Budowa wew. móżdżku. W budowie wew.móżdżku wyróżnia się istotę szarą oraz istotę białą. Istota szara to kora móżdżku CORTEX CEREBELLI pokrywa załą powierzchnię zewnętrzną móżdżku zarówno na wypukłościach jak i w szczelinach jednolitą warstwą grubości ok. 1-2 mm. Pod nią znajduje się istota biała, tworzaca ciało rdzenne CORPUS MEDULLARE. Od ciała rdzennego do powierzchnie biegną blaszki białe które na przekroju móżdżku wytwarzają tzw. drzewo życia ARBOR VITAE. Wewnątrz istoty białej lezą 4 parzyste skupienia istoty szarej, zwane jądrami móżdżku. Największym z nich jest jądro zębate NUCLEUS DENTATUS położone najbardziej bocznie Jądro to pod względem budowy przypomina jądro oliwki, ma kształt silnie pofałdowanego woreczka, którego wnęka jest skierowana przyśrodkowo. Natomiast najbardziej przyśrodkowo w obrębie robaka położone jest jądro wierzchu NUCLEUS FASTIGII. Pomiędzy nimi są położone dwa dalsze jądra móżdżku, tj. jądro czopowate NUCLEUS EMBOLIFORMIS i jądro kulkowate NUCLEUS GLOBOSUS. Móżdżek łączy się z sąsiednimi cz. mózgowia za pośrednictwem pasm istoty białej zwanych konarami móżdżku. Konary te wchodzą do móżdżku nad zachyłkiem bocznym komory IV. Konary dolne móżdżku PEDUNCULI CEREBELLARES łączą móżdżek z rdzeniem przedłużonym i pojawiaja się w rdzeniu przedłużónym powyżej jądra smukłego i klinowatego. Przez konary dolne wnikaja przede wszystkim drogi rozpoczynające się w jądrach przedsionkowych, w rdzeniu kręgowym i jądrach oliwki. Konary środkowe PEDUNCULI CEREBELLARES MEDII łączą móżdżek z mostem. Konary te są najobszerniejsze i położone najbardziej bocznie. Przez konary środkowe wchodzą do móżdżku drogi mostowo-móżdżkowe, prowadzące impulsy nerwowe z kory mózgu. Konary górne PEDICULUM CEREBELLARES SUPERIORES biegną w kierunku śródmózgowia.Są one mniejsze od pozostałych i prowadzą głównie włókna odmóżdżkowe do jądra czerwiennego i do wzgórza. Między tymi konarami jest rozpięta cienka blaszka istoty białej tzw. zasłona rdzeniowa górna VELUM MEDULLARE SUPERIUS. K3 z wyjątkiem niewielkiej cz.przedniej jest położona w obrębie międzymózgowia. Jest to wąska, czworokątna szczelina ustawiona w płaszczyźnie pośrodkowej. Ku tyłowi przechodzi w wodociąg mózgu, a z przodu przez parzysty otwór międzykomorowy łączy się z komorami bocznymi kresomózgowia. Z 6 ścian które ograniczają k3, największą jest nieparzysta ściana boczna. Ścianę tę tworzy powierzchnia przyśrodkowawzgórza, na której znajduje się poprzeczne pasmo. W dolnej części uzupełnia tę ścianę podwzgórze, oddzielone od wzgórza bruzdą podwzgórzową. Ściany boczne komory pokrywa istota szara środkowa. Ścianę przednią położoną w obrębie kresomózgowia tworzą:blaszka krańcowa, która u dołu łączy się ze skrzyżowaniem wzrokowym oraz słupy sklepienia i spoidło przednie. Ściana dolna komory jest utworzona przez istotę szarą środkową podwzgórza. Na granicy ściany przedniej i dolnej znajduje się zachyłek wzrokowy RECESSUS OPTICUS, poniżej którego nieco z tyłu jest zachyłek lejka RECESSUS INFUNDIBUL. Ścianę główną tworzy tkanka naczyniówkowa k3 z której wpuklają się do światła komory sploty naczyniówkowe PLEXUS CHOROIDEI. Powierzchnia przyśrodkowa półkuli mózgu. Na powierzchni przyśrodkowej półkuli mózgu znajduje się szereg bruzd i zakrętów. Zakręt boczny GYRUS CINGULI otacza łukowato ciało modzelowate, ograniczają go bruzda ciała modzelowatego SULCUS CORPORIS CALLOSI i bruzda