POLITECHNIKA ŚL
SKA
W GLIWICACH
WYDZIAA
GÓRNICTWA I GEOLOGII
STUDIA PODYPLOMOWE
SPECJALNOŚĆ: BEZPIECZEC
STWO I HIGIENA PRACY
INśYNIERIA I ZARZ
DZANIE BEZPIECZEC
STWEM ORAZ OCENA I
REDUKCJA RYZYKA ZAWODOWEGO
PROJEKT Z PRZEDMIOTU:
OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO
1
1.Wstęp.
Definicja ryzyka zawodowego mówi o prawdopodobieństwie (mo\
liwości) wystąpienia
niepo\
ądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności
wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagro\
eń
zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.
2. Cel i zakres projektu.
Celem projektu jest ocena ryzyka zawodowego która jest, zgodnie z Rozporządzeniem MPiPS z
dnia 26 września 1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U.
Nr 129, poz. 844) jednym z obowiązków pracodawcy.
Podstawowym celem oceny ryzyka zawodowego jest:
" sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagro\
enia zostały zidentyfikowane
i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe,
" wykazanie, \
e przeprowadzono analizę zagro\
eń i zastosowano właściwe środki
ochronne,
" dokonanie odpowiedniego wyboru wyposa\
enia stanowisk pracy, materiałów oraz
organizacji pracy,
" ustalenie priorytetów w działaniach zmierzających do eliminowania lub ograniczenia
" ryzyka zawodowego,
" zapewnienie ciągłej poprawy stanu bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przewa\
nie pracodawca (lub pracownik słu\
by bhp) ma za zadanie dokonanie oceny stanu
bezpieczeństwa w zakładzie w celu wykrycia zagro\
eń i określenia środków ograniczających ich
poziom. Wynika to z faktu, i\
dla robotnika (pracownika) wykonującego pracę na swoim
stanowisku nie potrzebna jest wiedza o poziomie występujących zagro\
eń, podobnie jak
kierowcy nie jest potrzebna znajomość statystyki wypadków drogowych. Robotnikowi
(pracownikowi) potrzebna jest wiedza o występujących z
ródłach zagro\
eń i sposobie unikania
sytuacji niebezpiecznych dla jego \
ycia i zdrowia. Tym samym istotą oceny ryzyka zawodowego
2
jest analiza procesu pracy, dokumentowanie jego przebiegu, wykrywanie zagro\
eń i określanie
środków (w tym procedur) ograniczających występujące zagro\
enia. .
Nale\
y zaznaczyć, \
e najwa\
niejszym w ocenie ryzyka zawodowego jest stworzenie dobrego i
solidnego fundamentu w postaci aktualnych pomiarów środowiska pracy i ich interpretacji,
przeglądów stanu bhp, ocen i analiz wypadków, chorób zawodowych i parazawodowych.
Dopiero na ich podstawie nale\
y dokonywać kompleksowej oceny dowolnymi metodami
(bardziej lub mniej obiektywnymi) w celu opracowywania programów poprawy warunków pracy
i ograniczenia zagro\
eń. Nale\
y przy tym pamiętać, \
e proces oceny ryzyka zawodowego na
stanowisku pracy nie jest procesem zamkniętym i musi trwać ciągle.
Reasumując - trudno jest mówić o jednej metodzie oceny ryzyka zawodowego. Składa się ono
bowiem z wielu drobnych czynności, które w efekcie umo\
liwiają dokonanie kompleksowej
oceny ryzyka zawodowego. Zawsze wyjściowym składnikiem oceny ryzyka zawodowego na
stanowisku pracy jest identyfikacja zagro\
eń środowiska pracy, przeprowadzenie przeglądów
bezpieczeństwa i higieny racy oraz dokonanie rzetelnej rejestracji uzyskanych wyników. Dopiero
na podstawie tak zebranych informacji pracodawca powinien dokonać kompleksowe oceny i
podjąć działania zmierzające do poprawy warunków pracy.
Nie istnieje jedna metoda oceny ryzyka zawodowego. Przy doborze metody oceny ryzyka
zawodowego nale\
y kierować się w szczególności zasadą, \
e metoda musi być dostosowana do
zakładu i występujących w nim zagro\
eń. Ponadto winna ona być:
" łatwa, nie wymagająca wiedzy specjalistycznej
" prosta w u\
yciu
" zgodna z obowiązującymi przepisami
" dająca wyniki w pełni wystarczające oraz obiektywne
" pozwalająca na podjęcie działań korygujących i zapobiegawczych.
3
2.1 Ocena ryzyka wg pn-n-18002: :  Ogólne wytyczne do oceny ryzyka
zawodowego
Oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z poszczególnymi zagro\
eniami
zidentyfikowanymi na stanowiskach pracy polega na ustaleniu:
" prawdopodobieństwa wystąpienia zagro\
eń,
" cię\
kości szkodliwych następstw tych zagro\
eń.
Podstawa do oszacowania ryzyka zawodowego mogą być m. in. dane o wypadkach, chorobach
zawodowych, a tak\
e opinie ekspertów.
Oszacowanie ryzyka zawodowego mo\
na przeprowadzać w ró\
ny sposób, w zale\
ności od
potrzeb organizacji. Zaleca się przede wszystkim takie sposoby oszacowania ryzyka
zawodowego, których stosowanie nie wymaga wiedzy specjalistycznej i które mogą być w prosty
sposób wykorzystywane przez osoby przeprowadzające oceny.
Równocześnie istotne jest, aby otrzymane wyniki oszacowania były w pełni wystarczające do
wyznaczenia jego dopuszczalności i właściwego planowania działań korygujących
i zapobiegawczych.
W celu przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego dyrektor zakładu powołał zespół, w skład
którego weszli kierownik ruchu zakładu górniczego, pełnomocnik dyrektora ds. zarządzania
bezpieczeństwem oraz kierownicy działów. Zespół opracował tabelę, będącą podstawą do
szacowania ryzyka w skali trójstopniowej
Cię\
kość (skutek) następstw
Prawdopodobieństwo
mała średnia du\
a
małe małe średnie
Mało prawdopodobne
 M  M  S
małe średnie du\
e
Prawdopodobne
 M  S  D
średnie du\
e du\
e
Wysoce prawdopodobne
 S  D  D
4
Do określenia ryzyka zawodowego przyjęto wzór :
Wielkość Prawdopodobieństwo
Ryzyko zawodowe = skutków x wystąpienia
zagro\
enia skutków zagro\
enia
Z tabeli wynika, \
e szacowane ryzyko mo\
e być na poziomie małym, średnim i du\
ym. Przyjęto
zasadę, \
e ryzyko na poziomie bardzo małym, małym i średnim jest ryzykiem akceptowalnym
(dopuszczalnym), natomiast na poziomie du\
ym  nieakceptowalnym (niedopuszczalnym).
Przyjęto równie\
zało\
enie, \
e:
" dla ryzyka na poziomie bardzo małym nie jest konieczne prowadzenie \
adnych działań
redukujących to ryzyko,
" dla ryzyka na poziomie małym zaleca się rozwa\
enie mo\
liwości dalszego zmniejszenia
poziomu ryzyka zawodowego lub zapewnienie, \
e ryzyko pozostanie najwy\
ej na tym
samym poziomie,
" dla ryzyka na poziomie średnim zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem
jest zmniejszenie ryzyka zawodowego,
" dla ryzyka na poziomie du\
ym, je\
eli ryzyko zawodowe związane jest z pracą ju\

wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia nale\
y podjąć natychmiast. Planowana
praca natomiast nie mo\
e być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do
poziomu akceptowalnego,
" dla ryzyka na poziomie bardzo du\
ym praca nie mo\
e być rozpoczęta ani kontynuowana do
czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu akceptowalnego,
Następnie powołane zostały grupy do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego. Osoby
oceniające ryzyko zawodowe powinny znać i rozumieć zasady oceny ryzyka zawodowego, mieć
niezbędną wiedzę do identyfikacji zagro\
eń na ocenianych stanowiskach oraz umieć ocenić
szkodliwe następstwa występujących zagro\
eń.
Przy wstępnym szacowaniu ryzyka opierano się przede wszystkim na opiniach sztygarów
oddziałowych, przodowych brygad i grup pracowniczych oraz oddziałowych społecznych
inspektorów pracy. Były to osoby bezpośrednio związane z wykonywaniem robót na
analizowanych stanowiskach pracy. Ich wiedza i doświadczenie były niezbędne dla dalszego
etapu oceny ryzyka jakim była przyjęta redukcja zagro\
enia i zastosowana odpowiednia
5
profilaktyka. Błędne oszacowanie ryzyka na tym etapie mogło spowodować albo poniesienie
dodatkowych kosztów na zbędną profilaktykę albo zlekcewa\
enie zagro\
enia, które nie
redukowane mogło doprowadzić do powstania zdarzeń wypadkowych lub innych strat.
Zaproponowane sposoby redukcji ryzyka zawodowego polegały na:
" wyeliminowaniu bądz
ograniczeniu zagro\
eń i nara\
eń na stanowisku pracy poprzez
zastosowanie właściwych środków technicznych. W większości były to środki ju\

w zakładzie stosowane,
" odsunięciu lub ograniczeniu czasu przebywania pracownika,
" odizolowaniu pracownika od zagro\
eń i nara\
eń,
" zastosowaniu środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
" zastosowaniu rozwiązań organizacyjnych.
6
KARTA ANALIZY
RYZYKA ZAWODOWEGO wg PN-N-18002
pracowników zatrudnionych w ścianie wydobywczej
na przykładzie Kompani Węglowej S.A. tj. w KWK  Piast .
A. CZYNNIKI SZKODLIWE DLA ZDROWIA
Rodzaj zagro\
enia
Liczba osób
R S R
Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny
objętych
L.p.
ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego
zagro\
e-
Prawdopodobi Cię\
kość Ryzyko
- ryzyka akceptowalnego
niem
eństwo następstw następstw
Pomierzony poziom dz
więku na stanowisku obsługi kombajnu wynosił
89,9 dBA, współczynnik nara\
enia wynosi 3,1 .
Pomierzony poziom dz
więku urządzeń odstawy ( przesypów ) wynosi
od 87,6 do 90,0 dBA, współczynnik nara\
enia wynosi1,8.
1. Kombajnista 2 du\
e du\
a du\
e Pomierzony poziom dz
więku przenośnika ścianowego wynosi 86,6
Hałas
dBA, współczynnik nara\
enia wynosi 1,4 .
Pomierzony poziom dz
więku górnika sekcyjnego w ścianie wynosi
884,5 dBA, współczynnik nara\
enia wynosi 0,9.
Pomierzony poziom dz
więku kotwiarki wynosi 90,0 dBA, współczynnik
nara\
enia wynosi 3,2.
