Międzynawowe prawo ochrony środowiska.

Geneza ochrony środowiska

Relacje między:

- ochroną środowiska

- ochroną przyrody

- zrównoważonym rozwojem.

Zrównoważony rozwój - następują relacje miedzy trzema: środowisko, społeczeństwo, gospodarka. Chodzi tu o zapewnienie wysokiej jakości społeczeństwa.

Rozwój społeczno gospodarczy który nie szkodzi środowisku (jest bez zmian)

Rozwój społeczno gospodarczy na terenach adegradowanych.

Ochrona środowiska:

- jest to redukowanie lub zupełne eliminowanie zagrożeń jakie mogą negatywnie wpływać na środowisko.

- ochrona jest realizowana przez system działań, których celem jest:

* zachowanie stabilnych warunków środowiska nieożywionego

*zachowanie lub przywrócenie równowagi przyrodniczej.

Zrównoważony rozwój polega na racjonalnym gospodarowaniu zasobami naturalnymi, ich ochronie oraz wymuszeniu takich technologii i instytucjonalnych zmian, które zapewniają zaspokojenie potrzeb obecnych i przyszłych pokoleń.

Pierwsza umowa międzynarodowa w zakresie ochrony przyrody:

- konwencja z 1781r.

- zawarta pomiędzy królem Francji i księciem -biskupem Brazylei.

- dotyczyła ochrony lasów i ptaków łownych oraz na ich przygranicznych terytoriach.

Pierwsza umowa wielostronna:

- 1886

- Niemcy, Luksemburg, Holandia, Szwajcaria

- dotyczyła ochrony łososi w dorzeczu Renn.

Umowa globalna:

- konwencja o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa

-Paryż 1902

- ratyfikowana przez Polskę 1932.

RAPORT ONZ U' Thanta 1969 - opublikowanie

1968 powstał Klub Rzymski:

- granice wzrostu (1972)

Konferencja środowisko Życia Człowieka 1972r, Sztokholm:

- zebrali się przedstawiciele 113 krajów (1200 delegatów)

- pierwsze światowe spotkanie poświecone problemom środowiska przyrodniczego, głównie zagadnieniom związanym z zanieczyszczeniem powietrza i wody.

Efekt konferencji w Sztokholmie:

- opracowano Deklarację Sztokholmską

- powołano Program Ochrony Środowiska Narodów Zjednoczonych

- wprowadzono terminy: ochrona środowiska i polityka ekologiczna.

1980 - Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody.

1987 - raport Nasza Wspólna wspólna przyszłość (raport Brundtland)

Konferencja w Rio de Janeiro 1992:

1. Deklaracja z Rio w sprawie ochrony środowiska i rozwoju

2. Globalny Program Działań na XXI wiek Agenda 21

3. Deklaracja o ochronie lasów

4. Ramowa konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu

5. Konwencja o różnorodności biologicznej.

Ad. 1 - zawiera 27 zasad określających prawa. W Polsce mamy 10 zasad.

Ad. 2 - jest to obszerny program działań sformowany z myślą w XXI w, przyjęty przez 179 państw.

-Wskazuje on, w jaki sposób rozwój może zostać zrównoważony w kategoriach gospodarczych, społecznych i ekologicznych.

- jest wzorem globalnego partnerstwa zmierzającego do pogodzenia nierozdzielnych wymagań zdrowego środowiska i zdrowej gospodarki dla wszystkich narodów świata.

Ad. 3 - wytycza kierunki zrównoważonego rozwoju lasów wszystkich typów, ich ochrona i użytkowanie, mających duże znaczenie dla rozwoju gospodarczego i podtrzymywanie wszelkich form życia.

II Światowy Szczyt Zrównoważonego Rozwoju:

- Johannesburg 26.08. -04.09.2002

- zadaniem było podsumowanie globalnych zmian, jakie zostały w ciągu 10 lat i zaproponowanie konkretnych działań służących zarówno poprawienie warunków życia ludzi jak i ochronie zasobów naturalnych na świecie.

Konferencja w Johannesburgu:

- poruszono głównie tematy związane z równomiernym podziałem korzyści z globalizacji, ograniczeniem ubóstwa z jednej strony i nadmiernej konsumpcji z drugiej zarządzeniem zasobami międzynarodowymi oraz promocje zrównoważonych warunków produkcji i konsumpcji.

- 5 kluczowych obszarów zaopatrzenie w wodę i sanitacje, energię zdrowe rolnictwo.

