JAKIE JEDNOSTKI
JAKIE JEDNOSTKI
CHOROBOWE
CHOROBOWE
WYINDUKOWAA
A
WYINDUKOWAA
A
ANTROPOGENEZA?
ANTROPOGENEZA?
ALKOHOLIZM
Alkoholizm jest uzależnieniem od
alkoholu, polega na niekontrolowanym
piciu napojów alkoholowych. Choroba
ma destrukcyjny wpływ nie tylko na
życie osoby uzależnionej, ale i jej
otoczenie. Schorzenie doprowadza do
rozbicia rodzin, rozluz
nienia więzów
społecznych, obniżenia jakości pracy,
wpływa na zwiększenie liczby
wypadków drogowych oraz w miejscu
pracy, jest także powodem rozwoju
przestępczości.
Szacuje się, że w Polsce 4,5
miliona ludzi nadużywa alkoholu,
700 000  900 000 jest uzależnionych.
70% wypijanego alkoholu stanowi
wódka.
Mężczyz
ni najwięcej
alkoholu pijÄ… w wieku 20- 30
lat, kobiety 30- 40.
Alkoholizm, wbrew
obiegowym opiniom, dotyka
ludzi z różnych środowisk,
bez względu na płeć,
wykształcenie, status
materialny.
PRZYCZYNY
Powody, dla których następuje rozwój choroby
alkoholowej są różnorodne, najczęściej
wymienia siÄ™ tu:
- stres;
- poczucie osamotnienia;
- czynniki dziedziczne;
- czynniki środowiskowe i kulturowe;
- czynniki osobowościowe, np. skłonność
do depresji, niska samoocena,
nieumiejętność radzenia sobie w różnych
sytuacjach życiowych.
Fazy choroby alkoholowej i objawy z nimi zwiÄ…zane
Wyróżniamy cztery fazy choroby alkoholowej:
1). Faza wstępna (od kilku miesięcy do kilku lat)
Objawy:
" po wypiciu kieliszka pijÄ…cy czuje siÄ™ bezpieczniej,
alkohol przynosi odprężenie, ułatwia kontakty, nikną
napięcia i stresy;
" wszystkie problemy zaczyna rozwiązywać za pomocą
alkoholu;
" wzrasta tolerancja alkoholowa, aby uzyskać przyjemny
nastrój, pijący musi wypić więcej niż poprzednio.
Fazy choroby alkoholowej i objawy z nimi
zwiÄ…zane c.d.
2). Faza ostrzegawcza (od pół roku do kilku lat)
Objawy:
" występują luki pamięciowe, okresowe zaniki pamięci;
" u pijanego (wielekroć) nie obserwuje się typowych
objawów upicia się, prowadzi normalną rozmowę,
czego na drugi dzień nie pamięta;
" pije łapczywie, poza "kolejką", zachłannie, jak człowiek
gaszący pragnienie, zaczyna pić ukradkiem;
" zaczyna się w nim budzić poczucie winy;
" unika rozmów na ten temat.
Fazy choroby alkoholowej i objawy z nimi
zwiÄ…zane c.d.
3). Faza krytyczna
Objawy:
" traci kontrolę nad raz rozpoczętym piciem;
" jeżeli już zaczął pić, pije do głębokiego upojenia
alkoholowego;
" jest jeszcze w stanie podjąć decyzję: pić czy nie pić;
" pogłębia się w nim poczucie winy, niezadowolenia z siebie,
które kompensuje agresywnością wobec
innych;
" zaczyna pić od rana (picie poranne).
Fazy choroby alkoholowej i objawy
z nimi zwiÄ…zane c.d.
4). Faza przewlekła
Objawy:
" początkiem jej jest przejście do picia ciągłego;
" alkoholik stara się podtrzymywać stan upojenia - stale
jest pijany;
" następuje wyraz
ne obniżenie tolerancji na alkohol, do
upicia się wystarczy niewielka ilość alkoholu;
" pojawiają się zaburzenia psychiczne, od nieokreślonych
stanów lękowych, aż do psychoz alkoholowych włącznie.
LECZENIE
Niemożliwe jest całkowite
wyleczenie siÄ™ z choroby
alkoholowej, można jednak być
alkoholikiem pozostajÄ…cym
w trzez
wości. Chory powinien
Kuracja odwykowa
poszukać profesjonalnej
obejmuje głównie:
pomocy, oferujÄ… jÄ… poradnie
odtrucie organizmu,
przeciwalkoholowe, grupy
leczenie chorób
wsparcia, np wspólnota
wywołanych przez
Anonimowych Alkoholików.
alkohol, rekonstrukcjÄ™
osobowości pacjenta,
naukÄ™ nowych
umiejętności i zachowań,
psychoterapiÄ™.
Mapa pokazująca roczne spożycie alkoholu w litrach na
osobę w poszczególnych państwach
ˆ%ˆ% pow. 10 litrów ˆ%ˆ% 1 - 1.9 litra
ˆ%ˆ% 5 - 9.9 litrów ˆ%ˆ% pon. 1 litra
ˆ%ˆ% 2 - 4.9 litrów
Prawo
Uznając życie obywateli
w trzez
wości za
niezbędny warunek
moralnego
i materialnegodobra
Narodu Sejm PRL przyjÄ…Å‚
dnia 26 paz
dziernika 1982
ustawÄ™ o wychowaniu
w trzez
wości
i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi
Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi
kierowcy (kraje Europy)
Kraj Promile
Czechy 0,00
Albania 0,00
Rosja 0,00
Finlandia 0,50
Niemcy 0,50
Austria 0,50
Wielka Brytania 0,80 !!!
Szwecja 0,20
Polska 0,00
5 kwietnia
obchodzimy
Ogólnopolski
Dzień
Trzez
wości.
Nikotynizm -
uzależnienie od nikotyny,
stan nałogowego palenia
(inhalowania dymem
tytoniowym), zażywania,
żucia wyrobów tytoniowych.
Nikotynizm prowadzi do zatrucia
nikotynowego, którego objawami są:
drgawki lub kurcze
nudności,
mięśniowe,
ślinotok,
zaburzenia wzroku,
wymioty,
poczÄ…tkowo
drżenie kończyn,
zwolnienie potem
przyspieszenie tętna,
bladość skóry,
zaburzenia
poty,
świadomości,
biegunka,
utrata przytomności,
kolka jelitowa,
zapaść.
Śmierć przy zatruciu
następuje wskutek
porażenia oddechu
(depresja oddechowa).
Dawka śmiertelna-
od 50 mg, co odpowiada
2-3 papierosom przyjętym
doustnie.
Wstępnym warunkiem
leczenia jest radykalne
rzucenie palenia.
Od 1985 spotykajÄ… siÄ™ grupy
samopomocowe Anonimowych
Nikotynistów (Nicotine
Anonymous), które pracują
w oparciu o zapożyczony od
Anonimowych Alkoholików
Program 12 kroków.
31 maja jest dniem
bez papierosa.
AIDS / HIV
AIDS (Acquired Immune Deficiency
Syndrome) jest zespołem nabytego
niedoboru odporności, stanowi końcową
fazę zakażenia wirusem HIV. Układ
immunologiczny chorego staje siÄ™
dysfunkcjonalny, pacjent zapada na różne
choroby, m. in. na nowotwory,
grzybice, zapalenie płuc,
schorzenia te często
doprowadzajÄ…
do śmierci.
AIDS stanowi problem
globalny, wzrost zachorowań
odnotowuje się na każdym
kontynencie. Na całym świecie
38 milionów ludzi jest
zarażonych HIV, codziennie
zaraża się około 16 tysięcy
osób.
W Polsce od 1985 roku do poczÄ…tku 2007 roku
zanotowano około 11 tysięcy przypadków
zakażenia wirusem HIV. Co roku wykrywa się
ok. 600- 660 nowych przypadków.
... zgonów w wyniku AIDS w 2007r.
Drogi zakażenia
Ryzyko zakażenia HIV zależne jest od
drogi zakażenia. Można zarazić się
poprzez krew i produkty
krwiopochodne, spermę, płyn
przedejakulacyjny. Istnieje też dość
wysokie prawdopodobieństwo
zarażenia przez matkę dziecka
karmionego piersiÄ….
Wśród dróg zakażenia najczęściej wymienia się: stosunek
seksualny, stosowanie niesterylnych igieł i strzykawek,
przetaczanie zakażonej krwi, bądz
produktów
krwiopochodnych, zabiegi akupunktury, skaleczenia
i zadrapania w kontaktach z chorym.
...Kolejności za AIDS odpowiadają:
...Kolejności za AIDS odpowiadają:
Przebieg
Wirus HIV, po dostaniu siÄ™ do
organizmu, łączy się z komórkami
wyposażonymi w receptor CD4. Są
to najczęściej limfocyty. Przy udziale
koreceptorów dochodzi do
wniknięcia wirusai rozpoczyna się
jego namnażanie. W konsekwencji
zmniejsza się liczba limfocytów w
organiz
mie, układ odpornościowy
staje siÄ™ dysfunkcjonalny. Wirus
ulega licznym modyfikacjom,
szybko uodparnia siÄ™ na leki.
