MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Janina Żurek
Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów
kaletniczych 744[01].Z3.05
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Małgorzata Smerda
mgr inż. Katarzyna Stępniak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Latek
Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 744[01].Z3.05
,,Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów kaletniczych , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu kaletnik 744[01].
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Cechowanie i pakowanie wyrobów kaletniczych 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 12
4.1.3. Ćwiczenia 12
4.1.4. Sprawdzian postępów 14
4.2. Warunki magazynowania i transportu 15
4.2.1. Materiał nauczania 15
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 18
4.2.3. Ćwiczenia 18
4.2.4. Sprawdzian postępów 20
4.3. Organizacja sprzedaży 21
4.3.1. Materiał nauczania 21
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce 25
4.3.3. Ćwiczenia 25
4.3.4. Sprawdzian postępów 27
5. Sprawdzian osiągnięć 28
6. Literatura 33
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy na temat cechowania, pakowania,
przechowywania, składowania jak również transportu oraz organizacji sprzedaży wyrobów
kaletniczych.
W poradniku zamieszczono:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia, jakie powinieneś osiągnąć w czasie zajęć edukacyjnych tej jednostki
modułowej.
3. Materiał nauczania umożliwiający Ci samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów.
4. Pytania sprawdzające wiedzę potrzebną do wykonania ćwiczeń.
5. Ćwiczenia, które umożliwią Ci nabycie umiejętności praktycznych oraz sprawdzenie
wiadomości teoretycznych.
6. Sprawdzian postępów.
7. Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej
jednostki modułowej.
8. Wykaz literatury, którą możesz wykorzystać do poszerzenia wiedzy.
Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie.
Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub
instruktora o wyjaśnienie i ewentualne sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki modułowej.
Jednostka modułowa: ,,Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów
kaletniczych , której treść teraz poznasz jest jednym z elementów modułu 744[01].Z3,
którego struktura jest zilustrowana na schemacie umieszczonym na stronie 4.
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów
bezpieczeństwa i higieny pracy oraz instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju
wykonywanych prac. Przepisy te poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
744[01].Z3
Technologia wytwarzania
wyrobów kaletniczych
744[01].Z3.01
Wykonywanie montażu wyrobów
744[01].Z3.02
Zdobienie i wykończanie wyrobów
kaletniczych
744[01].Z3.03
Ocenianie jakości wyrobów
kaletniczych
744[01].Z3.04
Wykonywanie
napraw, renowacji i konserwacji
wyrobów kaletniczych
744[01].Z3.05
Cechowanie, pakowanie oraz
przechowywanie wyrobów
kaletniczych
Schemat układu jednostek modułowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2.WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- posługiwać się dokumentacją technologiczną i techniczną stosowaną w produkcji
wyrobów kaletniczych,
- stosować podstawowe badanie organoleptyczne do określenia jakości wyrobów
kaletniczych,
- rozróżnić i obsługiwać narzędzia i przyrządy pomiarowe stosowane w produkcji
kaletniczej,
- ocenić jakość wyrobów kaletniczych,
- organizować stanowisko pracy zgodnie z zasadami ergonomii,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- wyjaśnić zasady cechowania wyrobów kaletniczych,
- ocechować wyroby zgodnie z normami i umowami handlowymi,
- zapakować wyroby w opakowanie jednostkowe i zbiorcze,
- określić zasady magazynowania oraz przechowywania wyrobów,
- określić wymagania techniczne dla pomieszczeń i urządzeń do magazynowania
i przechowywania wyrobów kaletniczych,
- zorganizować magazynowanie wyrobów kaletniczych,
- określić zasady transportu wyrobów,
- zorganizować transport wyrobów gotowych,
- wyjaśnić podstawowe pojęcia gospodarki rynkowej,
- sporządzić dokumenty dotyczące zatrudnienia oraz działalności gospodarczej,
- określić rolę działu sprzedaży w przedsiębiorstwie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Cechowanie i pakowanie wyrobów kaletniczych
4.1.1. Materiał nauczania
Cechowanie wyrobów
Usterki uwidocznione w gotowym wyrobie mogą powstać we wszystkich etapach
wytwarzania, począwszy od nieujawnionych wad materiałów w czasie pobierania ich
z magazynu, w czasie rozkroju materiału, a także w czasie montowania. Problem jakości
produkowanych wyrobów dotyczy całego zakładu produkcyjnego. W celu poprawy pozycji
zakładu w stosunku do konkurencji oraz zwiększenia zysku i podniesienia wiarygodności,
niezbędne jest produkowanie wyrobów wysokiej jakości, które zaspokoją wymagania
odbiorcy. Za wysoką jakość wyrobów produkowanych w zakładzie odpowiedzialni są
wszyscy zatrudnieni, a z urzędu pracownicy Działu Kontroli Jakości.
Politykę jakości wdraża się poprzez:
- planowy system szkolenia wszystkich pracowników,
- doskonalenie procesu produkcyjnego i poprawÄ™ organizacji pracy,
- odpowiedzialność finansową za poziom jakości wyrobów,
- optymalizację kosztów jakości,
- utrzymanie wymaganej organizacji pracy, zapewniajÄ…cej wysoki poziom wykonania,
- podział odpowiedzialności i uprawnień w ramach organizacji działań projakościowych,
- wspieranie i doskonalenie współpracy z dostawcami materiałów, półfabrykatów czy
elementów.
Oceną jakości półwyrobów i gotowych wyrobów zajmują się pracownicy działu kontroli
jakości, których celem jest:
- niedopuszczenie do sprzedaży wyrobów nieestetycznych i o obniżonej jakości,
- czuwanie nad prawidłowością procesu wytwarzania oraz zapobieganie błędom i wadom
wszędzie tam, gdzie mogą one powstać.
Pracowników tego działu powinny cechować wysokie kwalifikacje zawodowe oraz
obiektywne i rzeczowe podejście do ocenianych materiałów oraz wyrobów zgodnie
z obowiÄ…zujÄ…cymi w tym zakresie normami.
W zakres prac kontroli jakości wchodzą:
kontrola wstępna materiałów, (zostanie szczegółowo omówiona w jednostce Z1.05.),
kontrola międzyoperacyjna,
ocena ostateczna gotowego wyrobu.
Kontrola jakościowa procesu produkcyjnego jest podstawową działalnością komórki
kontroli jakości i ma decydujący wpływ na ocenę gotowego wyrobu. Obejmuje ona kontrolę
międzyoperacyjną bezpośrednio przy stanowiskach pracy, w końcowych operacjach
poszczególnych etapów produkcji oraz w magazynach podręcznych i przejściowych.
Kontrolowanie jakości wyrobów jedynie w końcowej fazie procesu produkcyjnego jest
działaniem spóz
nionym, aby zapobiec wadom wykonania i usuwać błędy. Dlatego niezbędna
jest kontrola jakości we wszystkich ogniwach działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa.
Dokładna analiza przebiegu produkcji umożliwia bowiem wyciągnięcie wniosków
w zakresie:
- obiegu i wykorzystania informacji o jakości wyrobów,
- poszerzania obowiązków brakarzy o losową kontrolę międzyoperacyjną,
- zorganizowania stanowisk kontroli międzyoperacyjnej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- zorganizowania odpowiedniej struktury działów wpływających na jakość półproduktów,
- stosowania nagród i premii w celu zainteresowania pracowników wynikami dobrej pracy,
- włączenia pionu produkcyjnego do ciągłego wykonywania wyrobów dobrej jakości przy
ścisłej współpracy z brakarzami i działem kontroli jakości,
- rozszerzenia produkcji pierwszej klasy jakości.
