STRUKTURA SYSTEMÓW INFORMACYJNYCH
STREFY SCHENGEN
Adam Rogala-Lewicki
2010
1. SIS, SIS II oraz VIS a ochrona danych osobowych
Najważniejszym elementem kompleksowego spektrum rekompensującego fizyczne
zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych jest, bez najmniejszych wątpliwości, System
Informacyjny Schengen, który najprościej mówiąc, stanowi platformę wymiany danych
pomiędzy krajami należącymi do strefy Schengen1. Jest to zautomatyzowany system danych o
osobach i przedmiotach, z którego mają prawo korzystać instytucje odpowiedzialne za
utrzymywanie porządku publicznego, ochronę granic i wydawanie wiz oraz zezwoleń na
pobyt obcokrajowców. Po nowelizacji dostęp do systemu uzyskały również organy
odpowiedzialne za wydawanie dowodów rejestracyjnych pojazdów.
PodstawÄ… prawnÄ… utworzenia SIS (ang. Schengen Information System) jest Konwencja
Wykonawcza z dnia 19 czerwca 1990 roku do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985
roku. Postanowienia bezpośrednie odnoszące się do SIS zawarte są w tytule IV Konwencji.
Konwencja została znowelizowana rozporządzeniem Rady (WE) 871/2004 z dnia 29 kwietnia
2004 roku oraz decyzjÄ… Rady 2005/211/WSiSW z dnia 24 lutego 2005 dotyczÄ…cych
wprowadzenia kilku nowych funkcji do Systemu Informacyjnego Schengen, a także
rozporzÄ…dzeniem (WE) 1160/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 2005 roku
zmieniającego Konwencję Wykonawczą do Układu z Schengen, w zakresie dostępu służb
odpowiedzialnych w Państwach Członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji
pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen.
Jak powszechnie wiadomo zawarcie schengeńskich umów przez niektóre z państw
Wspólnoty Europejskiej miało na celu zapewnienie w praktyce, faktycznej swobody
przepływu osób pomiędzy państwami  sygnatariuszami. Nie jest już jednak powszechną
wiedzą fakt, że układ schengeński był odpowiedzią i wyrazem współpracy państw Beneluksu,
posiadających wcześniej doświadczenie w funkcjonowaniu uproszczonych kontroli
granicznych, na zawarcie 13 lipca 1984 roku przez RFN oraz FrancjÄ™ porozumienia z
Saarbrücken w sprawie uÅ‚atwiania obywatelom obu paÅ„stw przekraczania wspólnej granicy.
1
Obok SIS środkami wyrównawczymi, mającymi na celu wyrównanie  deficytu bezpieczeństwa są:
ujednolicenie standardów kontroli na granicach zewnętrznych, w tym wymogów wizowych oraz postępowania
wobec obcokrajowców; harmonizacja przepisów w dziedzinie polityki azylowej; ściślejsza współpraca
pomiędzy narodowymi służbami policyjnymi, w szczególności w zakresie pościgu (tzw. hot pursuit) i
obserwacji transgranicznej; współpraca sądowa i administracyjna m.in. dotycząca ekstradycji oraz wykonywania
wyroków w sprawach karnych; jednolita polityka wobec handlu narkotykami i innymi środkami odurzającymi a
także posiadania i obrotu bronią palną oraz amunicją. Zob. Konwencja Wykonawcza z 19 czerwca 1990 r. do
Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 r. między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki
Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych
granicach, Dz.Urz. UE L 239 z 22.09.2000, s. 19
Treść Układu z Schengen jest taka sama jak jej poprzedniczki. De facto zatem, rozszerzono
zakres obowiÄ…zywania umowy z Saarbrücken na wszystkie pięć paÅ„stw, które umówiÅ‚y siÄ™, że
do na przestrzeni pięciu lat zbudują unię paszportową. Okres ten był konieczny na
harmonizację prawa, zbudowanie jednolitych środków zastępczych, czyli wypracowanie
skuteczniejszych mechanizmów współpracy policyjnej, sądowniczej, wymiany informacji,
ekstradycji czy wspólnej walki z przestępczością.
Szybko okazało się, że realizacją wizji żywo zainteresowały się kolejne państwa
europejskie. Kolejne istotne rozszerzenia obszaru miały miejsca w 1995 r. i 1999 r. oraz
ostatnie, najbardziej nas interesujÄ…ce, w 2007 r. Obecnie strefÄ™ Schengen tworzÄ… wszystkie
państwa Unii Europejskiej za wyjątkiem Cypru, Bułgarii, Rumunii oraz Wielkiej Brytanii,
Irlandii, które przyjęły tylko niektóre z postanowień dorobku prawnego Schengen2.
Dodatkowo spoza obszaru unijnego do obszaru Schengen włączone są Islandia oraz
Norwegia, które wchodzą w skład Związku Paszportowego Krajów Nordyckich. Warto
dodać, że przyjęcie przepisów wynikającym z Układu z Schengen stało się jednym z
wymogów uzyskania członkostwa w Unii Europejskiej. Całe acquis schengeńskie do ram
prawnych UE włączył Traktat Amsterdamski, co formalnie nastąpiło na podstawie protokołu
B. 2 do TA oraz decyzji Rady z 20 maja 1999 roku3.  Mechanizmem prawnym zastosowanym
w protokole, który umożliwił zróżnicowanie sytuacji prawnej poszczególnych państw
członkowskich była procedura tzw. wzmocnionej współpracy, określona w art. 40 TWE 4.
Załącznik do tego protokołu wyszczególnił akty prawne wchodzące do acquis. W jego skład
weszły nie tylko same konwencje oraz protokoły do nich i układy o przystępowaniu kolejnych
krajów ale również dokumenty wydane przez Komitet Wykonawczy Schengen, który powstał
na mocy Konwencji Wykonawczej.
Na przestrzeni lat dochodzenie do aktualnej sytuacji prawnej, nie było jednak tak
pewne i oczywiste. Początkowo wszak sytuację można było odczytywać tak, że pięć krajów
wewnątrz Wspólnoty utworzyło ekskluzywny klub, w którym ustanawia się wewnętrzne
reguły na polu wcześniej przecież scedowanych kompetencji WE.
Nikt nie może jednakowoż zaprzeczyć, że swobodny przepływ osób, co do którego
odnoszą się postanowienia schengeńskie leży w domenie decyzyjnej WE. W tym samym
czasie TWE zobowiązuje kraje członkowskie do niepodejmowania jakichkolwiek działań
2
Aktualnie w strefie Schengen znajdują się następujące państwa: Belgia, Francja, Holandia, Niemcy,
Luksemburg, Hiszpania, Portugalia, WÅ‚ochy, Austria, Grecja, Dania, Finlandia, Szwecja, Islandia, Norwegia
oraz od grudnia 2007 Czechy, Estonia, Litwa, A
otwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry.
3
Dz.Urz. WE , L 176 z 10.07.1999, s. 1 i 17.
4
Zwalczanie przestępczości w Unii Europejskiej  współpraca sądowa i policyjna w sprawach karnych, op. cit.,
s. 32.
mogących torpedować realizacje celów Traktatu. Nie trzeba już podkreślać, że jednym z nich
jest swoboda przepływu osób. Jak widać, do czasu włączenia dorobku prawnego Schengen w
ramy UE, pozycja kompetencyjna wyglądała na skomplikowaną. W tym kontekście ważkim
przepisem okazuję się być art. 134 Konwencji Wykonawczej, który zaznacza, że
 postanowienia Konwencji stosujÄ™ siÄ™ w takim zakresie, w jakim sÄ… one zgodne z prawem
wspólnotowym 5.
Cztery swobody unijne wpisane są w koncepcję rynku wewnętrznego, o którym
wspomina art. 14 TWE. Zgodnie z ust. 2  rynek wewnętrzny obejmuje obszar bez granic
wewnętrznych, w którym jest zapewniony swobodny przepływ towarów, osób, usług i
kapitału (...) 6. Swoboda przepływu osób, nie wchodząc w szczegóły, dotyka dwóch
wymiarów:
- ekonomicznego  regulującego przemieszczanie się pracowników, i prowadzenia
przez nich działalności gospodarczej, którą stopniowo rozciągnięto na emerytów,
rencistów, studentów i pozostałe osoby, oraz
- prawno  proceduralnego  odnoszącego się do przepisów wizowych, migracyjnych i
azylowych (art. 61-69 TWE)7.
Swoboda przepływu osób została wpisana również w instytucję obywatelstwa Unii
Europejskiej, którą można traktować jako specyficzną więz
miedzy obywatelem a UniÄ…,
podobną pod względem prawnym do tej, która występuję na poziomie narodowym.  Zbliżone
jest to obywatelstwa państwa w tym sensie, że jest określone poprzez prawa i obowiązki
jednostki ustalone w ramach systemu UE, a wynikajÄ…ce z posiadania przez niÄ… obywatelstwa
państwa członkowskiego 8. Jednym z praw podmiotowych przyznanych obywatelowi UE jest
przywilej wyjazdu z państwa ojczystego i wjazdu na terytorium wybranego państwa
członkowskiego.  Każdy obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania się i
przebywania na terytorium Państw Członkowskich (...) 9. Nadto posiada możliwość
swobodnego przemieszczania w tym kraju, przebywania w nim przez określony okres lub
osiedlenia się na stałe oraz korzystania ze wszystkich dobrodziejstw rynku wewnętrznego.
Pojęcie obszaru granic wewnętrznych oznacza, w zasadzie tyle co unia paszportowa.
Podstawowym jej przymiotem jest zniesienie granic wewnętrznych. Wiąże się to dodatkowo z
5
Konwencja Wykonawcza z 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku między
Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w
sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z 22.09.2000, s. 19
6
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
7
Zob. Unia Europejska, t. 1, red. E. Kawecka-Wyrzykowska, E. Synowiec, Warszawa 2004, s. 101 i nast.
8
Prawo Unii Europejskiej  Zagadnienia systemowe, red. J. Barcz, Warszawa 2003, s. 356.
9
Art. 18 ust 1. Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
wprowadzeniem wspólnej polityki wizowej.  Rekompensatą jest zaostrzona kontrola na
granicach zewnętrznych dokonywana w imieniu wszystkich innych krajów biorących udział
w unii paszportowej 10. Stopniowe znoszenie barier fizycznych, technicznych i fiskalnych
pozwoliło, co do zasady na urzeczywistnienie idei rynku wewnętrznego oraz swobody
przemieszczania się i osiedlania obywateli państw członkowskich w obszarze Unii
Europejskiej. Jak już wiemy nadal jednak występują pewne odstępstwa od ogólnej normy.
 Znoszenie barier fizycznych w postaci kontroli granicznych nie było łatwe, gdyż niektóre
państwa członkowskie chciały jak najdłużej zachować tę formę kontroli ze względów
bezpieczeństwa publicznego (...) Do dziś Wielka Brytania oraz Irlandia zachowały jednak
prawo kontroli osób przekraczających granice państwowe, specjalne rozwiązania stosuje
także Dania (są to odstępstwa od tzw. Schengen acquis) 11.
Warto jeszcze nadmienić, że Układ z Schengen wpisał się tendencje ówcześnie
występującą, która nakazywała zawiązywanie formalnych podstaw prawnych dla wspólnych
inicjatyw europejskich w zakresie zwalczania przestępczości. Kraje zaczęły wtedy dostrzegać
że wspólne projekty i kooperacja na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa stały się nie dobrą
wolą lecz koniecznością. Takie inicjatywy jak grupa Trevi, Interpol, Konwencja Dublińska
(jej celem było wyeliminowania obowiązku składania wniosków o przyznanie azylu w wielu
krajach WE) dawały niezbędne ramy instytucjonalne dla działań policyjnych na skalę
międzynarodową. Legły one u podstaw utworzenia w ramach Unii Europejskiej III filaru
ówcześnie tytułowanego jako Współpraca w Zakresie Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw
Wewnętrznych.
