A. Działające pobudzjąco na OUN: lulek czarny, kropidło wodne, pokrzyk wilcza jagoda, szalej jadowity, bieluń dziędzierzawa
B. Działające pobudz na OUN oraz równoczesnie na serce, prz pok i nerki : jaskier, kakaowiec - drzewo kakaowe. C wywołujące depresje i porażenie OUN: blekot pospolity, jaskółcze ziele, szczwół plamisty, skrzyp polny, mak polny i lekarski. D depresja i porażenie OUN i równoczesnie dzial na prz pokarmowy: zimowit jesienny, tojad właściwy, ciemiężyca biała, tytoń szlachetny, cis pospolity. E wywol głównie poraż ukł przewod pok: rącznik, kąkol, wawrzynek, ziemniak, narcyz żółty. F działające porażająco na narzad oddechowy oraz p pokarmowy: kapusta-gorczyca, gorczyca - świrzepa, paproć samcza. G uszkodzenia wątroby: łubin, starzec Jakubek. H wywołujące objawy duszności i alergii: len, koniczyny, wyka, lucerna, kukurydza I objawy porazenia serca: naparstnica, konwalia. J wplywajaca na gospodarke solami: szczaw, difenbachia, filodendron. K uwrażliwiające na dzialanie swiatla słonecznego: dziurawiec, proso, gryka, lucerna, koniczyna szwedzka i czerwona L działające na miesnie gładkie macicy: sporysz, kokornak M inne dzialanie toksyczne: burak , rzepak, lilie, nostrzyk
POKRZYK WILCZA JAGODA : ma alkaloidy: atropina, skopolamina, belladonna, hyoscyamina, resorbuja się szybko z przew pok, ulegaja przemianom w wątrobie, wydalane z moczem w niezmienionej postaci, porażają zakończenia nerwow przywspółczulnych. Objawy kliniczne pobudzenie nerwowe, drgawki, zaburzenia widzenia, rozszerzenie źrenic, brak akomodacji oka, przyspieszone tetno i oddechy, wzdęcia, zaparcia, niedowłady, porazenia. Leczenie : płukanie żołądka, lewatywa, Sr przeczyszczające, tanina, śr wymiotne
SZALEJ JADOWITY subst trujaca to cykutotoksyna. Objawy kliniczne niepokój, ślinotok, przysp tetna, bojaźliwość, drżenie miesni, wzdęcia, zgon z uduszenia. Zmiany anatomopatol przekrwienie bł śluzowych płuc, przew pokarm i mózgu, wybroczyny pod nasierdziem, wsierdziem, torebką nerkową.
BIELUŃ DZIĘDZIERZAWA zawiera atropine, skopolamine i hyoscamine
LULEK CZARNY MA ALKALOIDY: skopolamina, atropina, hyoscyamina oraz glukozyd hyoscypikryna
KROPIDŁO ma enantotoksynę i olejki eteryczne. Obj kliniczne ślinotok, boleści, podnieceni, skurcze, rozszerzenie źrenic, biegunki, niedowład. ZMIANY - przekrwienie bł śluz mózgu.
BLEKOT POSPOLITY ma koniinę i cynapinę. Objawy: zaburzenia ruchowe, brak równowagi
JASKÓŁCZE ZIELE MA chelidonone i alfachelidonine oraz chelirytryny i sangwinaryny OBJAWY kliniczne: poraż OUN , poraż bł śluzowych, ślinotok, senność biegunki, śmierć.
MAK polny zawiera readynę i readynine a lekarski - opium. Objawy kliniczne: apatia, otępienie, wzdęcia , biegunki, zaparcia, ślinotok, sennośc. ZMIANY anatomopatologiczne: w przew pok zmiany nieżytowe i wybroczyny, przekrwienie mózgu i opon . LECZENIE - tanina i odwar kory dębowej
TOJAD - ma akonitynę. OBJAWY kliniczne: ślinotok, duszność, bolesność, czeste oddawanie moczu, brak orientacji i r-cji na bodzce, obniżenie temp ciala, śmierć. ZMIANY anatomopat. Twarda wątroba, nerki i miesien sercowy kruche, płuca obrzękłe, w oskrzelach krwawy płyn.