7
Obowiązkowo stosować indywidualne ochrony słuchu (ochrony typu
Obsługa
zewnętrznego lub wkładki douszne) posiadające certyfikat
przenośników
bezpieczeństwa CE ( zgodnie z Zarządzeniem nr 20/2004 KRZG z nia
obsługa
22.04.2004 r.),
Zwiększyć częstotliwości kontroli ww. przez osoby dozoru wy\
szego i
kotwiarki 7 du\
e du\
a du\
e
średniego,
PKU-1.
Stosować rotację załogi,
Systematycznie przeprowadzać właściwą konserwację podzespołów
urządzeń mechanicznych będących z
ródłem hałasu.
Obsługa
przenośnika
ścianowego,
podścianowego
8 małe du\
a średnie
oraz wnęk.
Sekcyjni,
4 małe du\
a średnie
przodowy
obsługa
kotwiarki
Stosować indywidualne rękawice ochronne, rotacje załogi oraz skrócony
Wibracje
2. PKU-1. 2 du\
e du\
a du\
e
czas pracy
8
Maksymalne stę\
enie pyłu całkowitego na wlocie do ściany wynosi 9,3
mg/m3 a pyłu respirabilnego 3,9 mg/m3 przy zawartości krzemionki 4,4
% . Natomiast na wylocie stę\
enia pyłów wynosiły odpowiednio: 19,1
mg/ m 3 oraz 6,60 mg/ m 3 dla frakcji respirabilnej  co odpowiada
wskaz
nikowi 4,78 oraz 3,30 przekroczenia normy.
W celu obni\
enia wysokiego ryzyka zawodowego na średnie
zastosowano następujące środki profilaktyczne:
- Praca tylko w maskach przeciwpyłowych,
- Umo\
liwić uruchomienie kombajnu jedynie przy sprawnie
Od wlotu ściany
6 małe du\
a średnie
działającym syst. zraszania - Kombajn wyposa\
ony w
wewnętrzny i zewnętrzny system zraszania z wodą podawaną
Zapy-
pod ciśnieniem 15 MPa.
- Kontrolować ciśnienie wody na rurociągu, zastosować
3.
filtrowanie i zmiękczanie wody przed podaniem do układu
lenie
zraszającego,
- Urządzenia zraszające na przesypach na odstawie,
- Zwil\
anie i usuwanie nagromadzonego pyłu,
- Bezwzględnie egzekwować stosowanie przez pracowników
indywidualnych ochron osobistych (półmasek p. pył. klasy P2 i
P3),
- W przypadku przekroczenia wartości dopuszczalnych
dla III stopnia zagro\
enia pyłami szkodliwymi dla
zdrowia zabronić przebywania załodze w tym
Wylot ze ściany
6 du\
e du\
a du\
e wyrobisku.
Przeprowadzać systematyczne kontrole stanowiska
pracy oraz pomiary zapylenia z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów.
Podczas klejenia warstw stropowych przy u\
yciu dwuskładnikowego
kleju poliuretanowego oraz kotwieniu obowiązuje:
- U\
ywanie okularów, rękawic i fartuchów ochronnych,
Przygotowanie pojemnika z czystą wodą do przemycia
Substancje chemiczne
oczu i skóry,
- Stosowanie się do instrukcji stanowiskowej
4. 2 małe mała małe
/ zatrudnieni przy
uwzględniającej stosowanie środków bezpieczeństwa
kotwieniu i klejeniu / oraz postępowanie w sytuacjach awaryjnych.
- Wyposa\
yć pracowników zatrudnionych przy kotwieniu
i klejeniu w aparaty regeneracyjne ucieczkowe.
9
Pomierzona wartość energii potencjalnej alfa krótko\
yciowych produktów
rozpadu radonu nie przekracza wielkości inspekcyjnej. Równowa\
nik dawki jest
poni\
ej 5 mSv. W przypadku wystąpienia zagro\
enia, będą zastosowane
odpowiednie środki:
- W przypadku wzrostu zagro\
enia nale\
y zwiększyć
Czynniki rakotwórcze
intensywność przewietrzania, ograniczyć wypływ gazów ze
zrobów, izolować zbędne wyrobiska,
5. 12 małe du\
a średnie
(produkty rozpadu radonu w
- Ograniczenie wypływu gazów ze zrobów, poprzez ich izolację
na chodnikach trzyścianowych,
powietrzu kopalnianym)
- Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz
pomiary środowiskowe z częstotliwością wynikającą z
obowiązujących przepisów,
- Informować na bie\
ąco pracowników zatrudnionych w
rejonach występowania zagro\
eń o wynikach pomiarów.
Przestrzegać obowiązku stosowania przez pracowników indywidualnych
ochron osobistych ( półmasek p. pył. jednokrotnego lub wielokrotnego
u\
ytku klasy P2 lub P3),
Czynniki prawdopodobnie
Prowadzić systematyczne kontrole stanowiska pracy oraz pomiary
zapylenia z częstotliwością wynikającą z obowiązujących przepisów,
rakotwórcze
6. 12 małe du\
a średnie
Informować pracowników nara\
onych na działanie pyłów zawierających
(krzemionka krystaliczna )
wolną krzemionkę o jej prawdopodobnie rakotwórczym działaniu.
Na podstawie pomiarów stwierdzono zawartość wolnej krzemionki w
pyle w granicach 2-10%
10
B. CZYNNIKI UCI
śLIWE
Rodzaj
Liczba osób
R S R
zagro\
enia
Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny
objętych
L.p.
ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego
zagro\
e-
Prawdopodobi Cię\
kość Ryzyko
- ryzyka akceptowalnego
niem
eństwo następstw następstw
Przestrzegać obowiązku stosowania indywidualnych ochron kończyn
dolnych (nakolanniki, nagolenniki) posiadające certyfikat
Wymuszona
bezpieczeństwa,
1. 12 średnie średnia średnie
pozycja ciała
Stosować rotację załogi.
Praca w wyrobiskach górniczych zaliczona jest do pracy cię\
kiej
(wydatek energetyczny w granicach 2000kcal / zm), jednak nie
powoduje dodatkowych skutków ubocznych na organizm ludzki.
Przestrzegać przepisy w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy
pracowników zatrudnionych przy ręcznym dz
wiganiu i przenoszeniu
cię\
arów.
Masa przenoszonych przedmiotów przenoszonych przez jednego
pracownika nie mo\
e przekraczać :
Obcią\
enie fizyczne
- 30kg przy pracy stałej;
- 50kg przy pracy dorywczej.
Przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza 4m i masę
( wydatek
30kg, powinno się odbywać zespołowo, pod warunkiem aby na
2. 12 średnie mała małe
energetyczny
jednego pracownika przypadała masa nie przekraczająca :
związany z ręcznym
-25kg przy pracy stałej;
transportem i
- 42kg przy pracy dorywczej.
zabudową)
Niedopuszczalne jest zespołowe przemieszczanie przedmiotów o masie
przekraczającej 500kg.
Niedopuszczalne jest ręczne przenoszenie przedmiotów o masie
przekraczającej 30kg. na wysokość powy\
ej 4m lub na odległość
przekraczającą 25m.
Zwrócić szczególną uwagę na sposób rozładunku cię\
kich elementów.
Utrzymywać porządek na trasie transportu, maksymalnie wyrównywać
spąg.
11
Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków u\
ytkowych (starty
kord na podeszwach),
W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umo\
liwiające bezpieczne
3. Mokry i śliski spąg 12 średnie średnia średnie
przejście,
Śliskość na trasach przejścia minimalizować poprzez wysypywanie ich
tłuczniem, \
u\
lem lub tp.
Organizacja pracy przez dozór i przodowych w sposób bezpieczny i
Obcią\
enie
bezkonfliktowy.
4. 12 średnie średnia średnie
psychiczne
Weryfikacja pracowników
C. ZAGROśENIA WYPADKOWE
Rodzaj
Liczba osób
R S R
zagro\
enia
Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny
objętych
L.p.
ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego
zagro\
e-
Prawdopodobi Cię\
kość Ryzyko
- ryzyka akceptowalnego
niem
eństwo następstw następstw
W czasie pracy kombajnu obowiązuje bezwzględny zakaz przebywania
w polu roboczym - urabiania w 20 metrowej strefie bezpieczeństwa, w
strefie tej obowiązuje równie\
zakaz wykonywania wszelkich prac za
Wejście osób w wyjątkiem prac związanych z zabudową sekcji  stropu.
obszar urabiania
kombajnem 
W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby
1. 12 średnie du\
a du\
e
pochwycenie przez
dozoru, elektrycy, ślusarze itp.) kombajnista powinien w odległości 20
organ urabiający m od tych osób zatrzymać kombajn, wyłączyć organy, umo\
liwić
przejście i po upewnieniu się, \
e osoby te znajdują się za strefą 20 m za
kombajnu
kombajnem uruchomić kombajn.
W razie konieczności wykonania jakichkolwiek robót w polu urabiania
bezpośrednio przed ka\
dorazowym uruchomieniem kombajnu,
12
kombajnista powinien sprawdzić czy uruchomienie maszyny nie zagra\
a
bezpieczeństwu ludzi, powiadomić znajdującą się w najbli\
szym
otoczeniu załogę głośnym umownym sygnałem o zamiarze
uruchomienia maszyny.
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
uprawnienia.
Wykonywać wszelkie czynności konserwacyjne oraz wymianę no\
y na
bębnach urabiających przy rozłączonym ciągu kinematycznym
(rozsprzęgleniu mechanicznym) oraz po uprzednim odłączeniu zasilania
kombajnu na wyłączniku zasilającym,
Zakaz zabudowy sekcji nad kombajnem w czasie urabiania.
W strefach zaburzeń geologicznych, w przypadku opadu skał
stropowych zastosować sterowanie radiowe.
Bezwzględnie zakazać przechodzenia osób nad przenośnikiem
ścianowym lub podścianowym w ruchu,
Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego wyznaczać osoby
Zetknięcie się z
posiadające wymagane uprawnienia,
ruchomymi
Zapewnić przejście odpowiednie nad przenośnikiem podścianowym na
elementami
wysokości wyjścia ze ściany,
2. 12 średnie du\
a du\
e
przenośnika
Prace wymagające wejścia na przenośnik ścianowy lub podścianowy
prowadzić po uprzednim jego wyłączeniu z ruchu i zabezpieczenia stanu
ścianowego i
wyłączenia,
podścianowego
Zapewnić mo\
liwość wyłączenia przenośników z ka\
dego miejsca,
Kruszarkę kruk uruchamiać przy odpowiednim systemie zabezpieczeń (
osłon bocznych, blokad połączonych linką awaryjnego wyłączenia).