Ochrona środowiska w UE:

- szósty program dzialania na lata 2001-2010 występuje pod nazwą: Środowisko 2010 nasza przyszłość nasz wybór.

Priorytety VI programu:

- ograniczenie zmian klimatycznych

- ochrona przyrody w różnorodności biologicznej

- zdrowie i środowisko

- zasoby naturalne i odpady.

Zasady zrównoważonego rozwoju:

1. Zasada sprawiedliwości międzygeneracyjnej, międzygrupowej.

2. Zasada respektowania zrównoważonego rozwoju.

3. Zasada integralności systemu ekologicznego, gospodarczego i społecznego.

4. Zasada prewencji i reagowania na istniejące zagrożenia

5. Zasada przezorności

6. Zasada skuteczności oraz efektywności ekonomicznej i ekologicznej

7. Zasada regionalizacji

8. Zasada partnerstwa i partycypacji publicznej

9. Zasada odpowiedzialności prawnej i finansowej za zanieczyszczenia lub niszczenie środowiska

10. Zasada współpracy międzynarodowej.

Dokonania UNEP:

- przygotowanie wielostronnych traktatów dotyczących ochrony środowiska

- badania i informacja na temat stanu środowiska

- Światowy System Monitoringu Środowiskowego

- raporty GEO

- Światowa Baza Danych w Zasobach Ziemi

- Sieć Informacji o Środowisku i zasobach Naturalnych.

Główne obszary działalności GRID - Warszawa:

- publikacje

- analizy przestrzenne

- opracowania kartograficzne

- edukacja ekologiczna.

UNDP

- program rozwoju Narodów Zjednoczonych

- 1965

- stała współpraca ze 166 państwami

-Rada Zarządzająca: 36 członków

Działania UNDP:

- zarządzanie demokratyczne

- ochrona praw biednych

- wspieranie polityk i technik prośrodowiskowych

- przeciwdziałanie AIDS

- wspieranie odnawialnych źródeł energii.

UNESCO

- Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty Nauki i Kultury

- 1945

- w zakresie OŚ zajmuje się edukacją ekologiczną

Program UNESCO:

- „Człowiek i biosfera” - sieć rezerwatów biosfery w celu ochrony różnorodności biologicznej.

Światowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN).

- największa organizacja międzynarodowa zajmująca się ochroną przyrody

- 1948 Polska jednym z krajów założycielskich

Zadania IUCN:

- wytyczne kierunki ochrony przyrody

- przyrody działalność oświatową, informacyjną i dokumentacyjną

- organizuje kongresy i konferencje

- opracowanie zasad ochrony i użytkowanie ekosystemu

CSD

-22.12.1992

- Komisja Zrównoważonego Rozwoju Narodów Zjednoczonych

- jest organem Rady Gospodarczo- Społecznej ONZ

-53 członków na 3 letnią kadencję

Cele CSD:

- monitorowanie postępu we wdrażaniu Agendy 21 innych dokumentów z Rio de Janeiro.

- zbieranie informacji od rządów i impentelacji Agendy 21.

GEF - (Światowy Fundusz Środowiskowy)

-październik 1991

- mechanizm finansowy zarządzany przez 3 agendy ONZ: Bank Światowy, UNEP oraz UNDP.

Cele GEF:

- poprawa ochrony środowiska poprzez wsparcie finansowe programów i projektów przyczyniających się do rozwiązania problemów o charakterze globalnym.

Dziedziny ochrony środowiska finansowane przez GEF: TEST!!!!!!!!!!

- ochrona bioróżnorodności

- ochrona wód międzynarodowych

- zapobieganie zmianom klimatycznym

- ochrona warstwy ozonowej

- ochrona gruntów przed degradacją.

Europejska agencja środowiska (EEA):

- jest organem UE zajmujący się dostarczeniem informacji w zakresie ochrony środowiska.

- w skład wchodzą 32 kraje członkowskie

- siedziba EEA znajduje się w Kopenhadze.

Zadanie EEA:

- Europejska Sieć Informacji i Obserwacji Środowiska (EIONET)

- gromadzenie informacji na poziomie kraju

- zapewnienie powszechnego dostępu do informacji.

Obszary działalności EEA:

- zmiany klimatyczne

- różnorodność biologiczna

- ochrona zdrowia ludzkiego i jakość życia

- gospodarka zasobami naturalnymi i odpadami

- rolnictwo

- nadzwyczajne zagrożenia

- energie i transport

- wykorzystanie i zagospodarowanie gruntów.