Rozwój AIDS obejmuje
następujące fazy:
" Wniknięcie wirusa do krwioobiegu;
" Okres inkubacji trwajÄ…cy 4 do 6 tygodni;
" Okres ostrych objawów zakażenia
odnotowywany u 40- 80% pacjentów, pojawiają
siÄ™, po czym samoistnie znikajÄ… objawy podobne
do grypy, może wystąpić wysypka, zmiany w
śluzówce jamy ustnej;
" Faza utajenia trwająca od kilku miesięcy do
kilku lat;
Rozwój AIDS obejmuje następujące fazyc.d.
" Etap objawów klinicznych, wśród których znajdują
się: powiększeniu węzłów chłonnych, permanentne
osłabienie, nocne poty; występują choroby dotykające
również ludzi niezakażonych, ale trudniej i dłużej
przebiegajÄ…
" Pełnoobjawowa choroba,
następują zakażenia, które dla
organizmu z uszkodzonym przez
AIDS układem immunologicznym
mają bardzo ciężki przebieg
i zagrażają życiu; pojawiają się
nawracające zapalenia płuc, ciężkie
zapalenie opon mózgowo-
rdzeniowych i mózgu, nowotwory,
demencja;
Leczenie
Nie istnieje medykament pozwalajÄ…cy
na wyleczenie AIDS, dotychczas opracowano jedynie
preparaty utrudniające namnażanie się wirusa HIV
i wniknięcie do komórek.
Najczęściej stosowaną obecnie
terapiÄ… jest podawanie choremu
leków powstrzymujących różne
etapy rozwoju wirusa. Przy tego
rodzaju postępowaniu jednak
majÄ… miejsce liczne efekty
uboczne: wymioty, biegunka,
anemia, zapaleniewÄ…troby.
Ze względu na zasięg i koszty
społeczne związane z HIV/AIDS
stosuje się dlań określenie
pandemii. Z inicjatywy
Åšwiatowej Organizacji Zdrowia
1- go grudnia obchodzony jest
ŚwiatowyDzień Walki z AIDS.
Wirus HIV pÄ…czkujÄ…cy z hodowanego limfocytu. Obraz
z elektronowego mikroskopu skaningowego
Anemia
(niedokrwistość)
Niedokrwistość, potocznie nazywana anemią
(łac. anaemia)  zespół objawów chorobowych,
który polega na stwierdzeniu niższych od normy
wartości hemoglobiny, erytrocytów i ich
następstw.
Niedokrwistość rzekoma - względne obniżenie Hb
i hematokrytu poprzez zwiększenie objętości
osoczaw przypadku przewodnienia
i u ciężarnych.
Podział niedokrwistości
Niedokrwistości dzielimy na trzy grupy:
1. Niedokrwistości spowodowane utratą krwi
2. Niedokrwistości będące wynikiem upośledzonego
wytwarzania erytrocytów:
- niedoborowe
- hipoplastyczne
- aplastyczne
- dysplastyczne
3. Niedokrwistości związane ze skróconym
czasem życia erytrocytów
- zespół hemolityczny wrodzony
- zespół hemolityczny nabyty
- zespół hemolityczny mieszany
Wśród przyczyn różnorodnych typów
niedokrwistości znajdują się:
- deficyt witamin (szczególnie B12 i kwasu
foliowego) i żelaza,
- uwarunkowania genetyczne,
- uboczne efekty działania leków,
- przebyte choroby i urazy.
Objawy
to: bladość skóry, bladość spojówek oka,
zmniejszona sprawność ruchowa, zadyszka po
wysiłku, senność, apatia, szum w uszach,
mroczki, płytki oddech, kłopoty z koncentracją
i pamięcią, omdlenia, stany podgorączkowe,
bóle w okolicy serca, uczucie zimna, depresja.
Objawy charakterystyczne dla anemii
spowodowanej niedoborem żelaza to: łamliwość
włosów i paznokci, zmiany na błonie śluzowej
języka, gardła, zajady, wysuszenie skóry.
Leczenie
Anemię diagnozuje się na podstawie badań krwi
dostarczajÄ…cych informacji o poziomie czerwonych
krwinek i hemoglobiny. Skuteczne leczenie
wymaga określenia przyczyn schorzenia, ustala się
je na podstawie analizy karty chorobowej, wywiadu
z pacjentem i innych badań krwi.
Terapeutyczne przedsięwzięcia obejmują także
modyfikacjÄ™ diety, suplementacjÄ™
składników odżywczych i witamin.
Stosowane sÄ… preparaty zawierajÄ…ce
żelazo.
CUKRZYCA
Cukrzyca to przewlekła choroba
metaboliczna wywołana brakiem lub
nieprawidłowym działaniem insuliny.
Schorzenie to charakteryzuje siÄ™
podwyższonym stężeniem glukozy
(hiperglikemiÄ…) we krwi. Insulina to
wytwarzany w trzustce hormon, który
bierze udział w regulacji wszystkich
procesów przemiany materii
zachodzących w organizmie człowieka.
Szacuje się, że w Polsce na cukrzycę
choruje około 1.5miliona osób.
Cukrzyca typu 1
(insulinozależna), lub
typu dziecięcego jest
powodowana całkowitym
brakiem insuliny na skutek
uszkodzenia odpowiednich
komórek trzustki. Proces
powstawania choroby nie jest do końca znany,
wiadomo jedynie, iż jest ona uwarunkowana
genetycznie, co skutkuje zaburzeniami
mechanizmu odpornościowegoi w efekcie
uszkodzeniem komórek beta trzustki.
Cukrzyca typu 2
(insulinoniezależna) to
najbardziej rozpowszechniona
postać tej choroby.
Przyczyna - zaburzenie wydzielania
insuliny przez komórki beta trzustki
lub wykorzystania insuliny przez
tkanki. W poczÄ…tkowej fazie owej
choroby insulina wydzielana jest
w zwiększonej ilości, ale
niewystarczającej do jednocześnie
zwiększonych potrzeb organizmu
(insulinoodporność).
CZYNNIKI RYZYKA
WYST
PIENIA CUKRZYCY
- podłoże genetyczne
-wiek, dlatego też osoby po 45
roku życia powinny przynajmniej
jeden raz do roku kontrolować
poziom cukru.
- występuje częściej u ludzi otyłych,
prowadzących siedzący tryb życia, obciążonych
nadciśnieniem tętniczym, zaburzeniami
lipidowymi
- częściej u osób u których w przeszłości
występowały zaburzenia tolerancji glukozy,
- u kobiet z cukrzycą ciężarnych w wywiadzie.
SYMPTOMY
Podstawowym symptomem
choroby jest zwiększone stężenie glukozy we
krwi. Podwyższenie ilości cukru we krwi zależy
od rodzaju cukrzycy i w zależności od niego
może występować po spożyciu węglowodanów
lub niezależnie. Cukrzyca występuje jeśli
stężenie glukozy we krwi przekracza na czczo
126 mg/dl, zaś w 2 godziny po posiłku
przekracza 200 mg/dl.
CZ
STOŚĆ WYST
POWANIA CUKRZYCY
Cukrzyca na świecie (w milionach)*
Rok 1994 2000 2010
Typ I 11,5 18,1 23,7
Typ II 98,9 153,3 215,6
Razem 110,4 171,4 239,3
typ I i typ
II
* Dane wg Instytutu Cukrzycy w Melbourne
CZ
STOŚĆ WYST
POWANIA CUKRZYCY
Cukrzyca w Polsce (w tysiÄ…cach)*
Rok 1994 2000 2010
Typ I 137 205 273
Typ II 775 1.147 1.519
Razem typ 912 1.352 1.792
I i typ II
* Dane wg Instytutu Cukrzycy w Melbourne
Diagnoza
Typowe oznaki cukrzycy to: utrata wagi,
infekcje skórne takie jak np. grzybica,
uczucie suchości w jamie ustnej, świąd
sromu lub kłopoty z widzeniem.
Potwierdzeniem prawidłowego rozpoznania
cukrzycy jest pomiar glukozy we krwi.
Należy też podkreślić, iż u niektórych
chorych pomimo wysokich poziomów
cukru nie zauważa siężadnych objawów
owej choroby.
NADCIÅšNIENIE
Problemy z ciśnieniem krwi to jedne
z najczęstszych dolegliwości układu
krwionośnego.
Optymalne wartości to 120 mm/Hg dla ciśnienia
skurczowego i 80 mm/Hg dla rozkurczowego.
O nadciśnieniu mówi się, gdy pierwsza z wartości
przekracza 140mm /Hg, a druga 90mm /Hg.