obręczy SULCUS CINGULI. Zakręt srodkowy GYRUS FRONTALIS MEDIALIS jest przedłużeniem na tej powierzchni zakrętu czołowego górnego. Za zakrętem przyśrodkowym leży płacik okołośrodkowy LOBULUS PARACENTRALIS którego przednia część należy do płata czolowego a tylna do ciemieniowego. Bezpośrednio przed bruzdą ciemieniowo-potyliczną leży przedklinek PRECUNEUS. Na pow. przyśrodkowej płata potylicznego w sposób staly występuje bruzda ostrogowa SULCUS CALCARINUSS.Między tą bruzdą a bruzdą ciemieniowo-potyliczną leży klinek CUNEUS. Poniżej bruzdy ostrygowej jest położony zakręt hipokampa GYRUS PARAHIPPOCAMPALIS biegnący w kierunku podlużnm i w przedniej części zgina się tworząc hak. Komory Boczne VENTRICULI LATERALES leżą symetrycznie we wnętrzu obu półkul mózgu. Komora ma kształt nieregularnej przestrzeni w której wyróżnia się cz.środkową i trzy rogi przedni tylny i dolny. Cz.środkowa jest położona w płacie ciemieniowym, róg przedni-czołowym, róg tylny-potylicznym a dolny w płacie skroniowym. Począwszy od rogu przedniego przez cz.środkową do rogu dolnego komorze towarzyszy jądro ogoniaste NUCLEUS CAUDATUS którego najgrubsza cz. czyli głowa pukla się od strony bocznej do rogu przedniego. Trzon jadra leży w ścianie dolnej cz.środkowej, a najwęższa część tzw. ogon kieruje się do rogu dolnego. Od str.przyśrodkowej do komory bocznej przez szczelinę naczyniówkową pukla się splot naczyniówkowy KB PLEXUS CHOROIDEUS VENTRICULI LATERALIS. Przyśrodkowo od splotu znajduje się sklepienie FORNIX.Jest to parzyste, łukowato przebiegające pasmo włókien nerwowych, które rozpoczyna się w ścianie rogu dolnego strzępkiem hipokampa i stąd podąża do ciał suteczkowatych.W rogu tylnym KB znajduje się tzw. hipokamp-wynisłość spowodowana wpukleniem się do rogu bruzdy hipokampa. Ma kształt sierpowatywypukłością zwrócony w stronę boczną. W cz. przedniej rozszerza się tworząc stopę hipokampa. Hipokamp zawiera kore mózgu i od światła komory pokryty jest warstwą istoty białej. Włókna tej warstwy przechodzą po str. Przyśrodkowej w strzępek hipokampa TIMBRIA. Opona twarda DURA MATER składa się z dwóch blaszek: blaszki zew. która wyścieła kanał kręgowy i blaszki wew. która tworzy właściwą oponę twardą. Między obu blaszkami znajduje się jama nadtwardówkowa CAVUM EPIDURALE. Jama ta wraz z zawartością stanowi ochronę rdzenia kręgowego w czasie ruchów kręgosłupa. Blaszka wew. OT obejmuje rdzeń kręgowy do wysokości LI, LII a dalej zwęża się i na wysokości II,III kr.krzyżówego kończy się stożkiem opony twardej. W cz. górnej oie blaszki Opony Twardej Rdzenia Kregowego łączą się ze sobą dookoła otworu wielkiego k.potylicznej, łącząc się równocześnie z kością. W tym miejscu rozpoczyna się opona twarda mózgowia. Wewnątrz sztywnej czaszki obie blaszki opony twardej zrastają się a odpowiednikiem splotów żylnych OTRK są zatoki żylne opony twardej, które odprowadzają krew z kości i mózgowia. Wypustki opony tworza: sierp mózgu FALX CEREBRI który przebiega strzałkowo i oddziela od siebie obie polkule mózgu; z przodu przymocowuje się do grzebienia koguciego, nastenie wzdłuż całego sklepienia w linii pośrodkowej dochodzi do guzowatości potylicznej wew.; namiot móżdżku TENTORIUM CEREBELLI tworzy poprzecznie położóną płytę oddzielającą półkule mózgu od połkul móżdżku, z przodu ma wcięcie namiotu obejmujące śródmózgowie; sierp mózgu FALX CEREBELLI położóny w dole tylnym czaszki wnika miedzy obie półkule móżdżku; przepona siodła DIAPHRAGMA SELLAE oddziela dół przysadki wraz z nią od pozostałej jamy czaski, przez otwór w przeponie przechodzi szypuła przysadki. Wzdłuż przyczepu sierpa do sklepienia czaski biegnie zatoka strzałkowa SINUS SAGITTALIS SUPERIOR a w jego brzegu wolnym - dolna. Wzdłuż przyczepu sierpa mózgu do namiotu prowadzi zatoka prosta SINUS RECTUS, przyczep namiotu do kości zawiera zatokę poprzeczną SINUS TRANSVERSUS.
