MINISTERSTWO
EDUKACJI NARODOWEJ
Katarzyna Maćkowska
Marcin Olifirowicz
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
734[02].O1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Bogdan Kostecki
mgr inż. Przemysław Śleboda
Opracowanie redakcyjne:
Katarzyna Maćkowska
Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 734[02].O1.02
 Charakteryzowanie procesów poligraficznych , zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu introligator.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREÅšCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 6
3. Cele kształcenia 7
4. Przykładowe scenariusze zajęć 8
5. Ćwiczenia 12
5.1. Proces przygotowywania do drukowania (prepress) 12
5.1.1. Ćwiczenia 12
5.2. Drukowanie (press) 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Procesy introligatorskie (postpress) 22
5.3.1. Ćwiczenia 22
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 25
7. Literatura 38
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie introligatora.
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,
- cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania
uczenia oraz środkami dydaktycznymi,
- ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,
- literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik
dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.
Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które
zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:
- materiał nauczania  w miarę możliwości uczniowie powinni przeanalizować
samodzielnie. Obserwuje się niedocenianie przez nauczycieli niezwykle ważnej
umiejętności, jaką uczniowie powinni bezwzględnie posiadać  czytanie tekstu
technicznego ze zrozumieniem;
- pytania sprawdzające mają wykazać, na ile uczeń opanował materiał teoretyczny i czy
jest przygotowany do wykonania ćwiczeń. W zależności od tematu można zalecić
uczniom samodzielne odpowiedzenie na pytania lub wspólne z całą grupą uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
ponieważ nauczyciel sterując dyskusją może uaktywniać wszystkich uczniów oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości;
- dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ćwiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę
teoretyczną oraz opanować nowe umiejętności. Przedstawiono dosyć obszerną
propozycję ćwiczeń wraz ze wskazówkami o sposobie ich przeprowadzenia,
uwzględniając różne możliwości ich realizacji w szkole. Nauczyciel decyduje, które
z zaproponowanych ćwiczeń jest w stanie zrealizować przy określonym zapleczu
technodydaktycznym szkoły. Prowadzący może również zrealizować ćwiczenia, które
sam opracował;
- sprawdzian postępów stanowi podsumowanie rozdziału, zadaniem uczniów jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie
odpowiadając na zamieszczone w nim stwierdzenia potwierdzić lub zaprzeczyć
opanowanie określonego zakresu materiału. Jeżeli wystąpią zaprzeczenia, to nauczyciel
powinien do tych zagadnień wrócić, sprawdzając, czy braki w opanowaniu materiału są
wynikiem niezrozumienia przez ucznia tego zagadnienia, czy niewłaściwej postawy
ucznia w trakcie nauczania. W tym miejscu jest szczególnie ważna rola nauczyciela, gdyż
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
od postawy nauczyciela, sposobu prowadzenia zajęć zależy między innymi
zainteresowanie ucznia. Uczeń nie zainteresowany materiałem nauczania,
wykonywaniem ćwiczeń nie nabędzie w pełni umiejętności założonych w jednostce
modułowej. Należy rozbudzić wśród uczniów tak zwaną  ciekawość wiedzy .
Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania rozdziału może stanowić
podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności ucznia z tego zakresu.
Nauczyciel realizując jednostkę modułową, powinien zwracać uwagę na predyspozycje
ucznia, ocenić, czy uczeń ma większe uzdolnienia manualne, czy może lepiej radzi sobie
z rozwiązywaniem problemów teoretycznych;
- testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i należy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki
osiągnięte przez uczniów powinny stanowić podstawę do oceny pracy własnej
nauczyciela realizującego tę jednostkę modułową. Każdemu zadaniu testu przypisano
określoną liczbę możliwych do uzyskania punktów (0 lub 1 punkt). Ocena końcowa
uzależniona jest od liczby uzyskanych punktów. Nauczyciel może zastosować test
według własnego projektu oraz zaproponować własną skalę ocen. Należy pamiętać, żeby
tak przeprowadzić proces oceniania ucznia, aby umożliwić mu jak najpełniejsze
wykazanie swoich umiejętności.
Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:
- tekstu przewodniego,
- wykonywania ćwiczeń,
- studium przypadku,
- dyskusji dydaktycznej,
- metody projektów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
734[02].O1
Podstawy zawodu
734[02].O1.01
Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny
pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony
środowiska
734[02].O1.02
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
734[02].O1.03
Posługiwanie się dokumentacją techniczną
i technologicznÄ…
734[02].O1.04
Stosowanie maszyn i urządzeń
734[02].O1.05
Stosowanie materiałów introligatorskich
Schemat układ jednostek modułowych w module
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
- posługiwać się komputerem w zakresie podstawowym,
- korzystać z różnych z
ródeł w poszukiwaniu informacji,
- rozróżniać podstawowe typy produktów poligraficznych,
- opisywać podstawowe zjawiska fizykochemiczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:
- zastosować terminologię z zakresu poligrafii,
- dokonać klasyfikacji wyrobów poligraficznych,
- scharakteryzować procesy poligraficzne,
- określić znaczenie wody w poligrafii,
- scharakteryzować sposoby oczyszczania i neutralizacji zanieczyszczeń wody,
- wyjaśnić zastosowanie światła w poligrafii,
- określić zasady reprodukcji barw,
- określić sposoby wykonywania form kopiowych,
- scharakteryzować podstawowe i pochodne techniki drukowania,
- określić zasady przygotowania maszyny do drukowania,
- określić technologię wykonywania form drukowych,
- określić metody obróbki wykończeniowej produktów poligraficznych,
- scharakteryzować sposoby uszlachetniania druków,
- scharakteryzować i opisać rodzaje opraw przemysłowych,
- określić parametry technologiczne i użytkowe wyrobów poligraficznych,
- scharakteryzować introligatorskie procesy jednostkowe i złożone,
- zaplanować proces technologiczny wykonania określonego wyrobu introligatorskiego,
- scharakteryzować systemy zapewnienia jakości w procesie wytwarzania wyrobów
poligraficznych,
- skorzystać z różnych z
ródeł informacji zawodowej.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Introligator 734[02]
Moduł: Podstawy zawodu 734[02].O1
Jednostka modułowa: Charakteryzowanie procesów poligraficznych
734[02].O1.02
Temat: Klasyfikacja i rodzaje oryginałów.
