MATURA
POLACY WOBEC CARATU
KOMENTARZ DO TEMATU 1. Z ARKUSZA NR 2
Trudno w ostatniej chwili podnieĘ� kompetencje j�zykowe oraz popra- Dano mu tyle kijów onegdaj na Ęledztwie, / �e mu odtąd krwi kropli
wi� walory stylu. MoŻna lepiej i wnikliwiej czyta� tekst literacki. w twarzy nie zosta"o. / �o"nierz przyszed" i podją" z ziemi jego cia"o,
W ten sposób znacząco zwi�kszysz liczb� zdobytych punktów Postawa Polaków wobec przeĘladował
to zachowanie wi�ęniów
 za analiz� treĘci przewidziano bowiem ich aŻ 25, czyli po"ow� ogól- oraz reakcja t"umu gapiów, którzy obserwują scen� odjazdu kibitek.
nej liczby moŻliwych do zdobycia. Analizując fragment, naleŻy dostrzec te dwa aspekty.
Zanim przystąpimy do analizy, musimy przyjrze� si� tematowi wypra- I lud oczy i usta otworzy";  i razem / Jedno westchnienie z piersi ty-
cowania: Postawa Polaków w obliczu przeĘladował
caratu. Przedstaw siąca wydarte, / G"�bokie i podziemne j�kn�"o doko"a. Reakcja Po-
temat, interpretując fragment III cz. Dziadów Adama Mickiewicza. laków wychodzących z koĘcio"a to zarazem przeraŻenie [4a], zdu-
W tekĘcie Dziadów b�dziemy zatem poszukiwa� przyk"adów postaw mienie okrucieł
stwem w"adz [4c], przekonanie o niesprawiedliwo-
Polaków  zarówno przeĘladowanych, jak i Ęwiadków przeĘladował
. Ęci kary [4f] oraz wspó"czucie dla cierpiących [4b]. Towarzyszy te-
mu jednak t"umienie emocji (wszystkie twarze poblad"y jak trupie? /
Co napisać we wstępie? A w takim t"umie taka by"a cichoĘ� g"ucha) [4e] spowodowane
Początek kaŻdej pracy musi zawiera� analiz� tematu. Najlepiej obawą o w"asne Życie [4d] i zastraszeniem (Lud, wojsko czuje, mil-
na początku wyjaĘni� kluczowe poj�cia, jeĘli zaĘ są oczywiste, naleŻy czy, tak boją si� cara) [4g].
wskaza� miejsce przytoczonego fragmentu w ca"oĘci utworu. Analizując opowiadanie Jana Sobolewskiego, dostrzegamy posta-
Ci, którzy pami�tają treĘ� dramatu, bez trudu umieszczą cytat spod tema- cie wi�ęniów przedstawionych nam z nazwiska. Opis kaŻdej z nich
tu w trzeciej cz�Ęci Dziadów  fragment naleŻy do sceny I. Za taką infor- wiąŻe si� ze zdobyciem dodatkowych punktów.
macj� zdobywamy juŻ 1 punkt. W arkuszu odpowiedzi ma on symbol 1a. Janczewski opisany jest przez Mickiewicza jako wzór szlachetno-
Akcja tej cz�Ęci dramatu ma miejsce w celi wi�ziennej w noc wigilijną Ęci [5a]. Autor podkreĘla niez"omnoĘ� jego charakteru, gdyŻ boha-
[1b]. Osobami biorącymi w niej udzia" są m"odzi ludzie, spiskowcy ter nie tylko nie uŻala" si� nad swoim losem, lecz takŻe zdawa" si�
przeĘladowani przez carat [1c]. Tekst w g"ównej mierze sk"ada si� pociesza� spólników niewoli i potrząsa" "ał
cuchami, bagatelizując
z opowiadania Jana Sobolewskiego o wywozie wi�ęniów skazanych cierpienie. Wykrzyknieniem Jeszcze Polska nie zgin�"a Janczewski
na katorg� na Syberii [1d], poprzedzonego rozmową wi�ęniów, w któ- pragną" doda� otuchy wspó"wi�ęniom i zgromadzonemu ludowi
rej ujawnia si� ich zainteresowanie sprawami towarzyszy niedoli: oraz podkreĘli� sens cierpienia.
 No, Janie! Nowiny? / Niedobre  dziĘ  na Sybir  kibitek dwadzie- Inaczej przedstawiony jest Wasilewski  ofiara okrucieł
stwa policji
Ęcie / Wywieęli. / Kogo?  naszych? carskiej [5b]. Pobity do nieprzytomnoĘci, omdla"y jak s"up stercza"
i jak z krzyŻa zdj�te / R�ce mia" nad barkami Żo"nierza rozpi�te. Ten
Czytamy tekst obraz stanowi dla autora podstaw� porównania cierpienia m"odzie-
JuŻ z powyŻej przytoczonych s"ów wynikają pierwsze wnioski doty- Ży polskiej do m�czeł
stwa Chrystusa [6b].
czące najwaŻniejszej cz�Ęci pracy, czyli opisu przeĘladował
. Opisz- Trzeci wi�zieł
 niewidomy  gestem wyciągni�tej r�ki Żegna ojczy-
my zatem, na czym polega owo przeĘladowanie: zn�. Zaznacza w ten sposób równieŻ swoje istnienie i triumfuje
Wi�ęniowie to bardzo m"odzi ludzie, wr�cz dzieci, którym stawia nad oprawcami [5c].
si� absurdalne zarzuty przest�pstw politycznych (Biedne ch"opcy!
 najm"odszy, dziesi�� lat) [2a]. Wyrok przewiduje nieproporcjonal- Konteksty i skojarzenia