TYTOŃ SZLACHETNY - nikotyna, nikoteina,nikotynina, pirolidyna, metylopirolidyna oraz glikozydy. OBJAWY kliniczne: zaburzenia ruchowe, ślinotok, boleści, wzdęcia, biegunki, skurcze toniczno-kloniczne, śmierć. ZMIANY: powiekszenie serca, obrzek płuc, przekrwienie mózgu. LECZENIE: płukanie żołądka, rumenotomia, tanina, upust krwi, dozylnie glukoza i glukonian wapnia.
LEN ZWYCZAJNY - ma glukozyd linamaryna i enzym linamaraza odszczepiający z linamaryny kwas pruski. OBJAWY kliniczne: osłabienie, chwiejny chód, wzdęcia, zapaść.
NAPARSTNICA ciała czynne: glukozydy o dzialaniu nasercowym. OBJAWY kliniczne: wymioty, brak apetytu, biegunka, posmutnienie, zaburzenia w krążeniu. ZMIANY anatomopatol: obrzek i przekrwienie bl sluzowych prz pok, przekrwienie płuc, wybroczyny w nerkach i wątrobie
ZIEMNIAK zawiera glukoalkaloid - solanine (uszkadza nerki, zaburza krążenie i hemolize krwi, poraza OUN), wydalana przez nerki. OBJAWY kliniczne: postac nerwowa(wyst u swin- depresja, brak wrażliwości na otoczenie, osłabienie, porazenia, zaburzenia oddych i krążenia) postac żoładkowa (u swin posmutnienie, brak apetytu, ślinotok, wymioty , boleści, biegunki, u bydla - wzdęcia, boleści , atonia zwacza, brak przezuwania, silne i cuchnące biegunki, wzrost temp) postac skórna (swinie i przezuwacze) suchy lub sączący wyprysk na skórze głowy, konczyn, brzucha, wymienia, nasady ogona, w okolicy stawów, silny swiad, zmiany zapalne i ubytki blonysluzowej w jamie ustnej oraz zapalenie spojówek.. ZMIANY anatomopatologiczne: nieżytowe zapal przew pokarmowego, zawartość jelit może być zmieszana z krwia, wybroczyny w sercu, pęcherzu moczowym, nerkach, zwyrodnialy miesien sercowy i watroba, przekrwienie narz wew, wybroczyny w wezlach chłonnych, nadnerczach , sliniankach. LECZENIE:: plukanie żołądka, bydlo-rumenotomia, swinie - srod wymiotne
SPORYSZ - przetrwalnik grzyba zawiera alkaloidy, cholina, acetylocholina, histamina, tyramina, ergotamina, i ergotoksyna,ergometryna- kurczy miesnie macicy. OBJAWY: biegunka,kulawizna,sztywność konczyn, zgorzel skóry, wypływ z nosa, owrzodzenie jamy ustnej, wypadanie wlosów, obrzeki ,otępienie, mocz różowoczerwony,depresja,brak równowagi, spadek mleczności,mleko żółte i gorzkie. ZMIANY A - P: żółtaczka, tłuszczowe zwyrodnienie narzadów, obrzek pluc, zoltopomaranczowa watroba, woreczek wypelniony ciagnaca się żółcią, śledziona powiekszona, zmiany zapalne nerek. LECZENIE - olej rycynowy,glukoza,rozcieńczone kwasy.