Wizja włączenia państw wschodniej Europy do UE wymusiła konieczność dokonania
niezbędnych inwestycji w przyszłe granice zewnętrzne. Z tej przyczyny utworzono instrument
finansowy Schengen (Fundusz Schengen), którego celem była pełna modernizacja i
unowocześnienie systemów kontroli i nadzorowania linii granicznej, punktów granicznych a
także wyposażenie odpowiednich służb w niezbędny sprzęt, potrzebny do skutecznej ochrony
tych granic. Beneficjantami tego projektu było siedem państw, w tym: Estonia, A
otwa, Litwa,
Węgry, Polska, Słowenia i Słowacja. Skala pomocy finansowej w latach 2004  2006 była
10
H. C. Taschner, Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat o Unii Europejskiej: ramy prawne,
w: Układ z Schengen  współpraca policji i organów sprawiedliwości po Maastricht, red. J. Beczała, A
ódz
1998,
s. 16. Europa historycznie rzecz biorąc miała do czynienia z trzema przykładami unii paszportowych.
Najwcześniej znana wiązała się ze współpracą państw Beneluksu. Belgia, Holandia i Luksemburg zniosły
między sobą kontrolę graniczne w zamian za bardziej wzmożone kontrolę  zewnętrzne oraz ścisłą współpracę
organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Podobne doświadczenia w tym zakresie mają państw nordyckie.
Finlandia, Szwecja, Norwegia i Islandia tworzą Związek Paszportowy Krajów Nordyckich. Wreszcie trzecim
przykładem unii paszportowej jest Wielka Brytania, która wraz Republika Irlandii oraz wyspami Kanału La
Manche tworzą obszar swobodnego przemieszczania się bez kontroli służb granicznych.
11
Unia Europejska, op. cit., s. 103.
znaczna. Wystarczy powiedzieć, że w tych latach zainwestowano astronomiczna kwotę 961
mln euro. Bliskie prawdy będzie stwierdzenie, że akcesja nowych państw, w tym Polski nie
mogła by się odbyć gdyby nie solidarność finansowa. Dzięki środkom z instrumentu
finansowego państwa mogły sprostać wyzwaniu stworzenia sprawnego systemu ochrony i
obsługi granic zewnętrznych. W przyszłość również można patrzeć z optymizmem bowiem
na lata 2007  2013 przewiduję się wydać kwotę 1,820 mln euro. Bardziej zainteresowanych
zaciekawi informacja, że zasady zarządzania i monitorowania środków Funduszu Schengen
zostały określone w Decyzji Komisji Europejskiej nr C (2004) 248 z dnia 5 lutego 2004 r.
Warto jeszcze nadmienić, że przystąpienie nowych państw w 2007 roku do strefy
Schengen wydłużyło długość granic lądowych obszaru o 4,278 tys. km oraz długość granic
morskich o 2,120 tys. km.
System Informacyjny Schengen jest to wspólna, teleinformatyczna baza danych o
osobach i przedmiotach, składającą się w istocie z wielu krajowych modułów (N.SIS)12 oraz
jednostki centralnej, usytuowanej w Strasburgu (C.SIS). Francja odpowiada za jednostkÄ™
centralną, która  zawiera pliki danych, które zapewniają poprzez transmisję on-line, aby pliki
danych krajowych modułów zawierały identyczne informacje 13.
Celem systemu jest poprawa skuteczności działania na rzecz porządku i
bezpieczeństwa publicznego, włączając w to bezpieczeństwo narodowe, na obszarze
Schengen. Każde państwo członkowskie wprowadza dane, które są następnie dostępne dla
określonych służb w innym państwie, oczywiście w niezbędnym dla nich zakresie. System
wyposaża w informacje nieodzowne do wykonywania zadań jednostki odpowiedzialne za
bezpieczeństwo publiczne, ochronę granic oraz wydawanie wiz. W trakcie przekraczania
granic zewnętrznych czy podczas standardowej kontroli policyjnej można z łatwością
sprawdzić czy określony przedmiot (np. samochód) bądz
osoba figurujÄ… w systemie. W
sytuacji gdy po odnalezieniu rekordu w bazie danych, okaże się, że osoba jest poszukiwana
przez organy ścigania któregoś z państw członkowskich, bądz
też wyjdzie, że przedmiot jest
12
Przez moduł krajowy (N.SIS) rozumie się polski system informacyjny o którym mowa w art. 92 ust. 2
konwencji Wykonawczej do Układu z Schengen, będący zautomatyzowanym zbiorem danych, w tym danych
osobowych, przetwarzanych przez użytkowników instytucjonalnych na podstawie odrębnych przepisów w
celach kontroli granicznej, innych kontroli policyjnych i celnych a także w celach wydawania wiz, dokumentów
pobytowych i wykonywaniu przepisów o cudzoziemcach. Moduł krajowy obejmuje KSI wraz z użytkownikami
systemu. Zob. Program dostosowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem
Informacyjnym Schengen (SIS) i Systemem Informacji Wizowej (VIS), MasterPlan SIS I VIS PL, Wersja 4.0.
13
Art. 92 ust. 3 Konwencji Wykonawczej z 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985
roku między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki
Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z
22.09.2000, s. 19.
cennym dowodem w trwającym postępowaniu albo jest skradziony, odpowiednie służby będą
mogły natychmiast uruchomić odpowiednie środki działania.
Dane do narodowego modułu SIS zamieszczają wyłącznie pracownicy krajowych biur
SIRENE. Dokonują oni tzw. wpisów14.  Mniej więcej w piętnaście minut po dokonaniu wpisu
przez SIRENE informacja jest już dostępna we wszystkich N.SIS-ach! 15. Czuwają oni nad
koordynacją oraz odpowiedzialni są za rozsyłanie dodatkowych informacji, mogących mieć
istotne znaczenie dla sprawy. Ich zadania można scharakteryzować następująco:
przekazywanie informacji o wpisach dokonywanych w SIS, przestrzeganie określonych
przepisów Konwencji oraz koordynowanie działań pomiędzy organami krajowymi a
odpowiednimi instytucjami międzynarodowymi dbającymi o bezpieczeństwo (np. Interpol).
Współpracują również z innymi biurami SIRENE państw członkowskich. W celu
zapewnienia płynnej współpracy pomiędzy tymi biurami opracowano podręcznik do
Konwencji schengeńskiej pod tytułem SIRENE, który często okazuję się niezbędny we
wzajemnych kontaktach. Trzeba wziąć bowiem pod uwagę wyjątkowo skomplikowane
warunki partnerstwa. Wystarczy jedynie wspomnieć, że w obszarze Schengen ludność
posługuje się ponad dwudziestoma różnymi językami.
 System zbudowany jest w ten sposób, że wszystkie N.SIS-y mają taką sama treść.
N.SIS-y zasilane są danymi z C.SIS-u. I tak na przykład jeśli w Holandii wprowadza się do
bazy danych osobę, która jest niepożądanym obcokrajowcem z kraju trzeciego, holenderska
policja do spraw cudzoziemców wysyła wiadomość do biura SIRENE. Biuro wysyła
wiadomość do C.SIS-u w Strasburgu, z którego to komputera dane zostają niezwłocznie
wysłane do wszystkich N.SIS-ów. Tak więc dane zostają niezwłocznie przesłane przez
Strasburg do holenderskiego, ale też do niemieckiego, francuskiego N.SIS-u. W ten sposób
osiÄ…ga siÄ™ ujednolicenie danych we wszystkich krajach 16.
Architektura systemu, w którym przekazywanie i wymiana danych następuje przez
centralny węzeł oraz fakt, że wykorzystywanie informacji przez kraj, który ich nie
wprowadził do systemu, nie może się odbywać w innym celu, niż dla którego został
wprowadzony, powoduję że możemy mówić o specyficznej konstrukcji, którą można określić
mianem narodowej własności wprowadzanych danych.
14
Wg definicji wpis oznacza zbiór danych wprowadzonych do systemu, umożliwiających właściwym organom
zidentyfikowanie osoby w związku z konkretnym planowanym działaniem. Zob. Art. 3 rozporządzenia (WE) Nr
1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 roku w sprawie utworzenia,
funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), Dz.Urz. UE L 381
z 28.12.2006, s. 4.
15
M.T. Ford-Classen, System Informacyjny Schengen, w: Układ z Schengen  współpraca policji i organów
sprawiedliwości po Maastricht, red. J. Beczała, A
ódz
1998, s. 65
16
Tamże, s. 62.
Porozumienie z Schengen zawiera szeroki wachlarz postanowień odnośnie
gromadzenia, przetwarzania i wymiany danych osobowych, mimo że nie jest jej intencją
tworzenie czy harmonizacja norm w tej dziedzinie. Nie ma co do tego wątpliwości, że
wymiana danych w ramach SIS nie mogłaby się zrealizować, gdyby państwa nie były w
stanie zapewnić jednolicie wysokiego poziomu ochrony danych osobowych. Wspomina o tym
art. 117 Konwencji Wykonawczej, nakazując umawiającym się stronom, przyjęcie do czasu
wejścia w życie aktu, niezbędnych przepisów krajowych mających zapewnić przynajmniej
taki stopień ochrony danych osobowych, który wynika z konwencji nr 108 rady Europy oraz
zalecenia Komitetu Ministrów Rady Europy nr R (87) odnośnie wykorzystywania danych
osobowych w sektorze policji. W tym kontekście, można przyjąć, że bezpośrednie
zastosowanie do Systemu Informacyjnego Schengen oprócz wymienionych wyżej aktów mają
dwa wcześniej już umówione teksty prawne:
- dyrektywa 95/46/WE Parlamentu i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych w
zakresie przetwarzania danych osobowych oraz swobodnego przepływu tych danych,
- rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady o ochronie osób
fizycznych w zwiÄ…zku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy
wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych.
Funkcjonowanie SIS musi się odbywać w ramach poszanowania życia prywatnego,
które również wynika z Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
oraz Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.
System Informacyjny Schengen nie jest zatem wielkim europejskim molochem
informacyjnym, zawierającym dane o wszystkich o wszystkim. Nie jest też tak, że organy
mające dostęp do systemu, w niepohamowany sposób z niego korzystają. Tak jak każda baza
danych w Europie, SIS musi spełniać wymagania bezpieczeństwa danych. Przetwarzanie
zawartych w niej wiadomości musi odbywać się zgodnie z prawem a wprowadzane są
wyłącznie dane określone wg klucza kategorii określonych w przepisach Konwencji
Wykonawczej. Jakiekolwiek odstępstwo od zasady wprowadzania wpisów, tylko w celu
określonym prawem, zgodnie z art. 102 ust. 3 Konwencji Wykonawczej, może być
uzasadnione wyłącznie potrzebą przeciwdziałania poważnemu i bezpośredniemu zagrożeniu
dla porządku i bezpieczeństwa publicznego, bezpieczeństwa narodowego oraz udaremnienia
popełnieniu przestępstwa.
W przypadku osób, informacje powinny zawierać tylko i wyłącznie następujące dane:
a) nazwisko i imiona, wszelkie pseudonimy, wprowadzane, o ile to możliwe, oddzielnie,
b) wszelkie szczególne cechy fizyczne, niepodlegające zmianom,
c) pierwszÄ… literÄ™ drugiego imienia,
d) datą i miejsce urodzenia, płeć,
e) obywatelstwo,
f) informacje o możliwości posiadania broni,
g) informacje o agresywnym temperamencie,
h) przyczynÄ™ wpisu,
i) proponowane działania17.
