MATURA
KSI
DZ PANELOUX
KOMENTARZ DO TEMATU 1. Z ARKUSZA NR 1
Analiza tematu zboÅ»e ludzkie), dzi´ki czemu wypowiedÄ™ brzmi patetycznie. Si´-
Úeby zrozumieç, jak naleÅ»y zrealizowaç temat wypracowania, ga takÅ»e do innych przyk"adów z Biblii (np. Kain, Sodoma i Go-
moÅ»na zawarte w nim sformu"owania ujÄ…ç w formie bardziej mora) i historii (chrzeĘcijanie z Abisynii), aby pot´piç ludzkÄ… py-
szczegó"owych pytał
, np.: ch´ i niew"aĘciwe pojmowanie drogi do zbawienia.
a) postawa Dlaczego Paneloux przemawia w ten sposób? OtóŻ w swoim ka-
 Jak zachowuje si´ Paneloux wobec s"uchaczy, wyg"aszajÄ…c zaniu kreĘli wizj´ Ęwiata podzielonego na dwie przeciwstawne
kazania? strony wyraŻone kategoriami dobra i z"a, Ęwiat"a i ciemnoĘci, zba-
 Jakie jest jego stanowisko wobec dramatycznych wydarzeł
wienia i dŻumy. Wed"ug niego nie ma stanów poĘrednich, nawet
w Oranie? ludzie są sprawiedliwi albo ęli, to znaczy, Że wybierają Boga lub
b) poglądy zapominają o nim. Cz"onków spo"ecznoĘci Oranu kap"an umiesz-
 Jak ocenia ludzi i Ęwiat? cza wĘród tych, którzy zeszli z w"aĘciwej drogi, porównuje ich do
 Jak t"umaczy pojawienie si´ zarazy? Kaina i jego potomstwa, ludzi ukaranych potopem oraz mieszkaÅ‚
-
 Jak wyjaĘnia rol´ Boga? ców Sodomy i Gomory  grzeszników ze zniszczonych boÅ»ym
 Jakie znajduje sposoby na Å»ycie z dÅ»umÄ…? ogniem miast. Wed"ug ksi´dza oraÅ‚
czycy zb"Ä…dzili, nie okazujÄ…c
c) porównanie obu fragmentów (obu kazał
) Bogu prawdziwej wiary i mi"oĘci, ich powierzchowna religijnoĘç
 Czym róŻni si´ przes"anie drugiego kazania od sensu (niedzielne wizyty w koĘciele) ukryç mia"a porzucenie myĘli o zba-
pierwszego? wieniu na rzecz spraw doczesnych.
 Jak zmieni"o si´ zachowanie ksi´dza? Na uwag´ zas"uguje portret Boga zawarty w wypowiedzi kazno-
d) przyczyny róŻnic dziei. Paneloux postrzega go jako groÄ™nego prawodawc´, który
 Jakie wydarzenia poprzedzi"y drugie kazanie? straci" cierpliwoĘç na widok ludzi "amiÄ…cych stworzone przez
 Jaki by" ich wp"yw na bohatera? niego zasady. To gniewny s´dzia przypominajÄ…cy Ęredniowiecz-
Odpowiedzi na te pytania naleÅ»y szukaç w podanych fragmen- nego Boga, w"adca, który surowymi metodami przywróci porzÄ…-
tach oraz ca"ej powieĘci (podpunkt d). ZnajomoĘç utworu jest dek, po"oÅ»y kres czasom, kiedy rady i braterska r´ka mog"y (& )
w tym przypadku bardzo waÅ»na, gdyÅ» Paneloux to jeden z boha- pchnÄ…ç ku dobru.