Wśród czynników sprzyjających
wystąpieniu nadciśnienia tętniczego
znajdujÄ… siÄ™:
· OtyÅ‚ość
· Palenie tytoniu
· Wiek
· Alkohol
· Nadmierne spożycie sodu
· PÅ‚eć mÄ™ska
· Obciążenie rodzinne
· StresujÄ…cy tryb życia
· Przyjmowanie leków zawierajÄ…cych sterydy
i niektórych pigułek antykoncepcyjnych
Symptomy:
· Bóle gÅ‚owy w okolicy potylicy
· Krwawienie z nosa
Ryc. Rozkład wartości ciśnienia
· Zawroty
tętniczego wśród Polaków
· Mroczki przed
oczyma
· Bezsenność
· ObrzÄ™ki Å‚ydek
Diagnoza:
Nadciśnienie jest choroba, która bardzo często rozwija
siÄ™ bezobjawowo i stwierdzana jest podczas rutynowych
badań.
Nadciśnienie stwierdza się na podstawie kilkukrotnych
pomiarów ciśnienia tętniczego. Pomiary powinny być
dokonywane o różnych porach dnia, zawsze w stanie
spoczynku.
Konieczne jest wykonanie EKG serca, zarówno
spoczynkowego jak i wysiłkowego. Innym pomocnym
w diagnostyce nadciśnienia badaniem jest fundoskopia-
okulistyczne badanie pozwalające ocenić stan dna oka.
Leczenie
niefarmakologiczne.
farmakologiczne
- beta-blokery - zmiana trybu życia
- diuretyki -modyfikacja dotychczasowej
diety(eliminacja tłuszczów
- leki działające na
i cukrów prostych)
centralny układ
nerwowy. - ograniczenie spożycia soli
- osoby palące powinny podjąć
walkę z nałogiem
- osoby z nadwagÄ… powinny
zredukować masę ciała.
- zadbać o aktywność fizyczną
Zgubne skutki nadciśnienia
Miażdżyca - cholesterol
Miażdżycę stanowi
przewlekły, postępujący
proces chorobowy. Jest on
najczęściej związany
z wiekiem, u osób starszych
nasila się, może
doprowadzić do zawału,
udarumózgu, bądz

otępienia starczego.
W zależności od
miejsca występowania
patologicznych zmian,
wyróżnia się kilka
typów tej choroby:
- miażdżyca tętnic,
- miażdżyca mózgu,
- miażdżyca naczyń
wieńcowych,
- miażdżyca tętnic
obwodowych odnoszÄ…ca
się zazwyczaj do tętnicy
brzusznej.
Przyczyny
miażdżycy
nieodpowiedni
Cukrzyca
sposóbodżywiania
i nadciśnienie
siÄ™
palenie papierosów
zanieczyszczenie
środowiska
wiek
brak
aktywności
stres
otyłość
fizycznej
uwarunkowania
płeć
genetyczne
Przebieg choroby
Dochodzi do uszkodzenia błony wewnętrznej
naczyń tętniczych, następuje modyfikacja
ścian tętnicy oraz tworzenie tkanki łącznej,
powstaje płytka miażdżycowa, a rozrastając się
zwęża światło tętnic. W dalszym etapie płytka
ulega zwapnieniu, jej budulcem zaÅ› zasadniczo
sÄ… lipidy- cholesterol i jego estry. W pierwszej
fazie uszkodzona wewnętrzna błona tętnicy
powoduje drobne zakrzepy, póz
niej zakrzepy
zwiększają się na skutek pękania płytki
miażdżycowej, z czasem dochodzi do
całkowitego zatoru w danej tętnicy i krążenie
w niej zostaje przerwane.
Leczenie
chirurgiczny zabieg usunięcia blaszki
miażdżycowej
angioplastyka, czyli poszerzenie tętnic
dotkniętych chorobą i rozpłaszczenie blaszki
miażdżycowej
operacja pomostowania tętnic (tzw. bajpasy)
cewnikowanie
laserowanie
stenty, czyli druciane siateczki ze środkiem
powstrzymującym rozwój schorzenia
jest chelacja czyli zaaplikowanie do
krwioobiegu związku EDTA, który usuwa
z tętnic złogi wapnia, obniża poziom
cholesterolu, rozpuszcza zakrzepy.
OTYA
OŚĆ
Otyłość  patologiczne nagromadzenie
tkanki tłuszczowej w organizmie,
przekraczajÄ…ce jego fizjologiczne potrzeby
i możliwości adaptacyjne, mogące
prowadzić do niekorzystnych skutków dla
zdrowia. Za otyłość uważa się jeżeli tkanka
tłuszczowa stanowi więcej niż 20%
całkowitej masy ciała u mężczyzn i 25%
u kobiet.
Wyróżnia się:
Otyłość pierwotną 
prostÄ… wynikajÄ…ca
z dodatniego bilansu
energetycznego,
Otyłość wtórną, będącą
jednym z objawów
zaburzeń metabolicznych
i różnych stanów
chorobowych, np.
nadczynności kory
nadnerczej,
niedoczynności tarczycy
Przyczyny otyłości:
dziedziczne
zaburzenia hormonalne
i neurologiczne
czynniki środowiskowe (nadmierne
spożywanie wysokoenergetycznej żywności, pojadanie
między posiłkami, siedzący tryb życia, rodzaj zawodu,
czynniki emocjonalne)
czynniki zwiÄ…zane z cyklem
życiowym ( ciąża, proces starzenia się organizmu, leki
uspokajajÄ…ce, glukortykosteroidy, itp.)
Wzory służące do określenia
prawidłowej masy ciała:
1). Wzór Broca;
Należna masa ciała = wzrost (cm)-100
2). Wzór Lorentza;
Dla kobiet; należna masa ciała = H-100-(H-150)/2
Dla mężczyzn; należna masa ciała =H-100-(H-150)/4
gdzie H= wzrost w [cm]
3). Wskaz
nik masy ciała BMI (Body
Mass
Index)- wskaz
nik Qeteleta;
BMI =Masa ciała [kg] /(wysokość ciała w
metrach )2
Prawidłowe wartości tego wskaz
nika zależą od płci
i wieku. U dorosłych najczęściej przyjmuje się, że
jeśli BMI wynosi:
poniżej 18,5  jest to niedobór masy ciała
(niedowaga)
18,5  25  sąto wartości prawidłowe
25  30  jest to nadmiar masy ciała (nadwaga)
powyżej 30  jest to otyłość
4). Nomogram, oparty na wskaz
niku BMI;
Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju zwiÄ…zane
z nieprawidłowym odżywianiem
Otyłość androidalna Otyłość ginoidalna
typu  jabłko , typu  gruszka ,
brzuszna pośladkowo - udowa
androidalna ginoidalna
Mężczyz
ni WHR > 1 WHR < 1
Kobiety WHR > 0,8 WHR < 0,8
Otyłość wśród Polaków
Piramida zdrowego żywienia
TRZYMAJ FORM

=
ZASADY ZDROWEGO
ŻYWIENIA
+
AKTYWNOŚĆ
FIZYCZNA
Choroba wieńcowa
Choroba wieńcowa serca
zwana również chorobą
niedokrwiennÄ… serca,
przewlekłą niewydolnością
sercowÄ… oraz niegdyÅ›
dławicą sercową lub
dusznicÄ… bolesnÄ… to choroba
polegajÄ…ca na
niedostatecznym ukrwieniu
serca, a co za tym idzie
niewystarczajÄ…cym
zaopatrzeniu serca w tlen.
Przyczyny
Choroba ta jest
najczęściej
występującą chorobą
układu krążenia
w krajach
rozwiniętych, zaś
zawały serca bądz

śmierć sercowa należą
do najczęstszych
przyczyn zgonów.
Czynniki ryzyka
zależne od człowieka niezależne od człowieka
palenie tytoniu
wiek
siedzący tryb życia
dziedziczność
podniesiony poziom
płeć
cholesterolu
pochodzenie
nadciśnienie tętnicze
etniczne
cukrzyca
Symptomy
Wśród rodzajów choroby wyróżnia się:
dławicę piersiową stabilną,
dławicę piersiową niestabilną,
dławicę odmienną,
zawał serca,
niedokrwienne uszkodzenie serca,
nieme niedokrwienie,
nagła śmierć sercowa.
Istnieje czterostopniowa skala
zaawansowania choroby wieńcowej:
1. Bóle dławicowe podczas ciężkich wysiłków
fizycznych
2. Bóle dławicowe są znikome podczas zwykłych
czynności, pojawiają się podczas np. szybkiego
wchodzenia po schodach.
3. Znaczne dolegliwości np.
podczas wolnego
wchodzenia na pierwsze
piętro.
4. Bóle dławicowe podczas
spoczynku lub niewielkiego
wysiłku.
Do najczęstszych badań
diagnostycznych należą:
Elektrokardiogram (EKG),
Próba wysiłkowa,
Próba wysiłkowa połączona ze
scyntygrafią mięśnia serca,
Echokardiografia,
Koronografia.