Cel ogólny: Klasyfikowanie i rozpoznawanie oryginałów.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
Rozróżniać oryginały:
- jednotonalne (kreskowe), wielotonalne (półtonowe),
- przezroczyste (transparentne) i nieprzezroczyste (refleksyjne),
- jedno- i wielobarwne,
- pozytywowe i negatywowe.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
- pokaz z objaśnieniem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura zgodna z punktem 6 poradnika,
- różne rodzaje oryginałów (oryginały jedno- i wielotonalne, oryginały jedno-
i wielobarwne, oryginały nieprzezroczyste (refleksyjne) i przezroczyste (transparentne),
oryginały pozytywowe i negatywowe),
- plansze przedstawiające klasyfikację oryginałów.
Czas: 45 minut.
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu i określenie celu zajęć.
3. Wprowadzenie  zdefiniowanie pojęcia oryginału.
4. Realizacja nowych treści:
 omówienie podziału oryginałów na analogowe i cyfrowe,
 określenie kryteriów podziału oryginałów,
 omówienie podziału oryginałów według charakteru obrazu,
 omówienie podziału oryginałów według sposobu obserwacji,
 omówienie podziału oryginałów według ich barwności,
 omówienie podziału oryginałów według przekazywania tonów,
 pokaz przykładów oryginałów,
 podział uczniów na grupy, wybór liderów, rozdanie oryginałów,
 wykonanie zadanych ćwiczeń w grupach,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Tematy ćwiczeń:
 Spośród różnych oryginałów wybierz przykład oryginału nieprzezroczystego
(refleksyjnego) oraz przezroczystego (transparentnego).
 Spośród różnych oryginałów wybierz przykład oryginału jednobarwnego
i wielobarwnego.
 Spośród różnych oryginałów wybierz przykład oryginału pozytywowego
i negatywowego.
 prezentowanie przez uczniów wyników ćwiczeń,
 po każdej prezentacji nauczyciel ocenia prawidłowość ich wykonania.
Po zakończeniu prezentacji nauczyciel dokonuje oceny z uwzględnieniem następujących
kryteriów:
umiejętność pracy zespołowej 0 5 punktów,
poprawność wykonania ćwiczeń: za każde prawidłowo wykonane ćwiczenie
0 30 punktów,
sposób prezentacji 0 5 punktów.
Razem 100 punktów
Skala ocen:
90 100 celujÄ…cy
80 98 bardzo dobry
70 79 dobry
60 69 dostateczny
50 59 dopuszczajÄ…cy
Ocena niedostateczna nie jest przewidziana, jeżeli ćwiczenia zostały wykonane. Oceny
są wystawiane podczas zajęć, przy udziale uczniów, co stanowi element utrwalający
omawiany temat.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadzÄ…ca & & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Introligator 734[02]
Moduł: Podstawy zawodu 734[02].O1
Jednostka modułowa: Charakteryzowanie procesów poligraficznych
734[02].O1.02
Temat: Przygotowywanie wkładów do opraw.
Cel ogólny: Zapoznanie uczniów z zasadami kompletowania i łączenia składek we wkład
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
 rozpoznać wkłady kompletowane przez nakładkowanie,
 rozpoznać wkłady kompletowane przez zbieranie,
 rozpoznać wkłady szyte drutem,
 rozpoznać wkłady szyte nićmi,
 opisać etapy obróbki wkładu do oprawy twardej.
Metody nauczania uczenia siÄ™:
 wykład z pokazem.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
 praca w grupach 4 6-osobowych.
Czas: 90 minut.
Åšrodki dydaktyczne:
 foliogramy przedstawiające sposoby kompletowania składek,
 przykłady wkładów szytych drutem, klejonych i szytych nićmi,
 przykłady książek i broszur.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, określenie celu zajęć.
3. Wprowadzenie przez przypomnienie schematu procesu poligraficznego, klasyfikacji
wyrobów poligraficznych i jednostkowych operacji introligatorskich.
4. Realizacja nowych treści:
 wyjaśnienie pojęć, wkład,
 przedstawienie sposobu kompletowania przez nakładkowanie,
 pokaz wkładów kompletowanych przez nakładkowanie oraz opraw zeszytowych,
 przedstawienie sposobu kompletowania przez zbieranie,
 pokaz skompletowanych składek,
 pokaz wkładów klejonych szytych nićmi,
 pokaz opraw miękkich i miękkich szytych nićmi,
 omówienie procesu technologicznego przygotowania wkładów do opraw twardych,
 pokaz wkładów do opraw twardych na różnych etapach produkcji,
 podział uczniów na grupy, wybór liderów, rozdanie materiałów do ćwiczeń:
złamanych arkuszy papieru, przykładowych wkładów,
 wykonanie zadanych ćwiczeń w grupach:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Tematy ćwiczeń:
 Z dostarczonych złamanych arkuszy skompletuj wkład 64 - stronicowy przez
nakładkowanie. Ponumeruj kolejno strony.
