MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Maria Żukowska
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie
zdrowia 322[15].O1.02
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr Bożena Czerniawska
mgr Lilia Kimber-Dziwisz
Opracowanie redakcyjne:
mgr Maria Żukowska
Konsultacja:
mgr inż. Teresa Jaszczyk
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 322[15].O1.02
 Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia , zawartego
w modułowym programie nauczania dla zawodu terapeuta zajęciowy.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zajęć 7
5. Ćwiczenia 11
5.1. y
ródła prawa. Prawa człowieka, prawa dziecka, prawa pacjenta 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. System ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych 16
5.2.1. Ćwiczenia 16
5.3. Charakterystyka rynku usług medycznych i socjalnych 19
5.3.1. Ćwiczenia 19
5.4. Wybrane problemy działalności zawodowej 24
5.4.1.Ćwiczenia 24
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 26
7. Literatura 41
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu
zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie terapeuta zajęciowy.
W poradniku zamieszczono:
- wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed przystąpieniem do realizacji
programu jednostki modułowej,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć i w ramach samokształcenia,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- ewaluację osiągnięć ucznia,
- wykaz literatury.
W rozdziale dotyczącym ewaluacji osiągnięć uczniów podano również:
- propozycje norm wymagań,
- plany testów w formie tabelarycznej z kluczem odpowiedzi,
- instrukcje dla nauczyciela,
- instrukcje dla ucznia,
- zestawy zadań testowych,
- karty odpowiedzi.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze
szczególnym uwzględnieniem metod takich, jak:
- dyskusja dydaktyczna,
- metoda sytuacyjna,
- metoda przypadków,
- metoda projektu,
- wykład,
- warsztaty,
- ćwiczenia.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Ćwiczenia powinny odbywać się w grupie
liczącej do 10 osób. Należy również organizować wycieczki dydaktyczne do sądów i organów
administracji publicznej.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
322[15].O1
Podstawy działalności usługowej
322[15].O1.01
322[15].O1.01
322[15].O1.03
322[15].O1.03
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
Stosowanie przepisów bezpieczeństwa
Nawiązywanie
Nawiązywanie
i higieny pracy, ochrony
i higieny pracy, ochrony
kontaktów społecznych
kontaktów społecznych
przeciwpożarowej, ochrony środowiska
przeciwpożarowej, ochrony środowiska
i udzielanie pierwszej pomocy
i udzielanie pierwszej pomocy
322[15].O1.04
322[15].O1.04 322[15].O1.02
322[15].O1.02
Prowadzenie działań
Prowadzenie działań Stosowanie przepisów
Stosowanie przepisów
profilaktycznych
profilaktycznych prawa i zasad
prawa i zasad
i promocji zdrowia ekonomiki w ochronie
i promocji zdrowia ekonomiki w ochronie
zdrowia
zdrowia
322[15].O1.05
322[15].O1.05
Korzystanie z programów
Korzystanie z programów
komputerowych
komputerowych
wspomagających działania
wspomagających działania
terapeutyczne
terapeutyczne
Schemat układu jednostek modułowych
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- dokładnie i ściśle formułować własne myśli,
- uczestniczyć w dyskusji, prezentacji,
- korzystać z doświadczeń innych,
- korzystać z możliwie różnych z
ródeł informacji,
- korzystać z wiadomości teoretycznych i praktycznych z zakresu nawiązywania
kontaktów społecznych, profilaktyki i promocji zdrowia,
- stosować poznane przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska
i ochrony przeciwpożarowej,
- współpracować w grupie i zespołowo rozwiązywać problemy.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- wyjaśnić znaczenie prawa oraz określić prawną regulację zawodu,
- rozróżnić normy prawne i przepisy prawa,
- zinterpretować przepisy prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego, prawa pracy,
prawa o ubezpieczeniach społecznych,
- posłużyć się ustawą o pomocy społecznej, o ochronie zdrowia psychicznego, rehabilitacji
i zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym,
- zastosować przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,
- wykorzystać przepisy prawa do rozwiązywania problemów pacjenta,
- poinformować pacjenta o podstawach prawnych świadczeń ubezpieczeniowych i pomocy
społecznej,
- zastosować przepisy o prawach człowieka,
- wyjaśnić funkcjonowanie mechanizmu rynkowego we współczesnej gospodarce,
- scharakteryzować system organizacyjny opieki zdrowotnej,
- wskazać z
ródła i sposoby finansowania świadczeń zdrowotnych,
- określić zakres świadczeń w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego,
- wyjaśnić specyfikę rynku świadczeń zdrowotnych,
- wskazać czynniki wpływające na popyt i podaż świadczeń zdrowotnych,
- rozróżnić rodzaje kontraktów na usługi medyczne,
- scharakteryzować koszty wytworzenia świadczeń zdrowotnych,
- zastosować przepisy prawa dotyczące działalności gospodarczej.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Terapeuta zajęciowy 322[15]
Moduł: Podstawy działalności usługowej 322[15].O1.
Jednostka modułowa: Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia 322[15].O1.02
Temat: Prawa człowieka a przymus zastosowany wobec osoby chorej psychicznie.
Cel ogólny: Poznanie okoliczności, form i zasad stosowania przymusu bezpośredniego wobec
osoby chorej psychicznie.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- scharakteryzować zachowania osoby chorej psychicznie, wobec której należy zastosować
przymus bezpośredni
- wskazać okoliczności, dozwolone ustawą, do stosowania przymusu bezpośredniego,
- wskazać formy przymusu,
- napisać algorytm postępowania pracownika, który zastosował przymus bezpośredni
wobec chorego psychicznie,
- dokonać analizy zachowania i ustalić jego zgodność z prawami człowieka.
Metody nauczania uczenia się:
- praca z tekstem,
- dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa,
- zespołowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego,
- Konstytucja RP,
- grafoskop,
- ekran lub sprzęt do prezentacji komputerowej lub tablica bezpyłowa, biała,
- arkusze szarego papieru,
- mazaki,
- prasa medyczna,
- ustawy z zakresu ochrony zdrowia,
- zeszyty,
- długopisy.
Przebieg zajęć:
Faza 1 (czas pracy  20 minut):
1. Uzasadnienie tematu zajęć.
2. Przypomnienie lub wprowadzenie do tematu. Powinno ono dotyczyć:
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
- uszczegółowienia, jakie osoby należą do osób z zaburzeniami psychicznymi,
- najczęstsze zachowania osób z zaburzeniami psychicznymi,
- stosowane formy leczenia.