Przemieszczenie się
Uruchamiać przenośnik ( po przekładce przenośnika ) po rozparciu przedniego i
napędów lub stacji
tylnego napędu,
zwrotnej (tylnego
Do obsługi przenośnika ścianowego i podścianowego wyznaczać osoby
3. 6 średnie du\
a du\
e
napędu) przenośnika posiadające wymagane uprawnienia,
Na bie\
ąco prowadzić obserwacje pracy łańcucha, a w szczególności jego zwisu
ścianowego
pod gwiazdą napędową.
/rozparcie/
Wejście osób w
Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagro\
enia,
obszar zagro\
ony
Bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu,
podczas przekładki
Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne.
4. napędów lub stacji 12 średnie du\
a du\
e
Eliminować urządzenia przekładkowe łańcuchowe
zwrotnych
W razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową
przenośnika
linką chroniącą przed ra\
eniem w przypadku ich zerwania
ścianowego
13
Bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie zagro\
enia i pod
niezabudowanym stropem lub ociosem ścianowym
Prace konserwacyjne
Roboty prowadzić po zatrzymaniu ruchu urządzeń, wyłączyć zasilanie
w ścianie wydłu\
anie
(elektryczne lub hydrauliczne ) urządzeń i zabezpieczyć stan
lub skracania
wyłączenia.
5. przenośnika, 6 małe du\
a średnie Zabezpieczyć urządzenia przed samoczynnym przemieszczeniem,
prostowanie Prace szczególnie niebezpieczne prowadzić w obecności dozoru,
Wszelkie prace wykonywać zgodnie z kopalnianymi instrukcjami.
pochylonych sekcji
itp.
Uszkodzenie
Dopilnować właściwego prowadzenia kabla zasilającego,
Utrzymywać zastawki przenośnika w odpowiedniej czystości.
przewodu
Utrzymywanie w sprawności urządzeń zabezpieczających (urządzeń
zasilającego
6. 1 małe du\
a du\
e
kontroli stanu izolacji)
kombajn (pora\
enie
Wykonywanie prac przy urządzeniach elektrycznych przez
prądem
uprawnionych elektromonterów
elektrycznym)
Powstające odpryski
Stosować ochrony indywidualne (okulary lub siatki p. odpryskowe dla
skał i węgla podczas
kombajnistów) - zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 z dnia 20.04.2004
urabiania
r. i 44/2004 z dnia 30.09.2004r. KRZG w sprawie wykazu stanowisk
7. 2 małe średnia małe
kombajnem
na których wymagane jest stosowanie okularów ochronnych.Stosować
(zastosowane środki
sterowanie radiowe Przestrzegać zakazu przebywania osób postronnych
ochrony)
Wyposa\
yć pracowników wykonujących prace konserwacyjno-
naprawcze przy urządzeniach hydrauliki siłowej w okulary ochronne
(środki ochrony indywidualnej) zgodnie z Zarządzeniem nr 27/2004 i
Zagro\
enie od
44/2004 KRZG,
8. urządzeń hydrauliki 12 małe du\
a średnie
Na bie\
ąco kontrolować stanu urządzeń hydraulicznych i wę\
y
ciśnieniowych,
siłowej.
Zapewnić właściwe ciśnienie w układzie zasilającym  pistolet do
sterowania stojaków SHC oraz do urz. przekładkowego,
Prawidłowo eksploatować i kontrolować urządzenia hydrauliczne.
Stan obudowy
indywidualnej Zapewnić zabudowę wlotów do ściany parami stropnic korytkowych na
wykonanej na wlocie do długości max. do 3 m, podpartych min. 3 stojakami SHC.
9. ściany, zabezpieczenie Zapewnić maksymalne odległości stropnic korytkowych od stropnicy
4 małe du\
a średnie
stojaków obudowy drewnianej  policyjnej do 0,6m i od sekcji obudowy
indywidualnej przed zmechanizowanej do 0,4m oraz wzajemnej odległości miedzy parami
przewróceniem. stropnic do 0,8 m.
14
Wszystkie stojaki SHC zabezpieczyć przed przewróceniem się
(spełnione wymagania DTR).
Prowadzić roboty zgodnie z obowiązującymi przepisami i zasadami,
Stanowisko strzałowe i miejsca obstawy wyznacza osoba dozoru
nadzorująca roboty strzałowe,
Prowadzenie robót
Strzałowy wycofuje załogę z ściany, osobiście rozprowadza i zdejmuje
strzałowych, posterunki obstawy,
10. 12 małe du\
a średnie
Stosować lonty detonujące tylko w przodkach wyznaczonych przez
strzelanie
KRZG, a osoby wykonujące i nadzorujące muszą być dodatkowo
wstrząsowe.
przeszkolone,
Zapewnić wymagane przepisami kontrole robót strzałowych.
Zabezpieczyć urządzenia przed skutkami ra\
enia od robót strzałowych
Niesprawności
Dbać o nale\
yty stan techniczny urządzeń,
techniczne w ścianach
Bezwzględnie zakazać uruchamiania urządzeń w przypadku
np. uszkodzenie
niesprawnych blokad i zabezpieczeń,
11. 12 małe du\
a średnie
blokady przenośnika
Bezwzględnie przestrzegać zakazu dokonywania jakichkolwiek
ścianowego, kruszarki
przeróbek w układach blokad ( ich mostkowania itp.,)
lub kombajnu.
Utrzymywać porządek na trasach przejścia załogi
Poślizgnięcia się i
Zmieniać obuwie robocze przy utracie warunków u\
ytkowych (starty
upadki podczas
kord na podeszwach)
12. pracy i w czasie 12 średnie średnia średnie W miejscach zawilgoconych (wykraplanie się wody z górotworu,
spływająca woda) zabudować kładki umo\
liwiające bezpieczne
dojścia i powrotu z
przejście, śliskość na trasach przejścia minimalizować poprzez
miejsca pracy
wysypywanie ich tłuczniem, \
u\
lem itp.
Bezwzględnie zakazać wejścia osób do strefy niebezpiecznej w czasie
pracy kombajnu, przestrzegać zasad określonych w instrukcjach
kopalnianych,
Kontrolować miejsce urabiania pod kątem zalegania w spągu
Dojazd kombajnem
pozostawionych materiałów np. elementów starej obudowy w
do wyrobisk
szczególności na skrzy\
owaniu ściany z chodnikami przyścianowymi,
Do obsługi kombajnu wyznaczać osoby posiadające wymagane
13. przyścianowych  12 średnie du\
a du\
e
uprawnienia,
urabianie we
W strefach zaburzeń geologicznych, w przypadku opadu skał
wnękach
stropowych zastosować sterowanie radiowe.
Obowiązek stosowania okularów lub siatek ochronnych przez
kombajnistów.
Przed wjazdem kombajnu do wnęki i doje\
d\
ania do chodników
skontrolować sposób zabudowy korytek stalowych i stropnic
15
drewnianych wnęki :
- czy nie są zbyt daleko dosunięte do ociosu;
- czy istnieje mo\
liwość pochwycenia ich przez urabiający organ;
- czy nie są wykrzywione co mo\
e przyczynić się do zahaczenia przez
urabiający kombajn.
Kombajniści podczas doje\
d\
ania do chodnika wykonują tą operację :
- bardzo wolno;
- z włączonym zraszaniem dla lepszej widoczności;
- znajdują się w bezpiecznym miejscu za kombajnem niezale\
nie od
rodzaju sterowania kombajnem.
Bezwzględny zakaz przebywania osób w czasie wje\
d\
ania kombajnem
do chodnika :
- we wnękach z obudowa indywidualną;
- na chodniku w bezpośrednim sąsiedztwie urabiającego organu ( tu\
za
i przed napędem przenośnika ścianowego ).
Przy stosowaniu sterowania radiowego, kombajnista sam nie mo\
e
znajdować się w strefie ra\
enia.
Przestrzegać postanowień zawartych w instrukcji wykonywania wnęk i
zabierek z wyrobisk górniczych.
- Usunąć wszelkie materiały i narzędzia znajdujące się we
wnęce oraz skontrolować spąg wnęki na okoliczność zalegania
jakichkolwiek materiałów.
- Uruchomić kombajn i przy wyłączonych organach odjechać
kombajnem poza strefę wnęki, zwracając uwagę aby organem
nie pochwycić elementów budowy wnęki.
- Uruchomić organy kombajnu i przenośnik zgrzebłowy
ścianowy.
- Odjechać kombajnem na odległość min. 10 sekcji, wyłączyć i
zabezpieczyć kombajn.
14.
- Przeło\
yć przenośnik w strefie wnęki do kombajnu.
Demonta\
wnęki
5 małe du\
a średnie
- Zabudować sekcje w tej strefie krok w przód.
kombajnowej
- Wyłączyć i zabezpieczyć stan wyłączenia przenośnika i
przystąpić do demonta\
u elementów obudowy wnęki zgodnie
z podaną kolejnością:
- skontrolować stan wnęki;
- wyrabować stojaki ociosowe spod stropnic;
- zdemontować stropnice i połowice z jednej sekcji a następnie
z drugiej sekcji stale znajdując się pod zabezpieczonym
stropem;
- zdemontowane elementy przygotować do wytransportowania
ze ściany układając w sekcjach a następnie wytransportować
do chodnika przyścianowego zgodnie z instrukcją
wykonywania transportu przenośnikami ścianowymi.
16
Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach,
zarządzeniach oraz ustaleniach.
Nale\
y stosować środki ochrony pracowników przed upadkiem z
wysokości, odpowiednie od rodzaju i warunków wykonywanej pracy.
Przy pracach na : drabinach, rusztowaniach, pomostach i innych
podwy\
szeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na wysokości do 2,0m 
urządzenia te powinny być stabilne i zabezpieczone przed nie
przewidywaną zmianą poło\
enia oraz posiadać odpowiednią
wytrzymałość na przewidywane obcią\
enie.
Pomosty robocze powinny spełniać następujące wymagania :
15. Upadek z wysokości 2 małe du\
a średnie
- powierzchnia pomostu powinna być pozioma i równa, trwale
umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu;
- stosować tylko drabiny atestowane;
Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powy\
ej
2,0m oraz na podestach ruchomych wiszących nale\
y w szczególności :
- zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji i do stanowiska pracy;
- zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na
przewidywane obcią\
enia;
- przed rozpoczęciem u\
ytkowania rusztowania nale\
y dokonać odbioru
technicznego ( przez osobę uprawnioną ).
Przechodzić przez przenośnik tylko w wyznaczonych miejscach przez
przejścia do tego przeznaczone.
