Kamieniołom wapieni palezoicznych
Kielce
w Słopcu
Lokalizacja:
5630
województwo S
więtokrzyskie
powiat kielecki
gmina Daleszyce
miejscowoS
ć Słopiec
Rejon geograficzny:
Wyżyna Małopolska
Wyżyna Kielecka
Góry S
więtokrzyskie
5628
Jednostka geologiczna:
Góry R
więtokrzyskie
synklina gałęzicko-bolechowicko-borkowska
4484 4486
Na północ od miejscowoS
ci Słopiec, w odległoS
ci około spękań ciosowych. Szczeliny te wypełnione są glinami piasz-
550 m od drogi Kielce-Borków-Słopiec-Daleszyce, znajduje czystymi o zabarwieniu czerwonobrązowym. Procesy kra-
1 się nieczynny kamieniołom. Położony jest u podnóża Góry sowe przyczyniły się do wypreparowania i wyeksponowania
Jabłonna (316 m n.p.m.), stanowiącej kulminację Pasma budujących wapienie dużych form stromatoporoidowych i
Daleszyckiego. amfiporowych.
W dochodzących do 8 metrów wysokoS
ci S
cianach, Procesy krasowe są również odpowiedzialne za powsta-
na dystansie prawie 100 metrów, odsłaniają się utwory nie dwóch studni krasowych o S
rednicy 1,5 m, widocznych
węglanowe. Są to gruboławicowe i płytowe wapienie dewo- w północno-wschodniej częS
ci wyrobiska i wypełnionych
nu S
rodkowego, zapadające pod niewielkim (10�) kątem na piaszczystymi glinami, oraz leja krasowego o S
rednicy 3
wschód. Odsłaniające się utwory są północno-wschodnią m, wypełnionego piaskiem o ceglastoczerwonej barwie.
częS
cią synkliny gałęzicko-bolechowicko-borkowskiej, zbu- Kamieniołom w Słopcu dokumentuje jedno z najciekawszych
dowanej z utworów dewonu S
rodkowego i górnego. miejsc występowania kopalnego kenozoicznego krasu na ob-
Widoczne w S
cianach kamieniołomu skały węglanowe szarze Gór R
więtokrzyskich. Atrakcyjnie przedstawiają się
to wapienie stromatoporoidowo-amfiporowe dewonu na S
cianach kamieniołomu wypreparowane dzięki procesom
S
rodkowego z różnymi formami kenozoicznego krasu. krasowym duże formy stromatoporoidowe. Obiekt posiada
Wapienie są pochodzenia organicznego, zbudowane z walory zarówno poznawcze jak i dydaktyczne.
wapiennych szkieletów wymarłych już jamochłonów Stro- Kamieniołom jest łatwo dostępny i bezpieczny do zwie-
matoporoida i Amphipora. Były to organizmy kolonijne. dzania, położony przy szlaku komunikacyjnym. Dodatkowym
Stromatopory tworzyły kolonie w kształcie nieregularnych atutem jest usytuowanie obiektu w bliskim sąsiedztwie torfo-
2
bloków, liS
ci lub drzewek, o strukturze beleczkowatej z wi- wiskowego rezerwatu przyrody w Słopcu w odległoS
ci około
docznymi elementami poprzecznymi i pionowymi. WielkoS
ć 2 km na południowy-zachód, nad zalewem rekreacyjnym w
tych kolonii była różna  przeciętnie kilkanaS
cie centyme- Borkowie. W odległoS
ci około 3 km przebiega niebieski szlak
trów, ale niekiedy nawet ponad 1m. Amfipory tworzyły turystyczny (Chęciny  Pasmo Zagórskie  Pasmo Dymińskie
niewielkie kolonie kształtu drzewkowatego o strukturze  Mówcza  Niestachów  Daleszyce  Pasmo Cisowskie
wyrax
nie siatkowej. Na zwietrzałych powierzchniach wa-  Łagów). Kamieniołom położony jest w otulinie Cisowsko-
pieni w kamieniołomie w Słopcu możemy zobaczyć właS
nie Orłowińskiego Parku Krajobrazowego.
takie struktury organiczne. Przedstawiony obiekt przyrody nieożywionej wzbogaca
Odsłaniające się tu osady węglanowe reprezentują listę obiektów geologicznych Gór R
więtokrzyskich o nowe
utwory ciepłego morza, jakie istniało w S
rodkowym dewonie interesujące elementy przydatne dla dalszych badań nauko-
(około 390 mln lat temu) na obszarze Gór R
więtokrzyskich. wych, a także stanowi nową ofertę edukacyjną i turystyczno-
Miała wówczas miejsce sedymentacja węglanowa z udziałem poznawczą gminy Daleszyce.
glonów i licznych organizmów żywych. W ciepłych, dobrze
The Palezoic limestones quarry in Słopiec
natlenionych i naS
wietlonych wodach żyły liczne koralowce,
które razem z glonami utworzyły rafy znacznych nieraz The limestone quarry (recently inactive) is located north
rozmiarów. from Słopiec village, about 550 meters from the road Kielce-
3 W wapieniach odsłoniętych w kamieniołomie występuje Borków-Słopiec-Daleszyce, at the foot of the Jabłonna Hill
sieć wąskich szczelin krasowych, rozwiniętych wzdłuż (316 meters a.s.l.), which is the tallest point of the Daleszyce
218
Słopiec
Range. The area belongs to the northeastern part of the active during the Cainozoic. These are narrow fractures
Gałęzice-Bolechowice-Borków Syncline built of Middle and developed along joint planes and sinkholes, all filled with
Upper Devonian strata. reddish-brown, sandy clays of features characteristic for
In the quarry wall, almost 100 meters long and up to 8 volcanoclastic material. Karst dissolution exposes and ex-
meters high, the Middle Devonian thick-bedded and platy tracts from the rock the large specimens of stromatopores
limestone are exposed. The layers dip at 10� to the east. and amphipores.
Lithology includes organogenic limestones composed of The limestone quarry in Słopiec has been proposed as a
colonial, calcareous coelenterates  Stromatoporoidea and documentation site due to its unique, scientific and educa-
Amphipora. tional values as one of the examples of Cainozoic paleokarst
The limestones are affected by paleokarst processes in the Holy-Cross Mts.
1
2 3
Wybrana literatura: 378, 434, 435, 463
Autorzy karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
M. Kuleta, M. Nowak (2005)
219