nie wysoką kar� zsy"ki na Sybir [2b]. Wi�ęniowie wywoŻeni są kibit- Mickiewicz, przedstawiając scen� wywozu wi�ęniów, umieszcza kibit-
kami [2c] pod eskortą wojska. Postawa Policmajstra triumfalnie ki przed koĘcio"em. Obrazom cierpienia Polaków towarzyszy ofiara
wjeŻdŻającego na koniu jest manifestacją si"y w"adz carskich [2d]. mszy Ęw.: r�k� kap"ał
ską / widzia"em, podnoszącą cia"o i krew Pał
ską.
Sam dowódca jest nadmiernie gorliwy, s"uŻalczy wobec nakazów Nadaje to cierpieniu m"odzieŻy wymiar sacrum [6a]. Przywo"ywa-
w"adzy (w Dziadach  wobec Nowosilcowa). OsobiĘcie waŻy "ał
- na przez poet� ofiara dziecinna odsy"a czytelników nie tylko do ofiary
cuchy 10-letniego ch"opca, czym dowodzi swej bezdusznoĘci i bez- krzyŻowej, lecz takŻe do ewangelicznych scen z Życia Jezusa, np. rze-
myĘlnego podporządkowania si� przepisom [2e]. zi niewiniątek dokonanej przez Heroda (cara). Podstawą porównania
Jak przedstawia wi�ęniów Adam Mickiewicz? To Studenci ze �mudzi jest niewinnoĘ� i m"ody wiek wi�ęniów [6b]. Przypomnie� tu takŻe
 uczniowie, gimnazjaliĘci skazani za domniemane przest�pstwa po- warto ide� mesjanizmu, której wyznawcą i propagatorem by" w Dzia-
lityczne [3a]. Nie potrafią udęwigną� "ał
cuchów [3b]. Zn�dznia"e dach Adam Mickiewicz. Polega"a ona na przypisywaniu Polakom po-
z golonymi g"owami -zag"odzeni [3c]. Chorzy [3e], jak np. Wasilew- s"annictwa zbawienia ludzkoĘci i roli  mesjasza narodów  ludu cier-
ski  nieprzytomny z powodu pobicia podczas Ęledztwa [3d]: piącego niewinnie dla odkupienia ca"ej ludzkoĘci [6c].
1
ZESZYTY EDUKACYJNE
Podsumowanie Wszystkich,  do jednego.
W tej cz�Ęci wypracowania naleŻy dokona� uogólnienia, wiąŻąc Sam widzia"em,  Wracając, prosi"em kaprala
wszystkie ogniwa pracy z tematem. Jaka zatem jest postawa Pola- Zatrzyma� si�; pozwoli" chwilk�. Sta"em z dala,
ków? Z wyŻej przeprowadzonych analiz wynika kilka przes"anek. Skry"em si� za s"upami koĘcio"a. W koĘciele
M"odzieŻ przeĘladowana przez policj� carską jest przekona- W"aĘnie msza by"a;  ludu zebra"o si� wiele.
na o s"usznoĘci poĘwi�cenia [7b]. Wzajemne relacje pomi�dzy wi�ę- Nagle lud ca"y runą" przeze drzwi nawa"em,
niami dowodzą solidarnoĘci i braterstwa [7a]. Zarówno wi�ęniowie, Z koĘcio"a ku wi�zieniu. Sta"em pod przysionkiem,
jak i t"um uczestniczący w scenie przejmuje groza oraz l�k o w"asne I koĘció" tak by" pusty, Że w g"�bi widzia"em
Życie [7c], na które jedynym lekiem jest modlitwa i powierzenie w"a- Ksi�dza z kielichem w r�ku i ch"opca ze dzwonkiem.
snego losu Bogu [7d]. Lud otoczy" wi�zienie nieruchomym wa"em;
Zakoł
czeniem wypracowania musi by� wniosek, który wyp"ywa Od bram wi�zienia na plac, jak w wielkie obrz�dy,
z analizy. Przedstawiony przez Mickiewicza obraz wywozu wi�ę- Wojsko z bronią, z b�bnami sta"o we dwa rz�dy;
niów dowodzi okrucieł
stwa i bezwzgl�dnoĘci w"adz carskich. W poĘrodku nich kibitki.  Patrz�, z placu sadzi
Na Sybir skazywani są bardzo m"odzi ludzie, a nawet dzieci. Ich za- Policmejster na koniu;  z miny zgad"byĘ "atwo,
chowanie budzi wĘród Ęwiadków sceny przeraŻenie rozmiarem �e wielki cz"owiek, wielki tryumf poprowadzi:
zbrodni caratu oraz podziw, gdyŻ wskazuje na niez"omnoĘ� charak- Tryumf Cara pó"nocy, zwyci�zcy  nad dziatwą. [2d]
terów, wiar� w sens poĘwi�cenia i solidarnoĘ� przeĘladowanych. Po- Wkrótce znak dano b�bnem i ratusz otwarty
staw� polskiej m"odzieŻy Mickiewicz porównuje do niewinnej Widzia"em ich:  za kaŻdym z bagnetem sz"y warty, [2d]
Ęmierci Chrystusa. Ma"e ch"opcy, zn�dznia"e, wszyscy jak rekruci  [3a]
Taki wniosek jak przedstawiony powyŻej moŻe zosta� sformu"owany Z golonymi g"owami;  na nogach okuci. [3c]
w dowolnej kolejnoĘci i formie j�zykowej, powinien jednak uwzgl�d- Biedne ch"opcy!  najm"odszy, dziesi�� lat, nieboŻe,
nia� wszystkie przedstawione w modelu aspekty. JeŻeli uczeł
ograni- SkarŻy" si�, Że "ał
cucha podęwigną� nie moŻe; [3b]
czy treĘci zawarte w zakoł
czeniu, musi si� liczy� z tym, Że jego wy- I pokazywa" nog� skrwawioną i nagą.
powiedę nie zostanie oceniona na maksymalne 4 punkty, ale na 1 lub Policmejster przejeŻdŻa, pyta, czego Żąda"?