3. Podział grupy na 2 3 osobowe zespoły.
4. Wybór liderów grup.
5. Przydział zadań grupie (przydział fragmentów ustawy inny dla każdego zespołu).
6. Przypomnienie zasad prowadzenia dyskusji.
Faza 2 (czas pracy zespołowej  45 minut):
1. Zapoznanie się grupy z art. 18, 19 i 20 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
2. Wybranie z fragmentu ustawy (przydzielonego przez nauczyciela) sytuacji i okoliczności
koniecznych do zastosowania przymusu bezpośredniego.
3. Dyskusja w zespołach nad czynnościami i metodami postępowania personelu
medycznego w każdej z tych sytuacji oraz prawami człowieka (w dyskusji uwzględnić
pacjenta i ludzi z jego otoczenia).
4. Uczniowie sporządzają notatki (notują sytuację i okoliczności związane ze stosowaniem
przymusu i wypowiedzi w dyskusji).
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów. Pomaga uporządkować wnioski.
5. Po wykonaniu zadania porządkują notatki i nanoszą je na duży arkusz papieru lub
wpisują na folię. Przygotowują arkusz do prezentacji.
Faza 3 (czas pracy  25 minut)
1. Prezentacja wyników pracy przez lidera zespołu I.
2. Dyskusja nad propozycją zespołu I.
3. Naniesienie poprawek i uzupełnienie zapisu na prezentowanym arkuszu.
4. Wybór ostatecznej wersji.
Czynności 1  4 powtarzamy przy prezentacji następnych zespołów.
5. Nauczyciel ocenia pracę zespołów, aktywność uczniów oraz zachowanie się podczas
pracy.
Praca domowa:
Odpowiedz na pytania:
Co zmieniłbyś w ustawie o ochronie zdrowia psychicznego? Jakie sytuacje zachowań
nietypowych należy, Twoim zdaniem, dopisać do ustawy, a co należy skreślić?
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
na kartce papieru podzielonej na dwie części (część I  wiadomości, część II metoda
prowadzenia zajęć) i przypiętej do tablicy, uczniowie przyklejają samoprzylepne
karteczki z punktacją: 2, 3, 4, 5. Są one oceną sposobu przekazania i poziomu
zrozumienia wiadomości oraz metody prowadzenia zajęć.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
Modułowy program nauczania: Terapeuta zajęciowy 322[15]
Moduł: Podstawy działalności usługowej 322[15].O1.
Jednostka modułowa: Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki
w ochronie zdrowia 322[15].O1.02
Temat: Realizacja praw pacjenta w zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-
-opiekuńczych.
Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności przestrzegania praw pacjenta zakładu opiekuńczo-
-leczniczego i pielęgnacyjno-opiekuńczego przez terapeutę zajęciowego.
(Zajęcia powinno się realizować po przynajmniej kilkugodzinnej obserwacji zachowań
pacjentów i personelu medycznego w tego typu placówce)
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
- odczytać, w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej, prawa pacjenta,
- scharakteryzować każde prawo, przypisując mu czynności, które należy wykonać dla
pacjentów, którzy nie są w stanie samodzielnie funkcjonować, wymagają pielęgnacji
i opieki lekarskiej,
- scharakteryzować prawa pacjentów chorych psychicznie,
- ustalić i zapisać normy postępowania terapeutów, by były w zgodzie z prawami pacjenta.
Metody nauczania uczenia się:
- dyskusja dydaktyczna.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- grupowa,
- zespołowa.
Czas: 2 godziny dydaktyczne.
Środki dydaktyczne:
- ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej,
- ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego,
- folia,
- grafoskop,
- ekran lub tablica bezpyłowa biała,
- arkusze szarego papieru,
- mazaki,
- prasa medyczna,
- ustawy z zakresu ochrony zdrowia,
- zeszyty,
- długopisy.
Przebieg zajęć:
Faza 1 (czas trwania  15 minut):
1. Krótkie określenie problemu. Uzasadnienie tematu zajęć.
2. Podział grupy na 2 3 osobowe zespoły.
3. Wybór liderów zespołów.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
4. Przydział zadań zespołom. Wskazanie z
ródeł informacji.
5. Przypomnienie zasad prowadzenia dyskusji.
Faza 2 (czas pracy zespołowej  45 minut):
1. Zapoznanie się grupy z prawami pacjenta zapisanymi w ustawie o zakładach opieki
zdrowotnej.
Każdemu zespołowi przydzielamy do opracowania 2 prawa (zapisane w ustawie
o zakładach opieki zdrowotnej)
Pacjent ma prawo do:
- świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wiedzy medycznej,
- wyrażania zgody lub odmowy jej udzielania na określone świadczenia,
- uzyskania informacji o swoim stanie zdrowia,
- poszanowania jego intymności i godności,
- umierania w spokoju i godności,
- dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską,
- kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego z osobami z zewnątrz,
- opieki duszpasterskiej.
Ponadto uczniowie powinni uwzględnić prawa pacjentów z upośledzeniem umysłowym
a przebywających w rozpatrywanych zakładach.
2. Dyskusja w zespołach nad czynnościami i metodami postępowania terapeuty
w zakładach opieki długoterminowej, zgodnego prawami pacjenta.
Uczniowie sporządzają notatki (notują spostrzeżenia i wnioski z dyskusji).
Wykorzystują obserwacje poczynione w placówkach opiekuńczo-leczniczych
i pielęgnacyjno-opiekuńczych.
Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów, ukierunkowuje dyskusję.
3. Po wykonaniu zadania porządkują notatki i nanoszą je na duży arkusz papieru lub
wpisują na folię. Przygotowują arkusz do prezentacji.
Faza 3 (czas pracy  25 minut):
1. Prezentacja wyników dyskusji przez lidera zespołu I.
2. Dyskusja nad propozycją zespołu I.
3. Wspólne uzupełnienie arkusza.
4. Czynności 1  3 powtarzamy przy prezentacji następnych zespołów.
5. Nauczyciel ocenia pracę zespołów, aktywność uczniów oraz zachowanie się podczas
pracy.
