10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Ewidencja podwyższenia kapitału zakładowego
w drodze konwersji pożyczki na udziały
Tryb podwyższenia kapitału zakładowego w spółce z o.o. uregulowany jest w art. 255 262 2. PK  podwyższenia kapitału zakładowego  pod datą wpisu
Kodeksu spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.). podwyższenia do rejestru sądowego: 150.000 zł
Ze wskazanych przepisów wynika, że jeżeli podwyższenie kapitału zakładowego  Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne
następuje nie na mocy dotychczasowych postanowień umowy spółki przewidujących wspólników  rozrachunki z tytułu wkładów na kapitał zakładowy),
maksymalną wysokość podwyższenia kapitału zakładowego i termin podwyższenia, może  Ma konto 80  Kapitał zakładowy .
ono nastąpić jedynie przez zmianę umowy spółki (art. 257 ż 1 K.s.h.). Wówczas zmianę
wysokości kapitału zarząd obowiązany jest zgłosić do sądu rejestrowego, dołączając: Księgowania
 uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego,
 oświadczenie o objęciu udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym,
Konto 24  Pozostałe rozra-
 oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na podwyższony kapitał
Konto 24  Pozostałe rozra- chunki (w analityce: Konta
zakładowy zostały w całości wniesione.
chunki (w analityce: Konta imienne wspólników  rozra-
Podwyższenie kapitału zakładowego następuje przez podwyższenie wartości nominalnej
imienne wspólników  rozra- chunki z tytułu wkładów na Konto 75-1  Koszty finan-
udziałów istniejących lub ustanowienie nowych.
chunki z tytułu pożyczki) kapitał zakładowy) sowe
Oświadczenie nowego wspólnika powinno zawierać przystąpienie do spółki oraz objęcie
1b)150.000 145.000 (S.p. 2)150.000 150.000 (1b 1a) 5.000
udziału lub udziałów o oznaczonej wartości nominalnej. Oświadczenie takie wymaga formy
5.000 (1a
aktu notarialnego. Wynika to z art. 259 K.s.h.
150.000 150.000
Zmiana wysokości kapitału zakładowego następuje z chwilą jej wpisania do rejestru
sądowego.
Konto 80  Kapitał zakła-
Uchwałą wspólników o zmianie umowy spółki można podwyższyć kapitał zakładowy
dowy
przeznaczając na ten cel środki z kapitału zapasowego lub kapitałów rezerwowych utwo-
50.000 (S.p.
rzonych z zysku spółki  czyli ze środków własnych spółki.
150.000 (2
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce z o.o. może także nastąpić w drodze
200.000 (S.k.
konwersji wierzytelności na udziały. Polega to na tym, że dotychczasowy wierzyciel
spółki w zamian za swoją wierzytelność obejmuje udziały w tej spółce. Uwaga: Przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów odsetek należnych udzia-
Na dzień zamiany wierzytelności na udziały wierzyciel uzyskuje udziały o wartości łowcom należy uwzględnić art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o pdop (Dz. U. z 2000 r.
odpowiadającej kwocie kapitału wierzytelności (np. z tytułu pożyczki) oraz odsetek na- nr 54, poz. 654 ze zm.). Przepisy te regulują kiedy i w jakim zakresie odsetki od pożyczek
leżnych na dzień konwersji. W tym samym dniu wygasa: udzielonych spółkom kapitałowym przez wspólników tych spółek nie stanowią kosztów
 dług spółki wobec wierzyciela, uzyskania przychodów.
 należność spółki od wspólników z tytułu wkładu na podwyższenie kapitału zakła-
Ewa Gruchot
dowego.
Sposób ujęcia w księgach rachunkowych operacji dotyczących konwersji pożyczki na
udziały uregulowany jest w art. 36 ust. 2c ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76,
Porady eksperta
poz. 694 ze zm.). Przepis ten określa, że kapitały (fundusze) własne powstałe z zamiany
pożyczek na udziały wykazuje się w wartości nominalnej tych pożyczek, po uwzględnieniu
odsetek naliczonych i niezapłaconych do dnia zamiany, które nie będą wypłacone oraz
niezrealizowanych różnic kursowych. W przypadku gdy pożyczki są wyrażone w walucie
Świadczenie urlopowe w księgach rachunkowych
obcej, to na dzień zamiany stosuje się do nich przepisy art. 30 ustawy o rachunkowości. Przy
wycenie wierzytelności wyrażonej w walucie obcej należy uwzględnić różnice kursowe od
Nie tworzymy zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, a zamie-
dnia powstania wierzytelności do dnia jej zamiany na kapitał zakładowy.
rzamy wypłacić pracownikom świadczenia urlopowe. Jak prawidłowo
W ewidencji księgowej zamianę wierzytelności z tytułu pożyczki na udziały w kapitale
rozliczyć pracowników z tego tytułu i ująć wypłatę świadczenia urlopowego
zakładowym spółki z o.o. ujmuje się zapisami:
w ewidencji księgowej?
a) podjęcie przez wspólników uchwały w sprawie konwersji wierzytelności na udziały
 pod datą podjęcia uchwały: Wypłacać świadczenie urlopowe mogą pracodawcy spoza sfery budżetowej, za-
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne udziałowców trudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników
 rozrachunki z tytułu pożyczki), w przeliczeniu na pełne etaty, którzy nie tworzą ZFŚS. Wynika to z art. 3 ust. 3 ustawy
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne udziałowców o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.),
 rozrachunki z tytułu wkładów na kapitał zakładowy), dalej ustawy o zfśs. Jeżeli pracodawca podejmie decyzję o wypłacaniu świadczenia
b) konwersja wierzytelności na udziały  w dacie wpisu podwyższenia kapitału zakła- urlopowego, wówczas zobowiązany jest do jego wypłaty raz w roku każdemu pracow-
dowego do rejestru sądowego: nikowi korzystającemu w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne udziałowców w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.