2, gdyŻ tyle w"aĘnie przewidzianych jest dla wniosku cz�Ęciowego. Policmejster cz"ek ludzki, sam "ał
cuch ogląda":
 Dziesi�� funtów, zgadza si� z przepisaną wagą .  [2e]
Sztuka uważnego czytania Wywiedli Janczewskiego;  pozna"em, oszpetnia",
PoniŻej jeszcze raz przytaczam pierwsze kilkadziesiąt wersów tek- Sczernia", schud", ale jakoĘ dziwnie wyszlachetnia". [5a]
stu zaczerpni�tego z Dziadów Mickiewicza. PodkreĘlone zdania są Ten przed rokiem swawolny, "adny ch"opczyk ma"y,  [5a]
wskazówkami do interpretacji. KaŻde z nich moŻna odnaleę� DziĘ pogląda" z kibitki, jak z odludnej ska"y
w modelu odpowiedzi. Dla u"atwienia zaznaczam odpowiedni Ów Cesarz!  okiem dumnym, suchym i pogodnym; [5a]
punkt klucza, pod którym naleŻy szuka� danego fragmentu. To zdawa" si� pociesza� spólników niewoli, [5a]
To lud Żegna" uĘmiechem, gorzkim, lecz "agodnym,
KILKU Z WIóŁNIÓW [1c] Jak gdyby im chcia" mówi�: nie bardzo mi� boli. [...]
No, Janie! Nowiny? UwaŻa"em na wi�ęnia postaw� i ruchy: 
JAN SOBOLEWSKI On postrzeg", Że lud p"acze patrząc na "ał
cuchy, [4a], [4b]
(ponuro) Wstrząs" nogą "ał
cuch, na znak, Że mu niezbyt ci�Ży". [5a]
Niedobre  dziĘ  na Sybir  kibitek dwadzieĘcie [2b], [2c] A wtem zaci�to konia,  kibitka run�"a 
Wywieęli. On zdją" z g"owy kapelusz, wsta" i g"os nat�Ży",
�EGOTA I trzykro� krzykną":  Jeszcze Polska nie zgin�"a .  [5a]
Kogo?  naszych? Wpadli w t"um;  ale d"ugo ta r�ka ku niebu,
JAN Kapelusz czarny jako chorągiew pogrzebu,
Studentów ze �mudzi. G"owa, z której w"os przemoc odar"a bezwstydna,
WSZYSCY G"owa niezawstydzona, dumna, z dala widna,
Na Sybir? [2b] Co wszystkim swą niewinnoĘ� i hał
b� obwieszcza [5a]
JAN I wystaje z czarnego tylu g"ów nat"oku,
I paradnie!  by"o mnóstwo ludzi. Jak z morza "eb delfina, nawa"nicy wieszcza,
KILKU Ta r�ka i ta g"owa zosta"y mi w oku,
Wywieęli! I zostaną w mej myĘli, i w drodze Żywota
JAN Jak kompas pokaŻą mi, powiodą, gdzie cnota: [5a]
Sam widzia"em. JeĘli zapomn� o nich, Ty, BoŻe na niebie,
JACEK Zapomnij o mnie. 
Widzia"eĘ!  i mego KS. LWOWICZ
Brata wywieęli?  wszystkich? Amen za was.
JAN SOBOLEWSKI [1d] Oprac. Katarzyna Myrcik
2
MATURA
TEST CR Irytacje
 punktacja i model odpowiedzi
Maksymalna Punkty Maksymalna Punkty
liczba punktów cząstkowe liczba punktów cząstkowe
��.  rozmowa z młodym człowiekiem stała się �� za odpo- 9�
A�.  Polska jest krajem o niższym poziomie cywi- :� za dwa argu- �� za odpo-
menty wiedz
podob-
pretekstem do wypowiadania przemyśleń au- wiedz
analo- lizacyjnym, a ten model sprawdza się w takich
ną do jednej
tora; giczną do jed- krajach;
z podanych
 pytanie Jak żyć we współczesnym świecie? nej z podanych  Polaków satysfakcjonuje wzrost stopy życiowej;
stało się punktem wyjścia dla opisu i oceny  Polaków fascynują kontrasty między pozio-
rzeczywistości politycznej; mem życia przedsiębiorczych i mało aktyw-
nych (między bogatymi i biednymi);
:�.  nieprzystosowanie; �� za odpo- 9�
:� za trzy odpo- �� za dwie
 sprzeczność pomiędzy powszechnie przyję- wiedz
podob- ��9�. Np.:
odpowiedzi
tym sposobem myślenia a światopoglądem ną do jednej ��. Bunt odrzuconych (niesprawiedliwie trak- wiedzi
podobne do
rozmówcy Szczypiorskiego; z podanych towanych, uciskanych).
przedstawio-
:�. Atak głodnych, wściekłych, upokorzonych
�� pkt za
;�.  negacja; :� za dwa
nych
z Południa.
jedną od-
 bunt; przykłady
;�. Ekspansja i dominacja rasy żółtej
powiedz
�� za odpo-
 poszukiwanie rady, jak żyć?
podobną  pogoń za politykami,
:� za wyliczenie wiedz
nie-
 odwoływanie się do przemyśleń osób ����.
do którejś  natrętne prośby o wypowiedz
,
lub opis po- pełną
uznanych za autorytet;
z podanych  poniżanie się,
dobny do po-
 rozdarcie wewnętrzne  bo wszystko, co
danego
miało być lepsze, okazało się gorsze lub opis:
miotanie się po korytarzach Sejmu i Senatu,
9�
<�. b) mowy niezależnej; ��
wpychanie politykom pod nos kamery, bła-
�� pkt pkt za
=�.  wykorzystywanie, wyniszczanie ludzi; :� za dwie
ganie o komentarz;
9�
wypowiedz