Praca domowa:
Odpowiedz na pytanie: Jakie zasady postępowania należy, Twoim zdaniem, dopisać (lub
skreślić) jeżeli pacjent przebywa w hospicjum? Wez
pod uwagę stan zdrowia pacjentów i ich
potrzeby.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
liderzy zespołów przekazują nauczycielowi kartki z uwagami zgłoszonymi przez zespół.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. y
ródła prawa. Prawa człowieka, prawa dziecka, prawa
pacjenta
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Dokonaj analizy budowy aktów prawnych (ustawa, rozporządzenie):
 preambuła lub wstęp,
 część normatywna aktu (treść, przepisy uchylone, delegacja na opracowanie przepisu
niższego rangą),
 przepisy końcowe i uchylające,
 treść ostatniego artykułu,
 ilość wprowadzonych poprawek.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z budową znajdujących się w wyposażeniu stanowiska pracy aktów
prawnych zwracając uwagę na problemy zawarte w treści ćwiczenia,
2) wpisać w krótkiej formie uwagi do poszczególnych poleceń,
3) wpisać w krótkiej formie odpowiedzi na pytanie: Czego dotyczą wymienione części aktu
prawnego?,
4) uogólnić treść zapisów i podać wnioski,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) zaznaczyć i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.,
- tekst Konwencji o Prawach Dziecka,
- tekst ustawy np. o zakładach opieki zdrowotnej, o pomocy społecznej, kodeks cywilny,
- tekst dowolnego rozporządzenia ministra,
- kartki papieru,
- zeszyt,
- ołówek, długopis.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Ćwiczenie 2
Na podstawie art. 39, 53, 152 Kodeksu pracy oraz art. 16 i 53 ustawy o ochronie zdrowia
psychicznego określ:
rodzaj norm prawnych,
wskaż hipotezę, dyspozycję i sankcje dla każdej z nich.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią wskazanych przepisów,
2) ustalić treść normy zawartej w tych przepisach,
3) wskazać hipotezę, dyspozycję i sankcje dla każdej normy,
4) określić rodzaj normy według kryteriów zawartych w Poradniku dla ucznia,
5) zaprezentować swoją pracę,
6) dokonać korekty zapisów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- Kodeks pracy,
- ustawa o ochronie zdrowia psychicznego,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 3
Na podstawie Konstytucji RP z 1997 r. dokonaj klasyfikacji praw człowieka i obywatela.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać artykuły (30 86) Konstytucji RP,
2) wypisać numery artykułów wskazanych w ćwiczeniu,
3) wpisać w krótkiej formie prawa do tabeli według załączonego wzoru,
prawa ogólne prawa osobiste prawa polityczne prawa ekonomiczne,
socjalne, kulturalne
Np. Np. Np.
Np. udział
równość wobec wolność sumienia wykonywania zawodu
w referendum
prawa i wyznania i wybór miejsca pracy
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
4) dokonać poprawności zapisu i estetyki ćwiczenia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) wykonać korektę błędów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
- folia, flamastry, grafoskop, ekran lub wyposażenie do prezentacji komputerowej,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 4
Wyszukaj w Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konstytucji RP te artykuły, które
dotyczą praw dzieci niepełnosprawnych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać artykuły Konwencji o Prawach Dziecka oraz Konstytucji RP,
2) wypisać numery artykułów dotyczących praw dzieci niepełnosprawnych,
3) wpisać prawo, używając krótkiej formy zapisu,
4) dokonać poprawnych i estetycznych zapisów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) zaznaczyć i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst Konwencji o Prawach Dziecka,
- tekst Konstytucji RP,
- folia, mazaki, grafoskop, ekran lub sprzęt do prezentacji komputerowej,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 5
Przeanalizuj ustawę o ochronie zdrowia psychicznego z 1994 r. Wypisz artykuły ustawy,
które dotyczą praw pacjenta z zaburzeniami psychicznymi, chorych psychicznie lub
upośledzonych umysłowo. Odpowiedz na pytanie: W jakiej sytuacji może być zastosowane
badanie, leczenie i wypis ze szpitala bez zgody pacjenta?
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać ustawę o ochronie zdrowia psychicznego,
2) wypisać te artykuły ustawy, które dotyczą praw pacjenta,
3) przeanalizować prawa pacjenta i odpowiedzieć na pytanie,
4) dokonać poprawnych i estetycznych zapisów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) zaznaczyć i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego,
- folia, mazaki, grafoskop, ekran lub sprzęt do prezentacji komputerowej,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 6
Określ, na podstawie opisu przypadku, żądania pacjenta. Odszukaj w Kodeksie cywilnym
te artykuły ustawy, które dotyczą tej sytuacji.
Opis przypadku
Pacjentowi w trakcie operacji uszkodzono nerw kręgosłupa. Spowodowało to trwałe
usztywnienie nogi i możliwość poruszania się tylko o kuli. Pacjent przed operacją był
instruktorem nauki tańca. Po operacji nie może wykonywać swojego zawodu. Pacjent chce
wystąpić do sądu o odszkodowanie za wyrządzone szkody.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać z Kodeksu cywilnego księgę trzecią ,,Zobowiązania ,
2) wypisać szkody, które poniósł pacjent z winy lekarzy,
3) wypisać artykuły ustawy, które dotyczą opisanego przypadku,
4) dokonać poprawności zapisu i estetyki ćwiczenia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) wykonać korektę i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- metoda przypadku,
- dyskusja.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny,
- folia, flamastry, grafoskop, ekran lub wyposażenie do prezentacji komputerowej,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
5.2. System ubezpieczeń zdrowotnych i społecznych
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Jesteś pracownikiem wykonującym pracę na własny rachunek. Określ na podstawie
przepisów i informacji uzyskanych w NFZ i ZUS wysokość miesięcznej składki na
ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Jakie czynniki wpływają na zmianę wysokości składki?
Jaka część z tej kwoty zostanie przekazana na I, a jaka na II filar funduszu emerytalnego?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z ustawami: o systemie ubezpieczeń społecznych, o świadczeniach opieki
zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
2) ustalić, co zawierają w swej treści o składkach wymienione ustawy,
3) przyjąć faktyczną podstawę wymiaru składki na podstawie zarobków,
4) odwiedzić ZUS celem pobrania druku ZUS ZUA lub ustalenia najniższej podstawy
wymiaru składek (dane takie uzyskasz w Internecie),
5) wykonać obliczenia, wypełnić druk ZUS ZUA,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) wykonać korektę i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- teksty ustaw: o systemie ubezpieczeń społecznych, o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych, o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych,
- komputer z dostępem do Internetu,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 2
Wykonaj ilościowe zestawienie zasobów zużywanych podczas typowego wykonania
ćwiczeń rehabilitacyjnych z osobą po operacji amputacji kończyny dolnej. Zestawienie
sporządz
według wzoru będącego załącznikiem do rozporządzenia MZiOS z dnia 22 grudnia
1998 r.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z treścią Rozporządzenie MZiOS z dnia 22 grudnia 1998r.,
2) ustalić czas i miejsce prowadzenia rehabilitacji,
3) wypisać wszystkie czynności, materiały i sprzęt medyczny potrzebne do wykonania tej
procedury,
4) zaprezentować swoją pracę.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki
zdrowotnej (Dz. U. Nr 164, poz. 1194),
- arkusze papieru, mazaki,
- arkusze szarego papieru lub folia i rzutnik pisma.
