druk
Sprzężenie zwrotne
powrót
1. Definicja
a) dodatnie sprzężenie zwrotne
b) ujemne sprzężenie zwrotne
2. Schematy blokowe sprzężeń zwrotnych
a) Układ ze sprzężeniem napięciowo�szeregowym
b) Układ ze sprzężeniem napięciowo�równoległym
c) Układ ze sprzężeniem prądowo�równoległym
d) Układ ze sprzężeniem prądowo�szeregowym
3. Wpływ sprzężenia zwrotnego na impedancje wejściowe i wyjściowe oraz częstotliwości graniczne
wzmacniacza
a) impedancja wyjściowa
b) impedancja wejściowa
c) częstotliwości graniczne
4. Pasmo przenoszenia, częstotliwości graniczne wzmacniacza, wzmocnienie � sposób określania i pomiaru
a) pomiar wzmocnienia napięciowego wzmacniacza z otwartą pętlą
b) pomiar częstotliwości granicznych przenoszenia wzmacniacza
5. Sposób pomiaru impedancji wejściowej i wyjściowej wzmacniacza
a) pomiar rezystancji wejściowej
b) pomiar rezystancji wyjściowej
6. Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym prądowym szeregowym
7. Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym napięciowym równoległym
8. Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym mieszanym
9. Wzmacniacz w układzie wtórnika emiterowego � schemat układu, własności
Literatura
1. J. Chabłowski, W. Skulimowski "Elektronika w pytaniach i odpowiedziach"
2. M. Rusek, J. Pasierbiński "Elementy i układy elektroniczne w pytaniach i
odpowiedziach"
3. P. Horowitz, W. Hill "Sztuka elektroniki"
4. M. Nadachowski, Z. Kulka "Analogowe układy scalone"
5. W. Nowakowski "Układy impulsowe"
6. O. Limann "Elektronika bez wielkich problemów"
7. W. Golde "Układy elektroniczne"
8. J. Porębski "Podstawy elektroniki"
9. S. Elonka, J. Bernstein "Elektronika w pytaniach i odpowiedziach"
DEFINICJA
Sprzężenie zwrotne w układach elektronicznych polega na doprowadzeniu części sygnału wyjściowego z
powrotem do wejścia. Część sygnału wyjściowego, zwana sygnałem zwrotnym, zostaje skierowana do wejścia
układu i zsumowana z sygnałem wejściowym, wskutek czego ulegają zmianie warunki sterowania układu (rys 1.)
Rys. 1 Ogólny schemat układu ze sprzężeniem zwrotnym
Ujemne sprzężenie zwrotne ma miejsce, gdy fazy sygnału wejściowego i sygnału sprzężenia zwrotnego są
przeciwne. Dla dodatniego sprzężenia zwrotnego fazy te są zgodne.
Poniższe rysunki przedstawiają układ blokowy wzmacniacza bez sprzężenia zwrotnego (rys. 2) i ze sprzężeniem
zwrotnym (rys. 3). Wzmocnienie napięciowe wzmacniacza K bez sprzężenia zwrotnego jest równe stosunkowi
napięcia wyjściowego do napięcia wejściowego:
Rys. 2 Układ blokowy wzmacniacza bez sprzężenia zwrotnego
Wzmocnienie K bywa często nazywane wzmocnieniem w otwartej pętli, ponieważ do wzmacniacza nie jest
dołączona pętla sprzężenia zwrotnego.
Przy dołączonej pętli sprzężenia zwrotnego (rys 3.) całkowite napięcie wejściowe wzmacniacza u(t) składa się z
sygnału początkowego x(t) oraz części by(t) sygnału wyjściowego doprowadzonego z powrotem na wejście. Suma
tych sygnałów zostaje wzmocniona przez wzmacniacz K razy. Na wyjściu powstaje napięcie wyjściowe y(t).
Rys. 3 Układ blokowy wzmacniacza objętego sprzężeniem zwrotnym
Należy zauważyć, że napięcia wyjściowe y(t) w obu układach są różne, ponieważ w układzie ze sprzężeniem
zwrotnym zmieniły się warunki sterowania.
