plik


ÿþMATURA PODRÓ{E KORDIANA KOMENTARZ DO TEMATU 1. z ARKUSZA NR 5 Kordian Juliusza S"owackiego to jeden z dramatów romantycz- Praca Agnieszki nych znajdujàcych si´  w wyborze  na liÊcie lektur obowiàzko-  Kordian Juliusza S"owackiego powsta" w 1834 roku i stanowi od- wych, w ca"oÊci zaÊ na poziomie rozszerzonym. Utwór ten po- powiedê poety na III cz´Êç  Dziadów Adama Mickiewicza. G"ów- dobnie jak gatunek nie wzbudza szczególnej sympatii uczniów, ny bohater dramatu, po nieudanej próbie samobójstwa, rusza g"ównie z uwagi na swojà wyrafinowanà budow´ i trudnà wymo- w podróÝ po Europie. [1c] Celem w´drówki Kordiana jest pozna- w´, co jest pot´gowane skomplikowanym, zmetaforyzowanym nie prawdziwego Ýycia, zdobycie wiedzy o otaczajàcym go Êwiecie. j´zykiem. Najcz´Êciej Kordiana omawia si´ po III cz. Dziadów [1d] Na tej drodze spotykajà go jednak ciàg"e rozczarowania. Sà (utwór S"owackiego jest formà polemiki z dzie"em Mickiewicza), one przykre, ale w konsekwencji pozwolà mu na póêniejsze przeisto- zatem uczniowie  teoretycznie  powinni si´ poruszaç po dra- czenie si´ z m"odego, niedoÊwiadczonego ch"opca w bohatera, goto- macie juÝ w miar´ swobodnie. Moje nauczycielskie doÊwiadcze- wego na poÊwi´cenie w"asnego Ýycia dla dobra ojczyzny. [6b] nie pokazuje jednak, Ýe nie musi to byç normà. Dlatego we W akcie II, zatytu"owanym  W´drowiec , Kordian przebywa wst´pnej fazie omawiania lektury proponuj´ do zanalizowania w Londynie. [1a] Jest rozczarowany tym miastem, [3d] nazywa je problemy czàstkowe, niezbyt skomplikowane (np. aluzje, symbo-  zegarem ludzkim kr´càcym si´ ruchem , [9] nie zauwaÝa w nim lik´ czy poetycki j´zyk wypowiedzi). nic z podziwianej poezji Szekspira, która dotàd wp"ywa"a na jego Prezentowany temat stanowi przyk"ad takiego çwiczenia (a tak- wyobraÝenia o Êwiecie. [(9)] W James Park spotyka na swojej dro- Ýe niezbyt trudnego zadania maturalnego na poziomie podsta- dze Dozorc´. Rozmowa z nim uÊwiadamia mu starà prawd´, Ýe to wowym). Akt II dramatu, W´drowiec, którego fragmenty stano- pieniàdz rzàdzi Êwiatem. [3b] Decyduje np. o pozycji spo"ecznej: wià materia" do analizy, jest w"aÊciwym punktem wyjÊcia do roz-  Na trzech krzes"ach zarazem siadajà magnaci: Na jedném lord waÝa’ o dojrzewaniu Kordiana, ewolucji jego postaw, poszuki- si´ k"adzie, a na drugim nogi, A na trzeciém kapelusz . Wszystko waniu celu istnienia, idei. Wybór scen pozwala na dostrzeÝenie na Êwiecie moÝna kupiç: miejsce w parku, szlachectwo, [(3b)] podobie’stw mi´dzy Dozorcà i Wiolettà, a w rezultacie na okre- a nawet ludzki szacunek. Dozorca zaczyna darzyç nim m"odego Êlenie przyczyn rozczarowania rzeczywistoÊcià, z jakà bohater cz"owieka dopiero wtedy, gdy przekonuje si´ o jego bogactwie. [2e] styka si´ podczas swojej podróÝy. Pozosta"e cz´Êci obowiàzkowe Jedynà osobà, jakà Kordian (przez pomy"k´) uznaje za podobne- dramatu (akt I oraz scena 5. i 6. z aktu III) majà stanowiç p"asz- go do siebie romantyka i  czu"ego mi"oÊnika , jest d"uÝnik, [3a] czyzn´ odniesie’ bardziej ogólnych (np. wczeÊniejsze i póêniej- który wychodzi z domu nocà, ale nie z powodu jakiegoÊ szczegól- sze losy Kordiana, ideologia utworu). Oczywiste jest, Ýe lepiej nego zami"owania do