Spadnięcie
W przypadku braku gabarytów na skrzy\
owaniu przenośnika
transportowanego
ścianowego i podścianowego, przejście dozwolone jest tylko po
materiału do
zatrzymaniu przenośnika ścianowego i podścianowego oraz
przenośnika w czasie
powiadomienia załogi o przyczynie zatrzymania.
16. 4 małe du\
a średnie
transportu ręcznego Wywiesić odpowiednie tablice o sposobie przechodzenia.
Wzdłu\
trasy przenośnika za wysypem zakładać przystawki boczne
przenośnika.
Zakaz gromadzenia jakichkolwiek materiałów wzdłu\
trasy przenośnika
podścianowego.
17
Pojedyncze materiały umieszczać tak aby nie było mo\
liwości
przypadkowego pochwycenia przez przenośnik.
Cię\
kie materiały nale\
y transportować wzdłu\
trasy przenośnika
podścianowego po zatrzymaniu tego przenośnika.
Zakaz wykonywania transportu ręcznego nad przenośnikiem
podścianowym. Transport nad przenośnikiem podścianowym
wykonywać tylko przy zatrzymanym . .
D. ZAGROśENIA NATURALNE
Rodzaj
Liczba osób
R S R
zagro\
enia
Działania podjęte w wyniku przeprowadzonej oceny
objętych
L.p.
ryzyka w celu zapewnienia małego ryzyka zawodowego
zagro\
e-
Prawdopodobi Cię\
kość Ryzyko
- ryzyka akceptowalnego
niem
eństwo następstw następstw
Zabudować skrzy\
owania chodników ze ścianą zgodnie z KO,
Obserwować strop w miejscach wykonywania pracy,
Wykonywać obrywkę luz
nych brył i wykonywać dokładną opinkę skał
Oberwanie się skał stropowych,
1.
małe du\
a średnie
12
Dokładnie zabudować sekcje w ścianie oraz wloty do ściany,
ze stropu.
Wypinać dopuszczalną ilość łuków ociosowych ( 3 szt. a w czasie
przekładki 4 szt.),
Prowadzić ochronę chodników przyścianowych zgodnie z ustaleniami.
Operacje sekcjami w ścianie wykonywać zgodnie z instrukcją,
Oberwanie się skał z
Nie wchodzić do pola przenośnika bez uprzedniego zabezpieczenia
ociosu, stoczenie się stropu i ociosów,
2.
12 S M M
Na czas remontu gdy zachodzi konieczność wejścia na przenośnik lub
brył i mas skalnych
do ście\
ki kombajnowej nale\
y zgodnie z obowiązującą instrukcją
(nachylenie).
zabezpieczyć ocios ściany.
18
Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
Stosować odzie\
ochronną i roboczą dopuszczoną w górnictwie
Stosowanie
nieodpowiednich
materiałów, odzie\
y i
3.
małe du\
a średnie
12
opakowań pod kątem
gromadzenia
ładunków elektrost.
Pozostałe zagro\
enia
Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach i instrukcjach,
naturalne :
Analizować na bie\
ąco stan zagro\
enia przez Zespół ds. Zagro\
eń
Wodnych.
4.
małe du\
a średnie
12
Przestrzegać przepisy o ochronie p. po\
arowej,
- wodne
Przestrzeganie zakazu zwo\
enia do podziemi kopalni środków do
wzniecania ognia i papierosów.
- po\
arowe
Przestrzegać postanowień zawartych w przepisach, instrukcjach
zarządzeniach oraz ustaleniach.
Analizować na bie\
ąco stan zagro\
enia przez Zespół ds. Zagro\
eń
Metanowych.
Zapalenie lub Przestrzegać przepisy o ochronie p. po\
arowej.
5.
małe du\
a średnie
12
Przestrzeganie zakazu zwo\
enia do podziemnych wyrobisk środków do
wybuch metanu
wzniecania ognia i papierosów.
Zakaz u\
ywania otwartego ognia. Stosowanie sprzętu, narzędzi i
urządzeń iskrobezpiecznych.
Monitoring środowiska  pomiary stę\
eń metanu.
19
2.2 Metoda risk score.
Jest to metoda punktowej oceny ryzyka zawodowego.
Metoda Risk Score rozwija definicję ryzyka zawodowego określanego jako:
 prawdopodobieństwo wystąpienia niepo\
ądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą,
powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków
zdrowotnych w wyniku zagro\
eń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu
wykonywania pracy na trzy parametry podlegające odrębnemu szacowaniu:
1. potencjalne skutki (cię\
kość następstw) zagro\
enia
2. ekspozycja na zagro\
enie
3. prawdopodobieństwo wystąpienia niepo\
ądanych skutków.
Zasady oszacowania ryzyka zawodowego metodą Risk Score:
Wzór oceny ryzyka:
R = S x E x P
gdzie:
R- ryzyko,
S- potencjalne skutki zagro\
enia (strata)
E- ekspozycja na zagro\
enie,
P- prawdopodobieństwo wystąpienia zagro\
enia.
Ocena ryzyka polega na podstawieniu do wzoru trzech parametrów (S, E, P), które w wyniku
przemno\
enia ich przez siebie dają wartość ryzyka.
Pierwszy z parametrów S  potencjalne skutki zagro\
enia charakteryzuje straty, jakie mo\
emy
ponieść wyniku zadziałania zagro\
enia, oceniamy zarówno straty ludzkie jak i straty materialne
np. poniesione w sprzęcie, maszynach, urządzeniach, gdy\
i takie mogą się pojawić.
Odczytujemy ( z tabeli nr 1 ) wartości S odpowiadające stracie zarówno ludzkiej jak i
materialnej, a do dalszych obliczeń przyjmujemy wartość większą.
Przy ustalaniu punktowej wartości strat nale\
y uwzględnić osiągnięty dotychczas poziom
doświadczenia zawodowego i intensywność stosowanej profilaktyki, co powoduje odniesienie do
podobnych sytuacji w kopalni w okresie do 3 lat wstecz.
20
Ocena potencjalnych skutków zagro\
enia [S].
Opis
Wartość
Strata
[S]
Straty ludzkie Straty materialne
Powy\
ej 10mln USD
100 Powa\
na Katastrofa Wiele ofiar śmiertelnych
~ponad 40mln zł
1-10mln USD
40 Katastrofa Kilka ofiar śmiertelnych
~4-40mln zł
100tyś-1mln USD
15 Bardzo Du\
a Ofiara śmiertelna
~400tyś-4mln zł
10-100tyś USD
Cię\
kie uszkodzenie
7 Du\
a
ciała
~40-400tyś zł
1-10tyś USD
3 Średnia Absencja
~4-40tyś zł
100-1tyś.USD
Udzielenie pierwszej
1 Mała
pomocy
~poni\
ej 4tyś
Drugim parametrem jest ekspozycja na zagro\
enie.
Ocena ekspozycji na zagro\
enie [E].
Wartość Opis
[E]
10 Stała
6 Częsta(codziennie)
3 Sporadyczna(raz na tydzień)
2 Okazjonalna(raz na miesiąc)
1 Minimalna(kilka razy rocznie)
0,5 Znikoma (raz do roku)
Trzecim parametrem jest prawdopodobieństwo wystąpienia zagro\
enia.
Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia zagro\
enia [P].
Wartość
Opis Szansa w [%]
[P]
10 Bardzo prawdopodobne 50 (1na2)
6 Całkiem mo\
liwe 10 (1na10)
3 Mało prawdopodobne, ale mo\
liwe 1 (1na100)
1 Tylko sporadycznie mo\
liwe 10-3 (1na1000)
0,5 Mo\
liwe do pomyślenia 10-4 (1na10000)
0,2 Praktycznie mo\
liwe 10-5 (1na100000)
0,1 Tylko teoretycznie mo\
liwe 10-6 (1na1000000)
21
Po wyliczeniu wartości ryzyka zawodowego, wymna\
ając wartości dla trzech ww.
czynników, otrzymany wynik liczbowy przyporządkowuje się do odpowiedniej kategorii według
następującej klasyfikacji:
Ocena jakościowa ryzyka [R].
Kategoria ryzyka Wartość [ R] Akcja
[1] Pomijalne R< 20 śadne działania nie są potrzebne
[2] Małe ryzyko 20<=R <70 Nale\
y zwrócić uwagę
[3] Średnie ryzyko 70<=R<200 Potrzebna poprawa
[4] Wysokie ryzyko 200<=R<400 Potrzebna natychmiastowa poprawa
[5] Bardzo wysokie ryzyko R>400 Rozwa\
wstrzymanie prac
Kategorie poziomu ryzyka  pomijalne i  małe mo\
na uznać za dopuszczalne i nie wymagające
podejmowania dalszych działań profilaktycznych i zapobiegawczych. Kategoria poziomu ryzyka
 średnie wymaga zastosowania dalszej profilaktyki dla zmniejszenia ryzyka zawodowego.
Do sposobów ochrony przed zagro\
eniami ( redukcja ryzyka ) zalicza się:
" określenie specjalnej metody wykonywania określonych czynności w sposób nie
powodujący podwy\
szonego ryzyka,
" zastosowanie urządzeń sygnalizujących wysoki poziom zagro\
eń,
" wyposa\
enie pracownika w sprzęt pomiarowy pozwalający ocenić zagro\
enia w danym
momencie,
" zmniejszenie czasu ekspozycji pracownika na działanie określonego czynnika,
" wyposa\
enie pracownika w skuteczne środki ochrony indywidualnej.
Sposoby działań zaradczych ustala się dla wszystkich przypadków zagro\
eń, dla których poziom
ryzyka nie jest akceptowalny.
22
KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO
Wg metody  RISK SCORE
Dla pracowników zatrudnionych na stanowisku górnika w ścianie wydobywczej.
