TEZY EGZAMINACYJNE DLA KIERUNKU FIZJOTERAPIA - EGZAMIN DYPLOMOWY

1. Choroba Heinego Medina

Jest to niebezpieczna choroba zakaźna wywoływana przez wirus polio zwana też Chorobą Heinego i Medina, Nagminnym Porażeniem Dzięcym. Choroba doprowadza do niesymetrycznego porażenia wiotkich kończyn dolnych, a także (jeśli porażenie postępuje w górę ciała) do porażenia mięśni kończyn górnych. Dramatycznie przebiega porażenie ośrodka oddychania i krążenia.
Najczęściej na nagminne porażenie dziecięce chorują

• niemowlęta

• dzieci poniżej 10 roku życia

JAK MOŻA SIĘ ZAKAZIĆ?
Wirus wywołujący chorobę przenoszony jest droga pokarmową, atakuje komórki rdzenia kręgowego, a w szczególności neurony ruchowe. Choroba może doprowadzić nawet do trwałego paraliżu.

JAKIE SĄ OBJAWY CHOROBY?
W 90-95% zakażenie przebiega bezobjawowo.
W zależności od postaci choroby obserwujemy zróżnicowane objawy.
Zakażenie  poronne  -  cechuje   się  gorączką,  bólem  gardła,   czasami  -biegunką.
Postać oponowa  - zajęcie opon mózgowo-rdzeniowych z typowymi objawami oponowymi takimi jak: wysoka gorączka, niepokój, podwyższone napięcie mięśniowe.
Postać porażenna - występuje najrzadziej (0,1-1% wszystkich przypadków). Porażenia najczęściej dotyczą mięśni kończyn.
W postaci opuszkowej lub mostkowej z porażeniem nerwów czaszkowych oraz w postaci porażenia wstępującego dochodzi do porażenia oddechowo -krążeniowego.
W postaci mózgowej (polioencephalitis) dominuje zaburzenie świadomości, zaburzenie równowagi, zaburzenie mowy i inne objawy porażenia prowadzące w efekcie do śmierci dziecka.

JAKIE SĄ NAJCZĘSTSZE POWIKŁANIA NAGMINNEGO PORAŻENIA DZIECIĘCEGO?

• zanik porażonych mięśni

• przykurcz mięśni

• znaczne zniekształcenia kończyn i kręgosłupa będące trwałym kalectwem

• zapalenie mózgu

JAK ZAPOBIEGAĆ CHOROBIE?
Skuteczną ochroną przed nagminny porażeniem dziecięcym są szczepienia ochronne. Szczepienie przeciw polio jest szczepieniem obowiązkowym, jednak można wybrać szczepionkę skojarzoną, która chroni naraz przed ponad pięcioma chorobami, dzięki czemu dziecko otrzymuje mniej wkłuć i bólu.

2. Łańcuch biokinematyczny kończyny dolnej

Stanowi układ funkcjonujący na zasadzie wzajemnych sprzężeń zwrotnych -tak warunkach statyki jak i ,przede wszystkim ,w warunkach dynamiki .Sprzyjają temu bezpośrednie strukturalno -czynnościowe powiązania w tym obszarze.

-jest to zespół 2 lub więcej par biokinematycznych dzielą się one na: otwarte- ruch w stawie niezależnie od innych stawów i zamknięte- co najmniej 4 przeguby aby był ruch Stopnie ciała sztywnego, a węzły:
Stopień swobody: możliwość wykonywania niezależnych ruchów względem siebie
Klasa pary biokinematycznej

Otwarty łańcuch kinematyczny- staw biodrowy, kolanowy, skokowy

zamknięty łańcuch kinematyczny- np. obręcz miednicy ze stawem krzyżowo- biodrowym i spojenie łonowe oraz klatka piersiowa w której każde żebro wraz ze swoim połaczeniem mostkowym i kręgowym stanowi pierścień

3. Stopnie swobody stawów w kończynie górnej

Kończyna górna : 11 stopni swobody od palców do obręczy barkowej, 17 stopni swobody od szczytów palców do tułowia.

Dla kończyny górnej sumowanie stopni swobody ruchu jej stawów : pierwszy staw międzypaliczkowy- jeden stopień swobody ruchu, drugi- jeden stopień, staw śródręczno paliczkowy - 2 stopnie , staw nagarstkowy- 2, staw łokciowy-2, staw barkowy- 3 = 11 stopni swobody

Staw barkowo= obojczykowy- 3, staw mostow-obojczyowy- 3 razem 17.

4. Stopa końsko szpotawa

Jest to wada rozwojowa, może być jedno lub obustronna, jako wada izolowana, lub w połączeniu z innymi wadami narządów ruchu. a jest widoczna zaraz po urodzeniu. Cechuje ją:

1. Wadliwe Ustawienie końskie;

2. Odwrócenie (szpotawość) powodujące skręcenie podeszwy do wewnątrz;

3. Przywiedzenie przodostopia;

4. Wydrążenie sklepienia podłużnego stopy;

5. Rotacja kompleksu podskokowego w płaszczyźnie horyzontalnej.

Wada ta polega na patologicznym ustawieniu stopy z powodu przemieszczenia kości stępu (podwichnięcie okołoskokowe); towarzyszą temu zmiany w mięśniach, więzadłach i torebkach stawowych.

Wrodzona stopa końsko-szpotawa dzieli się na kilka odmian klinicznych:

• Postać habitualna (ułożeniowa). Stopa ma normalną wielkość i smukły kształt. W czasie pierwszego badania możliwa jest pełna korekcja bierna. Dalszy rozwój stopy (po jej skorygowaniu metodami nieoperacyjnymi) jest normalny.

• Postać idiopatyczna. Stopa jest nieco mniejsza, dość smukła. W czasie pierwszego badania korekcja bierna deformacji jest niepełna. Część przypadków da się wyleczyć zachowawcze, a u części dzieci konieczne jest również leczenie operacyjne.

• Stopa krótka, szeroka, sztywna. Stopa jest krótka, szeroka, o zatartych obrysach. W czasie pierwszego badania obserwowana jest duża szpotawość i ustawienie końskie stop. Wada w znikomym stopniu poddaje się korekcji i zwykle wymaga leczenia operacyjnego.

Leczenie:

Leczenie należy rozpocząć zaraz po urodzeniu tak, aby w momencie gdy dziecko zaczyna chodzić stopa była prawidłowo ustawiona. Leczenie polega na repozycji podwichnięcia kości łódkowatej i piętowej względem kości skokowej, oraz poprawnym ustawieniu kości skokowej względem goleni.

Etapy leczenia:

1. Uzyskanie korekcji

2. Utrzymanie uzyskanej korekcji do momentu aż stopa uzyska poprawny kierunek wzrostowy.

Leczenie zachowawcze polega na prowadzeniu odpowiednich ćwiczeń. Towarzyszy temu pobudzanie aktywności mięśni strzałkowych poprzez drażnienie brzegu zewnętrznego stopy. Efekt uzyskany ćwiczeniami jest stabilizowany w opatrunku gipsowym lub syntetycznym.

Leczenie jest żmudne i długotrwałe. Przedwczesne przerwanie leczenia prowadzi do nawrotu deformacji.

Wskazania do leczenia operacyjnego:

• wtedy, gdy nieskuteczne jest leczenie nieoperacyjne lub powstają korekcje rzekome;

• 6-9 miesiąc życia;

• odpowiednia długość stopy (zwykle 8 - 10 cm);

• zawsze poprzedzone kilkoma gipsami redresyjnymi

Techniki leczenia operacyjnego - różne, dostosowane do stopnia nasilenia wady. Zawsze ocena kliniczna i radiologiczna poprzedza dobór odpowiedniego zabiegu operacyjnego.

Postępowanie po operacji - długie prowadzenie zachowawcze i rehabilitacyjne.

Najpierw gips udowy 6 tygodni (w tym przez pierwsze 10-14 dni w końskim ustawieniu stopy), potem usunięcie gwoździ stabilizujących i gips podudziowy przez 6-9 tygodni, następnie buty ortopedyczne (później wkładki do butów), oraz łuska do zakładania na noc.

Mimo prawidłowego leczenia u części dzieci występują nawroty deformacji, wymagające odrębnego postępowania leczniczego.

5. Więzadło krzyżowe przednie stawu kolanowego

Więzadło krzyżowe przednie (ligamentum cruciatum anterius) biegnie od wewnętrznej powierzchni kłykcia bocznego kości udowej (w pobliżu brzegu tylnego) do pola międzykłykciowego przedniego piszczeli (area intercondylaris anterior). Hamuje ruch piszczeli ku przodowi . Więzadło krzyżowe przednie (WKP) oraz więzadło krzyżowe tylne są więzadłami przebiegającymi dokładnie w środku stawu kolanowego. Nazywają się „krzyżowe”, ponieważ na swoim przebiegu krzyżują się wzajemnie. Więzadło przednie biegnie do góry i do tyłu przyczepiając się w tylno-bocznej części stropu kości udowej.

6. Zjawisko napięcia ( tonus ) mięśni

Do mięśni stale dopływają impulsy bioelektryczne utrzymujące stałe napięcie mięśni - tonus. Zapewnia to ciągłą gotowość mięśni do szybkiego podjęcia pracy. Ponadto tonus zapewnia utrzymanie postawy ciała.

Przy podwyższonej częstotliwości impulsów zachodzi zjawisko sumowania bodźców. Zanim mięsień rozkurczył się uzyskał kolejną podnietę, która nakłada się w ten sposób na tę poprzednią. Występuje wówczas ciągły skurcz mięśnia, zwany skurczem tężcowym. Rozkurcz następuje z chwilą przerwania dopływu bodźców. Abu skurcz tężcowy wystąpił należy zastosować krótszy okres refrakcji niż czas trwania fazy skurczu. Na napięcie mięśnia wpływają szybkość skurczu lub szybkość skracania się mięśnia. Podczas skurczu izotonicznego mięsień utrzymuje stale napięcie. A jeżeli mięsień kurczy się izometrycznie czyli szybkość skraca równa się 0 rozwija się pewne napięcie (tonus) . Gdy szybkość skracania mięśnia wzrasta to napięcie rozwijane przez mięsień zmniejsza się. Jeśli zaś mięsień jest rozciągnięty to napięcie najpierw wzrasta wraz ze wzrostem szybkość rozciągania a potem poziom napięcia stabilizuje się. każde włókno niezależnie od naszej woli ma pewien stan napięcia i ten stan napięcia nazywamy napięciem spoczynkowym. Najmniejsze napięcie występuje w czasie snu i relaksacji (cel rekreanta). Wraz z wiekiem osobniczym stan napięcia ulega zmniejszeniu. Na stan napięcia mają wpływ również nastroje osobników

7. Biodro szpotawe

Zmiana zwyrodnieniowa stawu biodrowego. Nieprawidłowa budowa stawu biodrowego, przy której szyjka kości udowej tworzy z trzonem tej kości kąt mniejszy od prawidłowego. Kończyny dolne ustawiają się względem siebie w kształcie litery O.

8. Moment siły mięśniowej

Charakter pracy mięśni. Ogólnie dzieli się pracę mięśniową na dynamiczną i statyczną. W pracy dynamicznej wyróżnia się pracę koncentryczną (moment siły mięśni jest większy od momentu oporu) i ekscentryczną (moment siły jest mniejszy od momentu oporu). W obrębie pracy statycznej wyróżnia się skurcze o charakterze aktywnym (maksymalne statyczne napięcia) i pasywnym (napięcie rozwijane przez mięsieą podczas rozciągania).

9. Objaw Trendelenburga

Bada się za jego pomoca wydolnosc silowa mięśni stabilizatorów miednicy- posladkowego sredniego i maloego , w plaszczyznie czolowej. Badany stoi jednonóż na kończynie słabszej funkcjonalnie. Badający z tylu za badanym obserwuje ustawienie miednicy za pomoca lini laczacej kolce biodrowe tylne gorne. Opadanie miednicy po stronie konczyny odciazaonej swiadczy o niewydolosci silowej miesni stabilizatorow-objaw dodatni.

10. Mechanizm Puttiego

Mechanizm Puttiego to przez zgięcie stopy w stawie skokowo-goleniowym i przeprost stawu kolanowego. Stwarza to możliwość zablokowania stawu kolanowego i biodrowego w wyproście przy osłabionych mięśniach.

11. Strefy absorpcji Loosera

Są to pola zaniku kości powstające po wypukłej stronie kości krzyżowej, np. piszczelowej. Zmianę tę wywołuje rozciągnięcie kości, co prowadzi do przerwania jej ciągłości i wystąpienia tzw. Złamania zmęczeniowego.

12. Uszkodzenie nerwu pachowego

uszkodzenia nerwu pachowego-od zaburzeń czucia nad mięśniem naramiennym aż do jego porażenia-wtedy ograniczeniu ulega czynne unoszenie ramienia;

Obręcz - 3 nerwy, każdy zaopatruje po 2 mięśnie

                      nerw pachowy - m. Naramienny

                                              m. Obły mniejszy

                      nerw nadłopatkowy - m. Nadgrzebieniowy

                                                     m. Podgrzebieniowy

                      nerwy podłopatkowe - m. Podłopatkowy

                                                       m. obły większy

Uszkodzenie nerwu pachowego powoduje uraz w postaci zwichnięcia stawu ramiennego, neuropatie splotu barkowego. Nerw zaopatruje mięsień naramienny odpowiedzialny za odwodzenia ramienia oraz unerwia niewielki obszar skóry na bocznej powierzchni ramienia w jego górnej części.

13. Przeciążenia kręgosłupa odcinka lędźwiowego

????????????????????????????????

14. Stopa płasko-koślawa

Stopa płasko-koślawa statyczna - jedna z częstszych wad stóp; rozpoznanie należy ustalać dopiero po 3. rż. dziecka. Charakteryzuje się koślawym ustawieniem pięty oraz obniżeniem sklepienia podłużnego stopy. U dzieci do 3. rż. stanowi w zasadzie fizjologiczny kształt stopy dziecka. Jeśli deformacja jest nasilona, wymaga różnicowania ze stopą wrodzoną płaską.

Stopa płasko - koślawa u osób dorosłych z czasem prowadzi do poszerzenia wymiaru poprzecznego przedstopia, co ma wpływ na powstawanie palucha koślawego, palców młotkowych i wtórnych zmian zwyrodnieniowych drobnych stawów stopy.

15. Dysfunkcja mięśni

Upośledzeni grup mięśniowych odpowiedzialnych za dane czynności np. narząd ruchu, mm układu pokarmowego, czyli nieprawidłowe funkcjonowanie mięśni prowadzące do różnorodnych zaburzeń i chorób

16. stopa piętowa

Wrodzona stopa piętowa - jest łagodną deformacją, która łatwo poddaje się korekcji biernej i nie stwarza większych problemów w leczeniu. Stopa ustawiona jest w zgięciu grzbietowym i zazwyczaj koślawo (czyli w nawróceniu). Deformacja jest spowodowana nieprawidłowym ułożeniem płodu w łonie matki (tzw. deformacja habitualna). Leczenie polega na ćwiczeniach redresyjnych stopy (tzn. korygujących jej ustawienie) lub na zakładaniu na krótki okres korekcyjnych opatrunków gipsowych.

17.ręka szponiasta

Przykurcz z niedokrwienia albo przykurcz Volkmana - to zniekształcenie w następstwie przykurczenia mięśni i porażenia nerwów na tle złamań powikłanych zaburzeniami ukrwienia. Leczenie operacyjne. Rękę szponiasta powoduje porażenie nerwu łokciowego. Porażeniu ulegają mm międzykostne, nie można utrzymać ciężkich przedmiotów.

18. leczenie wrodzonego kręczu szyi.

