ZAGROŻENIA
Już od lat 80. XX wieku biolodzy wiedzą, że z
le się dzieje w świecie płazów, ponieważ stwierdza się
wymieranie wielu ich gatunków. Jednak skala tego zjawiska, ustalona w czasie dogłębnych badań,
których wyniki w paz
dzierniku 2004 r. opublikowano w Nature, zaskoczyła wszystkich.
Wyniszczanie płazów łączy się z zagładą
ich naturalnych siedlisk, zatruwaniem
środowiska, zmianami klimatycznymi
i konkurencją ze strony człowieka. Na do-
datek żyjące w środowisku wodnym pocz-
ciwe żaby, ropuchy, salamandry i traszki
nęka następny upiór. To groz
ny gatunek
grzyba, który zdołał już unicestwić całe
populacje płazów w różnych regionach
świata i najpewniej będzie się rozprzes-
trzeniał.
W studium dotyczącym płazów uczestni-
czyło ponad 500 naukowców z ponad 60
państw. Projekt ten, znany jako Global
Amphibian Assessment, rozłożony był na
3 lata i polegał na ocenie aktualnej sytuacji
5743 znanych gatunków płazów. Biolo-
dzy stwierdzili, że 1856 gatunkom zagra-
ża obecnie wyginięcie. Ustalili także, że w
ciągu ostatnich 20 lat 122 gatunki znikły
bezpowrotnie.
POŻEGNANIE
Z
Z ŻABK
?
OZNACZONE CENNE STANOWISKO ROZRODU
Fachowcy od dawna wskazują, że
PA
AZÓW W POTOKU GOŚCIEJÓW W WIŚLE,
spadek liczebności płazów należy wiązać
KTÓRYM OPIEKUJE SI
ZESPÓA
SZKÓA

GASTRONOMICZNO-HOTELARSKICH.
z kiepskim stanem naszego środowiska.
Płazy odczuwają skażenie wody i zmiany
klimatyczne wcześniej niż ludzie. Przez Dobrze, gdy w danej okolicy jakieś na- zienie kryjówek do bezpiecznego przezi-
ich porowatą skórę łatwo przedostają się turalne zbiorniczki wodne jeszcze istnie- mowania.
zawarte w wodzie związki chemiczne. A ją. W wielu państwach, w tym Europy Zastanawia, że wiele gatunków znikło
niestety, do rzek i jezior wciąż trafiają ol- Zachodniej, prowadzono w minionych też z takich siedlisk, które w małym stop-
brzymie ilości pestycydów, detergentów, dziesięcioleciach intensywne meliorowa- niu zostały naruszone przez cywilizację.
substancji ropopochodnych, ścieków z za- nie gruntów. (Ta rujnująca środowisko Dotyczy to nawet obszarów w parkach
kładów chemicznych, nawozów sztucz-  moda , tam zarzucona, sprezentowana narodowych i ścisłych rezerwatach. Fa-
nych spłukiwanych z pól. Przenawożone została nam.) Gdy znikły stawy, mokra- chowcy tłumaczą to wpływem globalnych
stawki i jeziora podlegają silnej eutrofi- dła, bajorka, rozlewiska, drastycznie ubyło zmian klimatu. Wzrost średnich tempe-
zacji, zarastają i spłycają się, utrudnia- siedlisk dla zwierząt. Znamy to dobrze z ratur zaburza rozród niektórych gatun-
jąc płazom egzystencję. W wodach własnego podwórka. Wiele stawów i oczek ków płazów. Dodatkowo coraz częściej
zbiorników często stwierdza wodnych zostało też u nas zasypanych. dokuczają okresy posuchy, kiedy zanikają
się dużą koncentrację me- Katastrofalny wpływ na populację płazów okresowe zbiorniki i oczka wodne. Także
tali ciężkich. Bardzo miała i ma postępująca deforestacja i ste- stale obniża się poziom wód gruntowych,
groz
ne jest skaże- powienie ziemi, co w niektórych regionach co stwierdzane jest prawie w całej Europie.
nie glinem, który tropikalnych przybrało już apokaliptycz- Natomiast ubytek ochronnego ozonu pro-
zabija skrzek pła- ne rozmiary. wadzi na obszarach górskich do silniejszej
zów. Na dodatek Nie sposób pominąć stale przypomi- penetracji promieniowania UVB, które
z nieba padają nanej sprawy rozjeżdżania przez po- powoduje u płazów (i nie tylko) uszkodze-
kwaśne deszcze, któ- jazdy tysięcy płazów udających się do nia genetyczne.
re zmieniają odczyn miejsc rozrodu. Budowa dróg i postę- Jednak trucie środowiska i zmiany kli-
zbiorników wodnych. pująca urbanizacja odizolowują też posz- matyczne też nie tłumaczą w pełni zagłady
W zakwaszonym śro- czególne populacje, prowadząc do ich płazów na obszarach mało przekształco-
dowisku, gdy współ- genetycznej degeneracji.  Zagospodaro- nych. Wymieranie częściowo przypisuje
czynnik pH spada wywanie polegające na obetonowaniu się epidemii groz
nej choroby. To chytridio-
poniżej 4, płazy za- i zniszczeniu naturalnych brzegów cieków mikoza (chytridiomycosis), którą wywołu-
czynają wymierać. i zbiorników uniemożliwia płazom znale- je grzyb Batrachochytrium dendrobati-
8 KWIECIEC
2005 NR 4 (141)
EKOLOGICZNY
PAPIER