Stosunek y(t)/x(t) oznaczany przez Kcałkowite (lub KUF) stanowi wypadkowe wzmocnienie układu ze sprzężeniem
zwrotnym, zwane również wzmocnieniem w zamkniętej pętli. Zobaczymy dalej, że również inne właściwości
wzmacniacza ulegają zmianie i podobnie jak wzmocnienie, zależą od członu 1�b K zwanego współczynnikiem
sprzężenia zwrotnego.
a) Dodatnie sprzężenie zwrotne
Sprzężenie zwrotne nazywamy dodatnim, gdy faza napięcia zwrotnego doprowadzonego z wyjścia do wejścia
układu jest zgodna z fazą napięcia wejściowego. Przy zgodności faz obu sygnałów sterujących wzmacniacz,
efektywny sygnał sterujący ulega zwiększeniu. Oznacza to, że współczynnik b � określający jaka część napięcia
wyjściowego zostaje doprowadzona na wejście � jest dodatni.
Wzmocnienie układu z dodatnim sprzężeniem zwrotnym wyraża się zależnością (rys 4a):
Rys. 4 Sprzężenie zwrotne dodatnie i ujemne � wzorki
Analizując wzór a) dochodzimy do wniosku, że wzrost wartości współczynnika b w przedziale (0, 1/K) powoduje
wzrost wzmocnienia KUF.
Przykład: K = 20, b = 0,025 , wtedy wzmocnienie przy zamkniętej pętli wyniesie KUF = 40.
Gdy współczynnik b dalej wzrasta i iloczyn b K zbliża się do jedności, wzmocnienie dąży do nieskończoności.
Taki wniosek wynika z zależności matematycznej, fizycznie jednak omawiany przypadek jest niemożliwy. W
układzie wystąpi generacja drgań, a nieskończone wzmocnienie oznacza, że generator sam dostarcza na wejście
sygnał podtrzymujący drgania. Sygnał wyjściowy zostanie ograniczony do pewnej wartości określonej przez układ �
nie może ona być jednak wyższa niż napięcie zasilające wzmacniacz.
Dodatnie sprzężenie zwrotne jest podstawą działania generatorów, przy czym warunki generacji można wyrazić
następująco: układ działa jak generator, gdy sprzężenie zwrotne jest dodatnie i dostatecznie silne (b K = l), aby
podtrzymywać drgania. Jeżeli b K < l, w układzie następuje tylko wzrost wzmocnienia. Tego rodzaju dodatnie
sprzężenie zwrotne, zwane również sprzężeniem regeneracyjnym lub niekiedy reakcją, stosuje się bardzo rzadko
(m.in. ze względu na wzrost zniekształceń).
b) Ujemne sprzężenie zwrotne
Sprzężenie zwrotne nazywamy ujemnym, gdy faza napięcia zwrotnego doprowadzonego z wyjścia do wejścia
układu jest przeciwna w porównaniu z fazą napięcia wejściowego.
Ujemne sprzężenie zwrotne powoduje zmniejszenie wzmocnienia wzmacniacza. Wynika to z faktu, że w układzie
z ujemnym sprzężeniem zwrotnym doprowadzona na wejście część napięcia wyjściowego ma przeciwną fazę niż
napięcie wejściowe, a więc odejmuje się od napięcia wejściowego. W rezultacie na wejściu wzmacniacza występuje
mniejsze napięcie niż w przypadku braku ujemnego sprzężenia zwrotnego. Przy mniejszym napięciu wejściowym
również napięcie wyjściowe ma mniejszą wartość. Ze względu na to, że z
ródło sygnału nie jest objęte pętlą
sprzężenia zwrotnego, przy tym samym napięciu z
ródła otrzymujemy mniejsze napięcie wyjściowe, a zatem
wzmocnienie układu ulega zredukowaniu.
Przykład: Przykład: K = 100, b = 0,1 , wtedy wzmocnienie przy zamkniętej pętli wyniesie KUF = 9,09. Jeżeli
wzmacniacz będzie posiadał bardzo duże wzmocnienie K � > nieskończoności, 1/K �> 0, to współczynnik
wzmocnienia całego układu wyniesie:
KUF = 1/b
Właściwości układu wzmacniacza o dużym wzmocnieniu z ujemną pętlą sprzężenia zwrotnego zależeć będą
wyłącznie od parametrów pętli.
Dlaczego w układach stosuje się ujemne sprzężenie zwrotne?
