Literatura oświecenia
Teksty obowiÄ…zkowe
1. LIBERA Zdzisław: Poezja polska XVIII wieku. Wyd. 2 uzup. Warszawa 1983
[tu: Elżbieta Drużbacka, Poezja konfederacji barskiej, Konstancja Benisławska, Adam Stani-
sław Naruszewicz, S. Trembecki, T. K. Węgierski, Jan Ancuta, J. Koblański, F. D. Kniaz
nin, Józef
Szymanowski, Franciszek Zabłocki, Jakub Jasiński, Alojzy Feliński, Anonimowa poezja politycz-
na, Józef Wybicki, Józef Morelowski] oraz: Świat poprawiać - zuchwałe rzemiosło. Antologia
poezji polskiego oświecenia. Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Goliński. Warszawa
1981 [tu: teksty tych samych autorów]. Uwaga: obowiązuje znajomość wszystkich tekstów
wymienionych autorów z obu antologii.
2. BOGUSA
AWSKI Wojciech: Cud albo Krakowiaki i Górale. wyd. 2 zmien., oprac. M. Klimowicz,
Wrocław 2005. BN I, 162. - i inne wydania
3. FELIC
SKI Alojzy: Barbara Radziwiłłówna. W: Polska tragedia neoklasycystyczna.. Oprac. i
wstęp Dobrochna Ratajczak. Wrocław 1989. BN I, 260.
4. KARPIC
SKI Franciszek: Wiersze wybrane. Wybór, wstęp, oprac. Tomasz Chachulski. Wro-
cław 1997. BN I, 89.
5. KRASICKI Ignacy: Dzieła wybrane. Oprac. Zbigniew Goliński. Warszawa 1989. T. 1-2 [tu:
Myszeis, Monachomachia, Podróż z Warszawy do Biłgoraja, Satyry, Listy, Bajki i przypowieści,
Bajki nowe, Powieści wschodnie] lub te same teksty w wyd.: KRASICKI Ignacy: Pisma wybra-
ne. Oprac. Zbigniew Goliński, Mieczysław Klimowicz, Roman Wołoszyński. Pod red. Tade-
usza Mikulskiego. T 1-4. Warszawa 1954 lub te same teksty w wyd.: KRASICKI Ignacy: Pisma
poetyckie. Oprac. Zbigniew Go1iński. T. 1-2. Warszawa 1976 lub te same teksty w wyd. Bi-
blioteki Narodowej.
6. KRASICKI Ignacy: Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki. Wyd. 6 zmien. Oprac. Mieczysław
Klimowicz. Wrocław 1973. BN I, 41.
7. NARUSZEWICZ Adam: Satyry. Oprac. Stanisław Grzeszczuk. Wrocław 1962. BN I, 179.
8. NIEMCEWICZ Julian Ursyn: Powrót posła. Wyd. 8. Oprac. Zdzisław Skwarczyński. Wrocław
1972. BN I, 4 i wyd. nast.
9. POTOCKI Jan: Rękopis znaleziony w Saragossie. Tekst przygotował i przypisami opatrzył
Leszek Kukulski. [Tekst oparty na przekładzie Edmunda Chojeckiego z r. 1847.] Wyd. 3 po-
pr. Warszawa 1965 i wyd. nast.
10. Świadomość literacka w Polsce. Antologia. Warszawa 1993- Cz. 2. Vol. 1 Oświeceni o literatu-
rze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800. Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Go-
lińskI. 1993 [tu: Myśl literacka polskiego oświecenia, KARPIC
SKI Franciszek: 0 wymowie w
prozie albo wierszu, DMOCHOWSKI Franciszek Ksawery: Sztuka rymotwórcza (tu: pieśń I i
IV)].
11. TREMBECKI Stanisław: Sofiówka. W: S. Trembecki: Pisma wszystkie. Wydanie krytycz-
ne.Oprac. Jan Kott. T. 2. Warszawa 1953.
12. W
GIERSKI Tomasz Kajetan: Organy. Poema heroikomiczne w sześciu pieśniach
przez...Oprac. Juliusz Wiktor Gomulicki. Warszawa 1956.
