PODSTAWOWE ZABIEGI RESUSCYTACYJNE U DOROSŁEGO
Algorytm BSL zaleca:
upewnij się czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni
sprawdź reakcję poszkodowanego
delikatnie potrząśnij za ramiona i głośno zapytaj „Czy wszystko w porządku?”
3a. Jeśli reaguje:
zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo
dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc jeśli będzie potrzebna,
regularnie oceniaj jego stan.
3b. Jeżeli nie reaguje:
głośno zawołaj o pomoc,
odwróć poszkodowanego na plecy, a następnie udrożnij drogi oddechowe wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący tak, aby zatkać nimi nos, jeżeli potrzebne będą oddechy ratunkowe,
opuszkami palców drugiej ręki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieść ją w celu udrożnienia dróg oddechowych.
utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy występuje prawidłowy oddech:
oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej,
nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych,
staraj się wyczuć ruchy powietrza na swoim policzku.
5a. Jeśli oddech jest prawidłowy:
ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej,
wyślij kogoś, lub sam udaj się po pomoc (wezwij pogotowie),
regularnie oceniaj oddechy.
5b. Jeżeli jego oddech jest nieprawidłowy:
wyślij kogoś po pomoc, a jeśli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem:
uklęknij obok poszkodowanego
ułóż nadgarstek jednej ręki na środku mostka poszkodowanego
ułóż nadgarstek drugiej ręki na pierwszym
spleć palce obu dłoni, upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego; nie uciskaj nadbrzusza poszkodowanego ani dolnej części mostka
pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4 - 5cm
po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia na sekundę)
okres uciskania i zwolnienia nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam.
6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi:
po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę,
zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego,
pozostaw usta delikatnie otwarte jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy,
weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że nie ma przecieku powietrza,
wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi; taki oddech ratowniczy jest efektywny - objętości oddechowe ok. 500-600 ml(6-7 ml/kg),
utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego, obserwuj czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa,
jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych, następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej,
kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30:2,
przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
Jeżeli wykonane na wstępie oddechy ratownicze nie powodują uniesienia się klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, wykonaj następujące czynności:
sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce,
sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy są poprawnie wykonane,
wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponownie uciskanie klatki piersiowej.
6b. RKO ograniczoną wyłącznie do ucisku klatki piersiowej możesz prowadzić w następujących sytuacjach:
Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonać oddechów ratowniczych, zastosuj uciśnięcia klatki piersiowej,
Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć/min,
Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji.
7. Kontynuuj resuscytację do czasu gdy:
Przybędą wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania,
Poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać,
Ulegniesz wyczerpaniu.
RESUSCYTACJA KRĄŻENIOWO-ODDECHOWA NIEMOWLĄT I DZIECI
Przyczyny NKZ u niemowląt i dzieci:
Hipoksja (niedotlenienie),
Zespół nagłej śmierci niemowląt,
Utrata płynów ustrojowych (masywne wymioty, biegunka prowadząca do hipowolemii),
Wrodzone wady serca,
Posocznica,
Urazy (główna przyczyna zgonów w populacji do 4 r. życia).
Niedrożność G.D.O. u dziecka jest najczęściej spowodowana zapadnięciem się stosunkowo dużego języka. Proste zabiegi udrażniające (odchylenie głowy, wysunięcie żuchwy) są zwykle wystarczające. Należy pamiętać, by nie uciskać zbyt mocno tkanek miękkich za podbródkiem, gdyż może to spowodować wciśnięcie języka w głąb gardła.
Nie można też nadmiernie odchylać głowy (może to spowodować zagięcie się miękkiej tchawicy i pełną niedrożność oddechową).
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne u dzieci
NIE REAGUJE
↓
ZAWOŁAJ POMOC
↓
UDROŻNIJ DROGI ODDECHOWE
↓
BRAK PRAWIDŁOWEGO ODDECHU
↓
5 ODDECHÓW RATOWNICZYCH
↓
30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ
↓
2 ODDECHY RATOWNICZE
30 UCIŚNIĘĆ KLATKI PIERSIOWEJ
1. Upewnij się, że jest bezpiecznie zarówno dla ciebie jak i dla dziecka.
2. Sprawdź reakcję dziecka:
Delikatnie potrząśnij dziecko i zapytaj głośno: „Czy wszystko w porządku?”
Nie potrząsaj niemowlęciem i dzieckiem, jeśli podejrzewasz u niego uraz szyjnego odcinka kręgosłupa.
3a. Jeśli dziecko odpowiada słowami lub poruszeniem się:
Pozostaw dziecko w pozycji w jakiej je zastałeś (pod warunkiem że jest ona dla niego bezpieczna),
Oceń jego stan i udziel pomocy w razie potrzeby,
Powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
3b. Jeśli dziecko nie reaguje:
Głośno wołaj o pomoc,
Udrożnij drogi oddechowe dziecka poprzez odgięcie głowy i uniesienie żuchwy.
4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem oceń, czy występują prawidłowe oddechy poprzez przysunięcie swojej twarzy blisko twarzy dziecka i obserwowania jego klatki piersiowej:
Obserwuj ruchy klatki piersiowej,
Słuchaj nad nosem i ustami dziecka szmerów oddechowych,
Poczuj ruch powietrza na swoim policzku.
Patrz, słuchaj i staraj się wyczuć nie dłużej niż 10 sek. zanim podejmiesz decyzję.
5a. Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:
Ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej,
Sprawdzaj, czy oddech nadal wystepuje.
