Prof. dr hab. Bogdan Klepacki
Wykład 1:
Logistyka: część procesu w łańcuchu dostaw, która planuje, wdraża i staruje efektywnym i skutecznym
przepływem i przechowywaniem towarów, usług i odpowiednich informacji od miejsca wytwarzania do miejsca
wykorzystania w celu spełnienia wymagań klientów. (wg CLM)
Logistyka- pojęcie obejmujące organizację, planowanie, kontrolę i realizację towarów od ich wytworzenia i
nabycia, poprzez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego odbiorcy, której celem jest zaspokojenie wymagań
rynku, przy minimalnym zaangażowaniu kapitałów (ELA Europan Logistics Associations)
Zarządzanie logistyką w przedsiębiorstwie:
System działań uwarunkowanych na powiązanie rynku, dystrybucji, produkcji i zaopatrzenia w taki sposób by
zaproponować klientowi wysoki poziom obsługi, dbając równocześnie o oszczędność kosztów.
Przykład rozproszenia zadań log.: kierownictwo przedsiębiorstwa:1.finanse(ocena wypłacalności odbiorcy)2.
Produkcja(zaopatrzenie, magazyn surowców, transport)3. Marketing (prognoza sprzedaży, magazyn wyrobów
gotowych)
Przykład centralizacji log.: kier. przedsięb.: 1.finanse, 2.produkcja, 3.marketing, 4.logistyka: (magazyn
wyrobów gotowych- prognoza sprzedaży, transport- zwroty, magazyn surowców- zaopatrzenie, system IT-ocena
wypłacalności odbiorcy, -obsługa zamówień)
Determinanty rozwoju logistyki:
1. Niewykorzystane rezerwy (wyczerują się tradycyjne sposoby poprawy efektywności, oszczędności
kosztów, poprawa obsługi klienta)
2. Wzrost zróżnicowania asortymentu
3. Przemiany w transporcie (przestał być stabilny w planowaniu przepływów)
4. Rozwój informatyki (komputeryzacja, informatyzacja, automatyczne kodowanie)
5. Zagrożenie Globalizacją (ściąganie kapitału poprzez tworzenie lepszych warunków podatkowych )
Co spowodowało analizę dotychczasowych trendów:
1. Rezerwy oszczędności kosztów w strefie techniki i technologii produkcji już zostały wyczerpane
2. 2.Rozszerzona oferta dla klientów (rezultat koncepcji marketingowej zaoferowania klientowi tego co
sobie życzy)
3. nastąpiła zmiana proporcji utrzymywania zapasów między detalistami a hurtownikami i producentami z
50:50 na 10:90.
4. Koszty transportu m.in. na skutek wzrostu cen energii b. wzrosły, tradycyjne systemy dystrybucji stały
siÄ™ zbyt kosztowne.
5. Nastąpił szybki rozwój technik komp., co ułatwiło rejestrację wielu niezbędnych danych w logistyce
dotyczące m.in.: lokalizacji każdego konsumenta, wielkości każdego zamówienia, kosztów transportu,
następuje globalizacja działań przedsiębiorstw, dostępnych przewoz
ników i poziomu oferowanych
przez nich usług
Fazy rozwoju logistyki:
1. Faza fizycznej dystrybucji(przemiana lat 40 i 50 w USA gwałtowny rozwój marketów i supermarketów;
fizyczna dystrybucja; transport produktów, ich magazynowanie, pakowanie, zarządzanie zasobami,
lokalizacja zasobów i zamówień, opracowywanie zamówień)
2. Faza integracji( większy nacisk na przemieszczanie dóbr w całym przedsiębiorstwie, zwiększenie potrzeb
informacji, komputeryzacja, wspomaganie logistyki, informatyzacja, początki systemów wykonawczych)
3. Faza inżynierii logistycznych (zainteresowania klientów produktami skomplikowanymi i usługami
dodatkowymi, rozwój transportu, złożoność produktów)
4. Faza łańcuchów dostaw (konkurujące ze sobą przedsiębiorstwa zaczęły współpracę, wykorzystując
swoich dostawców półproduktów elementów; grupy producentów wspólnie realizują działania niezbędne
do zaspokojenia popytu w całym łańcuchu przepływu dóbr-od pozyskania surowców do ostatecznego
klienta)
5. Faza sieci logistycznych (e-logistyki, elektronicznej) wykorzystanie Internetu oraz innych rozwiązań
operacyjnych telematykÄ™- telekomunikacja i informatyka) .