Ponadto Konwencja wyraz
nie zaznacza, że pozostałe informacje, w szczególności tzw.
dane sensytywne nie mogą być dopuszczone do wykorzystania systemie. Odnośnie osób
przewidziano katalog danych które mogą zostać wprowadzone do bazy. Osoby te muszą
posiadać określone cechy i znajdować się w oznaczonej sytuacji,  Systemem SIS objęte może
zostać jedynie pięć kategorii osób:
a) osoby, które należy aresztować w celu ich ekstradycji,
b) obcokrajowcy, którym odmówiono prawa przekraczania granicy,
c) osoby zaginione lub osoby, których umieszczenie w bezpiecznym miejscu jest celowe
w ich interesie własnym,
d) świadkowie lub inne osoby wezwane do stawienia się przed sądem w związku z
sądowym postępowaniem karnym,
e) osoby inwigilowane 18.
Dane wprowadzane do systemu w zwiÄ…zku z potrzebÄ… aresztowania osoby w celu jej
ekstradycji wprowadzane sÄ… na wyraz
ny wniosek sądu państwa poszukującego jednostki.
Strona umieszczająca wpis jest zobowiązana również do zamieszczenia informacji odnośnie
organu, który wydał wniosek o aresztowanie, wzmianki o tym, czy wydano już nakaz
aresztowania a także kwalifikację prawną czynu, opis okoliczności przestępstwa i w ramach
możliwości konsekwencję związane z popełnieniem tego czynu zabronionego19.
17
Art. 94 ust. 3 Art. 92 ust. 3 Konwencji Wykonawczej z 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14
czerwca 1985 roku między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz
Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z
22.09.2000, s. 19.
18
J. Barta, P. Fajgielski, R. Markiewicz, Ochrona danych osobowych  komentarz, Kraków 2007, s. 99.
19
Strona może wnieść zastrzeżenie do modułu krajowego zakazujące aresztowania osoby do momentu
wyjaśnienia wątpliwości. Zastrzeżenie powinno zostać usunięte nie póz
niej niż w 24 godziny po wprowadzeniu
wpisu. Odmowa dokonania aresztowania może wynikać z przyczyn prawnych lub praktycznych. Szczególnie
dotyczy to sytuacji uzasadnionej skomplikowanym charakterem okoliczności leżących u podłoża wpisu. Termin
może zostać przedłużony do tygodnia. Zob. Art. 95 ust. 3 Konwencji Wykonawczej z 19 czerwca 1990 r. do
Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu,
Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na
wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z 22.09.2000, s. 19.
Dane dotyczące cudzoziemców, którym odmówiono prawa wjazdu również są
wynikiem wcześniej podjętej decyzji właściwego organu administracyjnego lub sądu na
podstawie procedur wynikających z prawa krajowego. U podstaw tego rozstrzygnięcia winna
leżeć uzasadniona obawa wobec zagrożenia dla porządku i bezpieczeństwa publicznego lub
bezpieczeństwa narodowego, na które może narazić obecność wskazanego cudzoziemca.
Podobnie dane o miejscu zamieszkania lub pobytu osób, w sprawie których miejsce
przebywania należy ustalić w związku z toczącym się postępowaniem muszą być
zamieszczane na wniosek odpowiedniego organu sÄ…dowego.
CiekawÄ… kategoriÄ… danych sÄ… wpisy dokonywane z uwagi na przeprowadzenie
szczególnej kontroli lub niejawnego nadzoru. Chodzi tu o inwigilacje, śledzenie podejrzanego
i jego kontrolę. Rekord może zostać zamieszczony w systemie z uwagi na zagrożenie dla
bezpieczeństwa publicznego. Zwłaszcza jeżeli mamy do czynienia z realnym podejrzeniem,
(istnieje wyraz
ny dowód bądz
też ogólna ocena danej osoby, w szczególności na postawie
wcześniej popełnionych przestępstw daje takie przypuszczenie) że wskazany człowiek
planuje popełnić przestępstwo.
Przy wprowadzania danych do SIS należy jeszcze doprecyzować jakie kroki i
czynności w odniesieniu do osoby mają zostać podjęte.
Nie można zapomnieć o tym, że w Systemie Informacyjnym Schengen zamieszczane
są również informacje o przedmiotach potrzebnych w charakterze dowodu w postępowaniu
karnym oraz do celów zajęcia20. Jednak większość danych wprowadzanych do zbioru to dane
osobowe. Co ważne, w formie odkodowanej w systemie występują jedynie informacje o
imieniu i nazwisku oraz dacie urodzenia osoby. Reszta danych przyjmuje postać
zaszyfrowaną.  Umówiono się więc, iż jeśli na określonej pozycji stoi cyfra 1 to osobę tę
należy zaaresztować w celu ekstradycji. Można również wprowadzić informacje co do stopnia
zagrożenia przez dana osobę. W tym celu przewidziano kolejną cyfrę. Ostatnim przykładem
są znaki szczególne. Można wprowadzać do systemu dane o znakach szczególnych, jednak
nie w przypadku znaków, które mogłyby służyć do dyskryminacji lub w samej swej naturze
są dyskryminujące. Nie można więc wprowadzić informacji o tym, że dana osoba jest
20
Do SIS wprowadza się takie kategorie danych o przedmiotach, jak: pojazdy silnikowe o pojemności
przekraczającej 50 cmł, przyczepy i naczepy o masie własnej przekraczającej 750 kg, broń palna, urzędowe
blankiety, wydane dokumenty tożsamości, podejrzane banknoty. Wszystkie te przedmioty są przedmiotem
wpisu, gdy zostały skradzione, wykorzystane w niewłaściwy sposób lub utracone. Zob. Art. 100 Konwencji
Wykonawczej z 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985 roku między Rządami
Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki Francuskiej w sprawie
stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z 22.09.2000, s. 19.
Cyganem. Jednak używając przykładowo liczby 51, funkcjonariusze policji we wszystkich
krajach wiedzą, że poszukiwana osoba ma tatuaże na dłoniach 21.
Strona umieszczając wpis bierze pełną odpowiedzialność za jego prawdziwość,
aktualność i zgodność z prawem. Dlatego też wyłącznie ona jest upoważniona do
dokonywania modyfikacji, uzupełnień, korekt lub usunięć wprowadzonych danych. Jeśli
jednak państwo, które nie jest autorem wpisu ustali, że wiadomość jest nieścisła bądz
jest
zapisana w systemie z pogwałceniem przepisów prawnych, ma obowiązek poinformować
stronę, która wprowadziła wpis. Ta z kolei powinna sprawdzić rekord i dokonać
ewentualnego sprostowania.
Zgodnie z art. 112 Konwencji Wykonawczej  dane osobowe wprowadzane do
Systemu Informacyjnego Schengen do celów wykrywania osób są przechowywane jedynie
przez okres konieczny dla osiągnięcia celów, dla których zostały dostarczone 22. Najpóz
niej
w trzy lata od momentu umieszczenia wpisu, państwo za niego odpowiedzialne dokonuje
oszacowania dalszej potrzeby gromadzenia takich danych. W przypadku informacji
potrzebnych do nadzoru niejawnego okres ten jest skrócony do zaledwie roku.
W zwiÄ…zku z przetwarzaniem danych osobowych w SIS, Konwencja Wykonawcza
przyznała osobom fizycznym odpowiednie prawa. Każda jednostka może rościć pretensje do:
1) wiadomości na temat tego, czy dane o niej traktujące znajdują się w zbiorze.
Może to wyegzekwować w każdym kraju strefy Schengen. Kwestie
proceduralne reguluję prawo krajowe, państwa którego zapytanie dotyczy,
2) do dostępu do danych jej dotyczących, wprowadzanych do SIS na warunkach
określonych w prawie krajowym,
3) sprostowania lub usunięcia danych wadliwych bądz
przechowywanych z
naruszeniem prawa,
4) do sądowej kontroli przetwarzania danych, w tym domagać się o
odszkodowanie,
5) skontrolowania zakresu i sposoby przetwarzania danych za pomocÄ…
odpowiedniego wniosku skierowanego do krajowego organu nadzorczego.
Za szkody spowodowane niewłaściwym wykorzystaniem danych w SIS
odpowiedzialne jest zgodnie z prawem krajowym, państwo  strona Konwencji.
21
M.T. Ford-Classen, op.cit., s. 64.
22
Art. 112 ust.1 Konwencji Wykonawczej z 19 czerwca 1990 r. do Układu z Schengen z dnia 14 czerwca 1985
roku między Rządami Państw Unii Gospodarczej Beneluksu, Republiki Federalnej Niemiec oraz Republiki
Francuskiej w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach, Dz.Urz. UE L 239 z
22.09.2000, s. 19.
Prawo dostępu nie jest jednak absolutne. Jest ono bowiem ograniczone w
przypadkach, w których brak zgody na przekazanie informacji o danych zawartych w
systemie wynika z konieczności wykonania zgodnego z prawem zadania odnoszącego się do
wpisu lub dla ochrony praw i swobód osób trzecich. Dotyczy to również informacji odnośnie
niejawnego nadzoru.
System Informacji Schengen, jako instrument rekompensujÄ…cy zniesienie fizycznej
kontroli na granicach okazał się sukcesem. Od początku był często wykorzystywanym przez
organy ścigania. Roczny bilans wprowadzenia SIS był korzystny. Potwierdziła się
przydatność systemu w praktyce.  W bazie zapisano 3 miliony danych, z pomocą których
dokonano 31,5 tysiąca operacji policyjnych 23. Przy tym należy zaznaczyć, że największy
odsetek informacji dotyczył obcokrajowców, którym należy odmówić prawa wjazdu.
System Informacji Schengen pierwszej generacji charakteryzował się jednak pewną
niedoskonałością. Pomimo swojego zaawansowania nie spełniał wszystkich wymogów
zmieniającej się technologii z jednej strony oraz warunków wynikających z sytuacji
politycznej. Rozszerzenie Unii Europejskiej w 2004 roku wymusiło konieczność włączenia do
strefy Schengen nowych państw.  Dotychczasowa struktura techniczna SIS została
przewidziana do obsługiwania maksymalnie 18 państw i nie była przygotowana do objęcia
nowych instalacji narodowych. Poza tym, postęp techniczny, który miał miejsce w ciągu
ostatniego dziesięciolecia umożliwia przetwarzanie nie tylko danych tekstowych, ale również
innych danych, np. danych biometrycznych 24. Tym samym, w celu stworzenia systemu
dostosowanego do obsługi wszystkich państw członkowskich oraz zastosowania
najnowocześniejszych rozwiązań informatycznych, zdecydowano się na zastąpienie
dotychczasowego systemu, platformą nowej generacji SIS II. Świeższy produkt będzie przede
wszystkim umożliwiał przekazywanie większej ilości różnych kategorii danych. Celem SIS II
jest zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa
i sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Aktualnie oprócz budowy i instalacji Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji trwa również konstrukcja Systemu Informacji Wizowej (VIS  Visa Information
System). Działanie tego drugiego systemu ma przyczynić się do swobodnej wymiany
pomiędzy państwami członkowskimi, informacji o przyznawanych przez nie wizach. Obie
struktury będą oczywiście kluczowym elementem struktury bezpieczeństwa publicznego w
23
M.T. Ford-Classen, op. cit., s. 66.
24
Program dostosowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem Informacyjnym
Schengen (SIS) i Systemem Informacji Wizowej (VIS), MasterPlan SIS I VIS PL, Wersja 4.0, s. 18.
UE. Odpowiedzialność za budowę obu systemów teleinformatycznych nałożono na Komisję
EuropejskÄ….