ciemnoÊci, lecz aby uciec przed prawem, zrozumie si´ wymow´ dzie"a, gdy przeczyta si´ ca"y utwór (na- bezlitosnym dla bankrutów. wet wówczas, gdy nie musimy). Uczniowie, którzy si´ tego po- Pod wp"ywem tego doÊwiadczenia bohater weryfikuje swoje dotàd dejmà, na pewno nie poÝa"ujà, zw"aszcza gdy na maturze zoba- idealistyczne poglàdy i zmienia si´ w wi´kszego realist´. [6a] czà temat dotyczàcy Kordiana. We W"oszech Kordian po raz kolejny przeÝywa rozczarowanie. Tym ra- zem jego êród"em staje si´ mi"oÊç do pi´knej Wioletty, kobiety powierz- PrzykBadowe wypracowanie chownej i egoistycznej, kochajàcej go jedynie z powodu jego majàtku Obok zosta"o zamieszczone wypracowanie uczennicy klasy dru- i drogich prezentów. [4d] Bohater poddaje kochank´ próbie, mówiàc, giej (a wi´c dysponujàcej aktualnà wiedza na temat lektury) roz- Ýe straci" ca"y majàtek   u drzwi stojà wierzyciele . [4a] Nast´pnie in- wijajàce temat o podróÝach Kordiana. Zaznaczono w nim formuje jà o przegraniu podarowanych jej wczeÊniej brylantów.  Ach! punkty odpowiadajàce modelowi odpowiedzi. Dla u"atwienia ach! ja nieszcz´Êliwa, zabra" mi klejnoty!  w tej wypowiedzi ujawnia wnioski punktowane podkreÊlono, w nawiasach kwadratowych si´ ca"a rozpacz, ale i charakter Wioletty. [4e] Nie jest ona w stanie ko- wskazano odpowiednik odpowiedzi w modelu  np. [4b]; dodat- chaç bezinteresownie. Jej uczucie do Kordiana polega"o jedynie na kowe nawiasy okràg"e  np. [(2c)]  oznaczajà, Ýe dany punkt zimnym wyrachowaniu, po"àczonym z fizycznà nami´tnoÊcià. [(4d)] jest nadmiarowy albo Ýe treÊci zosta"y powtórzone Scena we w"oskiej willi obrazuje zdobywanie przez bohatera no-  punkt nie jest wówczas zaliczany; zapis [10/2] oznacza, Ýe za wego doÊwiadczenia w sferze uczuciowej. Dowiaduje si´ on, Ýe wnioski podsumowujàce (punkt 10. w modelu odpowiedzi) prawdziwa mi"oÊç nie istnieje, gdyÝ ludzie stali si´ zbyt przywià- przyznano 2 punkty. zani do wartoÊci materialnych. [5d] 1 ZESZYTY EDUKACYJNE Podsumowaniem wszystkich doÊwiadcze’, jakie zdoby" Kordian 50 punktów). Autorka zawdzi´cza jà przede wszystkim umie- w podróÝy po Europie, jest monolog na szczycie Mont Blanc. j´tnoÊciom analitycznym, sprawnoÊci j´zykowej i dobrej znajo- [7d] Stanowi on Êwiadectwo zwrotu moralnego i duchowego, ja- moÊci utworu. To jeszcze jeden powód, aby czytaç lektury, ki dokona" si´ w Ýyciu bohatera. [7b] Kordian traci z"udzenia co a nie bryki (streszczenia). do Êwiata, [7a] zaczyna rozumowaç innymi kategoriami niÝ do- Oprac. Dorota Úytkiewicz tychczas. Idealizm, jakim odznacza si´ na poczàtku, zmienia si´ w Ýyciowy realizm. [6a] Ale nie przestaje byç romantykiem  choç porzuci" marzenia o karierze w Êwiecie oraz o prawdziwej mi"oÊci, pozosta"a mu jeszcze jedna sfera goràcych uczuç. To mi- "oÊç ojczyzny  bohater staje si´ patriotà gotowym poÊwi´ciç si´ TEST CR Wiedza dla Polski. [7c]  punktacja Kordian wskutek doÊwiadcze’ zdobytych podczas w´drówki po Europie nabywa nowà wiedz´ o Êwiecie. Zarówno w Anglii, jak i model odpowiedzi i we W"oszech przekonuje si´ o tym, Ýe Êwiatem rzàdzi pieniàdz. Te Punktacja: gorzkie rozczarowania pozwalajà Kordianowi odnaleêç cel istnie- Üö. Umiejtno[ zdobywania i rozwijania wiedzy. 