sredniowiecze075aangelsa

Temat: Portret ascety średniowiecznego. Legenda o św Aleksym.

Informacje wstępne:
Autor nieznany, przeróbkawzoru łacińskiego, utwór powstał w połowie XV wieku,
bohater czczony od XI w iotoczony kultem.
Wydarzenia z życia św Aleksego:
Narodziny w Rzymie,

Ślub z Famijaną,

Złożenie ślubu czystości podczas nocy poślubnej,

Opuszczenie Rzymu,

Rozdanie bogactwa ubogim,

Wcielenie się w rolę żebraka,

Modlitwa do Boga,

Zstąpienie Matki Boskiej,

czczenie Aleksego,

Leżenie u bram pałacu ojca,

Znoszenie cierpień,

Napisanie listu przez Aleksego i przedstawienie dziejów swego żywota,

Śmierć Aleksego,

Odczytanie listu i poznanie dziejów Aleksego,

Cuda po śmierci.


Cechy średniowiecznego ideału życia:
całkowite poświęcenie się Bogu,

spędzenie całego życia na modlitwach,

wyzbywanie się wysokiego urodzenia,

cierpliwe znoszenie cierpień i upokorzeń,

rezygnacja z dóbr doczesnych i bogactwa.


Cechy języka.
przykłady archaizmów
słowotwórcze: wieliki, cztę, Iże

fonetyczne: Męszyjasz, s, dziewstwie, ociec, pojim

słownikowe: zeczy, jedno

fleksyjne: obleczy, raczy

semantyczne: popom, ksiądz, -daw. książe

znaczeniowe: działać, -dawać imię


Cechy wiersza średniowiecznego.
brak podziału na zwrotki

nierówna, ale zbliżona liczba sylab w wersach

rymy parzyste, niedokładne

przewaga zdań złożonych, współrzędnych



W średniowieczu tematyka śmierci była popularna. Widziano ją w dwóch postaciach:
I postać - była owocem upadku jednego człowieka,
II postać - widziano ją jako etap przejściowy między dwoma życiami.
W tej epoce pojawiło się kilka haseł dotyczących śmierci:
- memento mori - pamiętaj o śmierci;wskazywało, że końcem życia jest śmierć i
nie można o tym zapomnieć
- mori omina adegnat - śmierć równa wszystkim, wskazuje na to, iż śmierć dotyczy
wszystkich niezależnie jaka jest kogo pozycja społeczna.
Św Aleksy - był ascetą.
asceza - umartwianie się mające na celu mieć szczęście po śmierci, wyrzeczenie
się, rezygnacja z dóbr doczesnych w celu zyskania sobie życia wiecznego, życie
na modlitwie, samobiczowanie się, doprowadzanie się do samookaleczenia,
ppolegała na zadawaniu sobie cierpienia fizycznego i psychicznego, wyrzeczenie
się przyjemności świata.
Legenda - opowieść z życia świętych, przesycona elementami fantazji, często
osnuta na wątkach ludowych, nieautentycznych, rozpowszechniona w średniowieczu.
W średniowieczu legend o świętych było kilkanaście, były one zbudowane
identycznie:
część I - wstęp: uzasadniał pisanie żywota świętego (prolog)
część II: właściwa biografia świętego z uwzględnieniem jego wybitnych
zdolności, ważny był opis śmierci, doprowadzano go do punktu
artystycznego, większość świętych umierała w szczególny sposób, opisane
były także cuda czynione za jego życia lub po śmierci.
część III: opisywała los ciała po śmierci.



Utwór Legenda o św Aleksym jest:
hagiografią - żywotopisarstwo o świętych, inaczej tzw. żywoty świętych,
bardzo rozpowszechnione w epoce średniowiecza
utworem paranetycznym - wzorem o ideałach



Dzieja św Aleksego spełniają wszelkie wymogi gatunku, jakim były żywoty
świętych, ukazują cierpienia świętego.