Ćwiczenie 3
Panie Wiśniewska i Wysocka założyły spółkę cywilną w celu zarejestrowania grupowej
praktyki terapeutycznej. Miejscem prowadzenia działalności będzie dzierżawiony
i zaadaptowany na potrzeby zajęć indywidualnych i grupowych lokal. Przygotuj ofertę spółki
do NFZ i do urzędu gminy na wykonywanie usług rehabilitacyjnych
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zapoznać się z Rozporządzeniem MZiOS z dnia 13 lipca 1998 r. w sprawie umowy
o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne,
2) sporządzić wykaz usług rehabilitacyjnych, które mogą wykonywać wymienione osoby
(w wykazie uwzględnić te usługi, które mogą być zakontraktowane w NFZ oraz
oddzielnie dla gminy,
3) przygotować ofertę usług do NFZ,
4) dokonać poprawności zapisu i estetyki ćwiczenia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) wykonać korektę i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- analiza przypadku.
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych,
- tekst Rozporządzenia MZiOS z dnia 13 lipca 1998 r. w sprawie umowy o udzielenie
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
zamówienia na świadczenia zdrowotne,
- tekst Rozporządzenia MZiOS z dnia 2 września 1997 r. w sprawie zakresu i rodzaju
świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych,
- tekst ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z póz
n. zm.),
- kartki papieru, zeszyt, długopis.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.3. Charakterystyka rynku usług medycznych i socjalnych
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zakwalifikuj poniżej wymienione dobra do produkcyjnych bądz
konsumpcyjnych: sok
pomarańczowy, wędliny, notes, podręcznik, komputer, ręcznik, łóżko do masażu, koks
opałowy, altanka, lampka nocna, kosiarka, masaż leczniczy, ścięcie włosów, uszycie futra.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) odszukać w materiałach dydaktycznych wiadomości na temat dóbr i usług,
2) przygotować i wypełnić tabelę,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) wykonać korektę i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- Słownik ekonomiczny lub komputer z dostępem do Internetu,
- folia, flamastry, grafoskop, ekran lub wyposażenie do prezentacji komputerowej,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 2
Przeprowadz
analizę popytu i podaży na usługi terapeutyczne w oparciu o informacje
uzyskane w środowiskowym domu pomocy społecznej, zakładach opiekuńczo-leczniczych,
pielęgnacyjno-opiekuńczych,
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien ustalić etapy i czas
wykonywania zadań oraz mieć wgląd w trakcie realizacji projektu. Należy również zwracać
uwagę na przestrzeganie praw pacjenta.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać rozdział ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania
osób niepełnosprawnych
2) wypisać usługi, które może wykonywać terapeuta zajęciowy,
3) ustalić rodzaj zajęć terapeutycznych prowadzonych z pacjentami,
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
4) uwzględnić w wywiadzie czas oczekiwania pacjenta na terapię,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) opracować wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- metoda projektu,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- informacje o procedurze załatwiania wniosku na leczenie za granicą.
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 3
Przeprowadz
analizę popytu i podaży na usługi terapeutyczne w oparciu o anonimową
ankietę przeprowadzoną na oddziale ortopedycznym, neurologicznym, geriatrycznym
szpitala.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien ustalić etapy i czas
wykonywania zadań oraz mieć wgląd w trakcie realizacji projektu. Należy również zwracać
uwagę na przestrzeganie praw pacjenta.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać rozdział ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudniania
osób niepełnosprawnych,
2) wypisać usługi, które może wykonywać terapeuta zajęciowy,
3) ustalić rodzaj zajęć terapeutycznych prowadzonych z pacjentami,
4) przygotować ankietę oraz pytania do wywiadu w placówkach,
5) uwzględnić w ankiecie korzystanie z zajęć płatnych,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
7) opracować wnioski.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- metoda projektu,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- kartki papieru, zeszyt,
- ołówek, długopis.
Ćwiczenie 4
W oparciu o ustawę o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków
publicznych ustal procedurę załatwienia prośby o skierowanie na leczenie poza granicami
kraju.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać i przeczytać odpowiedni rozdział ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych,
2) wypisać te artykuły ustawy, które dotyczą skierowania na leczenie za granicą,
3) ustalić sposób postępowania, by skierowanie otrzymać,
4) dokonać poprawnych i estetycznych zapisów,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
6) wykonać korektę błędów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
informacje o procedurze załatwiania wniosku na leczenie za granicą.
- kartki papieru,
- zeszyt,
- ołówek.
Ćwiczenie 5
Na podstawie:
- obowiązujących przepisów prawnych,
- przeprowadzonego wywiadu z pracownikiem NFZ,
ustal przedmioty ortopedyczne, które podopieczny może otrzymać bezpłatnie oraz za
częściową odpłatnością. W jakim przypadku może się ubiegać o dofinansowanie z Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych?
Opis przypadku
Pani Malinowska posiada II grupę inwalidzką. Ma kłopoty z samodzielnym poruszaniem się
po mieszkaniu przy pomocy kul łokciowych.. Mieszka w domu z windą. Potrzebny jej jest
balkonik, a zakup wózka znacznie ułatwiłby kontakt z otoczeniem i możliwość odbywania
spacerów.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) na podstawie rozmowy z pracownikiem NFZ wypisać przedmioty ortopedyczne, które
przysługują niesprawnym fizycznie,
2) wypisać zasady odpłatności za wyroby ortopedyczne dla pacjentów z wymienionej grupy,
3) dokonać poprawnych i estetycznych zapisów,
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) wykonać korektę błędów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- wywiad,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- tekst ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z póz
n. zm.),
- flamastry,
- miękka tablica do przypinania lub folia i grafoskop,
- kartki papieru,
- zeszyt,
- długopis.
