TEMAT 3 LOKALIZACJA PRZEDSI
BIORSTWA A WIEDZA I POST
P
TECHNOLOGICZNY
Gospodarka informacyjna  następuje spadek znaczenia tradycyjnych czynników
wzrostu (kapitału, pracy, surowców); wzrasta znaczenie informacji (oraz czynników
naukowych, technicznych, innowacji) w procesie produkcji i zarządzania. To
spowodowało rekombinację czynników wzrostu. Informacja stała się towarem, a od
generowania wiedzy, dostępu do informacji i jej przetwarzania zależy produktywność
i konkurencyjność przemysłu (także miast).
" najistotniejsze w społeczeństwie poprzemysłowym jest to, że wiedza i informacja
stały się z
ródłem strategii przemian społeczeństwa, czyli tym samym co kapitał i
praca w społeczeństwie przemysłowym
" gospodarka opiera się na bogactwie, które wprawdzie nie jest odnawialne, ale i
samo się wytwarza.
" Informacja staje się z czasem głównym produktem społeczeństwa informacyjnego i
funkcjonuje w nim jako samoistny przedmiot wymiany rynkowej.
Paradygmat społeczeństwa informacyjnego
Schemat różnic struktur społecznych
Wymiar Struktury społeczne
przedindustrialne przemysłowe postindustrialne
Zasoby surowce energia informacja
Sposób wydobycie produkcja przetwarzanie
Technologia pracochłonna kapitałochłonna  wiedzochłonna
Cel gra przeciw naturze gra przeciwko naturze gra między osobami
sztucznej
y
ródło: Bell 1994, s. 233.
Kompresja czasu i przestrzeni
Fordowski oraz postfordowski model gospodarki
Drugi przełom przemysłowy  od fordyzmu do postfordyzmu
Tabela. Charakterystyka paradygmatów techno-ekonomicznych
Paradygmat techniczno-ekonomiczny
i czas trwania długookresowej fali cyklu
Charakterystyka
fordowska produkcja masowa informacja i komunikacja
(1930/40-1980/90) (1980/90-?)
Główne nośniki samochody osobowe i ciężarowe, komputery i ich oprogramowanie
innowacji czołgi, samoloty, trwałe dobra (software), wyroby elektroniczne
konsumpcyjne, materiały syntetyczne, (zwłaszcza mikroelektronika), roboty,
petrochemia mechanika optyczna
i precyzyjna, telekomunikacja, usługi
informacyjne
Infrastruktura autostrady, lotniska i połączenia sieci telekomunikacji cyfrowej, satelity
lotnicze
Organizacja wielonarodowe korporacje; struktury sieci dużych oraz małych
konkurencja oligopolistyczna; i średnich przedsiębiorstw; integracja
integracja pionowa w ramach pozioma w ramach łańcuchów
stosunków hierarchicznych; produkcja produkcji; rozwój elastycznych
masowa i standaryzacja poszerzają systemów produkcji (np. just-in-time)
korzyści skali; wyłonienie się jako reakcja na indywidualizację
technostruktur; powstawanie tzw. popytu; korzyści skali (economies of
nowych przestrzeni przemysłowych scale) za-stępowane korzyściami
(np. Dolina Krzemowa) różno-rodności (economies of scope)
Rola państwa Welfare state (państwo dobrobytu deregulacja i liberalizacja
z silnie rozbudowanym
interwencjonizmem)
Regiony USA, Niemcy i inne kraje Unii Japonia, USA, kraje Unii Europejskiej
innowacyjne Europejskiej, Szwajcaria, Japonia, (zwłaszcza Niemcy
(liderzy przemian) Kanada, Australia i Szwecja),  tygrysy
wschodnioazjatyckie (m.in. Tajwan,
Korea Południowa), Kanada, Australia
y
ródło: Stryjakiewicz 1999, s. 44.
Tabela. Zestawienie modelowych cech produktów w systemach fordowskim i postfordowskim
Fordyzm Posfordyzm
Charaktery- trwały nietrwały
styka elektromechaniczny cyfrowy/mikroinformatyczny
produktu: materialny niematerialny/polegający na doświadczeniu
solidny płynny
ustrukturyzowany elastyczny
zbiorowy indywidualny
homogeniczny heterogeniczny
standardowy zindywidualizowany
hardware software
stacjonarny, nieprzenośny przenośny
nastawiony na efekt długookresowy nastawiony na efekt natychmiastowy
funkcjonalny wyszukana forma
użytkowy stylizowany
Przykłady: samochody, produkty  Hi-tech (magnetowidy, kamery
mieszkania w blokach, wideo, kuchnie mikrofalowe, walkmany,
białepółprodukty sektora komputery osobiste)
surowcowo- przetwórczego (stal, usługi i wydarzenia kulturalne (parki w stylu
guma, produkty ropopochodne Disneyland, wielkie koncerty, imprezy
sportowe),
i chemiczne, szkło)
usługi finansowe, dobra niematerialne
(informacja, dane, dostęp do środków masowego
przekazu)
y
ródło: W. Budner 2004
Tab. Charakterystyka przedsiębiorstw opartych na fordowskim systemie organizacji produkcji
masowej i postfordowskim systemie elastycznej specjalizacji
FORDYZM POSTFORDYZM
Cechy
Wykorzystywana technologia nie skomplikowana, stała lub
wysoce skomplikowana, szybko
wolno zmieniająca się
zmieniająca się
Techniczne wyposażenie wysoko specjalistyczne maszyny park maszynowy o przezna-
produkcji o sztywnym przeznaczeniu czeniu ogólnym, możliwość
elastycznego programowania
maszyn i urządzeń
Rozmiar produkcji produkcja na dużą skalę produkcja w małych seriach
Rozmiar rynku duże rynki zbytu małe rynki zbytu
Charakter rynku jednorodny, nastawiony na zróżnicowany nastawiony na
konkurencję cenową konkurencję jakościową
Poziom centralizacji organizacja zhierarchizowana organizacja zdecentralizowana
Powiązania produkcyjne produkcja zintegrowana dezintegracja pionowa produkcji,
pionowo liczni podwyko-nawcy,
zintegrowane sieci gospodarcze
Zatrudnienie sztywne elastyczne
Kwalifikacje pracowników wysoce zdefiniowane elastyczne, szerokie umiejętności
Charakter pracy praca rytmiczna, zrutynizowana elastyczny, bardzo zróżnicowane
zadania
y
ródło: W. Budner 2004