5b. Jeśli dziecko nie oddycha lub ma oddechy agonalne (nieregularne, rzadkie oddechy):
Delikatnie usuń widoczne ciała obce mogące powodować niedrożność dróg oddechowych,
Wykonaj 5 pierwszych oddechów ratowniczych,
Podczas wykonywania oddechów ratowniczych zwróć uwagę na pojawienie się kaszlu lub odruchów z tylnej ściany gardła w odpowiedzi na twoje działania: obecność lub brak tego typu reakcji stanowi część oceny obecności krążenia.
Oddechy ratownicze u dziecka powyżej 1 roku powinny być wykonane w następujący sposób:
Zapewnij odgięcie głowy i uniesienie żuchwy,
Kciukiem i palcem wskazującym ręki leżącej na czole zaciśnij miękkie części nosa,
Rozchyl nieco usta dziecka, ale utrzymaj uniesienie bródki,
Nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza,
Wykonaj powolny wdech do ust poszkodowanego trwający ok. 1-1,5 sek. obserwując równocześnie unoszenie się klatki piersiowej,
Utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu opada klatka piersiowa,
Ponownie nabierz powietrza i powtórz napisaną sekwencję 5 razy.
Oddechy ratownicze dla niemowląt powinny być wykonane w następujący sposób:
Umieść głowę w pozycji neutralnej i unieś bródkę,
Nabierz powietrza, obejmij szczelnie swoimi ustami usta i nos dziecka i upewnij się, że nie ma przecieku powietrza,
Powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa niemowlęcia przez 1-1,5 sek. w ilości wystarczającej do widocznego uniesienia się klatki piersiowej,
Utrzymując odgięcie głowy i uniesienie zuchwy odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj, czy podczas wydechu opada klatka piersiowa,
Ponownie nabierz powietrza i powtórz opisaną sekwencję 5 razy.
Jeśli wykonanie skutecznego oddechu natrafia na trudności, drogi oddechowe mogą być niedrożne.
WTEDY,
Otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie widoczne przeszkody, nigdy nie staraj się usunąć ciała obcego na ślepo,
Upewnij się, że głowa jest prawidłowo odgięta, bródka uniesiona, ale także, że szyja nie jest nadmiernie wygięta,
Jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie powoduje udrożnienia dróg oddechowych, spróbuj metody wysunięcia żuchwy,
Podejmij 5 prób w celu uzyskania efektywnych oddechów, jeśli nadal jest to nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klatki piersiowej.
6. Oceń układ krążenia dziecka. Masz nie więcej niż 10 sekund na:
Poszukiwanie oznak krążenia - zalicza się do tego ruch, kaszel lub prawidłowy oddech (nie oddechy agonalne, które są rzadkie i nieregularne),
Sprawdzenie tętna max 10 sekund.
U dziecka powyżej 1 roku życia badaj tętno na tętnicy szyjnej.
Jeśli jest to niemowlę, badaj tętno na tętnicy ramiennej na wewnętrznej stronie ramienia.
7a. Jeśli jesteś pewien, że w ciągu 10 sek. stwierdziłeś obecność oznak krążenia:
Jeśli to konieczne, kontynuuj oddechy ratownicze aż do powrotu spontanicznego oddechu,
Jeśli dziecko nadal jest nieprzytomne, ułóż je w pozycji bezpiecznej,
Powtarzaj regularnie ocenę stanu ogólnego dziecka.
7b. Jeśli brak tętna (oznak krążenia) lub gdy tętno jest wolne (poniżej 60/min z objawami złej perfuzji) lub nie masz pewności, czy jest obecne:
Rozpocznij uciskanie klatki piersiowej,
Połącz oddechy ratownicze z uciskiem klatki piersiowej,
U dzieci powyżej 1 roku życia należy umieścić nadgarstek jednej ręki w jednej trzeciej dolnej mostka,
W przypadku większych dzieci lub mniejszych ratowników pośredni masaż serca wykonać przy użyciu dwóch rąk ze splecionymi palcami,
Należy obniżyć mostek do około jednej trzeciej głębokości klatki piersiowej,
Częstość uciśnięć około 100/min,
Uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze powinno się kontynuować w stosunku 15:2,
Jeśli ratownik jest sam 30:2,
U niemowląt przez jednego ratownika zalecany jest masaż opuszkami palców,
Gdy jest dwóch lub więcej ratowników należy użyć techniki dwóch kciuków i dłoni obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia,
Umieścić kciuk jednej obok drugiego w jednej trzeciej dolnej mostka,
Uciskać dolną część mostka do około jednej trzeciej głębokości klatki piersiowej.
KIEDY WZYWAĆ POMOC
Dla ratowników ważne jest, aby wezwać pomoc tak szybko jak to jest możliwe, kiedy tylko dziecko straci przytomność.
Gdy jest więcej niż jeden ratownik, jeden z nich rozpoczyna resuscytację, podczas gdy drugi idzie po pomoc,
Gdy jest tylko jeden ratownik, prowadzi on resuscytację przez około minutę zanim pójdzie po pomoc. Aby zminimalizować czas trwania przerwy w BLS. Możliwe jest przeniesienie niemowlęcia lub małego dziecka do miejsca wzywania pomocy,
Jednym wyjątkiem, kiedy nie należy prowadzić BLS przez minutę są zaburzenia rytmu serca i dziecko wymaga defibrylacji.
Kontynuować resuscytację do czasu:
Powrotu oznak życia u dziecka (spontaniczny oddech, tętno, ruch),
Przybycia wykwalifikowanej pomocy,
Wyczerpania własnych sił.