terów, którzy muszÄ… zmierzyç si´ z dÅ»umÄ… i jej konsekwencjami. Zaprezentowany przez mówc´ obraz Ęwiata, ludzi i Boga pozwa-
la mu wyjaĘniç, czym jest dÅ»uma. KsiÄ…dz nie ma wÄ…tpliwoĘci, Å»e
Jak zacząć? zaraza zosta"a zes"ana przez Stwórc´, by przywo"aç ludzi do po-
We wst´pie warto podkreĘliç, Å»e doĘwiadczenia zwiÄ…zane z epi- rzÄ…dku, uĘwiadomiç im róŻnic´ mi´dzy dobrem a z"em. W ten
demią strasznej choroby (pojmowanej jako metafora z"a) zmusi- sposób Bóg okazuje swoje mi"osierdzie, powstrzymując cz"owie-
"y przedstawionych w powieĘci ludzi do rozstrzygni´cia waÅ»nych ka pogrÄ…Å»ajÄ…cego si´ w ciemnoĘciach grzechu. W zdaniu otwie-
kwestii, np. istoty z"a, problemu odpowiedzialnoĘci, zastosowa- rajÄ…cym kazanie Paneloux oznajmia wyraÄ™nie, Å»e nieszcz´Ä˜cie
nia moralnych kodeksów w sytuacji ekstremalnej. Paneloux jest jest karą za grzechy (zas"uŻyliĘcie na nie), lecz póęniej dodaje, Że
postaciÄ… wyjÄ…tkowÄ…  to nie zwyczajny cz"owiek, lecz kap"an po- to takÅ»e znak od Boga, by zastanowiç si´ nad swoim Å»yciem,
wo"any do sprawowania pieczy nad wiernymi, od którego ocze- okazaç skruch´ i naprawiç b"´dy.
kujÄ… oni wsparcia w trudnych chwilach, ale takÅ»e wyjaĘnienia, Natchnione kazanie wyg"oszone w koĘciele pe"nym wyl´knio-
dlaczego dotkn´"o ich nieszcz´Ä˜cie. nych ludzi ma apokaliptyczny charakter: oto wybi"a godzina
zap"aty za grzechy, nastÄ…pi" kres tolerancji dla beztroski i lekce-
Rozwinięcie waŻenia wiary.
Pierwszy podany fragment dowodzi, Å»e ksiÄ…dz próbuje sprostaç W drugim fragmencie nie ma zbyt wielu bezpoĘrednio zacytowa-
oczekiwaniom zagubionych s"uchaczy. Wyg"asza kazanie, przyj- nych s"ów ksi´dza. Obserwujemy raczej, jakie wraÅ»enie robi on
mujÄ…c poz´ proroka objawiajÄ…cego niepodwaÅ»alnÄ… prawd´ o bo- na obecnym w koĘciele doktorze Rieux. JakÅ»e inaczej brzmi dru-
skich planach. Mówi gniewnie, tonem oskarŻycielskim, wyraęnie ga przemowa Paneloux  nie ma w niej juŻ patosu i oskarŻenia.
dystansujÄ…c si´ od zgromadzonych ( SÄ…dziliĘcie&  ,  MyĘleli- Mówca stara si´ przyjÄ…ç punkt widzenia zwyk"ego cz"owieka,
Ęcie&  ). Aby wzmocniç si"´ swoich argumentów, cytuje frag- utoÅ»samia si´ ze s"uchaczami. Przede wszystkim przyznaje, Å»e je-
menty Ksi´gi WyjĘcia odnoszÄ…ce si´ do plagi nawiedzajÄ…cej sta- go wiedza na temat boskich zamiarów jest ograniczona, nie potra-
roÅ»ytny Egipt. Stosuje biblijnÄ… retoryk´ (nieub"agany bicz wybije fi wyt"umaczyç jednoznacznie, dlaczego czasami cierpiÄ… niewinni,
1
ZESZYTY EDUKACYJNE
np. dzieci. Równie niezrozumia"a jest dŻuma  kaznodzieja uwaŻa,
TEST CR
Å»e spowodowane niÄ… cierpienie nie musi byç karÄ… za grzechy, lecz
moÅ»e stanowiç dla cz"owieka sprawdzian jego wiary: Trzeba we
Strona Tocqueville a
wszystko uwierzyç albo wszystkiemu zaprzeczyç.
 punktacja
W tym drugim wystąpieniu Paneloux odstąpi" takŻe od g"oszonej
wczeĘniej koncepcji dychotomii Ęwiata  wyraęnego podzia"u na
i model odpowiedzi
równowaŻne si"y dobra i z"a. Ta ostatnia kategoria jest znacznie
Liczba punktów
bardziej skomplikowana i nie moÅ»na wyjaĘniç, dlaczego z"o dotyka
Üö. system prezydencki, 9ö-Üö
nie tylko grzeszników.
parlamentarna tradycja brytyjska,
Podobnie jak w poprzednim kazaniu bohater powo"uje si´ na
osoba króla.
przyk"ady, ale wykorzystuje je nieco inaczej. W zachowaniach
:ö. ObawiaÅ‚ siÄ™ powstania nowych 9ö-:ö
abisył
skich chrzeĘcijan, zadŻumionych Persów i kairskich mni-
form zniewolenia.