Wykład 2 :
Dzialania logistyczne mogÄ… obejmowac
·ð ð obsÅ‚ugÄ™ klienta,
·ð ð propagowanie popytu,
·ð ð przepÅ‚yw info.,
·ð ð kontrole zapasów,
·ð ð czynnoÅ›ci manipulacyjne,
·ð ð realizacja zamówieÅ„,
·ð ð reperacja,
·ð ð zaopatrywanie w części,
·ð ð lokalizacja zakÅ‚adów produkcyjnych i skÅ‚adów,
·ð ð obsÅ‚ugÄ™ zwrotów
·ð ð procesy zaopatrzeniower
·ð ð pakowanie,
·ð ð zarzÄ…dzanie odpadami,
·ð ð transport,
·ð ð skÅ‚adowanie.
Pola problemowe logistyki
·ð ð filozofia logistyki,
·ð ð cele niezbÄ™dne do osiÄ…gniÄ™cia
·ð ð poziom logistyki [strategiczny,operacyjny],
·ð ð Å›rodki wspomagajÄ…ce[hardware-infrastruktura,srodki sÅ‚użące magazynowaniu; software-
metody,sposoby],
·ð ð otoczenie zewnÄ™trze wewnÄ™trzne logistyki
Cele logistyki (jakość, koszty, czas),
Strefy działań logistycznych
·ð ð (obsÅ‚uga klienta i dostarczenie: wÅ‚aÅ›ciwemu klientowi wÅ‚aÅ›ciwych towarów, we wÅ‚aÅ›ciwej iloÅ›ci, we
właściwej kondycji, we właściwym czasie, we właściwe miejsce, o właściwych kosztach).
Zakres przestrzenny logistyki:
·ð ð lokalna - w mieÅ›cie, regionie lub miedzy regionami;
·ð ð eurologistyka w panstwach UE i miedzy nimi;
·ð ð miÄ™dzynarodowa  miedzy roznymi panstwami i kontynentami;
·ð ð globalna  wszystkie operacje na calym globie.
Podsystemy systemu logistycznego przedsiębiorstwa:
·ð ð zaopatrzenie,
·ð ð produkcja,
·ð ð dystrybucja).
Nwartość produktu wpływają ( 4 użyteczności):
·ð ð użyteczność: formy, ( w optymalnej formie, strukturze ksztaÅ‚cie jaki jest potrzebny)
·ð ð użyteczność miejsca, (tam gdzie jest potrzebny)
·ð ð użyteczność czasu, ( w danym optymalnym czasie dostarczony)
·ð ð użyteczność posiadania.
Logistyka ma na celu łączne dodanie użyteczności czasu i miejsca do produktów. Logistyka to instrument
racjonalizacji i obniżki kosztów przedsiębiorstwa.
Rodzaje decyzji wpływające na koszty:
·ð ð transportowe-rodzaj transportu, drogi;
·ð ð sferze zapasów wielkość i czÄ™stość zamówieÅ„;
·ð ð zakres polityki skÅ‚adowej- liczba, typy, lokalizacja skÅ‚adów;
·ð ð zakres zaopatrzenia- miejsce, wielkość partii;
·ð ð sposób realizacji zakupów- przyjmowanie zamówieÅ„, komputeryzacja
Cele poszczególnych części przedsiębiorstwa mogą być sprzeczne z celami całości:
·ð ð oszczÄ™dzanie na kosztach paliwa może powodować ograniczenie czÄ™stotliwoÅ›ci dostaw
·ð ð wydÅ‚użenie serii produkcyjnej może powodować nadmierne zapasy
Sprzedaż nawet najlepiej atrakcyjnych cenowo i skutecznie promowanych produktów może się okazać trudne
jeżeli nie zostanie należycie zaopatrzona i zrealizowana od strony logistycznej
A
ańcuch logistyczny jako baza logistyki:
·ð ð Å‚aÅ„cuch magazynowo-transportowy, który stanowi techniczne poÅ‚Ä…czenie produktów magazynowych
i przeładunkowych drogami przewozu towarów oraz organizacyjnie i finansowo skoordynowanie
operacji procesów zamówień o polityce zapasów wszystkich ogniw łańcucha.
·ð ð A
ańcuch logistyczny  zbiór samodzielnych przedsiębiorstw które działają w sposób skoordynowany
realizują określone działania logistyczne w celu dostarczenia określonych produktów do odpowiednich
miejsc we właściwym czasie przy możliwie najniższych kosztach.
Cechy łańcucha-
·ð ð szybki i elastyczny przepÅ‚yw materiałów, gwarancja dostaw zorientowanej rynkowo produkcji.
·ð ð Sprzyja wyrównaniu poziomu tech. Procesów transportowych, przeÅ‚adunkowych i magazynowych.