Najważniejszym zadaniem KJ w zakładzie jest:
- podniesienie jakości produkcji,
- wyeliminowanie wyrobów wadliwych,
- niedopuszczenie do sprzedaży wyrobów nieestetycznych i o obniżonej jakości,
- czuwanie nad prawidłowym przebiegiem procesu produkcyjnego oraz zapobieganie
błędom wszędzie tam gdzie mogą one powstać.
Ostatecznie wykończone wyroby poddaje się ocenie końcowej.
Stanowisko pracy brakarza wyrobów gotowych powinno być usytuowane w końcowej fazie
procesu technologicznego lub przed stanowiskiem pakowania wyrobów.
Za podstawę do oceny i odbioru wyrobów służą:
- wzorzec kontrolny danego wyrobu,
- wzorniki montażowe,
- opis technologiczny wyrobu (charakterystyka),
- branżowa instrukcja brakarska.
Podczas kontroli szczegółowej kontroluje się: stan okuć i jakość nitowania, dokładność
szycia, dokładność liniowania, jakość zawijanych brzegów, trwałość i jednolitość zabarwienia
krawędzi ciętych do kantu jak również czy całość wyrobu odpowiada wzorcowi.
Stanowisko pracy kontrolera wymaga odpowiedniego wyposażenia w stół lub biurko, taśmę
mierniczą, linijkę, cyrkiel, przybory do pisania, kredę, ściegomierz, grubościomierz.
Kontroler za pomocą linii i cyrkla sprawdza kształt i wymiary wyrobów, liczbę ściegów na 1
cm. odstępy szycia, rozstawienie detali i okuć. Wyroby z małymi usterkami są zwracane do
poprawienia. Oceniane wyroby kaletnicze zostajÄ… zakwalifikowane do gatunku 1 lub 2 albo
pozagatunkowe. Wyroby te są odpowiednio oznakowane,a sposób znakowania określa norma
branżowa. Gatunek pierwszy wyrobu oznacza się według rysunku A, oraz gatunek drugi
według rysunku B (rys. 1).
A
K J
3 gat.1
gat.1
B
Rys. 1. Znaki kontroli jakości. [2,s. 228]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
 Rozróżnia się dwie metody kontroli jakości wyrobów gotowych:
1. Metoda organoleptyczna  polega ona na sprawdzeniu za pomocÄ… wzroku, dotyku oraz
prostych przyrządów pomiarowych (linijki, cyrkla, grubościomierza), wzorników kontrolnych
wyglądu zewnętrznego i wewnętrznego wyrobu kaletniczego i porównanie wyniku oględzin
z zatwierdzonym wzorem, dokumentacjÄ… technologicznÄ… i wymaganiami norm.
2. Metoda laboratoryjna  polega na szczegółowej analizie parametrów fizycznych
i chemicznych wszystkich części produkowanego wyrobu. Metodę tę stosuje się przy
produkcji i sprzedaży dużych ilości wyrobów jednego wzoru. Zakres i zasady badań określają
odpowiednie instrukcje i przepisy.
Metoda organoleptyczna wyrobów gotowych ma na celu sprawdzenie prawidłowości
montażu, wymiarów zewnętrznych i wewnętrznych, a także ostateczne stwierdzenie
przydatności wyrobu do użytku oraz klasyfikację wyrobu pod względem użytkowania
i wyglÄ…du estetycznego. KorzystajÄ…c z dokumentacji techniczno - technologicznej pracownik
kontroli jakości stwierdza prawidłowość zastosowanych materiałów podstawowych,
pomocniczych, rozwiązań konstrukcyjnych czy zastosowanych technik montażu. Podstawą
oceny jakości wyrobów są aktualne obowiązujące normy określające wady materiałowe
i błędy wykonania oraz wskazanie wad dopuszczalnych i niedopuszczalnych dla gotowego
wyrobu.
Metoda laboratoryjna oceny jakości gotowego wyrobu obejmuje przede wszystkim
określenie parametrów fizycznych. Zakres i sposób badań laboratoryjnych są ustalone
odpowiednimi normami przedmiotowymi. W przemyśle dokonuje się wielu rodzajów badań
laboratoryjnych, umożliwiających ocenę użytkową gotowego wyrobu. Podstawową grupę
stanowią badania wytrzymałościowe, które mogą być określone w cyfrach wymiernych,
pozwalające wyciągnąć wnioski technologiczne, są one bardziej związane z kontrolą
międzyoperacyjną, którą przeprowadza się w zależności od potrzeb.
Pakowanie wyrobów
Wyroby przed przekazaniem do magazynu wyrobów gotowych powinny być
zapakowane zgodnie z obowiÄ…zujÄ…cymi w tym zakresie zasadami lub wymaganiami odbiorcy.
Wyroby mogą być pakowane w folię, papier lub pudełka. Jeżeli będą pakowane
w kartony zbiorcze bez opakowań jednostkowych, powinny być przynajmniej przełożone
papierem, aby nie doszło do samouszkodzeń wyrobów. Drobne wyroby kaletnicze mogą być
pakowane po kilka do jednego opakowania. Wnętrze wyrobu zamkniętego powinno być
wypełnione papierem. Rozmiary opakowań jednostkowych i zbiorczych powinny być tak
dobrane, aby wyroby na tyle szczelnie je wypełniały by nie dochodziło do przemieszczania
ich w czasie transportu. Drobne wyroby pakowane po kilka sztuk w folię można zapakować
do kartonu zbiorczego z odpowiednimi przegrodami. Zamknięte kartony zbiorcze okleja się
taśmą papierową lub samoprzylepną.
Każde opakowanie powinno być oznakowane etykietą, zarówno na opakowaniu
jednostkowym, jak i na zbiorczym. Znaki na etykietach powinny być wykonane farbą przez
stemplowanie, drukowanie lub wytłaczanie. Znaki powinny być trwałe, estetyczne, czytelne
i niebrudzące. Wysokość znaków powinna wynosić, co najmniej trzy milimetry. Między
poszczególnymi grupami znaków powinien być zachowany odstęp wielkości jednego znaku.
Etykiety lub plomby powinny być przymocowane do wyrobów lub opakowań w sposób
uniemożliwiający ich usunięcie bez uszkodzenia. Dopuszcza się umieszczenie znaków
bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym np. na torebce z folii. Stosuje się następujące
rodzaje znaków i sposobów ich pakowania:
nazwa producenta, znak towarowy i nazwa handlowa wyrobu - według zatwierdzonego
wzoru,
nazwa materiału podstawowego słownie,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
 oznaczenie według KTM  cyframi,
numer normy przedmiotowej  pełny literowy i cyfrowy symbol normy,
cena detaliczna  cyframi i skrótem zł.,
rok produkcji  cyframi,
liczba zapakowanych sztuk  cyframi na opakowaniu zbiorczym,
znaki kontroli jakości i znak gatunku  pieczątkami, za wyjątkiem gat. I,
znak jakości  według wzoru zatwierdzonego przez instytucję nadającą znak.