Pozarządowe Organizacje Międzynarodowe

*WWF - Światowy Fundusz na rzecz przyrody

- 1961 Szwajcaria

- 50 biur regionalnych

Cele WWF:

- utrzymanie bioróżnorodności

- działania na zapewnienie zasobów naturalnych

- zapobieganie degradacji środowiska jego bezwzględnej eksploatacji oraz marnotrawienia energii i zasobów Ziemi.

*Greenpeace

- 5mln członków ze 158 krajów

- gówna siedziba Amsterdam

Obszary działań Greenpeace:

- ochrona lasów

- ochrona oceanów i mórz, przed substancjami toksycznymi

- globalne ocieplenie i zmiany klimatyczne

- energia

- GMO

OCHRONA POWIETRZA I KLIMATU

Zanieczyszczenie powietrza - polega na wprowadzeniu do atmosfery różnych substancji, które wpływają negatywnie na środowisko i na człowieka.

Źródła zanieczyszczeń:

- naturalne

- antropogeniczne

Źródła naturalne:

- wybuchy wulkanów

- pożary lasów, stepów

- bagna

- gleby i skały ulegajace erozji

- tereny zielone

Źródła antropogeniczne:

- energetyczne (spalanie paliw)

- przemysłowe (procesy technologiczne w zakładach)

-komunikacyjne (transport)

- komunalne (pochodzące z gospodarstw domowych)

Rodzaje źródeł emisji zanieczyszczeń:

- punktowe (komin)

- liniowe (szlak komunikacyjny)

-powierzchniowe (otwarty zbiornik z lotną substancją)

Skutki zanieczyszczenia powietrza:

- efekt cieplarniany

- dziura ozonowa

- kwaśne deszcze

- smog

Smog - zjawisko atmosferyczne polegające na współistnieniu zanieczyszczeń powietrza spowodowanych działalnością człowieka.- nie będzie na teście

Kwaśne deszcze - opady atmosferyczne o kwaśnym odczynie powstałe na skutek reakcji wady z zanieczyszczeniami występującymi w powietrzu.

Skutki kwaśnych deszczów:

- obumieranie lasów iglastych

- zakwaszenie wód powierzchniowych

- zakwaszenie gleb

- niszczenie zabytkowych budowli kamiennych

- rdzewienie metali

- spadek wydajności rolnictwa

- choroby

Dziura ozonowa- zmniejszenie koncentracji ozonu w ozonosferze wskutek oddziaływania związków chemicznych

GLOBALNE OCIEPLENIE - to wszystko na teście będzie co pod spodem

Efekt cieplarniany - jest to szybki wzrost temperatury przy powierzchni ziemi spowodowaną obecnością gazów cieplarnianych. Jest to zjawisko naturalne, ale na skutek działalności człowieka przybrało na sile.

Gazy cieplarniane:

- dwutlenek węgla

- metan

- freony (związki chloroflurowęglowodorowe)

- tlenki azotu

Źródła emisji dwutlenku węgla:

- spalanie paliw kopalnych

- produkcja cementu

- wylesianie

-wybuchy wulkanów

Źródła emisji metanu:

- uprawy ryżu

- procesy trawienne zwierząt hodowlanych

- kopalnie węgla kamiennego

- wydobywanie i wykorzystanie gazu ziemnego

- wysypiska i składowiska odpadów.

Źródła emisji freonów:

- chłodnictwo

- klimatyzacja

- przemysł chemiczny

Źródła emisji tlenków azotu:

- spalanie paliw kopalnianych

- używanie nawozów azotowych

- motoryzacja

- spalanie biomasy

Skutki globalnego ocieplenia:

- zmiany cyklu hydrologicznego

- zjawisko ekstremalne

- zmiany poziomu mórz i oceanów:

• Erozja wybrzeży

• Ryzyko powodzi na nizinach nadmorskich

• Zagrożenie infrastruktury wybrzeży

• Zasolenie obszarów ujściowych wód gruntowych i rzek.

