Zdrowie Środowiskowe Ćwiczenia 3.
Wybrane patogeny człowieka związane z glebą. (patofity)
Grzyby chorobotwórcze
" występują na surowcach roślinnych, zwierzęcych; wykazujące działanie alergizujące i
toksyczne na układ oddechowy człowieka (Alternaria, Cladosparium)
" bytujące w glebie mogą być przyczyną grzybic głębokich (narządowe) w następstwie
wdychania pyłu gleby
Miasto  droga zakażenia:
ć% zarodniki wcześniej ulegające sedymentacji unoszą się na wysokość 1,5metra podczas
tworzenia się prądów powietrznych lub "szlifowania chodników" przez pieszych
ć% na cząstkach pyłów unoszą się zarodniki Absidia, Mucor, Penicillium, Aspergillus,
Candida, Geotridum, Cryptococcus, Rhizopus.
Występujce na skórze zwierząt i człowieka
Dermatofity  wszystkie posiadają keratyofity (trichosporon, epidermafeton, mikroporon)
* keratynofilność  grzybice o różnym przebiegu klinicznym
Występowanie:
" w każdym wieku, u obu płci
" grzybica owłosionej skóry głowy, najczęściej u dzieci
" grzybica stóp rzadko powyżej 10.r.ż
" zoofilne sporadycznie, u osób mających kontakt z zakażonymi zwierzętami
" antropofilne częściej, możliwość ograniczonych epidemii (basen, szatnie szkolne,
zakładowe natryski)
Dermatofity jako czynnik etiologiczny grzybic  udział poszczególnych gatunków:
" rózni się w zależności od obszaru geograficznego; w szczególności dotyczy to rejonów
częstego występowania grzybicy owłosionej skóry głowy
" zmienia się z czasem
Trichophyton Mentagrophytes
" dwie podstawowe odmiany:
ć% zoofilna
ć% antropofilna - od chorującego człowieka: człowiek  środowisko  człowiek
Wywołuje grzybice: stóp, paznokci, skóry owłosionej i włosów
Test przynęty włosowej  pobranie próbki ziemi -> umieszczenie w niej wyjałowionych włosów ->
po dwóch dniach dodajemy keratyne -> pozostawiamy preprat na okres kilkutygodni, robiąc
cotygodniowe obserwacje
ć% organy perforacyjne, tzn.miejsca nadtawionej keratyny włosa przez enzym  keratynoza;
wytworzony przez grzyba
ć% po 2  3 tygodniach makrokonidia (rakietowate, spiralne)
Trichophyton Rubrum
Antytropofilny dermatofit; makrokomidie,mikrokomidie
Wywołuje grzybice: skóry, paznokci, skóry owłosionej, ale nie włosów
Tinea cedis: grzybica stóp
Tinea ugurun: grzybica paznokci
1
Tinea manus: grzybica dłoni
Tinea corporis: grzybica skóry gładkiej
Tinea bartae: grzybica brody
Microsporum Cansis
" kosmopolityczny
" zoofilny
" dermatoikozy u zwierząt domowych
" zarażenie u ludzi, głównie u dzieci (dzieci mają mniejsze opory, aby bawić się ze
zwierzętami)
" wywołuje grzybice skóry owłosionej głowy
Scopularicis Brevicaulis
W Polsce najczęściej izolowany z paznokci, grzyb pleśniowy.
Występuje głównie na dwóch pierwszych paznokciach u stóp
" obecny na skórze
" długa przeżywalność
" klimat cieplny i gorący
" nie występuje na paznokciach rąk
Pleśnica - akauliozna paznokci:
" najczęściej u kobiet i osób w średnim i starszym wieku
" przeważnie bezobjawowo
" charakterystyczny przewleły przebieg
" często proces wtórny po uszkodzeniu płytki paznokciowej
Z rodzajów: blastomyces, histoplasma, sporotrichum, coccidioides-aids
Rezerwuar: wewnętrzna powierzchnia obuwia
ograniczony wzrost grzyba, ale ogromna ilość zarodników o wyjątkowo długiej przeżywalności
Należy wyrzucić buty, ponieważ jest duże ryzyko nawrotu grzybicy
Grzyby chorobotwórcze występujące endemicznie
Wytępowanie: klimat cieplny i gorący
" Blastomyces
" Hispolazma (AIDS)
" Sporotrichum
" Cocidioides (AIDS)
Grzyby czarne: zmiany nieodwracalne  usunięcie, czasem kończy się amputacją
Blastomikoza  drożdżyca północnoamerykańska. Podczas oddychania zarodniki wnikają do płuc
osób immunokompetentnych. U 70% chorych z rozsianą postacią powstają zmiany skórne.
Sporotychoza  najczęściej zmiany skórne i podskórne
" najczęściej w wilgotnej strefie umiarkowanej
" zarodniki wnikają przez szukodzoną skórę, rzadko przez układ oddechowy
" występuje częściej u mężczyzn niż u kobiet
" występuje u osób mających kontakt z glebą
2
Ancylostoma duocenale
Wytępowanie: gleba wilgotna
Rozmiary: w milimetrach; max.2-3cm
Ancylostomoza wrodzona: łożysko, mleko matki
Ancylostomoza nabyta: wydalana z kałem, wnika w glebę; wnika do organizmu przez skórę między
palcami
Ancylostomoza duodenalle - pasożyt dwunastnicy, u dziecka może skończyć się śmiercią.
Przypadków śmiertelnych: 600.000
Liczba zarażonych: około miliarda
Loa Loa
Wektor: samica ślepaków
Występowanie: Afryka
Bytuje w tkance podskórnej, przenoszony przez muchówki; również migruje do krwioobiegu, trafia
do tkanki ocznej.
Jeden z najważniejszych czynników filarioz
Występuje w krwi obwodowej, dość nieregularnie w ciągu dnia
Obrzęk Kalabarski (loaloza) - okresowe, bolesne zmiany obrzękowe wokół martwych pasożytów,
zwykle w okolicy dużych stawów.
Mansomella ozzardi
Nie wykazują cyklu dobowego w rozmazie krwi; preferuje Amerykę.
3