Ujemne sprzężenie zwrotne, szeroko stosowane w układach wzmacniających, wpływa na ogół korzystnie na
większość parametrów wzmacniaczy:
� poprawia stabilność wzmocnienia (układ jest mniej wrażliwy np. na wahania napięć zasilających i zmianę
temperatury)~
� zmniejszają się szumy i zniekształcenia (tak liniowe, jak i nieliniowe)~
� zwiększa się górna częstotliwość graniczna (czyli ulega poszerzeniu pasmo)~
� możliwe jest kształtowanie charakterystyki częstotliwościowej~
� możliwa jest modyfikacja impedancji wejściowej i wyjściowej.
Schematy blokowe sprzężęń
zwrotnych
Ujemne sprzężenie zwrotne klasyfikuje się zależnie od sposobu pobierania sygnału zwrotnego z wyjścia układu
oraz sposobu doprowadzenia go na wejście. Sygnał sprzężenia zwrotnego może być proporcjonalny do napięcia
wyjściowego � mówi się wówczas o sprzężeniu napięciowym � lub prądu wyjściowego � w tym przypadku mówi się
o sprzężeniu prądowym. Gdy sygnał sprzężenia zwrotnego jest doprowadzany do wejścia szeregowo z sygnałem
wejściowym, takie sprzężenie nazywa się szeregowym, gdy zaś równolegle � równoległym. Rozróżnia się cztery
podstawowe układy z ujemnym sprzężeniem zwrotnym:
a) Układ ze sprzężeniem napięciowo�szeregowym (rys. 5), w którym sygnał sprzężenia zwrotnego jest
proporcjonalny do napięcia wyjściowego. Doprowadzany jest na wejście szeregowo z sygnałem wejściowym. Gdy
rezystancja obciążenia RL rośnie, a rezystancja z
ródła Rg maleje, skuteczność tego sprzężenia zwiększa się. Układ
powinien być sterowany napięciowo.
Rys. 5 Układ ze sprzężeniem zwrotnym napięciowym szeregowym
a) schemat blokowy
b), c) przykłady zastosowań
b) Układ ze sprzężeniem napięciowo�równoległym (rys. 6), w którym sygnał sprzężenia zwrotnego jest
proporcjonalny do napięcia wyjściowego i doprowadzany na wejście równolegle z sygnałem wejściowym. Gdy
rezystancje obciążenia RL i z
ródła Rg rosną, skuteczność tego sprzężenia zwiększa się. Układ powinien być
sterowany prądowo.
Rys. 6 Układ ze sprzężeniem zwrotnym napięciowym równoległym
a) schemat blokowy
b), c) przykłady zastosowań
c) Układ ze sprzężeniem prądowo�równoległym (rys. 7), w którym sygnał sprzężenia zwrotnego jest
proporcjonalny do prądu wyjściowego i doprowadzany na wejście równolegle z sygnałem wejściowym. Gdy
rezystancja obciążenia RL maleje, natomiast rezystancja z
ródła Rg rośnie, skuteczność tego sprzężenia zwiększa się.
Układ powinien być sterowany prądowo.
Rys. 7 Układ ze sprzężeniem zwrotnym prądowym równoległym
a) schemat blokowy
b), c) przykłady zastosowań
d) Układ ze sprzężeniem prądowo�szeregowym (rys. 8), w którym sygnał sprzężenia zwrotnego jest
proporcjonalny do prądu wyjściowego i doprowadzany na wejście szeregowo z sygnałem wejściowym. Gdy
rezystancje obciążenia RL i z
ródła Rg maleją, skuteczność tego sprzężenia zwiększa się. Układ powinien być
sterowany napięciowo.
Rys. 8 Układ ze sprzężeniem zwrotnym prądowym szeregowym
a) schemat blokowy
b),c) przykłady zastosowań
Wpływ sprzężenia zwrotnego na
impedancje wejściowe i wyjściowe
oraz częstotliwości graniczne
wzmacniacza
a) impedancja wyjściowa
Rezystancja wejściowa układu ze sprzężeniem zwrotnym jest zależna od sposobu pobierania sygnału sprzężenia
zwrotnego z wyjścia układu.
W układzie ze sprzężeniem napięciowym (rys. 5 i 6), wskutek równoległego dołączenia do wyjścia obwodu pętli
sprzężenia zwrotnego, rezystancja (impedancja) wyjściowa jest mniejsza (1+b K) razy niż w układzie bez sprzężenia
zwrotnego.
W układzie ze sprzężeniem prądowym (rys. 7 i 8), przy szeregowym dołączeniu do wyjścia obwodu pętli sprzężenia
zwrotnego, rezystancja (impedancja) wyjściowa jest większa niż w układzie bez sprzężenia zwrotnego (1+b K) razy.
b) impedancja wejściowa
Sprzężenie szeregowe zwiększa impedancję wejściową układu z otwartą pętlą (1+b K) razy, natomiast sprzężenie
równoległe zmniejsza ją tyle samo razy.