Kręcz szyi zaliczamy do wad narządu ruchu. Ujawnia się po urodzeniu w miarę narastania dysproporcji między wzrostem zdrowych tkanek a nie zmieniającą się długością mięśnia zbliznowaconego. W przypadku nieleczenia dochodzi do wyraźnej asymetrii twarzy. Objawia się on przymusowym ustawieniem głowy w pochyleniu w bok i skręceniu, którego przyczyną jest zazwyczaj przykurcz i zbliznowacenie jednego z mięśni mostkowo- obojczykowo- sutkowych

Kręcz szyi wrodzony mięśniopochodny
Jego przyczyną jest zbliznowacenie i zwółoknienie mięśnia mostkowo- obojczykowo- sutkowego spowodowane urazem okołoporodowym lub artrogrypozą.
Objawy:
- pochylenie głowy w stronę przykurczonego mięśnia
- odwrócenie twarzy w stronę przeciwną do przykurczu
- pogrubienie i stwardnienie mięśnia przykurczonego
Przy braku odpowiedniego leczenie dochodzić może do zniekształcenia twarzy, zmian w kręgosłupie, odkształceń kości czaszki, wad zgryzu.
LECZENIE
- należy rozpocząć zaraz po zdiagnozowaniu wady
- masaż, redresyjne ułożenie głowy, łagodne ruchy redresujące, zabiegi fizykalne zmniejszające napięcie i działające rozluźniająco, kołnierze ortopedyczne
- leczenie operacyjne- jeśli brak poprawy po leczeniu zachowawczym.
Kręcz szyi wrodzony mięśniopochodny
Może być spowodowany asymetrycznym ukształtowaniem kręgów szyjnych (krąg klinowy, mnogie zaburzenia kręgów, zespół Klippla-Feila). Początkowo nie obserwuje się zmian mięśniach szyi i karku. W miarę rozwoju dziecka dochodzi do zmian wtórnych- asymetrii twarzy i przykurczu mięśnia jak w obrazie kręczu mięśniopochodnego. Badaniem diagnostycznym jest zdjęcie rentgenowskie.
LECZENIE
Bardzo rzadko ten typ kręczu szyi nadaje się do leczenie operacyjnego, stosuje się leczenie przyczynowe.

19.zespół Sudecka

Prawdopodobnie przyczyną schorzenia są zmiany naczynioruchowe, hormonalne, mechaniczne. Dochodzi do bolesnego obrzmienia tkanek przystawowych co powoduje znaczne ograniczenie ruchu w stawie. Zmianom tym towarzyszą zaniki i zaburzenia dystroficzne części kostnych i miękkich. Na zdjęciu rentgenowskim obraz ten przedstawia się jako plamisty zanik struktury kostnej.

Najczęściej zespół Sudecka rozwija się po urazach tkanek miękkich i złamaniach, często przy zbyt ściśle założonym opatrunku unieruchamiającym w wymuszonej lub niewłaściwej pozycji kończyny.
Schorzenie jest najczęściej rozpoznawane dopiero w późnej fazie, kiedy doszło już do zaniku kostnego- stąd leczenie jest znacznie utrudnione, może doprowadzić nawet do trwałego upośledzenia funkcji kończyny.
W przebiegu zespołu Sudecka obserwuje się trzy okresy:
- okres ostry: charakteryzuje się obecnością ostrego piekącego bólu ręki lub stopy, przekrwieniem tkanek, obrzękiem, wzmożoną ciepłotą skóry. Skóra jest błyszcząca, napięta, ciemnoczerwona lub fioletowa. Dochodzi do stopniowego zaniku mięśni i ograniczenia ruchomości w stawach. W obrazie radiologicznym widoczne jest odwapnienie kości z zatarciem jej struktury. W okresie ostrym zaleca się delikatne masaże, najlepiej w formie automasażu wykonywanego za pomocą miękkiej szczotki do włosów po natłuszczonej skórze. Wskazane są ostrożne ćwiczenia czynne. Okres ten trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy.
- okres dystrofii: trwa najczęściej od 4 tygodni do 6 miesięcy i charakteryzuje się przewlekłym skurczem naczyń krwionośnych. Skóra staje się cienka wilgotna i chłodna, porost włosów i paznokci ulega zahamowaniu. Stopniowo dochodzi do pogłębiającego się zaniku mięśni, ograniczenia ruchomości czynnej i biernej w stawach, zaczyna dochodzić do przykurczów i zesztywnień stawowych. W obrazie radiologicznym obserwuje się odwapnienie i zatarcie struktury kostnej.
- okres zaniku: trwa od 6- 12 miesięcy i charakteryzuje go ból w trakcie ruchu i obciążania kończyny. Skóra jest cienka, dystroficzna i błyszcząca, w dotyku chłodna. Mięśnie zanikają, dochodzi do zesztywnień w stawach i patologicznych ustawień. Radiologicznie obserwuje się zanik tkanki kostnej.
Zespół Sudecka oprócz leczenia farmakologicznego wymaga również wczesnej czynnej rehabilitacji. Początkowo wskazane jest leczenie zimnem, potem zabiegi cieplne, jontoforeza wapniowa, ultradźwięki, magnetoterapia.
Przebieg choroby jest indywidualny- może dojść do zatrzymania postępu choroby w okresie ostrym lub dystrofii lub nawet do pełnego ustąpienia objawów. Jeśli rozwinął się okres dystrofii zniekształcenia i upośledzenie czynności kończyny są nieodwracalne

Pourazowe rozrzedzenie kości, jest schorzeniem o nieznanej etiologii i dotyczy najczęściej kości stopy, stawu skokowego, okolic nadgarstka i ręki. Dochodzi do bolesnego obrzmienia tkanek przystawowych co powoduje znaczne ograniczenie ruchu w stawie. Ostry zapalny zanik kości może pojawić się po złamaniach kości, urazach stawów, odmrożeniach, oparzeniach, a także po uszkodzeniach nerwów, przy zbyt ściśle założonym opatrunku unieruchamiającym w wymuszonej lub niewłaściwej pozycji kończyny. Przyczyną schorzenia mogą być również zmiany naczynioruchowe, hormonalne, mechaniczne.

Objawy chorobowe pojawiają się najczęściej w okresie 2-4 tyg. po zadziałaniu czynnika wywołującego. Do charakterystycznych objawów należą zmiany w tkankach miękkich w postaci obrzęku, niebiesko-różowego zabarwienia skóry, wzrostu miejscowej potliwości i temperatury, plamistych nieregularnych odwapnień i zaniku kości oraz ból o charakterze kauzalgicznym. Schorzenie jest najczęściej rozpoznawane dopiero w późnej fazie, kiedy doszło już do zaniku kostnego, stąd leczenie jest znacznie utrudnione, może doprowadzić nawet do trwałego upośledzenia funkcji kończyny.

W przebiegu zespołu Sudecka wyróżnia się trzy okresy
1) Ostry - od 3 tygodni do 2 miesięcy:
* Silne bóle kończyny
* Przekrwienie
* Obrzęk
* Ocieplenie skóry o wyglądzie ciemno czerwonym
* Zaniki mięśniowe i ograniczenia ruchomości
* RTG - drobno plamiste odwapnienia nasad i przynasad - struktura beleczkowata kości jest zatarta

2) Dystrofii - od 6 tygodni do 4 miesięcy:
* Kurcz naczyń krwionośnych
* Cienka i sucha skóra, wilgotna, porost włosów jest zahamowany
* Kruche paznokcie
* Zaniki mięśniowe i ograniczenia ruchomości
* RTG - odwapnienie i zatarcie struktury kostnej

3) Zaniku - od 6 miesięcy do 1 roku:
* Bóle przy wykonywaniu ruchów i przy obciążaniu jej
* Skóra ciepła, błyszcząca
* Mięśnie nadal ulegają zanikowi
* Dochodzi do przykurczy i zesztywnień stawów z wadliwym ułożeniem
* RTG - stwierdza się zanik kości



AD 1) Charakteryzuje się obecnością ostrego piekącego bólu ręki lub stopy, przekrwieniem tkanek, obrzękiem, wzmożoną ciepłotą skóry. Skóra jest błyszcząca, napięta, ciemnoczerwona lub fioletowa. Dochodzi do stopniowego zaniku mięśni i ograniczenia ruchomości w stawach. W obrazie radiologicznym widoczne jest odwapnienie kości z zatarciem jej struktury. W okresie ostrym zaleca się delikatne masaże, najlepiej w formie automasażu wykonywanego za pomocą miękkiej szczotki do włosów po natłuszczonej skórze. Wskazane są ostrożne ćwiczenia czynne.

W okresie ostrym stosuje się:

* unieruchomienie chorego odcinka kończyny na okres ok. 10 dni w celu wyeliminowania bodźców bólowych
* zmienne ułożenie kończyny (wysokie - poziome - niskie); w wysokim ułożeniu kończyny chory wykonuje czynne ruchy palcami w celu przeciwdziałania zastojowi żylnemu
* ćwiczenia czynne wolne i czynne z dawkowanym oporem mięśni poza chorym odcinkiem pamiętając, że żadne ćwiczenie nie może powodować bólu

AD 2) W okresie dystrofii dochodzi do odwapnień kości, skóra jest cienka, zwykle sina, wilgotna i chłodna, porost włosów i paznokci ulega zahamowaniu. W okresie tym występuje przewlekły skurcz naczyń krwionośnych. Stopniowo dochodzi do pogłębiającego się zaniku mięśni, ograniczenia ruchomości czynnej i biernej w stawach, zaczyna dochodzić do przykurczów i zesztywnień stawowych. W obrazie radiologicznym obserwuje się odwapnienie i zatarcie struktury kostnej. Nadal utrzymuje się bolesność stawów.

W okresie tym stosuje się:

* leczenie środkami farmakologicznymi poprawiającymi krążenie i działającymi przeciwbólowo, np: jonoforeza nowokainowa
* ćwiczenia czynne w odciążeniu i czynne wolne chorego odcinka
* ćwiczenia czynne z oporem kontrlateralne i ipsilateralne
* terapia zajęciowa w celu poprawy zdolności chwytnej ręki

AD 3) W okresie zaniku dochodzi do utrwalenia przykurczów, zaników mięśniowych i odwapnień. Charakteryzuje go ból w trakcie ruchu i obciążania kończyny. Skóra jest cienka, dystroficzna i błyszcząca, w dotyku chłodna. Dochodzi do zesztywnień w stawach i patologicznych ustawień. Radiologicznie obserwuje się zanik tkanki kostnej.


Program kinezyterapii powinien uwzględniać wszystkie rodzaje ćwiczeń w zależności od potrzeb w celu zwiększenia sprawności funkcjonalnej chorego odcinka, zwalczanie zbliznowaceń i ograniczeń ruchu w stawach. Często są konieczne operacyjne rekonstrukcje w celu zmniejszenia przykurczów i deformacji. Choroba może mieć różny przebieg i nie musi obejmować trzech okresów niezwykle ważny jest czas rozpoznania choroby i rozpoczęcia leczenia. Leczenie wymaga wcześniejszej rehabilitacji i fizykoterapii. Początkowo wskazane jest leczenie zimnem, potem zabiegi cieplne, jonoforeza wapniowa, ultradźwięki, magnetoterapia. Zespół Sudecka oprócz leczenia farmakologicznego i fizykalnego wymaga również wczesnej czynnej rehabilitacji ruchowej, w której bardzo ważną rolę odgrywają ćwiczenia czynne, czynne w odciążeniu jak i z dawkowanym oporem - głównie synergistyczne oraz ćwiczenia redresyjne stosowane dla zwiększenia zakresu ruchu w stawach, które powinny być poprzedzone zabiegami fizykalnymi w postaci diatermii, masażu wirowego podwodnego w ciepłej wodzie lub innych rodzajów zabiegów cieplnych o działaniu miejscowym. Stosuje się również preparaty poprawiające ukrwienie i uwapnienie kości oraz blokady zwojów nerwowych, sympatektonię i indywidualne ćwiczenia ze stopniowym obciążaniem. Wyniki leczenia w opóźnionym rozpoznaniu dają zdecydowanie złe wyniki i kończą się wyraźnym upośledzeniem funkcji. Przebieg choroby jest indywidualny wobec czego może dojść do zatrzymania postępu choroby w okresie ostrym lub dystrofii lub nawet do pełnego ustąpienia objawów. Jeśli rozwinął się okres dystrofii zniekształcenia i upośledzenie czynności kończyny są nieodwracalne.

20. młodzieńcze złuszczenie głowy kości udowej

??????????????????????????

21.choroba perthesa

Choroba Perthesa ( martwica Legg-Calve-Waldenstrom-Perthesa) jest idiopatyczną młodzieńczą, niedokrwienną martwicą głowy kości udowej. Jest to najczęściej występująca jałowa martwica kości.

Przyczyny choroby są nieznane.

Złożone ukrwienie bliższego odcinka kości udowej może być

odpowiedzialne za patologię tego schorzenia.

Dodatkowo urazy, stany zapalne, zwiększone zagęszczenia krwi i inne

Choroba występuje 4-5 razy częściej u chłopców w wieku między 4 - 8 r.ż. W 10% przypadków choroba występuje obustronnie. Pierwszym objawem choroby jest zwykle utykanie. Ból występuje zwykle wcześniej i często dotyczy stawu kolanowego.

W badaniu klinicznym pierwszym objawem jest ograniczenie rotacji wewnętrznej, następnie odwiedzenia w stawie biodrowym.

Przebieg choroby jest długi. Dzielimy go na okresy:

1. Okres "synovitis" 2. Nekrozy lub zapadnięcia 3. Fragmentacji 4. Odbudowy

2. Ad.1. Ten okres jest krótki (tygodnie) i jest wynikiem niedokrwienia. Zapalenie błony maziowej powoduje ograniczenie ruchomości i ból. W badaniu USG widoczne poszerzenie szpary stawowej, płyn w jamie stawowej. We wczesnym okresie choroby nie ma widocznych zmian na zdjęciach radiologicznych. Czasem poszerzenie szpary stawowej i niewielkie złamania podchrzęstne głowy kości udowej głównie w jej przedniej części.

3. Ad.2. Martwicza część głowy kości udowej ulega zapadnięciu. Na zdjęciach rtg widoczne jest zmniejszenie głowy kości udowej i zwiększone jej wysycenie. Ten okres trwa 6-12 miesięcy.

4. Ad.3. Okres fragmentacji. W tym okresie martwicza kość jest resorbowana. Na zdjęciach rtg widoczne są pola deossyfikacji. Często w tym stadium pojawia się deformacja głowy kości udowej. Ta faza trwa 1-2 lat.

5. Ad.4. Odbudowa. Okres formowania się nowej kości. Trwa 8 mies.-3 lat.

Leczenie w chorobie Perthesa polega na odciążeniu stawu biodrowego i porządnym zagłębieniu głowy kości udowej w panewce. Zagłębienie to można uzyskać zarówno metodami zachowawczymi jak i operacyjnymi.

22. leczenie czynnościowe pacjentów po złamaniach kości

Leczenie czynnościowe zapobiega przykurczom, zrostom, wysiękom, utrzymuje oś kończyny, działa stymulująco na zrost kostny, zapewnia ruch i zborność w stawie, zapobiega powstawaniu zmian zwyrodnieniowych stawowych i okołostawowych.Stosuję się wyciągi za kończynę.

23. idealana motoryka spontaniczna człowieka

????????????????????????????????????????????????????????

24.ręka opadająca

porażenia n. promieniowego (tzw. "ręka opadająca" - upośledzenie ruchu wyprostnego w nadgarstku i stawach śródręczno - palcowych)

ręka opadająca - ręka opada ku dołowi, palce są lekko zgięte a kciuk lekko przywiedziony (tzw. porażenie sobotniej nocy)

- ponadto obserwuje się nieznaczne osłabienie następujących ruchów:

• zginanie w stawie łokciowym

• przywodzenie ręki

• odwodzenie ręki

• prostowanie w stawie ramiennym

25. wyciągi stosowane w leczeniu zachowawczym zespołów bólowych kręgosłupa

a) Wyciąg lędźwiowy jest od dawna preferowaną metodą leczenia dolegliwości związanych z krążkami międzykręgowymi w odcinku lędźwiowym. W celu rozciągnięcia kręgów lędźwiowych konieczne jest obciążenie 1,5-krotnie większe od ciężaru ciała pacjenta.

b) wyciąg osiowy kręgosłupa odcinka szyjnego - Pętla Glissona, wyciąg stosowany w zespole korzeniowym podostrym i przewlekłym odcinka szyjnego kręgosłupa.

c) wyciąg za podbródek i potylice

d)wyciąg krzesełkowy Perschla, stosowany w podostrych zespołach bólowych kręgosłupa w odcinku lędźwiowym spowodowanych dyskopatią.

e) Leżanka do autotrakcji kręgosłupa (wyciąg grawitacyjny) - wykorzystuje siłę ciężkości tułowia w pozycji "głową w dół". Im większy kąt nachylenia, tym większa siła działania wzdłuż osi długiej tułowia. Wyciąg ten, oprócz rozluźnienia, zwiększenia przestrzeni międzykręgowych, daje możliwość ćwiczenia mięśni brzucha w czasie trakcji.