- zagrożenie bioróżnorodności przesuwanie się stref klimatycznych

- zmiany w produkcji żywności

- skutki zdrowotne

- straty ekonomiczne

Sposoby przeciwdziałania:

- stosowanie urządzeń oczyszczających

- zmiana technologii spalania

- stosowanie jak najmniej zanieczyszczających paliw

- stosowanie alternatywnych źródeł energii

- energetyka jądrowa

- techniczne usuwanie dwutlenku węgla

Działania międzynarodowe:

1988 - Międzynarodowy Panel w sprawie Zmian Klimatu

IPCC - organizacja która zajmuje się oceną naukowych dowodów zmian klimatu a także programowaniem przyszłych zmian klimatu, przewidywań ich skutków, opracowaniem sposobów przeciwdziałania, globalnemu ociepleniu, a także bada możliwości adaptacyjne społeczeństw do zmian kimatu.

1990 - pierwszy raport IPCC

1996 - drugi raport IPCC

2001 - trzeci raport IPCC

2007 - czwarty raport IPCC

2007 - pokojowa Nagroda Nobla

Czwarty raport IPCC:

- prawdopodobieństwo że zmiany klimatu są spowodowane działalnością człowieka wynosi 90%

- szacunki zmian temperatury w XIX wieku. Temperatura wzrośnie od 1,8 do 4C

- w XIX w poziom wód oceanów wzrośnie od 28 cm do 42 cm

- wystąpią z 90% podobieństwem upały i intensywne opady.

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu:

- 1992 Konwencja z Rio de Janeiro

- ustabilizowanie koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze na poziomie który zapobiegałby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w systemie klimatycznym.

Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu postanowienie:

- stabilizacje emisji gazów cieplarnianych w 200 r na poziomie 1990roku

- obowiązek monitoringu

- obowiązek opracowania programów ochrony klimatu

- promocja pochłaniaczy

- współpraca międzynarodowa.

Protokół z Kioto:

- 1997 - Konferencja klimatyczna w Kioto.

- celem Protokołu jest ograniczenie i redukcja emisji gazów cieplarnianych w latach 2008-2012 średnio o 5% w stosunku do roku bazowego 1990

Inne zobowiązania z Protokołu z Kioto: TEST

- zwiększenie efektywności energetycznej w odpowiednich działaniach gospodarki

- ochrona i podniesienie efektywności pochłaniaczy i zbiorników gazów cieplarnianych.

- promowanie zrównoważonych form rolnictwa w aspekcie ochrony klimatu

- badanie promocja, zwiększenie wykorzystanie nowych źródeł energii

- zmniejszanie i emitancja niedoskonałości rynkowych

- ograniczenie emisji metanu poprzez jego odzysk i wykorzystanie w sektorze produkcyjnym

Mechanizm reakcji Protokołu w Kioto:

- handel emisji gazów cieplarnianych

- wspólna reakcja projektów

- mechanizm czystego rozwoju

Handel emisji gazów cieplarnianych:

- ustalenie zbiorczego limitu emisji dla dużej grupy źródeł emitujących dane zanieczyszczenia

- określenie algorytmu podziału uprawnień do emisji

- podział puli dopuszczalnych emisji na wszystkie źródła objęte systemem poprzez wydanie im odpowiedniej liczby uprawnień do emisji

- uprawnienie te mogą być zbywalne pomiędzy uczestnikami systemu

- na koniec okresu rozliczeniowego każde źródło musi posiadać taką liczbę uprawnień, które nie będzie mniejsze od ilości zanieczyszczeń wyemitowanych przez to źródło.

- każda tona emisji ponad liczbę posiadanych uprawnień powoduje konieczność zapłacenia wysokiej kary.

- ten mechanizm zapewnia, że łączna emisja zanieczyszczeń z grupy źródeł objętych systemem nie przekroczy ustalonych zbiorczych limitów

- system handlu emisji zachęca do poszukiwania i realizacji przedsięwzięć o niskich kosztach redukcji emisji.

Wspólna reakcja projektów:

- celem jest zmniejszenie kosztów redukcji emisji gazów cieplarnianych biorąc pod uwagę i zróżnicowanie pomiędzy poszczególnymi państwami

- polega na realizacji wspólnych projektów mających na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych

- są to projekty gdzie jeden z uprzemysłowionych krajów inwestuje w innym uprzemysłowionym kraju. Oba kraje muszą być sygnaturiaszami Protokołu z Kioto.

Mechanizm czystego rozwoju:

- są to projekty gdzie kraje uprzemysłowione inwestują w projekty przyczyniające się do redukcji emisji w krajach rozwijających się.