Ćwiczenie 6
Na podstawie ustawy z dnia 27 września 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych oraz Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie
wykazu chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze względu na te choroby
są przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością:
- wypisz 10 najczęstszych chorób, do których leczenia wypisywane są bezpłatne leki,
- wskaż zasady nabywania leków przez osoby posiadające szczególne uprawnienia:
inwalidzi wojenni, inwalidzi wojskowi, osoby represjonowane, zasłużeni honorowi
dawcy krwi.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać fragmenty ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia,
2) scharakteryzować odpłatność za leki dla wymienionych grup osób uprawnionych oraz
zasady odpłatności,
3) uzupełnić informację o cenach leków w oparciu o załączniki do aktualnego
Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie leków,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) wykonać korektę błędów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Środki dydaktyczne:
- tekst ustawy o z dnia 27 września 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych,
- tekst aktualnego Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wykazu chorób oraz
wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze względu na choroby są przepisywane
bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub za częściową odpłatnością,
- kartki papieru,
- zeszyt,
- ołówek,
- długopis.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
5.4. Wybrane problemy działalności zawodowej
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Określ formy dodatkowego wynagrodzenia i dni wolnych od pracy. Zostałeś zatrudniony
na podstawie umowy o pracę w szpitalu. Pracujesz w godzinach nocnych, w wolne soboty,
niedziele i święta.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać rozdział VI i VII Kodeksu pracy,
2) wynotować uprawnienia przysługujące pracownikom pracującym w porze nocnej,
3) wynotować uprawnienia przysługujące pracownikom pracującym w niedziele i święta,
4) przeczytać rozdział V Kodeksu pracy o pracy w godzinach nadliczbowych,
5) sprawdzić w umowie o pracę dopuszczalną roczną liczbę godzin nadliczbowych i sposób
ich rozliczania,
6) odpowiedzieć na pytania: Jak powinien pracodawca ustalać grafik dyżurów, by prawa
pracownicze były respektowane? Jakie dodatkowe wynagrodzenie wypłaci pracodawca?
7) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
8) wykonać korektę błędów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
 Kodeks pracy,
 umowa o pracę,
 kartka papieru, zeszyt,
 długopis, ołówek.
Ćwiczenie 2
Określ przydziały praw i obowiązków osób zatrudnionych na umowę o pracę w zakładzie
pielęgnacyjno-opiekuńczym.
Pan A jest zatrudniony na stanowisku terapeuty zajęciowego.
Pan B jest zatrudniony na stanowisku dyrektora zakładu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania oraz uwzględnić pracę z pacjentem o różnym rodzaju
niepełnosprawności.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeczytać art. w Kodeksie pracy rozdział II z działu I oraz artykuł: 94, 100, 211, 212
i inne związane ćwiczeniem,
2) wykorzystać zapisy zawarte w ustawach o usługach medycznych i socjalnych
(pacjentami mogą być osoby o różnym rodzaju i stopniu niepełnosprawności),
3) przygotować przydział praw i obowiązków dla pracownika i oddzielnie dla dyrektora,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać korekty zapisów.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- dyskusja dydaktyczna.
Środki dydaktyczne:
- ustawa Kodeks pracy,
- ustawa o zakładach opieki zdrowotnej,
- ustawa o ochronie zdrowia psychicznego,
- ustawa o pomocy społecznej,
- arkusze papieru, długopis, ołówek.
Ćwiczenie 3
Wypisz uprawnienia kobiety w ciąży, zatrudnionej na podstawie umowy o pracę.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres
i sposób wykonania.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać odpowiednie rozdziały Kodeksu pracy i przeczytać prawa kobiety w ciąży,
2) wynotować uprawnienia przysługujące pracownicom w ciąży,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
4) zaznaczyć i poprawić błędy.
Zalecane metody nauczania-uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 Kodeks pracy,
 folia, grafoskop, ekran,
 kartka papieru, zeszyt,
 długopis, ołówek.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Stosowanie przepisów prawa
i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
- zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
- zadania 8, 13, 16, 17 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. c, 4. d, 5. d, 6. d, 7. a, 8. b, 9. c, 10. a, 11. c,
12. c, 13. d, 14. c, 15. d, 16. b, 17. b, 18. c, 19. b, 20. d
Plan testu
Nr Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia Kategoria Poziom Poprawna
zad. ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Wskazać dobra konsumpcyjne A P a
2 Określić, czym jest podaż rynkowa A P b
3 Wskazać podmiot usług medycznych B P c
Wybrać akt prawny nie mający rangi
4 A P d
ustawowej
Określić sytuację, w jakiej można otrzymać
5 B P d
EKUZ
6 Zdefiniować Kartę Praw Pacjenta B P d
7 Wybrać ustawę zawierającą prawa pacjenta A P a
Scharakteryzować płatne szczepienia
8 C PP b
ochronne
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
9 Opisać pojęcie ,,hospicjum domowe B P c
Wymienić założycieli publicznych zakładów
10 B P a
zdrowotnych
Określić grupy osób korzystające z pomocy
11 Funduszu Rehabilitacji Osób B P c
Niepełnosprawnych
Wskazać świadczenia szpitalne
12 przysługujące bezpłatnie każdemu B P a
świadczeniobiorcy
Odróżnić bezpłatne świadczenia pogotowia
13 C PP d
ratunkowego
Określić formę zapisu na badania
14 diagnostyczne w publicznym zakładzie B P c
opieki zdrowotnej
Wskazać odpłatne usługi świadczone przez
15 B P d
zakład opiekuńczo-leczniczy
Zanalizować prawa pacjenta
16 C PP b
przebywającego w szpitalu
Scharakteryzować zadośćuczynienie jako
17 rekompensatę za wyrządzoną szkodę C PP b
niematerialną
Wskazać płatnika składek na ubezpieczenie
18 społeczne osób pobierających zasiłek B P c
macierzyński
Wskazać podstawę ustalającą tryb wyboru
19 instytucji na udzielanie świadczeń B P b
zdrowotnych
20 Określić kapitał spółki jawnej A P d
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
4. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
7. Sprawdz
prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
8. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.
9. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu stosowania przepisów
prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia.
5. Wszystkie zadania są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest
prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową
odpowiedz
znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową),
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia!
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Dobra konsumpcyjne należą do dóbr
a) ekonomicznych.
b) publicznych.
c) wolnych.
d) naturalnych.
2. Podaż rynkowa to
a) wielkość produkcji produktu T oferowana przez pojedynczego producenta.
b) wielkość produkcji produktu T oferowana przez wszystkich producentów w danym
czasie i przy określonej cenie,
c) wielkość zapotrzebowania na produkt T zgłaszana przez wszystkich konsumentów
występujących na rynku.
d) wielkość zapotrzebowania na produkt T, którą nabywcy mogą zakupić za określoną
cenę.
3. Podmiotem rynku usług medycznych jest
a) towarzystwo ubezpieczeniowe.
b) przedsiębiorstwo rynkowe.
c) państwo.
d) banki.
