Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt  Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych .
KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Operator sprzętu do robót ziemnych (833204)
Autorzy
 inż. Bogusław Adryański
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
 Witold Więckowski
Ośrodek Centralnego Szkolenia Maszynistów, Radom
Technika Motoryzacyjnej i Ruch Drogowy AUTU CONSULTING.
Konsultant ds. metodologii
 dr inż. Zbigniew Pawelec
Instytut Technologii Eksploatacji  PIB, Radom
Recenzenci
 dr inż. Rafał Podsiadło
Politechnika Radomska, Wydział Transportu
 dr inż. Józef Stokłosa
Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Lublin
Ewaluatorzy zewnętrzni
 mgr inż. Grzegorz Giermakowski
Zakład Budownictwa Telekomunikacyjnego, Radom
 mgr inż. Paweł Czubak
Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego  Perfekt , Radom
 inż. Andrzej Głowacki
Interbud Sp. z o.o., Radom
Komisja zatwierdzajÄ…ca
 Wiesław Krzyżanowski  przewodniczący
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Warszawa
 mgr inż. Wiesław Raczyński
SIMP Studium Techniki, PÅ‚ock
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, Warszawa
 mgr inż. Andrzej Krasowski
Przemysłowy Instytut Maszyn Budowlanych, Kobyłka
 mgr Andrzej Sokołowski
Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa
© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [239]
Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji  PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
SPIS TREÅšCI
Wstęp ................................................................................................................ 4
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9
2. Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9
3. Stanowiska pracy ...................................................................................... 10
4. Zadania zawodowe .................................................................................... 10
5. Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe .................................................................. 12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 13
3
Wstęp
Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-
mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.
Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-
fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z póz
n. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:
 & Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy
przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
 prowadzenie badań i analiz rynku pracy,
 ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
 koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji&  .
W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji
zawodowych o randze krajowej zajmuje siÄ™ Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.
Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-
dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl.
Opis standardu zawiera następujące elementy:
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).
2. Syntetyczny opis zawodu.
3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.
4. Wykaz zadań zawodowych.
5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.
6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porzÄ…dkowane do:
 pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,
 grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.
W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie sÄ… obli-
gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonujÄ… na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji
4
osób poszukujących pracy, oceny  luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.
Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacjÄ…
Standard
Słownik pojęć
kwalifikacji
Podstawy prawne wykonywania zawodu
dla zawodu 1
Syntetyczny opis zawodu
Stanowiska pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:
Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2
KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
POZIOM 1
I SPECJALNOÅšCI
ponadzawodowe
Standard
kwalifikacji
ogólnozawodowe  umiejętności
dla zawodu 3
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
Standard
specjalistyczne
kwalifikacji
dla zawodu 4
POZIOM 2
ponadzawodowe
kolejne zawody ....
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
(itd. ...)
POZIOM 5
ponadzawodowe
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
5
* * *
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizÄ™ za-
wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3& ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3& ). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.
W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na
zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.
Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
UMIEJ
TNOÅšCI  WIADOMOÅšCI
 CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Rys. 2. Etapy analizy zawodu
Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały
do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.
Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-
ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji
6
zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu sÄ… charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.
W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-
ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)
BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Kwalifikacje ponadzawodowe
Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)
Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych
Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom
prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonujÄ…ca pracÄ™ ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
7
Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-
powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-
konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.
Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu
różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te majÄ… charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagajÄ…
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.
Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-
mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.
8
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu1
- Ustawa Prawo Budowlane z 7 lipca 1994 r. (t.j. Dz. U. z 1994 r. Nr 89,
poz. 414 z póz
n. zm.).
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urzą-
dzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U.
z 15 paz
dziernika 2001 r. Nr 118, poz. 1263).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych
(Dz. U. Nr 47, poz. 401).
2. Syntetyczny opis zawodu
Operator maszyn do robót ziemnych jest najczęściej zatrudniony w przedsię-
biorstwach budowlanych, drogowych, wydobywczych (żwirownie, piaskownie,
kamieniołomy).
Operator zapoznaje siÄ™ z zadaniami zleconymi do wykonania oraz sposobem
i technologiÄ… ich realizacji i przygotowuje maszynÄ™ zgodnie z zaleceniami produ-
centa. Wykonuje prace ziemne, śledzi wskazania przyrządów kontrolnych oraz
reaguje na dostrzeżone nieprawidłowości. Praca operatora maszyn do robót ziem-
nych jest wykonywana pod nadzorem brygadzisty, mistrza lub kierownika budowy,
który przydziela operatorowi zakres zadań (robót) do wykonania.