HEMOROIDY
Hemoroidy czyli żylaki odbytu
są dość częstą i dokuczliwą
dolegliwością. Są to niewielkie
sploty naczyniowe wypełnione
krwiÄ… i usytuowane w kanale
odbytu. Ich obecność utrudnia
prawidłowe funkcjonowanie
końcowej części układu
pokarmowego a z czasem
powoduje wzrastajÄ…cy
dyskomfort, uniemożliwiający
pacjentowi normalne
funkcjonowanie.
Hemoroidy należą do
jednych z częstszych ale
też najbardziej
wstydliwych dolegliwości.
Szacuje się, że na
hemoroidy cierpi nawet
do 30% dorosłych.
Najbardziej narażone na
tÄ… chorobÄ™ sÄ… osoby
prowadzÄ…ce siedzÄ…cytryb
życia, kobiety w ciąży
oraz osobypo 50-tym
roku życia.
Przyczyny:
Hemoroidy często
nazywane sÄ… chorobÄ…
pracowników
biurowych
i kierowców.
Czynniki ryzyka
Wiek, największą zachorowalność
odnotowuje się w śród osób po 50 roku
życia
Uwarunkowania genetyczne
Siedzący tryb życia
Schorzenia wÄ…troby
Nadciśnienie
Częste zaparcia
Dieta uboga w błonnik
Otyłość
Objawy:
Można wyróżnić cztery stopnie
zaawansowania choroby:
I.stopień - przenikanie do światła. Pojawiają się małe
żylaki, nie powodujące problemów. Obserwuje sięślady
krwawienia.
II. stopień - dochodzi do wypadania bez powrotu do ściany
kanału. Pojawiają się większe guzki, które powodują ból
i krwawienie. WypadajÄ… podczas oddawania stolca
i spontanicznie wsuwają się do środka.
III. stopień - żylaki wysuwają się na zewnątrz ale można
tkankę z powrotem umieścić w kanale analnym.
IV. stopień - zachodzi w przypadku wypadania tkanki bez
możliwości umieszczenia jej z powrotem.
Od II stopnia
przypadłość jest bardzo
bolesna, nie tylko przy
korzystaniu z toalety ale
też przy pozostawaniu
w pozycji siedzÄ…cej.
Diagnoza
Badanie lekarskie obejmuje rozmowÄ™
z pacjentem, zbadanie jamy brzusznej
oraz badanie  per rectum , czyli badanie
odbytu palcem. Jest to badanie proste i niebolesne,
a umożliwia wykrycie obecnych w zasięgu palca
guzów, zgrubień, stwardnień i bolesności.
Badaniami specjalistycznymi sÄ…:
- anoskopia pozwalająca obejrzeć kanał odbytu,
- rektoskopia umożliwiająca obejrzenie odbytnicy,
- kolonoskopia lub wlew doodbytniczy obrazujące całe
jelito grube wykonywanie sÄ… w przypadku
wątpliwości diagnostycznych.
Profilaktyka:
Aby uniknąć hemoroidów
należy spożywać pokarmy
bogate w błonnik i unikać
zaparć, a także zmniejszyć
masę ciała i zmienić tryb życia
z siedzÄ…cego na bardziej
aktywny. W przypadku
podejrzenia tej dolegliwości
trzeba jak najszybciej udać się
do lekarza. Hemoroidy
w poczÄ…tkowych fazach sÄ…
szybko i całkowicie wyleczalne.
NOWOTWORY
Nowotwór (łac. neoplasma) - grupa chorób,
w których komórki organizmu dzielą się
w sposób niekontrolowany przez organizm,
a nowo powstałe komórki nowotworowe nie różnicują
się w typowe komórki tkanki. Utrata kontroli nad
podziałami jest związana z mutacjami genów
kodujących białka uczestniczące w cyklu komórkowym:
protoonkogenami i antyonkogenami. Mutacje te
powodują, że komórka wcale lub niewłaściwie reaguje
na sygnały z organizmu. Powstanie nowotworu
złośliwego wymaga kilku mutacji, stąd długi, ale
najczęściej bezobjawowy okres rozwoju choroby.
U osób z rodzinną skłonnością do nowotworów część
tych mutacji jest dziedziczona.
Etapy kancerogenezy:
1. działanie czynników kancerogennych
2. mutacja
3. intensywne mitozy zmienionych komórek
4. przerastanie zdrowych tkanek
Ryc. Przerzuty raka do wÄ…troby
5. angiogeneza
6. migracja
7. tworzenie przerzutów
Podział
nowotworów
złośliwe
Å‚agodne
Ryc. Rak jelita grubego
raki
inne
mięsaki
Ryc. nowotwór
złośliwy skóry
Zbiorcza nazwa "nowotwór
obejmuje ponad 100 chorób ,
które dotyczą prawie każdej części ciała.
Cztery główne typy to:
Rak - nowotwory, które pochodzą ze skóry,
płuc, piersi, trzustki, ślinianek i innych
narządów.
Mięsak - powstaje w kościach, mięśniach,
tkance tłuszczowej, chrząstce,
Chłoniak - nowotwór układu limfatycznego.
Białaczka - nowotwory krwi.
Czynniki rakotwórcze
" czynniki chemiczne  substancje
chemiczne i mieszaniny, np. arsen,
chrom, benzen, azbest, chlorek winylu,
czynniki fizyczne - np. promieniowanie jonizujÄ…ce,
czynniki biologiczne - np. wirus zapalenia wÄ…troby typ B,
Czynniki środowiska pracy, które są czynnikami
etiologicznymi nowotworów, nazwano kancerogenami
zawodowymi.
Niektóre z tych czynników
np. promieniowanie
rentgenowskie prowadzi do
zmiany materiału
genetycznego komórki.
Przykładem jest efekt
wybuchu elektrowni
atomowej w Czarnobylu, po
którym zanotowano wiele
przypadków raka
ujawniajÄ…cych nawet po
10 latach po
napromieniowaniu.
Podsumujmy : 80% nowotworów powstaje
w wyniku działania zewnętrznych czynników
środowiskowych. Zachowania, przyzwyczajenia,
używanie określonych substancji mogą zwiększać
ryzyko rozwoju nowotworu, które rośnie niezależnie
u każdego wraz z wiekiem.
Można odziedziczyć pewne predyspozycje, jeśli taki
nowotwór występował wcześniej w rodzinie. Istnieją
trzy główne czynniki ryzyka, na które mamy
niewątpliwie wpływ.
SÄ… to :
palenie tytoniu ,
nadmierna ekspozycja na
światło słoneczne,
dieta.
Objawy:
wystÄ…pienie nietypowego krwawienia lub wydzieliny
z naturalnych otworów ciała ,
pojawienie siÄ™ guzka lub zgrubienia w sutku, czy
w innych miejscach, np. na skórze, wardze, języku ,
zmiana kształtu, wielkości lub koloru brodawek
sutkowych, znamion albo brodawek na skórze ,
utrzymywanie się przez dłuższy czas nie gojących
się owrzodzeń lub ran ,
utrzymujÄ…ce siÄ™ zaburzenia oddawania stolca lub
moczu ,
długotrwałe zaburzenia trawienia, np. wzdęcia,
odbijania, uczucie ciężkości w żołądku po jedzeniu
lub trudności w połykaniu ,
utrzymujÄ…ce siÄ™ bez wyraz
nej przyczyny chrypka,
lub kaszel.
Diagnostyka;
tomografia komputerowa
rezonans magnetyczny
pozytonowa tomografia emisyjna
PET-CT
mammografia
Leczenie
nowotworów
"
NajstarszÄ… metodÄ… jest leczenie chirurgiczne. Obok niej
stosuje siÄ™ :
- radioterapiÄ™, czyli leczenie promieniowaniem
jonizujÄ…cym (promienie rentgena, gamma, radu i inne)
- chemioterapię, tj. leczenie środkami chemicznymi
w celu zniszczenia komórek rozsianych po organizmie
- immunoterapię - leczenie środkami zmieniającymi
odporność organizmu
- hormonoterapiÄ™ - polegajÄ…ca na blokowaniu produkcji,
lub działania hormonów. Daje dobre wyniki w leczeniu
raka sutka.
Anoreksja
(z grec. an - brak, pozbawienie, orexis -
apetyt Anorexia nervosa)
- zaburzenie odżywiania się, polegające na
celowej utracie wagi wywołanej
i podtrzymywanej przez osobÄ™ chorÄ….
Obraz własnego ciała jest zaburzony;
występują objawy dysmorfofobii. Lęk
przybiera postać uporczywej idei
nadwartościowej, w związku
z czym pacjent wyznacza sobie niski limit
wagi. Dotyczy przeważnie dziewcząt
i kobiet w wieku 10-13 lat oraz 16-21.
Wyróżnia dwie postaci anoreksji
- jadłowstręt psychiczny
- jadłowstręt psychiczny atypowy
Najczęstszą formą anoreksji jest anoreksja mentalna
w wieku dorastania.