Narwy długie splotu ramiennego. N. mięśniowo-skórny N.MUSCULOCUTANEUS odchodzi od pęczka bocznego i biegnie ku dołowi, przebija m.kruczo-ramienny i między m.dwugłowym ramienia a ramiennym dochodzi do dołu łokciowego, gdzie po przebiciu powięzi rozgałęzia się w skórze bocznej strony przedramienia aż do kłębu kciuka jako n.skórny boczny przedramienia. N.pośrodkowy N.MEDIANUS.rozpoczyna się w dole pachowym dwoma korzeniami z pęczka bocznego i przyśrodkowego. Połączenie występuje w rejonie dolego brzegu m.piersiowego mniejszego, po czym n.kieruje się do bruzdy przyśrodkowej m.dwugłowego. Następnie do dołu łokciowego pod rozcięgnem m.dwugłowego. W przedramieniu jest położóny pomiędzy warstwą pow.i głęboką mm.przednich przedramienia i dochodzi do nadgarstka. Po wyjściu z kanału pod rozcięgnem dłoniowym dzieli się na gałęzie końcowe nn.dłoniowe wspólne palców. Gałęzie mięśniowe unerwiają ruchowo zginacze przedramienia(bez m.zginacza łokciowego nadgarstka i przyśrodkowej cz.m.zginacza głębokiego palców).m.kłębu kciuka. N.międzykostny przedni przedramienia zaopatruje obie kości przedramienia, błonę międzykostną, kości i stawy nadgarstka. Gałęzie skórne:dochodza do dłoniowej pow. ręki, 3go palca po str.promieniowej, na str.grzebietowej do skóry paliczków środkowych i Dalkych tych palców. N.łokciowy N.ULNARIS wychodzi z pęczka przyśrodkowego splotu, razem z tętnicą ramienna przechodzi na ramię i zdąża do bruzdy n.łokciowego k.ramiennej w rejonie nadkłykcia przyśrodkowego. Skąd przedostaje się na stronę przednią przedramienia, biegnąc między obiema głowami m.zginacza łokciowego nadgarstka i w dolnej cz. dzieli się na dwie gałęzie: grzbietową i dłoniową ręki. Ruchowo:m.zginacz łokciowy nadgarstka i cz. łokciową m.zginacza głębokiego palców, mm.kłębu kciuka m.kłębika palca V. Skórne: skórę przyśrodkowej cz.ręki po str grzbietowej i dłoniowej. Po str.dłoniowej palec V i cz. IV a po grzbietowej V,IV i częściowo III a także staw łokciowy i nadgarstka. N. skórny przyśrodkowy przedramienia N.CUTANEUS ANTEBRACHII MEDIALIS odchodzi od pęczka przyśrodkowego splotu ramiennego i z jamy pachowej kieruje się do bruzdy przyśrodkowej m.dwugłowego. W połowie długości ramienia dzieli się na gałęzie koncowe, biegnące po łokciowej stronie przedramienia gdzie unerwiają skórę. A także częściowo skórę przednio-dolnej okolicy ramienia. N. promieniowy N.RADIALIS to główne odgałęzienie tylnego pęczka splotu ramiennego. Po wyjściu z jamy pachowej kieruje się do brzudy n.promieniowego na tylnej pow.kości przedramienia, po przebiciu przegrody międzymięśniowej dostaje się do dołu łokciowego, tam dzieli się na gałęzie końcowe. Czuciowo:skóra tylnej pow.ramienia i przedramienia, grzebietowej pow.ręki i drugiego palca od str.promieniwej. A także staw łokciowy, błonę miedzykostną, kości przedramienia i stawy ręki. RĘKA. Czuciowo: pośrodkowy, łokciowy, promieniowy/Ruchowo: pośrodkowy, łokciowy. PRZEDRAMIĘ. Czuciowo: mięśniowo-skórny, skórny przyśrodkowy przedramienia, promieniowy/Ruchowo: pośrodkowy, łokciowy, promieniowy. Gałęzie długie splotu krzyżowego. N.pośladkowy górny N.GLUTEUS SUPERIOR, pośladkowy dolny, skórny tylny uda N.CUTANEUS FEMORIS POSTERIOR, n.kulszowy N.ISCHIADICUS to najdłuższy i najgrubszy nerw organizmu. Wychodzi z wierzchołka trójkąta wytworzonego przez splot krzyżowy, opuszcza miednicę otworem kulszowym większy i biegnie pionowo do dołu podkolanowego, leżąc na tylnej powierzchni mięśnia przywodziciela wielkiego. W połowie długośi uda biegnie między m.półbloniastym i dwugłowym uda. W górnej okolicy dołu podkolanowego dzieli się na gałęzie koncowe : n.piszczelowy i strzałkowy wspólny. Od pnia nerwu kulszowego odchodzą gałęzie unerwiające mm.zwenętrzne miednicy oraz grupę tylną mm.uda. Czuciowo staw biodrowy i kolanowy;n.strzałkowy wspólny N.PERONEUS COMMUNIS, n.piszczelowy N.TIBIALIS, n.strzałkowy powierzchowny i głęboki N.PERONEUS SUPERFICIALIS ET PROFUNDUS, sromowy N.PUDENDUS, guziczny N.COCCYGEUS. UDO. Czuciowo: płciowo-udowy , skórny boczny uda(cutaneus femoralis lateralos), udowy(femoralis), zasłonowy(obturatorius), skórny tylny uda(cutaneus femoris posterior)/Ruchowo: udowy, zasłonowy, kulszowy. Szkielet serca SCELETUM CORDIS zbudowany z tkanki łącznej włóknistej, skupionej wokół ujść przedsionkowo-komorowych oraz ujść tętniczych. Należą do niego: prawy i lewy pierścień włóknisty przedsionkowo-komorowy ANULUS FIBROSUS ATRIOVENTRICULARIS DEXTRUM ET SINISTRUM oddzielający mięśniówkę przedsionków od mięśniówki komór oraz stanowiący miejsce przyczepu zastawek przedsionkowo-komorowych i mięśni. Pierścień włóknisty ujścia aorty i pnia płucnego ANULUS FIBROSUS AORTAE ET TRUNCI PULMONALIS które znajdują się do przodu od poprzednich i są od nich mniejsze. Dwa trójkąty włókniste TRIGONA FIBROSA prawy wypełnia wolna przestrzen między pierścieniami przedsionkowo-komorowymi a pierścieniem włóknistym aorty, lewy zespala pierścień włóknisty aorty z pierścieniem włóknistym ujścia przedsionkowo-komorowego lewego. Unaczynienie serca.Żyła wielka, średnia i mała, tylna komory lewej i skośna przedsionka lewego. Tętnica wieńcowa lewa A.CORONARIA SINISTRA bierze początek w lewej zatoce aorty i biegnie między pniem płucnym a uszkiem lewym serca w przód w dół i na lewo. Po krótkim przebiegu dzieli się na dwie gałęzie końcowe, gałąź międzykomorową przednią RAMUS INTERVENTRICULARIS ANTERIOR wchodzącą do bruzdy międzykomorowej przedniej i na gałąź okalającą RAMUS CIRCUMFLEXUS podążającą w stronę lewą i ku tyłowi w bruździe wieńcowej. Po osiągnięciu powierzchni przeponowej sersa kieruje się w stronę prawa. Gałąź międzykomorowa przednia oddaje gałęzie boczne zarówno dla prawej jak lewej komory a także dla przegrody. Gałąź okalająca oddaje gałęzie wstępujące dla ścian przedsionka lewego oraz gałązki zstępujące, przeznaczone dla ściany komory lewej. Tętnica wieńcowa prawa A.CORONARIA DEXTRA rozpoczyna się w prawej zatoce aorty. Po wyjściu spod uszka prawego serca wnika do bruzdy wiencowej, kieruje się ku stronie prawej, a po przejściu na powierzchnię przeponową do bruzdy międzykomorowej tylnej przyjmuje nazwę gałęzi międzykomorowej tylnej RAMUS INERVENTRUCULARIS POSTERIOR. Gałąź a oddaje gałązki wstępujące dla prawego przedsionka, zstępujące dla komory prawej, boczne dla ścian obu komór i tylne dla przegrody międzykomorowej Układ moczowy