Podstawa prawna powołania SIS II stanowią: rozporządzenie Rady (WE) nr
2424/2001 z dnia 6 grudnia 2001 roku w sprawie rozwoju Systemu Informacyjnego Schengen
drugiej generacji25 oraz decyzja Rady z dnia 6 grudnia 2001 roku w sprawie rozwoju Systemu
Informacyjnego Schengen drugiej generacji (2001/886/WSiSW)26. Fakt, że ustanowienie SIS
II oparto na dwóch aktach prawnych, wynika jedynie (co podkreślono w preambułach obu
aktów) z potrzeby umożliwienia finansowania projektu z budżetu Unii i nie stanowi
zagrożenia dla integralności systemu. Oba akty prawne określają procedury organizowania i
rozwoju SIS i miały obowiązywać do dnia 31 grudnia 2006 roku, czyli do momentu
wdrożenia systemu w życie. Okazało się jednak, że proces przygotowywania SIS II będzie
musiał trwać dłużej. W celu zapewnienia finansowania na kontynuacje projektu zdecydowano
się przedłużyć obowiązywanie dokumentów. W tym celu wydano rozporządzenie Rady (WE)
nr 1988/2006 z dnia 21 grudnia 2006 roku, zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie (WE) nr 2424/2001 w
sprawie rozwoju Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji oraz decyzjÄ™ Rady z
dnia 21 grudnia 2006 roku (2006/1007/WSiSW), zmieniajÄ…cÄ… decyzjÄ™ Rady
2001/886/WSiSW.
Szczegółowe regulacje odnośnie działania i korzystania z SIS II odnalez
ć można w
następujących aktach prawnych UE:
- rozporzÄ…dzenie (WE) Nr 1987/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20
grudnia 2006 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu
Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)27,
- decyzja Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i
użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)
(2007/533/WSiSW)28,
- rozporzÄ…dzenie (WE) nr 1986/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20
grudnia 2006 roku w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w państwach
członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji pojazdów do Systemu
Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)29,
25
Dz.Urz. UE L 328 z 13.12.2001, s. 4.
26
Dz.Urz. UE L 328 z 13.12.2001, s. 1.
27
Dz.Urz. UE L 381 z 28.12.2006, s. 4.
28
Dz.Urz. UE L 205 z 7.08.2007, s. 63
29
Dz.Urz. UE L 381 z 28.12.2006, s. 1.
- decyzje Komisji 2007/170/WE30 i 2007/171/WE31 z dnia 16 marca 2007 roku
ustanawiajÄ…ce wymogi sieciowe dla Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji (SIS II).
Przeciągające się prace nad uruchomieniem SIS II i konieczność podłączenia do
systemu nowych państw obszaru Schengen wymusiły znalezienie innego rozwiązania
technicznego. Z pomocą przyszła koncepcja zaproponowana przez stronę portugalską. Projekt
o nazwie SISone4ALL jest tymczasowym rozwiązaniem funkcjonalnym, umożliwiającym
państwom, które wstąpiły do strefy na korzystanie z obecnego systemu SIS. Rozwiązanie to
okazało się być trafnym i pozwoliło na wcześniejszą akcesję nowych krajów. SISone4ALL
będzie wykorzystywany do czasu pełnego uruchomienia SIS II w całym obszarze Schengen.
Cel SIS II jest znacznie szerszy od obecnego celu SIS. Ten powiększony zakres
wynika przede wszystkim z dodania do SIS II nowych funkcji i możliwości dostępu. Nowe
elementy to m.in. poszerzony dostęp do zbioru (Europol, Eurojust, prokuratorzy krajowi,
organy odpowiedzialne za rejestracje pojazdów), wzajemne powiązania pomiędzy wpisami,
dodanie nowych kategorii wpisów (w tym dane biometryczne) oraz wspólna platforma
techniczna Å‚Ä…czona z Systemem Informacji Wizowej. Europejski Inspektor ochrony Danych
Osobowych stanął na stanowisku, że nowe funkcje, które wywołały trwające już lata dyskusje
na temat zmiany celu SIS, przekształcą go z narzędzia kontroli w system sprawozdawczo 
śledczy32.
SIS II podobnie jako jego poprzednik składa się z systemu centralnego (C-SIS II),
systemów krajowych (N-SIS II) oraz infrastruktury łączności pomiędzy wsparciem
technicznym dla systemu centralnego (CS-SIS II) a interfejsem krajowym (NI-SIS II).
Nowością w porównaniu z SIS jest zaplecze rezerwowe dla wykonującej funkcje nadzorcze i
administracyjne, centrali w Strasburgu. Węzeł zastępczy mieści się w Sankt Johann im
Pongau w Austrii.
W zdecydowanej większości przepisy w stosunku do kategorii danych, dostępu do
zbioru, warunków ich przetwarzania oraz praw osób, których dotyczą są znane z wcześniej
30
Dz.Urz. UE L 79 z 20.03.2007, s. 20.
31
Dz.Urz. UE L 79 z 20.03.2007, s. 29.
32
Zob. Opinia Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie wniosku dotyczÄ…cego decyzji Rady w
sprawie utworzenia, działania i wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II),
wniosku dotyczÄ…cego rozporzÄ…dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia, eksploatacji i
wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), wniosku dotyczÄ…cego
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w Państwach
Członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji (SIS II), Dz.Urz. UE C 91 z 19.04.2006, s. 38.
zastosowanych rozwiązań prawnych. Warto jednak pochylić się nad kilkoma uregulowaniami,
które stanowią niewątpliwe novum w Systemie Informacyjnym Schengen.
Przede wszystkim w przypadku SIS II, przewidziano odniesienie do celowości i
potrzeby dokonania określonego wpisu. Art. 21 zwraca uwagę, że państwo członkowskie
przed podjęciem decyzji o zamieszczeniu informacji w systemie, powinno wcześniej starannie
oszacować czy dany przypadek jest wystarczająco stosowny, odpowiedni oraz ważny by
znalez
ć się w zbiorze. Wydaje się, że uregulowanie to jest wynikiem wcześniejszych
doświadczeń związanych z funkcjonowaniem SIS. Ustawodawca europejski podjął próbę w
formie zalecenia, przeciwdziałania  przeładowywania bazy danych SIS II niepotrzebnymi
informacjami. Powszechnie znane jest już bowiem zjawisko zapychania banków danych i ich
niekontrolowanego rozrostu, co skutkuję niewydolnością systemów.
Rozdział IV rozporządzenia (WE) Nr 1987/2006 i decyzji 2007/533/WSiSW zajmuję
się kwestią wpisów w odniesieniu do obywateli państw trzecich. Do kategorii danych
będących przedmiotem wpisu w stosunku do tych znanych z SIS, na szczególną uwagę
zasługuje dodanie się m.in. informacji o wszelkich szczególnych i obiektywnych cechach
fizycznych, które nie podlegają zmianom a także fotografie i odciski palców33. Odnośnie tych
ostatnich rozporządzenie i decyzja ustanowiły szczególne reguły postępowania. Warto się im
przyjrzeć dokładniej.  Fotografie i odciski palców są wykorzystywane pod warunkiem
spełnienia następujących wymogów:
a) wprowadzane są dopiero po specjalnej kontroli jakości stwierdzającej, czy spełniają
minimalny standard jakości danych (...),
b) wykorzystywane są jedynie w celu potwierdzenia tożsamości obywatela kraju
trzeciego (...),
c) jak tylko stanie się to możliwe, fotografie i odciski palców mogą być także
wykorzystywane w celu określenia tożsamości obywatela państwa trzeciego na
podstawie znaku biometrycznego 34.
33
Informacje, które mogą być zamieszczone w rekordzie: nazwisko(-a) i imię (imiona), nazwisko (-a) rodowe,
poprzednio używane imiona/nazwiska oraz wszelkie pseudonimy, które mogą być wpisywane oddzielnie;
wszelkie szczególne, obiektywne cechy fizyczne niepodlegające zmianom; miejsce i data urodzenia; płeć;
fotografie; odciski palców; obywatelstwo (-a); informacja, czy dana osoba jest uzbrojona, agresywna lub czy jest
uciekinierem; powód wpisu; organ dokonujący wpisu; odesłanie do decyzji będącej powodem wpisu; działania,
jakie należy podjąć; odsyłacz lub odsyłacze do innych wpisów dokonanych w SIS II, rodzaj przestępstwa.
34
Art. 22 rozporzÄ…dzenia (WE) nr 1986/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 roku w
sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w państwach członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji
pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) oraz decyzji Rady z dnia 12 czerwca
2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji (SIS II) (2007/533/WSiSW), Dz.Urz. UE L 381 z 28.12.2006, s. 1; Dz.Urz. UE L 205 z 7.08.2007, s.
63.
Nadto, decyzja zawiera dodatkowe uregulowania w odniesieniu do wpisów
dotyczących osób poszukiwanych w celu ich aresztowania i wydania lub ekstradycji. Oprócz
znanego wcześniej obowiązku umieszczania wpisu na wyraz
ny wniosek właściwego organu
sądowego, dane są wprowadzane również na podstawie  nakazów aresztowania wydawanych
zgodnie z umowami, które Unia Europejska zawarła pomiędzy państwami trzecimi na
podstawie art. 24 i 38 Traktatu UE w celach związanych z wydawaniem osób na podstawie
nakazu aresztowania i które przewidują przekazywanie takiego nakazu aresztowania za
pośrednictwem Systemu Informacyjnego Schengen 35.
Nowością jest również zamieszczanie w SIS II informacji na temat osób
poszukiwanych na podstawie europejskiego nakazu aresztowania. Państwo członkowskie
będące inicjatorem tego typu wpisu musi przekazać następujące informacje:
a) tożsamość i obywatelstwo osoby, do której skierowany jest wniosek;
b) nazwisko i imiÄ™, adres, telefon i faks oraz adres e-mail wydajÄ…cego nakaz organu
sÄ…dowego;
c) dowody istnienia podlegającego wykonaniu wyroku, środka zabezpieczającego lub
jakiegokolwiek innego podlegajÄ…cego wykonaniu orzeczenia sÄ…dowego majÄ…cego
analogiczny skutek prawny;
d) charakter i kwalifikacja prawna przestępstwa;
e) opis okoliczności popełnienia przestępstwa, w tym jego czas i miejsce oraz stopień
jego popełnienia przez osobę, której dotyczy wniosek;
f) orzeczona kara, jeśli istnieje prawomocny wyrok, lub skala przewidzianych za to
przestępstwo kar w świetle prawodawstwa wydającego nakaz Państwa
Członkowskiego;
g) jeśli jest to możliwe, inne skutki przestępstwa36.
Ciekawym novum jest również zastosowanie instytucji informacji uzupełniających.
Polega ona na tym, że do wpisów o osobach poszukiwanych w celu ekstradycji i
aresztowania, państwo które jest autorem rekordu może dodać dane posiłkowe. Ma dzięki
temu sposobność poinformować pozostałe strony o tym, jaki organ wydał nakaz aresztowania
lub inny dokument o identycznym skutku, czy istnieje podlegajÄ…cy wykonaniu wyrok,
35
Art. 26 ust. 2 decyzji Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania
Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (2007/533/WSiSW), Dz.Urz. UE L 205 z
7.08.2007, s. 63
36
Decyzja ramowa Rady 2002/584/WSiSW z dnia 13 czerwca 2002 roku w sprawie europejskiego nakazu
aresztowania i procedury wydawania osób między Państwami Członkowskimi, Dz.Urz. UE L 190 z 21.11.2002,
s. 1.
kwalifikację prawną czynu, opisać okoliczności, i konsekwencje przestępstwa oraz zamieścić
wszelkie inne użyteczne dane.