AnoreksjÄ™ cechuje szybko
postępujące wyniszczenie
organizmu, które pozostawia
często już nieodwracalne
zmiany. Nieleczona prowadzi do
śmierci
w około 10% przypadków.
Zwykle rozpoczyna siÄ™ przed 25.
rokiem życia.
Przyczyny anoreksji:
" niska samoocena, poczucie beznadziejności i brak
wiary
w siebie,
" niezadowolenie ze swojej figury,
" zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała,
" lęk przed dorosłością i dojrzewaniem
" przekonanie, że szczupła sylwetka jest pomocą
w życiu
Możemy podejrzewać anoreksję, gdy osoba:
" przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub
otyłością, nawet jeśli ma niedowagę;
" nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego
wieku i wzrostu, co nie jest spowodowane żadnym
schorzeniem fizycznym ani psychicznym;
" jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5;
" nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary
i sylwetkÄ™;
" lekceważy skutki nagłego spadku wagi;
" w okresie dojrzałości płciowej (po
okresie pokwitania) cierpi na
wtórny brak miesiączki w ciągu co
najmniej 3 miesięcy
" spożywa posiłki w samotności (ze
wstydu przed innymi);
" gotuje dla innych tzw. "zdrowe
posiłki";
" uprawia intensywne ćwiczenia
fizyczne;
" kłamie o ilości zjedzonych
posiłków;
" główny temat rozmów z osobą
chorą to jedzenie, kalorie, zawartość
tłuszczu w produktach i diety
TYPY ANOREKSJI
Typ bulimiczny
Typ restrykcyjny
Anorektyk, choć
Charakteryzuje
zazwyczaj ogranicza
się tym, że chory
ilość przyjmowanego
ogranicza
pokarmu, regularnie
przyjmowanie
miewa okresy
pokarmu do
przejadania siÄ™ lub
bardzo
prowokowania
niewielkich ilości
wymiotów
i nieregularnie
i nadużywania leków
stosuje środki
przeczyszczajÄ…cych
przeczyszczajÄ…ce.
i moczopędnych.
Bulimia
-  wilczy głód jest chorobą najczęściej występującą
u młodych dziewcząt (90% przypadków). Objawia się
ona zaburzeniami w przyjmowaniu pokarmów,
polegającymi na napadach niepohamowanego głodu,
połączonego ze zjadaniem nienaturalnie dużych ilości
pokarmów. Po takim przejedzeniu u osoby
z bulimią często dochodzi do napadu strachu, że
przejedzenie spowoduje przyrost wagi. KonsekwencjÄ…
tej obawy są próby sprowokowaniawymiotów w celu
usunięcia nadmiaru spożytego pokarmu.
Przyczyny bulimii
" brak bliskiej osoby, z czym chory
nie potrafi sobie poradzić
" brak samoakceptacji
" konflikty rodzinne
" zaburzenia mechanizmów
samoregulacji i samokontroli
" uszkodzenie ośrodka sytości
w mózgu
" emocjonalne zaniedbanie dziecka
w dzieciństwie
" brak akceptacji przez grupÄ™
rówieśniczą (wiążący się często ze
zmianą środowiska)
Typy bulimii
NieprzeczyszczajÄ…cy
PrzeczyszczajÄ…cy
w którym zamiast
czyli taki, w którym po
przeczyszczania sięśrodkami
napadzie żarłoczności
farmakologicznymi
następuje
i wymuszania wymiotów,
prowokowanie
chorzy w ramach działań
wymiotów oraz
kompensacyjnych stosujÄ…
używanie środków
ścisłą dietę (często głodówkę),
przeczyszczajÄ…cych
ograniczając ilość
spożywanych pokarmów do
minimum, bÄ…dz
też wykonują
dużo wyczerpujących ćwiczeń
fizycznych (tzw. bulimia
sportowa)
Zmiany fizyczne i psychiczne
u osób cierpiących na bulimię:
" niedobory pokarmowe
" odwodnienie
" zmęczenie
" ospałość
" zły nastrój
" niepokój
" zaparcia
" bóle głowy
" niedociśnienie tętnicze
" dyskomfort w jamie brzusznej
" zaburzenia równowagi elektrolitycznej
" nieregularne miesiÄ…czki lub ich brak
" sucha skóra
c.d.
" zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów)
" rany lub blizny na grzbietach dłoni
" uszkodzenie szkliwa zębów
" uszkodzenie naczynek
krwionośnych w oczach
" opuchlizna twarzy
i policzków
(zapalenia ślinianek)
" awitaminoza
" rozciągnięcie żołądka do
znacznych rozmiarów
c.d.
" osłabienie serca, wątroby
i układu pokarmowego
" podrażnienie przełyku, zgaga,
refluks
" w skrajnych przypadkach -
pęknięcie przełyku lub
przepony
" niechęć do samego siebie
" stany depresyjne
" poczucie wstydu i upokorzenia
" psychiczne uzależnienie od
środków przeczyszczających
i odwadniajÄ…cych
Depresja
Naukowo mówiąc depresja ''jest
takim stanem psychicznym,
w którym chory ma głębokie
poczucie braku sensu życia
i postrzega świat w szarych
barwach". Jednak rzeczywistość
jest gorsza co do naukowych
określeń depresji.
Czujesz się ''pusty'', nic Ci się nie chce, każdy osądza
Cię o lenistwo... Nie masz na nic sił, sądzisz że jesteś
wszystkiemu winien... ''Jestem do niczego''- to sÄ…
słowa, które powtarzasz sobie codziennie...
Etiologia depresji
Skąd ona się bierze? Co jest powodem, że rodzi się i
rozwija?
Kto jest narażony?
Ponad 30% chorych próbuje sobie odebrać życie
a prawie większość na myśli samobójcze. Nie należy
lekceważyć depresji i spróbować leczenia ją.
Najbardziej narażeni są ludzie w wieku 35-55 lat
w szczególności kobiety. 50% ludzi, którzy leczyli się
u lekarzy ogólnych depresja nie została rozpoznana
dlatego warto udać się do specjalisty
w przypadku podejrzenia u Siebie występowania tej
choroby.
Objawy:
- Długotrwałe przygnębienie
- Apatia
- Brak własnej wartości
- Spowolnienie ruchowe
- Zaburzenia Å‚aknienia
- Problemy ze snem
- Uczucie niepokoju
- Obniżona sprawność umysłowa
- Drażliwość
- Wycofanie się z kontaktów towarzyskich
- Wtrudniejszych przypadkach występują myśli
samobójcze
Komórki osoby z depresją funkcjonują odmiennie na
poziomie biologicznym
Depresja u młodzieży
Badania przeprowadzone w 2005 roku
Leczenie depresji
Depresja jest chorobą uleczalną, chociaż rozpoznanie jej
nie zawsze jest łatwe. Sposób leczenia depresji
uzależniony jest od przebiegu choroby i czynników ją
wywołujących.
Medycyna konwencjonalna wykorzystuje psychoterapiÄ™,
psychoedukacjÄ™, farmakoterapiÄ™ oraz leczenie
elektrowstrząsami z tym, że metoda ta wymaga
hospitalizacji. Ostatnio istotnÄ… rolÄ™ w leczeniu z dobrymi
efektami odgrywa fototerapia czyli leczenie światłem.
Jednak przy każdej z metod nie można zapomnieć o roli
wsparcia ze strony rodzinyi środowiska.
Prawidłowe leczenie
sprawia, że depresja
ustępuje u większości
chorych, ok. 65-80%
pacjentów. Celem leczenia
jest usunięcie wszystkich
objawów depresji, zarówno
psychopatologicznych jak
i fizycznych.
Nerwica
Nerwicami (lub: neurozami) określa się zespół zaburzeń
psychicznych o rozmaitej symptomatyce. Zaburzenia
nerwicowe stanowią zespoły dysfunkcji narządów,
psychogennych zaburzeń emocjonalnych,
nieprawidłowości procesów psychicznych oraz
patologicznych zachowań, które pojawiają się w tym
samym czasie i sÄ… ze sobÄ… powiÄ…zane.
TÅ‚o i przyczyny powstawania nerwic
y
ródłem zaburzeń nerwicowych są
nierozwiązane nieuświadomione
konfliktywewnętrzne, najczęściej
pomiędzy dążeniami jednostki a jej
możliwościami, potrzebami
a obowiÄ…zkami, pragnieniami
a normami społecznymi.
Pojawiają się wtedy, kiedy wrażliwa i nieodporna na
stresy osobowość poddawana jest presji sytuacji (często
świadomie akceptowanej), a wymagającej od niej
funkcjonowania sprzecznego z nieuświadomionymi
tendencjami. Przyczyną nerwic może być także deficyt
opieki rodzicielskiej,
w dzieciństwie lub nieodreagowanyuraz.