Informacja dla użytkownika  opisuje zasady dotyczące sposobu użytkowania
i konserwacji wyrobu. Zalecenia takie mogą być drukowane na odwrocie etykiety
indywidualnej wyrobu.
Rozróżnia się trzy rodzaje opakowań:
opakowania jednostkowe,
opakowania zbiorcze,
opakowania transportowe.
Możemy wyróżnić następujące rodzaje opakowań i materiałów opakowaniowych:
pudełka kartonowe i tekturowe,
pudełka tekturowe,
folia wiskozowa,
torby z folii polietylenowej, zgrzewane,
torby z folii  uplastycznionego polichlorku winylu z dnem nieformowanym bez fałd,
zgrzewane,
torby papierowe do pakowania towarów,
papiery pakowe zwykłe,
tektury faliste,
papier pakowy asfaltowany,
skrzynki i komplety skrzynkowe,
taśmy papierowe powleczone klejem.
Materiały, z których wykonane będą zarówno opakowania jednostkowe, zbiorcze,
a szczególnie transportowe, powinny posiadać odpowiednią odporność na uszkodzenia
mechaniczne. Pudła tekturowe powinny być odpowiednio uformowane i zabezpieczone
w sposób trwały przed otwarciem podczas transportu. W przypadku stosowania palet lub
kontenerów do formowania jednostek ładunkowych należy używać: palet ładunkowych, palet
ładunkowych skrzyniowych lub kontenerów uniwersalnych.
Transport wyrobów wewnątrz magazynu może odbywać się przy użyciu środków
transportu zmechanizowanego lub ręcznego np. wózków jezdnych, wózków
akumulatorowych, przenośników itp.
Sposoby pakowania różnych rodzajów wyrobów kaletniczych drobnej galanterii,
pokrowców i wyrobów rymarskich są przedstawione w tabeli 1.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Tabela 1. Sposób pakowania różnych wyrobów [ 9]
Liczba
Przygotowanie wyrobów do Opakowania
Rodzaje stopni Rodzaj
Lp. pakowania i opakowania zbiorcze i
wyrobów pakowa opakowania
jednostkowe transportowe
nia
1 2 3 4 5 6
wyroby należy
każdy wyrób należy zawijać umieszczać
w papier, tekturÄ™ falistÄ… lub papier w opakowaniach
pakowy zwykły; krawędzie papieru transportowych
na czołach należy zakleić taśmą lub
jednostkowe lub samoprzylepnÄ… lub papierowÄ… w uzgodnieniu
1 Walizy 1 lub 2 jednostkowe powleczonÄ… klejem; dopuszcza siÄ™ z odbiorcÄ…
i transportowe kompletowanie wyrobów do w środkach
wysyłki przez umieszczanie waliz transportowych;
mniejszych w walizach większych, zaleca się
zabezpieczajÄ…c je przed tworzenie
przemieszczaniem siÄ™. jednostek
Å‚adunkowych
każdy wyrób należy zabezpieczyć
przed zgnieceniem przez
wypchanie papierem lub przez
usztywnienie paskami tektury,
fibry, winiduru itp. wkładanymi do
wnętrza wyrobu; każdy wyrób
Teczki, torby,
należy zawinąć w papier pakowy wyroby należy
tornistry, nesesery,
jednostkowe zwykły; krawędzie papieru na umieszczać
2 raportówki, 2
i transportowe czołach należy zakleić taśmą w opakowaniach
futerały do broni
samoprzylepnÄ… lub papierowÄ… transportowych
myśliwskiej itp.
powleczonÄ… klejem; dopuszcza siÄ™
kompletowanie wyrobów do
wysyłki przez umieszczanie
wyrobów mniejszych w wyrobach
większych, zabezpieczając je przed
przemieszczaniem siÄ™
każdy wyrób należy zabezpieczyć
przed zgnieceniem przez
wypchanie papierem lub przez
usztywnienie paskami tektury,
wyrób należy
fibry, winiduru itp. wkładanymi do
umieszczać
jednostkowe, wnętrza wyrobu; każdy wyrób ze
w opakowaniach
3 Torebki damskie 3 zbiorcze, skór naturalnych i poromerycznych
zbiorczych, a te
transportowe należy zawijać w bibułkę, cienki
w opakowaniach
papier , a następnie pakować
transportowych
w pudełka kartonowe; każdy
wyrób
z innych surowców powinien być
zawijany w cienki papier
wyrób należy
Portfele, każdy wyrób należy pakować
umieszczać
portmonetki, etui, jednostkowe, w pudełko kartonowe lub torebkę
w opakowaniach
4 papierośnice, 3 zbiorcze, perforowaną z folii; dopuszcza się
zbiorczych, a te
puderniczki, transportowe owijanie wyrobu w cienki papier
w opakowaniach
piórniki, lub bibułę
transportowych
wyrób należy
umieszczać
każdy wyrób należy zwijać w rolkę
w opakowaniach
Jednostkowe lub układać w wiązki ( np. po 10
5 Pasy i paski 2 zbiorczych, a te
i zbiorcze sztuk) i wiązać na obu końcach lub
w opakowaniach
spinać końce pasków i składać
transportowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
cd. tabeli 1
formatki należy
układać
warstwami
Paski do zbiorcze każdy wyrób należy umocować na
6 2 w opakowaniach
zegarków i transportowe kartonie ( np. po 10 szt.).
zbiorczych, a te
w opakowaniach
transportowych
według norm
wyroby należy zwijać w rulony lub
przedmiotowych
7 Pokrowce 1 transportowe składać w foremne kostki i wiązać
lub uzgodnienie
sznurkiem
z odbiorcÄ…
8 Uprzęże i siodła według norm przedmiotowych lub uzgodnienia z odbiorcą
Inne wyroby
9 kaletnicze według norm przedmiotowych lub uzgodnienia z odbiorcą
i rymarskie
4.1.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Na czym polega metoda organoleptyczna?
2. Jaka metoda kontroli gotowego wyrobu jest najczęściej stosowana przez kontrolera
jakości?
3. Jakie dokumenty służą brakarzowi za podstawę do odbioru wyrobu gotowego?
4. Co jest celem kontroli jakości wyrobów gotowych?
5. Co wchodzi w zakres kontroli jakości gotowego wyrobu?
6. Jakie materiały służą brakarzowi za podstawę do odbioru?
7. Na ile gatunków klasyfikuje się gotowe wyroby?
8. Jak pakujemy drobne wyroby kaletnicze?
9. Jakie znasz rodzaje opakowań?
10. Jakie cechy powinny znalez
ć się na etykietach?