Oprócz tego przewidziano w nowym systemie rozwiązanie dla sytuacji, w której w
trakcie dokonywania nowego wpisu okazuję się, że w systemie figuruję już osoba z
identycznym opisem tożsamości. W takiej sytuacji biuro SIRENE zwraca się do organu
wnioskującego o umieszczenie wpisu w systemie o wyjaśnienie sytuacji. Jeśli wyjdzie, że oba
rekordy dotyczÄ… tej samej osoby, biuro SIRENE stosuje w takiej sytuacji procedurÄ™
dokonywania wielokrotnych wpisów (strona umieszczająca kolejny rekord uzgadnia jego
dokonanie ze stroną, która wprowadziła wpis jako pierwsza w oparciu o procedurę wymiany
informacji dodatkowych). Jeżeli okaże się, że chodzi o różne osoby, biuro dokonuje wpisu,
dodając dane koniecznie do wyeliminowania błędnej identyfikacji37.
Kolejnym mechanizmem wartym uwagi, jest uruchomienie tzw. odsyłaczy do innych
wpisów. Państwo członkowskie może wygenerować taki odsyłacz, do innych rekordów, które
wprowadza do SIS II. Ma to na celu, wykorzystując aplikacyjne możliwości powiązać
sprawy, pomiędzy którymi występuję korelacja i w ten sposób ułatwić wyszukiwanie wpisów,
które ze względu na charakter kazusu należy odczytywać łącznie.
W sprawie praw jednostek odnośnie przetwarzania danych w Systemie
Informacyjnym Schengen drugiej generacji, akty prawne w tej kwestii pozostajÄ… zgodne ze
wcześniejszymi regulacjami. Wprowadzono jedynie kosmetyczną zmianę mającą na celu
poprawienie a raczej przyspieszanie samej procedury informowania obywatela. Ustawodawca
europejski tym razem przyznaje, że dana osoba powinna być informowana o tym czy jej dane
znajdują się w zbiorze  możliwie szybko, a w każdym razie nie póz
niej niż 60 dni od daty
złożenia przez nią wniosku o dostęp, lub wcześniej, jeżeli prawo krajowe przewiduję krótszy
okres 38. Ponadto, o działaniach, które podjęto w sprawie osoby, która skorzystała z prawa do
korekty lub usunięcia danych, jednostka winna być poinformowana nie póz
niej niż w trzy
miesiące od daty złożenia wniosku, lub oczywiście wcześniej, w przypadku gdy prawo
krajowe tak stanowi.
InteresujÄ…cym zagadaniem z punktu widzenia ochrony danych osobowych w
perspektywie nowych rozwiązań normatywnych jest kwestia dostępu do SIS II. Prawo
37
Zob. Art. 35 rozporzÄ…dzenia (WE) nr 1986/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006
roku w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w państwach członkowskich za wydawanie świadectw
rejestracji pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), Dz.Urz. UE L 381 z
28.12.2006, s. 1
38
Art. 58 ust. 6 decyzji Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania
Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (2007/533/WSiSW), Dz.Urz. UE L 205 z
7.08.2007, s. 63.
korzystania z informacji umieszczonych w systemie co do zasady mają organy, które
posiadały dostęp już wcześniej, czyli instytucje odpowiedzialne za kontrole graniczne, inne
kontrole policyjne i celne oraz organy rozpatrujÄ…ce wnioski wizowe. Poza tym przywilej ten
w zakresie potrzebnym do wykonywania swoich zadań powierzono również urzędom
odpowiedzialnym za wydawanie świadectw rejestracji pojazdów.
W nowych postanowieniach, uwagę zwraca włączenie do kręgu podmiotów z prawem
dostępem do SIS II, krajowych organów sądowych wraz z jednostkami pełniącymi wobec
nich funkcje koordynującą. O ile powyższe rozwiązanie wydaję się być racjonalnym i nie
wzbudza wątpliwości to kolejne rozszerzenie uprawnienia nie jest już tak bezsporne. Oprócz
sądom możliwość dostępu i bezpośredniego przeszukiwania bazy przyznano również takim
podmiotom, jak: Europejski UrzÄ…d Policji (Europol) oraz Eurojust. Od razu zaznacza siÄ™
jednak, że zarówno  Europol jak i oddelegowani przedstawiciele Eurojust i ich asystenci
mogą mieć dostęp wyłącznie do tych danych, które są im potrzebne do wykonywania ich
zadań 39. Wniosek jest zatem następujący. Wykorzystywanie danych SIS II przez organy
mające prawo dostępu w rzeczywistości podlega ograniczeniom, wynikającym z faktu, że
podmioty zasadniczo mają dostęp wyłącznie w celu wykonywania określonych działań.
Mimo to, Europejski Inspektor Ochrony Danych wielokrotnie artykułował swoje
wątpliwości co do uregulowania tematu dostępu. W swojej opinii wytknął, że niektóre organy
nie są w stanie podjąć działań określonych w definicji wpisu. Zatem ich uczestnictwo w
systemie bezpieczeństwa ma charakter raczej informacyjny i przez to bierny. Dlatego też
EIOD zalecił, iż  przyznając jakiemukolwiek organowi dostęp do SIS II należy stosować
ściśle określone warunki:
- dostęp musi być spójny z ogólnym celem SIS II oraz zgodny z jego podstawa prawną;
- należy dowieść potrzeby dostępu do danych zawartych w SIS II;
- sposób wykorzystywania danych musi zostać jasno zdefiniowany, wraz ze wszystkimi
ograniczeniami;
- warunki dostępu muszą być jasno zdefiniowane i ograniczone (...);
- fakt, że organy mają dostęp do danych zawartych w SIS II nie może stanowić
podstawy do wpisywania lub przechowywania danych w systemie, jeżeli nie są one
przydatne dla wpisu, którego cześć stanowią;
39
Art. 43 decyzja Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania
Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (2007/533/WSiSW), Dz.Urz. UE L 205 z
7.08.2007, s. 63
- okres zatrzymywania danych nie może zostać przedłużony, jeżeli nie jest to konieczne
do celów, dla których dokonano wpisu 40.
Podsumowując należy stwierdzić, że System Informacji Schengen udało się
zaprojektować w taki sposób, by łączył w sobie funkcjonalność i realizował główny cel w
postaci wymiany informacji o poszukiwanych osobach i przedmiotach, spełniając przy tym
odpowiednie wymogi ochrony danych i ich bezpieczeństwa. W przepisach zawarto pożądane
rozwiązania spełniające europejskie standardy ochrony danych. Wpisy są przechowywane w
systemie nie dłużej, niż jest to konieczne do osiągnięcia celów. Nie mogą one być
przekazywane ani udostępniane stronom trzecim ani organizacjom międzynarodowym
(wyjątkiem jest tutaj współpraca z Interpolem). Ponadto krajowe organy nadzorcze
monitorują zgodność wykorzystywania danych z prawem.
Przetwarzanie danych osobowych w ramach działań, które opierają się na zarządzaniu
informacjami zawartymi w SIS II odbywać się musi w oparciu o zasady zawarte w konwencji
nr 108, którą wszystkie państwa obszaru Schengen ratyfikowały oraz dyrektywy 95/46/WE.
Instytucje i organy wspólnotowe podczas wypełniania swoich zadań, jako podmiotów
uczestniczących w dostępie do systemu, musze przestrzegać z kolei norm rozporządzenia
(WE) nr 45/2001. Wreszcie organy policji przetwarzające dane muszą uwzględniać wytyczne
wypływające z rekomendacji R (87) Komitetu Ministrów Rady Europy.
Obecnie trwają testy platformy, których celem jest dokonanie oceny czy system może
funkcjonować zgodnie z wymaganiami technicznymi i funkcjonalnymi określonymi w
instrumentach prawnych SIS II. Komisja sprawdza czy centralny system SIS II może zostać
podłączony do komponentów krajowych państw członkowskich. Sprawdzić trzeba interakcję
pomiędzy między centralnym systemem SIS II a systemami krajowymi. W trakcie testów, w
szczególności brane są pod uwagę wymagania funkcjonalne, takie jak odporność, dostępność
oraz wydajność.
Problematyka zwiÄ…zana z budowÄ… Systemu Informacji Wizowej (VIS) uregulowana
została przede wszystkim w decyzji Rady z dnia 2004 roku w sprawie utworzenia Systemu
Informacji Wizowej (VIS) (2004/512/WE)41. Poza tym kwestię VIS podejmują również takie
dokumenty, jak: rozporzÄ…dzenie (WE) nr 526/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
40
Opinia Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie wniosku dotyczÄ…cego decyzji Rady w sprawie
utworzenia, działania i wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), wniosku
dotyczÄ…cego rozporzÄ…dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia, eksploatacji i
wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), wniosku dotyczÄ…cego
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w Państwach
Członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji (SIS II), Dz.Urz. UE C 91 z 19.04.2006, s. 38.
41
Dz.Urz. UE L 213 z 15.06.2004, s. 5.
15 marca 2006 ustanawiające wspólnotowy kodeks zasad regulujących przepływ osób przez
granice (kodeks graniczny Schengen)42, rozporzÄ…dzenie Rady (WE) 2252/2004 w sprawie
norm dotyczących zabezpieczeń i danych biometrycznych w paszportach i dokumentach
podróży wydawanych przez Państwa Członkowskie43, decyzja Komisji 2006/752/WE z dnia 3
listopada 2006 roku ustanawiajÄ…ca lokalizacjÄ™ Systemu Informacji Wizowej (VIS) w fazie
jego rozwoju44, decyzja Komisji 2006/648/WE z dnia 22 września 2006 roku ustanawiająca
specyfikacje techniczne dotyczące norm przyjętych dla cech biometrycznych na potrzeby
Wizowego Systemu Informacyjnego45.
Rozwój i uruchomienie Systemu Informacji Wizowej odbywa się w dwóch etapach.
Pierwszy od momentu przyjęcia decyzji Rady 2004/512/WE, dotyczył stworzenia podstaw
prawnych dla VIS, oraz zapewnienia mu środków budżetowych na realizacje niezbędnych
prac. Druga faza to dokładne zaprojektowanie cech i elementów funkcjonalnych,
instytucjonalnych, materialnych oraz proceduralnych systemu. Chodzi o określenie zasad
funkcjonowania VIS oraz zasad odpowiedzialności za system.
Podstawowym celem dla którego budowany jest VIS jest umożliwienie wymiany
danych wizowych między państwami członkowskimi. Upoważnione do tego organy krajowe
będą miały prawo wprowadzać i uaktualniać dane wizowego a także konsultować się
odnośnie zamieszczonych informacji. Podobnie jak w przypadku SIS, System Informacji
Wizowej będzie się składał z systemu centralnego (C-VIS) oraz komponentów krajowych (N-
VIS). System ma przyczynić się m.in. do usprawnienia zarządzania wspólna polityką wizową,
udoskonalenia współpracy konsularnej oraz procesu konsultacji w związku z wnioskami oraz
podejmowaniem odnośnych decyzji oraz pomóc w lepszej identyfikacji nielegalnych
imigrantów. Dodatkowymi korzyściami płynącymi z uruchomienia systemu mogą być:
usprawnienie walki z oszustwami, ułatwienie odpraw na zewnętrznych przejściach
granicznych oraz poprawa bezpieczeństwa wewnętrznego.
Aktualnie trwa opracowywanie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu, które
zostaną dokładnie opisane w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
Systemu Informacji Wizowej (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy Państwami
Członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych. Projekt tego dokumentu jest obecnie
niemal w całości opracowany. Przewiduję się, że przesłanie go do dziennika urzędowego UE
może nastąpić w czerwcu.
42
Dz.Urz. UE L 105 z 13.04.2006, s. 1.
43
Dz.Urz. UE L 385 z 29.12.2004, s. 1.
44
Dz.Urz. UE L 305 z 4.11.2006, s. 13.
45
Dz.Urz. UE L 267 z 27.09.2006, s. 41.