Objawy:
objawy somatyczne:
porażenia narządów ruchu lub
pewnych ich części,
brak czucia (anestezja, analgezja)
pewnych obszarów skóry, zaburzenia
wzroku, słuchu lub nadmierna wrażliwość na bodz
ce,
napięciowy ból głowy, ból żołądka, serca, kręgosłupa,
zawroty głowy, drżenie kończyn, kołatanie serca
zespoły objawów charakterystyczne dla niektórych
chorób czy stanów fizjologicznych (np. urojona ciążą,
zaburzenia równowagi, napady drgawkowe
przypominajÄ…ce padaczkÄ™)
zaburzenia funkcjonowania organów wewnętrznych,
zaburzenia seksualne
zaburzenia funkcji poznawczych:
myślenie natrętne,
natręctwa ruchowe,
trudności w koncentracji uwagi
nagłe, demonstracyjne zmiany osobowości (np.
dysocjacja, fugi dysocjacyjne, depersonalizacja),
subiektywnie odczuwalne zmiany w percepcji
rzeczywistości (np. derealizacja),
zaburzenia emocji:
fobie- lęk przed pewnymi przedmiotami (np.
ostrymi narzędziami), zwierzętami (np. pająkami,
myszami), sytuacjami (lęk przed otwartą przestrzenią
- agorafobia, zamkniętą przestrzenią klaustrofobia,
lek przed autobusami, tłumem, ekspozycją
społeczną, wyjazdami
stan podwyższonego napięcia, poirytowanie
lęk wolnopłynący, nieokreślony niepokój
nagłe napady lęku,
brak motywacji, apatia,
labilność emocjonalna
przygnębienie,
zaburzenia snu
Skutki
Wtórnymi skutkami nerwicy może być zaniżone poczucie
własnej wartości i dążenie do kompensowania go
szczególnymi osiągnięciami, czy nadmiernym
zaangażowaniemw pracę. Szczególną uwagę zwrócił na
ten aspekt Alfred Adler. Współcześnie za podstawowy
skutek nerwicy uważa się zgeneralizowaną utratę radości
życia. Szczegółowo może to być np. wypadanie z ról
społecznych i rodzinnych, nadużywanie systemu
medycznego, zbędnie podejmowana diagnostyka, zbędne
uzależniające stosowanie farmakoterapii, spadek
aktywności i wydolności zawodowej, izolacja w domu,
samobójstwa.
Podział zaburzeń nerwicowych
wg ICD-10:
wg Antoniego Kępińskiego:
" zaburzenia lękowe,
" nerwica neurasteniczna
w tym w postaci fobii
" nerwica hipochondryczna
" zaburzenia obsesyjno-
" nerwica histeryczna
kompulsyjne (dawniej
" nerwica depresyjna
nerwice natręctw)
" nerwica anankastyczna
" reakcje na ciężki stres
" nerwica lękowa
i zaburzenia adaptacyjne
" zaburzenia dysocjacyjne
(konwersyjne)
" zaburzenia występujące
pod postaciÄ… somatycznÄ…
Stres
Definiuje się go najczęściej
jako dynamicznÄ… relacjÄ™
adaptacyjną między
możliwościami danego
człowieka
a wymogami sytuacji
(określona jest tu jako stresor),
w której zachwiana zostaje
równowaga.
Stres jest chorobÄ… cywilizacyjnÄ… XX wieku, zwiÄ…zanÄ…
niewątpliwie z tempem życia, jakie prowadzi obecnie
człowiek.
Model stresu
Geografia stresu
Najczęściej z powodu stresu w pracy cierpią mieszkańcy
centralnej i zachodniej części Polski. Natomiast najmniej
stresującą pracę mają mieszkańcy na wschodzie
i południu Polski. Najwyższy procent zestresowanych
pracą Polaków mieszka w Warszawie. Stolica skupia aż
94% zestresowanych pracowników.
Stres towarzyszy nam w ciągu całego życia i nie da się
go wyeliminować. Jego skutki mogą niekorzystnie
odbijać sie na naszym samopoczuciu, funkcjonowaniu
rodzinnym, zawodowym i zdrowiu psychofizycznym.
Radzenie sobie ze stresem
Przyczyny
Naukowcy sporządzili tabelę typowych stresorów
każdemu
z nich przypisując wartość umowną na skali 0 -100, oto
niektóre z nich:
" Śmierć współmałżonka (100)
" Rozwód (75)
" Zawarcie małżeństwa (50)
" Ciąża (40)
" Nowy członek rodziny (39)
" Duża pożyczka na dom (31)
" Zwolnienie z pracy (47)
" Przejście na emeryturę (50)
" Współmałżonek zaczyna lub kończy pracę (26)
" KÅ‚opoty z szefem (23)
W sytuacji stresowej nasila siÄ™
wydzielanie przez przysadkÄ™
mózgową hormonu
adrenokortykotropowego, pobudza
on korę nadnerczy, które wytwarzają
związki podnoszące wydajność
organizmu i umożliwiające lepsze
przystosowanie do zaistniałych
okoliczności.
Alergie
Termin  alergia oznacza
niepożądaną odpowiedz

immunologicznÄ…
organizmu na czynniki
zewnętrzne, które
pokonujÄ… bariery obronne
układu immunologicznego
(m. in. nabłonek i skórę, błonę śluzową oraz mechanizmy
nieswoistej i swoistej odpowiedzi immunologicznej), ale sÄ…
w swej naturze nieszkodliwe. Odpowiedz
ta prowadzi do
wystąpienia różnorodnych objawów chorobowych. Często
dotyczy czynników, których nie sposób wyeliminować
z otoczenia.
Częstość występowania różnych
rodzajów alergii w zależności wieku
Przyczyny alergii
Predyspozycje genetyczne
Istnieje dziedziczne ryzyko
wystąpienia chorób
alergicznych. Dla dzieci
nie uczulonych zdrowych
rodziców wynosi ono ok
5-15%, jednakże wzrasta
do 20-40%, gdy jedno
z rodziców dotknięte jest
alergią. Jeśli alergikami są
oboje z rodziców, ryzyko
wystÄ…pienia alergii
u dziecka sięga 60-80%.
 Ekspozycja na alergeny
Wczesna ekspozycja (narażenie) na potencjalne alergeny
wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia chorób
alergicznych. Dzieci, które w pierwszych sześciu
miesiącach życia karmione są mlekiem krowim lub są
narażone na kontakt z innymi alergenami pokarmowymi,
znacznie częściej zapadają na choroby alergiczne
przewodu pokarmowego oraz atopowe zapalenie skóry.
Należy też brać pod uwagę wpływ daty urodzenia na
ryzyko wystąpienia uczulenia. Dzieci urodzone na krótko
przed poczÄ…tkiem sezonu pylenia (wczesnawiosna)
zapadają znacznie częściej na alergie pyłkową niż dzieci
urodzone już po okresie pylenia.
 Inne czynniki środowiskowe
Podejrzewa się istotne zależności między podwyższonym
stężeniem zanieczyszczeń powietrza (SO2, NO2, ozon,
spaliny, dym papierosowy, kurz) i częstszym występowaniem
chorób dróg oddechowych. Wirusowe
i bakteryjne zapalenia dróg oddechowych (infekcje) wieku
dziecięcego wydają się mieć wpływ ochronny, tzn.
zmniejszajÄ… ryzyko wystÄ…pienia alergii
w póz
niejszym wieku. Natomiast częste
infekcje przewodu pokarmowego w wieku
dziecięcym sprzyjają nietolerancji mleka
krowiego. Również dojrzewanie
w środowisku bogatym w alergeny
(np. gospodarstwo rolne) wydaje siÄ™
przyczyniać do zmniejszenia ryzyka alergii.
Dlaczego coraz częściej chorujemy na
alergiÄ™?
Znamy wiele przyczyn  dość dobrze
udokumentowanych  które
spowodowały  wybuch schorzeń
alergicznych w ciÄ…gu minionych 100 lat.
Pozostało jednak jeszcze trochę do
wyjaśnienia w tej kwestii. Teorii jest
bardzo wiele. Każda z nich zawiera dużo
prawdy o alergii, jednak nie tłumaczy jej
do końca.
Teoria zwana  higieniczną mówi, że eliminacja chorób
pasożytniczych i wszechobecnych bakterii z najbliższego
otoczenia spowodowała, że układ obronny człowieka - z braku
zajęcia - zajął się walką z niewinnymi alergenami.
Objawy alergii
Objawy alergii przede
wszystkim pojawiajÄ… siÄ™
w górnych drogach
oddechowych i na skórze,
gdyż właśnie przez skórze lub
z wdychanym powietrzem
przedostajÄ… siÄ™ do naszego
organizmu alergeny.
y
ródła zanieczyszczeń powietrza możemy
podzielić ze względu na pochodzenie na
dwie grupy:
naturalne
antropogeniczne
Do momentu gwałtownego
rozwoju przemysłowego
praktycznie wszystkie
zanieczyszczenia powietrza były
pochodzenia naturalnego.