1. Opis zagro\
enia: hałasem
y
ródło zagro\
enia: maszyny i urządzenia. Skutki zagro\
enia: zawodowe uszkodzenie słuchu
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: eliminacja z
ródła hałasu lub zmniejszenie natę\
enia
przez utrzymanie maszyn i urządzeń wymaganym stanie technicznym, zmniejszenie czasu ekspozycji na hałas,
stosowanie osłon osobistych słuchu, znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
mo\
liwe cię\
kie mo\
liwe cię\
kie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
uszkodzenia ciała uszkodzenia ciała
sporadyczna ( kilka sporadyczna ( kilka
Ekspozycja [E; 3 Ekspozycja [E] 3
razy w tygodniu) razy w tygodniu)
Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 1
[P] mo\
liwe
Kat. ryzyka średnie  zalecana Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
126 21
R = S x E x P dalsza profilaktyka R = S x E x P zwrócić uwagę
2. Zagro\
enie działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia
y
ródło zagro\
enia: pyły zwłókniające Skutki zagro\
enia: choroba zawodowa -pylica
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: stosowanie prawidłowego zraszania na organie
urabiającym i przesypach przenośników, utrzymywanie odpowiedniego systemu przewietrzania, stosowanie środków
zwil\
ających, stosowanie środków ochrony indywidualnej, zmywanie, usuwanie nagromadzeń pyłu węglowego
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie ciała cię\
kie uszkodzenie ciała
Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 7 Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 300 7
300 tyś. zł. tyś. zł.
częsta (codziennie) częsta (codziennie)
Ekspozycja [E; 6 Ekspozycja [E] 6
całkiem mo\
liwe (1 na
Prawdopodobieństwo sporadycznie mo\
liwe (1
Prawdopodobieństwo [P] 6 1
10)
na 1 000)
[P]
Kat. ryzyka wysokie ryzyko- Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y
252 42
R = S x E x P potrzebna poprawa R = S x E x P zwrócić uwagę
3. Wejście osób w obszar urabiania kombajnem  pochwycenie przez organ urabiający
23
Skutki zagro\
enia: pochwycenie przez organ urabiający
y
ródło zagro\
enia: urządzenia w ruchu
kombajnu
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka:
W razie konieczności przejścia osób postronnych obok kombajnu (osoby dozoru, elektrycy, ślusarze itp.) kombajnista
powinien w odległości 20 m od tych osób zatrzymać kombajn, wyłączyć organy, umo\
liwić przejście i po upewnieniu
się, \
e osoby te znajdują się za strefą 20 m za kombajnem uruchomić kombajn. Do obsługi kombajnu wyznaczać
osoby posiadające wymagane uprawnienia. Wykonywać wszelkie czynności konserwacyjne oraz wymianę no\
y na
bębnach urabiających przy rozłączonym ciągu kinematycznym (rozsprzęgleniu mechanicznym) oraz po uprzednim
odłączeniu zasilania kombajnu na wyłączniku
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
śmierć jednej osoby śmierć jednej osoby
Strata [S] lub strata 350 tyś  3,5 15 Strata [S] lub strata 350 tyś  3,5 15
mln PLN mln PLN
Ekspozycja [E; Częsta ( codziennie ) 6 Ekspozycja [E] Częsta ( codziennie ) 6
całkiem mo\
liwe (1 na Prawdopodobieństwo sporadycznie mo\
liwe (1
Prawdopodobieństwo [P] 6 1
10) na 1 000)
[P]
bardzo wysokie
Kat. ryzyka Kat. ryzyka Średnie nadal
ryzyko-rozwa\
540 90
R = S x E x P R = S x E x P potrzebna poprawa
wstrzymanie prac
4. Opis zagro\
enia: Zetknięcie się z ruchomymi elementami przenośnika ścianowego i
podścianowego, spinanie i rozpinanie łańcucha
Skutki zagro\
enia: pochwycenie, uderzenie, wciągnięcie
y
ródło zagro\
enia: przenośniki zgrzebłowe.
mo\
liwa ofiara śmiertelna
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, wycofanie postronnych osób w bezpieczne miejsce, rozpinane i spinanie przez
obsługa tylko przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje i upowa\
nienie, stosowanie sprawnych narzędzi,
stosowanie środków ochrony indywidualnej (okulary ochronne), dbałość o prawidłowy stan techniczny
(wyrzutników, łańcucha, wykładek), znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15 Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] bardzo prawdopodobne 10 1
[P] mo\
liwe
Kat. ryzyka nieakceptowalne  Kat. ryzyka średnie  zalecana
900 90
R = S x E x P wstrzymanie prac R = S x E x P dalsza profilaktyka
5 . Opis zagro\
enia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )
y
ródło zagro\
enia: maszyny, urządzenia oraz ich Skutki zagro\
enia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
elementy. urządzeniem
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowa\
nienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagro\
enia i
szkolenie załogi
24
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15 Strata [S] b. du\
a- ofiara śmiert. 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo praktycznie nie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 0,2
[P] mo\
liwe
pomijalne  \
adne
Kat. ryzyka nieakceptowalne  Kat. ryzyka
540 działania nie są 18
R = S x E x P wstrzymanie prac R = S x E x P
potrzebne
6. Opis zagro\
enia: Prace konserwacyjne wydłu\
anie lub skracania przenośnika.
Skutki zagro\
enia: uderzenie pochwycenie, zranienie
y
ródło zagro\
enia: maszyny i urządzenie elektryczne
mo\
liwe cię\
kie uszkodzenia ciała
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowa\
nienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagro\
enia i
szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie cię\
kie uszkodzenie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
ciała ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 1
[P] mo\
liwe
Kat. ryzyka powa\
ne  potrzebna Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
252 42
R = S x E x P poprawa R = S x E x P zwrócić uwagę
7. Przekładka przenośnika ścianowego i napędów przenośnika, rozparcie napędu
Skutki zagro\
enia: pochwycenie, uderzenie przez czynnik
y
ródło zagro\
enia: przenośnik ścianowy
materialny ( elementy przenośnika )
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: bezwzględnie zakazać przebywania osób w strefie
zagro\
enia, bezpośredni nadzór osoby dozoru ruchu, Stosować tylko sprawne urządzenia techniczne. Eliminować
urządzenia przekładkowe łańcuchowe, w razie konieczności stosowania łańcuchów, zabezpieczyć je stalową linką
chroniącą przed ra\
eniem w przypadku ich zerwania
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie ciała cię\
kie uszkodzenie ciała
lub strata od 30 tyś. do lub strata od 30 tyś. do 300
Strata [S] 7 Strata [S] 7
300 tyś. zł. tyś. zł.
Ekspozycja [E; Częsta ( codziennie ) 6 Ekspozycja [E] Częsta ( codziennie ) 6
mało prawdopodobne, ale Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo [P] 3 Sporadyczne 1
mo\
liwe (1 na 100)
[P]
Kat. ryzyka Wysokie, potrzebna Kat. ryzyka Małe , nale\
y zwracać
126 42
R = S x E x P poprawa R = S x E x P uwagę.
25
8 . Opis zagro\
enia:niebezpieczny kontakt z maszynami i urządzeniami ( kombajn, przenośnik )
y
ródło zagro\
enia: maszyny, urządzenia oraz ich Skutki zagro\
enia: pochwycenie uderzenie, kontakt z
elementy. urządzeniem
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: przestrzeganie przepisów bhp, instrukcji
stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowa\
nienia, stan techniczny
maszyn i urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych maszyn i urządzeń, znajomość zagro\
enia i
szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15 Strata [S] b. du\
a- ofiara śmiert. 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo praktycznie nie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 0,2
[P] mo\
liwe
pomijalne  \
adne
Kat. ryzyka nieakceptowalne  Kat. ryzyka
540 działania nie są 18
R = S x E x P wstrzymanie prac R = S x E x P
potrzebne
9. Opis zagro\
enia: Uszkodzenie przewodu zasilającego kombajn pora\
enie prądem elektrycznym
y
ródło zagro\
enia: urządzenie elektryczne. Skutki zagro\
enia: pora\
enie prądem, śmierć
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: bezwzględny zakaz wykonywania prac przy
urządzeniach będących pod napięciem, przestrzeganie pisemnych poleceń dotyczących prac związanych z wysokim
średnim i niskim napięciem, u\
ywanie sprawnych przyrządów pomiarowych, przestrzeganie przepisów bhp,
instrukcji stanowiskowych oraz zaleceń DTR, obsługa tylko przez osoby posiadające aktualne upowa\
nienia, stan
techniczny urządzeń zgodny z DTR, zakaz eksploatacji uszkodzonych urządzeń, znajomość zagro\
enia i szkolenie
załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15 Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert. 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 1
[P] mo\
liwe
Kat. ryzyka nieakceptowalne  Kat. ryzyka średnie  zalecana
540 90
R = S x E x P wstrzymanie prac R = S x E x P dalsza profilaktyka
10. Opis zagro\
enia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej
y
ródło zagro\
enia: strop i ociosy. Skutki zagro\
enia: uderzenie, przygniecenie
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: stosowanie zgodnej z normami obudowy i opinki
stropu, okresowa kontrola stanu obudowy w miejscu pracy, znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie cię\
kie uszkodzenie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
ciała ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
26
mało prawdopodobne, Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] 3 1
ale mo\
liwe [P] mo\
liwe
Kat. ryzyka średnie  zalecana Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
126 42
R = S x E x P dalsza profilaktyka R = S x E x P zwrócić uwagę
11. Opis zagro\
enia: zagro\
enie od instalacji i urządzeń hydrauliki siłowej
y
ródło zagro\
enia: urządzenia hydrauliki siłowej Skutki zagro\
enia: urazy mechaniczne, urazy oka
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: utrzymywanie przewodów hydraulicznych, połączeń,
bloków zaworowych w nale\
ytym stanie technicznym zgodnie z DTR, prowadzenie przewodów hydraulicznych w
sposób wykluczający ich uszkodzenie, zakaz napraw, konserwacji i obsługi instalacji i urządzeń hydraulicznych bez
odpowiednich upowa\
nień, stosowanie okularów ochronnych przy pracach przy instalacji i urządzeniach pod
ciśnieniem, obsługa urządzeń (np. do przebudowy pociągu aparaturowego) hydraulicznych zgodnie z instrukcją
stanowiskową
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
du\
a- cię\
kie du\
a- cię\
kie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
uszkodzenie ciała uszkodzenie ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6
mało prawdopodobne, ale
3 1
Prawdopodobieństwo [P] Prawdopodobieństwo [P]
mo\
liwe (1 na 100) Sporadyczne
średnie ryzyko-
Kat. ryzyka Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y
zalecana dalsza 126 42
R = S x E x P R = S x E x P zwrócić uwagę
profilaktyka
12. Sterowanie sekcjami - opad drobnych brył skalnych z pomiędzy sekcjami obudowy
Skutki zagro\
enia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
y
ródło zagro\
enia: opad brył skalnych
bryłami
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: właściwe rozparcie fartuchów bocznych sekcji, prawidłowy
stan tech. i prawidłowa zabudowa sekcji obudowy zmechanizowanej, prowadzenie systematycznej kontroli opinki i obudowy
stropu, stosowanie technik wią\
ących słabe stropy, stosowanie obudowy tymczasowej niezwłocznie po odsłonięciu stropu,
wymiana uszkodzonej, połamanej lub skorodowanej opinki i obudowy stropu, zakaz prowadzenia wszelkich prac pod
niezabezpieczonym stropem lub ociosem
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie ciała cię\
kie uszkodzenie ciała
Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 7 Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 300 7
300 tyś. zł. tyś. zł.