13. WIRTEMBERSKA Maria: Malwina czyli Domyślność serca. Oprac. i wstępem poprzedził Wi-
told Billip. Warszawa 1978. Biblioteka Klasyki Polskiej i Obcej.
14. ZABA
OCKI Franciszek: Sarmatyzm. Komedia w 5 aktach. Tekst ustalił, wstępem i objaśnie-
niami zaopatrzył Ludwik Bernacki. Wyd. 2 przejrz. Przygotował do druku, wstępem i obja-
śnieniami uzupełnił Tadeusz Mikulski. Wrocław 1951. BN I, 115. lub: Teatr Franciszka Za-
błockiego. Oprac. J. Pawłowiczowa. T. 3. Wrocław 1995.
15. ZABA
OCKI Franciszek: Fircyk w zalotach. Oprac. Janina Pawłowiczowa. Wrocław 1986. BN I,
176. lub: Teatr Franciszka Zabłockiego. Oprac. J. Pawłowiczowa. T. 3. Wrocław 1995. Uwaga:
nie korzystać z edycji wydawnictwa "Greg"!
Opracowania obowiÄ…zkowe
1. KLIMOWICZ Mieczysław: Oświecenie. Warszawa 1972. Historia Literatury Polskiej pod red.
Kazimierza Wyki; wyd. 2 ilustr. Warszawa 1975 i wyd. nast.
2. Pisarze polskiego oświecenia. T. 1-3. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej i Zbigniewa Golińskie-
go. Warszawa 1992-1996 [tu: sylwetki i teksty następujących autorów: T. 1: S. Konarski, J.
Baka, F. Bohomolec, J. Kitowicz, T. 2: H. Kołłątaj, S. Staszic, F. S. Jezierski; T. 3: J. P. Woronicz,
K. Koz
mian, C. Godebski].
3. WITKOWSKA Alina, PRZYBYLSKI Ryszard: Romantyzm. Warszawa 1997 [tu: cz. 1. PRZY-
BYLSKI Ryszard: Klasycyzm i sentymentalizm].
Teksty zalecone
1. Abyśmy o ojczyz
nie naszej radzili. Antologia publicystyki doby stanisławowskiej. Oprac. Zbi-
gniew Goliński. Warszawa 1984.
2. BOHOMOLEC Franciszek: Komedie. Oprac. i wstęp Jan Kott. T. 1-2. Warszawa 1959-1960. T.
2: Komedie na teatrum.
3. CZARTORYSKI Adam Kazimierz: Komedie. Oprac. Zofia Zahrajówna. Warszawa 1955 [tu:
Panna na wydaniu].
4. Drama mieszczańska. Oprac. Janina Pawłowiczowa. Warszawa 1955.
5. GODEBSKI Cyprian: Grenadier-filozof. Powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży 1799.
Wyd. 2 zmien. i popr. Oprac., wstępem i komentarzem opatrzył Zbigniew Kubikowski. Wro-
cław 1953.
6. JEZIERSKI Franciszek Salezy: Wybór pism. Oprac. Zdzisław Skwarczyński. Wstępem poprze-
dził Jerzy Ziomek. Warszawa 1952.
7. KARPIC
SKI Franciszek: Historia mego wieku i ludzi, z którymi żyłem. Oprac. Roman Sobol.
Warszawa 1987.
8. KITOWICZ Jędrzej: Pamiętniki czyli Historia polska. Tekst oprac. i wstępem poprzedziła
Przemysława Matuszewska. Komentarz Zofii Lewinówny. Warszawa 1971.
9. KOA
A
ATAJ Hugo: Wybór pism politycznych. Oprac. Bogusław Leśnodorski. Wrocław 1952.
BN I, 140.
10. Komedia obyczajowa warszawska. Oprac. i wstępem poprzedziła Zofia Wołoszyńska. T. 1-2.
Warszawa 1960.