11. Jak zabezpieczyć wyroby pakowane luzem przed uszkodzeniem?
12. Jakie informacje dla użytkownika należy umieścić na etykiecie?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj oceny końcowej pięciu saszetek męskich wykonanych ze skóry świńskiej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat cechowania wyrobów,
2) zapoznać się z zasadami i instrukcją bezpiecznej pracy na stanowisku,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) przygotować potrzebne dokumenty i przyrządy pomiarowe do wykonania cechownia
wyrobów,
5) wykonać cechowanie wskazanych wyrobów,
6) przedstawić do oceny nauczycielowi,
7) zaprezentować wykonane zadanie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
 Wyposażenie stanowiska pracy:
- saszetki męskie,
- dokumentacja wyrobu,
- przyrzÄ…dy pomiarowe,
- znaki jakości,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Przygotuj informację na etykiecie dla użytkownika torebki damskiej wykonanej ze skóry
cielęcej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat wykonania etykiet dla
użytkownika,
2) zapoznać się z zasadami i instrukcją bezpiecznej pracy na stanowisku,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) przygotować przybory do pisania,
5) wykonać etykietkę (ulotkę informacyjną) techniką komputerową,
6) zaprezentować etykietkę do oceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
stanowisko komputerowe,
instrukcja do pracy na stanowisku komputerowym,
literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Zapakuj cztery teczki męskie w jeden karton zbiorczy tak, aby nie uległy uszkodzeniu.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat pakowania wyrobów,
2) zapoznać się z zasadami i instrukcją bezpiecznej pracy na stanowisku,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) wypełnić wnętrze wyrobu bibułą,
5) przygotować opakowanie zbiorcze,
6) przełożyć wyroby tak, aby nie stykały się ze sobą,
7) zamknąć karton zbiorczy,
8) zabezpieczyć taśmą samoprzylepną,
9) nakleić etykietę.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 teczki,
 karton zbiorczy,
 bibuła,
 papier,
 taśma samoprzylepna,
 etykieta,
 klej,
 literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
4.1.4 Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) sklasyfikować gotowy wyrób kaletniczy?
2) dobrać niezbędne materiały do przeprowadzenia kontroli
jakości?
3) zastosować znaki kontroli jakości?
4) wymienić rodzaje opakowań ?
5) wymienić cechy znajdujące się na etykiecie?
przygotować informacje dla użytkownika wyrobu?
6)
zapakować drobne wyroby kaletnicze?
7)
zapakować wyroby w karton zbiorczy?
8)
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
4.2. Warunki magazynowania i transportu
4.2.1. Materiał nauczania
Magazyny, w których będą przechowywane gotowe wyroby powinny być murowane,
a podłogi powinny być niepalne, najlepiej asfaltowe. Pomieszczenie takie powinno być
wyposażone w regały z półkami, stół roboczy oraz wózki jezdne ręczne lub elektryczne oraz
sprzęt przeciwpożarowy.
Do typowych wózków stosowanych w magazynach można zaliczyć wózek
podnośnikowy (rys.2) oraz wózek paletowy (rys.3)
Rys. 2. Wózek podnośnikowy [11]
Rys. 3. Wózek ręczny paletowy [12]
W magazynie powinny być zachowane stałe warunki wentylacji oraz ogrzewania. Dobra
wentylacja powinna zapewnić wymianę powietrza w ciągu godziny. Do tego celu służą
wentylatory ssąco-tłoczące umieszczone w odległości 2,5 3,0 m od podłogi. W magazynie
wyrobów gotowych wilgotność względna powietrza powinna wahać się w granicach od
50÷70%, a mierzymy jÄ… higrometrem wÅ‚osowym (rys.4).
Ważnym przyrządem pomiarowym jest również termometr, (rys.5) gdyż temperatura
powietrza, (którą musimy kontrolować, tak jak i wilgotność) może wahać się w granicach od
5÷25oC.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Rys. 4. Higrometr [13]
Rys. 5. Termometr [14]
Regały w pomieszczeniu magazynowym powinny być tak rozmieszczone, aby światło
słoneczne nie padało bezpośrednio na wyroby na nich umieszczone, ewentualnie szyby
możemy pomalować farbą w kolorze niebieskim lub zainstalować rolety. Regały powinny być
tak rozmieszczone, aby ułatwiały dostęp do składowanych tam wyrobów, także przy użyciu
wózków (rys.6). Pomieszczenie powinno być wyposażone w dobre oświetlenie jarzeniowe.
Wyroby powinny być przeglądane, co najmniej raz na trzy miesiące. W przypadku wykrycia
pleśni należy je oczyścić miękką szmatką, przewietrzyć i oddzielić od pozostałych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Rys.6. Regały na wyroby gotowe [2, s. 112]
Wyroby powinny być rozmieszczane na półkach regałów zgodnie z asortymentem,
kolorystyką i materiałem podstawowym, z jakiego został wykonany wyrób. Półki regałów
powinny być odpowiednio oznakowane (etykietkami). Magazynier, przygotowując wyroby
do transportu, powinien pamiętać, aby jako pierwsze wydawać wyroby z wcześniejszą datą
produkcji, w celu uniknięcia w ten sposób procesów starzenia się niektórych materiałów
użytych do produkcji.
Transport wyrobów
Wyroby kaletnicze i rymarskie mogą być dostarczane do odbiorcy różnymi środkami
transportowymi np. kolejowymi, samochodowymi, samolotowymi i innymi. Samochód użyty
do przewozu wyrobów powinien być kryty lub zabezpieczony brezentem przed opadami
atmosferycznymi. Wnętrze samochodu powinno być czyste, suche i pozbawione wystających
ostrych przedmiotów.
Zdolność transportowa (przewozowa) to maksymalne możliwości transportowe środków
transportu w określonym czasie, w konkretnych warunkach określonych przez aktualne
czynniki techniczno-organizacyjne.
Czynniki techniczne określa ładowność lub nośność środka transportu, prędkość pojazdu
czy rodzaj przewożonego towaru. Od szybkości załadunku i rozładunku, przebiegu środka
transportu i stopnia wykorzystania ładowności zależą czynniki organizacyjne.
Potrzeby transportowe przedsiębiorstwa powstają z konieczności przemieszczenia
towarów lub osób. Aby prawidłowo ustalić własne potrzeby transportowe przedsiębiorstwa
trzeba ustalić przyczyny, które powodują powstanie potrzeb przewozu.
Przyczyny te zwiÄ…zane sÄ… z:
ruchem dóbr między dostawcami i odbiorcami,
obsługą procesu produkcyjnego,
obsługą magazynów wewnątrz przedsiębiorstwa.
Ustalenie własnych potrzeb transportowych wymaga ich określenia ilościowego
i jakościowego, które wynika głównie z rodzaju ładunku, warunków terenowych, rodzaju
środka transportu itp. Podstawą ustalania potrzeb transportowych jest bilans przepływu
ładunków sporządzony w postaci tablicy krzyżowej, która wskazuje, jakiej wielkości ładunki
należy przemieścić miedzy określonymi punktami w określonym czasie.
Zapotrzebowanie na transport obcy konieczne jest, gdy w przedsiębiorstwie środków
transportu jest za mało lub może wynikać z przyczyn ekonomicznych, gdy bardziej opłaca się
usługa transportowa obca. Przewóz ładunków obcymi środkami transportu wymaga zawarcia
umowy między przedsiębiorstwem, a przewoz
nikiem.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
 Dokumenty związane z transportem potwierdzające zawarcie umowy o przewóz mogą
mieć różną formę, zależną od rodzaju transportu. Wyróżnia się krajowy i międzynarodowy
list przewozowy ze względu na szybkość przewozu  zwykły, pośpieszny i ekspresowy.
Krajowy list przewozowy składa się z czterech egzemplarzy:
oryginału dla adresata,
ceduły idącej z przesyłką do stacji przeznaczenia,
grzbiet listu przewozowego dla stacji nadania,
wtórnika dla nadawcy przesyłki.