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
całkiem mo\
liwe (1 na Prawdopodobieństwo sporadycznie mo\
liwe (1
Prawdopodobieństwo [P] 6 1
10) na 1 000)
[P]
Wysokie  potrzebna
Kat. ryzyka Kat. ryzyka Małe- nale\
y zwrócić
natychmiastowa 252 42
R = S x E x P R = S x E x P uwagę
poprawa
13. Opis zagro\
enia: Stan obudowy zmechanizowanej, oberwanie się skał ze stropu
y
ródło zagro\
enia warstwy stropu bezpośredniego, Skutki zagro\
enia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
ocios ścianowy bryłami
27
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: zakaz przebywania pod niezabezpieczonym ociosem/stropem,
stosowanie technik mających na celu powiązanie ociosu/stropu z calizną węglową (kotwienie, klejenie, prętowanie), wejście pod
ocios/strop dozwolone po uprzednim jego odpowiednim zabezpieczeniu zgodnie z instrukcją lub technologią, prawidłowy budynek
sekcji obudowy zmech., wzmacnianie słabych i spękanych stropów dodatkową obudową indywidualną, sprawne i otwarte osłony
ociosowe obudowy zmech.
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert 15 Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
mało prawdopodobne, Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] 3 1
ale mo\
liwe [P] mo\
liwe
Kat. ryzyka powa\
ne  potrzebna Kat. ryzyka średnie  zalecana
270 90
R = S x E x P poprawa R = S x E x P dalsza profilaktyka
14. Opis zagro\
enia: potknięcie, poślizgnięcie się na dojściu do miejsca pracy
y
ródło zagro\
enia: stan dróg i spągu. Skutki zagro\
enia: upadek na płaszczyz
nie
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: obowiązek poruszania się w wyrobiskach po
wyznaczonych przejściach dla załogi, prawidłowy stan przejść dla załogi: zakryty kanał ściekowy, wyrównany spąg,
usunięte z przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejść, usytuowanie pomostów nad
torowiskiem i urządzeniami, stosowanie znaków informujących o usytuowaniu przejść dla załogi w wyrobisku,
skuteczne odwodnienie wyrobisk, wyrównanie poziomu spągu do poziomu główki szyny na peronach dworców
osobowych i przejściach przez torowisko, stosowanie schodów górniczych, poręczy w miejscach o du\
ym
nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie mo\
liwe cię\
kie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
ciała uszkodzenia ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
Prawdopodobieństwo tylko sporadycznie
Prawdopodobieństwo [P] całkiem mo\
liwe 6 1
[P] mo\
liwe
Kat. ryzyka powa\
ne  potrzebna Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
270 42
R = S x E x P poprawa R = S x E x P zwrócić uwagę
15. Opis zagro\
enia: potknięcie, poślizgnięcie się, upadek na stanowisku pracy.
y
ródło zagro\
enia: Rejon oddziału wydobywczego -
Skutki zagro\
enia: upadek na płaszczyz
nie
ściana zmechanizowana
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: prawidłowy stan przejścia: wyrównany spąg, usunięte z
przejść materiały, złom oraz błoto i zawodnienie, przepisowe gabaryty przejścia, stosowanie pomostów nad przenośnikami i
urządzeniami, odwodnienie rozlewisk, usunięcie zbędnych materiałów i części z przejścia w ścianie, stosowanie schodów,
poręczy w miejscach o du\
ym nachyleniu, kładek nad trwałymi rozlewiskami wody, czystość spągownic sekcji obudowy zmech.
7) prawidłowe gabaryty przejścia przez ścianę
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
28
du\
a- cię\
kie du\
a- cię\
kie
Strata [S] 7 Strata [S] 7
uszkodzenie ciała uszkodzenie ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
całkiem mo\
liwe ( 1 na sporadycznie mo\
liwe (1
6 Prawdopodobieństwo 1
Prawdopodobieństwo [P]
10 ) na 1 000)
[P]
Kat. ryzyka wysokie ryzyko- Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y
252 42
R = S x E x P potrzebna poprawa R = S x E x P zwrócić uwagę
16. Zagro\
enie od kabla kombajnowego
y
ródło zagro\
enia: kabel zasilający kombajn Skutki zagro\
enia: pora\
enie prądem
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: kontrola działania zabezpieczeń zwarciowych,
przecią\
eniowych i ziemnozwarciowych wyłącznika zasilającego kombajn bie\
ąca kontrola układaka kabla i jego pracy
konserwacja układaka kombajnowego kontrola prawidłowości połączenia układaka kombajnowego z kombajnem wymiana
uszkodzonych ogniw układaka kontrola uło\
enia kabla kombajnowego w układaku i w zastawkach przenośnika.
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie ciała cię\
kie uszkodzenie ciała
Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 7 Strata [S] lub strata od 30 tyś. do 300 7
300 tyś. zł. tyś. zł.
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
mało prawdopodobne, ale Prawdopodobieństwo sporadycznie mo\
liwe (1
Prawdopodobieństwo [P] 3 1
mo\
liwe (1 na 100) na 1 000)
[P]
średnie ryzyko-
Kat. ryzyka Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y
zalecana dalsza 126 42
R = S x E x P R = S x E x P zwrócić uwagę
profilaktyka
17. Opis zagro\
enia: oberwanie się skał ( węgla ) z ociosu ściany
Skutki zagro\
enia: uderzenie, przygniecenie opadającymi
y
ródło zagro\
enia: ocios ściany.
bryłami
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: przechodzenie ście\
ką w zestawach obudowy, zakaz
wchodzenia pod niezabezpieczony strop, znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert 15 Strata [S] b. du\
a-ofiara śmiert 15
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
mało
Prawdopodobieństwo Prawdopodobieństwo
prawdopodobne, ale 3 tylko sporadycznie mo\
liwe 1
[P] [P]
mo\
liwe
Kat. ryzyka powa\
ne  Kat. ryzyka średnie  zalecana dalsza
270 90
R = S x E x P potrzebna poprawa R = S x E x P profilaktyka
18. Opis zagro\
enia: opad drobnych brył skał z pomiędzy opinki obudowy chodnikowej
y
ródło zagro\
enia: strop i ociosy. Skutki zagro\
enia: uderzenie, przygniecenie
29
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: stosowanie zgodnej z normami obudowy i opinki
stropu, okresowa kontrola stanu obudowy w miejscu pracy, znajomość zagro\
enia i szkolenie załogi
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
cię\
kie uszkodzenie
Strata [S] 7 Strata [S] cię\
kie uszkodzenie ciała 7
ciała
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
mało
Prawdopodobieństwo Prawdopodobieństwo
prawdopodobne, ale 3 tylko sporadycznie mo\
liwe 1
[P] [P]
mo\
liwe
Kat. ryzyka średnie  zalecana Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
126 42
R = S x E x P dalsza profilaktyka R = S x E x P zwrócić uwagę
Kat. ryzyka średnie  zalecana Kat. ryzyka akceptowalne  nale\
y
126 42
R = S x E x P dalsza profilaktyka R = S x E x P zwrócić uwagę
19. Zagro\
enie po\
arowe
y
ródło zagro\
enia: otwarty płomień, urządzenia
elektryczne i mechaniczne , po\
ary egzogeniczne i Skutki zagro\
enia: po\
ar
endogeniczne.
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: stosowanie aparatów izolujących, stosowanie metod
wczesnego wykrywania po\
arów, właściwe wyposa\
enie wyrobisk w środki p.po\
., stosowanie obudowy, opinki i rozpór z
materiałów niepalnych, prawidłowy stan techniczny przeciwpo\
arowych tam bezpieczeństwa, stały pomiar i kontrola atmosfery
kopalnianej za pomocą czujników ACO, wykonywanie pomiarów stę\
eń CO za pomocą wykrywaczy harmonijkowych, 8)
szczelna izolacja zrobów ścianowych.
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
kilka ofiar śmiertelnych kilka ofiar śmiertelnych
lub straty materialne od 3 lub straty materialne od 3
Strata [S] 40 Strata [S] 40
do 30 mln zł. do 30 mln zł.
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
sporadycznie mo\
liwe (1 Prawdopodobieństwo mo\
liwego pomyślenia (1
Prawdopodobieństwo [P] 1 0,2
na 1 000) na 100 000)
[P]
Wysokie potrzebna
Kat. ryzyka Kat. ryzyka Akceptowalne 
natychmiastowa 240 42
R = S x E x P R = S x E x P nale\
y zwrócić uwagę
poprawa
20. Wybuch pyłu weglowego.
y
ródło zagro\
enia: niebezpieczny pył węglowy Skutki zagro\
enia: wybuch pyłu węglowego
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka: prawidłowe zraszanie na organie kombajnu i przesypach
przenośników, zmywanie pyłu węglowego, opylanie wyrobisk pyłem kamiennym, usuwanie pyłu węglowego w miejscach jego
zalegania, utrzymywanie zapór przeciwwybuchowych w odpowiednim stanie technicznym, prowadzenie robót strzałowych
zgodnie przepisami
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
kilka ofiar śmiertelnych kilka ofiar śmiertelnych
Strata [S] lub straty materialne od 3 40 Strata [S] lub straty materialne od 3 40
do 30 mln zł. do 30 mln zł.
30
częsta (codziennie) częsta (codziennie)
Ekspozycja [E; 6 Ekspozycja [E] 6
tylko sporadycznie praktycznie niemo\
liwe (1
Prawdopodobieństwo
Prawdopodobieństwo [P] 1 0,2
mo\
liwe (1 na 1 000) na 100 000)
[P]
Kat. ryzyka wysokie ryzyko- Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y
240 48
R = S x E x P potrzebna poprawa R = S x E x P zwrócić uwagę
21. Zagro\
enie metanowe
y
ródło zagro\
enia: pokłady metanonośne
Skutki zagro\
enia: wybuch i zapalenie się metanu
Stosowane środki profilaktyczne w celu obni\
enia ryzyka:
1) stosowanie pomocniczych urządzeń wentylacyjnych - w przypadku lokalnych nagromadzeń metanu, 2) stosowanie
prawidłowego zraszania na organie kombajnu, 3) skrócenie czasu zadziałania zabezpieczeń metanometrycznych przy
metanometrii automatycznej, 4) prawidłowy sposób zabudowy i rozmieszczenia czujników metanometrii, 5)
wykonywanie pomiarów metanu metanomierzami przenośnymi zgodnie z przepisami, 6) dobór odpowiedniego systemu
przewietrzania, 7) prowadzenie odmetanowania górotworu.
Ryzyko bez zastosowania środków profilakt. Ryzyko z zastosowanymi środkami profilaktycznych
kilka ofiar śmiertelnych
kilka ofiar śmiertelnych lub straty
Strata [S] lub straty materialne od 40 Strata [S] 40
materialne od 3 do 30 mln zł.
3 do 30 mln zł.
