Kamieniołom wapieni triasowych
w Strzelcach Opolskich
Zawadzkie
Lokalizacja:
województwoj opolskie
powiat strzelecki
gmina Strzelce Opolskie
miejscowoS
ć Strzelce Opolskie
5602
Rejon geograficzny:
Wyżyna R
ląsko-Krakowska
Wyżyna R
ląska
Chełm
Jednostka geologiczna:
monoklina S
ląsko-krakowska
4310
LeS
nica Toszek
W północnej częS
ci miasta Strzelce Opolskie, położonego wane głównie z wapieni muszlowych, o barwie jasnoszarej z
na obszarze Równiny Opolskiej, znajduje się kamieniołom wa- wyrax
nie zaznaczoną strukturą falistą. W obrębie tego 12-14
pieni triasowych (dolny wapień muszlowy). Skały te powstały metrowego kompleksu znajdowano przedstawicieli liliowców
245-237 mln lat temu, w basenie germańskim, ciągnącym się i ramienionogów, sporadycznie głowonogów oraz małży.
od dzisiejszej Opolszczyzny aż po Mazury. Profil zamykają warstwy karchowickie. Są to wapienie
W nieczynnej obecnie kopalni, z 3 poziomów wydobyw- pelityczne, o barwie jasnoszarej lub żółtawej, z bogatą fauną
1 czych o łącznej wysokoS
ci S
cian 20 m, pozyskiwano wapień morską korali, jeżowców, liliowców, gąbek, małży, ramienio-
na potrzeby cementowni. nogów, głowonogów, S
limaków oraz ryb. MiąższoS
ć tego
Na poziomie najniższym zostały odsłonięte utwory kompleksu wynosi 25 metrów.
warstw gogolińskich, na poziomie drugim widoczne są war- Od strony zachodniej obiekt poroS
nięty jest lasem sos-
stwy górażdżańskie i terebratulowe, natomiast z poziomu nowym, a od południowej lasem liS
ciastym pasa ochronnego.
trzeciego pozyskiwano utwory należące do warstw tere- Dotrzeć tu można w bardzo dogodny sposób, jadąc drogą
bratulowych i karchowickich. Warstwy skalne nachylone są utwardzoną nr 426 prowadzącą z Strzelec Opolskich na Osiek
pod kątem 5�, w kierunku północnym. Są one niezaburzone i Rozmierkę. Brama wjazdowa na teren kamieniołomu odda-
tektonicznie i zalegają w ciągłoS
ci stratygraficznej. lona jest ok. 1 km od dworca PKP i PKS Strzelce Opolskie.
Warstwy gogolińskie  najstarsze  zbudowane są ze Kamieniołom jest ogólnie dostępny i dobrze utrzymany.
S
rednio- i cienkoławicowych wapieni organodetrytycznych, R
ciany ulegają powolnej erozji i następuje sukcesywne usy-
często przewarstwionych marglami występującymi w formie pywanie się materiału u podstawy wyrobiska.
cienkich wkładek. Miejscami obserwować można wapienie W pobliżu przebiega niebieski szlak turystyczny -
zdolomityzowane, a także wapienie komórkowe lub jami- Powstańców R
ląskich (biegnący z Gliwic do Kux
ni Centowej),
ste oraz wapienie margliste. Są to skały barwy jasnoszarej oraz żółty szlak turystyczny wiodący z Strzelec Opolskich do
bądx
beżowej, tworzące niezbyt miąższe warstewki, z Kędzierzyna Kox
la. Niedaleko znajduje się trasa rowerowa nr
charakterystyczną strukturą falistą. Obfita jest w nich fauna 3 prowadząca ze Strzelec Opolskich na Górę R
w. Anny.
triasowa: szkarłupnie, ramienionogi, S
limaki i małże. Łączna W obiekcie tym zwiedzający zapoznać się może z niemal
miąższoS
ć tych osadów wynosi 50 m, lecz w strzeleckim kompletnym profilem utworów dolnego wapienia muszlo-
kamieniołomie odsłonięto jedynie ich 15-metrowy odci- wego. Bogactwo struktur sedymentacyjnych charakteryzuje
nek, który aktualnie znajduje się poniżej zwierciadła wody, specyfikę basenu germańskiego, w którym te osady powstały.
1 wypełniającej wyrobisko. Dla kolekcjonerów i pasjonatów skamieniałoS
ci miejsce to
Wyżej leżące warstwy górażdżańskie tworzą jest doskonałym poligonem ze względu na znaczne nagro-
gruboławicowe wapienie pelityczne i drobnodetrytyczne, madzenie fauny triasowej.
charakteryzujące się jasnobeżową barwą, powstałe z pokru-
The Triassic limestones quarry
szonych fragmentów organizmów zwierzęcych i roS
linnych.
in Strzelce Opolskie
Zobaczyć w nich można faunę: małże, S
limaki, ramienionogi,
liliowce, rzadziej głowonogi, jeżowce, otwornice i korale.
In the northern part of Strzelce Opolskie town located
3
Łączna miąższoS
ć tych warstw wynosi 16 - 18 metrów.
in the Opole Lowland the quarry was developed in Triassic
Najwyższy kompleks to warstwy terebratulowe, zbudo- (Lower Muschelkalk) limestones. These sediments were
122
Opole
Gogolin
Strzelce Opolskie
deposited 245-237 Ma ago in a German Basin extending The Terebratula Beds are dominated by light-grey,
from the area of Opole Lowland to Mazury. shelly limestones with distinct wavy lamination. Numer-
The quarry has 3 mining levels, each 20 meters high. The ous crinoids and brachiopods are observed together with
Triassic carbonates dip at 5o to the north and are tectonically cephalopods and bivalves.
undisturbed. The continuous succession includes members The uppermost Karchowice Beds are light-grey or yel-
from the lowest Gogolin Beds to the uppermost Karchowice lowish, pelitic limestones with a number of fossils: corals,
ones. Precisely, at the lower level the Gogolin Beds were echinoderms, crinoids, sponges, bivalves, brachiopods,
mined, in the middle level the Gorażdże and the Terebratula cephalopods, gastropods and fish bones.
beds were extracted and in the upper level the Terebratula From the west the quarry is bordered by pine forest and
and the Karchowice beds were worked. from the south  by a protection zone of leaf forest. Access
The Gogolin Beds are medium- and thin-bedded, or- is easy, from No. 426 highway leading from Strzelce Opol-
ganodetrital limestones commonly intercalated with thin skie to Osiek and Rozmierka. The gate is about 1 kilometer
marl layers. Numerous varieties of limestones: pelitic, distant from bus and railway stations in Strzelce Opolskie.
shelly, crinoid and crystalline (commonly laminated) allow In the vicinity the blue touristic trails routes from Gliwice to
to recognize the diversified carbonate depositional environ- Kux
nia Centowa, the yellow trail connects Strzelce Opol-
ment. Abundant fossils are represented by echinoderms, skie and Kędzierzyn-Kox
le. Nearby, No. 3 bike trail heads
brachiopods, gastropods and bivalves. towards the St. Anna Hill.
The Gorażdże Beds are thick-bedded, pelitic and fine- The visitor can examine the full succession of Lower Mus-
detrital limestones, also rich in fossils: bivalves, gastropods, chelkalk typical of Poland. Abundance of sedimentary struc-
brachiopods, crinoids nad more rare cephalopods, echino- tures reflects the specific character of the Triassic German
derms, foraminifers and corals. Basin whereas fauna specimens attract the collectioners.
1 2
3
Wybrana literatura: 80, 190, 191, 192,
Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
308, 458
J. Kędzierski (2005)
123