Metoda Zapasu Jednookresowego (MZJ)
Metoda stosowana w przypadkach gdy popyt
występuje tylko w jednym okresie tj. w sytuacjach
ZARZADZANIE LOGISTYK

gdy nadwyżka zapasów może mieć ograniczony
okres przydatności do wykorzystania i w razie
niesprzedania w zamierzonym okresie trzeba ją
niesprzedania w zamierzonym okresie trzeba ją
Metoda Zapasu Jednookresowego
wyrzucić, sprzedać ze stratą lub nawet zniszczyć,
ponosząc dodatkowe koszty
(MZJ)
Przykłady tego typu zapasów to m.in.:
świeże ryby, gazety i czasopisma, a także choinki
w okresie Bożego Narodzenia
Metoda Zapasu Jednookresowego (MZJ) Metoda Zapasu Jednookresowego (MZJ)
W takich warunkach firma musi porównać
Celem MZJ jest określenie takiego poziomu
zaopatrzenia, dla którego oczekiwany koszt
potencjalny koszt wystąpienia niedoboru
wystąpienia niedoboru będzie najbliższy oczekiwanemu
z potencjalnym kosztem wystąpienia nadwyżki,
kosztowi wystąpienia nadwyżki. Zastosowanie MZJ jest
gdzie:
procesem składającym się z dwóch etapów:
procesem składającym się z dwóch etapów:
koszt wystąpienia niedoboru Cniedoboru =
koszt wystąpienia niedoboru C =
Określenie docelowego poziomu obsługi (SLT), dla
= (wartość jednostki, na którą jest popyt)-(koszt jej nabycia)
którego różnica pomiędzy kosztem wystąpienia
niedoboru a kosztem wystąpienia nadwyżki jest
najmniejsza.
koszt wystąpienia nadwyżki Cnadwyżki =
Określenie na podstawie docelowego poziomu obsługi
= (koszt nabycia jednostki)+(koszt pozbycia się towaru)-
docelowego poziomu uzupełniania zapasów (TS)
(wartość odzyskana)
danego produktu.
MZJ - Docelowy poziom obsługi MZJ - Docelowy poziom obsługi
W metodzie zapasu jednookres. poziom obsługi to
oczekiwany koszt wystąpienia niedoboru =
po prostu prawdopodobieństwo, że firma posiada
= oczekiwany koszt wystąpienia nadwyżki
wystarczającą ilość towaru, żeby zaspokoić popyt
lub
W przeciwieństwie do metody stałego okresu zamawiania
albo stałej wielkości zamówienia nie uwzględnia się tutaj
albo stałej wielkości zamówienia nie uwzględnia się tutaj
(1-p)C = pCnadwyżki
(1-p)Cniedoboru = pC
okresu uzupełniania zapasów  zapas jest
gdzie:
wystarczający albo nie.
p - prawdopodobieństwo, że posiadany zapas pozwoli pokryć popyt
(1-p) - prawdopodobieństwo wystąpienia niedoboru
W takim razie docelowy poziom obsługi to taki
Cniedoboru - koszt wystąpienia niedoboru
poziom, przy którym oczekiwany koszt wystąpienia
Cnadwvżki - koszt wystąpienia nadwyżki
niedoboru jest równy oczekiwanemu kosztowi
wystąpienia nadwyżki:
MZJ - Docelowy poziom obsługi MZJ - Docelowy poziom obsługi
PRZYKA
AD
Docelowy poziom obsługi (SLT) to
Darek prowadzi niewielkie stoisko z lemoniadą,
wartość p, dla której prawdziwe jest
którą przyrządza sam każdego ranka. Chciałby
równanie:
określić, jaką ilość napoju powinien sporządzać,
żeby móc zaspokoić popyt. Musi zastosować
żeby móc zaspokoić popyt. Musi zastosować
(1- SL )C = SLT C
(1- SLT )Cniedoboru = SL Cnadwyżki
metodę zapasu jednookresowego, ponieważ
lemoniada niesprzedana w dniu jej przyrządzenia
Cniedoboru
zostaje wylana, gdyż następnego dnia nie nadaje
SLT =
się już do spożycia. Zmieszanie jednego litra napoju
Cniedoboru +Cnadwyż.
kosztuje 2,50 zł, a przychód z tytułu sprzedania litra
lemoniady jest równy 10 zł
MZJ - Docelowy poziom
MZJ - Docelowy poziom obsługi
uzupełniania zapasów
PRZYKA
AD c.d.