Wykonuje roboty ziemne sprawnie, z wymaganą dokładnością i koncentracją,
obserwując jednocześnie otoczenie w celu wyeliminowania sytuacji niebezpiecz-
nych.
Zawód operatora wymaga stałego pogłębiania wiadomości z zakresu kon-
strukcji maszyn do robót ziemnych i ich eksploatacji, obejmującej między innymi
diagnozowanie i usuwanie drobnych usterek.
Od operatora maszyn do robót ziemnych wymagany jest dobry stan zdrowia,
duża sprawność fizyczna i manualna. Operator musi mieć również świadomość, że
kieruje urządzeniem, którego masa może mieścić się w przedziale od kilku do kil-
kudziesięciu ton i każda kolizja może mieć bardzo poważne skutki dla niego, jak
również dla otoczenia. Dlatego też stała koncentracja, podzielność uwagi i refleks
są w jego pracy niezbędne. Ponadto operator też musi być osobą zdyscyplinowaną
i dokładną.
Operator maszyn do robót ziemnych pracuje na wolnym powietrzu w pozycji
siedzącej w kabinie maszyny. Temperatura otoczenia ma duży wpływ na warunki
pracy. Niskie temperatury sÄ… niwelowane systemami ogrzewania kabin. Wysokie
temperatury w okresie letnim są dla operatora bardzo uciążliwe. Tylko nieliczne
maszyny najnowszych konstrukcji są wyposażone w systemy klimatyzacji. Opera-
tor na swoim stanowisku jest często narażony na zwiększony poziom hałasu i zapy-
1
Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.
9
lenie powietrza. Praca ma cechy monotonności, wynikające z powtarzalności ru-
chów dz
wigniami sterujÄ…cymi maszynÄ….
W zawodzie operatora maszyn do robót ziemnych możemy wyodrębnić sta-
nowiska związane z obsługą poszczególnych typów maszyn takich, jak koparki
jednonaczyniowe oraz wielonaczyniowe, koparki drenarskie, koparkospycharki
i koparkoładowarki, koparki wielonaczyniowe łańcuchowe, maszyny do czyszcze-
nia rowów melioracyjnych, spycharki, zgarniarki, równiarki, ładowarki, walce,
zagęszczarki i ubijaki. Każda z tych maszyn wymaga operatora przeszkolonego dla
danego typu maszyny, ponieważ różnią się one konstrukcją oraz wielkością w ra-
mach tego samego typu.
3. Stanowiska pracy
Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych
Poziom
kwalifikacji Typowe stanowiska pracy UWAGI
zawodowych
*)
1
 Operator koparki jednonaczyniowej.
 Operator koparkospycharki i koparkoładowarki.
 Operator koparki wielonaczyniowej.
 Operator koparki drenarskiej.
 Operator koparki wielonaczyniowej łańcuchowej.
 Operator maszyny do czyszczenia i renowacji
2 rowów melioracyjnych.
 Operator spycharki.
 Operator zgarniarki.
 Operator równiarki.
 Operator Å‚adowarki jednonaczyniowej.
 Operator walca do stabilizacji gruntu.
 Operator zagęszczarki i ubijaka wibracyjnego.
*)
3
*)
4
*)
5
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
4. Zadania zawodowe
Z-1. Przygotowywanie maszyny z osprzętem do wykonywania prac.
Z-2. Przygotowywanie obszaru prac i frontu robót zgodnie z zasadami i przepi-
sami bhp, ergonomii, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.
Z-3. Zapoznawanie się z obmiarem prac, wskazówkami geodezyjnymi, sporzą-
dzanie dziennego raportu prac.
10
Z-4. Wykonywanie rowów drenarskich z zachowaniem spadku dna z wykorzy-
staniem koparek drenarskich, koparek wielonaczyniowych oraz koparek
wielonaczyniowych łańcuchowych.
Z-5. Odspajanie mas ziemnych za pomocÄ… koparek jednonaczyniowych, koparko-
spycharek, koparkoładowarek oraz odspajanie i przemieszczanie mas ziem-
nych za pomocą zgarniarek, spycharek, równiarek, ładowarek jednonaczy-
niowych.