składa się pięciu większych elementów: Dwie nerki stanowią filtr usuwające nadmiar wody i produktów przemiany materii z krwi i wydalają ją w postaci moczu. Mocz jest produkowany cały czas. Moczowody.Od każdej nerki odchodzą cienkie przewody, które łączą się z pęcherzem. Mocz płynie na dół moczowodami od nerek do pęcherza. Moczowody mają jednokierunkowe zwieracze tak, więc mocz nie może płynąć w tył do nerki od pęcherza. Pęcherz moczowy jest rozciągliwym workiem leżącym w miednicy. Jest w stanie powiększać swą objętość, aż jesteśmy gotowi oddawać mocz. Ściany pęcherza są utworzone przez mięsień nazywanym mięśniem wypieraczem. Kiedy jesteśmy gotowi oddawać mocz, mięsień wypieracz pomaga usuwać mocz z pęcherza. Dolna część pęcherza, przechodząca w cewkę moczową nazywana jest szyją pęcherza moczowego. Mięśnie zwieracze zewnętrzny i wewnętrzny tworzą dookoła cewki moczowej pierścień utrzymujący mocz w pęcherzu. Kiedy jesteśmy gotowi oddawać mocz, mięśnie te rozluźniają się i pozwalają na swobodny wypływ moczu z pęcherza.Cewka moczowa jest małym przewodem, przez który mocz wypływa z pęcherza na zewnątrz ciała. Męska cewka moczowa ma długość ok. 12-16cm natomiast u kobiet ma 1,53cm długości. Mechanizm fizjologicznego oddawania moczu. Normalnie, kiedy pęcherz będzie stawać się wypełniony (ok. 1-2 filiżanek dla większości ludzi), zakończenia nerwowe ściany pęcherza posyłają wiadomość do mózgu przez rdzeń kręgowy. Mózg odsyła wiadomość do pęcherza do wykonania skurczu mięśnia wypieracza i rozluźnienia mięśnia zwieracza cewki moczowej. Jeżeli nie można dostać się do toalety, mózg opóźnia wiadomości aż do momentu, kiedy jest możliwość oddania moczu. Jelito cienkie 3-4 metrowym przewodem trawiennym i służącym zarówno trawieniu, jak i wchłanianiu substancji odżywczych w postaci białek, węglowodanów (cukrów) i tłuszczów. W jelicie cienkim wchłaniana jest także woda, witaminy i minerały (biopierwiastki). Narząd ten składa się z 3 odrębnych funkcjonalnie części - z dwunastnicy, jelita czczego i jelita krętego. Dwunastnica jest początkowym odcinkiem jelita cienkiego o długości 25-30 cm. Do niej doprowadzone jest ujście dróg trzustkowych i żółciowych doprowadzające sok trzustkowy i żółć. Dwunastnica i jelito czcze stanowią ok. 2/5 całej długości jelita. Ich wnętrze jest niezwykle silnie pofałdowane. Dzięki tym fałdom i tzw. kosmkom jelitowym powierzchnia trawienia i wchłaniania w dwunastnicy i jelicie czczym zwiększa się kilkaset razy, co znakomicie ułatwia przebieg tych procesów. Bogato unaczynione ściany jelita (przepływa przez nie ok. 1/5 krwi pompowanej przez serca) - umożliwiają wzbogacanie krwi o wchłonięte składniki pokarmowe. Tchawica jest narządem stanowiącym część układu oddechowego. Ma kształt rury o znacznym stopniu elastyczności, która zaczyna się jako przedłużenie krtani i przebiega w dół, nieco ku tyłowi w obrębie szyi i na wysokości czwartego lub piątego kręgu piersiowego rozdziela się na dwa oskrzela główne. Przednia powierzchnia tchawicy jest zaokrąglona. Cała ściana tchawicy składa się z 16 - 20 pierścieni chrząstkowych, połączonych tkanką elastyczną. Chrząstki mają kształt podkowy i nadają tchawicy charakterystyczny półkolisty kształt. Tylna ściana tchawicy utworzona jest przez błonę łącznotkankową, która nadaje jej pewną elastyczność, a ponadto zawiera mięśnie gładkie, których skurcz może zmienić przekrój tchawicy