 Z dostarczonych złamanych arkuszy skompletuj wkład 64 - stronicowy przez
zbieranie. Ponumeruj kolejno strony.
 Spośród różnych wkładów wybierz wkład: szyty nićmi, szyty drutem.
 Narysuj schemat obróbki technologicznej wkładu skompletowanego i uszytego
nićmi do oprawy twardej.
 zaprezentowanie przez liderów grup wykonanych wkładów, przykładów wkładu
szytego nićmi i szytego drutem, schematu obróbki wkładu do oprawy twardej.
5. Po zakończeniu prezentacji nauczyciel dokonuje oceny z uwzględnieniem następujących
kryteriów:
 umiejętność pracy zespołowej 0 2punktów
 skompletowanie wkładu przez nakładkowanie i ponumerowanie stronic 0 15 punktów
 skompletowanie wkładu przez zbieranie i ponumerowanie stronic 0 15 punktów
 wybór wkładów: szytego drutem i szytego nićmi 1 10 punktów
 schemat przygotowanie wkładu do oprawy twardej 0 5
 sposób prezentacji 0 3punktów
Razem 5 punktów
Skala ocen:
45 50 celujÄ…cy
40 45 bardzo dobry
36 40 dobry
31 35 dostateczny
25 30 dopuszczajÄ…cy
Ocena niedostateczna nie jest przewidziana, jeżeli ćwiczenia zostały wykonane. Oceny
są wystawiane podczas zajęć, przy udziale uczniów, co stanowi element utrwalający
omawiany temat.
6. Podsumowanie zajęć.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
- anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
5. ĆWICZENIA
5.1. Proces przygotowania do drukowania (prepress)
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj podane poniżej wyroby poligraficzne do odpowiednich grup.
W rozwiÄ…zaniu podaj grupy litery i cyfry.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Grupy wyrobów Wyroby poligraficzne
A. akcydensy opakowaniowe 1. książka
B. wydawnictwa nieperiodyczne 2. mapa
C. wydawnictwa periodyczne 3. gazeta
D. akcydensy informacyjne 4. katalog
E. akcydensy wydawnicze 5. pudełko
F. akcydensy manipulacyjne 6. znaczek pocztowy
RozwiÄ…zanie
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie klasyfikację wyrobów poligraficznych,
2) uważnie przeczytać zamieszczone w tabeli grupy i nazwy wyrobów poligraficznych,
3) przyporządkować każdy wyrób do określonej grupy,
4) zapisać rozwiązanie w tabeli, podając pary litera-cyfra.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj podane poniżej etapy produkcji poligraficznej do ich opisu.
W rozwiÄ…zaniu podaj grupy litery i cyfry.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
Etap produkcji poligraficznej Opis
A. Proces przygotowania do drukowania 1. obejmuje zamocowanie form drukowych
(prepress) na maszynÄ™ drukarskÄ…, regulacjÄ™ maszyny
oraz sam proces drukowania.
B. Procesy introligatorskie (postpress) 2. można podzielić na kilka etapów:
opracowanie tekstu, obróbkę obrazu,
łamanie stronic, a w dalszej części montaż
obrazu oraz wykonanie formy drukowej.
C. Proces drukowania (press) 3. wszystkie prace zwiÄ…zane z przetwarzaniem
zadrukowanych arkuszy.
RozwiÄ…zanie
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie schemat procesu poligraficznego,
2) uważnie przeczytać zamieszczone opisy etapów procesu,
3) przyporządkować każdy opis do nazwy procesu,
4) zapisać rozwiązanie w tabeli, podając pary litera cyfra.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Ułóż w prawidłowej kolejności czynności operatora DTP, który przygotowuje do
drukowania książkę. Rozwiązanie w postaci cyfr określających kolejne czynności napisz
w wykropkowanych miejscach.
................ Zeskanowanie zdjęć.
................ Montaż arkusza drukarskiego.
................ Wprowadzanie tekstu.
................ Przygotowanie makiety.
................ Naświetlenie form drukowych.
................ A
amanie publikacji.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie etapy prepressu,
2) uważnie przeczytać wymienione czynności,
3) zastanowić się, w jakiej kolejności operator DTP musi je wykonać,
4) zapisać rozwiązanie, wpisując cyfry w wykropkowane miejsca.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Uzupełnij poniższe zdania.
Obraz rozbity na punkty to obraz ...................., punkty tworzÄ…ce ten obraz to punkty
..............................
W przypadku rastrowania ................................... elementy rastra sÄ… ustawione w jednakowych
odległościach od siebie, wyznaczając tzw. siatkę rastra oraz różnią się od siebie wielkością.
Im większe punkty  tym ............................................... pokrycie powierzchni i tym
ciemniejszy obraz. W przypadku rastrowania .................................. nie występuje stały
rozkład punktów, lecz punkty o stałej średnicy (wielkości) są rozmieszczone w różnych
odległościach od siebie.
Jeżeli np. na 1 cm przypada sześćdziesiąt środków punktów rastrowych, to mówimy, że raster
ma liniaturÄ™ .......................... linii na centymetr.
Do określania wielkości punktu rastrowego służy parametr zwany wartością .........................
lub procentowym pokryciem powierzchni. Jeśli punkty rastrowe zajmują np. 90%
powierzchni kwadratu, to odnosi się wrażenie, że taki obszar jest bardzo ........................
