Swoboda przepływu pracowników.
Art. 48- 51 Traktatu Rzymskiego.
Zgodnie z art. 48 Traktatu Rzymskiego swobodny przepływ pracowników miedzy krajami członkowskimi zostanie wprowadzony wraz z upływem okresu przejściowego. Oznaczało to zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze względu na obywatelstwo w dziedzinie płac i innych warunków zatrudnienia. Obejmuje prawo do przyjmowania pracy konkretnie zaoferowanej, swobodnego poruszania się w tym celu po krajach członkowskich i przebywania na terytorium państwa członkowskiego w celu wykonywania tam zawodu, a po zakończeniu okresu zatrudnienia pozostanie w kraju emigracji.
EUROATOM- łączenie wysiłku nad badaniami jądrowymi, zniesienie ograniczeń przy podejmowaniu pracy wymagającej kwalifikacji w dziedzinie techniki jądrowej.
Dalsze art. Traktatu Rzymskiego (tj. art. 49 i 50) zobowiązywały kraje członkowskie do przesyłania ofert pracy. Art. 51 dotyczył kwestii ubezpieczeń społecznych i dał prawo emigrującym pracownikom do kumulowania wszystkich okresów ustanowionych w poszczególnych krajach w celu wypłaty świadczeń osobom zamieszkałym na terytorium państw członkowskich.
Zarządzenie 38/64- dotyczyło ograniczeń i pobytu dla robotników cudzoziemskich przebywających na terytorium państw członkowskich. Zarządzenie to miało duże znaczenie, bo znosiło stosunek pierwszeństwa osób zamieszkałych na terenie wspólnoty w stosunku do emigrantów spoza wspólnoty, podejmujących pracę. Pełna swoboda emigracji nastąpiła w roku 1968. Emigranci uzyskali prawo do zatrudnienia na 3 miesiące w dowolnym kraju wspólnoty. Uzyskali też prawo do pomocy medycznej przez okres poszukiwania pracy. Po uzyskaniu zatrudnienia automatycznie otrzymywali zezwolenie na 5-cio letni pobyt. W takiej sytuacji emigrant uzyskiwał kartę stałego pobytu. Obywatel danego kraju miał również prawo do zarejestrowania się w urzędzie pracy w każdym kraju oraz uzyskania pomocy na takich samych zasadach jak miejscowi.
Zarządzenie 1251/70- przyznawało emigrantom prawo do pozostawania w kraju po uzyskaniu prawa do renty lub emerytury, pod warunkiem przebywania w danym kraju przez ostatnie 3 lata i przepracowaniu ostatnich 12 miesięcy przed uzyskaniem prawa do renty i emerytury. Prawo to obejmowało również członków rodzin emigrantów po ich śmierci.
Zarządzenie 1408/71- wprowadziło zasadę sumowania okresów pracy, potrzebnych do ustalenia wysokości wypłacanych świadczeń. Wypłata świadczeń następowała według przepisów kraju aktualnego zatrudnienia.
W roku 1956 Francja przyjęła 52.000 emigrantów, a RFN 29.000. Udział procentowy emigrantów z krajów wspólnoty w kraju emigracji wynosił 63%, a spoza krajów wspólnoty 47%. Od 1960r. RFN stały się największym krajem emigracji, procentowy udział rynku RFN w zatrudnieniu emigrantów wynosił od 80 do 90%. Początkowo byli to emigranci z innych krajów członkowskich. W roku 1969 udział procentowy emigrantów z krajów członkowskich spadł do 19%, w 1970r. wynosił 22%, 1971r.- 26%, 1972r.- 32%. W tym okresie zaczęli napływać emigranci spoza wspólnoty (Turcy, Arabowie, itp.). Szczególną rolę zajmowali tutaj Włosi, ich udział w emigracji wewnątrz wspólnoty wynosił 77%, a w latach 1961- 62 wzrósł do 90%. Po 1973r. strumień emigracji włoskiej zmniejszył się, zaobserwowano zjawisko powrotu Włochów do ojczyzny. Poza emigracją włoską strumień emigracji koncentrował się na terenach przygranicznych. Pierwsze rozszerzenie EWG spowodowało, że drugim, co do wielkości krajem, z którego następowała emigracja stała się Irlandia. Irlandczycy masowo emigrowali do W. Brytanii w poszukiwaniu pracy. W roku 1979 do W. Brytanii wyemigrowało 452.000 Irlandczyków, co stanowiło 27%. Po przystąpieniu W. Brytanii do EWG do krajów wspólnoty emigrowali Pakistańczycy, Hindusi, Kenijczycy; W. Brytania była dawniej państwem kolonialnym, posiadającym kolonie w Azji i Afryce.