26) wyciąg Perlscha

???????????????????????????????????????????

27) endoprotezy połowicze stawu biodrowego-zastosowanie

W złamaniach kości stawu biodrowego-zlamanie głowy kości udowej, złamanie szyjki kości udowej, złamania bliższej nasady k. udowej, złamania kretarzowe k. udowej( złamania w wyniku osteoporozy lub wypadku + wiek starczy)

28) Przeciwskazania fizjoterapeutyczne po wstawieniu endoprotezy stawu biodrowego we wczesnym okresie

- unikanie przeciążenia kończyny operowanej

- siadać tylko na wysokich siedzeniach, unikać miękkich i niskich foteli

- zakaz rotowania do wewnątrz kończyny operowanej i przywodzenia zarówno w spoczynku jak i podczas ćwiczeń ( nie zakładać nogi na nogę)

29) Przeciwskazania fizjoterapeutyczne w przypadku słabego zrostu kostnego

- wykonywanie ćwiczeń w obciążeniu???????????????

30) Przykurcz stawu biodrowego po złamaniach kręgosłupa

?????????????????

31) Charakterystyka atetozy

1) - zaburzenie neurologiczne. Powolne, nierytmiczne, mimowolne ruchy, szczególnie nasilone w odcinkach odsiebnych kończyn górnych (zwłaszcza w palcach dłoni), występujące także w mięśniach twarzy i ramion. Atetoza towarzyszy m.in. mózgowemu porażeniu dziecięcemu.

2) to zaburzenie neurologiczne, polegające na występowaniu niezależnych od woli, nierytmicznych, powolnych ruchów zlokalizowanych w kończynach górnych, których największe natężenie dotyczy ich dystalnych (końcowych) odcinków, osiągając największe nasilenie w obrębie palców.

Uszkodzenie drog piramidowych

32) Fizykoterapia w ostrym okresie podagry

podagra jest to nic innego tylko ostre zapalenie stawu śródstopno-paliczkowego znajdującego się u podstawy palucha w przebiegu napadu dny moczanowej. Według definicji dna moczanowa jest chorobą przebiegającą z nawrotowym ostrym lub przewlekłym zapaleniem stawów obwodowych wywołanym przez wytrącone kryształy kwasu moczowego przy nadmiernym stężeniu kwasu moczowego w płynach ustrojowych.

- laseroterapia

-lampa sollux

-diadynamik

- krioterapia

33) Gorączka reumatyczna

1. Gorączka reumatyczna - występuje głównie u dzieci i młodzieży i jest reakcją na przebyte zakażenie paciorkowcowe, najczęściej pod postacią anginy. Atakuje głównie serce, chociaż bardziej widocznym objawem u dzieci starszych jest ostre zapalenie stawów. Następstwem choroby reumatycznej mogą być zapalenia: wsierdzia, mięśnia sercowego, osierdzia. Infekcja reumatyczna stanowi jedną z najczęstszych przyczyn chorób serca u dzieci w wieku szkolnym.

2. Choroba reumatyczna zwana też gorączką reumatyczną to przewlekła dysfunkcja układu odpornościowego, która prowadzi do łagodnych zmian w stawach i ciężkiego, postępującego uszkodzenia serca. Przyczyną choroby jest zakażenie paciorkowcowe, jednak spustoszenie w organizmie powodowane jest nie przez bakterie, a nieprawidłową reakcję na infekcję.

34) Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS) jest przewlekłą, zapalną chorobą autoimmunologiczną Pomimo, że pierwsze zmiany pojawiają się w stawach, choroba dotyczy całego organizmu. Przyczyny choroby nie są do końca poznane. Reumatoidalne zapalenie stawów występuje około 4 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn, a dotyczy około 1-2% całej populacji.

Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) należy do grupy chorób zwanych autoimmunologicznymi, w których organizm z nieznanych przyczyn zwraca się przeciwko własnym tkankom. W rezultacie tego "ataku" układu immunologicznego na własne tkanki, u chorych z RZS dochodzi do przewlekłego procesu zapalnego w stawach, co doprowadza do ich nieodwracalnego zniszczenia. Procesy zapalne mogą również obejmować narządy wewnętrzne: płuca, nerki, naczynia.

Do charakterystycznych objawów choroby należą bardzo silny ból i obrzęk stawów oraz sztywność poranna stawów, które uniemożliwiają wykonywanie nawet najprostszych codziennych czynności takich jak mycie, ubieranie się, swobodne poruszanie się. Bardzo uciążliwym objawem jest stałe uczucie zmęczenia.

W wyniku przewlekłego procesu zapalnego dochodzi do nieodwracalnych zmian w stawach i ograniczenia ich ruchomości.

Przyczyny RZS nie są jak dotąd znane.

Podatność/Predyspozycje

 

Nie jest możliwe jednoznaczne określenie czynników sprzyjających wystąpieniu choroby. Według niektórych teorii Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS) ma podłoże genetyczne i częściej występuje u osób, u których w przeszłości pojawiły się przypadki zachorowania na RZS w rodzinie. Pojawiają się wśród naukowców również opinie, że choroba może być wywoływana przez drobnoustroje  (np.: wirus Epsteina-Barr), które wnikając do organizmu wywołują jego nieprawidłowe reakcje obronne polegające na atakowaniu i próbie eliminacji własnych komórek w torebkach stawowych. Na pojawienie się i rozwój choroby może mieć również wpływ: styl życia, stres i przeżywane emocje.

Wiadomo na pewno, że przebieg choroby mogą zaostrzyć i przyspieszyć takie czynniki jak długotrwały stres, ciąża, wysiłek fizyczny.

Rozpoznanie Reumatoidalnego Zapalenia Stawów (RZS) może być trudne szczególnie w początkowych stadiach rozwoju choroby. Początkowo pojawiające się symptomy są często lekceważone ze względu na stosunkowo małą  uciążliwość. Często jedynym symptomem rozwijające się choroby są  bóle i obrzęki  drobnych stawów  dłoni i stóp. Na początku pojawić może się również stan podgorączkowy, osłabienie, uczucie zmęczenia, rozbicia, pocenie się, spadek łaknienia i ubytek masy ciała.

Należy zwrócić szczególną uwagę na opisane wyżej objawy u młodych kobiet i kobiet w średnim wieku. Bóle i obrzęki wielu stawów, nie spowodowane zakażeniem bakteryjnym lub wirusowym są podstawą podejrzenia RZS.

 Postępująca choroba powoduje poranną sztywność stawów palców dłoni - pierwszy charakterystyczny objaw RZS, trwający w zależności od zaawansowania choroby od kilku minut do kilkunastu godzin. Każda próba ściśnięcia dłoni wywołuje wtedy silny ból. W początkowych stadiach rozwoju choroby mogą pojawić się również zaburzenia ukrwienia palców, ich nadwrażliwość na zimno, drętwienie, mrowienie rąk. W bardziej zaawansowanej postaci RZS pojawiają się zniekształcenia stawów, deformacje kończyn, przykurcze. Pojawiają się również charakterystyczne guzki reumatoidalne. Dochodzi wtedy również do wysięków w stawach, uszkodzeń stawów biodrowych, rdzenia kręgowego.

RZS może przebiegać z okresami nawrotów i remisji (złagodzenia lub ustąpienia objawów choroby). Między jednym okresem zaostrzenia choroby a kolejnym mogą pojawić się kilkutygodniowe a nawet kilkuletnie przerwy. Wraz z rozwojem choroba zajmuje kolejne stawy.

Wiarygodna diagnoza powinna być postawiona przez reumatologa. Nie istnieje jedno konkretne badanie, na podstawie którego można by było jednoznacznie stwierdzić RZS. Najczęściej diagnoza stawiana jest na podstawie zgłaszanych objawów, badań laboratoryjnych, badania przedmiotowego i zdjęć rentgenowskich, USG lub rezonansu magnetycznego stawów. Wśród badań, które zleci reumatolog w celu zdiagnozowania schorzenia i w przyszłości monitorowania postępów choroby najważniejsze są  OB, CRP, RF.

Leczenie

 

Reumatoidalne Zapalenie Stawów (RZS) jest chorobą nieuleczalną i  przewlekłą . Układ odpornościowy (immunologiczny) osób chorych jest nadmiernie pobudzony- walczy nie tylko z atakującymi organizm infekcjami, ale również z komórkami własnych tkanek. Stale trwające badania mają na celu znalezienie sposobu ingerencji w funkcjonowanie układu immunologicznego i zmianę jego działania w taki sposób, aby nie uszkadzał własnych tkanek, ale jednocześnie nadal wypełniał swoje podstawowe zadanie - walkę z groźnymi infekcjami. Dlatego leczenie RZS jest niezwykle trudne i stanowi ciągłe wyzwanie dla współczesnej medycyny.

Leczenie w przypadku RZS ma na celu przede wszystkim uzyskanie jak najdłuższych okresów remisji, czyli okresów złagodzenia objawów choroby. Dostępne metody leczenia mają również na celu:

• zahamowanie uszkodzeń stawów i tkanek okołostawowych oraz zapobieganie upośledzeniu ruchomości stawów;

• zapobieganie niepełnosprawności;

• jak najdłuższe utrzymanie aktywności życiowej i zdolności do pracy;

• zmniejszenie nasilenia objawów choroby takich jak ból, obrzęki, sztywność stawów;

• w niektórych przypadkach nawet całkowitej remisji.

W leczeniu RZS stosuje się farmakoterapię, rehabilitację, psychoterapię oraz zabiegi operacyjne.

• leczenie farmakologiczne - niesterydowymi lekami przeciwzapalnymi oraz lekami modyfikującymi proces zapalny (sulfasalazyna, sole złota, D-penicylamina, glikokortykosterydy, leki przeciwmalaryczne, leki immunosupresyjne);

• zabiegi operacyjne o charakterze profilaktyczno-leczniczym i korekcyjno-rekonstrukcyjnym;

• kinezyterapię (leczenie ruchem);

• światłolecznictwo (nagrzewania lampą sollux);

• okłady parafinowe;

• krioterapię (leczenie niską temperaturą);

• elektrolecznictwo (leczenie za pomocą prądu);

• masaże;

• kąpiele solankowe, siarczkowo-siarkowodorowe w uzdrowiskach (nie wolno natomiast korzystać z borowin);

• psychoterapię.

Zapobieganie

 

Przyczyna Reumatoidalnego Zapalenia Stawów (RZS) jest nieznana, dlatego też trudno wskazać skuteczną metodą zapobiegania chorobie. Warto jednak podkreślić, że warto przestrzegać zasad zdrowego stylu życia czyli: przestrzegać odpowiedniej, zbilansowanej diety, zachować prawidłową masę ciała, unikać stresu i napięć, zaprzestać palenia tytoniu, zwiększyć aktywność fizyczną.

Objawy choroby

• poranna sztywność stawów,

• obrzęk (zapalenie) stawu obejmujący co najmniej 3 lub więcej stawów,

• lokalizacja zmian w nadgarstkach, śródręczu lub w palcach,

• symetryczność zmian,

• typowe zmiany radiologiczne,

• guzki reumatoidalne,

• obecność czynnika reumatoidalnego.

Jeśli chory spełnia co najmniej 4 z tych kryteriów, to lekarz rozpoznaje reumatoidalne zapalenie stawów.

35) objawy zespołu Reitera

Zespół Reitera definiuje się jako zapalenie stawów po przebytym zakażeniu układu moczowo-płciowego i związane z zapaleniem cewki moczowej czy szyjki macicy, zapaleniem spojówek oraz zmianami skórno-śluzówkowymi; przynajmniej w części przypadków zespół ten jest związany z obecnością Chlamydia trachomatis w stawie.

Objawy:

- zapalenie cewki moczowej

- infekcja narządów płciowych i przewodu pokarmowego

- stany podgorączkowe

- zapalenie spojówek i stawów

- zapalenia rogówki i zapalenia przedniego odcinka naczyniówki

- Zajęcie stawów jest niesymetryczne, kilkustawowe (oligoarthritis) lub wielostawowe

i obejmuje głównie duże stawy kończyn dolnych, jak również stawy drobne stóp.

- entezopatię (zapalenie przyczepów ścięgien do kości).

- zapalenie rozcięgna podeszwowego i ścięgna Achillesa

- zmiany błon śluzowych (jamy ustnej i języka) - małe, niebolesne, powierzchowne owrzodzenia

- nadmierne rogowacenie skóry dłoni i stóp oraz okolic wokół paznokci

36) Wymień zabiegi wspomagające efektywny kaszel, możliwe do zastosowania po zabiegach torakochirurgicznych

- ćwiczenia oddychania przeponowego oraz oddychania dolno żebrowego

- ćwiczenia mięśni obręczy barkowej oraz ćwiczenia ogólno usprawniające

- pozycje złożeniowe, w celu lepszego oczyszczania oskrzeli podczas kaszlu.

- efektywny kaszel za pomoca wdechu przerywanego

37) Omów usprawnianie pacjenta torakochirurgicznego w okresie przedoperacyjnym

Usprawnianie ruchowew TORAKOCHIRURGII dzieli się na postępowanieprzed- i pooperacyjne. Ćwiczenia stosowane przed zabiegiem chirurgicznym, poza korzyściami fizjologicznymi, przywracają znaczną korzyść psychologiczną - pacjent nabiera wiary w pomyślny przebieg zabiegu i w to, że zabieg nie wpłynie na jego wygląd, zniekształcając mu w sposób znaczący kształt klatki piersiowej, jak i w to, że nie rozwinie się po zabiegu niewydolność oddechowa (zwłaszcza po rozległych operacjach).

Cele, które muszą być osiągnięte po zastosowaniu rehabilitacji, są następujące: korekta istniejących przed zabiegiem zaburzeń mechanizmu oddychania, zapobieganie następstwom samego zabiegu chirurgicznego, leczenie powstałych po zabiegu nieprawidłowości, jak np. w zakresie układu kostnego, mięśni oraz mechanizmu oddychania.

Przed zabiegiem pacjent wykonuje ćwiczenia oddychania przeponowego oraz oddychania dolnożebrowego, ćwiczenia mięśni obręczy barkowej oraz ćwiczenia ogólnousprawniające. Bezpośrednio przed zabiegiem zasadnicze znaczenie ma nauka efektywnego kaszlu. Pacjent jeszcze przed zabiegiem musi nauczyć się radzić sobie z wykrztuszaniem, gdyż po zabiegu - ze względu na bóle - nie będzie mógł nauczyć się prawidłowego wykonywania nowych dla niego ćwiczeń.

Zadania rehabilitacji oddechowej w torakochirurgii sprowadzają się do:
                                    - Korekcji istniejących jeszcze przed zabiegiem zaburzeń mechanizmów oddychania.
                                    - Zapobieganie następstwom zabiegu chirurgicznego.
                                    - Leczenie powstałych po zabiegu nieprawidłowości w zakresie biernego (kośca) i czynnego
                                      (mięśnia) narządu ruchu, zwłaszcza mechanizmowi oddychania.

zastosowanie ćwiczeń oddychania przeponowego z oporem.
Wskazane są także po zabiegu - ćwiczenia pobudzające krążenie krwi w obwodowych częściach ciała.

38) Omów usprawnianie pacjenta w pierwszej dobie po cholecystektomii

??????????????????????????????????

39) Omów na czym polega nauka ćwiczeń oddechowych oraz efektywnego kaszlu w okresie przedoperacyjnym

to polega na umiejętności skoncentrowania się na swoim oddechu, na którym zazwyczaj nie skupiamy uwagi. Pacjent wykonujący takie ćwiczenie powinien przyjąć wygodną pozycję, taką, która da mu uczucie komfortu, wygody i odpoczynku. W czasie ćwiczenia chory powinien skupić się na oddechu, na każdym powolnym wdechu i wydechu. W myślach może sobie podpowiadać i mówić: „wdech” i „wydech”. Myśląc o każdym wdechu i wydechu można podpowiedzieć osobie wykonującej ćwiczenie, że z każdym wdechem dostarczamy organizmowi tlen, energię, dzięki czemu organizm staje się silniejszy, układ odpornościowy staje się mocniejszy i sprawniejszy. Z każdym wydechem odchodzą od nas nieprzyjemne uczucia, to czego chcemy się pozbyć i to co jest dla nas nieprzyjemne. Ćwiczenie korzystnie jest wykonywać parę razy dziennie, pamiętając żeby nie robić nic na siłę, wykonywać tylko w takim stopniu, w jakim mamy ochotę i chęć. Oddechy powinny być wykonywane we własnym rytmie i tempie.
Jedną z modyfikacji ćwiczenia oddechowego, którą można stosować jak już opanujemy umiejętność skupiania się na własnym wdechu i wydechu (czyli „świadomym oddychaniu”) . Oddychanie połączone polega na robieniu wdechów i wydechów tak, aby nie robić przerwy pomiędzy wdechem a wydechem oraz wydechem a wdechem. Wydech powinien być swobodny, nie należy go wypychać, dzielić na części, ani powstrzymywać.