OCHRONA WARSTYW OZONOWEJ

Konwencja wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej:

- Wiedeń 1985

- 189 państw i Wspólnota Europejska

- cel: podjecie środków z celu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska przed negatywnymi skutkami wynikającymi z działalności człowieka, zmieniającej warstwę ozonową.

Protokół w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową:

- Montreal 1987

- cel: doprowadzenie do redukcji a docelowo do zakazu zużycia i produkcji substancji niszczących warstwę ozonową.

OCHRONA WÓD MORSKICH

Znaczeni wód i oceanów:

- źródło żywności

- źródło zasobów naturalnych

- drogi handlowe

- turystyka i rekreacja

- biologiczna równowaga ziemi.

Problemy:

• Zanieczyszczenia:

-ścieki komunalne

- ścieki przemysłowe

- ścieki z rolnictwa

- kwaśne deszcze

- wycieki z tankowców

- wyrzucanie, zatapianie i spalanie odpadów

- stosowanie szkodliwych substancji tnbutytlina (TZO) cyjanek sodu

- przenoszenie obcych gatunków

• Nadmierna eksploatacja:

- marnotrawstwo - ¼ odpadów

- przełowienie

- trałowienie

Konwencja helsińska o ochronie środowiska morskiego Morza Bałtyckiego:

- Helsinki 1974

- Helsinki 1992

- Strony Konwencji: Dania, Estonia, Federacja Rosyjska, Finlandia, Litwa, Łotwa, Niemcy, Polska, Szwecja oraz wspólnota Europejska

- Cel: kompleksowa ochrona morskiego Morza Bałtyckiego.

Najlepsza praktyka ekologiczna - oznacza zastosowanie najwłaściwszej kombinacji środków:

- dostęp do informacji i edukacji

- opracowanie i stosowanie kodeksów Dobrej Praktyki Ekologicznej

- etykiety informacyjne o ryzyku dla środowiska

- dostępność systemów gromadzenia i usuwania

- oszczędzanie zasobów w tym energii.

Najlepsza dostępna technologii - oznacza etap rozwoju procesów urządzeń lub metod działania, które wskazują na przydatność w praktyce danego środka służącego do ograniczenia zrzutów.

Zobowiązania Konwencji:

- obowiązek zapobiegania i eliminacji zanieczyszczeń Bałtyku powstałych w wyniku działania substancji szkodliwych ze wszystkich źródeł.

- obowiązek zapobiegania i eliminacji zanieszczyszczeń Bałtyku ze źródeł lądowych.

- obowiązek wprowadzania w życie procedur i środków przewidzianych w załączniku III

Sposoby ochrony wód:

- oczyszczanie ścieków komunalnych, co najmniej metodami biologicznymi

- zamkniecie obiegu wody w przemyśle

- określenie wartości granicznych erozji

- spełnienie określonych kryteriów przy używaniu środków ochrony roślin.

Zobowiązania konwencji:

- obowiązek wydawania specjalnych zezwoleń a wprowadzenie bezpośrednio lub pośrednio do środowiska morskiego Morza Bałtyckiego, substancji szkodliwych.

- obowiązek monitorowania i kontrolowania emisji, na które zostały wydane pozwolenia

- obowiązek współpracy

Substancje szkodliwe:

- metale ciężkie i ich związki

- związki organiczne chlorku i cyny, pestycydy

- związki azotu i fosforu

- substancje radioaktywne

Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza:

- Montego Bay 1982

Część XII Ochrona i zachorowanie środowiska morskiego.

Konwencja dotycząca zapobiegania zanieczyszczenia morza przez statki oraz poprzez zatapianie odpadów.

- Londyn 1973

- Cel: zapobieganie zanieczyszczeniu środowiska przed zatruciami szkodliwych substancji lub wycieki zawierające takie substancje

- podstawowy instrument tzw. świadectwo.

Konwencja o gotowości do zwalczania zanieczyszczeń morza olejami oraz współpracy w tym zakresie:

- Londyn 1990

- jako środek ochrony przewidziano plany zabezpieczenia przed zagrożeniem zanieczyszczenia morza olejami

- zawiera opis postępowania dotyczącego raportowania o zanieczyszczeniu morza olejem

- konieczność ustanowienia krajowego i regionalnych systemów gotowości do zwalczania zanieczyszczeń morza olejem.

OCHRONA WÓD ŚRÓDLĄDOWYCH.