ORLICA POSPOLITA ma enzym inaktywujący tiamine, u koni choroba przebiega jak awitaminoza B1. OBJAWY: arytmia,zaburzenia ruchowe, wzrost tempera, posmutnienie ,plamiste wybroczyny na bl sluzowych, krwotoki z nizdrzy, krwawienia skórne, krwawa biegunka, krwiomocz, osłabienie,obrzeki,nowotwory w pęcherzu moczowym. LECZENIE:Wit B1 (u bydla nieskuteczna),podanie amidu kwasu nikotynowego,podskórnie alkohol batylowy, antybiotyki
GRYKA - zawiera subst uczulające na światło. ZMIANY A-P: obrzek skóry głowy,zapal opon mózgowych,przekrwienie mózgu,krwotoczne zapal jelit,miąższowe zapal wątroby
BURAK - szczawiany i azotany. OBJAWY: posmutnienie,brak apetytu, ślinotok, atonia zwacza, biegunki, boleści, silne osłabienie, niedowłady,porazenie zadu, spadek udoju,śmierć. ZMIANY A-P: zmacerowanie blon sluzowych, wypelnienie zwacza kwasna treścią, watroba krucha, zwyrodnienie nerek,obrzek pluc. LECZENIE: 2% r-r blekitu metylenowego w dawkach 0,5 ml?kg m.c
KĄKOL - zawiera saponiny. OBJAWY: brak apetytu,ślinotok,biegunki,drgawki,zgrzytanie zebami, atonia, wymioty,biegunki. ZMIANY A-P wodnistość krwi,niezyt przew pokarmowego, kruchość wątroby i nerek,pluca powiekszone i przekrwione
RĄCZNIK zawiera rycynine, wystepuje w nasionach. OBJAWY: brak apetytu, biegunki,zaparcia,sztywny chód, spadek temp ciala, utrata przytomności,wymioty. ZMIANY A-P wybroczyny,tresc zmieszana z krwia, obrzek pluc.
JASKIER ma glukozyd ranunkuline z której uwalnia się lotna protoanemonina. OBJAWY: niepokoj,duszności,brak apetytu,ślinotok,atonia przedżołądków,bolesne oddawanie moczu,biegunki, oczoplac,slepota. ZMIANY: krucha watroba
Narcyz-smiertelne cebulki. Psy po wypiciu wody z wazonu- zatrucie.smiertelne po zgryzieniu. 15g cebulki- letalna dla psa.ciala czynne to alkaloidy i glikozydy. Objawy- biegunka, wymioty, slinienie, goraczka, bladosc bl.sluzowych, brak apetytu. Ciezsze stany zatruc- ataksja, drgawki, zapasc, hipotermia, niedocisnienie, silny bol brzucha. Sekcyjne- niespecyficzne- obecnosc czastek roslin. Leczenie 2h od zatrucia wymioty (apomorfina, wymiotnica, soda), soda krystaliczna- neutralizacja, w odp.czasie plukanie zoladka. Szczawian wapnia (filodendron, difenbachia i narcyz)- silne podraznienie bl.sluzowych, bol, uszkodzenie nerek, krwiomocz, ↑temp.ciala. glowa zarzucona na grzbiet. Leczenie- przemywanie bl.sluzowych zimna woda, r-r 2-weglanu wapnia- neutralizuje, wymioty, plukanie zoladka.
Rozanecznik=rododendron- cialo czynne to graianotoksyna- blokuje bialka w kanalach jonowych, zaburzenia pracy serca, depresja OUN i osr.oddechowego, ↓cis.krwi. leczenie- atropina.
Oleander- latwo wchlaniaja się glikozydy. Hamuja pompe Na-K w kardiomiocytach- rozregolowanie akcji serca. Objawy- bradykardia zatokowa, czestoskurcze, bloki sercowe, migotanie przedsionkow. Leczenie- wymioty, C aktywny, plukanie zol., K+ reguluje akcje serca, leczenie zaburzen arytmii.
Lilie- b.toksyczne dla kotow. Efekt dzialania synergistycznego wielu zwiazkow. Objawy- wymioty (pozno po 8-12h), uszkodzenie nerek (poliuria, anuria), odwodnienie org. Leczenie- niespecyficzne w ciagu 18h: wymioty, plukanie zol., C aktywny, plyny wieloelektrolitowe.