·ð ð Umożliwia wykorzystanie info. TowarzyszÄ…cym procesom przepÅ‚ywu materiałów i wyrobów
finalnych.
Działania w łańcuchu
·ð ð dostosowanie asortymentu dostaw do potrzeb klientów;
·ð ð transport fizyczny towarów
·ð ð magazynowanie produktów
·ð ð operacje manipulacyjne w magazynie.
Zasady funkcjonowania-
·ð ð jawność i zaufanie -wymagane podczas udostÄ™pniania uczestnikom Å‚aÅ„cucha danych dotyczÄ…cych
popytu, prognoz, sprzedaży, harmonogramów, produkcji, zamówień
·ð ð WspółdziaÅ‚anie strategiczne- planowanie i realizacja strategii Å‚aÅ„cucha z okreÅ›leniem miejsca i roli jego
ogniw.
·ð ð Przywództwo- polega na ustaleniu centralnego koordynatora przepÅ‚ywu.
·ð ð Wzajemność- wymaga uzgodnienia zasad podziaÅ‚u ryzyka i ewentualnych korzyÅ›ci wynikajÄ…cych z
podejmowanych wspólnie przedsięwzięć
Sieci dostaw cechy :
·ð ð wielostopniowość,
·ð ð wielolancuchowość,
·ð ð powiazania partnerow,
·ð ð geograficzne rozmieszczenie
·ð ð horyzont czasowy powiÄ…zaÅ„ biznesowych,
·ð ð ekonomiczne i prawne uczestnictwo biznesu.
ZarzÄ…dzanie zapasami:-
·ð ð okreÅ›lona ilość dóbr bieżąco nie wykorzystywana do przetwarzania lub sprzedaży.
·ð ð SkÅ‚ada siÄ™ z części rotujÄ…cej i nierotujacej.
Przyczyny utrzymania zapasów:
·ð ð zapewnienie obsÅ‚ugi klientów zew. I wew.,
·ð ð ekonomia skali produkcji w zakupach i transporcie
·ð ð przechowywanie nadprodukcji,
·ð ð oczekiwanie wysyÅ‚ki na skompletowanie zamówienia,
·ð ð oczekiwanie na dyspozycje.
Utrzymywanie składów, podstawowe decyzje-
·ð ð wÅ‚asność skÅ‚adów(wlasne,obce),
·ð ð wielkość m, Å› , d
·ð ð liczba,
·ð ð lokalizacja
·ð ð organizacja wewnÄ™trzna
·ð ð szkolenie personelu.
Celem zarzÄ…dzania zapasami
jest spełnienie wymagań klientów przy minimalnych kosztach i minimalnym zaangażowaniu kapitelu ;
planowanie , organizacja i kontrola przepływu dobr.
Decyzje zarzÄ…dzajÄ…cego zapasami
·ð ð wybór utrzymywanych zapasów
·ð ð poziom zapasów bezpieczeÅ„stwa
·ð ð wielkość zamówionych partii;
·ð ð czas skÅ‚adowania zamówieÅ„
·ð ð system kontroli zapasów.
Klasyfikacja zapasów :
1. wg powodu tworzenia:
·ð ð Bieżący (cykliczny rotujÄ…cy),
·ð ð bezpieczeÅ„stwa,
·ð ð sezonowy,
·ð ð spekulacyjny
·ð ð strategiczny
2. wg. Przeznaczenia i miejsc powstawania :
·ð ð surowce i materiaÅ‚y do produkcji
·ð ð zapasy produkcji w toku,
·ð ð wytwory gotowe,
·ð ð części zamienne i materialny pomocnicze
3. wg. Szybkości obrotu
·ð ð szybko rotujÄ…cy
·ð ð wolno rotujÄ…cy,
·ð ð niewykazujacy ruchu (zbÄ™dny, awaryjny )
4. Zapas bezpieczeństwa
·ð ð zabezpieczenie przed zawodnoÅ›ciÄ… dostawców,
·ð ð zabezpieczenie przed siÅ‚Ä… wyższa, sezonowoÅ›ciÄ… podaży, surowców, konsumpcji;
·ð ð zapas spekulacyjny.
·ð ð
5. Zapas zabezpieczajÄ…cy
·ð ð losowe wahania popytu,
·ð ð bÅ‚Ä™dy prognozowania,
·ð ð dÅ‚ugie cykle uzupeÅ‚niania zapasowa
·ð ð nieprzewidywalne opóz
nienia dostaw
·ð ð wymagania zwiÄ…zane z poziomem obsÅ‚ugi..