Warto przyjrzeć się niektórym postanowieniu tego projektu. Zawiera on  zamknięty
wykaz właściwych organów, innych niż organy odpowiedzialne za wydawanie wiz
dysponującym prawem dostępu do systemu. Są to:
- organy właściwe do przeprowadzania kontroli wizowych na granicach zewnętrznych i
w obrębie terytorium państwa członkowskiego,
- właściwe organy imigracyjne,
- właściwe organy zajmujące się sprawami azylu 46.
Podobnie jak w przypadku SIS państwa wcześniej deklarują, które z ich
wewnętrznych organów będą posiadać dostęp do VIS. Ograniczony cel systemu ma stać na
straży wykorzystywania danych zgodnie z prawem.
Projekt zawiera rozdział poświęcony ochronie danych osobowych. Przewiduje się w
nim m.in. wykorzystywanie danych biometrycznych, na potrzeby skutecznej identyfikacji.
Komisja ma zamiar wprowadzić jednolity format wiz, zawierający mikrochip, w którym
ukryte będą dwa identyfikatory biometryczne: skany odcisków palców i twarzy. Ponadto
wprowadza się ogólna zasadę przechowywania danych przez okres pięcioletni.
W sprawie projektu głos zdążył już zabrać Europejski Inspektor Ochrony Danych.
Uznaję on korzyści płynące z wykorzystania danych biometrycznych ale jednocześnie
podkreśla poważne konsekwencje wynikające z ich wykorzystania oraz sugeruje
wprowadzenie surowych ograniczeń w tym zakresie.  Tylko precyzyjne określenie celów
pozwoli na właściwą ocenę proporcjonalności i adekwatności przetwarzania danych
osobowych, która jest niezwykle istotna z powodu charakteru danych (w tym danych
biometrycznych) i skali przewidzianej operacji przetwarzania 47. Opinia ta nabiera
szczególnego znaczenia jeśli wez
miemy pod uwagę fakt, że żaden z dotychczas istniejących
zbiorów wykorzystujących dane biometryczne (nawet uważana za duża baza danych
odcisków palców FBI w Stanach Zjednoczonych) nie dorównuje rozmachem i wielkością
budowanym systemom SIS II i VIS
Warto jeszcze wspomnieć, że następnym krokiem po przyjęciu rozporządzenia
odnoszącego się I filaru UE, będzie uchwalenie decyzji, tworzonej pod kątem III filara UE,
która rozstrzygnie rolę tzw. służb strzegących porządku prawnego (Law Enforcement
Authorities) w opisywanych systemach.
46
Opinia Europejskiego Inspektora Danych w sprawie wniosku dotyczÄ…cego rozporzÄ…dzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie Systemu Informacji Wizowej (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy
Państwami Członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych, Dz.Urz. UE C 181 z 23.07.2005, s. 13.
47
Opinia Europejskiego Inspektora Danych w sprawie wniosku dotyczÄ…cego rozporzÄ…dzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie Systemu Informacji Wizowej (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy
Państwami Członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych, Dz.Urz. UE C 181 z 23.07.2005, s. 13.
Pod względem infrastrukturalnym oba systemy będą skonsolidowane. Pomiędzy
Systemem Informacyjnym Schengen II a Systemem Informacji Wizowej przewidziana jest
bowiem wspólna platforma techniczna. Komisja Europejska zadecydowała o połączeniu
zamówień na projekt techniczny, rozbudowę i rozmieszczenie obu systemów, których
realizacja właśnie trwa. Planuję się, że z obu systemów w pełni będzie można korzystać
dopiero w połowie 2009 roku.
W podsumowaniu warto podkreślić, że zarówno SIS drugiej generacji oraz jak i VIS
są elementami większej całości. Występują bowiem w procesie stopniowego ustanawiania
przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości, w którym Unia Europejska powinna
zapewnić w tym samym czasie swobodny przepływ osób oraz wysoki poziom
bezpieczeństwa.
Wagę przedsięwzięcia, które już udało się osiągnąć w Europie pięknie zobrazowuje
relacja z nietypowego pytania, które wystosowała, przy okazji jakiejś sprawy, strona
amerykańska, której zachowanie być może potwierdza pewien znany stereotyp, ale
jednocześnie oddaje rozumienie systemu na świecie.  Krótki czas temu nasze biuro Interpolu
otrzymało korespondencję z Waszyngtonu, zawierającą pytanie, gdzie znajduje się kraj o
nazwie Schengen. Szukaliśmy we wszystkich naszych mapach, nie mogliśmy go jednak
znalez
ć 48.
2. Polska droga do Schengen
O polskich aspiracjach można mówić już na etapie rozmów negocjacyjnych
prowadzonych z krajami ubiegającymi się o członkostwo w Unii Europejskiej. Polska
zadeklarowała wtedy gotowość do wdrożenia dorobku prawnego Unii Europejskiej w
obszarze wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Niewątpliwie był to pierwszy krok
na drodze do zniesienia rogatek na granicach wewnętrznych obszaru schengeńskiego.
Początkowo przyjęto regulacje z zakresie wprowadzenia obowiązku wizowego dla obywateli
państw, znajdujących się na tzw.  czarnej liście Unii Europejskiej, czyli krajów potencjalnie
najbardziej zagrażających bezpieczeństwu. Ponadto dużą uwagę poświęcono na wzmocnienie
infrastruktury granicznej. Następnie rozpoczęto proces przygotowania polskiej administracji
do stopniowej i efektywnej implementacji porządku prawnego wspólnoty. Odnośnie
48
M.T. Ford-Classen, op. cit., s. 61.
wdrożenia uregulowań związanych z obszarem Schengen opracowano rządowe programy
strategiczne, które stały się mapą przyszłych działań49.
5 listopada 2004 roku we wnioskach ze szczytu Rady Europejskiej w Hadze wezwano
Radę, Komisję oraz państwa członkowskie do podjęcia niezbędnych kroków umożliwiających
zniesienie granic wewnętrznych w nowych państwach członkowskich. Zgodnie z Traktatem
Akcesyjnym, od dnia przystąpienia, Polska musiała przyjąć na siebie zobowiązanie do
stosowania norm schengeńskich. Nie wszystkie jednak przepisy można było przyjąć
natychmiast. Część z nich wymagała uprzednich działań dostosowujących stan infrastruktury
technicznej bÄ…dz
informatycznej do poziomu pożądanego. Tak było w przypadku
uruchomienia w Polsce systemu SIS a konkretniej SISone4ALL. W tym celu Komitet
Integracji Europejskiej sporządził 15 sierpnia 2001 roku strategiczny harmonogram prac
opisany pod nazwą  Plan Działania w zakresie wdrażania dorobku prawnego Schengen w
Polsce (Poland  Schengen Action Plan) , który corocznie jest aktualizowany o nowe
priorytety i przewidywane terminy. Trzeba także zaznaczyć, że działania administracyjno -
techniczne i organizacyjne w zakresie ochrony granic zewnętrznych UE na polskim odcinku
opisane sÄ… w dokumencie pt.  Strategia Zintegrowanego ZarzÄ…dzania GranicÄ… . Polska ze
względów oczywistych jest szczególnie narażona na całą paletę przestępstw, nadużyć i
bezprawia związanego z nielegalnym przemytem osób i przedmiotów na teren UE. Wystarczy
wiedzieć, że odpowiadamy za jeden z najdłuższych odcinków wspólnej granicy zewnętrznej.
Jej długość lądowa z Rosją, Białorusią oraz Ukrainą wynosi 1163 km. Od 2004 roku do końca
2006 roku, Polska otrzymała na ogólną poprawę bezpieczeństwa i uszczelnienie granic 313,
87 milionów euro z Funduszu Schengen.
Dokładny opis projektu budowy polskiego komponentu Systemu Informacyjnego
Schengen został zaprezentowany w rządowym dokumencie  Program dla uczestnictwa
Rzeczypospolitej Polskiej w realizacji tytułu IV Konwencji Wykonawczej Schengen
(MasterPlan SIS II PL wersja 3.1), który został przyjęty przez Radę Ministrów w dniu
28.06.2006 roku. Jego rozwinięcie stanowi wersja 4.0, poszerzona w stosunku do starszej, o
treści dotyczące projektu SISone4ALL.
Program dostosowania administracji państwowej do współpracy z SIS i VIS jest
realizowany w dwóch etapach. Celem strategicznym pierwszego etapu, który został
pomyślnie sfinalizowany było podłączenie Krajowego Systemu Informatycznego50 do
49
 Plan działania w zakresie wdrażania dorobku prawnego Schengen w Polsce oraz  Strategia Zintegrowanego
ZarzÄ…dzania GranicÄ… .
50
KSI to zespół współpracujących ze sobą urządzeń, oprogramowania, procedur, przetwarzania informacji,
narzędzi programowych, zastosowanych w celu przetwarzania danych oraz infrastrukturę telekomunikacyjną,
umożliwiające organom administracji publicznej i organom wymiaru sprawiedliwości przekazywanie oraz
systemu SIS (dokładnie SIS 1+). Kryterium sukcesu pierwszego etapu było pozytywne
przejście procesu ewaluacji Schengen w zakresie SIS/SIRENE. Była to procedura kontroli i
ocen przygotowania organów administracji do pełnej realizacji dorobku Schengen,
przeprowadzona we wszystkich państwach aspirujących do przystąpienia do strefy. W
misjach ewaluacyjnych uczestniczyli eksperci ze starych państw członkowskich, którzy po
dokonaniu oceny przedstawiali swoje rekomendacje Radzie Unii Europejskiej. Tylko w roku
2006 przeprowadzono 58 misji ewaluacyjnych odnośnie takich zagadnień, jak: ochrona
danych, współpraca policyjna, lądowe, morskie i powietrzne kontrole graniczne. Z kolei misji
poświęconych wyłącznie Systemowi Informacyjnemu Schengen, dla przykładu w roku 2007
odbyło się dziewięć.
Celami strategicznymi i operacyjnymi w przypadku Polski było, po pierwsze
zbudowanie Krajowego Systemu Informatycznego wraz z Centralnym Węzłem Polskiego
Komponentu SIS dostosowanego do wymagań SISone4ALL. Po drugie dostosowanie
systemów teleinformatycznych użytkowników instytucjonalnych do płynnej współpracy z
systemem głównym. Wreszcie zapewnienie harmonii polskiego prawa z normami dorobku
schengeńskiego.
Dopiero po szczęśliwie zakończonym procesie ewaluacyjnym, po którym Rada
uzyskała pewność co do tego, że dla przykładu w Polsce, wdrożono odpowiednie
mechanizmy, możliwe było przyłączenie kraju do strefy Schengen. Wymagało to uprzedniej
zgody na poziomie europejskim, potwierdzającej gotowość nowych państw.
Zadośćuczynieniem tego była decyzja Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie
stosowania przepisów dorobku Schengen w Republice Czeskiej, Republice Estońskiej,
Republice A
otewskiej, Republice Węgierskiej, Republice Malty, Rzeczypospolitej Polskiej,
Republice SÅ‚owenii i Republice SÅ‚owackiej51.
Jak już wiadomo, przy podłączaniu narodowych komponentów nowych państw
zastosowano portugalską propozycję techniczną. SISone4ALL w Polsce zakładał
wykorzystanie istniejącej już infrastruktury teleinformatycznej oraz jej rozbudowę i
dostosowanie do warunków schengeńskich.  Koncepcja budowy polskiej części SISone4ALL
oparta jest na zatwierdzonym przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w dniu 6
lutego 2007 roku dokumencie pn. Podstawowe założenia i ograniczenia projektowe dotyczące
dostęp do danych gromadzonych w SIS oraz VIS. Zob. ustawa z dnia 14 września 2007 r. o udziale
Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej, Dz.U.