Zanieczyszczenia wód źródła: TEST

-liniowe (np. komunikacja, transport)

-Obszarowe (kwaśne deszcze, suchy opad)

-Punktowe (zanieczyszczenia komunalne)

Skutki zanieczyszczenia wód:

- fizyczne - wzrost temperatury, deficyt tlenu,

- chemiczne - zmiany chemiczne wód

- biologiczne - zakłócenie struktury populacji fauny i flory skutek deficytu tlenowego

Konwencja Helsińska o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych

- Helsinki 1992

- dotyczy wód transgranicznych, czyli każdych wód powierzchniowych lub podziemnych które tworzą lub przecinają granice miedzy dwoma lub więcej państwami lub znajdują się na takich granicach

- ma charakter ramowy, rozwiniecie p….. dwustronhm i wielostronnym umowom.

Główny cel konwencji:

- zapobieganie, kontrolowanie i zmniejszanie jakiegokolwiek oddziaływania transgrancznego które powoduje szkodliwe skutki dla środowiska, a także negatywnie wpływa na zdrowie i bezpieczeństwo człowieka.

Umowa w sprawie Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem:

- Wrocław 1996

- Polska, Czechy, Niemcy, Wspólnota Europejska

- cel: poprawa stanu ekologicznego Odry i Zalewu szczecińskiego wraz z ich zalewami poprzez zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu tych wód

- celem było też trwale zmniejszenie zanieczyszczeń Bałtyku.

Zadania komisji:

- wartości graniczne dla odprowadzanych ścieków

- docelowe wymagania jakościowe dla wód

- programy działania na rzecz redukcji zanieczyszczeń

- działania profilaktyczne system alarmowy i ostrzegawczy

Protokół woda i zdrowie -Londyn 1999

Cel główny: promocja na poziomie narodowym. Ochrona wód w aspekcie ochrony zdrowia ludzi.

Cele szczegółowe:

- zaopatrzenie ludności w zdrową wodę pitną

- zapewnienie jakości wody pitnej według standardów WHO

- powszechna sanitacja terenów

- identyfikacja źródeł zanieczyszczenia wód groźnych dla zdrowia

- prawidłowe wykorzystanie ścieków i osadów ściekowych.

Protokół Kijowski 2003:

- dotyczył kwestii odpowiedzialności cywilnej oraz odszkodowań za szkody spowodowane w wyniku transgraniczych awarii przemysłowych na wodach transgranicznych

- stosuje się do szkód spowodowanych na terenie innego państwa.

Ochrona przed odpadami

Odpady - substancje stałe lub ciekłe (ale nie będące ściekami) powstałe w wyniku działalności gospodarczej i konsumpcyjnej człowieka, nieprzydatne w miejscu lub czasie, w którym powstały, szkodliwe lub uciążliwe dla zdrowia człowieka.

Rodzaje odpadów:

a) według miejsca powstania

- komunalne

- przemysłowe

- rolnicze

b) według stopnia szkodliwości

- niebezpieczne

- szkodliwe

- uciążliwe

Minimalizacja ilości odpadów polega na:

- zapobieganiu powstawania odpadów

- ponownym użyciu

- recyklingu

- spalaniu (z odzyskiem energii)

- unieszkodliwianiu na składowiskach

Unieszkodliwianie odpadów - polega na poddaniu odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska.

Sposoby unieszkodliwiania odpadów:

- składowanie na składowiskach

- retencja powierzchniowa (np. umieszczenie odpadów na paletkach osadowych)

- termiczne przekształcenie odpadów

Odzysk odpadów - wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części lub prowadzące do odzyskania z odpadów, substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania.

Recykling - to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym, w celu uzyskania substancji lub materiałów o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym znaczeniu.

Agenda 21 - 1992

Rozdział 21. Bezpieczna dla środowiska gospodarka stałymi odpadami oraz osadami z oczyszczalni ścieków.

- Minimalizacja ilości odpadów

- Bezpieczne dla środowiska wykorzystanie surowców wtórnych i recykling odpadów

- Promocja bezpiecznego dla środowiska usuwania odpadów

Agenda 21

Rozdział 20. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi oraz zapobieganie międzynarodowemu handlowi tymi odpadami.