 wykorzystywanie dzieci; cechy
��:�. na podstawie własnych obserwacji / doświad- ��
podobną
 żądza zysku;
czeń;
do jednej
 instrumentalne (przedmiotowe) 9�
z podanych ��
traktowanie człowieka; ��;�. ��. Rozważania na temat najnowszej historii
za wyodrębnie-
i aktualnych zjawisk politycznych (schyłku
9�
>�. a) miał być antidotum na zło kapitalizmu. ��
nie dwóch te-
kapitalizmu, braku perspektyw, upadku
9�
?�. najokropniejsza tyrania pod słońcem ��
matów (nawet
autorytetów politycznych).
9� nieprecyzyjne)
@�. Kapitalizm po upadku komunizmu okazał się �� :�. Ocena postępowania polskich dziennikarzy.
systemem atrakcyjnym, bo sprawdzonym za odpowiedz

:�
��<�.  kolokwializmy; �� za dwie
przez historię i dającym dobre rezultaty. analogiczną do
 wyrazy nacechowane emocjonalnie; odpowiedzi
jednej z poda-
 potoczna frazeologia; podobne
nych
 kontrastowe zestawienia wyrazów; do przedsta-
wionych
4
ZESZYTY EDUKACYJNE
TEMAT ��. Model odpowiedzi i schemat oceniania
ROZWINI
CIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Punktacja: Punktacja: Punktacja:

��. Wstępne odczytanie treści d) strach przed ludzką reakcją z obawy niezłomność, wiara w sens poświę-
i umieszczenie sceny w utworze 0-2 o własne życie, cenia, słuszność ofiary,

np.: e) tłumienie emocji, wzruszenia, obawa o własne losy,

a) pierwsza scena dramatu (scena wię- f) przekonanie o niesłuszności kary, modlitwa.
zienna), g) zastraszenie, lęk wobec władzy. @�. Podsumowanie 0-4
b) miejsce akcji  więzienie, czas  noc =�. Postawy więz
niów wobec Pełne (4)
wigilijna, prześladowań policji carskiej np.: Mimo okrucieństwa ze strony
c) uczestnicy  patriotyczna młodzież  analiza przykładów przedstawionych władz carskich młodzież i całe polskie
prześladowana przez carat, w opowiadaniu Jana Sobolewskiego 0-6 społeczeństwo wykazują postawę soli-
d) opowiadanie Jana Sobolewskiego np.: daryzmu, niezłomności i wiary w słusz-
 naocznego świadka wywozu więz
- a) Janczewski  wzór szlachetności ność poświęcenia. Podkreśla to reakcja

niów skazanych na zsyłkę na Sybir. rozpoznanie kontrastu (dawniej  dziś), świadków sceny  obraz i zachowanie