Przeprowadzamy Ce odolno rozwojowe wspomagając sile mm brzucha i grzbiet oraz klatki piersiowej.

Nuka oddechu poprze dmuchanie w butelkę

- nauka kaszlu polega na dobraniu odpowiedniej pozycji, podczas kaszlu pacjent powinien położyć dłonie w miejscu rany pooperacyjnej na brzuchu i podczas kaszlu lekko cisnąc co zmniejszy ból i zapewnie nie rozerwanie się szwów.

40) Scharakteryzuj kliniczne zespoły zaburzeń czucia

????????????????/

41) Na czym polega plastyczność mózgu ?

plastyczność mózgu to zdolność zdrowej tkanki nerwowej do przejmowania funkcji, pełnionych dotychczas przez te obszary mózgu, które zostały uszkodzone.

42) Scharakteryzuj podstawowe cechy mózgu

-Podstawową cecha mózgu jest klasyfikacja, Pobudliowsc i plastycznosc

-Najważniejsze funkcje mózgu to sterowanie, nadzorowanie działania, homeostaza organizmu (m.in. częstość akcji serca, ciśnienie tętnicze krwi, równowaga wodno-elektrolitowa, temperatura ciała), a także wyższe funkcje nerwowe (funkcje poznawcze, popędowe, pamięć i uczenie się).

- w mózgu znajdują się ośrodki odpowiedzialne za kojarzenie, ruch, wzrok, słuch i mowę

- Odgrywa bardzo istotną rolę w integracji informacji czuciowych i ruchowych.

- - reguluje napięcie mięśniowe i odpowiada za utrzymanie równowagi ciała

- odpowiedzialne za wszystkie podstawowe czynności wegetatywne, m. in. ośrodki  odruchów wrodzonych - jak ziewania, kichania, kaszlu, mrugania oczami itd.; uszkodzenie rdzenia przedłużonego wywołuje śmierć organizmu

- odpowiedzialny za procesy poznawcze( świadomość, wrażenie i spostrzeganie, pamięć, uwaga, myślenie intelekt), procesy emocjonalne i motywacyjne

43) Wymień główne elementy układu ruchu i określ główne cechy uszkodzenia

Narząd ruchu składa się z układu biernego - kostno-stawowego i układu czynnego - nerwowo-mięśniowego.

- Oś układu kostnego stanowi kręgosłup, który jest osadzony w obręczy miednicy, a na jego szczycie opiera się czaszka. Kręgosłup dzieli się na pięć odcinków i jest zbudowany z 34-35 kręgów. Odcinek szyjny tworzy 7 kręgów, piersiowy - 12, lędźwiowy - 5, kość krzyżową tworzy 5 kręgów zespolonych w jedną całość. Zakończenie kręgosłupa tworzy część guziczna kręgosłupa, czyli kość ogonowa, zbudowana z 4-5 zrośniętych ze sobą kręgów.

Od piersiowego odcinka kręgosłupa odchodzą żebra (12 par), tworzące klatkę piersiową, która od przodu zamyka mostek. Na górnej części klatki piersiowej znajduje się obręcz kończyny górnej (barkowa), którą tworzą obojczyki i łopatki. Z obręczą barkową połączone są kończyny górne - prawa i lewa. Każda z nich składa się z kości ramiennej, kości łokciowej i promieniowej oraz kości ręki, do których należą kości nadgarstka oraz śródręcza i paliczki.

Z miednicą łączą się kończyny dolne. Każda z nich jest utworzona przez kość udową, piszczelową, strzałkową oraz kości stopy: skokową, piętową, kości stępu, kości śródstopia i paliczki. Pomiędzy kością udową a kośćmi podudzia znajduje się staw kolanowy, osłonięty od przodu przez rzepkę.

By uzupełnić opis budowy szkieletu, należy wymienić czaszkę, której część stanowi ochronę dla mózgu, część natomiast tworzy kostny zrąb twarzy i wchodzi w skład narządu żucia (układ kostny szczęki i żuchwy).

Najczęściej występujące schorzenia narządu ruchu można najogólniej podzielić na następujące grupy:

1. Choroby i wady wrodzone układu kostno-stawowego

2. Zmiany pourazowe

3. Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów

4. Choroby stawów o etiologii zapalnej

5. Choroby metaboliczne tkanki kostnej

6. Nowotwory

7. Złamania, urazy,( wypadki)

8. Do narządów ruchu zalicza się kości, stawy, więzadła i mięśnie. Stanowią one ściśle związaną ze sobą całość czynnościową.

Kośc

9. Szkielet (Ryc.9-1), na który składają się wszystkie kości człowieka, stanowi konstrukcję nośną narządów ruchu i jest miejscem przyczepów ścięgien (połączeń mięśniowo-kostnych zbudowanych z tkanki łącznej) i więzadeł (połączeń kostno-kostnych zbudowanych z tkanki łącznej). Szkielet pod względem czynnościowym tworzy kościec osiowy i kościec obwodowy. Na kościec osiowy składają się kości czaszki, kręgosłup z kością krzyżową i części kostne klatki piersiowej, natomiast na obwodowy - kości kończyn górnych wraz z kośćmi obręczy barkowej oraz kości kończyn dolnych wraz z kośćmi obręczy biodrowej.
   Każda dojrzała kość ma strukturę blaszkową o warstwowym ułożeniu. Ta struktura blaszkowa kości jest odmienna w tzw. warstwie korowej (zbitej) i warstwie gąbczastej (beleczkowej). Warstwa korowa utworzona jest z cylindrycznie ułożonych blaszek, które pod mikroskopem przypominają system przylegających do siebie rurek. Warstwa gąbczasta zbudowana jest z blaszek, które układają się w trójwymiarową, nieregularną sieć beleczek. Przestrzenne ułożenie elementów kostnych jest gęstsze w warstwie zbitej aniżeli w warstwie gąbczastej. Rozmieszczenie i ilość każdej z wymienionych struktur w kości zależne są od jej kształtu, a ten warunkowany jest z kolei funkcją jaką spełnia poszczególna kość w szkielecie.
   Cała zewnętrzna powierzchnia kości, z wyjątkiem tej, która tworzy stawy (na powierzchniach stawowych kość pokryta jest chrząstką stawową) otoczona jest ścisle przylegającą do kości błoną włóknistą - okostną. Okostna jest bogato unaczyniona i unerwiona. Dzięki okostnej, w której znajdują się komórki podobne do osteoblastów (patrz dalej), następuje zgrubienie kości poprzez odkładanie się nowych warstw kości na jej powierzchni.
   
   Ze względu na kształt kości szkieletu można je podzielić na:
   - Kości długie - (np. kość ramienna, udowa, kości przedramienia, podudzia, śródręcza, śródstopia i palców) zbudowane są prawie wyłącznie z istoty korowej. Na obu końcach trzonów kości długich znajdują się naturalne maczugowate zgrubienia - nasady, wypełnione przez warstwę gąbczastą. Między nasadami i trzonem kości wyróżnia się dodatkowo tzw. przynasady. Jest to miejsce, gdzie odbywa się wzrost kości na długość. W okresie wzrostu, nasada oddzielona jest od przynasady chrząstką, noszącą nazwę chrząstki wzrostu lub nasadowej. Jama szpikowa w trzonie kości długich i przestrzenie międzybeleczkowe nasad wypełnione są szpikiem.
   - Kości płaskie - (np. kości czaszki, mostek, żebra, kości miednicy) utworzone są przez blaszki zewnętrzne i wewnętrzne mające strukturę warstwy korowej, które przedzielone są cienką warstwą kości gąbczastej.
   - Kości różnokształtne - (np. kości nadgarstka, stępu, kręgi) otoczone są warstwą istoty korowej podobnie jak kości długie, z reguły jest ona jednak cieńsza. Wypełnione są prawie wyłącznie warstwą gąbczastą.
   
   Składnikami tkanki kostnej w 70% są elementy nieorganiczne (głównie hydroksyapatyt) i w 30% organiczne. Część organiczna składa się z komórek i macierzy kostnej utworzonej z włókien kolagenu oraz innych białek niekolagenowych. Podstawowymi typami komórek kostnych są:
   
   - Osteocyty - są ostateczną formą komórek dojrzałej kości, powstają z przemiany osteoblastów w trakcie mineralizacji macierzy kostnej.
   - Osteoblasty - są komórkami tworzącymi kość (kościotwórcze), występującymi w miejscach, gdzie odbywa się wzrost lub przebudowa tkanki kostnej. Osteoblasty wytwarzają część organiczną macierzy kostnej, w której następnie odkładają się kryształy fosforanów wapnia (hydroksyapatyt).
   - Osteoklasty - są komórkami resorbującymi kość (kościogubnymi), uczestniczącymi w prawidłowym procesie przebudowy tkanki kostnej. Przy nadmiernej przewadze aktywności osteoklastów względem osteoblastów dochodzi do patologicznego procesu utraty masy kostnej.

Mięśnie szkieletowe

10. Częścią dynamiczną narządów ruchu są mięśnie szkieletowe (Ryc.9-2), czyli te, które są zależne od naszej woli. Pod względem budowy histologicznej (tkankowej) nazywane są mięśniami poprzecznie prążkowanymi. Przedłużeniem mięśni (brzuśców mięśniowych) są ścięgna zbudowane z tkanki łącznej, za pomocą których mięśnie łączą się z kośćmi. Specjalna budowa tkankowa mięśni powoduje, że mają one zdolność kurczenia się. Na staw działają grupy mięśni o przeciwnych kierunkach działania (grupy antagonistyczne). Dzięki różnicy napięcia między zginaczami i prostownikami lub przywodzicielami i odwodzicielami możliwy jest ruch w stawach, czasami bardzo złożony.

Stawy

11. Stawy są to ruchome połączenia między kośćmi. Powierzchnie stawowe kości pokryte są chrząstką stawową i są względem siebie odpowiednio dopasowane (np. głowa kości udowej i panewka stawu biodrowego). W obrębie stawów mogą istnieć także dodatkowe elementy chrzęstne, dopasowujące powierzchnie stawowe podczas ruchu w stawie np. łąkotki w stawie kolanowym (Ryc.9-3). Stałym elementem budowy stawu jest torebka stawowa utworzona z tkanki łącznej, w obrębie której znajduje się jama stawowa wypełniona mazią stawową. Strukturami, które dodatkowo stabilizują staw są więzadła - połączenia kostno-kostne z tkanki łącznej. Mogą one znajdować się pozastwawowo - często ściśle łącząc się z torebką stawową, a także w jamie stawowej.

44) Scharakteryzuj uszkodzenie neuronu ruchowego obwodowego - objawy

45) Scharakteryzuj uszkodzenie neuronu ruchowego ośrodkowego - objawy

Uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego - uszkodzenie ośrodków ruchowych zlokalizowanych w CUN. Nie jest to uszkodzenie pojedynczego neuronu, a ich grupy mającej tę samą czynność, co wyraża się występowaniem wspólnych objawów, niezależnych od poziomu uszkodzenia. Tożsamymi nazwami określającymi uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego są: uszkodzenie układu piramidowego, uszkodzenie ośrodkowych dróg ruchowych.

Jego wspólnymi objawami są:

• niedowład lub porażenie,

• występowanie odruchów patologicznych (objaw Babińskiego, objaw Rossolimo),

• wzmożenie napięcia mięśni typu spastycznego (piramidowego),

• obecność wygórowanych odruchów rozciągnowych typu odruch rzepkowy.

Objawy porażenia w których występują powyższe cech nosi nazwę niedowładu spastycznego i są związane z uszkodzeniem tzw. dróg piramidowych.

W zależności od lokalizacji uszkodzenia dróg piramidowych uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego może przyjmować następujące postacie:

• uszkodzenie kory mózgu - niedowład lub porażenie ograniczone do niewielkiej struktury np. dłoni, stopy lub jednej kończyny (tzw. monoplegia) po przeciwlekłej stronie od ogniska chorobowego,, której zwykle towarzyszą objawy podrażnienia kory mózgu, takie jak drgawki lub afazja,

• uszkodzenie pnia mózgu - porażenie połowicze po stronie przeciwnej od miejsca uszkodzenia (czyli porażenie połowicze lewostronne świadczy o prawostronnym uszkodzeniu pnia), zwykle towarzyszy im porażenie nerwów czaszkowych po stronie ogniska chorobowego, co daje objaw tzw. porażenia połowiczego naprzemiennego,

• uszkodzenie w obrębie torebki wewnętrznej - porażenie lub niedowład po stronie przeciwnej od ogniska chorobowego,

• uszkodzenia w obrębie rdzenia kręgowego w przypadku którego do objawów porażenia spastycznego dołączają zaburzenia pozapiramidowych dróg nerwowych, takich jak drogi przewodzące czucie, a samo porażenie jest zwykle obustronne powodując objawy tetraplegii lub paraplegii.

46) Scharakteryzuj uszkodzenie ukłądu pozapiramidowego - objawy

Uszkodzenia układu pozapiramidowego (niektórych jąder podkorowych i dróg pozapiramidowych) powodują wystąpienie zespołu parkinsonowskiego z takimi objawami, jak: drżenie spoczynkowe kończyn, zwłaszcza dłoni, wzmożenie napięcia mięśni, spowolnienie ruchów, maskowata amimiczna twarz. Ten zespół objawów jest typowy dla choroby Parkinsona, miażdżycy naczyń mózgowych; bywa także przejawem niepożądanych oddziaływań neuroleptyków na ośrodkowy układ nerwowy.

47) Scharakteryzuj uszkodzenie móżdżku - objawy ataksji móżdżkowej

Móżdżek moduluje napięcie mięśni i wpływa na utrzymanie prawidłowej postawy ciała. Uszkodzenie móżdżku doprowadza do zaburzeń w wykonywaniu ruchów precyzyjnych oraz powoduje trudności w utrzymywaniu równowagi ciała. uszkodzenia móżdżku określa się jako niezborność lub bezład.

Objawy:

Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa typu 1

1. postępujące zaburzenia chodu i zamazana mowa

2. problemy z pisaniem i zawroty głowy.

3. Hiperrefleksja

4. urywane, nadmierne ruchy i oczopląs.

5. Dysmetria

6. Dysdiadochokineza

7. Hipotonia

8. Pod względem neuropatologicznym SCA1 charakteryzuje się zanikiem móżdżku i znaczną utratą komórek Purkinjego. Obserwuje się ponadto utratę neuronów w dolnym jądrze oliwki i jądrach czaszkowych III, X i XII oraz inne

Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa typu 2

Pierwszymi objawami są typowe objawy móżdżkowe czyli zaburzenia chodu i mowy, którym często towarzyszą skurcze mięśni nóg. Ponadto u wielu pacjentów występują wolne, sakkadyczne ruchy oka prowadzące do oftalmoplegii. Obserwowano także objawy pozapiramidowe i wysoką częstość przypadków dystonii i pląsawicy (38%) oraz demencji (37%). Częste wydaje się być również występowanie obwodowej polineuropatii [1].
W badaniach neuropatologicznych stwierdzono znaczne zmniejszenie liczby komórek Purkinjego. Badania pnia mózgu wykazały utratę neuronów w jądrach oliwkowo-mostowo-móżdżkowych i zanik istoty szarej. Zaobserwowano także znaczną demielinizację w obrębie sznurów tylnych rdzenia kręgowego i mniej nasilone zmiany dotyczące szlaków rdzeniowo-móżdżkowych.

