Zawory zwrotne
Zadaniem zaworów zwrotnych jest zapewnienie możliwości przepływu wody tylko w jednym
kierunku. W pompowniach najczęściej są ona montowane na rurociągu tłocznym pomiędzy
wylotem z pompy a zasuwą odcinającą (w celu zapobieżenia możliwości obracania wirnika
przez cofającą się po zatrzymaniu pompy wodę) oraz na początku rurociągów ssawnych w
studniach lub zbiornikach dolnych.
Można spotkać się z różnymi rozwiązaniami zaworów zwrotnych. Kilka typowych rozwiązań
pokazano na rysunku poniżej. Generalnie możemy wyróżnić dwie grupy:
z elementem odcinającym poruszającym się swobodnie (umownie nazywane  grzybkowy-
mi ) oraz z zawory z elementami wahliwymi znane również pod nazwą klap zwrotnych.
Klasyczne zawory zwrotne grzybkowe przeznaczone do montażu na rurociągach pionowych
powinny być dodatkowo wyposażane w sprężyny. Zawory zwrotne klapowe do średnicy 400
mm najczęściej wykonywane są jako jednoklapowe powyżej jako wieloklapowe. Większość
zaworów klapowych o dużych średnicach zaopatrzona jest w dz
wignie z umieszczonym na
ich końcu ciężarem. Takie rozwiązanie ma ułatwić zamykanie zaworu. W celu opóz
nienia
szybkości zamykania zaworu a tym samym zapobieżeniu wystąpieniu zjawiska uderzenia
wodnego zawory klapowe często wyposażane są w amortyzatory.
Specjalnym rodzajem zaworów zwrotnych są zawory stopowe (rys. nr 1). Budowa ich stanowi
połączenie kosza ssawnego z zaworem zwrotnym. Montowane są one na początku rurociągów
ssawnych w studniach oraz zbiornikach dolnych. Uniemożliwiają one opróżnienie rurociągów
ssawnych co wiązałoby się z koniecznością powtórnego zalania pomp.
Rys.1. Zawór stopowy
Rys.2. Zawór zwrotny klapowy.
1korpus, 2 pokrywa, 3 pałąk, 4 klapa.
Rys.3.Zawór zwrotny klapowy z dz
wignią i ciężarem.
Rys. 4. Zawór zwrotny grzybkowy