Uzasadnienie: Dla Tocqueville a
chów widzi skrajne postawy, których nie akceptuje, ale dostrzega
najwyższymi wartościami były wolność
teÅ» ludzkie odruchy. Ostatni z przyk"adów odgrywa rol´ przypo-
i godność jednostki.
wieĘci  z niego bowiem kap"an wyprowadza moralnÄ… nauk´:
;ö. powszechne zrównanie, Å›cisÅ‚a kontrola, 9ö-:ö
trzeba byç tym, który zostaje. Cytowane s"owa moÅ»na odczytaç
izolacja od świata i innych więz
niów,
jako metafor´ altruistycznej postawy prawdziwego chrzeĘcijani-
brak możliwości organizowania się,
przymus pracy,
na, który ponad w"asne dobro przedk"ada dobro innych. Wed"ug
mówcy akceptacja doĘwiadczanego nieszcz´Ä˜cia nie jest jednak
9ö-Üö
<ö. spoÅ‚eczeÅ„stwo podzielone, zÅ‚ożone
z jednostek w jednakowym stopniu
toŻsama z biernoĘcią  jeĘli fatalizm (przeĘwiadczenie o nie-
podległych despotycznej władzy,
uchronnoĘci cierpienia), to czynny  prowadzący do trudnego
izolowanych, pozbawionych jakichkolwiek
heroizmu: Trzeba tylko iĘç naprzód w ciemnoĘciach, troch´ na form samoorganizacji,
oĘlep i próbowaç czyniç dobrze.
=ö. sÅ‚uchanie gÅ‚osu wyborców, przestrzeganie 9ö-:ö
Paneloux wzywa do zaufania Bogu, choç nie potrafi przejrzeç je-
ustaw, szacunek dla praw obywatelskich,
wolność samorządnego działania, swoboda
go zamiarów i celów i z pokorą przyjmuje Jego wyroki. W odczu-
aktywności jednostek, budzenie wiary
ciu doktora Rieux drugie kazanie jest bliskie herezji. SkÄ…d taka
w trwałość powziętych przedsięwzięć
(poczynaÅ„), (Üö pkt za wymienienie :ö cech,
zmiana w postawie duchownego, który wczeĘniej bez litoĘci oce-
:ö pkt za wymienienie <ö cech).
nia" innych? Bohater w czasie zarazy w Oranie widzia" niewy-
obraÅ»alny ból chorych i ich bliskich, by" Ęwiadkiem straszliwych >ö. np. podstawowym czynnikiem, siÅ‚Ä… sprawczÄ…, 9ö-Üö
główną siłą, spiritus movens, siłą napędową,
m´czarni synka s´dziego Othona. Te doĘwiadczenia wzbudzi"y
sprężyną,
w nim wątpliwoĘci natury religijnej i nie tylko. Próbą ich rozstrzy-
?ö. b) przykÅ‚adu, 9ö-Üö
gni´cia mia"a byç broszura Czy kap"an moÅ»e radziç si´ lekarza.
KsiÄ…dz nie potrafi" pogodziç tkwiÄ…cych w nim sprzecznoĘci: ka-
@ö. jest zjawiskiem krótkotrwaÅ‚ym, pojawia siÄ™ 9ö-:ö
w momentach przesilenia politycznego, daje siÄ™
p"ał
skiego poczucia obowiązku i wiernoĘci doktrynie KoĘcio"a
kontrolować przez nowo powstałe instytucje.
ze zwyczajnym cz"owieczym strachem i wraŻliwoĘcią. Paneloux
Aö. BezwzglÄ™dne, odgórne narzucanie wÅ‚asnego 9ö-Üö
cz"owiek zaangaÅ»owa" si´ w walk´ z chorobÄ…, pracujÄ…c w forma-
zdania czy sÄ…du, nieznoszenie jakiegokolwiek
cjach sanitarnych. Paneloux  kap"an z godnoĘcią przyją" choro-
sprzeciwu, apodyktyczność.
b´, która i jego zmog"a, oraz perspektyw´ bliskiej Ęmierci.
Üö9ö. Zniewoleniem, utratÄ… podmiotowoÅ›ci 9ö-Üö
(jednostka staje się własnością władcy).