Ataksja rdzeniowo-móżdżkowa typu 3

Pod względem klinicznym SCA3/MJD charakteryzuje się postępującymi zaburzeniami chodu i ataksją kończyn. W przebiegu choroby pojawiają się również inne objawy, które stanowią podstawę do wyróżnienia trzech podtypów tej choroby, okres jej trwania wynosi przeciętnie 20 lat a po upływie 10 lat połowa pacjentów uzależniona jest od korzystania z wózka inwalidzkiego. Przyczyną śmierci najczęściej jest aspiracyjne zapalenie płuc na tle zaburzeń połykania i unieruchomienia.
Patologiczne zmiany w obrębie układu nerwowego mają charakter degeneracyjny i dotyczą utraty neuronów i glejozy w wielu regionach mózgu: gałki bladej, jądra podwzgórzowego, istoty szarej, jądra zębatego, jądra mostu i różnych jąder nerwów czaszkowych.
SCA6 charakteryzuje się głównie czystymi objawami móżdżkowymi. Objawy kliniczne prezentowane przez pacjentów to postępująca ataksja móżdżkowa chodu i kończyn, dyzartria, oczopląs, utrata wrażliwości proprioceptywnej i odczuwania wibracji

48) Wymień i scharateryzuj ruchy mimowolne

Ruchy mimowolne, hiperkinezy, w medycynie ruchy będące objawem rozmaitych chorób układu pozapiramidowego, np.: drżenia, ruchy o charakterze balizmu, ruchy atetotyczne (atetoza), ruchy pląsawicze występujące najczęściej u osób w wieku średnim lub starszym (mioklonie, tiki).

Atetoza- to zaburzenie neurologiczne, polegające na występowaniu niezależnych od woli, nierytmicznych, powolnych ruchów zlokalizowanych w kończynach górnych, których największe natężenie dotyczy ich dystalnych (końcowych) odcinków, osiągając największe nasilenie w obrębie palców.

ruchy o charakterze balizmu- Obustronne lub jednostronne mimowolne ruchy obrotowe, występujące w uszkodzeniu ciała podwzgórzowego. Są to gwałtowne i przymusowe ruchy kończyną górną, przypominające rzucanie.

Mioklonie- powodowane zaburzeniami układu pozapiramidowego, skurcze mięśnia o charakterze szybkim, samowolnym i nierytmicznym;

Tiki- krótkotrwały, stereotypowy, mimowolny ruch określonej części ciała (np. mruganie powieką, marszczenie czoła, zaciskanie pięści).

Przykładem jest choroba Huntingtona czt tez choroba Parkinsona.

49) Na czym polega polimorfizm kliniczny w SM ?

Polega na mnogości objawów

1- objawy- zaburzenia ruchowe

a) piramidowe

- niedowłady kończyny dolej i górnej

- występowanie odruchów patologicznych (odruch Babińskiego)

-wygórowanie lub zniesienie odruchów głębokich

- stopotrząs

- zniesienie odruchów skórnych i brzusznych

- objaw Lhermitea

- uczucie osłabienia w kończynach dolnych po zgięciu głowy

b) móżdżkowe

-niezborność ruchowa

- zaburzenie koordynacji

- dysartria

- obniżone napięcie mięśniowe

- zaburzenia równowagi i chodu

- triada Scharotta ( drżenie zamiarowe, oczopląs, zaburzenia mowy)

2 -objawy uszkodzenia nerwów czaszkowych

Pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego, porażenie nerwu okoruchowego, porażenie nerwu twarzowego

3- objawy zaburzenia czucia

a) powierzchniowego

b) głębokiego

4- objawy zaburzeń wegetatywnych

Zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca

5- objawy zaburzeń psychicznych

a) psychiczne- euforia, depresja

b) psychiatryczne

50) Określ postaci i przebieg SM

Postaci:

a) postać nawracająco- zwalniająca

Cechuje się występowaniem rzutów, po których dochodzi do całkowitej lub częściowej poprawy. Pacjenci wykazują niewielką lub umiarkowaną niesprawność.

b) postać łagodna- odmiana postaci nawracająco- zwalniającej

Chory pomiędzy rzutami nie mają poważniejszych zaburzeń neurologicznych.

c) pierwotnie postępująca-

stopniowo powiększają się zaburzenia neurologiczne, ale bez rzutów. Tak samo często u mężczyzn jak i u kobiet i ma gorsze rokowania

d) wtórnie postępująca

nawroty (rzuty) przewlekłe i powolne powiększanie deficytów neurologicznych. U pacjentów niektórych występują rzuty, ale następuje po nich poprawa, rzadko przywraca wyjściowy stan neurologiczny. Niesprawność jest coraz większa.

51) Główne zasady usprawniania chorych na SM

W fizjoterapii chorych na SM można podzielic na 2 grupy ze względu na późniejsze usprawnianie:

Gr I- pacjenci z przewagą objaw spastyczności- w usprawnianiu stosuje się farmakoterapię ( baklofen, diazepan, toksyna botulinowa), z fizykoterapii:

- krioterapię

Z kinezy- połączenie ćwiczeń, treningu rozluźniającego np. szultza , metod neuroteraputycznei terapii ulożeniowej

Gr II- pacjenci z przewagą objawów zborności ruchowej i zaburzeń równowagi

Stosuje się cw Frenkel, ćw. Równoważne od pozycji niskich do wysokich, ćw. precyzji

W okresie ostrym choroby, który trwa około 2 tygodni stosuje się profilaktyke i ciepło w celu regeneracji nerwów, zaś w okresie podostrym kierujemy się rehabilitacja kompleksową ukierunkowaną na chód.

Z metod kinezyterputycznych wykorzystuje się ćwiczenia redukujące napięcie nerwowo- mięśniowe, naukę chodu i pionizację, jeśli chodzi o fizykoterapie to wszytkie zabiego cieplne, pozatym

- magnetron

- światłolecznictwo

- masaż

- elektrostymulacje, ale po elektrodiagnostyce

- galwanizacje

Celem usprawniania ruchowego chorego na stwardnienie rozsiane jest poprawienie siły mięśniowej i ogólnej kondycji fizycznej, skompensowanie zaburzeń koordynacji, utrzymanie pełnego zakresu ruchów czynnych w stawach, normalizacje napięcia mięśniowego, utrzymanie równowagi, zapobieganie zanikowi mięśni, przeciwdziałanie zmęczeniu. Przeciwwskazany jest nadmierny wysiłek, przemęczenie, choć specjalna rehabilitacja może dopuszczać obciążenie i różne rodzaje ćwiczeń, jakie wolno podejmować choremu w zależności od jego samopoczucia.

Codzienna rehabilitacja powinna obejmować także ćwiczenie czucia ułożenia własnego ciała czy to w pozycji stojącej, czy siedzącej, czy nawet leżącej, gdyż jego obniżenie utrudnia wszystkie fazy rehabilitacji. Chory powinien ćwiczyć we własnym rytmie dobowym - zaleca się stałe pory dnia (w zależności od tego, kiedy jest najwięcej energii do ćwiczeń), nigdy bezpośrednio po posiłku, a raczej godzinę, półtorej przed posiłkiem. Nie powinno doprowadzać się do bólu i przemęczenia organizmu. Nie należy trzymać się sztywno jednego zestawu ćwiczeń, a zmiany programu ruchowego nie traktować jako porażki. Dla pacjentów chorych na stwardnienie rozsiane konieczna jest stała relaksacja, ćwiczenia fizyczne i dobry kontakt z otoczeniem.

W skład ćwiczeń fizycznych wchodzą następujące rodzaje ćwiczeń: rozciągające - zwiększające elastyczność mięśni i zakres ruchomości w stawach oraz zmniejszające spastyczność, dynamiczne - zwiększające siłę mięśniową, poprawiające odżywienie tkanek poprzez wzmocnienie pompy mięśniowo-naczyniowej, podnoszące ogólną kondycję i wydolność oraz odporność organizmu, oddechowe - zwiększające wydolność układu oddechowego, rozluźniające, relaksujące oraz zwiększające efektywność ćwiczeń dynamicznych, równoważne - poprawiające równowagę, ułatwiające samokontrolę nad organizmem i stabilność przy poruszaniu się, koordynacyjne - poprawiające zborność ruchów, co ułatwia poruszanie się oraz eliminuje nadmierne zużycie energii spowodowane brakiem koordynacji.

Rehabilitacja chorych na stwardnienie rozsiane wymaga indywidualnego podejścia do każdego pacjenta. Nie ma żadnych żelaznych zasad dotyczących doboru poprawności ćwiczeń. Każdy chory musi sam regulować obciążenie, przechodząc stopniowo od wysiłku minimalnego do większego, pamiętając, że nie wolno nigdy trenować na siłę, jak to stosuje się w treningu ludzi zdrowych. Ocena niepełnosprawności ruchowej zależy w dużej mierze od subiektywnych odczuć samego chorego. Dlatego planowana rehabilitacja powinna być ukierunkowana na dysfunkcję wskazaną przez niego samego. Przebieg choroby jest nie do przewidzenia, ale optymistyczne nastawienie do terapii pomaga przetrwać trudne chwile.

Wydaje się, że najbardziej trafną formą rehabilitacji z wyboru jest rehabilitacja funkcjonalna. Rodzaj dobranych zabiegów zależy od stanu klinicznego pacjenta. Dobrze zaprogramowana terapia powinna odbywać się przy pozytywnym nastawieniu terapeuty do pacjenta i do jego problemów, powinna być bezbolesna, zgodna z potrzebami ruchowymi zgłaszanymi przez chorego, oparta na naturalnych wzorcach ruchowych zdrowego człowieka, aktywna, tzn. terapeuta musi uzyskać odpowiedź na każdy bodziec, dostosowana do możliwości pacjenta (obejmować intensywny plan ćwiczeń domowych do samodzielnego wykonania).

Tradycyjna kinezyterapia wykorzystuje analityczny obraz pacjenta i pozwala na wykonanie, np. ćwiczenia w odciążeniu w jednej płaszczyźnie, następnie w drugiej itd. Nie ma to nic wspólnego z rehabilitacją funkcjonalną, gdyż naturalny ruch odbywa się w trzech płaszczyznach jednocześnie.

Metody PNF, NDT-Bobath konstruują swoje działanie terapeutyczne w oparciu o odtwarzanie naturalnego ruchu człowieka. W tych metodach cel rehabilitacji zostaje określony przez pełne uświadomienie pacjentowi przyczyny jego niepełnosprawności. Pełny obraz niepełnosprawności chorego określają testy funkcjonalne, wykonywane przed rozpoczęciem terapii, są one także doskonałym sprawdzianem jej skuteczności.

Obie metody, zbliżone w swojej koncepcji, mogą być stosowane zamiennie. Dobór metod postępowania usprawniającego zależy od postaci i czasu trwania choroby, jej okresu (rzut/remisja), rodzaju dominujących objawów (np. spastyczność, objawy móżdżkowe, jednostronne, obustronne), ich nasilenia, stanu ogólnego chorego, a także jego stanu psychicznego, chorób współistniejących, sytuacji rodzinno-socjalnej, miejsca rehabilitacji (szpital, specjalistyczne ośrodki rehabilitacji, sanatorium, grupy samopomocowe, dom).

Wskazaniem do rehabilitacji są wszystkie okresy choroby, lecz podczas ostrych rzutów powinna ona mieć zmienny charakter i mniejszą intensywność. Obecnie przyjmuje się, że w okresie ostrego rzutu chory najczęściej pozostaje w szpitalu, a usprawnianie ruchowe ogranicza się do ćwiczeń indywidualnych, na które powinny się składać częste zmiany pozycji ciała chorego w łóżku (co 2-3 godz.), ćwiczenia oddechowe (wspomaganie wydechu), ostrożne, ograniczone ćwiczenia bierne, ćwiczenia samoobsługi w łóżku.

Wydaje się, że najlepszym miejscem dla realizowania usprawnienia (w okresie przewlekłym) jest własny dom chorego, choć wówczas często jest potrzebne specjalne przystosowanie go do tych potrzeb. Tylko w domu indywidualizowanie obciążenia i dopasowanie zakresu ćwiczeń do zmiennych możliwości chorego jest łatwe. Jednocześnie można prowadzić usprawnianie systematycznie, długotrwale, niejednokrotnie z pełną aktywnością społeczną, choć okresowo na zwolnionych obrotach, zmniejszając natężenie ćwiczeń (w trakcie zaostrzenia choroby).

Przeciwwskazania do rehabilitacji stanowią ostre stany zapalne, niewydolność krążenia, znaczne wyniszczenie, zaburzenia świadomości.

Podczas postępowania usprawniającego należy pamiętać, że każdy rehabilitowany ma określoną wydolność i określone możliwości, a więc należy ćwiczyć do pierwszego zmęczenia; proces rehabilitacji nie jest treningiem sportowym, a zwłaszcza wyczynowym; rehabilitacja powinna zaczynać się jak najwcześniej, gdyż łatwiej zapobiegać przykurczom, niż je później redresować; rehabilitacja to nie tylko odtwarzanie utraconych funkcji, ale również działania zapobiegawcze, choć czasami tylko zachowujące obecny stan wydolności ruchowej; pacjent poddany rehabilitacji od początku winien być uświadomiony o tym, że jego sprawność ruchowa to przede wszystkim problem jego samego, a nie fizjoterapeuty; rehabilitacja podczas rzutu powinna mieć mniejszą intensywność; większość pacjentów ze stwardnieniem rozsianym ma tzw. falowanie samopoczucia i wydolności fizycznej, a więc obciążenie ćwiczeniami i zabiegami powinno być dostosowane do ich aktualnych możliwości, a zmiana programu ćwiczeń nie może być traktowana jako porażka.

52) Na czym polega zwalczanie spastyczności w SM ?

Polega na rozluźnieniu spastycznych mięsni czyli rozluźnieniu mięśni nadmiernie napiętych oraz przykurczów, można to osiągnąć poprzez zastosowanie odpowiedniej rehabilitacji kładąc nacisk na ćw relaksujących , zabiegi fizykalne takie jak tonoliza czy krioterapia Poprzez zastosowanie środków farmakologicznych. Na obniżenie spastyczności mają wpływ ruchy rotacyjne i elongacje.

53) Co to jest choroba Parkinsona ? Podaj główne objawy i przebieg

Choroba Parkinsona, należy do grupy chorób zwyrodnieniowych układu nerwowego. Ma charakter przewlekły, a jego objawy pogarszają się wraz z rozwojem choroby. Chorują na nią w takim samym procencie mężczyźni i kobiety. Na chorobę Parkinsona cierpi około 60 tys. Polaków. Dotyka ona prawie 1,5% populacji powyżej 65. roku życia,

Objawy choroby Parkinsona pojawiają się i narastają powoli i stopniowo w ciągu kilku lat. Początkowo chorzy zauważają pewne spowolnienie ruchowe i jakby niezgrabność w ruchach. Niekiedy wiążą oni te objawy ze zmianami reumatycznymi lub po prostu ze starszym wiekiem. Jednak po pewnym czasie chorzy z chorobą Parkinsona zauważają u siebie zaburzenia równowagi lub trudności z wykonywaniem takich prostych czynności jak wstawanie z krzesła czy z łóżka. Na tym etapie choroby pacjent z reguły zjawia się u lekarza.
Nie wszystkie objawy parkinsonizmu muszą wystąpić u każdego chorego. Klasyczne objawy choroby to:

• sztywność mięśniowa (zwiększenie napięcia mięśniowego)

• spowolnienie ruchowe (bradykinezja)

• drżenie spoczynkowe (u niektórych chorych)

• trudności w rozpoczynaniu wykonywania ruchów dowolnych.

U chorych pojawiają się trudności z wykonywaniem ruchów precyzyjnych. W efekcie zmienia się ich charakter pisma które staje się coraz mniejsze i niewyraźne. Mogą się pojawić różne, inne objawy choroby takie jak

• specyficzny rodzaj drżenia palców i kciuka określany jako "kręcenie pigułek"

• trudności w inicjacji ruchów dowolnych

• przodopochylenie tułowia

• zaburzenia chodu: małe, szurające kroczki i brak balansowania kończyn górnych

• zaburzenia równowagi - u chorych z chorobą Parkinsona często zdarzają się upadki

• niewyraźna, cicha mowa

• trudności w połykaniu (rzadko)

• brak mimiki twarzy

• rzadkie mruganie.

54) Omów postępowanie usprawniające w chorobie Parkinsona

Osobę chorą na chorobę Parkinsona należy namawiać do utrzymania jak najdłużej aktywności ruchowej i zawodowej. Wśród ćwiczeń poprawiających motorykę chorych zalecane są:

- ćwiczenia poprawiające postawę,
- nauka chodu,
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia siłowe o dozowanym tempie i amplitudzie,
- ćwiczenia koordynacyjne,
- masaż (poprawia sztywność mięśni)
- ćwiczenia bierne (poiprawia sztywność mięśni)

Dla chorego szczególnie korzystnie na rozluźnienie mięśni i sprawność ruchową wpływają:

- ćwiczenia z muzyką,
- ćwiczenia w basenie,
- ciepła kąpiel,
- terapia zajęciowa.