2007, Nr 165, poz. 1170.
51
Dz.Urz. UE L 179 z 7.07.2007, s 46.
budowy polskiej części systemu SISone4ALL 52. Implementacja zakładała wykorzystanie i
rozszerzenie funkcjonalności technicznej Krajowego Systemu Informacji Kryminalnych.
W tym samym czasie trwały prace nad projektem ustawy regulującej zasady i tryb
udziału Rzeczypospolitej Polskiej w SIS i VIS. Dnia 24 sierpnia 2007 r. Sejm RP w
głosowaniu, stosunkiem głosów 401 - za, 29 - przeciw i 8 - wstrzymujące się, przyjął ustawę
o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie Informacyjnym Schengen oraz Systemie
Informacji Wizowej53. Ustawa weszła w życie 14 września 2007 roku. Akt dostosowuje polski
system prawny do układu z Schengen wprowadzając m.in. definicję danych SIS i Systemu
Informacji Wizowej VIS oraz Krajowego Systemu Informatycznego KSI. Uregulowania
ustawy opierają się na dwóch założeniach. Po pierwsze normy dotyczące VIS zostały
skonstruowane w oparciu o wcześniej wspomniany, projekt rozporządzenia w sprawie
Systemu Informacji Wizowej (VIS) oraz wymiany danych pomiędzy Państwami
Członkowskimi na temat wiz krótkoterminowych, oraz projekt decyzji w sprawie wglądu do
danych VIS dla organów Państw Członkowskich odpowiedzialnych za bezpieczeństwo
wewnętrzne oraz dla Europolu w celu zapobiegania przestępstwom terrorystycznym i innym
poważnym przestępstwom oraz w celu wykrywania i ścigania tych przestępstw, z
uwzględnieniem obowiązującej decyzji Nr 2004/512 Rady.
Wg ustawy za utworzenie, uruchomienie, eksploatacjÄ™ technicznÄ… oraz utrzymanie
Krajowego Systemu Informatycznego odpowiedzialny jest Komendant Główny Policji. On
też odpowiada za bezpieczne i efektywne działanie systemu. Został on określony w ustawie
jako centralny organ techniczny KSI.
W Polsce prawo bezpośredniego dostępu do danych zawartych w systemach w celu
dokonywania wpisów oraz wglądu, opisany jest szczegółowo w rozdziale 2 ustawy. Wynika
on m.in. z art. 46 ust. 8 decyzji Rady 2007/533/WSiSW, który stanowi, iż  każde państwo
członkowskie przekazuje organowi zarządzającemu wykaz swoich właściwych organów,
które są upoważnione do bezpośredniego wyszukiwania danych w SIS II 54.
W sytuacjach prawnie określonych, w zakresie wykonywania swoich kompetencji,
będą miały następujące instytucje publiczne: Policja, Straż Graniczna, Służba Celna, Agencja
Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Centralne Buro Antykorupcyjne, Służba
Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, organy kontroli skarbowej, Szef
Urzędu do Spraw Cudzoziemców oraz sądy i prokuratura. Ponadto uprawnienie wyłącznie do
52
Program dostosowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem Informacyjnym
Schengen (SIS) i Systemem Informacji Wizowej (VIS), MasterPlan SIS I VIS PL, Wersja 4.0.
53
Dz.U. 2007, Nr 165, poz. 1170
54
Decyzja Rady z dnia 12 czerwca 2007 roku w sprawie utworzenia, funkcjonowania i użytkowania Systemu
Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II) (2007/533/WSiSW), Dz.Urz. UE L 205 z 7.08.2007, s. 63.
wglądu do danych przysługuję również odpowiednim ministrom, konsulom, wojewodom,
Żandarmerii Wojskowej, konsulom oraz organom samorządowym właściwym w sprawach
rejestracji pojazdów.
W ramach struktury Komendy Głównej Policji powołane zostało Biuro SIRENE.
Wskazane umiejscowienie biura uzasadnione było względami natury praktycznej i
organizacyjnej. Budynki jednostek SIRENE mieszczÄ… siÄ™ obok biur Interpol i Europol.
Polskie biuro strukturalnie włączone zostało wewnątrz Biura Wywiadu Kryminalnego przy
Komendzie Głównej Policji. W jego ramach powstało pięć oddzielnych jednostek; trzy ds.
wymiany informacji oraz jednostka operacyjna i jednostka wsparcia. Stanowiska SIRENE sÄ…
obsługiwane a tym samym dostępne przez 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Oficerowie
dyżurni posługują się przynajmniej jednym językiem obcym.
Ochronie danych osobowych poświęcony jest cały rozdział 3 ustawy. Jak wskazano, w
zakresie przetwarzania danych osobowych prawo polskie jest zgodne z unijnymi standardami.
Zważywszy na to, reguły przetwarzania danych osobowych opisane w ustawie o ochronie
danych osobowych mają bezpośrednie zastosowanie w stosunku do danych gromadzonych,
przetwarzanych i wykorzystywanych na potrzeby uczestnictwa Polski w SIS oraz VIS.
Administratorem danych wykorzystywanych poprzez Krajowy System Informatyczny jest
centralny organ techniczny, czyli Komendant Główny Policji. Ustawa powierzyła kwestię
kontroli nad przetwarzaniem danych osobowych Generalnemu Inspektorowi Danych
Osobowych.  SprawujÄ™ on kontrolÄ™ nad tym, czy wykorzystywanie danych nie narusza praw
osób, których te dane dotyczą. (...) Jest także uprawniony do bezpośredniego dostępu do
Krajowego Systemu Informatycznego w celu sprawowania kontroli (...) 55.
Dostosowywanie polskiego prawa do wymogów strefy Schengen wymusiło poza tym
konieczność dokonania zmian w obowiązującym prawodawstwie. Zmodyfikowano
następujące akty prawne:
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku o ochronie danych osobowych56,
- ustawa z dnia 6 lipca 2001 roku o gromadzeniu, przetwarzaniu i przekazywaniu
informacji kryminalnych oraz o Krajowym Systemie Informatycznym57,
- ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji58,
- oraz ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o cudzoziemcach59.
55
Art. 8 ust 1 i 2 ustawy z dnia 14 września 2007 r. o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w Systemie
Informacyjnym Schengen oraz Systemie Informacji Wizowej, Dz.U. 2007, Nr 165, poz. 1170.
56
Dz.U. 1997 r., Nr 101, poz. 926, z póz
n. zm.
57
Dz.U. 2001 r., Nr 110, poz. 1189, z póz
n. zm.
58
Tekst jednolity Dz.U. 2007 r., Nr 43, poz. 277.
59
Tekst jednolity Dz.U. 2002 r., Nr 101, poz. 926, z póz
n. zm.
Najważniejsza zmiana, z punktu widzenia pracy, dotyczyła dodania punktu 2b do art.
43 ustawy o ochronie danych osobowych. Oznaczało to całkowite wyłącznie z obowiązku
rejestracji zbiorów danych osobowych, interesującej nas bazy zawierającej dane osobowe,
przetwarzane w związku z udziałem Polski w systemach SIS i VIS.
Realizacja pierwszego etapu dostosowywania administracji publicznej pozwoliła na
zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych w obszarze Schengen w dniu 21 grudnia 2007
roku (na granicach powietrznych 30 marca 2008 roku).
Druga faza, która aktualnie trwa ma na celu całkowite przygotowanie kraju pod
względem administracyjnym, prawnym i technicznym do wymagań związanych z
uruchomieniem systemów SIS II i VIS.  Osiągnięcie celu strategicznego etapu drugiego
wymaga:
- dostosowania polskiego prawa do wymagań dorobku Schengen odnoszącego się do
SIS II i VIS,
- dostosowania systemów Użytkowników Instytucjonalnych do systemu SIS II i VIS i
przeszkolenie w zakresie dostępu,
- zbudowania Centralnego Węzła Polskiego Modułu SIS II i VIS60.
Zwieńczeniem tego etapu będzie podłączenie Krajowego Systemu Informatycznego i
migracja tego systemu do SIS II oraz integracja z VIS. Warto wspomnieć, że jednym z
warunków pomyślnego osiągnięcia celu jest pozytywna opinia Generalnego Inspektora
Ochrony Danych osobowych w kwestii bezpieczeństwa przetwarzania danych osobowych.
Całością programu zarządza Pełnomocnik Rządu, a w jego imieniu  Biuro
Pełnomocnika Rządu. Odpowiada on za monitorowanie stanem realizacji, zarządzanie
ryzykiem, pomoc w rozwiązywaniu problemów, świadczenie pomocy metodycznej i
organizacyjnej oraz prowadzenie portalu informacyjnego odnośnie programu. Faktyczną
realizacja zadania zajmuję się Władza Wdrażająca Programy Europejskie. Jednostka, która w
imieniu Rządu RP wykonuje zadania związane z zarządzaniem środkami funduszy
strukturalnych UE, środkami pochodzącymi z bezzwrotnej pomocy zagranicznej oraz
środkami innych programów powierzonych jej do realizacji. WWPE odnośnie uruchomienia
SIS II i VIS w Polsce zapewnia obsługę merytoryczną, organizacyjno-prawną, techniczną i
kancelaryjno  biurową. Zarządza i monitoruje prawidłowe wdrożenie programu.
60
Program dostosowania organów administracji państwowej do współpracy z Systemem Informacyjnym
Schengen (SIS) i Systemem Informacji Wizowej (VIS), MasterPlan SIS I VIS PL, Wersja 4.0.
Aktualnie trwają intensywne przygotowania i prace implementacyjne zarówno na
poziomie administracyjnym jak i technicznym. Przewiduje się, że do końca 2008 roku Polska
powinna być w pełni przygotowana do uruchomienia na swoim terytorium SIS II i VIS.
Wstąpienie Polski do strefy Schengen było bardzo ważkim wydarzeniem, bogato
relacjonowanym przez media i szeroko komentowanym. Zniesienie granic na linii
historycznej już żelaznej kurtyny było niewątpliwie wydarzeniem przyciągającym uwagę. Na
tym tle Polacy zdążyli już wyrobić sobie własne zdanie. Przypatrzmy się wynikom ankiety
przeprowadzonej przez jeden z krajowych ośrodków badań opinii publicznej tuż przed
 otwarciem granic
Większość Polaków oczekuje (57%), że zniesienie granic wewnątrz Unii Europejskiej
będzie dla nich korzystne. Jedynie 2% ankietowanych spodziewa się, że będzie to dla nich
niekorzystne. 93% Polaków wymienia konkretne korzyści, które przyniesie im wejście Polski
do strefy Schengen. Najczęściej to jest swobodne przekraczanie granicy innych państw UE
np. podczas wakacji w górach oraz łatwiejsze przemieszczanie się po Europie. 86%
mieszkańców naszego kraju dostrzega również problemy związane z otwarciem granic
wewnątrz UE. Przede wszystkim obawiają się wzrostu ilości wwożonych do polski
narkotyków i innych nielegalnych towarów61.
Z kolei pełni obaw są mieszkańcy niemieckich miejscowości przygranicznych.  Gdy
tylko 21 grudnia skończyły się kontrole graniczne, w Ebersbach i niemieckiej części
Zgorzelca zaczęły znikać samochody i mnożyć się włamania. Przed otwarciem granic w
Zgorzelcu złodzieje kradli trzy samochody na miesiąc, od wejścia Polski i Czech do Schengen
 aż 42 (...) Mieszkańcy Ebersbach, miasteczka położonego tuż przy granicy z Czechami,
które w policyjnych statystykach jest na drugim miejscu po Zgorzelcu, wiedza jednak swoje.
 Robią na nas europejskie eksperymenty, a ludzie nie mogą spać po nocach, bo im dobytek
kradną  wyjaśnia Hans (...) 62.