Ekspozycja [E; częsta (codziennie) 6 Ekspozycja [E] częsta (codziennie) 6
mało prawdopodobne,
Prawdopodobieństwo Prawdopodobieństwo praktycznie niemo\
liwe (1 na
3 0,2
ale mo\
liwe (1 na 100)
100 000)
[P] [P]
bardzo wysokie
Kat. ryzyka Kat. ryzyka małe ryzyko- nale\
y zwrócić
ryzyko-rozwa\
720 48
R = S x E x P R = S x E x P uwagę
wstrzymanie prac
31
2.3 Ocena ryzyka zawodowego wg metody Politechniki Śląskiej
PROCEDURY OCENY RYZYKA NA POZIOMIE CZYNNOŚCI ROBOCZYCH
I. Wytypowanie składu zespołu oceniającego
I. Wytypowanie składu zespołu oceniającego
II. Identyfikacja stanowisk pracy podlegających ocenie
II. Identyfikacja stanowisk pracy podlegających ocenie
III. Identyfikacja czynności roboczych podlegających ocenie
III. Identyfikacja czynności roboczych podlegających ocenie
IV. Przyjęcie kryterium oceny ryzyka
IV. Przyjęcie kryterium oceny ryzyka
V. Oszacowanie ryzyka zagro\
enia bezpieczeństwa
V. Oszacowanie ryzyka zagro\
enia bezpieczeństwa
VI. Sporządzenie rankingu ryzyka czynności roboczych
VI. Sporządzenie rankingu ryzyka czynności roboczych
VII. Sformułowanie wniosków końcowych
VII. Sformułowanie wniosków końcowych
VIII. Powiadomienie zatrudnionych
VIII. Powiadomienie zatrudnionych
IX. Aktualizacja oceny ryzyka.
2.3.1 Opis poszczególnych procedur
2.3.1 Opis poszczególnych procedur
I. Wytypowanie składu zespołu oceniającego
I. Wytypowanie składu zespołu oceniającego
W skład zespołu oceniającego powinny wchodzić osoby związane funkcjonalnie z
wykonywaniem poszczególnych rodzajów prac w oddziale. Kryterium te spełniają przede
wszystkim:
" przedstawiciele pracowników;
" dozór oddziałowy,
" pracownicy słu\
by bhp,
" inspektorzy nadzoru zewnętrznego,
" reprezentanci związków zawodowych, SIP,
" lekarz zakładowy,
" audytor systemu zarządzania bezpieczeństwem pracy.
Osoby wchodzące w skład zespołu oceniającego powinny rozumieć zasady oceny ryzyka
zawodowego, oraz umieć zastosować je w odniesieniu do analizowanego rodzaju pracy i
ocenianych czynności roboczych. Kwalifikacje takie mo\
na zdobyć na specjalistycznych
szkoleniach obejmujących problematykę ryzyka zawodowego.
32
II. Identyfikacja stanowisk pracy podlegających ocenie
II. Identyfikacja stanowisk pracy podlegających ocenie
Podczas wyboru stanowisk pracy podlegających ocenie nale\
y zwrócić szczególną uwagę na te
Podczas wyboru stanowisk pracy podlegających ocenie nale\
y zwrócić szczególną uwagę na te
wszystkie stanowiska na których:
wszystkie stanowiska na których:
" dochodzi do wypadków przy pracy,
" dochodzi do wypadków przy pracy,
" zgłaszane są uwagi przez inspektorów nadzoru, słu\
by BHP i SIP,
" zgłaszane są uwagi przez inspektorów nadzoru, słu\
by BHP i SIP,
" niektóre prace o podwy\
szonym ryzyku są wykonywane okresowo lub sporadycznie,
" niektóre prace o podwy\
szonym ryzyku są wykonywane okresowo lub sporadycznie,
" regularnie dochodzi do określonych zdarzeń niebezpiecznych i niebezpiecznych
" regularnie dochodzi do określonych zdarzeń niebezpiecznych i niebezpiecznych
zachowań.
zachowań.
III. Identyfikacja czynności roboczych podlegających ocenie
III. Identyfikacja czynności roboczych podlegających ocenie
Identyfikacja czynności roboczych polega na rozpoznaniu wszystkich rodzajów prac na
Identyfikacja czynności roboczych polega na rozpoznaniu wszystkich rodzajów prac na
poszczególnych stanowiskach pracy, a następnie wyodrębnieniu operacji i czynności roboczych
poszczególnych stanowiskach pracy, a następnie wyodrębnieniu operacji i czynności roboczych
właściwych dla poszczególnych rodzajów analizowanych prac.
właściwych dla poszczególnych rodzajów analizowanych prac.
IV. Przyjęcie kryterium oceny ryzyka
IV. Przyjęcie kryterium oceny ryzyka
Do zapewnienia szerokiego udziału pracowników w ocenie ryzyka zawodowego, proponuje się
Do zapewnienia szerokiego udziału pracowników w ocenie ryzyka zawodowego, proponuje się
zastosowanie uproszczonej procedury oceny ryzyka zawodowego, opartej na ocenie dwóch
zastosowanie uproszczonej procedury oceny ryzyka zawodowego, opartej na ocenie dwóch
parametrów charakteryzujących ryzyko zawodowe, gdzie trzeci parametr charakteryzujący
parametrów charakteryzujących ryzyko zawodowe, gdzie trzeci parametr charakteryzujący
ekspozycję jest czasem wykonywania poszczególnych czynności.
ekspozycję jest czasem wykonywania poszczególnych czynności.
P  Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń
Prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń (P) Ranga prawdopodobieństwa
Du\
e (zdarza się kilka razy w miesiącu) 4
Znaczące (zdarza się kilka razy w roku) 3
Niewielkie (zdarza się raz na kilka lat) 2
Minimalne (teoretycznie mo\
liwe) 1
S  Wielkość potencjalnych skutków
Krytyczne  wypadek śmiertelny (wypadek, w wyniku którego nastąpiła śmierć w miejscu
wypadku lub w okresie sześciu miesięcy od dniówki wypadku) lub nastąpił wypadek zbiorowy
(wypadek, w którym w wyniku tego samego zdarzenia uległy co najmniej 2 osoby)  ranga
skutków: (4)
33
Powa\
ne  wypadek cię\
ki (wypadek, w wyniku którego nastąpiło cię\
kie uszkodzenie ciała, np.
utrata wzroku, słuchu, mowy, zdolności płodzenia, lub inne uszkodzenia ciała, lub rozstrój
zdrowia naruszające podstawowe funkcje organizmu, a tak\
e choroba nieuleczalna lub
zagra\
ająca \
yciu, trwała choroba psychiczna, trwała, całkowita lub znaczna niezdolność do
pracy w zawodzie, albo trwałe zeszpecenie lub zniekształcenie ciała  ranga skutków: (3)
Nieznaczne  wypadek lekki (wypadek, który w ostateczności nie powoduje cię\
kiego i trwałego
uszkodzenia ciała, lub innych skutków wymienianych w definicji wypadku cię\
kiego)  ranga
skutków: (2)
Zaniedbywalne  mikrourazy zawodowe (drobne okaleczenia urazowe, nie powodujące zwolnień
z pracy, a wymagające tylko opatrunku)  ranga skutków: (1)
Wielkość potencjalnych skutków (S) Ranga skutków
Krytyczne  wypadek śmiertelny 4
Krytyczne
Powa\
ne  wypadek cię\
ki 3
Powa\
ne
Nieznaczne  wypadek lekki 2
Nieznaczne
Zaniedbywalne  mikrourazy zawodowe 1
Zaniedbywalne
Czas trwania czynności roboczej przypisany (Ti)  jest to średni czas wykonywania określonej
czynności roboczej w ciągu zmiany, podany w minutach. Dla 7,5 godzinnego czasu pracy mo\
na
przyjąć efektywny czas pracy średnio 6 godzin, czyli suma czasu trawania czynności roboczych
na stanowisku pracy w ciągu zmiany równa się 360 minut.
Częstość wykonywania czynności roboczej (Ni) - jest to średnia ilość wykonywania określonej
czynności roboczej w ciągu tygodnia, którą wyznacza się z prostej zale\
ności:
" 1 raz w tygodniu  1
" 2 razy w tygodniu  2
" 3 razy w tygodniu  3
" 4 razy w tygodniu  4
" 5 razy w tygodniu  5
V. Oszacowanie ryzyka zagro\
enia bezpieczeństwa
V. Oszacowanie ryzyka zagro\
enia bezpieczeństwa
Wielkość ryzyka zagro\
enia bezpieczeństwa przy wykonywaniu poszczególnych czynności
roboczych określa się poprzez wyznaczenie wskaz
nika ryzyka czynności WRcz i wskaz
nika czasu
34
trwania czynności WTcz, które oblicza się kolejno jako iloczyn wskaz
ników ocen cząstkowych
ryzyka:
1
WRcz = (Pi �" Si)
"
n
oraz iloczyn wskaz
ników ocen cząstkowych czasu trwania czynności:
1
WTcz = �" Ni)
"(Ti
n
gdzie:
WRcz  wskaz
nik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności
roboczej;
WTcz  wskaz
nik czasu trwania określonej czynności roboczej;
Pi  prawdopodobieństwo wystąpienia niebezpiecznych zdarzeń przypisane przez i-tego
oceniającego;
Si  wielkość prawdopodobnych skutów przypisana przez i-tego oceniającego,
Ti  czas trwania czynności roboczej przypisany przez i-tego oceniającego(w minutach),
Ni  częstość wykonywania czynności roboczej nadana przez i-tego oceniającego
(od 1 do 5),
n  liczba oceniających.