Powstawały one m.in. w wyniku
wybuchów wulkanów, pożarów
lasów i stepów, sawann i stepów,
wydzielania gazów przez tereny
bagniste, parowania słonych wód
mórz i oceanów, erozji skał i gleb,
burz piaskowych na pustyniach,
wytwarzania pyłków przez rośliny
zielone, opadania pyłu
kosmicznego.
Jednak mniej więcej od połowy XVIII w. (rewolucja
przemysłowa) znacznie wzrosło znaczenie zanieczyszczeń
antropogenicznych (powstałych na skutek działalności
człowieka).
Na stan powietrza
Najwięcej zanieczyszczeń
atmosferycznego niekorzystnie
powietrza wytwarza przemysł
wpływa również składowanie
paliwowo - energetyczny (ponad
i utylizacja ścieków
50%), przemysł metalurgiczny
i odpadów.
(ok. 20%) oraz przemysł
chemiczny
Na zanieczyszczanie atmosfery
wpływa również przemysł rolno -
spożywczy
Znaczny udział
w zanieczyszczaniu powietrza
ma komunikacja, głównie
transport kołowy
Astma
Stan chorobowy, w którym głównym
objawem jest ostra duszność oraz
świszczący oddech. Do najczęściej
występujących rodzajów astmy
należą: astma oskrzelowa i astma
sercowa.
Według przeprowadzonych niedawno
badań epidemiologicznych, w Polsce
na astmÄ™ cierpi ponad 2 miliony
dorosłych i ponad 1,5 miliona dzieci.
Choć najistotniejsze w tej chorobie
jest wczesne rozpoczęcie leczenia,
jedynie 15% dzieci i 25% dorosłych
w naszym kraju szybko podejmuje
adekwatnÄ… terapiÄ™
Jak informuje Åšwiatowa
Organizacja Zdrowia,
astma oskrzelowa jest
chorobÄ… cywilizacyjnÄ….
Szacuje się, że do 2025
roku będzie chorowało
na nią 400 milionów
ludzi. AlarmujÄ…cy jest
również fakt, że
z powodu ostrego ataku
astmy, bÄ…dz
powikłań
umiera rocznie 180
tysięcy pacjentów.
Astma sercowa
Właściwe określenie choroby to dychawica sercowa
napadowa. Stanowi jeden z symptomów przewlekłej
niewydolności układu krążenia pochodzenia
sercowego. Charakteryzuje się nocną dusznością
spowodowaną przepełnieniem łożyska naczyniowego
w krążeniu małym, gdzie podczas snu (tj. w pozycji
leżącej) zwiększona ilość krwi wywołuje wzrost
ciśnienie w naczyniach włosowatych. To z kolei
prowadzi do duszności wdechowo-wydechowej. Może
też spowodować obrzęk płuc.
Astma oskrzelowa
Inaczej dychawica oskrzelowa lub po prostu astma, to
choroba zapalna, w wyniku której ograniczony zostaje
przepływ w drogach oddechowych wywołanym
skurczem oskrzeli oraz gromadzeniem siÄ™ w nich
gęstego śluzu.
Astmę oskrzelową dzieli się ze względu na
intensywność objawów oraz przebieg choroby:
- sporadycznÄ… (charakteryzujÄ…cÄ… siÄ™
krótkotrwałymi zaostrzeniami
i objawami pojawiajÄ…cymi siÄ™ rzadziej
niż raz w tygodniu);
- przewlekłą lekką (objawy rzadziej
niż raz dziennie, zaostrzenia zaburzają
sen i zakłócają dzienną aktywność);
- przewlekłą umiarkowaną
(codzienne objawy, zaburzenia snu
i aktywności fizycznej),
- przewlekłą ciężką (codzienne
objawy, częste zaostrzenia,
ograniczenie aktywności fizycznej).
Przyczyny
PrzyczynÄ… astmy jest
utrzymujący się długo stan
zapalny spowodowany
najczęściej alergią.
W procesie tym biorą udział
trzy zasadnicze składniki:
alergen, swoiste przeciwciała
IgE oraz komórki układu
odpornościowego.
Objawy
Typowymi objawami choroby
sÄ…:
- duszności
- uczucie ucisku w klatce
piersiowej
- świszczący oddech
- kaszel
Charakterystyczne są ataki duszności pojawiające się
zazwyczaj w nocy i nad ranem. ObjawiajÄ… siÄ™
uczuciem ucisku w klatce piersiowej, problemami
z zaczerpnięciem powietrza i niemożnością podjęcia
jakiegokolwiek wysiłku fizycznego.
Leczenie i profilaktyka
Rodzaj terapii zależy od stopnia nasilenia choroby.
Zdarza się, że ograniczenie kontaktu z alergenami
skutecznie powstrzyma rozwój choroby.
Specyfika astmy sprawia, że stosuje się głównie metody
lecznicze o charakterze
objawowym.
Leczenie napadów astmy
polega na stosowaniu
leków rozkurczających
oskrzela,
a w długotrwałej,
profilaktycznej terapii,
leków przeciwzapalnych.
Podstawową metodą podawania leków jest
metoda wziewna, minimalizuje to
ogólnoustrojowe działania niepożądane.
Przy ciężkich odmianach astmy
konieczne jest również zażywanie
leków o działaniu
ogólnoustrojowym, podawanych
w postaci tabletek, zastrzyków, bądz

kroplówek.
Niektórzy lekarze polecają pacjentom
chorym na astmę również metody
fizykoterapeutyczne, psychoterapiÄ™
i gimnastykÄ™ oddechowÄ….
POChP
POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc to
nieuleczalna choroba układu oddechowego nazywana także
przewlekłym bronchitem lub rozedmą. POChP powoduje
zwężenie oskrzeli i w ten sposób trudności w przepływie
powietrza, a w efekcie w oddychaniu. Schorzenie ma
charakter postępujący, a zmianyw płucach, jakie powoduje
są tylko częściowo odwracalne.
Według Światowej Organizacji Zdrowia POChP zajmuje
obecnie czwarte miejsce na liście najbardziej
śmiercionośnych schorzeń. Wyprzedzają ją jedynie takie
choroby jak zapalenia płuc, udary mózgu i zawały serca.
W Polsce na ową chorobę umiera rocznie 15 tys. osób.
Przyczyny
Główną przyczyną
choroby jest palenie
tytoniu. Dotyczy to
zarówno długoletnich
palaczy, jak
i palaczy biernych.
Wdychany dym tytoniowy zapoczątkowuje złożony ciąg
reakcji, uwolnienie dużej ilości granulocytów w płucach,
a następnie ich rozpad w ścianach pęcherzyków płucnych
i oskrzelach, co z kolei powoduje uwolnienie enzymu
elastazy. Elastaza działa destrukcyjnie na włókna
sprężyste płuc powodując rozedmę płuc oraz przerost
gruczołów śluzowych oskrzeli.
Etiopatogeneza POChP
Na POChP najczęściej chorują mężczyz
ni i kobiety
około 40 roku życia.
Bardzo istotny jest fakt, że płuca kobiet są o wiele
bardziej wrażliwsze na dym tytoniowy, niż płuca
mężczyzn, co wraz z rosnącą częstością nałogu
wśród
kobiet sprawia,
że choroba niegdyś
uważana za typowo
męskie schorzenie,
teraz dotyczy kobiet
i mężczyzn
w równym stopniu.
Objawy
kaszel - połączony zazwyczaj z wykrztuszaniem wydzieliny
oskrzelowej
trudności w oddychaniu
duszności - W początkowych fazach choroby duszności
mogą się pojawiać sporadycznie podczas wzmożonego wysiłku
fizycznego. Dalszy rozwój choroby może zwiększyć częstość
pojawiania się duszności, nawet w sytuacjach codziennych
głośny świszczący oddech, nasilający się podczas wysiłku
niewydolność serca - w miarę rozwoju choroby - powikłania
tego typu, dodając niewydolność oddechową są główną
przyczyna zgonów chorych na POChP
Leczenie
zaprzestanie palenia - hamuje dalszy rozwój choroby
hospitalizacja wspomagana odpowiednimi lekami:
- rozszerzajÄ…ce oskrzela (np. beta2-mimetyki)
- kortykosteroidy wziewne - u pacjentów z ciężką
postaciÄ… POChP
i tlenoterapią - w bardzo ciężkich etapach choroby
regularny trening fizyczny
Osteoporoza
Osteoporoza to choroba polegająca na osłabieniu układu
kostnego człowieka. Wbrew powszechnym przekonaniom,
choroba ta nie dotyczy tylko i wyłącznie kobiet w okresie
przekwitania, ale także mężczyzn, a nawet młodych ludzi.
Według jednej z definicji, schorzenie to charakteryzuje się
niską masą kostną, upośledzoną architekturą kości, a to
z kolei prowadzi do ich osłabienia i większej podatności na
złamania.
