Czynności wykonywane w trakcie sprzęgania
(Dotyczy kat. C+E prawa jazdy )
Sprzęganie przyczepy z pojazdem silnikowym (sytuacja wyjściowa - pojazd silnikowy
obok przyczepy) - na wykonanie zadania osoba egzaminowana ma nie więcej niż 10 min.
Rysunek 1. Sytuacja wyjściowa zespół pojazdów STAR Rysunek 2. Sytuacja wyjściowa zespół pojazdów MAN
i przyczepa i przyczepa
�� podjazd pojazdem silnikowym przed przyczepę,
Rysunek 3. Widok zaczepu pojazdu silnikowego przed połączeniem z przyczepą
�� cofnięcie pojazdem silnikowym w kierunku przyczepy w sposób
umożliwiający dokonanie sprzęgnięcia, ( możliwość wielokrotnego zatrzymania pojazdu i
sprawdzenia odległości pojazdu od ucha zaczepu),
Rysunek 4. Widok zaczepu przygotowanego do połączenia pojazdu silnikowego z przyczepą
�� regulacja wysokości zaczepu przyczepy (w przypadku gdy
konstrukcja przyczepy to umożliwia), (dyszel przyczepy tak ustawić, by ucho pociągowe
weszło w dolną cześć zaczepu i przesunęło sworzeń sprzęgu, mający w dolnej części formę
stożka),
Rysunek 5. Widok podpory dyszla z urządzeniami regulującymi wysokość i zabezpieczenia
�� dokonanie połączenia zaczepu przyczepy z hakiem lub zaczepu
pojazdu silnikowego oraz zabezpieczenie przed rozłączeniem, ( kołek kontrolny
zabezpieczający sworzeń sprzęgający nie może wystawać ze swojej tulei prowadzącej;
wystawanie kołka kontrolnego z jego tulei prowadzącej oznacza, że sprzęgło nie jest
prawidłowo zamknięte; (W tym stanie nie wolno jechać z przyczepą) . W przypadku
utrudnienia uzyskania prawidłowego zabezpieczenia, można ruszyć pojazdem silnikowym do
przodu a następnie do tyłu )
Rysunek 6. Prawidłowe położenie kołka kontrolnego Rysunek 7. Prawidłowe położenie kołka kontrolnego
przed połączeniem pojazdu silnikowego po połączeniu pojazdu silnikowego
z przyczepą z przyczepą
�� podłączenie do pojazdu silnikowego: przewodów elektrycznych przyczepy (silnik
pojazdu wyłączony), przewodów hamulcowych przyczepy, (przyłączyć złączkę
przewodów pneumatycznych do gniazda DUO MATIC, sprawdzenie działania świateł
przyczepy, zwolnienie hamulca postojowego jeżeli przyczepa jest w niego wyposażona.
Przed rozpoczęciem podłączenia przewodów do pojazdu silnikowego obowiązkowo
sprawdzić czy kołek kontrolny prawidłowo zabezpiecza sprzęg. Następnie podporę dyszla
przyczepy doprowadzić do pozycji poziomej ( wzdłuż dyszla przyczepy) i zabezpieczyć przed
samowolnym opuszczeniem w czasie jazdy.
Rysunek 8. Gniazda wtykowe i złączki - pojazd silnikowy MAN
 Rysunek 9. Gniazda wtykowe i złączki - pojazd silnikowy STAR
Rysunek 10. Podpora dyszla przyczepy w położeniu gotowym do jazdy
Rysunek 11. Przed rozpoczęciem jazdy usunąć kliny zabezpieczające przyczepę
przed stoczeniem się
Rysunek 12. Widok złączki przewodów pneumatycznych przed połączeniem z gniazdem DUO MATIC
Rysunek 13. Widok gniazda DUO MATIC przed połączeniem ze złączką przewodów pneumatycznych
przyczepy
Rysunek 14. Widok dzwigni roboczej gniazda DUO MATIC
 Rysunek 15. Widok złącza DUO MATIC po połączeniu z przewodami pneumatycznymi przyczepy -
- pojazd silnikowy STAR
Rysunek 16. Widok złącza DUO MATIC po połączeniu z przewodami pneumatycznymi przyczepy -
- pojazd silnikowy MAN
Po wykonywaniu wszystkich czynności związanych ze sprzęganiem pojazdu silnikowego z
przyczepą i sprawdzeniu działania świateł zewnętrznych przyczepy można przystąpić do
realizacji zadania Nr 2  Ruszanie z miejsca i jazda pasem ruchu do przodu i do tyłu .
Rozprzęganie pojazdu z przyczepą  zadanie realizowane po powrocie na plac manewrowy
Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego  na wykonanie zadania osoba egzaminowana na
nie więcej niż 7 minut.
Czynności wykonywane podczas rozprzęgania:
�� zaciągnięcie hamulca awaryjnego pojazdu silnikowego i unieruchomienie silnika,
�� zabezpieczenie pojazdu silnikowego i przyczepy przed samoczynnym
przemieszczeniem się (użycie klinów lub hamulca postojowego przyczepy),
�� odłączenie przewodów elektrycznych i hamulcowych we właściwej kolejności
(zabezpieczenie ich przed zabrudzeniem poprzez umieszczenie ich we
właściwym miejscu),
�� wysunięcie podpory jeżeli zaczep przyczepy jest wyposażony w podporę,
�� rozłączenie pojazdu z przyczepą (odjechanie pojazdem),
�� ustawienie pojazdu obok przyczepy.
Rysunek 17. Sposób umocowania przewodów elektrycznych i sprężonego powietrza
po rozłączeniu pojazdów
Sytuacja pojazdów po rozprzęgnięciu  pojazd silnikowy obok przyczepy
W Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Ciechanowie czynności związane z
wykonywaniem rozprzęgania realizowane są na placu manewrowym po powrocie z egzaminu
praktycznego przeprowadzanego w ruchu drogowym.
Opracowali: Franciszek W. Rogalski i Anna Smolińska
Fotografia: Artur Wojdyło