Rehabilitacja musi uwzględniać wszystkie cechy motoryczne człowieka: gibkość, siłę, szybkość, wytrzymałość, zwinność i koordynację ruchową. Konieczne jest również indywidualne dostosowanie sposobu prowadzenia usprawniania z uwzględnieniem takich elementów jak: wiek, czas trwania choroby, ogólna kondycja fizyczna jako wyraz wydolności krążeniowo - oddechowej, inne przewlekłe choroby współistniejące (choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, choroby zwyrodnieniowe stawów kończyn i kręgosłupa, i inne), stopień zaawansowania choroby zasadniczej, nabyte utrwalone powikłania wtórne i ich stopień (np. przykurcze stawowe i mięśniowe, zaburzenia oddychania, wadliwa postawa ciała) dotychczasowy przebieg rehabilitacji.

najlepsze efekty w leczeniu sztywności uzyskuje się poprzez stosowanie zabiegów cieplnych, a zwłaszcza zabiegów w środowisku wodnym: hydromasaży, masaży wirowych, ćwiczeń wykonywanych w ciepłej wodzie. Wielu chorych zgłasza pozytywny, choć krótkotrwały wpływ pola elektromagnetycznego niskiej częstotliwości.

We wczesnym okresie choroby należy kłaść nacisk na wykonywanie czynności złożonych natomiast w zaawansowanej chorobie - odwrotnie - uczyć rozkładania czynności złożonych na elementy prostsze, np.: dopóki to możliwe wstawanie z łóżka wykonywać jednym płynnym ruchem z pozycji leżącej do siedzącej i do stania, ale w okresie późnym czynność tą dzielić na „segmenty ruchowe”: 1) najpierw zgiąć nogi; 2) prawą ręką sięgnąć do przeciwległego brzegu łóżka; 3) skręcić barki i głowę w lewą stronę; 4) obracając biodra położyć się na lewy bok; 5) wysunąć nogi poza brzeg łóżka; 6) na lewym łokciu unosić się do pozycji siedzącej; 7) zsunąć nogi na podłogę; 8) wychylić się do przodu; 9) wstać;
5. We wczesnym okresie choroby kłaść nacisk na łączenie czynności, natomiast
w zaawansowanej chorobie - na koncentrację na jednej czynności, np. dopóki to możliwe, idąc przekładać przedmiot z ręki od ręki, podrzucać, rozmawiać, rozglądać się itp.; w okresie późniejszym koncentrować się wyłącznie na prawidłowym chodzie;
6. Stosować stymulację zewnętrzną z wykorzystaniem bodźców słuchowych, wzrokowych i dotykowych. Np. sprawność chodzenia można poprawić chodząc w rytm muzyki; chodzenie łatwiej zapoczątkować przekraczając położoną laskę, narysowaną linię itp.

55) Scharakteryzuj najczęsciej spotykany zespół uszkodzeń wielonerwowych

-Polineuropatia alkoholowa- czynnikiem wpływającym jest czynnik metaboliczny.

Chociaż polineuropatia może wystąpić u przewlekłych alkoholików, jednak jej związek z alkoholizmem nie jest jasny. Uważa się, że jest ona związana ze słabym wchłanianiem witaminy B1. Leczenie polega na postępowaniu według ogólnie przyjętych zasad oraz na leczeniu odwykowym. Powinno podawać się witaminy z grupy B oraz pełną dietę.

Patogeneza:

1. Toksyczny wpływ alkoholu

2. Niedobory dietetyczne / karmieni chlebem, margaryną, cukrem, kawa, gotowe zupy, mało mięsa, ryb jarzyn i owoców /. Większość pacjentów jest wychudzona o 10 - 15 kg, z wyjątkiem nadużywających piwo/.

3. Zaburzenia wchłaniania związane z przewlekłym zapaleniem błony śluzowej żołądka, często krwotocznym.

4. Jako wynik 2 i 3 - niedobory witamin, białka.

Objawy kliniczne:

∂ postać podkliniczna:

 wykrywana jedynie badaniem neurologicznym / bez dolegliwości/

 badaniem można stwierdzić:

- nieco wyszczuplone mięśnie kończyn dolnych

- osłabienie lub brak odruchów skokowych

- brak odruchów podeszwowych

- niestałe zaburzenia czucia bólu i dotyku na stopach i podudziu

- zwolnienie przewodnictwa czuciowego i ruchowego w badaniu elektrofizjologicznym.

∂ postać objawowa:

 objawy czuciowe

- parestezje, osłabienie i ból kończyn dolnych, następnie górnych, mogą ograniczać się tylko do kończyn dolnych, lub obejmować coraz to bardziej proksymalne odcinki kończyn.

- 25% pacjentów ma postać bólową : ból może być strzelający, podobnie jak w tabes dorsalis, skarżą się na bardzo nieprzyjemne parestezje, zimno, uczucie palenia, pieczenia "burning feelings". Bolesne parestezje typowo nasilane są przez dotyk, mogą być tak nasilone, że pacjent nie może chodzić, nakładać pidżamy, skarpetek. "burning feet" czy "paintful extremities". Niestety objawy te mogą dotyczyć też kończyn górnych.

- objawy mogą być asymetryczne i dotyczyć mogą jedynie kończyn dolnych.

 objawy ruchowe

- częste opadanie stóp i rąk.

- wyjątkowo szybko narastają przykurcze w stawach łokciowych i kolanowych.

- charakterystycznie mięśnie są czułe na dotyk.

- brak lub osłabienie odruchów głębokich - najwcześniej znika o.skokowy

- kończynach górnych często są zachowane odruchy głębokie mimo osłabienia mięśni, u chorych u których dominuje ból odruchy głębokie bywają zachowane a nawet wygórowane.

 objawy autonomiczne

- częsta nadmierna potliwość stóp i rąk / neuropatia autonomiczna/

- spadki RR wynikają z zajęcia włókien sympatycznych paravertebralnych.

 nerwy czaszkowe

- zwykle oszczędzone

- zaburzenia mowy, połykania /głos ochrypły/ wynikają z zajęcia nerwu błędnego

 inne objawy

- skórne: sucha, szara skóra, przebarwienia na skórze twarzy, czoła, zmiany typu acne vulgaris, pogrubienie i przerost skóry nosa /rhinophyna/, wygładzenie i ścieńczenie skóry kończyn.

- anemia - jako wynik zaburzeń wchłaniania kwasu foliowego i krwawień z przewodu pokarmowego.

- uszkodzenie wątroby /50% chorych/ - stłuszczenie, powiększenie, nieprawidłowe testy wątrobowe. 15% może mieć encefalopatię wątrobową.

Leczenie:

- leczenie neuropatii alkoholowej jest długotrwałe i powolne / lata po odstawieniu alkoholu/

1. Dieta powinna być wysokokaloryczna 3000 kcal na dobę, wysokie dawki białka i witamin (tiamina 25 mg, niacyna 100 mg, ryboflawina 10 mg, kwas pantotenowy 10 mg, pirydoksyna 5 mg). Jeśli wymiotuje - konieczne odżywianie parenteralne.

2. Fizykoterapia - masaże, ćwiczenia bierne, zapobieganie urazom

3. Przeciwbólowo - aspiryna 0,3 - 4 x dziennie, kodeina 15 - 30 mg

Po absolutnym zaprzestaniu picia i leczeniu Vit B najwcześniej i najlepiej poprawia się przewodnictwo czuciowe

Polineuropatie to grupa schorzeń, w której dochodzi do powolnej postępującej degeneracji nerwów obwodowych. prawie zawsze powodem tego jest uszkodzenie genu. Przy czym znacznie bardziej upośledzone są włókna nerwów ruchowych odpowiedzialnych za sterowanie ruchami niż przekazujące wrażenia (dotyku, bólu, temperatury) włókna czuciowe.

56) Omów postępowanie usprawniające z podziałem na okresy w polineroterapii G-B

a) okres ostry trwający do 2 tygodni, w tym okresie stosuje się cala profikatykę( odleży nową, przeciwzakrzepową), pozatym stosuję się zabiego cieplne do 38 stopni, które wplywają na regeneracji nerwów.

b) okres podostry klinicznie- w tym okresie stosuję się rehabilitację kompleksową i ukierunkowaną na naukę chodu. Jeśli chodzi o kinezyterapię ukierunkowanie jest na ćw. redukujące napięcie nerwowo- mięśniowe, nauke chodu i pionizację. Z fizykoterapii:

- zabiegi ciepło lecznicze

- światłolecznictwo

- elektrostymulację ( po elektrodiagnostyce)

- galwanizacja

57) Scharakteryzuj rozwój miażdżycy naczyń mózgowych

Pojawia się najczęściej po 50 r.ż z powody powikłań ze strony układu krążeniowego. Wyróżnia się 3 stadia:

1) pseudoneurastenia miażdżycowa

Są to zmiany czynnościowe, zły stan ogólny pacjenta, zaburzenia snu , obniżona aktywność pacjenta, dyskomfort ze strony narządów wewnętrznych. Okres może postępować szybko lub może być wydłużony.

2) przejściowe ataki ischemiczne

Przejściowe incydenty ogniskowe pacjent doznaje krótkotrwałych incydentów ruchowych. Pojawiają się krótkotrwale niedowłady kończyn. Może występować krótko dysfunkcja komunikacji słownej. Objawy szybko mijają, trwają klika sekund, ale powracają. Mogą występować u pacjenta krótkie zaburzenia świadomości, omdlenia, zawroty głowy.

3) udary, otępienie miażdżycowe

Trwałe zmiany organiczne, zmiany miażdżycowe dały całkowite zamknięcie naczynia, co dało udar naczyniowy mózgu. Przyspieszenie starzenia, zaburzenia umysłowe, zespół psychoorganiczny, otępienie miażdżycowe, zaburzenie oceny sytuacji prez pacjenta, porażenie rzekomo- opuszkowe- uszkodzenie dróg łączących korę mózgu z jądrami neuronów ruchowych, zaburzenie połyania, żucia i mowy.

58) Co to jest udar mózgu - definicja WHO ?

59) Jakie czynniki wpływają na przebieg i skutki udaru naczyniowego mózgu

- proces miażdżycowy

- choroby serca ( wysoki poziom cholesterolu)

- nadciśnienie tętnicze

- palenie tytoniu

- cukrzyca

- nadmierne spożywanie alkoholu

- brak lub za mała aktywność fizyczna

Niemodyfikowane Czynniki ryzyka:

- wiek

- czynniki genetyczne

- płeć męska

- przebyty udar lub zawał serca

60) Zróżnicuj okresy udaru naczyniowego mózgu

Wyróżniamy 3 okresy:

a) pierwszy- okres profilaktyki funkcjonalnej ( okres klinicznie ostry) trwa od 1 do 21 dni. Pacjent ciężki, ujawnia się deficyt neurologiczny i funkcjonalny.- okres wiotki

b) drugi okres- okres rehabilitacji funkcjonalnej, może trwać od 2-3 tygodni do 12-24 miesięcy ( stan podostry)

jest to okres spastyczności o 2-3 tyg od dokannai udaru- spastyka

c) etap trzeci- okres adaptacji funkcjonalnej, trwa od 12 - 24 miesięcy do 2-5 lat ( stan klinicznie przewlekły) - samoistne wycofywanie się spastyczności

61) Scharakteryzuj postępowanie usprawniające w okresie ostrym udaru mózgowego. Przeciwwsakazania do pionizacji.

-Celem usprawniania jeset osiągnięcie odzyskania ruchów czynnych i funkcjonalnych. Trzeba przygotować staw ramienny przez ślizgi łopatkowe, krążenie ramienia potem dociskanie kończyny, ruch w 3 stawach

.

-Ważny jeste kontakt wzrokowy, trzeba mówić do pacjenta, prowadzimy rękę i mówimy za co chwyta głaska, czy to jeste zimne czy ciepłe.

- zmieniamy pozycje ciała w celeu pobudzenia percepcji ciała, położenia w przestrzeni, zmiany napięcia mięśniowego

Przeciwwskazania do pionizacji:

a) śpiączka lub znacznie otępienie

b) ostra zakrzepica żył głębokich

c) nasilające się objawy neurologiczne

d) świeży zawał serca

e) krwotok śródczaszkowy lub podpajęczynówkowy

Okres wczesnej rehabilitacji wiąże się ściśle z okresem obniżonego napięcia mięśniowego u chorych po udarze i ma na celu stałe pobudzanie aktywności ruchowej kończyn zdrowych i utrzymanie pełnego zakresu ruchów w kończynach porażonych oraz systematyczne poszukiwanie ułożeń globalnych ciała, zapobiegających w późniejszym okresie niekorzystnym ułożeniom spastycznym. Spastyczność — jak już wspomniano — pojawia się stopniowo i ustala się po 12--18 miesiącach.

Usprawnienie ruchowe rozpoczynamy od mobilizacji strony ,,zdrowej" poprzez ruchy czynne i od ruchów biernych po stronie „chorej". Następnie przechodzimy do ruchów bierno-czynnych i wspomaganych oraz oporowych, biorąc za podstawę różne techniki stymulacji nerwowo-mięśniowej, zarówno o charakterze torującym, jak i hamującym. Termin rozpoczęcia czynnego uruchamiania należy ustalać indywidualnie w zależności od przyczyny udaru i ogólnego stanu chorego. Większość autorów przyjmuje dla procesów zakrzepowych i zatorów okres 2—3 dni po udarze, a dla udarów krwotocznych 3—4 tygodnie od początku choroby. W przypadkach powikłań, szczególnie ze strony układu krążeniowo-oddechowego, termin rozpoczęcia aktywnej kinezyterapii można przesunąć

o kilka dalszych tygodni.

Uruchamianie czynne rozpoczyna się od siadania w łóżku z podparciem pleców, a następnie siadania na łóżku z opuszczonymi nogami, przechodząc stopniowo do siadania w fotelu i stania przy łóżku. Gdy u chorego stwierdza się skłonność do hipotensji i zapaści ortostatycznej, można zastosować stopniową pionizację na specjalnym stole. Jeśli chory utrzymuje pozycję pionową przy dobrym samopoczuciu co najmniej 10 min, można przejść do zmiany pozycji z siedzącej na stojącą. Zdolność do samodzielnego siedzenia najlepiej sprawdzić na stołku bez oparcia, stosując próby wychwiania ze stanu równowagi. W czasie stania chory musi się nauczyć przenoszenia masy ciała z nogi zdrowej na nogę z niedowładem przy zachowaniu równowagi.

Zbyt długie pozostawanie chorego w łóżku w pozycji leżącej przyczynia się do licznych komplikacji, jak: zapalenie płuc, odleżyny, przykurczę mięśni, ujemny bilans białkowy, odwapnienie kości, zapalenie żył, spadek siły w zdrowych kończynach. Chory w coraz większym stopniu traci łączność z porażoną połową ciała wskutek braku dostatecznej aferentacji proprioceptywnej oraz utraty odruchów postawnych i antygrawitacyjnych.

W okresie obniżonego napięcia można stosować w przerwach między ćwiczeniami, oprócz masażu o charakterze stymulacji eksteroceptywnej, pobudzanie mięśni prądem o niskiej częstotliwości wywołujące ruch zbliżony do czynności fizjologicznej. Chory widząc, że jego bezwładne mięśnie jeszcze są czynne, chętniej współdziała z personelem rehabilitacyjnym w dalszych zabiegach usprawniających.

W miarę narastania spastyczności pojawiają się w proksymalnych odcinkach kończyn pierwsze ruchy dowolne, związane w kończynie górnej z synergią zginaczy, a w kończynie dolnej — z synergią prostowników. Nadmierna spastyczność utrudnia znacznie proces usprawniania; zwiększenie intensywności ćwiczeń zmniejsza ją tylko przejściowo — dal' szy więc postęp rehabilitacji ruchowej zależy w dużym stopniu od równoczesnego przeciwdziałania wzrostowi napięcia mięśniowego, z wykorzystaniem różnych metod usprawniania oraz dodatkowo zabiegów fizykalnych i środków farmakologicznych.

