrony osobowości (ego), zmniejszenia lęku, frustracji
i poczucia winy. Na ogół są one nawykowe i nieuświadomione, nie
rozwijają konfliktów.
Przykłady:
wyparcie- usunięcie ze świadomości lub utrzymywanie poza świadomością
myśli, wyobrażeń i wspomnień, które są bolesne lub budzą lęk,
Projekcja- Przypisanie własnego, nieakceptowanego impulsu innej osobie,
Racjonalizacja- potrzeba zrozumienia,
Sublimacja- Przemieszczenie celu popędowego na zgodny z akceptacją
społeczną,
Przeniesienie-bo zupa była za gorąca,
Zaprzeczenie, Izolacja.
Psychologia: z
ródła- mogą być dwa z
ródła informacji: zewnętrzne
(aktualne działania), wewnętrzne (doświadczenia, wiedza zdobyta w
przeszłości).
Osobowość- system struktur poznawczych, względnie stały sposób
reagowania jednostki na środowisko społeczno-przyrodnicze, a także
sposób wchodzenia z nim w interakcje.
Funkcje informacji- poczucie tożsamości, ułatwia orientacje w świecie,
dowartościowuje, wprowadza system wartości, system reguł działania.
Cechy struktur poznawczych- proste-złożone, konkretne-abstrakcyjne,
liniowe-hierarchiczne, zamknięte-otwarte, bierne-aktywne.
Dysonans poznawczy  stan nieprzyjemnego napięcia psychicznego,
pojawiający się wtedy, gdy dana osoba posiada jednocześnie dwa elementy
poznawcze (np. myśli lub sądy), które są niezgodne ze sobą. Dysonans
może pojawić się także wtedy, gdy zachowania nie są zgodne z postawami.
Stan dysonansu wywołuje napięcie motywacyjne i związane z nim zabiegi,
mające na celu zredukowanie lub złagodzenie napięcia.
Psychologia społeczna- badanie tego, jak ludzie wpływają na myśli,
uczucia i zachowania innych ludzi.
PERSPEKTYWY TEORETYCZNE:
perspektywa ewolucyjna- zachowania społeczne są generowane przez
naszych przodków,
per. Społ.- kult.  przyczynę zachowań społeczny jednostki generuje
większa grupa społeczna, kultura- przekonania, wierzenia, zwyczaje i język
są wspólne dla ludzi żyjących w określonym czasie.
Per. Społ.- poznawcza- zachowania społeczne wynikają z jednostkowych
doświadczeń uczenia się oraz analizy i interpretacji wydarzeń społecznych
zachodzących w otoczeniu jednostki. Zach. Społeczne zorientowane jest na
cel lub zaspokojenie wew. motywacji oraz na nieustanną interakcję
pomiędzy osobą a sytuacją.
Cele zachowań społecznych: doraz
ne (dbanie o wygląd, pocieszenie po
oblanym egzaminie), długoterminowe (uzyskanie reputacji osoby
kompetentnej, zakończenie studiów, udany związek), fundamentalne
(uzyskanie i utrzymanie statusu społecznego, bud. więzi społ., obrona siebie
władza i dominacja, racjonalizacja, zdobycie i utrzymanie partnera).
Orientacja kolektywistyczna- myślenie o sobie jako członku grupy,
stawianie interesów grupy ponad własne, złożony świat społeczny bogaty w
inf.
Orientacja indywidualistyczna- uznanie własnych celów za priorytetowe,
ograniczone możliwości poznawcze.
Poznanie społeczne:
1. Podstawowy cel: minimalizacja wysiłku umysłowego.
A) Strategia potw. oczekiwań- potwierdzamy i zapam. te inf., które
potwierdzają nasze oczekiwania, a eliminujemy te, które ich nie
potwierdzają.
B) Str. wniosk. o cechach osobow.  zach, osób wynikają z ich cech
osobowości. Błąd przypisania- nie doceniamy wpływu sytuacji. Asymetria
aktor- obs.  własne zach, są powodowane przez czynniki sytuacji, innych
ludzi jako wynikające z ich osobowości.
C) Strat. Reprezentatywności- oceniamy sytuację lub osobę na podstawie
powierzchniowego podobieństwa do sytuacji lub osoby jednego typu
(kotwica)
D) Str. Dostępności- oceniając osobę lub sytuację odwołujemy się do
pamiętanych przykładów innych osób lub sytuacji.
E) Strat. posł. się uczuciami  interpretujemy informacje zgodnie z
aktualnymi emocjami. Strategię obrony i podnoszenia poczucia własnej
wartości orzymujemy poprzez podtrzymanie i poprawienie wizerunku
własnej osoby.