6. Zapas nadmierny-
·ð ð zÅ‚a ocena wielkoÅ›ci wpÅ‚ywajÄ…cych na zapas zabezpieczajÄ…cy
·ð ð nietrafione oceny wymaganego poziomu obsÅ‚ugi
·ð ð zbyt asekuracyjne podejÅ›cie do ryzyka powstania braków w zapasie.
ZarzÄ…dzanie informacjami( obieg info.)
·ð ð Miedzy przedsiÄ™biorstwem a klientem,
·ð ð dostawcami,
·ð ð odbiorcami
·ð ð pionami funkcjonalnymi przedsiÄ™biorstwa czyli produkcja, logistyka, marketing i finanse
·ð ð sferami dziaÅ‚aÅ„ logistycznych, czyli obsÅ‚uga klienta, transport, skÅ‚adowanie, zamówienia, kontrola
zapasów; części składowe sfer logistycznych czyli w gospodarce magazynowej zapasy dla rożnych sfer
produkcji sprzedały)
Manipulacje materiałowe:
·ð ð eliminacja ruchu wszÄ™dzie gdzie jest to możliwe
·ð ð redukowanie odlegÅ‚oÅ›ci przemieszczeÅ„ do minimum; przyspieszenie czynnoÅ›ci
·ð ð eliminowanie was kich gardeÅ‚
·ð ð redukowanie iloÅ›ci materiaÅ‚u celem przyspieszenia obrotu kapitaÅ‚u obrotowego
·ð ð minimalizacja marnotrawstwa, uszkodzeÅ„, psucia siÄ™, kradzieży.
Obsługa zwrotów towarowych - Powód zwrotów-
·ð ð z tytuÅ‚u wad
·ð ð nadwyżek
·ð ð nieprawidÅ‚owoÅ›ci towaru
·ð ð Koszty zwrotu sÄ… zwykle 9-krotnie wyższe od kosztów dostaw produktu od producenta do klienta).
Wykład 3
Zasada Pareto (80/20)  20% przyczyn decyduje o 80% efektów, np.:
·ð ð 80% wypadków zdarza siÄ™ na 20% dróg
·ð ð 80% absencji powodowane jest przez 20% pracowników
·ð ð 80% zakupów odbywa siÄ™ podczas 20% godzin otwarcia sklepu
·ð ð 80% obrotów osiÄ…ga siÄ™ dziÄ™ki 20% produktów
·ð ð 80% zysków uzyskuje siÄ™ dziÄ™ki 20% klientów
Analiza ABC
·ð ð grupa A  10-20% pozycji które odpowiadajÄ… za 60-80% obrotu
·ð ð grupa B  15-25% pozycji, 20-30% obrotu
·ð ð grupa C  50-70% pozycji, 5-15% obrotu
Analiza XYZ
·ð ð zużycie regularnie w dużych iloÅ›ciach (X)
·ð ð pozycje wykazujÄ…ce wahania zużycia (Y)
·ð ð pozycje o nieregularnym zużyciu (Z)
Odnawianie zapasów :
1. metoda stałego punktu zamawiania- system oparty na poziomie informacyjnym (nowe zamówienie gdy
poziom spadnie do pewnej wartości granicznej
Stały cykl
uzupełnień
Poziom
graniczny
2. metoda stałego cyklu domawiania  system przeglądu okresowego ustalamy regularność zamówień np.
00 j co tydzień stosowane tam gdzie jest rytmiczność produkcji znając dokładność zużywania zapasów
na dany okres Sprawdza się wyłącznie w stabilnym przedsiębiorstwie o stałym popycie
3. Ekonomiczna wielkość zmówienia
Koszty całkowite
Koszty
Zmiennosć kosztów utrzymania zapsów
Zmiennosć kosztów uzupełnienia zapsów
EWZ popyt
Magazynowanie:
·ð ð zespół czynnoÅ›ci zwiÄ…zanych z czasowym:
·ð ð przyjmowaniem
·ð ð -skÅ‚adowaniem
·ð ð -przechowywaniem
·ð ð kompletowaniem
·ð ð przemieszczaniem
·ð ð konserwacjÄ…
·ð ð ewidencjonowaniem
·ð ð kontrolowaniem
·ð ð wydawaniem dóbr materialnych (zapasów)
·ð ð inne: konsolidacja Å‚adunków (konfekcjonowanie)
Funkcje magazynowania:
·ð ð buforowe  wyrównanie rytmu przepÅ‚ywów
·ð ð przechowalnicze  gromadzenie i przechowywanie materiałów w Å›ciÅ›le okreÅ›lonych warunkach przez
pewien czas
·ð ð ochrony zapasów  ochrona wartoÅ›ci użytkowej magazynowanych produktów, zabezpieczenie przed
włamaniem i kradzieżą oraz innymi zdarzeniami nadzwyczajnymi.
