Transport, który współcześnie określilibyśmy jako ciężki, istniał już w XIX w. w początkowym okresie rewolucji przemysłowej. Wraz z rozwojem sieci kolei żelaznych pojawiła się potrzeba, aby dowozić do najbliższego dworca maszyny czy nowo wyprodukowane wagony i lokomotywy. Stosowane w tym celu środki transportu musiały być każdorazowo konstruowane, do konkretnego zadania. Znane są przypadki transportu lokomotywy parowej na platformie ciągniętej przez 30-konny zaprzęg. Wraz z postępującą rozbudową infrastruktury kolejowej rozwijał się oczywiście kolejowy transport towarowy, ale dość długo tory nie nadawały się do przewozu ciężkich ładunków. Dopiero w latach 20. XX w. do budowy specjalnych ciężkich pojazdów szynowych zaczęto wykorzystywać rozwiązania zapożyczone z branży pojazdów użytkowych. Za pioniera w dziedzinie przewozów drogowokolejowych należy uznać Johanna Culemeyera, pracującego dla kolei niemieckich, którego dziełem był opracowany na początku lat 30. system transportowy bazujący na przyczepie wielokołowej do przewozu dużych ciężarów- początkowo transportowano głównie pojazdy szynowe, potem konstrukcję udoskonalono i zaczęto wykorzystywać do innych zadań.
Przewozy ponadgabarytowe określa się także mianem ponadnormatywnych.
Wynika to z tego, że towary przekraczają swoją wielkością i masą dozwolone prawnie normy do poruszania się po drogach. Dla uproszczenia i dla potrzeb uzmysłowienia sobie granicy pomiędzy transportem standardowym a ponadgabarytowym można przyjąć umowne założenie, że transporty ponadgabarytowe, to z reguły te przekraczające:
całkowitą długość 16,50 m
szerokość 2,50 m
wysokość 4,00 m
oraz najczęściej 42 tony ciężaru całkowitego
wyjątkiem jest przewóz 44-stopowych kontenerów morskich
Do realizacji przewozów ponadnormatywnych niezbędne są odpowiednie zezwolenia, uzgodnienia dotyczące trasy i terminu przejazdu. Należy również odpowiednio wybrać trasę przewozu, uwzględniając wszystkie jej elementy, które ograniczają swobodny przejazd samochodu z ładunkiem.
Pojazdy do przewozów ponadgabarytowych należą do najbardziej zaawansowanych technicznie środków transportu. W grupie tej występuje olbrzymia rozpiętość dostępnych ładowności, odmian konstrukcyjnych, możliwości konfiguracji, przy czym pojazdy te powstają zazwyczaj w bardzo krótkich seriach lub wręcz jako produkty jednostkowe.