11. KONARSKI Stanisław: Pisma wybrane. Oprac. Juliusz Nowak-Dłużewski. Wstępem opatrzył
Zdzisław Libera. T. 1-2. Warszawa 1955. T. 2 [tu: O poprawie wad wymowy].
12. KRAJEWSKI Michał Dymitr: Pani Podczaszyna. Wstęp i oprac. Irena A
ossowska. Warszawa
1991.
13. KRAJEWSKI Michał Dymitr: Podolanka wychowana w stanie natury życie i przypadki swoje
opisująca. Wstęp i oprac. Irena A
ossowska. Warszawa 1992.
14. KRASICKI Ignacy: Rozmowy zmarłych. Wstęp i komentarze Zdzisław Libera. Warszawa
1987.
15. KRASICKI Ignacy: Wybór liryków. Oprac. Sante Graciotti. Wrocław 1985. BN I, 252.
16. Literatura barska. (Antologia). Wyd. 2 zupełnie zmien. Oprac. Janusz Maciejewski, Wrocław
1976. BN I, 108.
17. Monitor" 1765-1785. Wybór. Oprac. i wstępem poprzedziła Elżbieta Aleksandrowska. Wro-
cław 1976. BN I, 226.
18. NARUSZEWICZ Adam: Liryki wybrane. Wybrał i wstępem poprzedził Juliusz Wiktor Gomu-
licki. Warszawa 1964.
19. NIEMCEWICZ Julian Ursyn: Śpiewy historyczne. Wyd. 2. Oprac. Zdzisław Libera. Warszawa
1948 i wyd. nast.
20. Polska stanisławowska w oczach cudzoziemców. Oprac. i wstępem poprzedził Wacław Za-
wadzki. Warszawa 1963.
21. Polski romans sentymentalny. Oprac. Alina Witkowska. Wrocław 1971. BN I, 206 [tu: KRO-
PIC
SKI Ludwik: Julia i Adolf].
22. POTOCKI Stanisław Kostka: Podróż do Ciemnogrodu i Świstek Krytyczny (wybór). Oprac. Emil
Kipa. Wrocław 1955. BN I, 154.
23. STASZIC Stanisław: Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego. Wyd. 2 zmien. Oprac. Stefan Czar-
nowski. Przygotował do druku Bogusław Leśnodorski. Wrocław 1952. BN I, 90.
24. Wokół "Doświadczyńskiego". Antologia romansu i powieści. Oprac. Jerzy Jackl. Warszawa
1969.
25. Zabawy Przyjemne i Pożyteczne" (1770-1771). Wybór. Oprac. i wstęp Julian Platt, Wrocław
1968. BN I, 195.
Opracowania zalecone
1. BOROWY Wacław: O poezji polskiej w wieku XVIII. Wyd. 2. Warszawa 1978.
2. CAILLOIS Roger: Odpowiedzialność i styl. Eseje. Wybór Macieja Żurowskiego. Słowo wstępne
Jana Błońskiego. Przeł. Jan Błoński i in. Warszawa 1967 [tu: Dzieje człowieka i książki: hra-
bia Jan Potocki i "Rękopis znaleziony w Saragossie". Przeł. Leszek Kukulski].
3. CAZIN Paul: Książę Biskup Warmiński Ignacy Krasicki 1735-1801. Przeł. Michał Mroziński.
Oprac. Zbigniew Goliński. Olsztyn 1986.
4. CHAUNU Pierre: Cywilizacja wieku Oświecenia. Przeł. Eligia Bąkowska. Warszawa 1989.
5. CIEC
SKI Andrzej: Pamiętnikarstwo polskie XVIII wieku. Wrocław 1981.
6. DWORAK Tadeusz: Ignacy Krasicki. Warszawa 1987.
7. Dzieje literatur europejskich. Pod red. Władysława Floryana. T. 1-3. Warszawa 1977-1990.
8. Europejskie z
ródła myśli estetyczno-literackiej polskiego Oświecenia. Antologia wypowiedzi
pisarzy francuskich, niemieckojęzycznych i angielskich 1674-1810. Oprac. Teresa Kostkiewi-
czowa i Zbigniew Goliński. Warszawa 1997.