Przykład: Obliczenie jak zmieni się impedancja wejściowa układu z szeregową pętlą sprzężenia zwrotnego � rys. 9:
Rys. 9 Impedancja wejściowa układu objętego pętlą sprzężenia zwrotnego.
Tabela 1. Wpływ sprzężenia zwrotnego na parametry wzmacniacza
Rodzaj sprzężenia Wzmocnienie napięciowe Wzmocnienie prądowe Impedancja wejściowa Impedancja wyjściowa
Napięciowe�szeregowe maleje nie zmienia się rośnie maleje
Napięciowe�równoległe nie zmienia się maleje maleje maleje
Prądowe�równoległe nie zmienia się maleje maleje rośnie
Prądowe�szeregowe maleje nie zmienia się rośnie rośnie
c) częstotliwości graniczne
Zastosowanie ujemnego sprzężenia zwrotnego we wzmacniaczu powoduje rozszerzenie pasma przenoszonych przez
wzmacniacz częstotliwości, dla których parametry całego układu będą stałe. Zmniejsza się dolna częstotliwość
graniczna fd, zwiększa się natomiast górna częstotliwość graniczna fg. Dzięki temu pasmo przenoszenia układu
zwiększa się. Nowe częstotliwości graniczne zależą, podobnie jak wzmocnienie, od wyrazu (1+b K) :
fd' =
fg' = fg (1+b K)
Przykład:
Rys. 10 Wzmocnienie napięciowe w zależności od przenoszonej częstotliwości
a) dla przykładowego wzmacniacza
b) dla tego samego wzmacniacza pracującego z pętlą ujemnego sprzężenia zwrotnego
Wzmacniacze rzeczywiste posiadają skończone wartości wzmocnienia napięciowego K. Wzmocnienie to w
dużym stopniu zależy od częstotliwości.
Rys. 10 a) przedstawia przykładową charakterystykę wzmacniacza o nienajlepszych parametrach
� wartość wzmocnienia K zmienia się ponad dziesięciokrotnie w rozważanym zakresie częstotliwości. Jeśli
wprowadzimy pętlę sprzężenia zwrotnego o b =0,01 V/V wzmocnienie układu wyniesie (Rys 10 b):
� Najniższa wartość dla K=1000 KUF = 1000/[1+(1000*0,1)] = 9,90 V/V � Najwyższa wartość dla K=10
000 KUF = 10 000/[1+(10 000*0,1)] = 9,99 V/V
Wniosek: Zmiana wzmocnienia wzmacniacza z pętlą sprzężenia zwrotnego w całym zakresie częstotliwości teraz nie
przekracza 1% !!! (Porównaj skalę na obu rysunkach a) i b) )
Pasmo przenoszenia, częstotliwości
graniczne wzmacniacza,
wzmocnienie � sposoby określania i
pomiaru
a) pomiar wzmocnienia napięciowego wzmacniacza z otwartą pętlą
Bezpośredni pomiar wzmocnienia jako stosunku napięcia wyjściowego do wejściowego w układzie z otwartą pętlą
jest trudny ze względu na konieczność mierzenia bardzo małych wartości sygnału wejściowego, stosowanych dla
uniknięcia przesterowania badanego wzmacniacza. Niezbędne jest wyeliminowanie wpływu szumów, co wymaga
dość skomplikowanej aparatury.
Rys. 11 Układ do pomiaru wzmocnienia napięciowego wzmacniacza w otwartej pętli.
Układ nadający się dobrze do prostych pomiarów w laboratorium pokazano na rys. 11. Sygnał z generatora
przebiegu sinusoidalnego przed podaniem na wejście wzmacniacza jest dzielony rezystorami o wartościach R2 oraz
aR2. Unika się w ten sposób pomiaru bardzo małego napięcia Ud, a zamiast niego mierzy się napięcie:
U1 = (a+1)Ud
A
atwo można obliczyć wzmocnienie napięciowe badanego wzmacniacza z otwartą pętlą, korzystając ze wzoru:
Wartość elementów układu można dobrać na przykład w sposób następujący: R1 = 50 kW, R2 = l kW, a = 99.