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uważnie przeczytać powyższe zdania,
2) zastanowić się jakich określeń brakuje w powyższym tekście,
3) uzupełnić zdania w wykropkowanych miejscach.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 5
Narysuj trzy schematy obrazujące selektywne pochłanianie składowych światła białego
przez warstwÄ™ farby:
- niebieskozielonÄ…,
- purpurowÄ…,
- żółtą.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie zjawisko syntezy subtraktywnej,
2) narysować białe podłoże drukowe oraz warstwę farby,
3) schematycznie zaznaczyć światło białe w rozbiciu na składową: czerwoną, niebieską
i zielonÄ…,
4) zastanowić się jaką składową (część promieniowania) światła białego pochłania
narysowana warstwa farby,
5) narysować te składowe światła białego, które nie uległy pochłonięciu i odbiły się od
podłoża,
6) powtórzyć wyżej wymienione czynności dla wszystkich kolorów farby.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 6
Uzupełnij poniższe zdania.
A
amanie tekstu polega na ....................................... stronicy. W gotowÄ… makietÄ™ strony jest
najpierw wlewany ............................. Następnie dzieli się go na szpalty, tworzy w nim tytuły
i śródtytuły, a także dobiera odpowiednie kolory. Bardzo ważnym etapem łamania tekstu jest
także wczytanie ............................. i wkomponowanie ich w materiał. A
amanie wykonuje siÄ™
na podstawie wykonanej wcześniej ................................ lub ......................................... tekstu.
W trakcie .................................. zostaje przygotowany komplet form kopiowych do
przygotowania form drukowych. Kryterium sposobu wykonania montażu pozwala rozróżnić
montaż ................................. i ...........................................
Montaż stronicy polega na umiejscowieniu poszczególnych elementów na ..............................
Danymi wejściowymi do przygotowania schematu montażowego są: format
...................................., na którym drukowany będzie nakład, format ........................ druków
lub publikacji, format ............................, wielkości ............................., sposób wykończenia
introligatorskiego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uważnie przeczytać powyższe zdania,
2) zastanowić się, jakich określeń brakuje w powyższym tekście,
3) uzupełnić zdania w wykropkowanych miejscach.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. Drukowanie (press)
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj poniższe pojęcia. Opis umieść w wolnych rubrykach, sąsiadujących
z opisywanym pojęciem.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
pojęcie opis
drukowanie arkuszowe
drukowanie zwojowe
drukowanie pośrednie
drukowanie płaskie
drukowanie wypukłe
drukowanie wklęsłe
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie wiadomości z rozdziału 4.2.1,
2) uważnie przeczytać zamieszczone w tabeli pojęcia,
3) scharakteryzować podane pojęcia.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Ćwiczenie 2
Narysuj schematycznie formy do drukowania: płaskiego, wypukłego i wklęsłego.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Forma do drukowania płaskiego Forma do drukowania wypukłego
Forma do drukowania wklęsłego
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie, czym charakteryzują się formy drukowe dla poszczególnych technik
drukowania,
2) narysować schemat formy drukowej płaskiej, wklęsłej i wypukłej.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj podane poniżej techniki drukowania do ich opisu. W rozwiązaniu podaj
grupy litery i cyfry.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
technika drukowania opis
A) Drukowanie offsetowe 1) odmiana drukowania wypukłego.
Cechami charakterystycznymi sÄ…:
elastyczna forma drukowa, zasada
rotacyjnego zespołu drukującego,
metalowy cylinder dociskowy bez
obciągu i bezpośrednie przenoszenie farby
na zadrukowywany materiał.
B) Typografia 2) technika drukowania płaskiego
pośredniego, rotacyjnego. Farba drukarska
przenoszona jest z formy drukowej na
podłoże drukowe za pośrednictwem
cylindra, pokrytego warstwÄ… gumy.
C) Fleksografia 3) technika polegająca na nakładaniu farby
drukarskiej za pomocą miękkiego
gładkiego stempla zwanego tamponem.
D) Drukowanie wklęsłe 4) technika drukowania wypukłego. Forma
drukowa typograficzna jest najczęściej
płaska, metalowa.
E) Sitodruk 5) technika, w której wgłębne elementy
drukujące formy znajdują się poniżej
elementów niedrukujących. Proces
drukowania polega na nałożeniu farby
drukarskiej na powierzchniÄ™ cylindra,
a następnie usunięcia jej nadmiaru za
pomocÄ… rakla, usuwajÄ…cego farbÄ™
z wyższych (niedrukujących) elementów
formy.
F) Tampondruk 6) technika, w której formę drukową tworzy
utwardzona warstwa światłoczuła, nie
przepuszczajÄ…ca farby, stanowiÄ…ca
negatywowy obraz drukowanego wzoru.
Elementami drukujÄ…cymi formy drukowej
sÄ… nie zakryte oczka siatki,
przepuszczajÄ…ce farbÄ™.
RozwiÄ…zanie
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie charakterystykę technik drukowania,
2) uważnie opisy technik zawarte w tabeli,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
3) przyporządkować każdy opis do właściwiej techniki,
4) zapisać rozwiązanie w tabeli, podając pary litera cyfra.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 4
Uzupełnij poniższą tabelę.
technika zalety wady przykłady stosowania
druku
Offset
Typografia
Fleksografia
Wklęsłodruk
Sitodruk
Tampondruk
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie wady i zalety poszczególnych technik drukowania,
2) zastanowić się do druku jakich prac można zastosować poszczególne techniki
drukowania,
3) uzupełnić tabelę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 5
Uzupełnij poniższe zdania.