9. Filozofia francuskiego Oświecenia. Wybór i wstęp Bronisław Baczko. Warszawa 1961.
10. Filozofia niemieckiego Oświecenia. Wyboru dokonali oraz wstępami poprzedzili Tadeusz
Namowicz, Karol Sauerland, Marek J. Siemek. Warszawa 1973.
11. GOLIC
SKI Zbigniew: Ignacy Krasicki. Warszawa 1979.
12. GRABSKI Andrzej Feliks: Myśl historyczna polskiego Oświecenia. Warszawa 1976.
13. HAZARD Paul: Kryzys świadomości europejskiej 1680-1715. Przeł. Janusz Lalewicz i Andrzej
Siemek. Wstęp Maciej Żurowski. Warszawa 1974.
14. HAZARD Paul: Myśl europejska w XVIII wieku od Monteskiusza do Lessinga. Przeł. Halina Su-
wała. Wstępem poprzedził Stanisław Pietraszko. Warszawa 1972.
15. HOF Ulrich Im: Europa Oświecenia. Przeł. Małgorzata A
ukasiewicz. Warszawa 1995.
16. JASIENICA Paweł: Rzeczpospolita Obojga Narodów. Wyd. 2. Cz. 1-3. Warszawa 1982-1983.
Cz. 3. Dzieje agonii. 1983 i wyd. nast.
17. KLEINER Juliusz: O Krasickim i o Fredrze. Dziesięć rozpraw. Wrocław 1956 [tu: rozprawy o
satyrach i bajkach Krasickiego].
18. KLEINER Juliusz: Studia inedita. Oprac. Jerzy Starnawski. Lublin 1964 [tu: "Bajki nowe"
Krasickiego].
19. KLIMOWICZ Mieczysław: Początki teatru stanisławowskiego (1765-1773). Warszawa 1965.
20. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Horyzonty wyobraz
ni. O języku poezji czasów Oświecenia. War-
szawa 1984.
21. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko. Szkice o prÄ…dach literackich
polskiego Oświecenia. Warszawa 1975; Wyd. 2. Warszawa 1979.
22. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku. Wrocław 1996.
23. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Oświecenie - próg naszej współczesności. Warszawa 1994.
24. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Poezja religijna czasów Oświecenia w Polsce. W: Polska liryka
religijna. Pod red. Stefana Sawickiego i Piotra Nowaczyńskiego. Lublin 1983.
25. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Rozważania o kulturze literackiej czasów stanisławow-
skich.W: Problemy kultury literackiej polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej.
Wrocław 1978.
26. KOSTKIEWICZOWA Teresa: Tradycja sentymentalizmu w poezji epoki romantycznej. (Zarys
problemu). W: Problemy polskiego romantyzmu. Seria 3. Pod red. Marii Żmigrodzkiej. Wro-
cław 1981.
27. Kultura literacka polowy XVIII wieku w Polsce. Studia i szkice. Pod red. Teresy Kostkiewiczo-
wej. Wrocław 1992.
28. LIBERA Zdzisław: Oświecenie. Wyd. 3 popr. Warszawa 1991.
29. LIBERA Zdzisław: Problemy polskiego Oświecenia. Kultura i styl. Warszawa 1969.
30. LIBERA Zdzisław: Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stule-
ciu.Warszawa 1994.
31. A
EMPICKI Zygmunt: Renesans - Oświecenie - Romantyzm. Warszawa 1923.
32. MACIEJEWSKI Janusz: Uniwersalność i swoistość polskiego Oświecenia. "Rocznik Towarzy-
stwa Literackiego im. A. Mickiewicza" 1985, t. 19.
33. MAŚLANKA Julian: Słowiańskie mity historyczne w literaturze polskiego Oświecenia.Wrocław
1968.
34. MIKULSKI Tadeusz: W kręgu oświeconych. Studia. Szkice. Recenzje. Notatki. Warszawa 1960.
35. MIKULSKI Tadeusz: Ze studiów nad Oświeceniem. Zagadnienia i fakty. Warszawa 1956.
36. Myśl amerykańskiego Oświecenia. Wyboru dokonali Wiesław Furmańczyk i Iwona Sowińska.
Wstępem poprzedził Piotr Graff. Warszawa 1964.