Konwencja bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych (1989)

- celem jest ograniczenie wywozu odpadów z państw wysokorozwiniętych do pozostałych

- Konwencja reguluje problematykę minimalizacji wytwarzania wszelkich odpadów

Kategorie odpadów podlegających kontroli (strumienie odpadów):

Y1 - odpady sanitarne ze szpitali, ośrodków medycznych i klinik

Y12 - odpady z produkcji przygotowania produktów farmaceutycznych

Postanowienia:

1. Wprowadzenie systemu kontroli i reglamentacji przemieszczania odpadów niebezpiecznych i innych

- obowiązek uzyskiwani zgody przez eksperta od władz państwa do którego odbywa się wywóz odpadów oraz państw tranzytowych

- możliwość wprowadzenia zakazu importu odpadów niebezpiecznych i innych

2. Przemieszczenie odpadów jest dozwolone w pewnych sytuacjach:

- państwo eksportujące nie dysponuje możliwościami technicznymi niezbędnymi urządzeniami lub odpowiednimi składowiskami do usuwania danych odpadów w sposób wydajny i bezpieczny dla środowiska

- dane odpady są potrzebne jako surowiec do przemysłowego recyklingu lub odzysku w państwie importującym

- inne kryteria ustalone przez dwie strony

3. Całkowity zakaz eksportu odpadów na teren Antarktyki.

4. Zakaz eksportu i importu do państw nie będących stroną konwencji

5. Obowiązek reimportu odpadów

Minimalizowanie odpadów:

Opracowano wytyczne dotyczące m.in.:

- technicznego wyposażenia składowisk

- spalanie odpadów

- zagospodarowania zużytych opon

- odpadów niebezpiecznych pochodzących z ropy naftowej

Protokół w sprawie odpowiedzialności i rekompensat za szkody wynikłe z transgenicznego przemieszczania i usuwania niebezpiecznych odpadów i innych odpadów (1999)

- odpowiedzialność za szkody ponosi podmiot, który dokonał zawiadomienia o eksporcie (WAŻNE)

- przepisy o ubezpieczeniu i gwarancjach finansowych

Pojecie szkody:

- utrata życia lub naruszenia zdrowia ludzi

- utrata lub szkoda we własności

- utrata przychodu związanego z gospodarczym wykorzystaniem środowiska

- koszty przywrócenia poprzedniego stanu środowiska

Rozporządzenie 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) z dnia 14 czerwca 2006 w sprawie przemieszczenia odpadów

- Implementacja Konwencji Bazylejskiej

Dyrektywa ramowa w sprawie odpadów 2006/12/WE

Cel: ustanowienie podstawowych zasad gospodarowania odpadami

Określa:

- definicje odpadów

- wymagane pozwolenia

Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26.IV.1999 w sprawie składowania odpadów.

Cel: określenie środowiska, procedur i wskazówek gwarantujących uniknięcie lub zminimalizowanie szkodliwych odpadów

Rodzaje składowisk:

- odpadów niebezpiecznych

- odpadów innych niż niebezpieczne

- odpadów inercyjnych (obojętnych dla środowiska)

Zakaz składowania:

- odpadów płynnych

- opon

- odpadów nie spełniających specjalnych wymagań

- zakaźnych odpadów medycznych i weterynaryjnych

- odpadów, które w warunkach danego składowania wykazywałyby właściwość odpadów niebezpiecznych

Ochrona przed chemikaliami

Międzynarodowy Kodeks postępowania w zakresie dystrybucji i stosowania pestycydów.

- 1985, Rzym, FAO

- pierwsze globalne porozumienie dotyczące pestycydów

- celem kodeksu jest ustalenie dobrowolnych standardów postępowania w zakresie dystrybucji i stosowania pestycydów, zwłaszcza w tych państwach, gdzie nie istnieje odpowiednie ustawodawstwo w tym zakresie

Procedura PIC, czyli uzyskanie zgody po wcześniejszym poinformowaniu.

- reguluje kwestie handlu pestycydami

- wymagania jest zgoda państwa importera na wwóz na jego teren pestycydu, który został zakazany lub znacząco ograniczony w państwie eksportującym

- dostarczone muszą być odpowiednie informacje

Londyńskie wytyczne dotyczące wymiany informacji w międzynarodowym handlu substancjami chemicznymi:

- 1987, Londyn UNEP

- zbiór reguł dotyczących wymiany informacji w celu zwiększenia bezpieczeństwa obrotu substancjami chemicznymi

Cel: doprowadzenie do zmian narodowych systemów prawnych oraz zwiększenie przejrzystości międzynarodowego handlu przemysłowymi chemikaliami

1989- wprowadzenie procedury PIC

---