PrzyjmujÄ…c jako kryterium & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .. drukowanie
można podzielić na: drukowanie wypukłe, drukowanie wklęsłe, drukowanie płaskie,
sitodrukowe.
Forma drukowa do druku płaskiego charakteryzuje się tym, iż elementy drukujące 
przyjmujÄ…ce farbÄ™ drukarskÄ… znajdujÄ… siÄ™ & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
z elementami niedrukującymi, które przyjmują roztwór nawilżający przez co nie są zwilżalne
przez farbÄ™.
Offset to technika drukowania & & & & & & & & & & & & & & & . Farba drukarska
przenoszona jest z formy drukowej na podłoże drukowe za pośrednictwem
& & & & & & & & & & & & & ... Odbitka powstała na cylindrze pośrednim zostaje następnie
przeniesiona (odciśnięta) na zadrukowywany materiał. Zespół drukujący maszyny offsetowej
składa się z trzech cylindrów:& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Typografia jest technikÄ… drukowania & & & & & & & & & .. Forma drukowa
typograficzna jest najczęściej płaska, metalowa, a elementy drukujące
& & & & & & & & & & nad powierzchniÄ… formy. Typografia jest technikÄ… drukowania
& & & & & & & & & & & & & & & .
Odmianą drukowania wypukłego jest & & & .& & & & & & & & & & & .. Cechami
charakterystycznymi fleksografii sÄ…: & & & & & & & & & . forma drukowa, zasada
& & & & & & & & & & zespołu drukującego, metalowy cylinder dociskowy
i & & & & & & & & & & & ..przenoszenie farby na zadrukowywany materiał.
Drukowanie & & & & & & & jest to technika, w której wgłębne elementy drukujące
formy znajdują się poniżej elementów nie drukujących. Proces drukowania polega na
nałożeniu farby drukarskiej na powierzchnię cylindra, a następnie usunięciu jej nadmiaru za
pomocÄ… & & & & & Farba pozostaje tylko w & & & & & .. (drukujÄ…cych) elementach formy,
tzw. rowkach, skÄ…d przez silny docisk cylindra drukowego zostaje przeniesiona na papier.
& & & & & & & & & . polega na nakładaniu farby drukarskiej za pomocą miękkiego
gładkiego stempla zwanego tamponem. Za pomocą tamponu wykonywany jest nadruk na
nierównych i nieregularnych powierzchniach.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
W technice & & & & & & & & . formÄ™ drukowÄ… tworzy utwardzona warstwa
światłoczuła, nie przepuszczająca farby, stanowiąca negatywowy obraz drukowanego wzoru.
Elementami & & & & & & & & & & .. formy drukowej sÄ… nie zakryte oczka siatki,
przepuszczajÄ…ce farbÄ™. Podczas drukowania mazista farba drukarska jest rozprowadzana na
całej powierzchni siatki i przesuwającym się po niej raklem jest przenoszona przez wolne
oczka siatki bezpośrednio na podłoże.
Druk cyfrowy stosuje się tam, gdzie nakłady są & & & & & & & . i nie jest opłacalne
stosowanie offsetu. Typowe zastosowania druku cyfrowego to & & & & & & .. materiałów na
konferencje, materiały reklamowe i biznesowe, raporty itp. oraz całe spektrum druków
akcydensowych. Na szczególną uwagę zasługuje możliwość & & & & & & & & & & & ..
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uważnie przeczytać powyższe zdania,
2) zastanowić się, jakich określeń brakuje w powyższym tekście,
3) uzupełnić zdania w wykropkowanych miejscach.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.3. Procesy introligatorskie (postpress)
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Scharakteryzuj poniższe operacje. Opis umieść w wolnych rubrykach, sąsiadujących
z opisywanym pojęciem.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
operacja opis
wyrównywanie arkuszy
krojenie
tłoczenie
lakierowanie
laminowanie
złamywanie
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie wiadomości z rozdziału 4.3.1,
2) uważnie przeczytać zamieszczone w tabeli nazwy operacji,
3) scharakteryzować podane operacje.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj podane poniżej pojęcia do ich opisu. W rozwiązaniu podaj grupy litery
i cyfry.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
pojęcie opis
1. arkusz A. arkusz papieru, który jest przyklejony
zarówno do wewnętrznej strony okładziny
okładki, jak i do pierwszej (lub ostatniej)
kartki wkładu.
2. składka B. wytwór papierniczy, włókienniczy lub
skórzany przyklejany od zewnątrz na
okładziny i grzbiet okładki.
3. wkład C. zadrukowany lub czysty arkusz papieru
przed operacją złamywania.
4. wyklejka D. zadrukowany arkusz złamany do
żądanego formatu.
5. oklejka E. element oprawy zakładany na właściwą
okładkę książki, posiadający zagięte
brzegi (skrzydełka) zachodzące na
wewnętrzne strony okładzin okładki.
6. obwoluta F. stos luz
nych kartek lub zestaw składek
ułożonych obok siebie i połączonych
jednocześnie klejem lub nićmi.
RozwiÄ…zanie
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie słownik terminów związanych z oprawą,
2) uważnie przeczytać opisy pojęć,
3) przyporządkować każdy opis do właściwego pojęcia,
4) zapisać rozwiązanie w tabeli, podając pary litera cyfra.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7.
Ćwiczenie 3
Narysuj schematycznie sposoby kompletowania składek: a) przez nakładkowanie,
b) przez zbieranie.