·ð ð ochronna  minimalizacja ubytków naturalnych produktów i zachowanie ustalonych norm
·ð ð manipulacyjne  majÄ… charakter dynamiczny i decydujÄ… o sprawnoÅ›ci magazynu; ważny jest czas
przyjęcia i wydania magazynowych produktów
Reguły określające przepływ dóbr przez magazyn:
·ð ð FIFO ( First In-First Out)  pierwsze wyszÅ‚o, pierwsze wychodzi
·ð ð LIFO (Last In-First Out)  ostatnie weszÅ‚o, pierwsze wychodzi
·ð ð FEFO (First Expires-First Out)  pierwsze traci ważność, pierwsze wychodzi
Podział magazynów:
·ð ð PrzemysÅ‚owe- surowce, półprodukty, opakowania
·ð ð Dystrybucyjne- zapewniajÄ… ciÄ…gÅ‚ość konsumpcji
·ð ð Rezerwowe- sÅ‚użą do gromadzenia i przechowywania zapasów
Postać przechowywanych materiałów:
·ð ð Magazyn materiałów sztukowych
·ð ð Magazyn materiałów sypkich
·ð ð Magazyny pÅ‚ynów w dużych zbiornikach
Warunki magazynowania i zagrożenia:
·ð ð Nie wymagajÄ… specjalnych warunków przechowywania i nie stwarzajÄ… zagrożeÅ„
·ð ð MateriaÅ‚y wymagajÄ…ce Å›ciÅ›le okreÅ›lonych warunków przechowywania
·ð ð MateriaÅ‚y stwarzajÄ…ce zagrożenia (pożarem i wybuchem)
RozwiÄ…zania techniczne i organizacyjne:
·ð ð Selektywne- bez poÅ›redni dostÄ™p do każdej jednostki Å‚adunkowej bez koniecznoÅ›ci przenoszenia
pozostałych
·ð ð Nieselektywne- brak dostÄ™pu do każdej jednostki Å‚adunkowej bez koniecznoÅ›ci przenoszenia
pozostałych
·ð ð Mieszane
Typy magazynów ze względu na układ technologiczny :
·ð ð O przepÅ‚ywie prostym
·ð ð O przepÅ‚ywie zwrotnym
·ð ð O przepÅ‚ywie kÄ…towym
Strefy w magazynie:
·ð ð Przyjęć skÅ‚adowania
·ð ð Kompletacji
·ð ð WydaÅ„
·ð ð Socjalno-biurowa
Elementy infrastruktury magazynowej:
·ð ð Budynki i budowle
·ð ð Place, parkingi,
·ð ð ObsÅ‚uga technologiczna zapasów
·ð ð Fizyczne utrzymanie zapasów
·ð ð Åšrodki transportu wewnÄ™trznego
·ð ð UrzÄ…dzenie i Å›rodki wyposażenia
Wyposażenie techniczne magazynów:
·ð ð WielkoÅ›ci i funkcje speÅ‚niane przez magazyn
·ð ð Rodzaj magazynowanych produktów i podatność na transport
·ð ð rodzaj opakowania dóbr
·ð ð metody skÅ‚adowania
·ð ð sposób kompletowania
·ð ð rodzaj zabezpieczeÅ„ przeciwpożarowych i przed uszkodzeniami
Wyposażenie techniczne
Urządzenia składowania Urządzenia transportowe Urządzenia pomocnicze
·ð ð regaÅ‚y staÅ‚e, przejezdne , ·ð ð Å›rodki transportu ·ð ð do obsÅ‚ugi
specjalne przechowywanych dóbr
·ð ð o nieograniczonym
·ð ð stojak obszarze dziaÅ‚ania ·ð ð do utrzymywania i
obsługiwania magazynów
·ð ð wieszaki ·ð ð o ograniczonym obszarze
działania
·ð ð Å›rodki pomocnicze
UrzÄ…dzenia pomocnicze i inne :
·ð ð uÅ‚atwiajÄ… zaÅ‚adunek ( pomosty , rampy)
·ð ð pomocnicze do skÅ‚adowania asortymentu
·ð ð kontrola parametrów technicznych (termometry, higrometry)
·ð ð przeciw pożarowe
·ð ð techniczno organizacyjne
·ð ð sprzÄ™t do utrzymania w czystoÅ›ci
Forma własności magazynu własny czy obcy:
Kc
obcy
własny
Wielkość obrotu magazynowego