Z-6. Formowanie nasypów i zagęszczanie mas ziemnych za pomocą maszyn za-
gęszczających: walców statycznych, wibracyjnych, zagęszczarek i ubijaków.
Z-7. Wykonywanie orki i wysiewów przy rekultywacji nieużytków z wykorzy-
staniem ciągników z osprzętem.
Z-8. Obsługa techniczna, montowanie i demontowanie osprzętów roboczych ma-
szyn.
Z-9. Współpraca z osobami nadzorującymi prace.
Z-10. Sprawdzanie jakości wykonywania własnej pracy po kolejnych etapach oraz
efektów końcowych.
5. Składowe kwalifikacji zawodowych
K-1. Wykonywanie czynności towarzyszących przygotowaniu maszyny i osprzę-
tu do wykonania robót, zapoznanie się z wytycznymi nadzoru co do wyma-
gań i zakresu zadań do wykonania.
K-2. Obsługa maszyny, wykonywanie robót ziemnych, kontrola wykonywanej
pracy.
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi
kwalifikacji zawodowych
Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych
Składowe kwalifikacji zawodowych
Zadania zawodowe
K-1 K-2
Z-1 X
Z-2 X
Z-3 X
Z-4 X X
Z-5 X X
Z-6 X
Z-7 X
Z-8 X
Z-9 X
Z-10 X
11
7. Kwalifikacje ponadzawodowe
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji
Poziom
kwalifikacji
Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
UMIEJ
TNOÅšCI
1 *)
 Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciw-
pożarowej i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.
 Komunikuje się bezpośrednio z przełożonymi i współpracownikami.
 Posługuje się dokumentacją techniczną, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami.
 Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
2
 Zachowuje Å‚ad i porzÄ…dek na stanowisku pracy.
 Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
 Przestrzega zasad współżycia społecznego.
 Przestrzega zasad etyki zawodowej.
 Dokonuje samodzielnie oceny swojej pracy.
3 *)
4 *)
5 *)
WIADOMOÅšCI
1 *)
 Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowe i ochro-
ny środowiska naturalnego na stanowisku operatora.
 Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
 Podstawowe wiadomości w zakresie stawianych wymagań.
 Podstawowe wiadomości z zakresu budowy maszyn i technologii prac maszy-
nami budowlanymi.
2
 Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
 Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące sprzętu.
 Umiejętność korzystania z informacji  samokształcenie.
 Zasady współżycia społecznego.
 Zasady etyki zawodowej.
 Zasady organizacji stanowisk pracy.
3 *)
4 *)
5 *)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1 *)
- Ostrość wzroku.
- Ostrość słuchu.
- Uzdolnienia techniczne.
2
- Wyobraz
nia przestrzenna.
- Odpowiedzialność.
- Samokontrola.
3 *)
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,
podstawowych i specjalistycznych dla zawodu
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
POZIOM 1
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 2
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Organizuje stanowisko pracy do robót ziemnych zgodnie z wymaganiami bhp,
ppoż i ochrony środowiska.
 Dobiera osprzęt do wykonania określonych robót.
 Czyta dokumentację techniczną maszyn do robót ziemnych.
 Wykonuje codzienną obsługę techniczną powierzonej maszyny.
 Rozpoznaje podstawowe nieprawidłowości w pracy maszyny i je usuwa.
 Odczytuje oznakowania geodezyjne wykonane przez geodetów i kierownika
budowy.
 Rozpoznaje rodzaje gruntów.
 Stosuje się do zaleceń przekazanych przez geodetów.
 Zna wymogi techniczne wykonywania robót ziemnych i skutki ich nieprze-
strzegania.
 Współpracuje z osobą nadzorującą roboty ziemne i służbami bhp.
 Stosuje się do poleceń nadzoru technicznego i służb bhp.
Wiadomości
 Zasady wykonywania robót ziemnych maszynami i przepisy bhp.
 Budowa i zastosowanie różnego rodzaju osprzętów dla maszyn do robót ziem-
nych.
 Zasady organizacji stanowiska pracy dla różnego rodzaju maszyn do robót
ziemnych.
 Dokumentacja techniczna maszyn.
 Zasady obsługi technicznej maszyn do robót ziemnych.
13
 Sposoby oznaczania punktów niwelacyjnych w terenie.
 Rodzaje gruntów i ich własności fizyczne.
 Prawo pracy i przepisy bhp w zakresie dopuszczalnego czasu pracy.
 Organizacja przedsiębiorstwa.