0-1 nia i w"asne pos"annictwo. Rodzi si´ polski Winkelried. [10/2] :ö. staBy i niepowstrzymany ruch, 0-2 rozwój wiedzy, wyzwolenie, Ocena pracy Agnieszki: doskonalenie czBowieka. Rozwini´cie tematu  21 pkt 0-1 ;ö. Sokrates twierdziB, |e zBo ma swoje zródBo Kompozycja  3 pkt w niewiedzy, zatem nauczanie (propagowanie Styl  3 pkt wiedzy) jest zarazem wpajaniem czBowiekowi dobra (cnoty). J´zyk  9 pkt Zapis  3 pkt 0-2 <ö. zapanuje nad natur, rozwinie swoj kultur i cywilizacj, Razem  39 pkt bdzie korzystaB z dóbr materialnych (owoców ziemi), zachowa zdrowie, rozwinie warto[ci duchowe (mdro[, Agnieszka w swojej pracy uzyska"a 21 punktów za rozwini´cie te- rozsdek). matu. Pozwoli"a jej na to zarówno szczegó"owa analiza wskaza- 0-1 =ö. d) zapo|yczenie. nych fragmentów drugiego aktu, jak i znajomoÊç ca"ego dramatu (wskazanie innych wàtków, przytaczanie cytatów, celne wnioski 0-1 >ö. SpoBeczeDstwo to oparte jest na zasadach racjonalizmu (rozumu), a Salomon to uogólniajàce). Stosunkowo niewiele uwagi autorka poÊwi´ci"a za- najwikszy biblijny mdrzec (patron chowaniom bohaterów scen, ich reakcjom ujawnianym w dialo- mdro[ci, rozumu). gach. JednoczeÊnie umia"a wykorzystaç wnioski czàstkowe dla 0-1 ?ö. Wiara (przekonanie) w moc wiedzy zbudowania istotnych dla tematu uogólnie’ (np. o ideologicz- (postp nauki). nym dojrzewaniu Kordiana). NaleÝy takÝe zwróciç uwag´ na 0-1 @ö. Teoria degeneracji to pesymistyczna wizja umiej´tne potwierdzanie stawianych tez cytatami z dramatu. rozwoju ludzko[ci. Kompozycja pracy jest na ogó" spójna i przemyÊlana (wnioski 0-2 Aö. Üö. utopijny  majcy charakter mrzonki, rzadko si´ powtarzajà). Niewielkie zastrzeÝenia moÝe budziç nierzeczywisty, wprowadzanie do wywodu informacji z punktu widzenia tematu :ö. futurystyczny  odnoszcy si do przyszBo[ci, przyszBo[ciowy. drugorz´dnych (np. wzmianka o roku powstania utworu czy utworze Mickiewicza we wst´pie) oraz sposób spuentowania te- 0-2 Üö9ö. zmiana natury (formy) rzdów (wBadzy), zmiana zasad (praw), na których opiera si matu (podsumowanie niepe"ne). Wprawdzie w zako’czeniu pa- wBadza (rzdy), da odpowiedê na pytanie postawione w temacie, ale jest ona do- walka z dominacj Ko[cioBa (kleru), syç zdawkowa. szcz[cie ludzi (rodzaju ludzkiego, narodu). Styl wypowiedzi jest swobodny i p"ynny, choç nie jest wolny od 0-2 ÜöÜö. Üö. druk, niewielkich uchybie’, jak powtórzenia czy nadmierna sk"onnoÊç :ö. nauczanie (szkolnictwo). do form zaimkowych. 0-1 Üö:ö. gBówny sprawca przeobra|eD spoBecznych, PoprawnoÊç j´zykowa wypowiedzi zak"ócona bywa niekiedy nie- 0-2 Üö;ö. Üö. Posta mityczna: Prometeusz, Salomon. wielkimi usterkami sk"adniowymi spowodowanymi najcz´Êciej :ö. Posta historyczna: Sokrates, Bacon, sk"adnià wielokrotnie z"oÝonà lub eliptycznà (konsekwencja nad- Kartezjusz, Bury. miernych skrótów myÊlowych). 