:�. Obraz prześladowań 0-3 godność, niezłomność charakteru, młodych ludzi wzbudzają przerażenie

np.: dodawanie otuchy, podnoszenie tłumu oraz podziw dla szlachetności
a) niesłuszne (absurdalne) uwięzienie, więz
niów na duchu, ofiar carskich represji. Cierpienia mło-

b) surowa kara  zsyłka na Sybir, bagatelizowanie cierpienia, dzieży porównane są do męczeństwa

c) wywóz więz
niów kibitkami, symboliczne wykrzyknienie, Chrystusa.
d) demonstracja siły ze strony władz b) Wasilewski  ofiara okrucieństwa Częściowe (2)
carskich (wojsko, bębny, broń przygo- policji carskiej np.: Przerażający obraz okrucieństwa

towana do strzału, eskorta dla każde- nieprzytomny, omdlały na skutek władz carskich w stosunku do Polaków.
go więz
nia, triumfalna postawa do- tortur, Niezłomna postawa młodzieży polskiej.

wódcy na koniu), skojarzenie ze sceną ukrzyżowania, Próba podsumowania (1)
e) nadgorliwość reprezentantów c) więzień niewidomy np. sformułowanie wniosku na temat

władzy (policmajster  bezduszny pożegnanie ojczyzny, niezłomnej postawy młodzieży.

służbista; waży łańcuch ��9�-letniego symboliczny gest wyciągniętej ręki
chłopca).  (znak życia, triumfu, godności).
;�. Opis więz
niów 0-3 >�. Sakralizacja cierpienia 0-3
np.: np.:
a) bardzo młodzi ludzie, dzieci, stu- a) zestawienie sceny wywozu więz
-
denci skazani w procesach politycz- niów z mszą odbywającą się obok
nych, w kościele (Podniesienie),
b) zakuci w trudne do udz
wignięcia b) porównanie męczeństwa i cierpienia
okowy, narodu polskiego do ofiary Chrystusa,

c) wynędzniali, zagłodzeni, niewinność,

d) pobici, torturowani podczas śledz- młodość  rzez
niewiniątek,

twa, car  Herod,
e) chorzy. c) mesjanizm  przywołanie pojęcia.
<�. Reakcja tłumu  obserwatorów ?�. Uogólnienie  postawa młodzieży
sceny wywozu więz
niów 0-3 wileńskiej w odniesieniu do całego
np.: fragmentu 0-1
a) zgroza, przerażenie, np.:

b) współczucie dla cierpiących, atmosfera solidarności, koleżeń-
c) zdumienie nad okrucieństwem władz stwa, przyjaz
ni,
4
MATURA
TEMAT :�. Model odpowiedzi i schemat oceniania
ROZWINI
CIE TEMATU (można uzyskać maksymalnie 25 punktów)
Punktacja: Punktacja:
Punktacja:
Fragment <�. Analiza uczuć bohaterów 0-2 które miało ją wzmocnić, nie  poniżyć;
��. Przedstawienie postaci np.: rozpoczęła nowe, lepsze życie; miłość

a) Awdotia Romanowna 0-2 ambiwalencja uczuć Swidrygajłowa Rodiona pozwala Soni podnieść się
np.: (miłość walczy tu z pożądaniem), z poniżenia, daje jej możliwość osią-

zdrobniale  Dunia, siostra Dunia  mieszanina nienawiści, stra- gnięcia szczęścia).
Raskolnikowa, chu i bezradności,

wraz z matką przyjechała do Moskwy rozpacz Swidrygajłowa z powodu od- @�. Inne przykłady niszczycielskiej 0-1
na zaproszenie narzeczonego rzucenia przez Dunię. lub ocalającej miłości
Duni A
użyna, w Zbrodni i karze

wskazanie jej cech lub postaw wobec =�. Wnioski cząstkowe 0-2 np.:
innych ludzi, np. piękna, mądra, dobra, a) Wskazanie niszczącego charakteru Miłość Marfy Pietrownej do Swidrygajłowa,
kochająca swego brata (gotowa do po- miłości Swidrygajłowa: związek Razumichina i Duni.