Kompletowanie składek przez nakładkowanie Kompletowanie składek przez zbieranie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sposoby kompletowania składek,
2) narysować schematy sposobów kompletowania,
3) uzupełnić tabelę.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7 poradnika.
Ćwiczenie 4
Uzupełnij poniższe zdania.
Oprawa miękka zeszytowa to rodzaj oprawy, w której okładka jest połączona z arkuszami
wkładu wspólnym szyciem przez & & & & & & & & & & & &
Oprawa miękka klejona/bezszwowa to oprawa, w której kartki wkładu są z sobą
połączone & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Oprawa przylegająca to oprawa klejona z okładką przyklejoną tylko do
& & & & & & & & ..; w tej oprawie okładka ma dokładnie & & & & & & & złamy.
Oprawa zakrywająca to oprawa klejona z okładką przyklejoną do grzbietu oraz
częściowo do & & & & & & & & & & & ; w tej oprawie okładka ma & & & & & & & & .
złamy.
Oprawa twarda charakteryzuje się połączeniem wkładu z okładką poprzez
& & & & & & ., grzbiet wkładu i okładki & & & & & & . połączone ze sobą.
Okładki do opraw twardych dzielimy na:
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
tematyczny.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) uważnie przeczytać powyższe zdania,
2) zastanowić się, jakich określeń brakuje w powyższym tekście,
3) uzupełnić zdania w wykropkowanych miejscach.
Zalecane metody nauczania uczenia siÄ™:
 ćwiczenie.
Åšrodki dydaktyczne:
- literatura z rozdziału 7 poradnika.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Charakteryzowanie procesów
poligraficznych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 10, 13 20 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 8, 9, 11, 12 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. c, 5. c, 6. d, 7. a, 8. a, 9. c, 10. b, 11. a,
12. a, 13. a, 14. d, 15. a, 16. a, 17. b, 18. a, 19. a, 20. a.
Plan testu
Nr Kategoria Poziom Poprawna
Cel operacyjny
zad. celu wymagań odpowiedz

(mierzone osiągnięcia ucznia)
1 Określić etapy procesu poligraficznego A P d
Określić etapy procesu przygotowania do
2 A P a
drukowania
3 Zdefiniować pojęcie makiety A P c
4 Scharakteryzować proces adiustacji C PP c
Określić sposoby wprowadzania tekstu na A P
5 c
dysk twardy komputera
6 Zdefiniować wartość tonalną A P d
7 Zdefiniować obraz rastrowany A P a
8 Scharakteryzować proces montażu C PP a
Sklasyfikować analogowe techniki C PP c
9
drukowania
Sklasyfikować drukowanie ze względu na B P b
10
postać podłoża
Sklasyfikować drukowanie ze względu na C PP a
11
postać podłoża
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Scharakteryzować offsetową formę C PP a
12
drukowÄ…
Określić budowę offsetowej formy B P a
13
drukowej
Scharakteryzować zasady drukowania B P d
14
offsetowego
Scharakteryzować budowę zespołu A P a
15
drukujÄ…cego maszyn offsetowych
Scharakteryzować procesy fizyko- B PP a
16 chemiczne zachodzÄ…ce podczas
drukowania offsetowego
Określić różnice pomiędzy drukowaniem B P b
17 offsetowym a innymi technikami
drukowania
18 Wymienić zalety drukowania offsetowego A P a
Określić drukowanie techniką B P a
19
typograficznÄ…
Określić drukowanie techniką B P a
20
fleksograficznÄ…
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wielokrotnego wyboru.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, poprzez zaznaczenie
prawidłowej odpowiedzi X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Prepress-press-postpress sÄ… to
a) sposoby dobierania materiałów poligraficznych.
b) techniki drukowania.
c) ilość pieniędzy, jaką trzeba zapłacić za drukowanie książki.
d) fazy produkcyjne wyrobów poligraficznych.
2. Proces przygotowania do drukowania (prepress) można podzielić na kilka etapów
a) opracowanie tekstu, obróbkę obrazu, łamanie stronic, a w dalszej części montaż
obrazu, czyli impozycję, wykonanie odbitki próbnej (proofu) oraz wykonanie formy
drukowej.
b) drukowanie i kontrolÄ™ drukowania.
c) wykonanie opisu technicznego przyszłej publikacji i oprawę introligatorską.
d) zależnych od zmechanizowania i zautomatyzowania procesów składu.
3. Makieta (szkic projektowy) jest
a) opisem montażu.
b) próbą rastrowania obrazu.
c) projektem graficznym pracy przygotowywanej do drukowania.
d) próbą separacji kolorów CMYK.
4. Adiustacja nie polega na wprowadzeniu oznaczeń i określeń dotyczących
a) stopnia i kroju czcionki.
b) szerokości i długości kolumny.
c) wytwarzania dóbr poligraficznych.
d) sposobu składania tytułów.
5. Wprowadzanie tekstu na dysk twardy komputera dokonywane jest przez
a) rastrowanie obrazów.
b) skład tekstu w edytorze tekstów.
c) skanowanie ilustracji.
d) określenie stopnia pisma.
8. Wielkość punktu rastrowego określa
a) adiustacja tekstu.
b) sposób skanowania obrazu.
c) decyzja ekonomiczna.
d) wartość tonalna.
7. Obraz rozbity na punkty to
a) obraz zrastrowany.
b) obraz monochromatyczny.
c) obraz typograficzny.
d) obraz poligraficzny.
8. W trakcie montażu wykonywane są
a) formy kopiowe.
b) formy drukowe.
c) szkice techniczne.
d) skład i skanowanie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
9. AnalogowÄ… technikÄ… drukowania nie jest
a) drukowanie wypukłe.
b) drukowanie wklęsłe.
c) drukowanie laserowe.
d) drukowanie sitodrukowe.