Podsumowanie
9ö-:ö
ÜöÜö. akceptacja swobód jednostkowych,
Na początku Paneloux by" wyrazicielem ortodoksyjnych poglądów
oddanie siÄ™ pod rzÄ…dy prawa wytworzenie
opartych na uproszczonej wizji Ęwiata, w którym Bóg wymierza"
niezawisłych (niezależnych) instytucji,
sprawiedliwÄ… kar´ grzesznikom. Sposobem na Å»ycie w tak poj´tym
Üö:ö. Odbudowa dawnych elit jest niebezpiecznÄ… 9ö-Üö
Ęwiecie mia"o byç pokorne przyj´cie boskich wyroków, modlitwa
utopią, gdyż miałyby one zbyt wielką władzę
nad resztą społeczeństwa (mogłyby mu
i bierne oczekiwanie na mi"osierdzie. Osobiste zetkni´cie si´ du-
narzucać swoje prawa), co doprowadziłoby
chownego z nieszcz´Ä˜ciem spowodowa"o jego duchowÄ… przemia-
do zniewolenia (uległyby ograniczeniu
n´. Musia" przyznaç si´ do niewiedzy, dostrzec w"asnÄ… s"aboĘç swobody, np. myÅ›li i dziaÅ‚ania).
i zmieniç stosunek do ludzi  zrezygnowaç z dystansu i wyÅ»szoĘci
Üö;ö. przez gwarancjÄ™ prawa do gÅ‚oszenia swoich 9ö-:ö
na rzecz wspó"odczuwania, odrzuciç biernoĘç obserwatora na
poglądów (wolność słowa), gwarancję prawa
do stowarzyszeń, przez prawo do tworzenia
rzecz zaangaŻowania.
niezależnych organizacji (grup interesów),
Ze wzgl´du na wewn´trzny konflikt bohatera powieĘci moÅ»na
przez prawo do istnienia swobodnej opozycji,
nazwaç postaciÄ… tragicznÄ…. To tragizm m´drca, filozofa, który
Üö<ö. Tocqueville byÅ‚ z przekonania rojalistÄ…, 9ö-Üö
przegrywa w starciu z wielkÄ… niewiadomÄ…  z"em, poniewaÅ» od-
ale zajmował się teorią demokracji.
krywa w sobie niedoskona"oĘç ludzkiej natury.
Oprac. Danuta Górniak
2
MATURA
Temat Üö. Model odpowiedzi i schemat oceniania
ROZWINI
CIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Punktacja: Punktacja: Punktacja:
Na podstawie pierwszego fragmentu b) przyznanie siÄ™ do niewiedzy na temat Częściowe (:ö)
Üö. Bohater, jego postawa 9ö-<ö sensu cierpienia, np.: dostrzeżenie różnic: bierność
np.: c) pokora,  aktywność, dystans wobec słuchaczy
a) kapłan wygłaszający kazanie z pozycji d) odwoływanie się do przykładów ludz-  utożsamianie się z nimi.
proroka, kich postaw,
b) emocjonalna, oskarżycielska tonacja e) potÄ™pienie skrajnych zachowaÅ„, Próba podsumowania (Üö)
wypowiedzi, patos, f) wezwanie do zaufania Bogu, np.: zauważenie zmiany pod wpływem
c) powoływanie się na autorytet Biblii g) wezwanie do rezygnacji z własnego doświadczeń, w sytuacji zagrożenia.
(Exodus  czyli Księga Wyjścia), dobra na rzecz innych, Oprac. Danuta Górniak
d) popieranie wywodów historycznymi h) propagowanie idei trudnego hero-
przykładami, izmu.
e) przestroga przed religijnÄ… nadgorliwo-
Å›ciÄ…, pychÄ…, =ö. Dżuma 9ö-:ö
f) uświadamianie słuchaczom prawdy, np.:
boskiego porządku. a) zjawisko niewytłumaczalne,
b) próba wiary,
:ö. Tezy ojca Paneloux na temat ludzi, c) cierpienie nie zawsze bÄ™dÄ…ce karÄ…
Å›wiata, Boga 9ö-=ö za grzechy,
np.: d) relatywność zła.
a) nadużywanie przez ludzi miłosierdzia
i cierpliwości Boga, Na podstawie całej powieści
b) powierzchowna religijność, >ö. Ewolucja postawy bohatera 9ö-:ö
c) porównanie Oranu i jego mieszkań- np.:
ców do Sodomy i Gomory, a) przyczyna rewizji poglądów bohatera:
d) wyraz
ny podział na ludzi sprawiedli- śmierć niewinnego dziecka, nasilenie
wych i złych, ataków dżumy,
e) dychotomia świata (dobro  zło, świa- b) bliskość herezji: drugie kazanie,
tło  ciemność) broszura Czy kapłan może radzić się
f) Bóg  zniecierpliwiony ludzkimi grze- lekarza,
chami, beztroską, c) podjęcie pracy w formacjach sanitarnych,
g) Bóg  sędzia, który przywróci d) przyjęcie z godnością własnej choroby
porządek, i bliskiej śmierci.
h) rola boskiego miłosierdzia.