święcenia się dla niego), bardzo przy- dla samego Swidrygajłowa, bo Dunia A�. Konteksty literackie 0-1
wiązana do matki, nie mogła go pokochać, a on pokładał Podanie i uzasadnienie innych literac-

wzbudziła miłość przyjaciela brata Ra- w tym związku zbyt wiele nadziei, kich przykładów miłości niszczącej (np.

zumichina, dla Duni, bo miłość ta ją osaczała uczucie Wokulskiego do Izabeli; Ofelii

jest obiektem pożądania (obsesyjnej i mogła zniszczyć fizycznie i psychicznie. do Hamleta) lub ocalającej (np. bohate-
miłości) Swidrygajłowa. b) Przekonujące uzasadnienie kapitulacji rowie Władcy Pierścieni).
b) Sergiusz Swidrygajłow 0-2 Swidrygajłowa (np. odwołujące się do
np.: znajomości wcześniejszych scen powie- ��9�. Kontekst religijny 0-1

właściciel ziemski, bogaty wdowiec ści lub do analizy charakteru bohatera). np.:
w średnim wieku, c) Inne trafne konstatacje, np. wskaza- Odwołanie do czytanej przez Sonię

zafascynowany Dunią, nie, że dzięki miłości do Duni Swidry- Ewangelii (wskrzeszenie A
azarza); biblij-

prawdopodobnie zabił swoją żonę gajłow potrafił pokonać swój egoizm, na interpretacja metafory zmartwych-
Marfę Pietrowną, ujawniał lepszą część swojej ułomnej wstania (człowiek naśladuje Jezusa).

kobieciarz, uwodziciel, natury.

dręczą go wyrzuty sumienia (w postaci ����. Podsumowanie 0-4
duchów ludzi, którym zrobił krzywdę). Cała powieść Pełne (<�)
>�. Przedstawienie Soni i Rodiona 0-2 Sotyczące rodzajów miłości opisanej
:�. Umiejscowienie sceny w całości 0-2 np.: w Zbrodni i karze, różnych typów jej

powieści młoda prostytutka uprawiająca hań- ocalającego i niszczącego charakteru.

miejsce spotkania, biący zawód, aby utrzymać rodzinę, Dostrzeżenie niejednoznaczności (złożo-

przyczyna spotkania, młody student, zbrodniarz dla idei. ności) problemu. Wskazanie kontekstu

wcześniejsze wydarzenia objaśniające religijnego jako klucza do odczytania
scenę (np. zamknięcie przez Swidrygaj- ?�. Ocalający charakter miłości Soni 0-3 roli miłości w życiu człowieka.
łowa drzwi na klucz), i Rodiona lub

wyjaśnienie, co stało się póz
niej (ze np.: Wskazanie z
ródeł niszczącej i ocalają-

Swidrygajłowem lub Dunią). wskazanie, na czym polega ocalenie cej siły miłości (np. charakter postaci;
Rodiona dzięki miłości Soni (Zofia skło- postawa, sytuacja życiowa; relacje
;�. Racje bohaterów 9�-;� niła Rodiona, aby przyznał się do winy między bohaterami) opisanej w Zbrod-
np.:  uzyskał on możliwość pokuty i popra- ni i karze.

Swidrygajłow oczekuje miłości Duni wy, co ocaliło go od obłędu lub losu Częściowe (:�)
jako ratunku przed życiową klęską, Swidrygajłowa); Zestawienie miłości niszczącej i ocalają-

Dunia przyszła tu ze względu na dostrzeżenie odrodzenia się Rodiona cej w utworze Dostojewskiego (wskaza-
brata, teraz rozpaczliwie usiłuje się poprzez miłość do Soni (tu: wykorzysta- nie różnic i podobieństw między nimi).
wyrwać z matni, nie znajomości Epilogu); Próba podsumowania (��)

Dunia nie strzeliła, ponieważ czuła, uzasadnienie, na czym polega ocale- Wskazanie, że oba typy miłości poja-
że ten czyn zniszczy nie tylko nie Soni dzięki odwzajemnionej miłości wiają się w Zbrodni i karze.
Swidrygajłowa, lecz także i ją. do Rodiona (Sonia przyjęła cierpienie, Oprac. Alicja Badowska
5