Kationy: Cu2+ , Cd2+ , Bi3+ , Hg2+ (grupa II a)
As3+ , As5+ , Sb3+, Sb5+, Sn2+ , Sn4+ (grupa II b)
Odczynnik grupowy: H2S w środowisku kwaśnym (ogrzewanie
próbki z AKT i HClaq )
II grupa kationów
ð Co to jest AKT???
AKT to skrót nazwy związku organicznego : Amidu
Kwasu Tiooctowego (wz. sumaryczny: C2H5NS), który
po ogrzaniu w środowisku wodnym ulega hydrolizie z
wydzieleniem siarkowodoru. StrukturÄ™ AKT
przedstawia rys. 1
Rys. 1
II grupa kationów
ð Hydroliza AKT: metoda uzyskania H2S
W środowisku wodnym, w obecności kwasu lub zasady
AKT ulega reakcji hydrolizy, z wydzieleniem H2S.
Reakcja ta zachodzi w miarę szybko i może być
wykorzystana do generowania siarkowodoru in situ, co
można wykorzystać w analizie kationów II grupy
analitycznej. ReakcjÄ™ kwasowej hydrolizy AKT
przedstawia równanie 1
S O
+
H3O
NH3
H2S
2 H2O (równ. 1)
+ + +
H3C NH2 H3C OH
II grupa kationów
ð Reakcje kationów grupy II a z odczynnikiem
grupowym
Barwy osadów siarczków powstających w reakcjach z
H2S w środowisku zasadowym podaje poniższa tabela:
Kation Barwa osadu Wzór Uwagi
siarczku
Cu2+ Czarny CuS Nierozp. w rozc. kwasach na zimno,
rozp. w HNO3 na gorÄ…co
Hg2+ Czarny Hg2S j.w.
Cd2+ Żółty CdS j.w.
Bi3+ Brunatny Bi2S3 j.w.
II grupa kationów
ð Reakcje kationów grupy II b z odczynnikiem
grupowym
Barwy osadów siarczków powstających w reakcjach z
H2S w środowisku zasadowym podaje poniższa tabela:
Kation Barwa osadu Wzór Uwagi
siarczku
Sb3+ Pomarańczowy Sb2S3 Rozp. w NaOH, Na2S
Sb5+ Pomarańczowy Sb2S5 j.w.
As3+ Żółty As2S3 j.w.
As5+ Żółty As2S5 j.w.
Sn2+ Brunatny SnS Nierozp. w pow. war.
Sn4+ żółty SnS2
II grupa: reakcje charakterystyczne
ð Reakcje jonu Cu2+
Reakcja z NaOH
Po dodaniu r-ru NaOH wytrÄ…ca siÄ™ niebieski, galaretowaty osad
wodorotlenku miedzi, zachodzi reakcja (1)
Cu2+ + 2OH- Cu(OH)2 (1)
Reakcja z NH3(aq)
Po dodaniu r-ru amoniaku w baradzo małym stężeniu powoduje
wytrÄ…cenie niebieskozielonego osadu hydroksosoli (reakcja 2),
przy większych ilościach NH3 powstaje wodorotlenek miedzi
(reakcja 1), natomiast po dodaniu nadmiaru NH3 osad
rozpuszcza się z utworzeniem jonów kompleksowych (reakcja 3).
nCu2+ + An- + nOH- (CuOH)nA (2)
Cu(OH)2 + 4NH3 [Cu(NH3)4]2+ + 2OH- (3)
II grupa: reakcje charakterystyczne
ð Reakcje jonu Hg2+
Reakcja z NaOH
Po dodaniu NaOH wytrąca się żółty osad HgO
(reakcja 1), Å‚atwo rozpuszczalny w kwasach.
Hg2+ + 2OH- HgO + H2O (1)
Reakcja z KJ
Po dodaniu KJ, wytrąca się czerwony osad jodku rtęci (reakcja
2), łatwo rozpuszczalny z utworzeniem tetrajodortęcianu(II)
potasu (reakcja 3).
Hg2+ + 2J- HgJ2 (2)
HgJ2 + 2KJ K2[HgJ4] (3)
II grupa: reakcje charakterystyczne
ð Reakcje jonu Bi3+
Reakcja z KJ
Po dodaniu KJ wytrÄ…ca siÄ™ brunatnoczarny osad
(reakcja 1)
Bi3+ + 3J- BiJ3 (1)
Reakcja z K2CrO4
Po dodaniu K2 CrO4, wytrąca się żółty osad o
skomplikowanym składzie, który można w
uproszczeniu zapisać jako (BiO)2CrO4
II grupa: reakcje charakterystyczne
ð Reakcje jonu Cd2+
Reakcja z NaOH
Po dodaniu NaOH strąca się biały osad wodorotlenku,
nierozpuszczalny w nadmiarze odczynnika (reakcja 1), ale
rozpuszczalny w kwasach, a także w amoniaku z
utworzeniem kompleksu.
Cd2+ + 2OH- Cd(OH)2 (1)
Cd(OH)2 + 4NH3 [Cd(NH3)4]2+ + 2OH- (2)
Reakcje kationów grupy Iib można znalez
ć w literaturze,
podobnie  więcej reakcji dla w/w jonów.
II grupa kationów
ð Jak postÄ™pować?  podsumowanie
Do próbki, w której reakcja z HClaq nie potwierdziła
obecności kationów I grupy analitycznej, dodajemy r-ru
AKT, a następnie zakwaszamy próbkę (HClaq lub
HNO3). Po zakwaszeniu, próbkę ogrzewamy, aż
wydzieli się siarkowodór (czuć zapach H2S). Jeżeli po
ogrzaniu wytrąci się osad, próbka zawiera kationy II
grupy i należy prowadzić odpowiednie reakcje
charakterystyczne, jeżeli osad nie powstanie  próbka
nie zawiera kationów II grupy.