;ö. Dżuma 9ö-;ö ?ö. Podsumowanie 9ö-<ö
np. PeÅ‚ne (<ö)
a) kara za grzechy, np.: dostrzeżenie ortodoksyjności poglą-
b) narzędzie Boga w walce ze złem, dów wyrażonych w pierwszym kazaniu
Uwaga!
c) nieszczęście skłaniające do zastano-  pełna akceptacja gniewu Boga, bier-
Przedstawiona w komentarzu realizacja
wienia i skruchy, ność, oczekiwanie w modlitwie na miło-
tematu to tylko propozycja.
d) wskazówka, która ma odmienić ludzi. sierdzie Boga; zauważenie zmiany, jaka
WypowiedÄ™ moÅ»e byç inaczej skomponowana,
nastąpiła pod wpływem doświadczeń
np. paralelnie. To oznacza równoleg"e
Na podstawie drugiego fragmentu  pokora wobec wielkiej tajemnicy świa-
analizowanie obu fragmentów wed"ug
<ö. Bohater, jego postawa 9ö-=ö ta stworzonego przez Boga, czynna po-
okreĘlonych kategorii: postawa ksi´dza
np.: stawa; różnice w postawie wobec słu-
w jednym i drugim kazaniu, Ęwiatopogląd
a) utożsamianie się ze słuchaczami chaczy: dystans  utożsamianie się;
początkowy i póęniejszy itd.
( my ), dostrzeżenie tragizmu bohatera.
Wybór metody naleŻy do piszącego.
3
ZESZYTY EDUKACYJNE
Temat :ö. Model odpowiedzi i schemat oceniania
ROZWINI
CIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Punktacja: Punktacja: Punktacja:
WstÄ™pne rozpoznanie fragmentu 9ö-:ö siebie zamordowaÅ‚em, a nie jÄ…! Ze sobÄ… :öÜö. Pewność wÅ‚asnych poglÄ…dów
np.: zrobiłem koniec, raz na zawsze!), i wartości (Powinieneś wziąć
Üö. Przedstawienie bohaterów sceny. d) wÄ…tpliwoÅ›ci/lÄ™k przed karÄ… (CzyżbyÅ› na siebie krzyż i odpokutować.
:ö. Wyznanie przez Raskolnikowa praw- mówiÅ‚a o katordze, Soniu? Mam siÄ™ Tak, powinieneÅ›).
dy o popeÅ‚nionym morderstwie. sam oskarżyć?  zapytaÅ‚ ponuro), :ö:ö. Troska o przyszÅ‚ość (Jak bÄ™dziesz mógÅ‚
;ö. Pierwszy etap moralnego odrodzenia Ra- e) pogarda dla spoÅ‚eczeÅ„stwa (Nic nie zro- żyć taki samotny! Co siÄ™ z tobÄ… teraz
skolnikowa pod wpływem postawy Soni. zumieją, Soniu, i nie są warci tego, żeby stanie? Całe życie przecież, całe życie& ).
zrozumieć. UÅ›miechnÄ…Å‚ siÄ™ wynioÅ›le), :ö;ö. Szukanie oparcia w religii (Czy nosisz
Odniesienie fragmentu f) bunt (Będę jeszcze walczył). krzyżyk na szyi?).
do caÅ‚ej powieÅ›ci 9ö-:ö Charakterystyka Soni
np.: Charakterystyka Raskolnikowa na podstawie caÅ‚ej powieÅ›ci 9ö-;ö
<ö. Tematyka utworu  studium psycholo- w oparciu o caÅ‚Ä… powieść 9ö-<ö np.:
giczne mordercy. np.: :ö<ö. Przedstawienie Soni  prostytucja
=ö. Przedstawienie motywacji, sposobu Aö. Przedstawienie bohatera (przerwane dla utrzymania ojca alkoholika
myślenia i psychicznych konsekwencji studia, życie w nędzy, świadomość po- i jego drugiej rodziny.
zbrodni. Å›wiÄ™cenia Duni, podwójne morder- :ö=ö. Postawa ulegÅ‚oÅ›ci i akceptacji
>ö. Ukazanie czÅ‚owieka opanowanego stwo). cierpienia.
przez zÅ‚o. Üö9ö. WyjaÅ›nienie znaczenia nazwiska  od- :ö>ö. GÅ‚Ä™boka wiara  wzorowanie siÄ™
mieniec, buntownik. na Chrystusie.