37. PEYRE Henri: Co to jest klasycyzm? Przeł. i posłowiem opatrzył Maciej Żurowski, Warszawa
1985.
38. PIETRASZKO Stanisław: Doktryna literacka polskiego klasycyzmu. Wrocław 1966.
39. POKRZYWNIAK Józef Tomasz: "Satyra prawdę mówi", czyli rzecz o fałszywych przesłan-
kach. "Pamiętnik Literacki" 1980, z. 4.
40. Problemy literatury polskiej okresu Oświecenia. Pod red. Zbigniewa Golińskiego. Ser. l-2.
Wrocław 1973-1976.
41. RASZEWSKI Zbigniew: Staroświecczyzna i postęp czasu. O teatrze polskim (1765-65). War-
szawa 1963.
42. Rok Monarchii Konstytucyjnej. Piśmiennictwo polskie lat 1791-1792 wobec Konstytucji 3 Maja.
Pod red. Teresy Kostkiewiczowej. Warszawa 1992.
43. ROSTWOROWSKI Emanuel: Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 Ma-
ja. Warszawa 1966.
44. SARNOWSKA-TEMERIUSZ Elżbieta, KOSTKIEWICZOWA Teresa: Krytyka literacka w Polsce
w XVI i XVII wieku oraz w epoce oświecenia. Wrocław 1990.
45. SINKO Zofia: Oświeceni wśród Pól Elizejskich. Rozmowy zmarłych: recepcje - twórczość orygi-
nalna. Wrocław 1976.
46. SINKO Zofia: Powiastka w oświeceniu stanisławowskim. Wrocław 1982.
47. SINKO Zofia: Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego oświece-
nia.Wrocław 1968.
48. Słownik literatury polskiego Oświecenia. Pod red. Teresy Kostkiewiczowej. Wyd. 2 poszerz. i
popr. Wrocław 1991 i wyd. nast.
49. SNOPEK Jerzy: Objawienie i oświecenie. Z dziejów libertynizmu w Polsce. Wrocław 1986.
50. SOBOL Roman: Franciszek Karpiński. Warszawa 1987.
51. STASIEWICZ Krystyna: Elżbieta Drużbacka. Najwybitniejsza poetka czasów saskich.Olsztyn
1992.
52. Świadomość literacka w Polsce. Antologia. Warszawa 1993- Cz. 2. Vol. 1. Oświeceni o literatu-
rze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1740-1800. Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Go-
liński. 1993. Cz. 2. Vol. 2. Oświeceni o literaturze. Wypowiedzi pisarzy polskich 1801-1830.
Oprac. Teresa Kostkiewiczowa i Zbigniew Goliński. 1995.
53. Teatr Narodowy 1765-1794. Pod red. Jana Kotta. Oprac. Jerzy Jackl i in. Warszawa 1967.
54. WATT Jan: Narodziny powieści. Studia o Defoe"em, Richardsonie i Fieldingu. Przeł. Agnieszka
Kreczmar. Warszawa 1973.
55. WELLEK René: PojÄ™cia i problemy nauki o literaturze. WybraÅ‚ i przedmowÄ… poprzedziÅ‚ Hen-
ryk Markiewicz. Warszawa 1979 [tu: Termin i pojęcie klasycyzmu w historii literatury.Przeł.
Andrzej Jaraczewski].
56. WOLSKA Barbara: Poezja polityczna czasów pierwszego rozbioru i sejmu delegacyjnego 1772-
1775. Wrocław 1982.
57. WOA
OSZYC
SKI Roman: Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość. Wrocław 1970.
58. ZGORZELSKI Czesław: Poezja religijna w okresie Oświecenia. Przegląd Powszechny 1983, nr
2-3.
59. ŻBIKOWSKI Czesław: Klasycyzm postanisławowski. Doktryna estetycznoliteracka. Warszawa
1984.