Drugim krokiem w metodzie zapasu
jednookresowego jest przełożenie docelowego
W kategoriach problemu zapasu jednookresowego koszty
wystąpienia niedoboru i nadwyżki są następujące:
poziomu obsługi (prawdopodobieństwa) na
docelowy poziom uzupełniania zapasów.
Cniedoboru = (przychód ze sprzedaży litra napoju)-(koszt
wyprodukowania litra napoju) = 10 zł-2,50 zł = 7,50 zł
wyprodukowania litra napoju) = 10 zł-2,50 zł = 7,50 zł
W tym celu musimy posiadać informacje na temat
Cnadwyżki= koszt wyprodukowania litra napoju = 2,50 zł
rozkładu popytu. W zależności od sytuacji możemy
oszacować rozkład popytu na podstawie danych
Na podstawie tych informacji Darek może obliczyć poziom obsługi:
Cniedoboru 7,50zł
historycznych albo przyjąć rozkład teoretyczny, na
SLT = = = 0,75 lub 75%
Cniedoboru + Cnadwyż. 7,50zł + 2,5zł
przykład rozkład normalny albo rozkład Poissona.
Darek powinien, więc wyprodukować tyle lemoniady, żeby móc
zaspokoić popyt przez 75% czasu.
MZJ - Docelowy poziom MZJ - Docelowy poziom
uzupełniania zapasów uzupełniania zapasów
PRZYKA
AD
PRZYKA
AD c.d.
W poprzednim przykładzie Darek obliczył, że docelowy
Rysunek 1. Docelowy poziom uzupełniania zapasów
poziom obsługi na jego stoisku powinien być równy:
dla stoiska z lemoniadą
SLT=75%
Darek wywnioskował na podstawie codziennych
Darek wywnioskował na podstawie codziennych
obserwacji, że rozkład dziennego popytu
na lemoniadę jest zgodny z rozkładem normalnym. W
związku z tym chce, żeby docelowy poziom
uzupełniania zapasów (TS) był wyższy niż około 75%
powierzchni pod krzywą normalną. Rysunek 1 ilustruje
tę koncepcję.
MZJ - Docelowy poziom MZJ - Docelowy poziom
uzupełniania zapasów uzupełniania zapasów
PRZYKA
AD c.d. PRZYKA
AD c.d.
Wykorzystując tablicę skumulowanych powierzchni
Darek wie również, że nawet jeśli dzienny popyt na
pod krzywą normalną (dodatek A), Darek szybko
lemoniadę jest normalnie rozłożony, wartości średnie i
ustala, że przy poziomie obsługi równym 75%
odchylenia standardowe różnią się w zależności od dnia
docelowy poziom uzupełniania zapasów powinien
docelowy poziom uzupełniania zapasów powinien
tygodnia (patrz tabela 1). Dlatego musimy obliczyć inne
tygodnia (patrz tabela 1). Dlatego musimy obliczyć inne
wynosić około 0,68 odchylenia standardowego od
docelowe poziomy uzupełniania zapasów dla dni
średniej. Wobec tego docelowy poziom uzupełniania
powszednich, dla soboty i dla niedzieli.
zapasów będzie się kształtował następująco:
Poniedziałek  piątek 422+0,68*67 =467,56 l
Sobota 719+0,68*113 =795,84 l
Niedziela 528+0,68*85 =585,8 l