Samochodowy list przewozowy i jego treści są podobne do listu kolejowego. Treść
samochodowego listu przewozowego jest podobna do treści listu kolejowego. Mniejsze firmy
transportowe zawierają umowy spisując np. zlecenie przewozu. Przedsiębiorstwo może
również wynająć samochód. W okresie najmu przedsiębiorstwo dysponuje samochodem wg
własnych potrzeb. Przedsiębiorstwo może zlecić wykonanie usług spedycyjnych. Do zakresu
tych usług może należeć przygotowanie ładunku do wysyłki, załadowanie na środek
transportu, wypełnienie dokumentów przewozowych itp. Dokumentem zawarcia umowy
o czynności spedycyjne może być zlecenie pisemne, zamówienie lub inna forma.
4.2.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie znasz urzÄ…dzenia magazynowe?
2. Jakie przyrządy pomiarowe są niezbędne w magazynie?
3. Jakie parametry kontrolujemy w magazynie wyrobów gotowych?
4. Jak rozmieścić wyroby w magazynie?
5. W jaki sposób zapewnić wymianę powietrza w magazynie?
6. Jak uniemożliwić dostęp promieni słonecznych do magazynu?
7. Jakim przyrządem kontrolujemy wilgotność pomieszczeń magazynowych?
8. Jak przygotować wyroby do transportu?
9. Jakie znasz rodzaje środków transportowych wewnątrzzakładowych?
10. Jakie znasz rodzaje środków transportowych zewnątrz zakładowych?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj schematyczny plan rozmieszczenia urządzeń magazynowych w magazynie
wyrobów gotowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat urządzenia magazynu,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować papier,
4) przygotować przybory do rysowania,
5) wykonać schemat,
6) przedstawić do oceny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
 Wyposażenie stanowiska pracy:
 przybory do rysowania i pisania,
 przybory kreślarskie,
 przykładowy schemat magazynu wyrobów gotowych,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Ułóż w magazynie wyroby kaletnicze zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat magazynowania wyrobów,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) przygotować wyroby do ułożenia w magazynie,
4) ułożyć wyroby zgodnie z zasadami magazynowania,
5) przestawić do oceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- wyroby kaletnicze,
- magazyn wyrobów gotowych,
- instrukcja magazynowania,
- literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Opisz, jakie przyrządy pomiarowe powinny znajdować się w magazynie wyrobów
gotowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat magazynowych przyrządów
pomiarowych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) zaproponować rodzaj przyrządów pomiarowych do mierzenia parametrów magazynu,
4) zaprezentować zaproponowane przyrządy pomiarowe.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- dzienniczek praktyk,
- przybory do pisania,
- przyrzÄ…dy pomiarowe (termometr, higrometr),
- literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
4.2.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) nazwać urządzenia magazynowe?
2) omówić przyrządy pomiarowe stosowane w magazynie?
3) określić parametry temperatury i wilgotności powietrza
w magazynie?
4) kontrolować parametry temperatury i wilgotności powietrza?
5) rozmieścić urządzenia magazynowe?
6) rozmieścić wyroby w magazynie wyrobów gotowych?
dobrać środek transportu w zależności od ilości wyrobów
7)
kaletniczych i miejsca wysyłki?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
4.3. Organizacja sprzedaży
4.3.1. Materiał nauczania
Każdą partię wyrobów przed ich transportem sprawdza się, pod kątem:
asortymentu wyrobów; przez porównanie cech na etykiecie z danymi z zamówienia,
cechowania; sprawdza się przez porównanie cech zamieszczonych na etykietach
z wymaganiami ustalonymi odpowiedniÄ… normÄ… przedmiotowÄ…,
kolorystyki wyrobów; wyroby kontroluje się organoleptycznie nieuzbrojonym okiem
w rozproszonym świetle dziennym przez porównanie koloru z wzorcem,
ilości wyrobów w opakowaniu zbiorczym,
prawidłowości zakwalifikowania wyrobów do odpowiedniego gatunku.
Analiza rynku
Znajomość rynku jest podstawą racjonalnej sprzedaży wyrobu.
Warunkiem podejmowania trafnych decyzji związanych ze zbytem wyrobów jest posiadanie
informacji dotyczących sytuacji na rynku. Przedsiębiorstwo zbywające swe wyroby musi
uzyskać informacje o rodzaju i wielkości zapotrzebowania, o przyzwyczajeniach odbiorcy,
o środkach i kanałach dystrybucji, o konkurencji oraz przyczynach wahań na rynku.
Gromadzeniem i analizą informacji rynkowych w przedsiębiorstwie produkcyjnym zajmuje
się dział marketingu.
Główne cele badań marketingowych:
ilościowe określenie zjawisk i procesów rynkowych (ile można sprzedać? kto, gdzie
i kiedy kupuje produkowane wyroby?),
poznanie motywu postępowania odbiorców na rynku, (dlaczego klienci kupują dane
wyroby lub dlaczego ich nie kupujÄ…?).
y
ródła informacji wykorzystywanych w badaniach rynku:
własne materiały statystyczne, księgowe, dane z komórek zbytu,
informacje zamieszczane w gazetach, czasopismach fachowych, publikacje pism
przemysłowo-handlowych, opracowania instytutów handlowych i badawczych.
Główne dziedziny zjawisk rynkowych:
analiza popytu  oprócz ustalenia jego poziomu, obejmuje również rodzaje przyczyn
wpływających na ten poziom. Popyt na produkowane wyroby może, bowiem zależeć
od zmian dochodów realnych ludności, upodobań użytkowników, mody itp. W trakcie
analizy rynku zbytu ocenia się również relacje pomiędzy podażą, a popytem wyrobów,
ocena konkurencji  jest bardzo istotna, gdyż oprócz analizy zapotrzebowania ważną
sprawą dla producenta jest informacja o tym, które konkurencyjne przedsiębiorstwa ten
sam wyrób na rynku oferują. Badanie rynku powinno, więc przede wszystkim ustalić krąg
konkurentów i ich wpływ na czynniki związane ze zbytem. Do czynników takich należą:
udział konkurencji w interesujących nas produktach na rynku, jakość i wykonanie
wyrobów konkurencyjnych, polityka cenowa i drogi sprzedaży konkurencji, środki
reklamy produktów i posprzedażowa obsługa klientów, warunki płatności i kredytu
stosowane przez konkurencję. Bieżąca obserwacja zachowań firm konkurencyjnych
na rynku jest niezbędna również w tym celu, by móc w porę właściwie zareagować
na politykÄ™ cenowÄ… lub reklamÄ™ prowadzonÄ… przez konkurencjÄ™. Badania dotyczÄ…ce
konkurencji nie mogą ograniczać się tylko do producentów tych samych wyrobów, lecz
należy je również rozszerzyć na substytuty produktów, gdyż one również zagrażają
globalnemu popytowi na produkowane przez przedsiębiorstwo wyroby.
kanały dystrybucji  dalsze badania rynku powinny pozwolić na ustalenia, jakimi
kanałami zbytu wyroby będą mogły być wprowadzone na rynek.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
Chodzi tu o rozstrzygnięcie liczby ogniw pośrednich na drodze wyrobu od producenta do
konsumenta. Należy określić, czy przedsiębiorstwo powinno tworzyć własne placówki
sprzedaży, czy też korzystać z kanałów zbytu innego przedsiębiorstwa lub firm
handlowych,
ocena stosowania reklamy-powinna określić, czy użyte środki reklamy spełniają swoje
zadania. Następnie trzeba ustalić, jaki jest stosunek nakładów związanych
z poszczególnymi formami reklamy do uzyskiwanych korzyści, czyli ocenić efektywność
reklamy. Wszystkie te działania mają doprowadzić do stosowania w przyszłości takich
form reklamy, które na konkretnym rynku i w danej sytuacji gospodarczej pozwolą
sprzedać jak najwięcej określonych wyrobów po optymalnej cenie.