Wtedy
KU = U0 / Ud
Częstotliwość generatora powinna być ustawiona w taki sposób, aby leżała w płaskim obszarze charakterystyki
Ku(f). Niezbędne jest właściwe skompensowanie charakterystyk częstotliwościowych wzmacniacza.
b) pomiar częstotliwości granicznych przenoszenia wzmacniacza
Z charakterystyki amplitudowej wzmacniacza (wykresu wzmocnienia wzmacniacza w zależności od częstotliwości
sygnału wejściowego � rys 12.) określa się częstotliwości graniczne przenoszenia (górną i dolną). Są ta takie wartości
częstotliwości przy których wzmocnienie wzmacniacza jest o 3 dB mniejsze od częstotliwości średnich. Dla
wzmocnienia napięciowego Ku spadek wzmocnienia o 3 dB odpowiada zmniejszeniu wartości wzmocnienia do
poziomu 0,707 (a dla wzmocnienia mocy do poziomu 0,5 � dlatego punkty spadku o 3 dB nazywa się punktami
połowy mocy)
Rys. 12 Charakterystyka amplitudowa wzmacniacza
Układ do pomiaru częstotliwości granicznej przedstawia rys. 13. Ze względów praktycznych częstotliwość jest
mierzona w układzie z zamkniętą pętlą sprzężenia zwrotnego o małym wzmocnieniu. Na wejście układu podaje się
sygnał z generatora przebiegu sinusoidalnego o amplitudzie np. około 10 mV i regulowanej częstotliwości. W
pomiarach rejestruje się amplitudę sygnału na wyjściu i z niej oblicza wzmocnienie Ku.
Rys. 13 Układ do pomiaru częstotliwości granicznych przenoszenia
Sposoby pomiaru impedancji
wejściowej i wyjściowej wzmacniacza
a) pomiar rezystancji wejściowej
 Aby określić rezystancję wejściową należy zmierzyć na wejściu wzmacniacza napięcie wejściowe i prąd
wejściowy:
RWE = UWE / IWE
Prąd wejściowy można określić poprzez dołożenie przed wejście wzmacniacza rezystancji Ro i pomiar spadku
napięcia na niej:
b) pomiar rezystancji wyjściowej
Aby wyznaczyć rezystancję wyjściową Rwy można wyjście wzmacniacza potraktować jako z
ródło napięcia o
określonej rezystancji wewnętrznej. Mierząc napięcie wyjściowe nieobciążonego wzmacniacza określa się wielkość
siły elektromotorycznej tego z
ródła e. Obciążając to z
ródło znaną rezystancją R1 doprowadza się do podziału tej siły
na spadki napięcia na rezystancji wewnętrznej i dołożonej. Mierząc spadek napięcia na rezystancji obciążenia
(wyjściu wzmacniacza) z proporcji można wyliczyć rezystancję wewnętrzną z
ródła (rezystancję wyjściową
wzmacniacza).
Wzmacniacz z ujemnym
sprzężeniem zwrotnym prądowym
szeregowym
Sprzężenie prądowe szeregowe jest układowo najprostszym rodzajem ujemnego sprzężenia zwrotnego (rys 14).
Zmiany prądu kolektora spowodowane zmiennością sygnału wytwarzają zmienne napięcie na rezystorze w obwodzie
emitera, a ponieważ rezystor ten jest włączony szeregowo w obwód bazy, napięcie sterujące wzmacniacz stanowi
różnicę między napięciem doprowadzonym do wejścia a napięciem zmiennym występującym na rezystorze. Zaletą
sprzężenia prądowego�szeregowego jest zwiększenie impedancji wejściowej i wyjściowej wzmacniacza.
Rys. 14 Wzmacniacz ze sprzężeniem zwrotnym prądowym szeregowym
Ujemne sprzężenie prądowe szeregowe bywa często stosowane jako sprzężenie lokalne. Przykładem zastosowania
może być stabilizacja punktu pracy tranzystora (rys. 14) przy zmianach temperatury. Jeśli temperatura tranzystora z
jakiegoś powodu wzrośnie, wzrasta wzmocnienie prądowe tranzystora. To powoduje wzrost prądu kolektora oraz
napięcia URe. Jako, że potencjał bazy jest ustalany przez napięcie zasilające (dzielnik), a ono się nie zmienia, wzrost
URe powoduje spadek Ube, co daje mniejsze wysterowanie tranzystora i prąd kolektora maleje.
