Kamieniołom wapieni w Zabierzowie
Lokalizacja:
województwo małopolskie
powiat krakowski
gmina Zabierzów
miejscowoS
ć Zabierzów
5554
Rejon geograficzny:
Wyżyna R
ląsko-Krakowska
Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
Garb Tenczyński
Jednostka geologiczna:
monoklina S
ląsko-krakowska
zrąb tenczyński
4412 4414
Obiektem jest nieczynny kamieniołom wapieni juraj- wania bloków skalnych. Na skrzydle wiszącym uskoku od-
skich, zlokalizowany na południowy-zachód od centrum preparowana jest powierzchnia abrazyjna S
cinająca wapienie
wsi Zabierzów i na południe od drogi Kraków-Krzeszowi- jurajskie, dokumentująca wkraczanie morza na ląd.
1 ce. Usytuowany jest na północnych stokach pasa wzgórz 4. W S
cianie zachowało się wypełnienie kopalnej formy
ciągnących się na południe od Zabierzowa i poroS
niętych krasowej, złożone głównie z krystalicznego kalcytu o mio-
buczyną karpacką. Wyrobisko składa się z dwóch odrębnych dowym zabarwieniu. Występują tutaj bloki wapieni i bloki
częS
ci, z których dolną zajmuje rozległy staw. z naciekami charakterystycznymi dla polew jaskiniowych.
Północne stoki wzgórz, usytuowanych na południe od Przestrzeń między blokami wypełnia ilasto-marglista masa 4
Zabierzowa, wyznaczają południową krawędx
rowu krze- pochodząca z wietrzenia młodszych osadów kredowych.
szowickiego, uformowaną jako system równoległych do Nagromadzenie bloków interpretowane jest jako brekcja
siebie uskoków schodowych, tnących wapienie górnej jury tektoniczna.
i przykrywające je wapienie i margle kredy górnej. 5. Znajduje się tam pionowa forma krasowa (studnia, lej?)
Eksploatacja w kamieniołomie została przerwana wypełniona scementowanymi piaskami i żwirami kwarcowy-
na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych mi pochodzącymi z niszczenia osadów kredowych.
ubiegłego wieku. W jego S
cianach odsłaniają się interesujące Obiekt znajduje się w Jurajskim Parku Krajobrazowym.
skały i struktury geologiczne. Zagrożeniem dla jego istnienia w obecnym stanie jest eks-
1. Odsłania się tutaj odmiana wapieni skalistych masyw- ploatacja fauny z margli kredowych i wapieni jurajskich oraz
nych, obfitujących w różnorodne struktury pochodzenia z kopalnych form naciekowych.
mikrobialnego (stromatolity, trombolity, onkoidy) oraz Przez kamieniołom biegnie S
cieżka dydaktyczna, a w
zawierające liczną faunę: ramienionogi, serpule, amonity, pobliżu szlak rowerowy i niebieski szlak turystyczny z Za-
kraby, gąbki i niewidoczne okiem nieuzbrojonym otwor- bierzowa do Mnikowa.
nice. W skale widoczne są liczne wydłużone kawerny o Odsłaniające się w kamieniołomie w Zabierzowie skały
2 rozmiarach dochodzących do kilku cm, charakteryzujące jurajskie i kredowe dokumentują wiele procesów geologicz-
się płaskim spągiem i zwykle nierównym, poszarpanym stro- nych. Jedyne odsłonięcie rzadkiej odmiany wapieni skalistych
pem (stromatactis). Ta odmiana wapieni skalistych powstała oraz jedne z najlepszych profili kredy, unikalne stanowiska
w bardzo płytkim morzu. kopalnych paleogeńskich form krasowych oraz doskona-
2. Ponad powierzchnią abrazyjną rozwiniętą na wapie- le widoczne struktury tektoniki nieciągłej sprawiają, że
3
niach jurajskich widoczna jest ławica mikrytowych wapieni kamieniołom w Zabierzowie jest wyjątkowy z dydaktycznego
górnej kredy zawierająca rozproszony żwir kwarcowy. i naukowego punktu widzenia.
W jej stropie widoczne są liczne kanały (Thalassinoides)
The Jurassic limestones quarry in Zabierzów
wypełnione skałą o sporej zawartoS
ci ziaren minerału glau-
konitu. Powierzchnia stropowa tych wapieni pokryta jest The inactive limestone quarry is located southwest of
przez fosforanowy stromatolit S
wiadczący o bardzo niskim the center of Zabierzów village and south of the Kraków-
tempie sedymentacji. Krzeszowice highway. The pit is divided into two parts,
3. Na odsłoniętej powierzchni wapieni górnej kredy lower of which is occuppied by large pond.
widać gęstą sieć spękań uskokowych, dzielących wapienie The northern slopes of hill range, south of Zabierzów,
na bloki poprzesuwane względem siebie. Widoczny jest też contour the southern egde of the Krzeszowice Graben,
uskok o zrzucie przekraczającym 1 m, a na jego odsłoniętej which is a system of parallel, step faults cutting the Upper
powierzchni - rysy S
lizgowe wskazujące na kierunek przesu- Jurassic and Upper Cretaceous limestones and marls.
106
Krzeszowice
Kraków
Zabierzów
In the quarry the Upper Jurassic (Oxfordian) massive surface of Turonian limestones a dense network of tectonic
limestones are exposed. A variety of microbial structures fractures can be seen, which separate the rock into displaced
can be observed (stromatolites, trombolites, oncoids) blocks.
together with abundant fossils: brachiopods, serpules, am- In the quarry wall a paleokarst cavity is preserved with
monites, crustaceans and microscopic-size foraminifers. relics of precipitates, mostly honey-brown calcite. Another
The massive limestones are truncated by abrasional surface paleokarst form is a sinkhole filled with cemented sands and
covered by the layer of Upper Cretaceous (Turonian) mi- quartz gravels originating from the erosion of Cretaceous
critic limestones with disseminated quartz gravel. At the sediments.
1
3
2
Wybrana literatura: 4, 120, 121, 123, 124,
145, 146, 174, 233, 291
Autor karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
4
M. Gradziński (2005)
107