 rozrachunki z tytułu wkładów na kapitał zakładowy), W księgach rachunkowych wypłacone pracownikom świadczenie urlopowe
 Ma konto 80  Kapitał zakładowy . zalicza się do kosztów działalności operacyjnej jednostki. Naliczone świadczenie
W sytuacji gdy do dnia bilansowego nie nastąpi wpis podwyższenia kapitału zakłado- urlopowe podlega ujęciu w księgach rachunkowych, zapisem:
wego do rejestru sądowego, wniesiony przez udziałowców kapitał podlegać będzie wyka-  Wn konto 40  Koszty według rodzajów (w analityce: Ubezpieczenia społeczne
zaniu w bilansie w pasywach w pozycji A.VI  Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe . i inne świadczenia) lub konto zespołu 5,
 Ma konto 23  Rozrachunki z pracownikami (w analityce: Konto imienne
Przykład pracownika).
Założenia Od wartości przyznanego pracownikowi świadczenia należy pobrać zaliczkę
1. Zobowiązanie spółki z o.o. wobec wspólników z tytułu udzielonej przez wspólników na podatek dochodowy od osób fizycznych. Świadczenia urlopowe nie są wymie-
pożyczki na finansowanie bieżącej działalności spółki wynosi 145.000 zł. W umowie nione w katalogu zwolnień z podatku, dlatego należy je traktować jako przychód
pożyczki strony zastrzegły, że wierzytelności wspólników z tytułu udzielonej spółce pracownika ze stosunku pracy. Potrącenie zaliczki na podatek dochodowy od osób
zwrotnej pożyczki pieniężnej będą mogły zostać zamienione na udziały w kapitale fizycznych księguje się zapisem:
zakładowym spółki  jeżeli wspólnicy podejmą w tej sprawie stosowną uchwałę.  Wn konto 23  Rozrachunki z pracownikami (w analityce: Konto imienne
2. Odsetki naliczone od pożyczki wyniosły 5.000 zł. pracownika),
3. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników spółki z o.o. podjęło uchwałę o podwyż-  Ma konto 22  Rozrachunki publicznoprawne (w analityce: Rozrachunki
szeniu kapitału zakładowego o kwotę 150.000 zł w drodze objęcia 150 udziałów z urzędem skarbowym).
o wartości nominalnej jednego udziału wynoszącej 100 zł przez jej dotychczasowych Natomiast świadczenie urlopowe wypłacane w wysokości nieprzekraczającej kwoty
wspólników. odpisu podstawowego określonej w ustawie o zfśs nie stanowi podstawy wymiaru
4. Zarząd spółki zawarł umowę ze wspólnikami o kompensacie roszczenia spółki wobec składek na ubezpieczenia społeczne. Stanowi o tym art. 3 ust. 6 ustawy o zfśs. Wynika
wspólników z tytułu wkładów na podwyższenie kapitału zakładowego ze zobowiąza- to jednak również z ż 2 ust. 1 pkt 21 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej
niem spółki wobec wspólników z tytułu udzielonej uprzednio spółce pożyczki. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpiecze-
5. Wspólnicy złożyli oświadczenie o objęciu nowych udziałów i zarząd spółki niezwłocz- nia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 1998 r. nr 161, poz. 1106 ze zm.). W konsekwencji
nie zgłosił zmianę umowy spółki do sądu rejestrowego. wypłacone świadczenie urlopowe nie jest również uwzględniane w podstawie ustalania
składki na ubezpieczenie zdrowotne.
Dekretacja Wypłaty świadczenia urlopowego pracodawca powinien dokonać najpóz
niej
1. PK  zamiana pożyczki na udziały: w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego. Mówi o tym
a) naliczenie należnych wspólnikom odsetek na dzień konwersji 5.000 zł art. 3 ust. 5a ustawy o zfśs. Ewidencja wypłaty świadczenia urlopowego w kwocie
 Wn konto 75-1  Koszty finansowe , netto, a więc po pobraniu zaliczki na podatek dochodowy, wygląda następująco:
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne  Wn konto 23  Rozrachunki z pracownikami (w analityce: Konto imienne
udziałowców  rozrachunki z tytułu pożyczki), pracownika),
b) przeksięgowanie zobowiązania z tytułu pożyczki wraz z naliczonymi  Ma konto 10  Kasa lub konto 13-0  Rachunek bieżący .
odsetkami na konto przeznaczone do ewidencji rozrachunków Świadczenia urlopowe wypłacone zgodnie z przepisami o zfśs stanowią koszty
ze wspólnikami z tytułu wkładów na kapitał zakładowy 150.000 zł uzyskania przychodów. Pracodawca może więc wypłacone pracownikom świad-
 Wn konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne czenia urlopowe  do wysokości kwot określonych w przepisach o zfśs  zaliczyć do
wspólników  rozrachunki z tytułu pożyczki), kosztów podatkowych.
 Ma konto 24  Pozostałe rozrachunki (w analityce: Konta imienne
Dorota Przybyszewska
wspólników  rozrachunki z tytułu wkładów na kapitał zakładowy).
Gazeta Podatkowa nr 50 " 23.06.2008 r.