4. Do aktów rangi ustawowej nie należy
a) umowa międzynarodowa ratyfikowana przez Sejm RP.
b) rozporządzenie z mocą ustawy.
c) ustawa.
d) rozporządzenie.
5. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego jest wydawana osobom wyjeżdżającym za
granicę w celach
a) podjęcia stałej pracy zarobkowej.
b) podjęcia pracy sezonowej.
c) leczenia na koszt Ministerstwa Zdrowia.
d) turystycznych.
6. Karta Praw Pacjenta jest
a) konwencją o prawach pacjenta.
b) ustawą sejmową.
c) regulaminem zakładu opieki zdrowotnej.
d) zbiorem praw pacjenta zawartym w kilku ustawach.
7. Karta Praw Pacjenta odwołuje się do następujących przepisów prawnych
a) ustawa z dnia 19 sierpnia 1984 r. o ochronie zdrowia psychicznego.
b) ustawa z dnia 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
c) ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych.
d) Kodeks cywilny.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
8. Szczepienia ochronne nie wchodzące w zakres obowiązkowych szczepień ochronnych są
a) częściowo odpłatne.
b) całkowicie odpłatne.
c) odpłatne całkowicie dla osób nie ubezpieczonych.
d) odpłatne częściowo dla osób nie ubezpieczonych.
9. Hospicjum domowe to
a) wizyta lekarza rodzinnego w domu pacjenta.
b) zakład opieki zdrowotnej prowadzony przez fundację.
c) opieka pielęgnacyjna i usługi medyczne w domu pacjenta.
d) opieka pielęgnacyjna nad obłożnie chorym w domu pacjenta.
10. Publiczny zakład opieki zdrowotnej może być założony przez
a) wojewodę.
b) stowarzyszenie.
c) spółkę nie mającą osobowości prawnej.
d) pracodawcę.
11. Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych udziela pomocy
a) tylko inwalidom wojennym.
b) tylko inwalidom wojskowym.
c) osobom niepełnosprawnym z określoną grupą inwalidztwa.
d) osobom otrzymującym dodatek pielęgnacyjny.
12. Szpital zapewnia pacjentowi
a) środki farmaceutyczne i materiały medyczne bezpłatnie.
b) środki medyczne i materiały medyczne za częściową odpłatnością.
c) środki medyczne i materiały medyczne za odpłatnością.
d) środki medyczne bezpłatnie, materiały medyczne za odpłatnością.
13. Pogotowie ratunkowe udziela świadczeń zdrowotnych bezpłatnie
a) gdy pacjent ma skierowanie do szpitala.
b) gdy wymaga dłuższego leczenia ambulatoryjnego bez wyraz
nej poprawy stanu
zdrowia.
c) w razie nagłego zachorowania, ale nie stwarzającego zagrożenia życia.
d) w razie nagłego zachorowania, stwarzającego zagrożenie życia.
14. Badania diagnostyczne w publicznym zakładzie opieki zdrowotnej wykonywane są
a) na prośbę pacjenta  odpłatnie.
b) na prośbę pacjenta  bezpłatnie.
c) na podstawie skierowania lekarza, dentysty lub osoby uprawnionej  bezpłatnie.
d) na podstawie skierowania lekarza, dentysty lub osoby uprawnionej  odpłatnie.
15. Pacjent za pobyt w zakładzie opiekuńczo-leczniczym ponosi koszty
a) za świadczenia pielęgnacyjno-rehabilitacyjne.
b) za zaopatrzenie w środki farmaceutyczne.
c) Wyżywienie,
d) wyżywienia i zakwaterowania.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
16. W całodziennym lub całodobowym zakładzie opieki zdrowotnej pacjent ma prawo do
a) dodatkowej opieki pielęgnacyjnej na koszt zakładu.
b) dodatkowej opieki pielęgnacyjnej na własny koszt.
c) dodatkowej opieki pielęgnacyjnej częściowo odpłatnej.
d) nie ma prawa do dodatkowej opieki.
17. Za wyrządzoną szkodę niematerialną sąd zasądza
a) odszkodowanie.
b) zadośćuczynienie.
c) rentę czasową.
d) karę pozbawienia wolności.
18. Płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne kobiet pobierających zasiłek
macierzyński jest
a) gmina.
b) Fundusz Świadczeń Gwarantowanych.
c) Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
d) okres urlopu macierzyńskiego jest okresem bezskładkowym.
19. Tryb wyboru instytucji na udzielanie świadczeń zdrowotnych określa
a) ustawa o zamówieniach publicznych.
b) rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie umowy o udzielenie
zamówienia na świadczenia zdrowotne.
c) regulamin opracowany przez wojewodę.
d) regulamin opracowany przez urząd Rady Ministrów.
20. Spółka jawna posiada
a) fundusz założycielski
b) kapitał udziałowy.
c) kapitał akcyjny.
d) kapitał wspólników.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Zakreśl prawidłową odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Stosowanie przepisów prawa
i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których:
zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 16, 19, 20 są z poziomu podstawowego,
zadania 4, 12, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:
- dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
- dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
- dobry  za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
- bardzo dobry  za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. c, 5. a, 6. c, 7. d, 8. d, 9. b, 10. b, 11. b,
12. d, 13. a, 14. c, 15. b, 16. c, 17. b, 18. d, 19. c, 20. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

1 Zidentyfikować cenę równowagi rynkowej A P c
Rozróżnić grupę, do której należą usługi
2 B P c
medyczne
Wskazać założyciela niepublicznego zakładu
3 B P a
opieki zdrowotnej
Scharakteryzować zakład opieki zdrowotnej
4 C PP c
wpisany do rejestru Ministra
Przypisać Karcie Praw Pacjenta odpowiednią
5 A P a
ustawę
6 Wskazać świadczenie płatne przez pacjenta B P c
Wskazać odpłatne usługi świadczone przez
7 B P d
zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy
Wskazać osobę ustalająca kwotę opłaty za pobyt
8 A P d
dziecka w żłobku
Objaśnić okoliczności, w jakich można otrzymać
9 świadczenia medyczne za granicą posiadacz A P b
EKUZ
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
Wymienić koszta leczenia i badań osób
10 skierowanych przez Ministra Zdrowia na B P b
leczenie za granicą
Zidentyfikować świadczenia zdrowotne
11 A P b
gwarantowane
Określić grupę chorób objętych programami
12 C PP d
profilaktycznymi
Określić czasokres zasiłku udzielanego z
13 pomocy społecznej osobie samotnej i B P a
niepełnosprawnej
Wskazać instytucje, która organizuje pomoc
14 B P c
osobom niepełnosprawnym
Wskazać płatnika składek na ubezpieczenie
15 B P b
społeczne za osobę bezrobotną
Określić rodzaj dokumentu prawnego jakim jest
16 B P c
Kodeks pracy
17 Wskazać, która z umów nie jest cywilno-prawna C PP b
Określić najwyższą karę przewidzianą za
18 przewinienia zawodowe dla terapeuty C PP d
zajęciowego
19 Wskazać spółkę kapitałową B P c
Wskazać przepisy prawne, które dotyczą spraw
20 B P b
uchodz
ców
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z kryteriami punktowania
i oceniania. Omów z uczniami zasady wypełniania karty odpowiedzi.