Do najczęstszych metod oddziaływania ruchowego na chorych w tym okresie należy torowanie proprioceptywne Kabata i stymulacja proprioceptywna Bobathów, przejęte /resztą z usprawniania ruchowego dzieci z porażeniem mózgowym.

Przy przedłużaniu się okresu obniżonego napięcia przywrócenie ruchów dowolnych należy opierać się kolejnych fazach rozwoju ruchowego dziecka (obracanie tułowia, siadanie, stanie, chodzenie). Chory podczas leżenia na plecach, bokach i brzuchu powinien opanować stabilizację tułowia, barków i obręczy kończyny dolnej (pasa biodrowego). Podczas leżenia na brzuchu należy przywracać ruchy przedramion, podczas leżenia na boku ruchy kończyn dolnych, naśladujących ruchy kroczenia. Po opanowaniu pozycji siedzącej i obciążania naprzemiennego kończyn dolnych w pozycji stojącej można rozpocząć naukę chodzenia. Przy utrzymywaniu się niedowładu po stronie chorej należy uczyć wykonywania coraz bardziej złożonych czynności kończynami zdrowymi.

Właściwy okres rehabilitacji ruchowej rozpoczyna się, z chwilą gdy po ustąpieniu zaburzeń neurodynamicznych i wyrównaniu się krążenia mózgowego oraz czynności serca i układu oddechowego systematyczne stosowanie ćwiczeń nie wywołuje żadnych zakłóceń i nie zagraża żadnymi powikłaniami. Wczesne usprawnianie umożliwia uruchomienie ok. 90% chorych. Wymaga ono jednak dokładnego określenia przez lekarza rodzaju ćwiczeń, liczby ruchów, jaką chory ma wykonać jednorazowo, ich rytmu oraz liczby powtórzeń w ciągu dnia. Za wykonanie całodziennego programu jest odpowiedzialny cały zespół rehabilitacyjny, a w razie usprawniania w warunkach domowych — osoba opiekująca się chorym, odpowiednio pouczona przez lekarza.

Leczenie usprawniające można ograniczyć lub wyłączyć czasowo u chorych, u których niedowład ma charakter przejściowy i cofa się samoistnie. Natomiast u chorych, którzy wymagają leczenia operacyjnego (guzy, tętniaki, krwiaki) lub cierpią na złośliwe nadciśnienie tętnicze, niewyrównaną niedomogę krążeniowo-oddechową albo poważniej­sze zaburzenia psychiczne, usprawnianie ruchowe należy stosować w granicach ściśle kontrolowanej tolerancji czynnościowej. Ostrożne wykonywanie ruchów biernych zarów­no kończynami zdrowymi, jak i porażonymi nie jest niebezpieczne nawet w świeżym krwotoku.

 

Ćwiczenia usprawniające w łóżku. 

Pierwsze ruchy bierne powinny być ruchami prostymi, analitycznymi, powtarzanymi w ciągu dnia po 3 5 razy w każdej serii, co 3—4 h, synchronicznie z ruchami oddechowymi i pod stałą kontrolą tętna, obejmując kolejno odcinki proksymalne, a następnie dystalne. Utrzymując pełny zakres ruchów należy stopniowo przechodzić do ruchów globalnych wieloosiowych i wielopłaszczyz­nowych, biorąc za podstawę torowanie proprioceptywne i eksteroceptywne z wykorzys­taniem rozciągania mięśni, zwrotności antagonistów, współruchów homologicznych i umiejętnego włączania oporu w razie uzyskania ruchów czynnych.

Z chwilą gdy chory jest zdolny do ćwiczeń wspomaganych i sterowanych przez samego siebie za pomocą kończyn zdrowych, należy go ubrać w piżamę i miękkie pantofle dla większej swobody ruchów i zalecić ćwiczenia na zaścielonym łóżku. Nad łóżkiem należy zawiesić odpowiednie urządzenia bloczkowe z taśmami do ćwiczeń w zawieszeniu lub sprężynami do ćwiczeń oporowych. Wzmocnienie mięśni tułowia ułatwia siadanie na brzegu z opuszczonymi nogami i ćwiczenia naprzemiennych ruchów kroczenia. Wykorzy­stuje się tę pozycję do ruchów zginania grzbietowego stopy i przejścia do pozycji stojącej.

 

Rehabilitacja wczesna

Pielęgnacja rehabilitacyjna

Fizjoterapia

Psychoterapia i socjoterapia

1. Zapobieganie odleżynom (obracanie)

1. Zapobieganie zapaleniu płuc (ćwiczenia oddechowe, zmiana położenia)

1. Akceptacja choroby

2. Zapobieganie przy kurczom (ułożenie)

2. Zapobieganie przykurczą (ćwiczenia bierne i bierno-czynne, stymulacja proprioceptywna)

2.  Logopedia (nauka mowy. czytania, pisania)

3. Uregulowanie czynności  pęcherza (cewnikowanie)

3. Zapobieganie zanikowi mięśni i obniżaniu siły (masaż, ćwiczenia oporowe)

3.  Utrzymanie kontaktu z chorym i rodzina

4. Zapobieganie zapaleniu płuc (udrażnianie dróg oddechowych)

4.  Elektrostymulacja

4. Przystosowanie  do  środowiska

5. Utrzymanie kontaktu z chorym

5. Zapobieganie zrzcszotniemu kości (pionizacja)

5. Zapobieganie stanom nerwicowym

6. Zaopatrzenie ortopedyczne

Mobilizacja czynnościowa

62) Scharakteryzuj postępowanie usprawniające w okresie podostrym udaru mózgowego

Jest to najlepszy okres na aktywizacje i odzyskiwanie funkcji. Stosuje się zabiegi fizykalne w celu obniżenia spastyczności.

- krioterapia

- masaż wirowy z letniej wody

- okłady z lodu i workami z żelem

- magnetoterapia

- tonoliza

Rehabilitacja późna:

Ergoterapia

Fizjoterapia

Psychoterapia i socjoterapia

1. Nauka samoobsługi (ubieranie sie, spożywanie posiłków itp.)

1. Ćwiczenia lokomocyjne (nauka chodu)

1. Usuwanie zaburzeń praksji i gnozji

2.  Nauka czynności życia codziennego

2. Ćwiczenia manipulacyjne (czynności chwytne)

2. Ćwiczenia z zakresu preorientacji zawodowej

3. Zajęcia plastyczne i warsztatowe (malarstwo, rzeźbiarstwo, dziewiarstwo. galanteria)

3. Ćwiczenia koordynacyjne i kondycyjne

3. Przysposobienie do pracy zawodowej

4. Pomoce ortopedyczne

4. Ćwiczenia w wodzie

4.  Pomoc w uregulowaniu spraw inwalidzkich i rentowych

 

5. Zabiegi cieplne

5.  Praca nakładcza lub w zakładzie pracy c h ronionej

 

6.  Muzykoterapia (taniec)

 

 

7. Gry i zabawy sportowe

 

 

63) Korzyści wynikające z wczesnej pionizacji po udarze mózgowym

- uniknięcie zakrzepicy żył głębokich, odleżyn, przykurczów, zaparć i zapalenia płuc

- lepsza tolerancja ortostatyczna

- wcześniejszy powrót funkcji psychoruchowych i zdolności podejmowania codziennych czynności

- poprawa samopoczucia pacjenta i rodziny

64) Scharakteryzuj postępowanie usprawniające w okresie przewlekłym udaru mózgowego

Adaptacja mieszkaniowa oraz zawodowa. Utrwalony efekt uzyskuje się po 3-4 lat. Pionizacja składająca się 3 faz

- obrót na stronę chorą

- przejście z leżenia do siadu

- przejście z siadu do stania

65) Na czym polega kompleksowe postępowanie usprawniające po udarze naczyniowym mózgu ?

Kompleksowe czyli z wykorzystaniem oprócz teraputu wsztkicj innych osób wchodzących w skład zespołu medycznego np. terapeuta zajęciowy, psycholog, logopeda itd. Usprawnianie dostosowujemy do aktualnej możliwości pacjenta czyli korzystamy z kinezy fizyko w zależności od uzania tak aby nie zaszkodzić pacjentowi oarz biorąc po uwagę jego stan. Plus farmakoterapia

66) Scharakteryzuj uszkodzenie nerwu twarzowego - VII nerwu czaszkowego

nerw twarzowy ( VII ). Nerw mieszany, posiada włókna ruchowe, czuciowe i przywspółczulne. Przebiega on przez kanał nerwu twarzowego, wnika w śliniankę przyuszną, po czym dzieli się na gałęzie końcowe. Odgałęzienia nerwu twarzowego unerwiają wszystkie mięśnie mimiczne twarzy. Porażenie tego nerwu może mieć. charakter ośrodkowy lub obwodowy. W porażeniu ośrodkowym następuje opuszczenie konta ust po stronie przeciwnej do uszkodzenia. Porażenie obwodowe - występujące znacznie częściej - obejmuje część. ruchową nerwu twarzowego. Występują zmiany w obrębie wszystkich mięśni mimicznych twarzy po stronie porażonej. Skóra jest wygładzona, twarz maskowata, bezwyrazowa. Pacjent nie może zamknąć. szpary powiekowej ani podnieść. lub opuścić. kącika ust. Twarz staje się asymetryczna, gdyż mięśnie zdrowe pociągają nos i usta w stronę zdrową. Chory ma trudności w wymawianiu zgłosek wargowych, jak również nie może gwizdać. .

Nerw twarzowy unerwia ruchowo mięśnie mimiczne twarzy, małżowiny usznej, strzemiączka, podskórne i niektóre głębokie mięśnie szyi. Część czuciowo--wydzielnicza nerwu VII zwana jest nerwem pośrednim, mającym włókna czuciowe oraz przywspółczulne włókna wydzielnicze. Nerw ten czuciowo unerwia błonę śluzową przedniej części języka i tylnej części nosa, a przywspółczulnie — gruczoł łzowy, gruczoły jamy nosowej, brodawki smakowe z przedniej części języka, śliniankę podżuchwową i podjęzykową, gruczoły języka. Jądra początkowe nerwu twarzowego leżą pod dnem komory czwartej. Nerw ten wychodzi z rdzenia przedłużonego.

Uszkodzenie  nerwu VII  powoduje  porażenie mięśni  twarzy po  stronie

uszkodzenia.

67) Kinezyterapia w przebiegu uszkodzenia nerwu twarzowego

W pierwszym okresie należy ograniczyć kontakt z zimnym powietrzem i przeciągami, które mają niekorzystny wpływ na porażone części twarzy. Zastosować podwieszkę porażonej wargi w postaci taśmy lub gumowej rurki, co zapobiega niepożądanym przykurczom mięśni. Niedomknięte oko zakleić opatrunkiem bądź przewiesić opaskę w celu ochrony rogówki przed wyschnięciem. Wskazane jest wykonanie kilka razy dziennie krótkich, wibracyjnych masaży porażonych części twarzy w pozycji warunkującej pełne rozluźnienie mięśni.

•Kinezyterapia:
a)        manualna stymulacja porażonych części twarzy
b)        bierna terapia odtworzenia fizjologicznych ruchów twarzy
c)        wykonywanie ruchów wspomaganych (unoszenie czoła, szczerzenie zębów, unoszenie i opuszczanie powiek)
d)        bierne pobudzanie porażonych części twarzy (masaż szczotką)
e)        dmuchanie i gwizdanie

68) Fizykoterapia w przebiegu uszkodzenia nerwu twarzowego

•Fizykoterapia:
a)      ciepłolecznictwo (lampa sollux czerwona)
b)      okłady borowinowe
c)      laseroterapia
d)      elektrostymulacja
e)      magnetoterapia
f)        jonoforeza

69) Fizjoterapia w uszkodzeniach nerwów obwodowych - zasady, plan.

a) Fizjoterapia u osób po uszkodzeniach różnych nerwów obwodowych, w zależności od miejsca uszkodzenia, stopnia jego ciężkości oraz okresu choroby
uszkodzenia splotu ramiennego
uszkodzenia nerwów obwodowych kończyny górnej i dolnej
b) Zaburzenia funkcjonalne po uszkodzeniach różnych nerwów obwodowych- sposoby łagodzenia ich skutków
pomoce ortopedyczne przydatne dla poprawy funkcji

????????????????????????????

70) Podaj definicję masażu.

Masaż definiuje się jako ręczne oddziaływanie na ciało ludzkie, wywołujące dobre samopoczucie i redukujące stres i ból. Terapeutyczne efekty masażu wywierają widoczne są układzie mięśniowym, nerwowym i krążenia.

2. Masaż jest zabiegiem leczniczym usprawniającym. Obejmuje całe ciało lub jego części. Może być wykonywanie ręcznie lub za pomocą specjalnych aparatów bądź strumienia wody. Masaż ma na celu wywołać przekrwienie, usprawnić krążenie krwi, pobudzić przemianę materii i ewakuację jej szkodliwych produktów oraz rozluźnić mięśnie.

71) Omów wpływ masażu na skórę

Wpływ masażu na skórę.

Skóra jest barierą między organizmem a światem zewnętrznym, pokrywa cały organizm i dzięki niej pozwala kontaktować się z otoczeniem. Pod wpływem masażu skóra staje się różowa i ciepła co jest następstwem lepszego jej ukrwienia a więc i odżywienia. Masaż usuwa złuszczające się obumarłe komórki warstwy rogowej naskórka, pory się rozszerzają, otwierają się kanaliki gruczołów potowych i tym samy zwiększa się dopływ powietrz do skóry. Skóra jest bardziej uelastyczniona, lepiej dotleniona i przygotowana na lepsze i szybsze wprowadzania substancji leczniczych i odżywczych.

Działanie masażu na skórę jest następujące:

• działa kosmetycznie na masowane części ciała,

• ujędrnia i uelastycznia skórę,

• powoduje mechaniczne usuwanie zrogowaciałego naskórka,

• podwyższa temperaturę skóry,

• rozszerza naczynia krwionośne,

• uelastycznia je i rozluźnia,

72) Omów wpływ masażu na twory łącznotkankowe układu ruchu (ścięgno, więzadło, kaletka maziowa, powięź, pochewka ścięgnista).

Jeżeli chodzi o układ mięśniowy, to:

• powoduje lepsze odżywienie i dotlenienie mięśni,

• przygotowuje do wysiłku,

• przeciwdziała kontuzjom,

• przyspiesza przemianę materii (szybsze odprowadzenie produktów ubocznych przemiany materii)

• zwiększa elastyczność mięśni,

• przyspiesza regenerację powysiłkową,

• podwyższa lub obniża napięcie mięśniowe,

Wpływ masażu na stawy :

• uelastycznia masowane stawy,

• utrzymuje prawidłową ruchomość stawów,

• w przypadku przykurczy zwiększa ruchomość,

• przygotowuje do wysiłku fizycznego,

• przeciwdziała przeciążeniom i kontuzjom,

• powoduje szybszą regenerację po wysiłku,

• zwiększa ilość mazi wewnątrzstawowej,

• powoduje szybsze wchłanianie wysięków i obrzęków,

• powoduje lepsze odżywienie i dotlenienie stawów,

• Wpływ masażu na układ kostny.

• Systematyczny masaż na również wpływ na kości. Zwiększa ich spoistość, a także ciężar i objętość. Pod wpływem masażu stawy stają się bardziej ruchliwe oraz wzmacniają się wiązadła okołostawowe.

• Wpływ masażu na stawy i aparat więzadłowy.

1. Pod wpływem masażu zwiększa się elastyczność i wytrzymałość ścięgien, więzadeł i zarazem stopień ruchomości stawu.

2. Pod wpływem masażu zdolność stawów do pracy jest szybciej przywracana, a ryzyko kontuzji zmniejszone do minimum.

73) Omów wpływ masażu na część kurczliwą mięśnia.

Masaż pobudza włókna mięśniowe do skurczu i podnosi ich napięcie, co zapobiega zanikom mięśniowym.

74) Omów wpływ masażu na układ żylny

Masaż ułatwia odpływ krwi żylnej., Pod wpływem masażu naczynia krwionośne rozszerzają się i wzrasta szybkość obiegu krwi.

75) Omów wpływ masażu na układ tętniczy

Masaż zmniejsza opór krwi w tętnicach, przez co ułatwia pracę serca.

76) Omów wpływ masażu na układ chłonny.

 Masaż pobudza układ krwionośny i limfatyczny do pracy, co powoduje wzmożenie zasilania organów w tlen i substancje odżywcze.

