Dwudziesto073aangelsa

Temat: Obraz rzeczywistości międzywojennej w "Granicy" Zofii Nałkowskiej.

1) Bogate ziemiaństwo : rodzina Tczewskich
Byli właścicielami Konzebna, Popłoszna, Gwareckiego Folwarsku, Boleborzy, lasów
Dranickich. W tych majątkach tyły tartaki, młyny, gorzelnie i wystarczało im to
na wystawne życie. Było to życie pasożytnicze, jałowe. Oprócz jedzenia, rozrywek
i filantropii niczym się nie zajmują. Spacery, podróże, gry w karty, jazdy
dorożką, to to na czym spędzają dzień. "Sama fikcja, sama najistotniejsza
zbędność, puch i piana, obłoki ponad życiem, mgła powiewa ponad rzeczywistością,
nic." Podobnie jak w Nawłoci panował w Chążebnej kult jedzenia. Charakteryzuje
to Nałkowska oczyma Bogutowej. Ludzi tych charakteryzowała powierzchowność
związków emocjonalnych i podporządkowanie ich określonym konwenansom. Ludzie ci
żyli w ciągłym zakłamaniu moralnym (romansy hrabiego), charakteryzował ich
obłudny klerykalizm (hrabina założyła koło dla pań w którym ksiądz Czerlon miał
wygłosić referat na temat doświadczeń religijnych. Prowadzą działalność
pseudofilantropijną (pozornie angażują się w sprawy społeczne. Okazuje się, że
klasa ta jest podporą władzy). Stojąc na straży własnych interesów uzależniali
od siebie ludzi (np. charakter niby bezpartyjnej gazety "Niwy").
2) Zdeklasowana szlachta
Przedstawicielem jej był Walerian Ziembiewicz. Często powoływał się na swój
rodowód. Posiadał niegdyś dwa majątki, ale je stracił. W rezultacie posada
rządcy w Boleborzy u Tczewskich, nie wypełnia swoich obowiązków, czuje się jakby
był właścicielem. Zamyka się w gabinecie i naprawia różne rzeczy, czym się
bardzo szczyci. Całą majątkowość dworku płaci żona. Chodzi czasami po polach z
nieodłączną strzelbą, aby coś upolować albo zganić kogoś. Uważa (Zenon) swoich
rodziców za zacofanych.
Zdeklasowaną szlachtę charakteryzuje Nałkowska dość ostro. Zwraca uwagę na
bezładny i nieumiejętny sposób gospodarowania Waleriana, brutalność wobec
chłopów, pseudopatriotyzm, konserwatyzm, ciasność horyzontów umysłowych, brak
wykształcenia, całkowite podporządkowanie się bogatemu ziemiaństwu. Grupa ta
praktycznie przestaje się liczyć. Wywodzi się z niej inteligencja (Zenon
Ziembiewicz).
3) Mieszczaństwo
Cecylia Kolichowska miała dwóch mężów - pierwszy Konstanty Wąbrowski, który
wyemigrował, znalazł sobie kobietę i miał z nią córkę. Jej drugi mąż był bardzo
bogaty i do szaleństwa w niej zakochany. Był o nią bardzo zazdrosny, nie
pozwalał jej wychodzić z domu. Po jego śmierci znalazła w skrzynce kwity
wystawione na inne kobiety. Uważa, że w życiu nie doznała niczego dobrego, jest
nieprzystępna, oschła, pogardliwa. Gardzi swoimi biednymi lokatorami, którzy
mieszkają w piwnicach. Sądzi ona, że oni ją wykorzystują.
Są to ludzie o wąskich horyzontach myślowych, egoiści, skupiający uwagę tylko na
sobie. Jej filozofię życiową opisuje jej zagracony salon, uzewnętrznienie jej
żądzy posiadania i gromadzenia majątku. Charakteryzuje ją jednostronne widzenie
świata, brak gustu, malkontentstwo - ciągłe niezadowolenie, małostkowość,
prostactwo, zupełne zobojętnienie na ludzką krzywdę i nędzę (przerobienie piwnic
w kamienicy na mieszkania). Wydaje jej się, że wszyscy ją wykorzystują, nie
docenia poświęcenia Elżbiety, nie potrafi porozumieć się z własnym synem.
Nałkowska scharakteryzowała ja tak, że jej osoba u większości czytelników budzi
niechęć i dezaprobatę.
4) Kapitaliści
Hettner jest właścicielem największej huty w mieście, bezpośrednio nie pojawia
się na łamach powieści. Słyszymy o nim z opowieści różnych ludzi np.
Czechlińskiego, Ziembiewicza. Ze względów ekonomicznych zamyka on hutę, a tym
samym przyczynia się do zwiększenia bezrobocia w mieście. Robi to dla własnych
interesów, nie liczy się z pracownikami. Przeciwny jest angażowaniu się
robotników w sprawy polityczne (zwolnienie Chąśby). Odpowiedzialny jest za
manifestacje robotnicze w mieście, krwawo stłumione przez policję.
5) Biedota
Gołąbscy, wylamowie, Chąśbowie, Posztrascy. Nałkowska w "Granicy" na przykładzie
Gołąbskich pokazuje tragiczną sytuację proletariatu. Nie pracują, żyjąc w
skrajnej nędzy prowadzącej do wyniszczenia i śmierci. Są pogodzeni ze swoją
sytuacją. Nałkowska zwraca uwagę na silne związki emocjonalne w proletariacie.
Społeczeństwo podzielone jest na grupy między którymi istnieją bariery (poziomu
życia, obyczaju, sposobu myślenia). Pozostają one w ostrym konflikcie interesów.
Obraz społeczeństwa jest oskarżeniem systemu politycznego II Rzeczypospolitej.
Podział społeczny trafnie charakteryzują słowa :"Czy to nie szczególne, że
ludzie zdecydowali się żyć na sobie warstwami ? Co dla jednych podłogą, dla
innych staje się sufitem".