Centralna Komisja Egzaminacyjna w Warszawie
EGZAMIN MATURALNY 2010
J
ZYK BIAA
ORUSKI
POZIOM PODSTAWOWY
Klucz punktowania odpowiedzi
MAJ 2010
2 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Klucz punktowania odpowiedzi  poziom podstawowy
CZ
ŚĆ I  rozumienie pisanego tekstu
0;O=FV= :C4>2VG #2>47V=K ^ =>2CN ;VB0@0BC@=CN AVBC0FKN
Maks. Pkt.
Nr Odpowiedzi liczba czÄ…st- Uwagi
pkt. kowe
1. 1. 04<0^;5==5 04 <V<5AVAC (V=BM@?@MB0FKV 0 2 1 1 punkt za
@M0;L=0AFV) podanie
2. AB20@M==5 =>2Kx D>@<0^ dwóch cech
3. 04;NAB@020==5 B03>, HB> =5 VA=C5 ^ ?@K@>475
4. =091>;LH :0=FM?BC0;L=0O 7 O20
2. 0 2 1 1 punkt za
·ð 2CA=K  25@10;L=K
podanie
·ð @07475; BM>@KV ;VB0@0BC@K  ?0MBK:0
dwóch słów
·ð 0A=>20 BM>@KV  ?@K=FK?
3. # B2>@0x MABMBKG=0-0=0;VBKG=09 ?;K=V A?0;CG0;VAO 1
@>7=KO M;5<5=BK ?0?O@M4=Vx ;VB0@0BC@=Kx
(:C;LBC@=Kx) BM=4M=FK9.
4. ^B0@ 4C<05, HB> <>6=0 3020@KFL B>;L:V ?@0 0 2 1 1 punkt za
041VB0: <04M@=02Kx BM=4M=FK9 C BK< G0A5, 1> ^ pełne
15;0@CA:09 ;VB0@0BC@K =5 1K;> OHGM AB0;09 określenie
B@04KFKV, 0A=>2K, O:CN <>6=0 1 ?5@01C4>^20FL, poglÄ…du, bez
7<04M@=V7020FL. 4:;V:05FF0 40 0340=>2VG0 V wyjaśnienia
C?0;K.
5. $0@<020==5 =0FKV. 1
6. !20@M==5 FV D0@<020==5 =0FKV 7 O^;O5FF0 ?0 1
ACB=0AFV <04M@=>2K< ?@05:B0<.
7. 1. A025F:VO ?VAL<5==V:V 0 2 1 1 punkt za
2. ?VAL<5==V:V-M<V3@0=BK wskazanie
3. ?VAL<5==V:V 0x>4=O9 5;0@CAV dwóch grup
8.  (B> 4725 :@>?;V 204K  ?>^=0AFN ?04>1=KO. 0 2 1 1 punkt za
identyfikacjÄ™
wyrażenia
9. Np.: 5;0@CA:0O ;VB0@0BC@0 @072V20;0AO ^;0A=K< 0 2 1 1 punkt za
H;OE0< (0^B0@ =07K205 O3>  BM<?0@0;L=0 V=HK< zwrócenie
G0A0< ), 3MB0 7=0GKFL, =5 ?@KACB=VG0;0 ^ uwagi na
70E>4=55^@0?59A:Vx ?;K=Ox, ?0 ACB=0AFV 0<0;L CAO specyfikÄ™
?@K ?0:075 =0FKO=0;L=09 BM<0BK:V literatury
2K:0@KAB>^20;0 A0F@M0;VABKG=K <5B04. białoruskiej,
1 punkt za
wyjaśnienie
specyfiki
10. /=K 1K;V 72O70=KO 7 V4M0;>3VO9 :0<C=V7<C V 1
^2O475==5< A0F@M0;V7<C O: 047V=030 B2>@G030
<5B04C.
