Kamieniołom zlepieńca triasowego
w Czerwonej Górze
Lokalizacja:
województwo S
więtokrzyskie
powiat opatowski
gmina Sadowie
5636
miejscowoS
ć Czerwona Góra
Rejon geograficzny:
Wyżyna Małopolska
Wyżyna Kielecka
Wyżyna Sandomierska
Jednostka geologiczna:
Góry R
więtokrzyskie
mezozoiczne obrzeżenie Gór R
więtokrzyskich
4522 4524
Czerwona Góra koło Ostrowca R
więtokrzyskiego to wgłębieniami po ziarnach żwirowych. Na przekrojach po-
niewielka osada usytuowana w dolinie rzeki Kamionka. przecznych warstw widoczne są struktury sedymentacyjne,
Na północnym-wschodzie, w odległoS
ci 300 m od dro- takie jak warstwowania przekątne i laminacja pozioma.
gi przecinającej wieS
, usytuowany jest ciekawy obiekt Obiekt należy do dobrze zachowanych, okresowa i nie-
1 geoturystyczny. Jest to nieczynne wyrobisko stokowe wielka eksploatacja żwirów na potrzeby lokalne (głównie
o wysokoS
ci od 5 do 12 metrów i długoS
ci około 100 budownictwo drogowe) zabezpiecza S
ciany wyrobiska
metrów. Odsłaniają się w nim osady najniższego pstrego przed zarastaniem. R
cieżka wiodąca od Czerwonej Góry
piaskowca, powstałe w dolnym triasie, tj. około 250-245 do samego kamieniołomu pozwala na bezpieczne dotarcie
2 mln lat temu. R
ciany kamieniołomu zbudowane są ze słabo do obiektu. Kamieniołom można zwiedzać indywidualnie,
zwięzłych zlepieńców, które wskutek intensywnego wie- jak i w większych grupach. Jest to doskonałe miejsce do
trzenia ulegają dezintegracji i u podnóża S
ciany tworzą na- zapoznania się z przykładem sedymentacji fluwialnych
sypy żwirowe. Głównym składnikiem zlepieńców są okru- osadów w S
rodowisku żwirowej rzeki roztokowej i stożka
chy skał wulkanicznych i piroklastycznych (pochodzących napływowego.
z kanału i krateru wulkanu). Sporadycznie spotkać można
ziarna kwarcu i skał krzemionkowych (lidytów). Kształt
The Triassic conglomerate quarry
okruchów jest głównie wrzecionowaty lub wydłużony,
in Czerwona Góra
choć spotyka się też ziarna kuliste; ich wymiary mieszczą
się zazwyczaj w przedziale 3 - 6 cm. W profilu opisywa- The site is located in an easily-accessible river valley,
nego obiektu wyróżniono 6 litofacjalnych odmian skały,
in the vicinity of Czerwona Góra village near Ostrowiec
różniących się cechami strukturalno-sedymentologiczny- R
więtokrzyski town. The exposed conglomerate succes-
mi. To cechy sedymentologiczne właS
nie, związane z pro- sion belongs to the Bunter (Lower Triassic) and represents
cesami powstawania osadu, wskazują na genezę zlepieńca.
a high educational value as it illustrates fluvial sediments
Są one typowe dla S
rodowiska żwirowych rzek roztokowych,
deposited in the environment of braided river and alluvial fan.
które mogły się rozwijać w dystalnych (odległych) strefach
Exposures enable to observe cross-bedding and horizontal
stożka napływowego. Osady te reprezentują bruk korytowy
lamination. Interesting feature is an epigenetic, weathering-
i łachy korytowe.
induced, granular disintegration of the rock which is now
3 W profilu S
ciany kamieniołomu zobaczyć można rów- an unconsolidated gravel. These gravels were exploited for
nież wkładki S
rednioziarnistych piaskowców, z widocznymi
road construction.
206
Opatów
Nowa Słupia
Czerwona Góra
1
2 3
Wybrana literatura: 30, 39, 252, 253, 254, 378,
410, 433,463, 481
Autorzy karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
M. Kuleta, S. Zbroja (2005)
207