Działalność gospodarcza
Głównym celem działalności gospodarczej w gospodarce wolnorynkowej jest osiąganie
maksymalnych korzyści finansowych bez pomocy lub ochrony państwa. Najważniejszym
celem działalności przedsiębiorstwa jest zysk, czyli przewaga przychodów nad wydatkami.
Zysk przyczynia się do rozwoju firmy, umożliwia zakup maszyn, nowoczesnych technologii
wytwarzania, zatrudnienia nowych pracowników. Zakładaniu firm i ich rozwojowi sprzyjają
rosnący popyt na rynku, możliwość otrzymywania nisko oprocentowanego kredytu
i znalezienia odpowiedniej lokalizacji firmy, stabilność polityczna, dobrze rozwinięty
transport oraz instytucje (m.in.: banki, biura obsługi, doradztwo finansowe i księgowe,
instytucje ubezpieczeniowe, fundacja rozwoju lokalnego i regionalnego), a także wysokie
kwalifikacje potencjalnej siły roboczej. Dobre warunki do inwestowania może tworzyć
lokalna administracja, np. upraszczając procedury zakładania firm.
Innymi celami działalności gospodarczej są:
- poszerzenie rynku zbytu,
- utrwalenie własnej pozycji na rynku,
- wartości niematerialne, np.: produkcja wyrobów wysokiej jakości, terminowość
i solidność w świadczeniu usług.
Procedura rejestracji firmy jest uzależniona od jej formy organizacyjno prawnej.
Najłatwiej i najszybciej można stać się przedsiębiorcą jednoosobowym lub założyć spółkę
jawną. Bardziej skomplikowane jest założenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Procedura taka obejmuje:
- złożenie w Sądzie Rejestrowym wniosku o zarejestrowanie firmy,
- uzyskanie w urzędzie statystycznym numeru identyfikacyjnego REGON,
- zgłoszenie identyfikacyjne podatnika we właściwym urzędzie skarbowym i uzyskanie
NIP-u,
- zgłoszenie się jako płatnika składek w ZUS,
- zgłoszenie określonej działalności np.: PIP, PIH, sanepid.
Zatrudnienie następuje w chwili, gdy pracownik podpisze umowę o pracę. Zgodnie z nią
pracodawca zatrudnia go na określonym w umowie stanowisku, w określonym czasie i za
określone wynagrodzenie. Po podpisaniu umowy powstaje relacja między pracownikiem,
a pracodawcą, która określana jest jako stosunek pracy.
Stosunek pracy  zobowiÄ…zanie pracownika do wykonania pracy na rzecz pracodawcy
i zobowiÄ…zanie pracodawcy do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. Stosunek pracy
następuje po podpisaniu umowy o pracę, której cechami są:
- osobiste wykonywanie pracy przez pracownika,
- podporządkowanie pracownika poleceniom służbowym w czasie wykonywania pracy,
- odpłatność za pracę.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Umowa o prace może być zawarta na czas określony lub nieokreślony albo na czas
wykonania określonej pracy. Pierwsza umowa o pracę może być zawarta na okres próbny
wtedy pracodawca może ocenić przydatność zatrudnionego pracownika. Pracodawca może
dwukrotnie z każdym pracownikiem zawierać umowę na czas określony, trzecia umowa
z tym samym pracownikiem jeśli nie było miesiąca przerwy, musi być zawarta na czas
nieokreślony. Umowa taka jest korzystniejsza dla pracownika. Umowę o pracę można
podpisać z osobą pełnoletnią po ukończeniu 18 lat, a z osoba młodocianą po ukończeniu 16
lat, ale tylko wtedy jeśli ukończyła gimnazjum i przedstawi świadectwo lekarskie, że praca
nie zagraża jej zdrowiu. Młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być
zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego.
Rola działu sprzedaży w przedsiębiorstwie
Organizacja służby zbytu w przedsiębiorstwie przemysłowym zależy od wielkości
przedsiębiorstwa i rodzaju produkowanych wyrobów.
Zbyt jest fazą działalności gospodarczej przedsiębiorstwa przemysłowego  po procesach
zaopatrzenia i produkcji, a jednocześnie pierwszą fazą obrotu towarowego, w której produkt
przechodzi od wytwórcy do odbiorcy.
Służba zbytu odgrywa w przedsiębiorstwie produkcyjnym podstawową rolę, gdyż
w warunkach gospodarki rynkowej producent często napotyka trudności w sprzedaży swych
wyrobów wynikających z nasycenia rynku oraz konkurencji innych przedsiębiorstw.
Wyprodukowane przez przedsiębiorstwo wyroby nie przynoszą żadnej korzyści
producentowi, dopóki nie zostaną sprzedane, gdyż dopiero wówczas producent otrzymuje
od odbiorców środki pieniężne, z których część przeznacza na pokrycie wydatków
związanych ze swą działalnością gospodarczą, część zaś stanowi zysk przedsiębiorstwa.
Sprzedaż wyrobów nastąpi wówczas, gdy zostaną one pod względem rodzaju, asortymentu,
jakości i ceny dostosowane do popytu na rynku.
Zakres działania służby zbytu w przedsiębiorstwie przemysłowym:
dział zbytu kieruje całością spraw związanych ze sprzedażą wyrobów i nadzoruje
działalność podległych mu komórek organizacyjnych,
sekcja sprzedaży prowadzi akcję ofertową, przyjmuje zamówienia od odbiorców, zawiera
z nimi umowy o dostawy wyrobów,
sekcja marketingu  przeprowadza analizÄ™ rynku,
zespół magazynów wyrobów gotowych, któremu podlegają magazyny branżowe zajmuje
się przyjmowaniem, przechowywaniem, kompletowaniem przesyłek,
sekcja ekspedycji zleca wysyłkę wyrobów gotowych do poszczególnych odbiorców,
wybiera środek transportu,
sekcja fakturowania wystawia rachunki na sprzedaż wyrobów czuwa nad terminową
zapłatą należności,
sekcja reklamacji przyjmuje i załatwia reklamacje zgłoszone przez odbiorców wyrobów,
sekcja z zakresu działalności działu zbytu sporządza zestawienia liczbowe oraz
sprawozdania na potrzeby wewnętrzne przedsiębiorstw handlu zagranicznego,
współpracuje z tymi przedsiębiorstwami w zakresie reklamy swoich wyrobów,
transport i spedycja.
