Kamieniołom wapieni triasowych
w Piekoszowie
Łopuszno
Lokalizacja:
województwo S
więtokrzyskie
powiat kielecki
gmina Piekoszów
miejscowoS
ć Piekoszów
Rejon geograficzny:
5638
Wyżyna Małopolska
Wyżyna Kielecka
Góry R
więtokrzyskie
Jednostka geologiczna:
Góry R
więtokrzyskie
zachodnie obrzeżenie mezozoiczne
synklina piekoszowska
4460 4462
1 Nieczynny kamieniołom w Piekoszowie znajduje się Zbiornik, w którym gromadzone były odsłoniete w
około 300 m na północ od stacji kolejowej Piekoszów, kamieniołomie osady, miał charakter wyrax
nie morski.
około 50 m na wschód od lokalnej drogi, która odchodzi R
wiadczy o tym nie tylko typ osadów (wapienie i margle),
na południe od szosy Piekoszów  Łopuszno. lecz również zespół fauny, w której obok form brakicznych
Kamieniołom usytuowany jest w południowym skrzydle występują również amonity żyjące w otwartych zbiornikach
synkliny piekoszowskiej, stanowiącej zachodnią osłonę morskich.
mezozoiczną paleozoicznego cokołu Gór R
więtokrzyskich. Odsłonięcie triasowych osadów węglanowych w Pie-
We wschodniej S
cianie kamieniołomu o długoS
ci około 80 koszowie z bogatym zespołem skamieniałoS
ci sprzed 245
m odsłania się profil osadów węglanowych triasu (dolnego mln lat stanowi doskonały punkt dydaktyczny. Kamieniołom
retu). znajduje się w bliskim sąsiedztwie otuliny Chęcińsko-Kiele-
W najniższej częS
ci S
ciany, częS
ciowo zapełzniętej ckiego Parku Krajobrazowego, którego teren jest od dawna
i zaroS
niętej, widoczne są fragmenty profilu, który tworzą wykorzystywany w edukacji i popularyzacji nauk o Ziemi.
2 szare wapienie krystaliczne, miejscami zawierające gruzły W granicach Parku istnieje 8 rezerwatów oraz 11 pomni-
żółtych wapieni marglistych. Ponad nimi występują wapie- ków przyrody nieożywionej. Kamieniołom w Piekoszowie,
nie margliste rdzawo-żółte, silnie porowate, komorowe. prezentujący węglanowe utwory retu, doskonale uzupełnia
Widoczne w nich pustki i kawerny są efektem zmian dia- geologiczne walory tego regionu.
genetycznych. Wapienie komorowe przechodzą ku górze Położenie kamieniołomu w pobliżu szlaku turystycz-
w brunatno-rdzawe wapienie grubokrystaliczne z nego (około 300 m na południe przechodzi czarny szlak
wpryS
nięciami białego kalcytu. Wyżej występują szare wapie- prowadzący przez Pasmo Zagórskie) stwarza możliwoS
ć
nie drobnokrystaliczne ponownie z poziomami komorowy- łatwej popularyzacji i edukacji w zakresie przyrody
mi. W najwyższej częS
ci profilu znajdują się cienkoławicowe, nieożywionej regionu S
więtokrzyskiego.
jasnoszare wapienie przekładane marglami i iłowcami mar-
The Triassic limestones quarry
glistymi.
in Piekoszów
W całym profilu obficie występują szczątki organiczne.
NajczęS
ciej zgromadzone są na powierzchniach warstw
The quarry in Piekoszów is located about 300 meters
i lamin, przeważnie w cienkopłytkowych wapieniach mar- north of railway station. It was cut in rocks forming the
3 glistych lub w obrębie cienkiej warstewki wapienia o cha- southern limb of the Piekoszów Syncline, a direct, western
rakterze muszlowca (skały zbudowanej niemal wyłącznie
cover of Paleozoic core of the Holy-Cross Mts. In the
z muszli i ich fragmentów). WS
ród skamieniałoS
ci dominują
eastern wall the Triassic (Roethian) carbonate succession
skorupki i odciski małżów, ramienionogów, skorupiaków,
is exposed along some 80 meters.
amonitów oraz okruchy koS
ci i zęby ryb; widoczne są
Lithology includes grey, crystalline limestones with pellets
także odciski zwęglonej flory. Do najczęS
ciej spotykanych
of yellow, marly limestones and highly porous (cavernous),
skamieniałoS
ci należą małże Lingula i Myophoria costata.
brownish-yellow, marly limestones which grade up the se-
Fauna ta wskazuje na triasowy (ret) wiek tych osadów, a
quence into brownish-rusty, coarse-crystalline limestones
więc powstawały one około 245 mln lat temu.
followed by grey, fine-crystalline limestones. In the upper-
216
Kielce
Piekoszów
most part of the sequence light-grey, thin-bedded limestones age of sediments (i.e. about 245 Ma ago). The sediments
intercalated with marls and marly claystones are visible. were deposited in a shallow marine basin.
The exposed rocks contain numerous fossils, usu- The exposure of carbonate rocks with abundant fossil
ally accumulated at the bedding and lamination planes of assemblage in Piekoszów is an excellent educational site.
thin-bedded marly limestones or in a thin coquina layer. The quarry is located close to the envelope of the Chęciny-
Observations revealed the presence of shells and moulds Kielce Landscape Park, where education in and spreading of
of bivalves, brachiopods as well as crustaceans, ammonites the Earth sciences has been run since many years. The park
fish bones and teeth, and carbonified plants remains. The includes 8 nature conservation reserves and 11 monuments
most common fossih are Lingula and Myophoria costata. of inanimated nature. The Piekoszów quarry provides an
The fossil assemblage documents the Triassic (Roethian) important contribution to this activity.
2
1 3
Wybrana literatura: 126, 360, 364, 376,
377, 462, 463
Autorzy karty stanowiska dokumentacyjnego i fotografii:
M. Kuleta, M. Nowak (2005)
217