0-1 Üö<ö. b) rola wiedzy w procesie postpu, Ogólna punktacja daje wysokà ocen´ pracy (na poziomie pod- stawowym za wypracowanie moÝna uzyskaç maksymalnie Oprac. Jacek Inglot 2 MATURA TEMAT Üö. Model odpowiedzi i schemat oceniania ROZWINICIE TEMATU (mo|na uzyska maksymalnie 25 punktów) Punktacja: Punktacja: Punktacja: Üö. Wstpne rozpoznanie, 9ö-:ö d) skutki braku pienidzy (posta dBu|nika); a) kolejne etapy procesu rozczarowywa- umiejscowienie fragmentów e) rozczarowanie zmaterializowan nia si [wiatem; w dramacie rzeczywisto[ci. b) dojrzewanie bohatera (emocjonalne, np.: ideowe); a) fragment aktu II zatytuBowanego <ö. Rozmowa Kordiana z Wiolett 9ö-;ö c) poszukiwanie idei (odnalezienie jej Wdrowiec; Kordian w posBannictwie narodowym); b) Kordian w trakcie podró|y po Europie; np.: d) zwieDczenie wdrówki monologiem etapy wdrówki  Londyn, Dover, a) podjcie gry z Wiolett w celu spraw- na Mont Blanc. WBochy, Watykan; dzenia szczero[ci jej uczu (opowie[ c) motywacja wdrówki, np. wcze[niej- o bogatych przodkach, granie roli ban- @ö. Wskazanie innych elementów 9ö-Üö sze do[wiadczenia Kordiana (poszuki- kruta, który przegraB ofiarowane utworu dla potwierdzenia zwizanych wanie celu |ycia, nieodwzajemniona wcze[niej klejnoty); z tematem tez, wniosków miBo[ do Laury, [mier przyjaciela, b) wylewno[ w okazywaniu uczu,  ból [wiata , nieudana próba oddanie, szczodro[; Aö. Funkcjonalne wykorzystanie 9ö-Üö samobójcza itp.); c) emocjonalizm; kontekstów interpretacyjnych d) okre[lenie celu wdrówki np.: (ch poznania |ycia, poszukiwanie Wioletta a) obyczajowych (np. dandyzm, do[wiadczeD). np.: werteryzm, reneizm itp.); d) kobieta pikna, lecz egoistyczna b) historyczno-politycznych (np. sytuacja :ö. Rozmowa Kordiana z Dozorc 9ö-;ö i pró|na; udawanie uczucia do Kordia- Polski); np.: na (czuBo[ na pocztku rozmowy); c) [wiatopogldowych (np. ideologia Kordian e) zmiana postawy (od niedowierzania do romantyzmu); a) hojny (daje wiksz sum pienidzy, gniewu, rozpaczy), narastanie irytacji; d) artystycznych (np. topos wdrówki). nie chcc reszty); f) obBuda, dwulicowo[ kochanki. b) ciekawy, otwarty (dopytuje Dozorc); Üö9ö. Podsumowanie 9ö-<ö c) zainteresowanie samotn postaci =ö. Wnioski z analizy rozmowy 9ö-;ö PeBne <ö w parku  ch poznania  bratniej duszy ; Kordiana z Wiolett np.: d) oburzenie podejrzeniami Dozorcy a) interesowna, egoistyczna postawa Dostrze|enie podobieDstw obydwu scen (o to, |e tak|e jest [cigany prawem); Wioletty; (materialistyczny wymiar [wiata); ideolo- b) kolejny dowód warto[ci pienidza (za gicznego sensu wdrówki Kordiana po Dozorca pienidze mo|na kupi nawet miBo[); Europie (dojrzewanie bohatera), weryfi- e) podziw dla tytuBów, bogactwa (mate- c) wiksze do[wiadczenie |yciowe kowania pogldów i postaw romantycz- rializm); bohatera (Kordian nie jest ju| tak nych; zauwa|enie stopniowania rozcza- f) obojtno[ wobec losów dBu|nika; naiwny jak w spotkaniu z Dozorc rowania [wiatem. g) konserwatyzm (obawa przed zmianami).  nie dowierza uczuciu Wioletty); d) rozczarowanie Kordiana, Cz[ciowe (:ö) ;ö. Wnioski z analizy rozmowy 9ö-;ö pozbycie si romantycznych zBudzeD np.: Kordiana z dozorc (zweryfikowanie pogldów Podsumowanie wniosków czstkowych np.: na miBo[). dotyczcych sensu obydwu scen, a) idealizm Kordiana  prostoduszno[ CaBy dramat zauwa|enie wpBywu wdrówki na |ycie (forma  bracie ), naiwno[ (interpre- >ö. Ewolucja pogldów 9ö-:ö i losy Kordiana. tacja zachowaD dBu|nika); i postawy Kordiana b) pienidz jako gBówna warto[ w [wie- np.: Próba podsumowania (Üö) cie (daje poczucie warto[ci, zapewnia a) od idealizmu do realizmu; np.: wygodne i spokojne |ycie); b) od egotyzmu do winkelriedyzmu. Wskazanie efektu wdrówki Kordiana c) negatywny wpByw pienidza na ludzi  rozczarowanie [wiatem, pozbawienie (pró|no[ magnatów, interesowno[ ?