Podstawowe zadania komórki zbytu:
bezpośrednia sprzedaż wyrobu kupującemu,
poszukiwanie odbiorcy wyrobów,
udział w wystawach lub targach,
analiza rynku zbytu i wybór kanałów dystrybucji,
gospodarowanie zapasami wyrobów gotowych,
organizowanie obsługi posprzedażowej odbiorców.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Dokumentacja wewnętrzna  obejmuje dokumenty sporządzone przez służbę zbytu,
często we współpracy z innymi komórkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa, a zwłaszcza
z działem planowania. Dokumentacja ta, przeznaczona dla poszczególnych ogniw
organizacyjnych przedsiębiorstwa, może dotyczyć np. programowania produkcji.
Dokumenty wewnętrzne związane ze zbytem to:
plany produkcji,
zlecenia produkcyjne,
kalkulacja wstępna,
plany operatywne,
dowody przyjęcia wyrobów do magazynu oraz ich wydanie.
Dokumentacja handlowa (zewnętrzna) związana jest z obrotem towarowym
i odzwierciedla kontakty handlowe służby zbytu z odbiorcami.
Do podstawowych dokumentów handlowych należą:
oferta  stanowiąca propozycję sprzedaży wyrobów na określonych w niej warunkach,
umowa o dostawÄ™  zawierana w formie aktu podpisanego przez dostawcÄ™ i odbiorcÄ™,
a obejmuje oprócz ściśle sprecyzowanego przedmiotu dostawy również istotne warunki
dostawy,
potwierdzenie zamówienia  dokument wystawiony przez służbę zbytu w wypadkach
nadesłania zamówienia przez odbiorcę jako dowód zawarcia umowy o dostawę,
zawiadomienie o wysyłce (awizo)  wysyłane przez dostawcę, który powiadamia
o wysyłce wyrobów,
zawiadomienie o odbiorze  informujące odbiorcę o przygotowaniu wyrobów do odbioru
oraz o terminie odebrania artykułów z magazynu dostawcy,
specyfikacja  wysyłana razem z dostarczanymi wyrobami zawierająca dokładnie
określenie artykułów i ich ilości oraz inne dane charakteryzujące przesyłkę, będąca
dokumentem umożliwiającym sprawdzenie prawidłowości przesyłki,
faktura (rachunek)  która jest podstawą do zapłaty należności za dostarczone artykuły
dokumentacjÄ… zwiÄ…zanÄ… z transportem,
kolejowy list przewozowy  przy przewozie koleją na każdą przesyłkę nadawca sporządza
i dostarcza kolei list przewozowy, który po opatrzeniu stemplem przez kolej jest
dowodem zawarcia umowy przewozu. List przewozowy zawiera nazwÄ™ nadawcy
i odbiorcy przesyłki oraz rodzaj opakowania,
samochodowy list przewozowy.
Negocjacje w działalności gospodarczej są jednym ze sposobów uzyskiwania od innych
tego, czego od nich chcemy. Przedmiotem negocjacji w sferze gospodarczej są najczęściej
transakcje kupna i sprzedaży produktów, dotyczące cen towarów, terminów dostaw, formy
reklamacji, formy płatności itp. Biorąc pod uwagę stosunki panujące podczas negocjacji,
wyróżnia się trzy rodzaje negocjacji:
twarde, gdzie uczestnicy negocjacji są przeciwnikami i dążą do pokonania drugiej strony,
żądają jednostronnych korzyści, nie ufają przeciwnikowi, stosują groz
by, są nieustępliwi
w stosunku do ludzi i problemów, żądają ustępstw itp.,
miękkie, gdzie uczestnicy starają się być partnerami, dążą do porozumienia, ufają sobie,
starają się uniknąć walki, poszukują takiego rozwiązania, które będzie możliwe
do przyjęcia przez obie strony, akceptują ewentualne straty w imię porozumienia,
rzeczowe, eliminują negatywne elementy negocjacji twardych i miękkich. Opierają się na
dążeniu do wspólnego rozwiązania problemu. Celem ich jest osiągnięcie rozsądnego
wyniku bez zrażania którejkolwiek strony. Na ogół w tego typu negocjacjach korzyści
odnoszÄ… wszystkie strony.
Skutkiem negocjacji będzie podpisanie umowy sprzedaży. Umowa jest czynnością prawną
i jako czynność prawna składa się z oświadczeń woli, których treścią są skutki prawne
zamierzone przez osoby zawierajÄ…ce umowÄ™.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
 W skład umowy sprzedaży wchodzą:
elementy przedmiotowo istotne takie jak: zobowiÄ…zanie siÄ™ sprzedawcy do przeniesienia
na kupującego własności rzeczy i jej wydania, zobowiązanie się kupującego do odebrania
rzeczy i zapłaty ceny, określenie rzeczy, określenie ceny,
elementy podmiotowo istotne takie jak: miejsce i termin wydania rzeczy, sposób jej
pakowania, miejsce, formę, i termin zapłaty ceny, kogo obciążają koszty transportu,
postanowienia dotyczące gwarancji, kary umowne, odsetek za opóz
nienie zapłaty, itp.
Bardzo często umowa przyjmuje formę dokumentu, w którym strony określają wszystkie
postanowienia umowy i potwierdzają jej zawarcie własnoręcznymi podpisami.
Podstawy składania reklamacji:
braki ilościowe,
zła jakość,
przedmiot dostawy nie jest kompletny,
nieodpowiednie oznaczenie wyrobów,
większa ilość dostarczanych wyrobów niż podane w umowie.
Wstępna ocena zasadności reklamacji odbywa się w magazynie wyrobów gotowych,
a wykonuje ją pracownik działu kontroli jakości. W przypadku uznania reklamacji,
reklamowany wyrób wpływa do magazynu, natomiast w przypadku, gdy reklamacja nie jest
uznana  jest przekazywany do odbiorcy. Po wstępnej analizie wyroby z reklamacji uznanej
jako zasadna zostają przyjęte do magazynu zbytu, a następnie poddane ostatecznej ocenie
określającej miedzy innymi rodzaj uszkodzeń i formę dalszego postępowania.
Wyroby z wadami nie dającymi się usunąć przekazywane są do likwidacji.
4.3.2. Pytania sprawdzajÄ…ce
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są główne cele badań marketingowych?
2. Jakie są procedury zakładania firmy?
3. Jakie rodzaje umów zatrudnienia możemy podpisać?
4. Czym zajmuje się dział zbytu w przedsiębiorstwie?
5. Jakie są podstawowe zadania komórki zbytu?
6. Jakie są podstawowe dokumenty handlowe wystawiane przez dział zbytu?
7. W jakim celu prowadzimy negocjacje handlowe?
8. Jakie elementy wchodzą w skład umowy sprzedaży?
9. Jakie są podstawy składania reklamacji?
10. Jak postępujemy z reklamacją uznaną?
4.3.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wśród przedstawionych na planszy elementów umowy, wskaż elementy przedmiotowo
istotne.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat sporządzania umów,
2) zapoznać się z zasadami i instrukcją bezpiecznej pracy na stanowisku,
3) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
4) pogrupować elementy umowy sprzedaży,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
5) wskazać elementy przedmiotowo istotne,
6) zapisać elementy przedmiotowo istotne w zeszycie.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 plansze z elementami umowy,
 dzienniczek praktyk,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Na podstawie obserwacji w zakładzie produkcyjnym opisz, jaką rolę w zakładzie
produkcyjnym pełni dział sprzedaży wyrobów kaletniczych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacje na temat działu zbytu,
2) zorganizować wycieczkę do zakładu produkcyjnego do działu sprzedaży,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) przygotować przybory do pisania i zeszyt,
5) opisać rolę działu sprzedaży,
6) przedstawić do oceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
- przybory do pisania,
- dzienniczek praktyk,
- literatura z rozdzialu 6.