10. Ze względu na postać podłoża drukowanie dzielimy na
a) analogowe.
b) arkuszowe.
c) wklęsłe.
d) laserowe.
11. Ze względu na zadruk podłoża rozróżniamy
a) drukowanie dwustronne.
b) drukowanie wklęsłe.
c) drukowanie analogowe.
d) drukowanie laserowe.
12. Forma drukowa do drukowania płaskiego charakteryzuje się tym, iż
a) elementy drukujÄ…ce  przyjmujÄ…ce farbÄ™ drukarskÄ…  znajdujÄ… siÄ™ pozornie w jednej
płaszczyz
nie z elementami niedrukujÄ…cymi.
b) elementy drukujące są wypukłe.
c) elementy drukujące są wklęsłe.
d) elementy niedrukujące znajdują się poniżej elementów drukujących.
13. Do wykonywania offsetowych form drukowych stosuje się płyty presensybilizowane
zbudowane z
a) podłoża oraz światłoczułej warstwy kopiowej.
b) sita rozpiętego na ramie.
c) cylindra z grawerowanÄ… powierzchniÄ….
d) utwardzonej warstwy polimerowej.
14. Offset to technika drukowania
a) wypukłego, rotacyjnego.
b) wypukłego, pośredniego, arkuszowego.
c) płaskiego, bezpośredniego, rotacyjnego.
d) płaskiego pośredniego, rotacyjnego.
15. Zespół drukujący maszyny offsetowej składa się z
a) trzech cylindrów.
b) dwóch cylindrów.
c) czterech cylindrów.
d) pięciu cylindrów.
16. W jakiej technice drukowania wykorzystuje się hydrofilowe własności podłoża
i oleofilowe własności warstwy kopiowej
a) drukowania offsetowego.
b) drukowania wklęsłego.
c) drukowania wypukłego.
d) sitodruku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
17. W technice drukowania offsetowego na cylinder pośredni
a) zakładana jest elastyczna forma drukowa.
b) zakładany jest gumowy obciąg.
c) zakładana jest rastrowana forma kopiowa.
d) nic się nie zakłada.
18. ZaletÄ… drukowania offsetowego nie jest
a) duży wybór podłoży.
b) niskie koszty.
c) duża szybkość drukowania.
d) płaskość podłoża.
19. Typografia jest technikÄ… drukowania
a) wypukłego.
b) wklęsłego.
c) płaskiego.
d) cyfrowego.
20. Fleksografia jest odmianÄ… drukowania
a) wypukłego.
b) wklęsłego.
c) płaskiego.
d) sitodrukowego.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
KARTA ODPOWIEDZI
ImiÄ™ i nazwisko..........................................................................................
Charakteryzowanie procesów poligraficznych
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Charakteryzowanie procesów
poligraficznych
Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 5, 6, 8, 9, 10, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19 sÄ… z poziomu podstawowego,
- zadania 4, 7, 11, 12, 20 sÄ… z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. b, 3. a, 4. d, 5. b, 6. a, 7. b, 8. a, 9. d, 10. b, 11. b,
12. c, 13. d, 14. b, 15. d, 16. a, 17. a, 18. c, 19. a, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zdefiniować proces drukowania A P c
2 Określić zakres prac introligatorskich A P b
3 Określić wielkość punktu typograficznego A P a
Sklasyfikować oryginały według charakteru C PP
4 d
obrazu
Określić barwy farb stosowanych B P
5 b
w drukowaniu wielobarwnym
Określić zasady subtraktywnego mieszania B P
6 a
barw
Scharakteryzować drukowanie C PP
7 b
fleksograficzne
Określić zastosowania drukowania A P
8 a
fleksograficznego
9 Określić charakter tampondruku B P d
10 Określić zalety sitodruku B P b
Scharakteryzować introligatorskie operacje C PP
11 b
jednostkowe
12 Scharakteryzować krojenie C PP c
13 Wyjaśnić proces lakierowania A P d
14 Określić sposoby złamywania arkuszy B P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
15 Wymienić oprawy A P d
16 Określić oprawy miękkie B P a
17 Określić wkład B P a
18 Określić proces wykonywania okładek B P c
19 Określić sposoby kompletowania B P a
Scharakteryzować okładki do opraw
20 C PP b
miękkich
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadz
z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.
5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
8. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartÄ™ odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań wielokrotnego wyboru. Tylko jedna odpowiedz
jest prawidłowa.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, poprzez zaznaczenie
prawidłowej odpowiedzi X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
8. Na rozwiÄ…zanie testu masz 30 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Proces drukowania nie obejmuje
a) zamocowania form drukowych na maszyny drukarskie.
b) regulacji maszyny.
c) adiustacji tekstów.
d) zadrukowania papieru.
2. Procesy introligatorskie obejmujÄ… prace
a) dotyczące doboru podłoży drukowych do techniki drukowania.
b) związane z przetwarzaniem zadrukowanych materiałów.
c) związane z cyfrową obróbką obrazu.
d) zwiÄ…zane z drukowaniem zwojowym.
3. 1 punkt typograficzny wynosi
a) 0,376 mm.
b) 1,5 mm.
c) 0,458 mm.
d) 4,56 mm.
4. Klasyfikacja oryginałów według charakteru obrazu pozwala wyróżnić
a) oryginały refleksyjne i transparentne.
b) oryginały jedno- i wielobarwne.
c) oryginały pozytywowe i negatywowe.
d) oryginały jedno- i wielotonalne.