3. Baza danych Schengen a inne europejskie zbiory informacyjne, pojęcie
interoperacyjności
Interoperacyjność stanowi niezbędny i zasadniczy warunek konieczny dla
efektywności i skuteczności systemów teleinformatycznych o dużym zasięgu, takich jak SIS
czy VIS. Oferuję ona sposobność do obniżenia ogólnych kosztów eksploatacji systemów,
61
Opinie na temat wejścia Polski do strefy Schengen, TNS OBOP dla Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej
w Polsce, grudzień 2007.
62
B. T. Wieliński, Po Schengen złodzieje atakują Niemcy, portal http://www.gazeta.pl z 19.03.2008.
zaoszczędzenia czasu i uniknięcia naturalnej nadwyżki elementów niejednolitych oraz
przeładowania. Czym jednak jest ? W komunikacie z dnia 24 listopada 2005 roku w sprawie
interoperacyjności między SIS II, VIS i systemem Eurodac, Komisja Europejska określiła
interoperacyjność mianem  zdolności systemów IT do wymiany danych i dzielenia się
informacjÄ… oraz wiedzÄ… 63. Wg Komisji termin ten ma odniesienie raczej do sfery technicznej
niż prawnej czy politycznej. Ze stanowiskiem tym raczył się nie zgodzić jednak Europejski
Inspektor Ochrony Danych, który z kolei w swoim komunikacie64 odnośnie
interoperacyjności, stanął na stanowisku, że z każdym z ujednoliconych systemów wiąże się
odpowiedni stopień ochrony danych. Wg Inspektora zrównanie systemów może powodować,
że potencjalnie zmniejszy się ochrona przetwarzanych w nich informacji. To, że systemy będą
interoperacyjne nie może oznaczać zmniejszenia ochrony danych, a także poluzowania
wymogów, zgodnie z którymi jedynie uprawnione podmioty mają mieć dostęp do
konkretnych informacji65.
Komisja Europejska jest wielkim zwolennikiem ujednolicania europejskich baz
danych. Jednocześnie propaguję wykorzystywanie w nich danych biometrycznych, jako
jedynych dających niemal stuprocentową pewność prawidłowej identyfikacji osób. Komisja
zachęca do stopniowego rezygnowania z systemów alfanumerycznych jako niewydolnych i
niewystarczająco efektywnych. Zwraca uwagę, że im więcej imion znajduję się w systemie
tym trudniej jest znalez
ć wyszukiwaną osobę. Poza tym wiele rekordów jest do siebie
podobnych a czasami niemal identycznych, co wyjÄ…tkowo utrudnia prace w systemie i
zwiększa jej czas. Ogólnie rzecz biorąc, Komisja wylicza cały zestaw wad obecnie
wykorzystywanych systemów alfanumerycznych.
Europejski Inspektor Ochrony Danych pomimo swoich zastrzeżeń, zgadza się co do
tego, że interoperacyjność jest podstawowym i wysoce potrzebnym wymogiem dla
skuteczności wielkoskalowych systemów informatycznych.  Daję ona możliwość
konsekwentnego zmniejszania całkowitych kosztów i uniknięcia redundancji wśród
heterogenicznych elementów składowych. Interoperacyjność może również przyczynić się do
utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa na terytorium pozbawionym kontroli na
63
Communication from the Commission on the Council and European Parliament on improved effectiveness,
enhanced interoperability and synergies among European databases in the area of Justice and Home Affairs,
Komunikat z 24.11.2005 r. COM (2005) 597, (Komunikat Komisji w sprawie udoskonalonej efektywności,
zwiększonej interoperacyjności i synergii pomiędzy europejskimi bazami danych w obszarze Sprawiedliwości i
Spraw Wewnętrznych).
64
Comment on the Communication of the Commission on interoperability of European databases, sporzÄ…dzony
w Brukseli, 10 marca 2006 r. (Komentarz do Komunikatu Komisji w sprawie interoperacyjności europejskich
baz danych).
65
http://prawo.vagla.pl
granicach wewnętrznych pomiędzy państwami członkowskimi poprzez wdrożenie tych
samych norm proceduralnych dotyczących wszystkich jej elementów składowych. Jednakże
istotne jest wprowadzenie rozróżnienia pomiędzy dwoma poziomami interoperacyjności:
- wysoce pożądana jest interoperacyjność pomiędzy państwami członkowskimi UE; w
rzeczy samej wpisy dokonane przez organy jednego z państw członkowskich muszą
być interoperacyjne z wpisami dokonanymi przez organy innych państw
członkowskich,
- natomiast interoperacyjność pomiędzy systemami utworzonymi do innych celów lub z
systemami państw trzecich budzi dużo większe wątpliwości 66.
W przypadku Unii Europejskiej dyskusję wokół interoperacyjności można prowadzić
w oparciu o trzy systemy teleinformatyczne. Dobrze już znane SIS i VIS oraz system
Eurodac, który w skrócie można opisać, jako europejską bazę danych odcisków palców
pomocną w procedurze przyznawania azylu. Od wszystkich osób powyżej czternastego roku
życia, które ubiegają się o azyl na terytorium UE, pobiera się odciski palców w trakcie
rutynowej procedury. Te następnie są przesyłane w formie cyfrowej do jednostki centralnej
przy Komisji Europejskiej, gdzie są porównywane z innymi odciskami palców, znajdującymi
siÄ™ w zbiorze. Odbywa siÄ™ to pod kÄ…tem sprawdzenia, czy ubiegajÄ…cy siÄ™ znalez
li siÄ™ w UE
zgodnie z prawem oraz czy już wcześniej starali się o azyl w którymś z państw
członkowskich. System Eurodac został uruchomiony 15 stycznia 2003 roku i należą do niego
wszystkie państwa członkowskie (Polska od 1 maja 2004 r.) oraz Norwegia i Islandia. Do
systemu nie włączyła się Dania.
Eurodac niewątpliwie pomaga w przyspieszeniu procedury przyznania azylu, a także
udaremnia oszustwa polegające na wielokrotnym składaniu podań w różnych krajach. Każdy
wniosek azylowy rozpatrywany jest wyłącznie przez jedno państwo członkowskie, a decyzje
podjęte przez jego organy powinny być respektowane przez pozostałe kraje. Odciski palców
osób ubiegających się o azyl są przechowywane maksymalnie przez okres dziesięciu lat i
usuwane automatycznie po tym czasie, bÄ…dz
po przyznaniu kandydatowi obywatelstwa
jednego z państw członkowskich. Eurodac jest rezultatem współpracy państw członkowskich
66
Opinia Europejskiego Inspektora Ochrony Danych w sprawie wniosku dotyczÄ…cego decyzji Rady w sprawie
utworzenia, działania i wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), wniosku
dotyczÄ…cego rozporzÄ…dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia, eksploatacji i
wykorzystania Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II), wniosku dotyczÄ…cego
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie dostępu służb odpowiedzialnych w Państwach
Członkowskich za wydawanie świadectw rejestracji pojazdów do Systemu Informacyjnego Schengen drugiej
generacji (SIS II), Dz.Urz. UE C 91 z 19.04.2006, s. 38.
w dziedzinie polityki azylowej, której szlak wyznaczyła Konwencja Dublińska z 15 czerwca
1990 roku w sprawie załatwiania wniosków azylowych.
Komisja Europejska coraz wyraz
niej sygnalizujÄ™ potrzebÄ™ utworzenia wielkiej
europejskiej bazy danych, wykorzystywanej dla potrzeb bezpieczeństwa. Chęć zacieśniania
współpracy widać również po działaniach państw członkowskich. Dla przykłady, prezydencja
niemiecka próbowała przekonać inne kraje UE, że system Eurodac mógłby z powodzeniem
służyć również do identyfikacji kryminalistów i terrorystów, którzy często podają się za
uchodz
ców lub starają się o azyl w celu legalizacji swojego pobytu. W programie haskim w
punkcie dotyczącym granic wewnętrznych, zewnętrznych i wiz, państwa wzywają Komisję
do dalszych działań prowadzących do zintegrowanej kontroli dostępu do terytorium UE,
opartej na zintegrowanym systemie zarządzania granicami zewnętrznymi, wspólnej polityce
wizowej i wykorzystujÄ…cej najnowszÄ… technologiÄ™ w tym identyfikatory biometryczne.
Aktualny trend panujący w Europie wydaję się być klarowny. Państwa członkowskie
darzą do jak najściślejszej współpracy policyjnej i granicznej, mającej uchronić kontynent
przed zagrożeniem od terrorystów, przemytników i wszelkich kryminalistów. W tym celu są
zdecydowane na wprowadzenie jak najnowocześniejszych metod identyfikacji, nawet
pomimo zmniejszenia standardów ochrony danych osobowych.
Europejski Inspektor Ochrony Danych w tym samym czasie wzywa jednak do
ostrożnego podchodzenia do ujednolicania systemów IT organów ścigania i wymiaru
sprawiedliwości. Chodzi o wyważenie racji i nienaruszenie delikatnej równowagi między
ochroną prywatności a skutecznością wymiaru sprawiedliwości. Ważne jest również
położenie nacisku na to, żeby organy ścigania nie uzyskały możliwości dowolnego
przeszukiwania baz danych Unii Europejskiej. Istnieje bowiem problem przenikania siÄ™
systemów. Może się okazać, że połączone ze sobą zbiory wplączą się w jeden wielki węzeł
zależności. Dla przykładu, wysłanie zapytania co do jednej informacji może automatycznie
udostępnić również dane, do których podmiot wyszukujący nie powinien mieć dostępu.
A
ączenie ze sobą baz danych, bez zachowania jednolitego standardu ich ochrony może
doprowadzić do sytuacji, w której przetwarzanie danych w granicach Unii Europejskiej stanie
w sprzeczności z zasadami na jakich jest ona zbudowana. Dlatego też EIODO postuluję
wykorzystanie w pierwszej kolejności potencjału istniejących systemów.
Reasumując z całą pewnością można potwierdzić, że Systemy teleinformatyczne
obszaru Schenegen wykorzystywane do przesyłania wiadomości potrzebnych do celów
bezpieczeństwa, jako kluczowy element tzw. mechanizmów zastępczych, zdały egzamin.
Argument, co do ich przydatności, nie podlega żadnym wątpliwościom. Udało się również
zadbać o to aby zastosowano do nich powszechnie występujące standardy ochrony danych
osobowych, co z uwagi na wielkość zbiorów danych i charakter ich wykorzystywania, miało
niebagatelne znaczenie. Znajduję to odbicie w fakcie, że wszystkie najważniejsze akty prawne
z zakresu ochrony prywatności w Europie mają do tych systemów bezpośrednie
zastosowanie. Nadto, precyzyjnie określono cel wykorzystywania informacji i kręg
podmiotów uprawnionych do dostępu. Wątpliwości pojawiają się jednak wraz z poszerzaniem
możliwości funkcyjnych systemów. Szczególną obawa rodzi się w obliczu wykorzystywania
danych biometrycznych. W przypadku baz danych posiadajÄ…cych taki zestaw informacji
bezsprzecznie muszą mieć zastosowanie najlepsze środki bezpieczeństwa. Nabiera to
szczególnego znaczenie jeżeli wez
mie się pod uwagę fakt, że są to bazy informacji
kryminalnych, do których z naturalnych przyczyn dostęp jest mocno zawężony. Osoby zatem,
których dane dotyczą nie posiadają tak rozbudowanych praw podmiotowych co do dostępu do
zbioru. W związku z tym, jeszcze precyzyjniej muszą być określone wszystkie faktory
wpływające na ogólne bezpieczeństwo systemu. A
atwo też wyobrazić sobie, że tym większe
potwierdzenie odnajduję to jeżeli mamy do czynienie z kilkoma połączonymi systemami.