 Masaż zwiększa szybkość usuwania z organizmu produktów rozpadu, likwidacje objawów zastoinowych a także wchłanianie obrzęków.

Masaż powoduje opróżnienie naczyń żylnych i chłonnych oraz zwiększa dopływ krwi tętniczej do masowanego odcinka. Przyspiesza krążenie krwi i limfy. W wyniku masaży następuje przekrwienie miejscowe co jest następstwem rozszerzenia naczyń włosowatych skóry oraz drobnych tętniczek na skutek bodźców mechanicznych. Na przyspieszenie krążenia wpływa także to iż podczas masażu wytwarzają się ciała chemiczne pochodzenia tkankowego -podobne w działaniu do histaminy - i działają rozszerzające na naczynia włosowate. Wzmożone krążenie limfy pobudza czynności wszystkich gruczołów, wzmaga przemianę materii a produkty przemiany materii zostają szybko usunięte przez przyspieszony krwioobieg. Rozszerzenie lub zwężenie naczyń skórnych ma charakter neurogenny. Decyduje ono o oddaniu lub zatrzymaniu ciepła i stanowi główny mechanizm termoregulacyjny.

77) Omów wpływ masażu na napięcie mięśniowe

Masaż może obniżać jaki i podwyższać napięcie mięśniowe, zależne jest to do techniki i rodzaju masażu. Reguluje napięcie mięśniowe

78) Podaj zasady prawidłowej pozycji ułożeniowej do zabiegu masażu.

Odpowiednie ułożenie do masażu pozwala na:

- unikanie bólu przy maksymalnym rozluźnieniu mięśni i aparatu więzadłowego

- unikanie częstych zmian ułożenia chorego

- odpowiednie odsłonięcie masowanych części ciała

- ergonomiczny dostęp masażysty do chorego

Jest wiele ułożeń pacjenta w zależności od okolic wykonywania masażu. Podstawową zasadą jest takie ułożenie chorego lub okolicy masowanej na stole do masażu, aby zapewnić wygodną, rozluźnioną a w niektórych przypadkach drenażową pozycje ciała. Ważne jest również wyeliminowanie niekorzystnie wpływających na pacjenta czynników zewnętrznych jak np. hałas, zimno, zbyt jaskrawe oświetlenie czy obecność osób trzecich. rozróżnia się kilka pozycji złożeniowych:

a) pozycja leżąca tyłem

- należy podłożyć w okolicy lordozy szyjnej wałek w celu odciążenia odcinka

- ułożenie kończyn dolnych w niedużym zgięciu w stawach biodrowych i kolanowych, ułożenie w okolicy podkolanowej wałeczków

- u pacjentów z chorobami krążeniowo- oddechowymi część tułowia powinna być ułożona nieco wyżej

- kończyny górne należy ułożyć w niedużym odwiedzeniu i zgięciu w stawach łokciowych.

b) pozycja leżąca przodem

- pozycja wymaga wyrównania lordozy kręgosłupa poprzez użycie płaskiej poduszki

- przy masażu grzbietu włożyć pod barki małe wałeczki

- w okolice stawów skokowych należy podłożyć wałek w celu rozluźnienia mm kk

Dolnych

c) pozycja leżąca na boku

- podłożenie pod głowę pod talię( zmniejszenie napięcia mm w odcinku szyjnym i piers- lędź

- kończyny górne ugięte w łokciach spoczywają przed tułowiem

- dolna noga spoczywa lekko zgięta na podłożu a górna noga lekko ugięta powinna spoczywać na wałku wzdłuż podudzia dolnego

Pozycja ma być bezpieczna, wygodna, ułatwiająca przepływ krwi i chłonki, by mięśnie były w pozycji pośredniej.

d) pozycja siedząca

79) Podać zasady prawidłowej metodyki masażu mięśnia.

a) opracowanie skóry pokrywającej mięsień

b) następnie przyczepów powięzi okrywającej mięsień

c) opracowanie powięzi pokrywającej mięsień

d) przyczepów i elementów ścięgnistych mięśnia

e) opracowanie części kurczliwej mięśnia

80) Podaj zasady prawidłowej metodyki masażu stawu jako narządu

a) najpierw opracowanie mięśni mających wpływ na zawartość stawu

b) opracowanie tkanek aparatu więzadłowego danego stawu

c) pracowanie tkanek torebki stawowej danego stawu

81) Na czym polega zasada warstwowości.

Jest to zasada na podstawie której wykonywany jest masaż klasyczny. Zasada warstwowości mówi że, żeby opracowywać tkanki leżące głębiej trzeba najpierw opracować tkanki leżące bardziej powierzchownie.

82) W jakiej kolejności i dlaczego powinny być masowane poszczególne grupy mięśni ze względu na ich funkcję?

Najpierw należy opracować mięsnie zginacze, przywodziciele rotatory wewnętrzne, dopiero potem mięśnie prostowniki, odwodziciele i rotatory zewnętrzne. Masaż powinien zacząć się od części dalszej w kierunku do części bliższej. Stosuje tak w celu zachowania odpowiedniej, prawidłowej trofiki czyli aby zachować prawidłowy dopływ krwi tętniczej do tkanki i odpływ krwi żylnej do chłonki.

83) Co to jest Habituacja, na czym polega, jakie ma zastosowanie w masażu?

zanikanie reakcji organizmu na wielokrotnie powtarzające się bodźce zewnętrzne. przyzwyczajenie się tkanki,

- przyzwyczajenie- określa się jako zmianę częstotliwości Reakcji na skutek powtarzanej stymulacji bez udziału adaptacji sensorycznej i zmęczenia. Dlatego ze względu na skutki tego zjawiska( de habituacja- uwrażliwienie) każdy masaż powinien zaczynać się od głaskania w celu przyzwyczajenia, głaskanie z włosem powoduje zmniejszenie wrażliwości.

Skóra jest bardziej wrażliwa nad zginaczami jest mniej owłosiona( dłonie, stopy, wargi), nad prostownikami jest bardziej owłosiona i mniej wrażliwa( plecy)

84) Omów wpływ masażu na układ nerwowy.

• pomaga, aby cały ustrój zmierzał do normalizacji swoich czynności,

• poprawia czucie powierzchniowe i głębokie,

• usprawnia przewodzenie bodźców nerwowych,

• delikatny masaż działa relaksacyjnie i uspakajająco,

• mocny masaż działa pobudzająco,

• lepsze ukrwienie co zapewnia właściwy przebieg procesów metabolicznych w poszczególnych częściach układu nerwowego;

• stymuluje przewodnictwo nerwowe;

• wpływa tonizująco i pobudzająco przy masażu kręgosłupa gdzie znajduje się pień układu współczulnego a jego zwoje leżą wzdłuż kręgosłupa;

• oddziaływanie na układ autonomiczny doprowadza do wyrównania układu sympatycznego i parasympatycznego.

85) Omów zasady, którymi należy kierować się podczas ustalania metodyki masażu leczniczego.

1. Wiek pacjenta

2. schorzenia podstawowego,
   - schorzeń współistniejących,
   - wielkości masowanej powierzchni,
   - kolejności wykonywanego w serii masażu,
   - czy dotyczy jednej części ciała, czy całego (45 - 60min.).

?????????????????

86) Wskazania do masażu leczniczego.

Wskazania do wykonywania masażu całego ciała:
1. rekonwalescencja,\'
2. zabiegi kondycyjne,
3. zapobieganie odleżynom i zaburzeniom krążenia krwi i chłonki,
4. długotrwałe przebywanie w łóżku,
5. zaburzenia psychiczne,
6. nadwaga i otyłość (miernego stopnia).

WSKAZANIA DO MASAŻU

Wskazania do masażu ustalono na podstawie reakcji zachodzących w skórze i tkance podskórnej, w naczyniach krwionośnych i chłonnych, w mięśniach oraz torebkach stawowych pod wpływem bodźca mechanicznego.

W chorobach skóry masaż zaleca się:

• w zaburzeniach odżywczych skóry,

• w odmrożeniach,

• w chorobach naczyń krwionośnych i limfatycznych,

• w celu rozmiękczenia blizn pooperacyjnych i zrostów powstałych po iniekcjach domięśniowych,

• w celach kosmetycznych.

W schorzeniach układu krążenia wskazania obejmują:

• stany obniżonego ciśnienia krwi,

• choroby obwodowych naczyń krwionośnych,

• niewydolność krążenia, celem ułatwienia odpływu krwi żylnej i chłonki z kończyn dolnych,

• stwardnienia tętnic obwodowych,

• stany po przebytych zapaleniach żył kończyn dolnych,

• chorobę Raynauda,

W chorobach układu mięśniowego masaż zaleca się:

• w celu zapobiegania zanikom mięśniowym i leczenia już powstałych w skutek bezczynności-bądź długotrwałego przebywania w łóżku,

• przy występowaniu zaników mięśniowych pochodzenia neurogennego, np. porażenia i niedowłady,

• w stanach pourazowych mięśni, jak: zmiażdżenia, rozerwania włókien mięśniowych, przewlekłe stany zapalne mięśni,

• aby rozluźnić napięcie mięśni oddechowych w przewlekłych nieżytach oskrzeli oraz dychawicy oskrzelowej w okresie międzynapadowym,

• przy likwidacji skurczów błony  mięśniowej naczyń krwionośnych

• w celu pobudzenia mięśni gładkich narządów wewnętrznych; poprzez masaż powłok brzusznych wpływa się na czynność tych narządów (masaż stosuje się w zaburzeniach żołądka i jelit oraz w zaparciach nawykowych).

W chorobach układu nerwowego wskazania obejmują:

• porażenia i niedowłady pochodzenia neurogennego,

• przewlekłe zapalenia nerwów,

• nerwobóle,

• zapalenia splotów nerwowych,

• zespół wypadnięcia krążka międzykręgowego,

• stany po urazach ośrodkowego układu nerwowego,

• choroby mózgu i opon mózgowych,

• choroby naczyń krwionośnych mózgu, przebiegające z niedowładem lub porażeniem mięśni.

W chorobach narządu ruchu wskazania obejmują:

• stany pourazowe, takie jak stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia,

• zmiany narządu ruchu z przeciążenia,

• choroby kości i stawów, przebiegające z przykurczami stawowymi,

• stany pooperacyjne narządu ruchu,

• przypadki po zdjęciu opatrunku gipsowego celem usunięcia lub rozciągnięcia zrostów oraz poprawy krążenia i trofiki skóry,

• stany po przewlekłym zapaleniu stawów, mięśni, więzadeł i torebek ścięgnistych,

• zmiany zniekształcające kostnostawowe w następstwie procesu zwyrodnieniowego,

• wady wrodzone oraz zaburzenia rozwojowe narządu ruchu.

W chorobach reumatycznych wskazania obejmują:

• wszystkie postacie gośćca, szczególnie tkanek miękkich, celem zmniejszenia obrzęków i bólu oraz zapobiegnięcia zanikom mięśniowym.

• W indywidualnych przypadkach, w zależności od występujących zmian patologicznych, od ogólnego stanu pacjenta i rodzaju leczenia, lekarz może wskazania zmienić.

87) Przeciwwskazania do masażu leczniczego.

PRZECIWWSKAZANIA OGÓLNE DO MASAŻU LECZNICZEGO
- przerwanie ciągłości skóry pacjenta,
- zmiany ropne,
- dermatozy,
- rany,
- nie zagojone blizny,
- stany gorączkowe,
- czynne przetoki, zmiany nowotworowe (uwaga czemiak),
- zmiany zakrzepowe - zapalne żył,
- żylaki,
- stany krwotoczne (zwłaszcza pochodzenia naczyniowego),
- kamica nerkowa, kamica pęcherzyka żółciowego,
- zmiany zapalne narządów wewnętrznych,
- krwotoki,
- menstruacja u kobiet.

88) Wymień techniki masażu klasycznego

Typy stosowanych działań w masażu leczniczym: TECHNIKI
1. GŁASKANIE,
2. ROZCIERANIE,
3. UGNIATANIE
4. WYRABIANIE (jako szczególny rodzaj ugniatania)
5. OKLEPYWANIE
6. MASAŻ WIBRACYJNY
7. WAŁKOWANIE
8. ROZSTRZĄSANIE
9. WYCISKANIE..

89) Opisz oddziaływanie techniki ugniatania na organizm.

wykonywanie ruchów unoszenia, uciskania i wyciskania tkanki mięśniowej poprzez stosowane chwyty kleszczowe. lub szczypcowe, uciskania od ich przebiegu uciskania od przyczepu dalszego do bliższego

Działanie biologiczne:
- dogłowowe, przesunięcie krwi i chłonki,
- przyspieszenia. usuwania kwaśnych produktów przemiany materii,
- likwidacja przykurczu,
- wzrost siły mięśniowej,
- zwiększenie elastyczności wiązadeł,

zwiększa to zakres tzw. regeneracji funkcjonalnej mięśni min. poprzez stymulowanie wymiany tlenowej.

powstające podrażnienia proprioceptywne poprzez drogi nerwowe stymulują odpowiednie okolice OUN tzw. torowanie aferentywne,

90) Opisz oddziaływanie techniki głaskania na organizm.

a) uspokajaniu i obniżaniu napięcia, usunięciu złuszczonego naskórka.

b) usunięciu substancji wydzielniczej gruczołów skory, przemieszczeniu krwi żylnej i chłonki, działaniu układu pobudzającemu układ nerwowy, zmniejszaniu bólu,

c) przyzwyczajenie do dotyku- habituacja

91) Opisz oddziaływanie techniki rozcierania na organizm.

rozdrobnienie, rozgniecenie, rozdzielenie zrostów i blizn, zwiększenie uelastycznienia wiązadeł i wytworzenie ciepła,

92) Opisz oddziaływanie techniki wibracji na organizm.

. Stosuje się ją głównie w masażu kręgosłupa oraz wzdłuż przebiegu nerwów obwodowych aby obniżyć nadmierną np. po wysiłku lub chorobową pobudliwość ośrodkowego układu nerwowego i nerwów obwodowych (łącznie z efektem przeciwbólowym).

Poniżej 2 mm obniża napięcie powyżej wzrasta napięcie.

93) Opisz oddziaływanie techniki oklepywania na organizm.

Technika ta zmniejsza lub zwiększa pobudliwość nerwową, lekkie uderzenia działają uspokajająco i znieczulająco (wykorzystuje się to wleczeniu nerwic wegetatywnych i urazów), silne zaś zdecydowanie pobudzająco co wykorzystuje się w leczeniu niedowładów czy masażu przedstartowym.

94) Rola masażu w ortopedii i traumatologii.

- poprawa elastyczności i sprężystości ścięgien i pochewek ścięgnistych

- wzmacnia aparat więzadłowo- stawowy, usuwa patologiczne nawarstwienia

- poprawa ukrwienia tkanek okołostawowych a co za ty idzie poprawa elastyczności więzadeł i torebki stawowej oraz lepsze wydzielanie mazi stawowej,

- wpływa na przyspieszenie resorpcji obrzęków i wysięków oraz zapobiega obkurczaniu się torebek stawowych w stanach unieruchomienia oraz wywiera korzystny wpływ na mineralizację kości

- zapobiega tworzeniu się przykurczy bliznowatych

95) Rola masażu w neurologii.

- działa na tkanki miękkie i jest źródłem bodźców proprioreceptywnych

- wpływa na stan funkcjonalny kory mózgowej, obniża lub zwiększa napięcie nerwowe

- polepsza funkcjonowanie dróg nerwowych i licznych związków odruchowych oun z tkankami i narządami

- wpływa na nerwy obwodowe, łagodzi lub hamuje ból, polepsza przewodzenie nerwowe, przyspiesza regenerację nerwów po urazach

96) rola masażu w schorzeniach układu naczyniowego

-Masaż aktywizuje krwioobieg i krążenie chłonki w skórze. Na skutek występującego w skórze przekrwienia poprawiają się warunki jej odżywiania, wzmagają procesy resorpcji i wydalania. Aktywizacja układu krążenia przejawia się naprzemiennym zwężaniem się i rozszerzaniem światła naczyń. Masaż oddziaływuje na naczynia włosowate i żylne.

- pod wpływem masażu następuje funkcjonalne rozszerzenie naczyń włosowatych oraz unaczynienie naczyń włosowatych rezerwowych

- przyspiesza krążenie krwi, chłonki i płynów pozaustrojowych

- zwiększa się dopływ krwi tętniczej do masowanych tkanek

48

---