11. "0<C, HB> B2>@G0AFL 3MBKx ?VAL<5==V:0^ ?>^=0AFN 0 2 1 1 punkt za
AC?040;0 7 03C;L=05^@0?59A:V<V BM=4M=FKO<V identyfikacjÄ™
(K:020  7 M:7VABM=FKO;V7<0<, 0 '>@=030  7 tendencji w
M:7VABM=FKO;V7<0< V 01AC@40<), :0;V B2>@G0AFL twórczości
0AB0B=Vx 0<0;L CAVE ?VAL<5==V:0^ 1K;0 ^25AL G0A Bykowa lub
040@20=09 04 3MBKE BM=4M=FK9. Czornaha
Egzamin maturalny z języka białoruskiego 3
Klucz punktowania odpowiedzi  poziom podstawowy
12. 5;0@CA:0O ;VB0@0BC@0 60-80-x 304>^ %% AB., 0 2 1 1 punkt za
70<:=Q=0O B>;L:V =0 <5B0475 A0F@M0;V7<C, wskazanie roli
?0B@01020;0 ^6> <04M@=V70FKV, =59:Vx 7<5=0^, 0;5 systemu
?0;VBKG=0O AVABM<0 V @M?@MAVV =5 40720;O;V =0 3MB0.
13. a) 1
Suma punktów 21
CZ
ŚĆ II  pisanie własnego tekstu
Temat 1: Białoruska mentalność na podstawie analizy i interpretacji wiersza Uładzimira
Karatkiewicza Na Białorusi mieszka Bóg (Na Biełarusi Boh żywie). Zwróć
uwagÄ™ na artystyczne sposoby jej ukazania w utworze.
Punktacja
Kryteria
22
1. 1 UÅ‚adzimir Karatkiewicz  XX-w poeta i pisarz historyczny, 0 2
RozwiniÄ™ oddany idei patriotycznej.
cie 2 Rozpoznanie tematyki wiersza  opis mentalności białoruskiej, 0 2
tematu przywiÄ…zanie do narodu, patriotyzm.
3 Charakterystyka bohatera (Białorusini) 0 8
 ludowa proweniencja
 religijność
 wierność przyjaciołom
 kobiece piękno
 zachwyt nad pięknem przyrody
 gościnność i otwartość
 przywiÄ…zanie do historii
 patriotyzm
 poczucie własnej godności / honor
 w pierwszej części podmiot liryczny przedstawia naród, w
drugiej się z nim identyfikuje  ukazanie więzi między
podmiotem lirycznym a narodem.
4 Rozpoznanie i interpretacja środków artystycznych 0 6
 cytaty (wprowadzenie zewnętrznej perspektywy rozważań)
 wyliczenia, powtórzenia
 opisy przyrody
 metafory  np. 3MBK :@09  B2>9 4>< V A01>@  połączenie
motywu przywiÄ…zania do ziemi ojczystej z problematykÄ…
religijną, symboliczne ukazanie specyfiki białoruskiej
mentalności; metafora, w której centrum znajduje się piorun -
kluczowa dla interpretacji  wyjaśnia białoruską spolegliwość
 epitety (wzbogacenie języka utworu, kształtowanie nastroju
wiersza)
 elementy języka potocznego (opis realistyczny).
4 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Klucz punktowania odpowiedzi  poziom podstawowy
5 Wniosek:
0 4
·ð peÅ‚ny: ukazanie zróżnicowanej mentalnoÅ›ci BiaÅ‚orusinów:
od liryczności, poprzez siłę honoru, do prostoty.
·ð częściowy: mentalność BiaÅ‚orusinów jest niejednoznaczna,
2
wbrew stereotypowym opiniom.
·ð próba podsumowania: autor ukazuje mentalność
Białorusinów.
1
Język i kompozycja 27
2. Poprawna i nieschematyczna składnia i poprawna fleksja. 9
Składnia Poprawna składnia i fleksja. 7
i fleksja
Na ogół poprawna składnia i fleksja. 5
Mimo błędów składnia i fleksja niezakłócająca 3
komunikatywności języka.
3. Bogate i zróżnicowane słownictwo i poprawna frazeologia, 10
Słownictwo, swobodny i żywy styl.
frazeologia, Na ogół wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia, 7
styl komunikatywny styl.
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny styl. 4
4. Na ogół bezbłędna ortografia i interpunkcja. 4
Ortografia, Nieliczne błędy ortograficzne drugiego stopnia i błędy 2
interpunkcja interpunkcyjne również drugiego stopnia.