ö. Sens ideowy wdrówki Kordiana 9ö-:ö idealistycznych zBudzeD. Dozorcy); np.: Oprac. Dorota {ytkiewicz 3 ZESZYTY EDUKACYJNE TEMAT :ö. Model odpowiedzi i schemat oceniania ROZWINICIE TEMATU (mo|na uzyska maksymalnie 25 punktów) Punktacja: Punktacja: Punktacja: Analiza fragmentów charakterystyk uczeD otrzymuje do lub  wyró|nienie typów ludzkich :ö pkt (nie wicej ni| <ö pkt, za szczególnie  Nieudana lub niekompletna próba wy- i przypisanie im cech/zachowaD szerok wiedz i wiele innych typów mo- ró|nienia zmian psychiki i/lub analizy |e otrzyma punkty z puli za szczególne przyczyn tego zjawiska. Üö. Esesman (esman) 9ö-<ö walory pracy). np.: np.: Oprac. MichaB Mochocki  brak uczu wy|szych, pozorny brak  lekarz obozowy/felczer, emocji,  kobieta z puffu,  poczucie wy|szo[ci,  wizieD bohater.  skrajne okrucieDstwo,  logika, uporzdkowanie, skuteczno[ >ö. PosBu|enie si kontekstem 9ö-:ö dziaBania, (np. odwoBanie do typów ludzkich z in-  zewntrzny pozór kultury: higiena, nych dzieB opisujcych obóz hitlerowski sztuka, lub sowiecki). maniery, nienaganny ubiór. ?ö. Podsumowanie 9ö-<ö :ö. Kapo 9ö-<ö PeBne (<ö) np.:  Postawienie tezy, |e kontakt z lagro-  lojalno[ wobec oprawców zamiast wym koszmarem wymusza zmian wobec wspóBwizniów, osobowo[ci, ka|e my[le i kierowa si  okrucieDstwo, kategoriami moralno[ci obozowej.  zBodziejstwo,  Wyró|nienie elementów psychiki czBo-  sBu|alczo[. wieka zBagrowanego: oswojenie si ze zBem, nieczuBo[ na cudz krzywd, ;ö. MuzuBman 9ö-<ö skupienie na wBasnych potrzebach. np.:  Wskazanie przyczyn: biologiczny in-  apatia, stynkt przetrwania przebudzony ekstre-  brak woli przetrwania, malnymi warunkami (u wszystkich  wycieDczenie fizyczne, wizniów); zyskiwanie profitów za ego-  jaBowo[ duchowa, izm i okrucieDstwo (u kapów, esma-  pogardzany przez pozostaBych wiz- nów); ideologiczne wypranie umysBów niów. (u esmanów). <ö. Prominent 9ö-<ö Cz[ciowe (:ö) np.:  Wskazanie, |e kontakt z lagrowym  silna wola przetrwania, koszmarem wymusza negatywn zmia-  zaradno[ (tzw. cwaniactwo), n osobowo[ci.  znieczulenie na cudz krzywd,  Wyró|nienie elementów psychiki czBo-  jednak: nie jest zdrajc (w tym lepszy wieka zlagrowanego bez wskazania od kapo), przyczyn.  mo|liwe przejawy dobroci. lub  Wskazanie przyczyn bez szczegóBowe- Opowiadania go wyró|nienia elementów. Tadeusza Borowskiego Próba podsumowania (Üö) =ö. Inne typy ludzkie ukazane  Wskazanie, |e kontakt z lagrowym w opowiadaniach Borowskiego 9ö-<ö koszmarem wymusza negatywn zmia- Za ka|dy wyró|niony typ z poprawn n osobowo[ci. 4

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Arkusz nr 4 komentarz
Arkusz nr 3 komentarz
Arkusz nr 1 komentarz
Arkusz nr 2 komentarz
TEMAT ARKUSZA NR 3 rzut cechowany
Arkusz nr 5
klucz odpowiedzi z historii i WOS u arkusz nr 6
TEMAT ARKUSZA NR 5 powierzchnie topograficzne
Arkusz nr 6 (całki nieoznaczone cz 2)
TEMAT ARKUSZA NR 5 rzut cechowany
Arkusz nr 3
Arkusz nr 6 (Funkcja uwikłana i całki krzywoliniowe)
organizer polski arkusz nr 2
Arkusz nr 4 (pochodna)

więcej podobnych podstron