Ćwiczenie 3
Przygotuj umowę sprzedaży wyrobów kaletniczych, zawierającą wszystkie niezbędne
elementy, korzystajÄ…c z gotowych formularzy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:
1) odszukać w materiale dydaktycznym informacji na temat sporządzania umów sprzedaży,
2) zapoznać się z zasadami i instrukcją bezpiecznej pracy na stanowisku,
3) przygotować stanowisko pracy,
4) wypełnić formularz,
5) przedstawić wypełniony formularz do oceny.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 formularze umów sprzedaży,
 przybory do pisania,
 dzienniczek praktyk,
 literatura z rozdziału 6.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
4.3.4. Sprawdzian postępów
Czy potrafisz: Tak Nie
1) podać zadania komórki zbytu?
2) podać rodzaje negocjacji?
3) wymienić rodzaje umów zatrudnienia?
4) podać cele badań marketingowych?
5) podać podstawowe dokumenty handlowe?
6) podać elementy wchodzące w skład umowy sprzedaży?
7) podać sposób postępowania z wyrobami reklamowanymi?
8) omówić procedury zakładania firmy?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących cechowania, pakowania oraz przechowywania
wyrobów kaletniczych. Wszystkie pytania są pytaniami wielokrotnego wyboru. Tylko
jedna odpowiedz
jest poprawna.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
 w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedz
znakiem X
(w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Odpowiedzi udzielaj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję
z wykonanego zadania i sprawdzenia swojej wiedzy na dane tematy.
7. Trudności mogą przysporzyć Ci zadania: 3, 9, 13, 16, gdyż są one na poziomie
trudniejszym niż pozostałe.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Pracownikowi kontroli jakości oceniającemu jakość gotowego wyrobu potrzebne są
a) wzorniki do rozkroju.
b) wzorniki montażowe.
c) normy materiałowe.
d) próbki materiałowe.
2. Kontroler jakości powinien posiadać
a) małe doświadczenie.
b) wieloletniÄ… praktykÄ™.
c) duże doświadczenie w rozkroju.
d) duże doświadczenie w montażu.
3. W wyniku negocjacji handlowych sporzÄ…dzamy
a) normy czasu pracy.
b) umowę sprzedaży.
c) kalkulację kosztów.
d) normy materiałowe.
4. Wyroby reklamowane określone jako zasadne zostają
a) odesłane do odbiorcy.
b) zakwalifikowane do I gatunku.
c) przekazane do naprawy lub zlikwidowane.
d) zakwalifikowane do II gatunku.
5. Kontrola jakości gotowego wyrobu ma na celu
a) sprawdzenie faz produkcji.
b) sprawdzenie materiałów.
c) stwierdzenie jakości wyrobu.
d) sprawdzenie zużycia materiałów.
6. Pojedynczy wyrób pakowany jest najczęściej w opakowanie
a) wytłaczane.
b) transportowe.
c) zbiorcze.
d) jednostkowe.
7. W celu zabezpieczenia teczki męskiej przed zgnieceniem wypełniamy ją
a) papierem.
b) tkaninÄ….
c) gumÄ… litÄ….
d) odpadem skóry.
8. W ocenie organoleptycznej wyrobów gotowych kontroler wykorzystuje przede wszystkim
a) normy materiałowe.
b) wzrok i dotyk.
c) analizy laboratoryjne.
d) badania fizyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
9. Do istotnych elementów przedmiotowych w umowie sprzedaży zaliczamy
a) określenie ceny.
b) sposób pakowania.
c) kary umowne.
d) miejsce wydania towaru.
10. Rola działu zbytu polega na
a) zakupie materiałów.
b) zakupie narzędzi.
c) sprzedaży towarów.
d) opracowaniu technologii produkcji.
11. Do mierzenia wilgotności w magazynie wyrobów gotowych służy
a) areometr.
b) termometr.
c) higrometr.
d) planimetr.
12. Opakowania zbiorcze wyrobów wykonywane są z
a) papieru.
b) bibuły.
c) tektury.
d) folii aluminiowej.
13. Do pakowania waliz zastosujemy opakowanie
a) transportowe.
b) jednostkowe lub zbiorcze.
c) jednostkowe i transportowe.
d) jednostkowe, zbiorcze i transportowe.
14. Wilgotność względna w magazynie wyrobów gotowych powinna wahać się w przedziale
a) 40 50%.
b) 50 70%.
c) 80 90%.
d) 90 100%.
15. Paski do zegarków przygotowywane są do pakowania przez
a) zwijanie w rolkÄ™.
b) układanie w wiązki po 10 sztuk.
c) mocowanie po 10 sztuk na formatce.
d) zawijanie każdego osobno w cienki papier.
16. Gromadzeniem i analizą informacji rynkowych zajmuje się dział
a) produkcji.
b) zaopatrzenia.
c) księgowości.
d) marketingu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
17. Do zabezpieczenia przed otwarciem opakowań zbiorczych stosujemy
a) sznurek pakowy.
b) paski bibuły.
c) nici naturalne.
d) taśmę samoprzylepną.
18. Papier asfaltowany stosowany do pakowania zabezpiecza wyrób przed
a) uszkodzeniem.
b) wilgociÄ….
c) słońcem.
d) zgnieceniem.
19. Do podstawowych informacji zamieszczonych na etykietach zaliczamy miedzy innymi
a) kolor nici.
b) sposób montażu.
c) zastosowany klej.
d) materiał podstawowy.
20. W magazynie wyrobów gotowych kontroli polega
a) temperatura.
b) ciśnienie.
c) zapylenie.
d) natężenie światła.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Cechowanie, pakowanie oraz przechowywanie wyrobów kaletniczych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punktacja
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
6. LITERATURA
1. Boratyński J: Podstawy prawa. WSiP, Warszawa 2000
2. Christ J. W. Kaletnictwo. WSiP, Warszawa 1991
3. Christ J. W.: Kaletnictwo  Podręcznik technologii dla ZSS. PWSZ, 1999
4. Giera K. Werpachowski W.: Księga jakości. MCNEMT, Radom 1994
5. Kabat. F. Pietraszewski M. Wybrane zagadnienia z biznesu. eMPi2, Poznań 2001
6. Persz T.: Materiałoznawstwo dla techników przemysłu skórzanego. WSiP, Warszawa
1992
7. Persz T.: Materiałoznawstwo dla zasadniczych szkół skórzanych. WSiP, Warszawa 1997
8. Persz T. Obuwnictwo przemysłowe. WSiP, Warszawa 1986
9. Pietraszewski M.: Zarys wiedzy o gospodarce. eMPi2, Poznań 2000
10. Wybór Norm
11. www.rabako.com.pl/img_mini/ wozki_widlowe/tf50.gif
12. www.zaopatrzenie.net.pl/. ../04-0004_5-01.jpg
13. www.mount.cad.pl/.../wilgotnosc/higrometr1.jpg
14. www.wyrobydomowe.nazwa.pl/.../ termkotl.jpg
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33