4. Podaj i zapisz na tablicy czas zakończenia pracy ucznia z zestawem zadań.
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań.
7. Sprawdz
prace. Nanieś punkty na kartę odpowiedzi.
8. Wykonaj analizę statystyczną i opisową wyników sprawdzianu oraz analizę logiczną
i statystyczną zestawu zadań.
9. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
10. Opracuj wnioski do dalszej pracy.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań dotyczących podstawowej wiedzy z zakresu stosowania przepisów
prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia.
5. Wszystkie zadania są zadaniami wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedz
jest
prawidłowa.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Zaznacz prawidłową
odpowiedz
znakiem X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedz
zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową).
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
zadania na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. T
9. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.
Powodzenia !
Materiały dla ucznia:
- instrukcja,
- zestaw zadań testowych,
- karta odpowiedzi.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Cena równowagi na produkt X jest
a) ceną ustaloną przez handlowca.
b) najwyższą ceną, którą gotów jest zapłacić nabywca.
c) ceną, ustaloną w punkcie przecięcia się krzywej popytu i krzywej podaży.
d) najniższą ceną, jaką może ustalić wytwórca produktu X.
2. Usługi medyczne należą do grupy usług
a) związanych z kształtowaniem materialnych warunków bytu.
b) związanych z produkcją dóbr materialnych.
c) związanych z kształtowaniem osobowości ludzi.
d) związanych z gospodarstwem domowym.
3. Niepubliczny zakład opieki zdrowotnej może być założony przez
a) spółkę nie mającą osobowości prawnej.
b) Ministra Zdrowia.
c) państwową uczelnię medyczną.
d) wojewodę.
4. W rejestrze zakładów opieki zdrowotnej prowadzonym przez Ministra Zdrowia są
zakłady utworzone przez
a) wojewodę.
b) zagraniczną osobę prawną.
c) państwową uczelnię medyczną.
d) fundację.
5. Karta Praw Pacjenta odwołuje się do następujących przepisów prawnych
a) ustawa z dnia 5 XII 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty.
b) ustawa z dnia 13X 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
c) ustawa z dnia 17 V 1989 r. o izbach lekarskich.
d) ustawa z dnia 8 IX 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.
6. Świadczenie medyczne, które nie jest finansowane przez NFZ to
a) opieka nad kobietą w ciąży.
b) leczenie w domu chorego.
c) operacja zmiany płci.
d) leczenie psychiatryczne.
7. Pacjent przebywający w zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym płaci za
a) opiekę i świadczenia pielęgnacyjno-rehabilitacyjne.
b) zaopatrzenie w środki farmaceutyczne.
c) rehabilitację.
d) wyżywienie i zakwaterowanie.
8. Opłaty za pobyt dziecka w żłobku ustala
a) Minister Zdrowia.
b) kierownik placówki.
c) Gmina.
d) podmiot, który założył żłobek.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
9. Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego upoważnia do
a) leczenia osób pracujących za granicą.
b) świadczeń zdrowotnych w zakładach podstawowej opieki zdrowotnej podczas
pobytu za granicą w celach turystycznych.
c) świadczeń zdrowotnych w zagranicznych prywatnych gabinetach lekarskich.
d) skierowania przez Ministerstwo Zdrowia na badania diagnostyczne.
10. Skierowanie ubezpieczonego przez Ministra Zdrowia na leczenie lub badania za granicę
a) odbywa się na koszt własny pacjenta.
b) wiąże się ze zwrotem kosztów leczenia i transportu z budżetu państwa.
c) wiąże się ze zwrotem kosztów leczenia z budżetu państwa, natomiast transport
pacjenta na koszt własny.
d) powoduje 30% -owy zwrot kosztów leczenia i transportu.
11. Świadczenia gwarantowane to
a) podstawowa opieka zdrowotna.
b) świadczenia zdrowotne finansowane w całości ze środków publicznych.
c) świadczenia zdrowotne rzeczowe.
d) leki, wyroby medyczne, środki pomocnicze.
12. Realizowane w Polsce programy profilaktyczne dotyczą chorób
a) wieku dziecięcego.
b) układu nerwowego.
c) oka.
d) krążenia.
13. Osobie samotnej i niepełnosprawnej posiadającej dochód poniżej kryterium ustalonego
w ustawie o pomocy społecznej przysługuje
a) zasiłek stały.
b) zasiłek okresowy
c) zasiłek celowy.
d) renta socjalna.
14. Zadania z zakresu pomocy osobom niepełnosprawnym należą do zadań
a) urzędu gminy.
b) ZUS.
c) FRON.
d) fundacji.
15. Płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne za osobę bezrobotną jest
a) ZUS.
b) powiatowy urząd pracy.
c) urząd gminy.
d) osoba bezrobotna.
16. Kodeks pracy jest
a) rozporządzeniem Rady Ministrów
b) rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.
c) ustawą sejmową.
d) zbiorem ustaw dotyczącym stosunków pracy.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
17. Do umów cywilnoprawnych nie należy
a) umowa o dzieło.
b) umowa o pracę.
c) umowa agencyjna.
d) umowa o pracę nakładczą.
18. Najwyższą karą za przewinienia zawodowe dla terapeuty zajęciowego jest
a) kara nagany.
b) zakaz pełnienia funkcji kierowniczej przez okres od 1 do 5 lat.
c) zawieszenie wykonywania zawodu na wyznaczony okres.
d) pozbawienie prawa wykonywania zawodu.
19. Spółką kapitałowa jest
a) spółka komandytowa,
b) spółka komandytowo-akcyjna.
c) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
d) spółka partnerska.
20. Do spraw uchodz
ców mają zastosowanie przepisy zawarte w
a) ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
b) o pomocy społecznej.
c) o zakładach opieki zdrowotnej.
d) o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko..........................................................................................
Stosowanie przepisów prawa i zasad ekonomiki w ochronie zdrowia
Zakreśl poprawną odpowiedz
.
Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
Razem:
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
7. LITERATURA
1. Boratyński J., Dudek B., G. Morkis.: Obsługa klienta. Prawo pracy. Higiena pracy.
WSiP, Warszawa 2003
2. Chwierut S., Kulis M., Wójcik D.: Elementy zarządzania finansowego w ochronie
zdrowia. Uniwersyteckie Wydawnictwo Medyczne  Vesalius , Kraków 2000
3. Czyż E.: Dziecko i jego prawa. Konwencja o Prawach Dziecka. Warszawa 1992
4. Getzen T.: Ekonomika zdrowia. PWN, Warszawa 2000
5. Mierzejewska-Majcherek J.: Podstawy ekonomii. Centrum Doradztwa i Informacji.
Difin, Warszawa 2003
6. Nestorowicz M.: Prawo medyczne. TNOiK Dom Organizatora, Toruń 2005
7. Sobiecki R.: red.: Podstawy przedsiębiorczości w pytaniach i odpowiedziach. Centrum
Doradztwa i Informacji. Difin, Warszawa 2003
8. Trocki M.: red: Nowoczesne zarządzanie w opiece zdrowotnej. Instytut
Przedsiębiorczości i Samorządności, Warszawa 2002
9. Żaro Z., Sasin P.: Jak założyć i poprowadzić własną firmę. Skierniewice, Sigma 2005
10. [http://europa.eu.int/comm/employment_social/healthcard/cards_en.htm]
Akty prawne
1. Kodeks cywilny  ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. ( Dz. U. Nr 16, poz. 93, z póz
n. zm.)
2. Kodeks postępowania administracyjnego  ustawa z 14 czerwca 1960r. (Dz. U. z 2000 r.
Nr 98, poz. 1071 z póz
n. zm.).
3. Kodeks pracy  ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r.( tekst jedn. 1998, Dz. U. Nr 21, poz. 94
z póz
n. zmianami)
4. Kodeks rodzinny i opiekuńczy  ustawa z dnia 25 lutego 1964r. (Dz. U. Nr 9, poz.59
z póz
n. zmianami)
5. Kodeks spółek handlowych  ustawa z dnia 15 września 2000 (jedn. Tekst z 2003 Nr 94,
poz. 1037)
6. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 IV 1997r. (Dz.U. Nr 78, poz. 483)
7. Konwencja z 1997r. o prawach człowieka i biomedycynie  Literatura
8. Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych
9. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 XII 2004r. w sprawie kierowania
świadczeniobiorców na leczenie lub badania diagnostyczne poza granicami kraju. (Dz. U.
Nr 274, poz. 2729)
10. Rozporządzenie MZiOS z dnia 26 IX 1990r. w sprawie postępowania w przedmiocie
odpowiedzialności zawodowej lekarzy (Dz. U. Nr 69, poz. 406)
11. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 stycznia 1993r. w sprawie postępowania
w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej pielęgniarek i położnych (Dz. U. Nr 9,
poz. 45)
12. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30 III 2004r. w sprawie szczegółowych
warunków i trybu postępowania w sprawach wydawania zezwoleń i wpisu do rejestru
indywidualnych praktyk, indywidualnych specjalistycznych praktyk i grupowych praktyk
pielęgniarek i położnych oraz danych objętych wpisem do rejestru (Dz. U. Nr 65, poz.
602)
13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 r.
w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki
zdrowotnej (Dz. U. Nr 164, poz. 1194)
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
14. Rozporządzeniem MZiOS z dnia 13 lipca 1998r. w sprawie umowy o udzielenie
zamówienia na świadczenia zdrowotne ( Dz. U. Nr 93, poz. 592).
15. Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską. Traktat o Unii Europejskiej  Urząd
Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa 2005
16. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych, Kancelaria Sejmu, stan prawny na 11 paz
dziernika 2005 r
17. Ustawa z dnia 17 V 1989 r. o izbach lekarskich (Dz. U. Nr 30. poz.158, z póz
n. zm.)
18. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z 19 sierpnia 1994 r. ze zmianami (Dz. U. Nr
11, poz. 535, z póz
n. zm.)
19. Ustawa z dnia 20 sierpnia 1977 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (Dz.U. z 2001 Nr 17,
poz. 209 z póz
n. zm.)
20. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr
191, poz. 1410).
21. Ustawa o pomocy społecznej z 12 marca 2004 r.(Dz. U. Nr 64, poz. 593)
22. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z r. nr 173,
poz. 1807 z póz
n. zm.).
23. Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. Nr 123, poz. 776, z póz
n. zm.).
24. Ustawa z dnia 13 paz
dziernika 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst
jednolity: Obwieszczenie Marszałka Sejmu z 8 stycznia 2007  Dz.U. Nr 11, poz.74)
25. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze
środków publicznych (Dz. U. z 2004r., Nr 210, poz. 2135)
26. Ustawa z dnia 20 grudnia1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników
27. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007r. Nr 14,
poz. 89)
28. Ustawa z dnia 5 XII 1996r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2002r., Nr 21,
poz. 204 z póz
n. zm.)
Internet
- http://europa.eu.int  oficjalne dokumenty, spis instytucji unijnych
- http://www.europa.delpol.pl - Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej (punkt
informacyjny, przetargi, pomoce UE dla Polski, publikacje)
- www.euro-ombudsman.eu.int  Rzecznik Praw Obywatelskich Unii Europejskiej.
- www.echr.coe.int.  Europejski Trybunał Praw Człowieka.
- www.europarl.eu.int/help_en.htm  Parlament Europejski
- www.dzieckoswiadek.fdn.pl  pomoc dzieciom maltretowanym
- www.mf.gov.pl  Ministerstwo Finansów  przepisy prawne
Literatura metodyczna
1. Brejnak A.: Metaplan  skuteczna dyskusja jako efekt aktywnej metody komunikowania
się. Zeszyt Nr 5 ABC Doradcy przedmiotów zawodowych CODN Warszawa 1993
2. Kwiatkowski S. M.: Kształcenie modułowe. Materiały z seminarium ZG ZZDZ 1994
3. Nęcka E.: Twórcze rozwiązywanie problemów. Impuls, Kraków 1994
4. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP. Warszawa 1999
5. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
6. Szlosek F.: Dyskusja wielokrotna. Zeszyt Nr 22 ABC Doradcy przedmiotów
zawodowych. CODN, Warszawa 1994
7. Szlosek F.: Metoda sytuacyjna. Zeszyt Nr 35 ABC Doradcy przedmiotów zawodowych
CODN, Warszawa 1996
_________________________________________________________________________
,,Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41