Błędy ortograficzne z przewagą drugorzędnych i liczne 1
interpunkcyjne z przewagą drugorzędnych.
5. Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna. 4
Kompozycja Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych 2
części.
Wskazująca na próby porządkowania myśli, na ogół spójna. 1
Temat 2: Na podstawie analizy fragmentów powieści Iwana Mieleża Ludzie na bagnach
(Ludzi na bałocie) napisz, czym dla prostego człowieka jest wolność.
Punktacja
Kryteria
22
1. 1 Rozpoznanie i charakterystyka tekstu 0 2
Rozwinię  fragment Paleskaj chroniki Iwana Mieleża, powieści o
cie życiu prostych ludzi, żyjących na Polesiu
tematu  przedstawienie problemów narodowych na tle
indywidualnych przeżyć i emocji (przede wszystkim miłość
Wasila i Hanny).
2 Określenie sytuacji bohatera 0 2
 areszt bohatera i jego uwolnienie
 prezentacja wewnętrznych przeżyć bohatera.
3 Charakterystyka głównego bohatera 0 12
Egzamin maturalny z języka białoruskiego 5
Klucz punktowania odpowiedzi  poziom podstawowy
 prosty chłopak, pracowity, odpowiedzialny, pełniący w
domu obowiązki głównego gospodarza, nieznoszący
stagnacji
 zakochany w Hannie, nieanalizujący swoich przeżyć i
emocji, przyjmujący sytuację, w której się znalazł bez
większego buntu
 postępujący zgodnie z własnymi uczuciami.
Opis uczuć towarzyszących zniewoleniu
 poczucie bezsilności
 tęsknota za pracą
 tęsknota za domem (myślenie nawet o najdrobniejszych
szczegółach, dotyczących życia codziennego)
 tęsknota za matką
 miłość do Hanny  zaborcza, połączona z poczuciem
bezsilności.
Opis uczuć po uwolnieniu
 poczucie lekkości
 ulga
 radość
 przeświadczenie o całkowitej wolności wyboru i
możliwości decydowania o nim
 miłość do Hanny  entuzjastyczna, niecierpliwa, pełna
optymizmu.
4 Ukazanie motywu wolności  wolność wewnętrzna i 0 2
zewnętrzna
 areszt i uwolnienie
 wolność myśli i brak możliwości działania.
5 Wniosek
0 4
·ð peÅ‚ny: zniewolenie rodzi poczucie bezsilnoÅ›ci, a
człowiek przestaje czuć się potrzebny; przywiązanie
prostego człowieka do pracy powoduje, że znajdując się
w areszcie przestaje mieć poczucie własnej wartości.
2
·ð częściowy: zniewolenie jest sytuacjÄ… nienaturalnÄ… i
budzÄ…cÄ… negatywne emocje.
1
·ð próba podsumowania: ukazanie motywu wolnoÅ›ci.
Język i kompozycja 27
2. Poprawna i nieschematyczna składnia i poprawna fleksja. 9
Składnia Poprawna składnia i fleksja. 7
i fleksja
Na ogół poprawna składnia i fleksja. 5
Mimo błędów składnia i fleksja niezakłócająca komunikatywności 3
języka.
3. Bogate i zróżnicowane słownictwo i poprawna frazeologia, 10
Słownictwo, swobodny i żywy styl.
frazeologia, Na ogół wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia, 7
styl komunikatywny styl.
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny styl. 4
4. Na ogół bezbłędna ortografia i interpunkcja. 4
Ortografia, Nieliczne błędy ortograficzne drugiego stopnia i błędy 2
interpunkcja interpunkcyjne również drugiego stopnia.
6 Egzamin maturalny z języka białoruskiego
Klucz punktowania odpowiedzi  poziom podstawowy
Błędy ortograficzne z przewagą drugorzędnych i liczne 1
interpunkcyjne z przewagą drugorzędnych.
5. Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna. 4
Kompozycja Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych części. 2
Wskazująca na próby porządkowania myśli, na ogół spójna. 1