Wzmacniacz z ujemnym
sprzężęniem zwrotnym napięciowym
równoległym
Rys. 15 Uproszczona wersja wzmacniacza z ujemnym sprzężeniem zwrotnym napięciowo równoległym � układ poglądowy, nie
uwzględniający elementów polaryzujących tranzystor i separujących punkt pracy tranzystora od sygnału zmiennego
Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym napięciowym równoległym przedstawiono na rys 15 i 16.
Napięcie powstające na kolektorze jest odwrócone o 180o względem napięcia występującego na bazie (dlatego
sprzężenia napięciowe) i zostaje przez układ RfCf doprowadzone z powrotem do bazy (równolegle z napięciem
wejściowym).
Kondensator Cf oddziela jedynie potencjały stałe występujące na kolektorze i bazie. Rezystor Rf wraz z
rezystancją występującą między bazą a masą, a więc uwzględniający zarówno rezystor R1 i rezystancję z
ródła jak i
rezystancję wejściową tranzystora, stanowi dzielnik napięcia zwrotnego, który decyduje o wartości współczynnika b
. y
ródła napięcia zwrotnego i napięcia sygnału wejściowego doprowadzanego do bazy przez kondensator C1 są
f
połączone równolegle. Z tego typu sterowania wynika nazwa układu sprzężenia zwrotnego: napięciowe równoległe.
Charakterystyczne dla układów tego typu jest zmniejszenie się impedancji wejściowej i wyjściowej.
Rys. 16 Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym napięciowo równoległym.
Przykład zastosowania Napięciowe sprzężenie równoległe jest często stosowane jako sprzężenie wielostopniowe,
co przykładowo przedstawiono na rys. 17. W układzie z rys. a) składającym się z dwóch tranzystorów napięcie
zwrotne jest pobierane z uzwojenia wtórnego transformatora o przeciwnie nawiniętych uzwojeniach, co zaznaczono
odpowiednim umieszczeniem kropek. Dzięki temu jest zapewniona odpowiednia polaryzacja napięcia zwrotnego. W
układzie trzytranzystorowym (rys. b), dzięki właściwej fazie napięcia na wyjściu, istnieje możliwość bezpośredniego
doprowadzenia napięcia zwrotnego.
Rys. 17 Wzmacniacze wielostopniowe z ujemnym sprzężeniem zwrotnym napięciowym równoległym
a) wzmacniacz dwustopniowy
b) wzmacniacz trzystopniowy
Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym mieszanym
Wzmacniacze ze sprzężeniem mieszanym (mostkowym) są stosowane w celu uzyskania niezależnej kontroli nad
poziomem impedancji wejściowej lub wyjściowej i wielkości sprzężenia zwrotnego. Przykład wzmacniacza ze
sprzężeniem mieszany przedstawia rys 18. Sprzężenie zwrotne mieszane realizowane jest: prądowo�szeregowe w
emiterze (rezystor R i RE) i napięciowo�równoległe pomiędzy kolektorem a bazą.
Rys. 18 Wzmacniacz z ujemnym sprzężeniem zwrotnym mieszanym
Wzmacniacz w układzie wtórnika
emiterowego � schemat układu,
własności
Wtórnik emiterowy jest układem o ujemnym sprzężeniu zwrotnym typu napięciowego szeregowego. Wynika to z
konfiguracji układu (rys. 19). Napięcie wyjściowe powstające na rezystorze RE w obwodzie emitera jest zgodne w
fazie z napięciem sterującym. Całe napięcie wyjściowe odejmuje się jednak od napięcia na bazie i w rezultacie
tranzystor jest sterowany różnicą obu napięć.
Analiza wtórnika emiterowego jako układu ze sprzężeniem zwrotnym prowadzi do następujących wniosków:
� wzmocnienie napięciowe wtórnika jest równe jeden (napięcie wyjściowe "wtóruje" napięciu na wejściu, stąd
nazwa), dokładnie mówiąc Uwy jest to napięcie Uwe pomniejszone o Ube = ok. 0.7V~
� impedancja wejściowa jest bardzo duża
� impedancja wyjściowa � bardzo mała.
Rys. 19 Wtórnik emiterowy
Układ jest stosowany bardzo często jako separator � wszędzie tam, gdzie chcemy pobrać sygnał napięciowy z
układu bez obciążania go (do tego potrzebne jest jak największe Rwe) i doprowadzić np. do kiepskiego miernika o
małej Rwe lub w jakieś inne miejsce układu.