5. W drukowaniu wielobarwnym wykorzystuje siÄ™ farby o barwach
a) czerwonej, niebieskiej zielonej, czarnej.
b) niebieskozielonej, purpurowej, żółtej i czarnej.
c) żółtej, fioletowej i granatowej.
d) wszystkie barwy wg skali Pantone.
6. Warstwa farby niebieskozielonej pochłania
a) czerwony składnik światła białego.
b) niebieski składnik światła białego.
c) zielony składnik światła białego.
d) cały zakres fal światła białego.
7. CechÄ… charakterystycznÄ… fleksografii nie jest
a) elastyczna wypukła forma drukowa.
b) płaski zespół drukujący.
c) rotacyjny zespół drukujący.
d) bezpośrednie przenoszenie farby na zadrukowywany materiał.
8. Fleksografia znajduje zastosowanie
a) w drukowaniu opakowań na podłożach z folii, plastiku i aluminium.
b) w drukowaniu czasopism o wysokiej jakości ilustracji.
c) w drukowaniu akcydensów.
d) w drukowaniu prac kreskowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
9. Tampondruk jest odmianÄ… drukowania
a) wypukłego.
b) płaskiego.
c) cyfrowego.
d) wklęsłego.
10. ZaletÄ… sitodruku nie jest
a) druk na podłożu płaskim i cylindrycznym.
b) ograniczenia kroju i wielkości pisma.
c) gruba warstwa farby (10 15 µm), co daje dobre nasycenie barw.
d) wysoka odporność na promieniowanie UV.
11. IntroligatorskÄ… operacjÄ… jednostkowÄ… nie jest
a) liczenie.
b) skanowanie rysunków.
c) wykrawanie.
d) złamywanie.
12. Krojenie to
a) gniecenie arkuszy dużego formatu na mniejsze.
b) składanie prostopadłe arkuszy.
c) mechaniczny podział większego arkusza na mniejsze.
d) wykrawanie w prasach.
13. Lakierowanie druków polega na
a) naładowaniu ładunkami elektrostatycznymi druków.
b) nadruku wielobarwnym obrazu.
c) pokryciu druku foliÄ….
d) wytworzeniu bezbarwnej warstwy, zazwyczaj o wysokim połysku.
14. W złamywarkach arkuszy nie można złamywać
a) prostopadle.
b) skośnie.
c) równolegle.
d) prostopadle i równolegle.
15. OprawÄ… nie jest
a) oprawa miękka.
b) oprawa twarda.
c) oprawa specjalna.
d) szyty nićmi i klejony blok książki.
16. Oprawa miękka charakteryzuje się
a) trwałym połączeniem wkładu z okładką przez grzbiet.
b) szyciem zeszytowym.
c) ukształtowanym grzbietem wkładu.
d) trwałym połączeniem wkładu z okładką przez wyklejki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
17. Wkładem nie jest
a) stos luz
nych kartek.
b) stos luz
nych kartek, których grzbiet jest pokryty klejem.
c) zestaw składek połączonych klejem.
d) zestaw odpowiednio zszytych kart wielu składek.
18. Proces technologiczny wykonywania okładek nie obejmuje
a) przygotowania materiałów do wykonania okładek.
b) montowania okładek.
c) nakładania obwoluty.
d) zdobienia okładek.
19. Kompletowanie składek może być prowadzone przez
a) zbieranie składek.
b) złamywanie składek.
c) wykrawanie składek.
d) wyrównywanie składek.
20. Okładką do opraw miękkich nie jest
a) okładka zeszytowa.
b) okładka usztywniana.
c) okładka przylegająca.
d) okładka zakrywająca.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
7. LITERATURA
1. Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I.: Poligraficzny słownik terminologiczny. Polska Izba
druku, Warszawa 1999
2. Haftman H.: Podstawy techniki pomiarowej dla poligrafów. WNT, Warszawa 1983
3. Jakucewicz S., Magdzik S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 2004
4. Kamiński B., Cyfrowy prepress, drukowanie i procesy wykończeniowe, Translator,
Warszawa 1999
5. Magdzik S., Jakucewicz S.: Podstawy poligrafii. WSiP, Warszawa 1999
6. Praca zbiorowa: Poligrafia ogólna. WSiP, Warszawa 1993
7. Praca zbiorowa. Poligrafia procesy i technika. Tłumaczenie z języka słowackiego.
COBRPP, Warszawa 2002
8. Technologia offsetowa. Zagadnienia standaryzacji. COBRPP, Warszawa 2002
9. Trzaska F.: Podstawy techniki wydawniczej. Instytut Wydawniczy Związków
Zawodowych 1987
10. www.poligrafika.pl
11. www.swiatdruku.com.pl
12. www.poligraf.com.pl
13. www.printpublishing.pl
14. www.swiatpoligrafii.pl
15. www.dtp.pl
16. www.scorpio.pl
17. www.kordus.com.pl
18. www.kalendarze.dt.pl
19. www.przedsiebiorczosc.pl
20. www.portaldtp.
21. www.typografia.info
22. www.drukskerwis.pl
23. www.wydawca.com.pl
24. www.grafikus.com.pl
25. www.dd.com.pl
26. www.signs.pl
Czasopisma:
-  Poligrafika ,
-  Poligrafia Polska ,
-  Åšwiat Druku ,
-  Print Publishing ,
-  Åšwiat Poligrafii .
Literatura metodyczna:
1. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Fundusz Współpracy, Warszawa 1997
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Wyższa Szkoła
Inżynierska, Radom 1998
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38