Obliczenie uogólnionego wskaz
nika natę\
enia ryzyka czynności roboczych
Uogólniony wskaz
nik natę\
enia ryzyka czynności roboczych jest to iloczyn średniej wa\
onej
wskaz
nika ryzyka poszczególnych czynności i czasu trwania tych czynności w stosunku do
całkowitego czasu trwania czynności.
m
"WR "WTCZ
CZ
j j
j=1
WNRCZ =
m
"WTCZ
j
j=1
35
gdzie:
WNRcz  wskaz
nik natezenia ryzyka związanego z wykonywaniem czynności roboczych;
WRcz  wskaz
nik ryzyka zawodowego związanego z wykonywaniem określonej czynności
roboczej
WTcz  wskaz
nik czasu trwania czynności roboczej
Obliczenie procentowego wskaz
nika udziału czynności niebezpiecznych
Procentowy wskaz
nik udziału czynności niebezpiecznych  [%] udziału czasów trwania
czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności niebezpiecznych (ryzyko istotne)
w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.
n
WTCN
"
i
i=1
WUCN = "100
n
WTCZ
"
j
j=1
gdzie:
WUCN  procentowy wskaz
nik udziału czynności niebezpiecznych;
WTCN  czas trwania czynności niebezpiecznych;
WTCZ  czas trwania czynności roboczych;
Obliczenie procentowego wskaz
nika udziału czynności szczególnie niebezpiecznych
Procentowy wskaz
nik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych  [%] udziału czasów
trwania czynności roboczych zaliczonych do kategorii czynności szczególnie niebezpiecznych
(ryzyko niepo\
ądane) w odniesieniu do całkowitego czasu trwania wszystkich czynności.
n
WT
" CSN
i
i =1
WU = " 100
CSN
n
WT
" CZ
j
j =1
gdzie:
WUCSN  procentowy wskaz
nik udziału czynności szczególnie niebezpiecznych;
WTCSN  czas trwania czynności szczególnie niebezpiecznych;
WTCZ  czas trwania czynności roboczych;
36
VI. Sporządzenie rankingu ryzyka czynności roboczych
VI. Sporządzenie rankingu ryzyka czynności roboczych
Na podstawie wskaz
nika ryzyka WRcz mo\
na zaliczyć oceniane czynności robocze do jednej z
pięciu kategorii ryzyka:
" czynności bezpieczne  ryzyko minimalne,
" czynności prawie bezpieczne  ryzyko akceptowalne,
" czynności niebezpieczne  ryzyko istotne,
" czynności szczególnie niebezpieczne  ryzyko niepo\
ądane,
" czynności krytyczne  ryzyko nieakceptowalne.
gdzie:
Czynności bezpieczne
obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaz
nik ryzyka w zakresie
(1,00  2,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem minimalnym. Nie trzeba podejmować
\
adnych dodatkowych działań korekcyjnych poza okresową kontrolą. Aktualizacja oceny co
6 miesięcy.
Czynności prawie bezpieczne
obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaz
nik ryzyka w zakresie
(2,01  3,00). Czynności te charakteryzują się ryzykiem akceptowalnym. Nale\
y podejmować
okresowe działania profilaktyczno  zabezpieczające oraz przeprowadzać systematyczną
kontrolę. Aktualizacja oceny co 3 miesiące.
Czynności niebezpieczne
obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaz
nik ryzyka w zakresie (3,01  6,00).
Czynności te charakteryzują się ryzykiem istotnym. Nale\
y podjąć działania profilaktyczne
i dą\
yć do zredukowania ryzyka do poziomu akceptowalnego. Kontrola powinna być wzmo\
ona
i wnikliwa. Aktualizacja oceny co 2 miesiące.
Czynności szczególnie niebezpieczne
obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaz
nik ryzyka w zakresie (6,01  9,00).
Czynności te charakteryzują się ryzykiem niepo\
ądanym. Praca nie powinna zostać rozpoczęta, a
37
w przypadku konieczności wykonywania pracy, nale\
y dą\
yć niezwłocznie do zredukowania
ryzyka. Konieczny jest ścisły nadzór wykonywania pracy. W uzasadnionych przypadkach
konieczny jest nadzór ratowniczy. Aktualizacja oceny co 1 miesiąc.
Czynności krytyczne
obejmują te czynności robocze, które uzyskały wskaz
nik ryzyka w zakresie (9,01  16,00).
Czynności te charakteryzują się ryzykiem nieakceptowalnym. Praca nie mo\
e być wykonana lub
kontynuowana w trybie akcji ratowniczej, dopóki ryzyko nie zostanie odpowiednio zredukowane.
Aktualizacja oceny ka\
dorazowo przed podjęciem pracy.
VII. Sformułowanie wniosków końcowych
VII. Sformułowanie wniosków końcowych
Po zaliczeniu czynności roboczych do określonej kategorii ryzyka nale\
y sformułować wnioski i
opracować odpowiednie procedury organizacyjne i technologiczne słu\
ące gromadzeniu
potencjału ryzyka. Nale\
y tak\
e opracować harmonogram kontroli (nadzoru) czynności
niebezpiecznych i szczególnie niebezpiecznych.
VIII. Powiadomienie zatrudnionych
VIII. Powiadomienie zatrudnionych
Wyniki oceny ryzyka powinny być przekazywane zainteresowanym w odpowiedniej formie
i zakresie. Na poziomie jednostki organizacyjnej będą to komunikaty oddziałowe
i szkolenia oddziałowe. Na szczeblu stanowiska pracy (operacyjnym) będą to instrukta\
e
stanowiskowe i pouczenia w miejscu pracy.
IX. Aktualizacja oceny ryzyka
Aktualizacja procedur oceny ryzyka zawodowego powinna być uzale\
niona od wielkości
obliczonego wskaz
nika WRcz i analizy zmian jego wskaz
ników ocen cząstkowych (P i S).
Proponuje się aktualizację oceny ryzyka według następującego algorytmu:
- czynności bezpieczne (ryzyko minimalne), co 6 miesięcy,
- czynności prawie bezpieczne ( ryzyko akceptowalne), co 3 miesiące,
- czynności niebezpieczne (ryzyko istotne), co 3 miesiące,
- czynności szczególnie niebezpieczne (ryzyko niepo\
ądane), co 1 miesiąc,
- czynności krytyczne (ryzyko nieakceptowalne), ka\
dorazowo przed podjęciem pracy
38
OCENA RYZYKA NA STANOWISKU GÓRNIKA W ŚCIANIE WYDOBYWCZEJ
METOD
POLITECHNIKI SL
SKIEJ.
KARTA OCENY CZYNNOŚCI ROBOCZYCH
górnik w ścianie wydobywczej
Oddział
TG/GG
Ocena prawdopodobieństwa Ocena skutków Wskaz
nik ryzyka
Lp. Nazwa czynności roboczej i jej zakres
P (od 1 do 4) S (od 1 do4) WR = P � S
Roboty przygotowawcze
Przygotowanie stanowiska pracy ( dojście ,
1 1 1
1
przygotowanie narzędzi )
Kontrola urządzeń w ścianie ( kombajnu, sekcji
1 2 2
obudowy i przenośnika ścianowego )
Roboty związane materiałów wydobyciem
Urabianie kombajnem , przekładka trasy przenośnika
ścianowego oraz zabudowa sekcji obudowy 3 2 6
2
zmechanizowanej
Zabudowa wnęki dolnej i górnej ( wlotów do ściany) 3 2 6
Czyszczenie ściany i napędów przenośnika 2 2 4
Przekładka napędów przenośnika ścianowego 2 2 4
Roboty awaryjno remontowe
Usuwanie zatorów ( rozbijanie kęsów ) na
3
3 2 6
przenośniku oraz usuwanie awarii urządzeń E-M
Wyłączenie i załączanie urządzeń elektrycznych 1 1 1
39
 PRZEDZIAA
Y CZASOWE DLA KONTROLI RYZYKA CZYNNOŚCI PRACY.
Częstość
Rozpoczęcie Zakończenie Czas trwania
wykonywania Kategoria Kontrola
Lp. Rodzaj czynności roboczej czynności czynności czynności WTCZ WRCZ Rodzaj ryzyka
czynności ryzyka I zalecenia
roboczej roboczej Ti [min]
roboczej Ni
Przygotowanie stanowiska
Ryzyko Czynność
1. pracy (przygotowanie 7:30 7:55 25 2 50 1 Co 6 mies.
minimalne bezpieczna
narzędzi )
Kontrola urządzeń w
ścianie ( kombajnu, sekcji Ryzyko Czynność
2. 7:55 8:05 10 20 200 2 Co 6 mies.
obudowy i przenośnika minimalne bezpieczna
ścianowego )
Urabianie kombajnem,
przekładka trasy
Czynności
3. przenośnika ścianowego 8:05 11:05 180 3 540 6 Ryzyko istotne Co 2 mies.
niebezpieczne
oraz zabudowa sekcji
obudowy zmechanizowanej
Zabudowa wnęki dolnej i Czynności
4. 11:05 11:45 40 3 120 6 Ryzyko istotne Co 2 mies.
górnej ( wlotów do ściany ) niebezpieczne
Czyszczenie ściany i Czynności
5. 11:45 12:00 15 6 90 4 Ryzyko istotne Co 2 mies.
napędów przenośnika niebezpieczne
Przekładka napędów Czynności
6. 12:00 12:50 50 6 300 4 Ryzyko istotne Co 2 mies.
przenośnika ścianowego niebezpieczne
Usuwanie zatorów na
Czynności
7. przenośniku oraz usuwanie 12:50 13:20 30 10 300 6 Ryzyko istotne Co 2 mies.
niebezpieczne
awarii urządzeń E-M
Wyłączenie i załączanie Ryzyko Czynność
8. 13:20 13:30 10 10 100 1 Co 6 mies.
urządzeń elektrycznych, minimalne bezpieczna
SUMA 360
40
WYNIKI OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO GÓRNIKA W ŚCIANIE
9
Zabudowa wnęki dolnej i górnej ( wlotów do ściany
80
1
Wyłączenie i załączanie urządzeń elektrycznych,
100
6
Usuwanie zatorów na przenośniku oraz usuwanie awarii urządzeń E-M
300
Urabianie kombajnem , przekładka trasy przenośnika ścianowego oraz zabudowa sekcji obudowy 6
zmechanizowanej
540
1
Przygotowanie stanowiska pracy (przygotowanie narzędzi )
50
4
przekładka napędów pzrenośnika
300
2
Kontrola urządzeń w ścianie ( kombajnu, sekcji obudowy i przenośnika ścianowego
200
4
Czyszczenie ściany i napędów przenośnika
90
0 100 200 300 400 500 600
czas trwania czynności
WTcz WRcz
41
czynno
ść
robocza
Obliczenie uogólnionego wskaz
nika natę\
enia ryzyka czynności roboczych
m
"WR "WTCZ
CZ
j j
j=1
WNRCZ =
m
"WT
CZ
j
j=1
9*80 +1*100 + 6*300 + 6*540 +1*50 + 4*300 + 2*200 + 4*50 7710
WNRCZ = = = 4,64
80 +100 + 300 + 540 + 50 + 300 + 200 + 90 1660
Obliczenie procentowego wskaz
nika udziału czynności niebezpiecznych
n
" WT
CNi
i=1
WUCN = "100
n
WTCZ
"
j
j=1
80 + 300 + 540
WUCN = "100 = 55,42%
1660
42
Udział liczby czynności zaliczonych do odpowiedniej kategorii ryzyka w ogólnej sumie czynności roboczych.
Praca przy odstawie urobku
Kategoria ryzyka czynności roboczych
Ilość Udział
I Bezpieczne 3 8,44,58 %
II Prawie bezpieczne 0 0 %
III Niebezpieczne 5 55,42 %
IV Szczególnie niebezpieczne 0 0 %
V Krytyczne 0 0 %
Suma czynności 8 100%
43