W Polsce chorobą tą zagrożonych jest prawdopodobnie
aż 9 milionów osób, które najczęściej dowiadują się
o chorobie dopiero gdy dojdzie do złamania.
Tradycyjny obraz osteoporozy wyznaczajÄ…
cztery elementy postępujące równolegle
jednocześnie:
wmiarÄ™ rosnÄ…cego
wieku odsetek
starzejÄ…cej siÄ™
populacji maleje,
maleje masa
kostna a
rośnie częstotliwość
złamań.
Czynniki ryzyka
- wiek  ryzyko wzrasta z wiekiem
- płeć  bardziej powszechnym schorzeniem u kobiet, co ma
związek z wcześniejszym występowaniem menopauzy, niż
andropauzy u mężczyzn.
- rasa  znacznie częściej chorują osoby białe i żółte, niż
przedstawiciele rasy czarnej
- budowa ciała - osoby wątłe o drobnych kościach są znacznie
bardziej narażone
- czynniki genetyczne
- zaburzenia miesiączkowania lub pierwotny albo wtórny jej brak
- przedwczesne wygaśnięcie aktywności jajników
- niedobór wapnia i witaminy D, nadmiar sodu
- siedzący tryb życia
- różnego rodzaju używki
Objawy
W większości przypadków we wczesnych fazach
choroby przebiega bezobjawowo.
Do najczęstszych objawów można zaliczyć
bóle kręgosłupa, bóle na odcinku piersiowym, a także
bóle krzyża i między łopatkami.
Często pierwszym, widocznym objawem osteoporozy są
złamania, wówczas choroba jest już w zaawansowanym
stadium. Przyczyną tego rodzaju urazów jest daleko
posunięte odwapnienie kości. Do najbardziej
powszechnych złamań można zaliczyć: złamania
nadgarstka, kości udowej, kręgów kręgosłupa
i znacznie rzadziej występujące złamania żeber.
Leczenie
Podstawowym celem leczenia jest
zapobieganie złamaniom i podobnym
urazom. Istotną rzeczą jest fakt, iż
leczenie aby odniosło skutek musi
być prowadzone konsekwentnie
i długotrwale, do końca życia
pacjenta.
W leczeniu osteoporozy stosuje siÄ™ kombinacjÄ™
dwóch rodzajów leków:
- Pierwszy z nich ma za zadanie hamowanie komórek
odpowiedzialnych za niszczenie kości i w tej grupie
środków możemy wyróżnić: estrogeny, kalcytonine,
raloksifen i bifosofniany
- Drugi lek ma na celu pobudzanie odbudowy kości.
W tej grupie wyróżniamy różnego rodzaju preparaty
wapnia i witaminy D, fluorki i parahormon (PTH)
Obecnie najpowszechniej stosowane sÄ… leki
powodujÄ…ce ograniczenie ubytku masy kostnej. Leki
odbudowujÄ…ce sÄ… rzadziej stosowane, a ich
skuteczność dość wątpliwa.
Paradontoza
Zapalenie przyzębia czyli
paradontoza to choroba tkanek
przyzębia, której efektem
niejednokrotnie jest utrata zębów.
Terminem tym określa się wszelkie
przewlekłe procesy zapalne dziąseł
głębiej znajdujących się tkanek.
Dane dotyczące liczby osób mających rożne postacie
zapalenia dziąseł są zastraszające, choroba ta dotyczy
prawie 90% Polaków. Dolegliwość rzadko dotyczy ludzi
młodych, częstość zachorowań nasila się u osób po 35
roku życia.
Przyczyny
Wywoływana jest przez bakterie
rozmnażające się w jamie ustnej
z powodu niewłaściwej higieny.
Powodują one zaleganie na zębach
złogów bądz
w postaci płytki
nazębnej, bądz
kamienia, który
tworzy się również z resztek
jedzenia i złuszczonego nabłonka.
Rozwojowi choroby sprzyja krzywe
ustawienie zębów oraz częste
zgrzytanie (bruksizm), ponieważ
obciążają aparat
podtrzymujący(składają się nań:
dziąsło, ozębna i kość żuchwy).
Zdarza się, że paradontozę wywołują:
- awitaminoza,
- cukrzyca,
- osłabienie tkanki łącznej,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- zaburzenia wydzielania śliny,
- zaburzenia hormonalne
Pojawieniu się paradontozy sprzyjają także czynniki
związane ze stylem życia, można tu wymienić:
- palenie papierosów
- nadużywanie alkoholu.
W nielicznych przypadkach paradontoza
uwarunkowana jest genetycznie.
Objawy
W pierwszym etapie choroby dziąsła
stają się czerwone, obrzmiałe, bardzo
wrażliwe na ból, mogą krwawić.
Pojawia siÄ™ nieprzyjemny zapach
z ust.
W kolejnym stadium zęby zaczynają
się chwiać, w ostatnim zaś wypadają.
Leczenie
W przypadku spostrzeżenia zaniku, bądz
zapalenia
dziąseł należy niezwłocznie udać się do stomatologa.
W zależności od stadium choroby, leczenie będzie
przebiegało
w odmienny sposób. Organizm nie jest w stanie obronić
siÄ™ przed chorobÄ… sam, wytwarza co prawda
przeciwciała, ale niszczą one zarówno bakterie, jak
i tkankę przyzębia. Lekarz musi usunąć załogi i oczyścić
zębodoły.
Jeśli zapalenie dziąseł
przebiega w sposób ciężki,
przepisywany jest antybiotyk
w postaci tabletek lub maści
na dziąsła. Jeśli choroba
uszkodziła znaczną część
ozębnej, lekarz może
przeprowadzić szynowanie,
czyli usztywnianie zębów. Za
pomocą różnych technik
tworzona jest konstrukcja
powstrzymujÄ…ca chwianie siÄ™
zębów, usuwana jest ona po
zagojeniu się ran w dziąsłach
i odbudowaniu siÄ™ tkanki
ozębnej.
Zapobieganie
Należy starannie dbać o higienę jamy ustnej.
W przypadku pojawienia się pierwszych symptomów
stanu zapalnego dziąseł, podstawą kuracji muszą być
odpowiednio wykonywane zabiegi higieniczne stosujÄ…c
jednocześnie właściwe preparaty.
Jak zadbać o podrażnione dziąsła?
- należy szczotkować zęby trzy
razy dziennie, również
wówczas, kiedy dziąsła
krwawiÄ…;
- przynajmniej raz czyścić
przestrzenie między zębami
niciÄ… dentystycznÄ…,
- przed snem płukać jamę
ustną odpowiednim płynem,
- stosować miękką
szczoteczkÄ™
- regularnie kontrolować stan
uzębienia u stomatologa
Podsumowanie
Przyczyną przedstawionych chorób jest przede wszystkim
postęp techniczny, rozwój przemysłu, urbanizacji,
motoryzacji oraz chemizacja środowiska. Wiele z tych
schorzeń jest następstwem wypadków, zatruć
przemysłowych, hałasu, zanieczyszczeńśrodowiska,
a zwłaszcza skażenia gleb, wody, powietrza i żywności.
Jeśli chcesz uniknąć wystąpienia chorób
cywilizacyjnych lub wykryć chorobę we wczesnym
stadium korzystaj z zaleceń profilaktycznych:
* Stosuj odpowiednią dietę - przeciwdziałaj
otyłości. Dzięki niej unikniesz obciążenia dla
serca i układu krążenia. Nadmiar tłuszczu w
diecie nasila zmiany miażdżycowe, a każde
dodatkowe kilogramy powodują wzrost ciśnienia.
* Uprawiaj sport - poprawia
wydajność organizmu oraz naturalnie
obniża ciśnienie krwi. Siedzący tryb
życia kilkakrotnie zwiększa ryzyko
pojawienia się nadciśnienia.
* Unikaj stresu - długotrwały stres
osłabia układ odpornościowy.
* Nie pal papierosów - sągłówną przyczyną
powstawania komórek nowotworowych, a także
zwiększają ciśnienie oraz przyspieszają akcje
serca.
* Nie nadużywaj alkoholu - zwiększa
ciśnienie krwi.
* Ogranicz spożywanie soli - pokarm z duża
zawartością soli zwiększa ciśnienie krwi.
* Regularnie wykonuj badania
profilaktyczne
Współczesny człowiek nie ma na nic
czasu. Jest to prawda oczywista.
Jest jednak coÅ› bezcennego, na co
trzeba znalez
ć czas.
To oczywiście nasze ZDROWIE! Od
zdrowia sie wszystko zaczyna i na
braku zdrowia sie wszystko kończy,
dlatego o zdrowie musimy dbać
codziennie. Świat w którym żyjemy
nieustannie się zmienia a lista wyzwań
i chorób jest coraz dłuższa. Co nas
zatem czeka za kilkanaście lat?
DZI
KUJ

ZA UWAG