 Podstawowe zagadnienia prawa pracy.
 Warunki techniczne odbioru robót.
Cechy psychofizyczne
 Refleks.
 Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
 Sprawność manualna.
 Odporność na warunki pogodowe.
 Systematyczność.
 Dokładność.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
 Odczytuje oznaczenia geodezyjne w zakresie parametrów rowu drenarskiego
oraz ukształtowania terenu (K-1).
 Wykonuje prace z użyciem różnych typów maszyn drenarskich: koparek wie-
lonaczyniowych oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych (K-2).
 Pracuje na różnych typach maszyn zagęszczających w zależności od etapu prac
(K-2).
 Współdziała z innymi maszynami pracującymi na danym odcinku robót (K-2).
 Prawidłowo i bezpiecznie transportuje maszynę na miejsce pracy (K-2).
 Ustawia parametry pracy osprzętu roboczego maszyn do robót drenarskich:
koparek wielonaczyniowych oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych
(K-1).
 Ustawia parametry pracy osprzętu zgarniarek, spycharek, równiarek, ładowa-
rek jednonaczyniowych, koparkoładowarek (K-1).
 Ekonomicznie wykorzystuje możliwości zgarniarek, spycharek, koparek, ko-
parkoładowarek, równiarek, ładowarek jednonaczyniowych (K-2).
 Ustawia parametry pracy maszyn zagęszczających: walców statycznych, wi-
bracyjnych, zagęszczarek i ubijaków oraz sprawnie i bezpiecznie je obsługuje
(K-1).
 Formuje nasyp i zagęszcza masę ziemną za pomocą maszyn zagęszczających
(K-2).
 Wykonuje orkę i wysiewa rośliny umacniające (K-2).
 Przeprowadza montaż i demontaż różnego typu osprzętów obsługiwanej ma-
szyny (K-1).
 Oblicza wydajność maszyny i sporządza dzienny raport pracy (K-2).
14
 Obmierza robotę ziemną po zakończeniu dniówki roboczej (K-2).
 Rozlicza dzienne zużycie paliwa i innych materiałów eksploatacyjnych (K-2).
 Rozlicza czas pracy własny i maszyny (K-2).
 Ocenia jakość wykonanych przez siebie robót ziemnych, etapowo i po ich za-
kończeniu (K-2).
Wiadomości
 Zasady działania i obsługi maszyn drenarskich, koparek wielonaczyniowych
oraz koparek wielonaczyniowych łańcuchowych (K-1).
 Zasady kształtowania rowów drenarskich z zachowaniem spadków podłużnych
(K-1).
 Technologia pracy poszczególnymi maszynami drenarskimi, koparkami wielo-
naczyniowymi oraz koparkami wielonaczyniowymi łańcuchowymi (K-1).
 Podstawowe sposoby pomiarów rowu drenarskiego (K-2).
 Technologia prowadzenia prac zgarniarkami, spycharkami, równiarkami, ko-
parkami, ładowarkami i koparkoładowarkami (K-2).
 Zasady działania i budowa zgarniarek, spycharek, równiarek, koparek, ładowa-
rek i koparkoładowarek (K-1).
 Zasady działania i budowy maszyn zagęszczających: walców statycznych,
wibracyjnych, zagęszczarek i ubijaków (K-1).
 Technologia pracy walcami statycznymi, wibracyjnymi, zagęszczarkami i ubi-
jakami (K-2).
 Technologia pracy ciągnikami gąsienicowymi i kołowymi (K-2).
 Materiały do rekultywacji oraz osprzęt konieczny na różnych etapach prac (K-1).
 Budowa, zasady działania, przeznaczenie osprzętów maszyn do robót ziem-
nych (K-1).
 Odzież ochronna i środki ochrony indywidualnej wymagane przy wykonywa-
niu robót ziemnych (K-1).
 Aparat matematyczny dla wykonania podstawowych obliczeń objętości robót
(K-2).
 Podstawowe normy zużycia paliwa i innych materiałów eksploatacyjnych (K-2).
Cechy psychofizyczne
 Sprawność fizyczna (K-2).
 Widzenie o zmroku (K-2).
 Podzielność uwagi (K-2).
 Koncentracja uwagi (K-2).
 Zdolność do pracy w warunkach monotonnych (K-2).
 A
atwość podporządkowania się (K-2).
15
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 3
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 4
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 5
 Nie zidentyfikowano.
16