Charakterystyka Raskolnikowa ÜöÜö. Ideologia  podziaÅ‚ spoÅ‚eczeÅ„stwa na :ö?ö. Stosunek Soni do Raskolnikowa:
na podstawie fragmentu 9ö->ö  ludzi i  wszy . a) przyjaz
Å„,
np.: Üö:ö. Bunt wobec nÄ™dzy i cierpienia. b) wspólnota cierpienia,
?ö. Wskazanie motywacji morderstwa: Üö;ö. Potrzeba wyznania, zrzucenia z siebie c) współczucie,
a) brak przesłanek materialnych czy ciężaru prawdy o zbrodni. d) miłość,
przymusu wynikajÄ…cego ze zobowiÄ…- Üö<ö. Moralne odrodzenie Raskolnikowa po- :ö@ö. Próba nawrócenia Raskolnikowa.
zaÅ„ rodzinnych (ZabiÅ‚em, nie żeby przez przyjÄ™cie cierpienia (katorga). :öAö. WpÅ‚yw Soni na przywrócenie Raskolni-
pomóc matce  to nonsens!), Üö=ö. WpÅ‚yw ewangelicznej postawy Soni. kowowi nowego systemu wartoÅ›ci.
b) brak przyczyn altruistycznych (ZabiÅ‚em Üö>ö. Dojrzewanie do miÅ‚oÅ›ci.
nie dlatego, żeby zdobyć pieniÄ…dze Podsumowanie 9ö-<ö
i stać siÄ™ dobroczyÅ„cÄ… ludzkoÅ›ci), Charakterystyka Soni na podstawie PeÅ‚ne (<ö)
c) egoistyczny cel jako główna motywacja fragmentu 9ö-<ö Wskazanie na przeciwieÅ„stwo wartoÅ›ci
(Ja& ja chciałem się odważyć np.: wyznawanych przez Raskolnikowa
i zabiÅ‚em& chciaÅ‚em siÄ™ tylko odważyć, Üö?ö. Empatia, współczucie dla Raskolniko- i SoniÄ™ oraz przemianÄ™ bohatera pod
Soniu, to wszystko!), wa (Co za męka!  jęknęła boleśnie So- wpływem postawy Soni w zakończeniu
d) potrzeba udowodnienia sobie własnej nia; Tak się męczyć!). powieści  zwrot w postawie
siÅ‚y charakteru, odwagi, pozycji, możli- Üö@ö. Rada udzielona Raskolnikowowi Raskolnikowa w stronÄ™ wartoÅ›ci,
wości posiadania władzy (pchała mnie (stań na ludnym placu, naprzód przeciwko którym się buntował,
chęć dowiedzenia się, przekonania się ucałuj ziemię, którą splugawiłeś, apo-
natychmiast, czy jestem jak inni wszÄ…, tem bij pokÅ‚ony na cztery strony Å›wiata Częściowe (:ö)
czy też człowiekiem? Czy potrafię prze- i wołaj, głośno wołaj do ludzi:  Zabi- Wskazanie wspólnoty cierpienia
kroczyć ów próg, czy nie? Czy odważę łem! Wtedy Bóg znowu tchnie w cie- Raskolnikowa i Soni oraz różnicy
się schylić i wziąć władzę, czy nie?), bie życie). w postawie wobec niego
e) wskazanie udziaÅ‚u siÅ‚ nieczystych ÜöAö. Przekonanie o terapeutycznej roli lub dostrzeżenie roli Soni w przemianie
(Tę babę diabeł zabił, nie ja). ekspiacji (spowiedzi, uzyskania wewnętrznej Raskolnikowa,
@ö. Postawa Raskolnikowa: przebaczenia,  wyrzucenia z siebie
a) negatywna ocena wÅ‚asnego prawdy). Próba podsumowania (Üö)
postÄ™powania, :ö9ö. Przekonanie o koniecznoÅ›ci Stwierdzenie przeciwieÅ„stwa
b) świadomość własnej słabości odpokutowania za winy, przyjęcia w postawach Raskolnikowa i Soni.
(Tchórz i głupiec!), kary katorgi (Powinieneś wziąć Oprac. Katarzyna Myrcik
c) świadomość konsekwencji zbrodni (Nie, na siebie krzyż i odpokutować).
4