2. Podstawowy cel: Utrzymanie pozytywnego wizerunku własnej osoby
A) Strat porównania społecznego  oceniamy siebie poprzez porównanie
z osobami w lepszej lub gorszej sytuacji.
B) Strat dystrybucji obronnych  przypisujemy sobie zasługi za
odniesione sukcesy, obwiniamy zew czynniki za poniesione porażki.
C) Strat poczucie kontroli- przekonanie o kontrolii przebiegu wydarzeń.
3. Podstawowy cel: Słuszność
A) Strategia logiki atrybucji  ludzie wybierają te przyczyne, która najlepiej
koreluje z danym wydarzeniem
B) Konfiguracja zgodności, wyjątkowości i spójności
C) Im osoba ma mniejszą kontrolę nad sytuacją, tym bardziej dąży do
słusznośći
WPA
YW SPOA
ECZNY-
konformizm- poznawczy (dostosowanie się do sposobu myślenia grupy),
normatywny (zmiana opinii lub zach osoby spowodowana spowodowana
naciskiem ze strony grupy lub jednostki. )
Uległość- zmiana zach wynikająca z bezposr życzenia lub prośby innej
osoby.
Posłuszeństwo- uległość na polecenie osoby będącej autorytetem.
Eksperymenty:
Milgrana ( skłonność ludzi do podporządkowania),
Ascha (uległość wobec większości, pragnienie bycia akceptowalnym,
konformizm normatywny- przyporządkowanie się niepisanym normą
obow w danej grupie w obawie przed byciem wykluczonym z niej),
Sherifa (dostosowanie oszacowania do normy wypracowanej przez grupę,
konformizm informacyjny- w syt niepewności i braku obiektywnych
danych z
ródłem inf staje się zach innych ludzi),
Zimbardo (odgrywanie ról ma wpływ na kształtowanie się osobowości
jednostki, szczególnie w syt gdzie schemat roli jest sztywny i wyrazisty,
zabawa w więzienie).
ZASADY WYWIERANIA WPA
YWU:
wzajemność- osoba ulega prośbom jeżeli osoba prosząca wcześniej
wyświadczyła przysługę,
zaangażowanie- ludzie chętniej robią rzeczy, które spostrzegają jako
zgodne z przyjętymi zobowiązaniami,
społ dowód słuszności- stasujemy się do zaleceń jeżeli inni też tak robią,
autorytet- ludzie słuchają wskazań i zaleceń autorytetów,
niedostępność- atrakcyjniejsze jest coś, co jest trudniej dostępne,
sympatia- ludzie ufają osobą, które uznają za sympatyczne.
Techniki wywierania wpływu:  stopa w drzwiach ,  niska piłka ,
 przynęta i zamiana ,  etykietowanie .
RODZAJE AKTYWNOŚĆI ZBIOROWEJ:
działania masowe- ludzie działają pojedynczo kierując się
indywidualnymi motywami,
zachowania zbiorowe- wspólna przestrzeń, ta sama sytuacja,
działania zbiorowe- wspólne działania, które mają wspólny cel,
ruchy społeczne- ukierunkowanie na zmiany społeczne,
działanie zorganizowane.
Grupa Społeczna- zbiór co najmniej trzech osób (w niektórych ujęciach
dwóch), którego członkowie współdziałają ze sobą na zasadzie odrębności
od innych, w celu zaspokajania własnych potrzeb, charakteryzujący się
trwałą strukturą i względnie jednolitym systemem norm i wartości. 
interakcje, ustalone wspólne normy, wspólny cel, rozwinięta struktura
grupowa, poczucie odrębności
Cechy grup: liczebność, trwałość, zasady rekrutacji, intensywność
uczestnictwa, charakter korzyści, stopień zorganizowania.
Psychologiczny wpływ grupy:
Konformizm- zmiana zachowania na skutek rzeczywistego, bądz

wyobrażonego wpływu innych ludzi.
Deindywiduacja  utrata zwykłej kontroli nad swoim zachowaniem.
Prowadzi to do stosunkowo większej impulsywności i grozi
patologicznością czynów.
Afiliacja- jedna z podstawowych potrzeb psychicznych człowieka,
wyrażająca się w dążeniu do bycia razem z innymi ludz
mi, przyłączenia się
do osób i grup społecznych oraz poszukiwania ich akceptacji, w sytuacji
niejasnej, której sama sobie nie radzi
Empatia (współodczuwanie),
Agresja
Frustracja-zmiany w zachowaniu związane z brakiem możliwości
realizacji celów zamierzonych przez jednostkę
Facylitacja społeczna- napięcie wynikające z obecności innych osób i
możliwości oceny przez nich naszego działania.
Pasożytnictwo społeczne  spadek wydajności w grupie