03.10.2012

Wykład 1

1. Literatura obowiązkowa:

• Red. nauk. A. Słowiński; Polityka pieniężna, C. H. BECK, Warszawa 2011

• I. Pyka; Bank centralny na współczesnym rynku pieniężnym. Dyscyplina regulacyjna, skuteczność, instrumenty, C.H.BECK, Warszawa 2010

• Red. nauk. W. Przybylska-Kapuścińska; Współczesna polityka pieniężna, Delfin, Warszawa 2008

Konsultacje:

• 523D - środy 15.30

• e-maile można wysyłać w sprawach zasadniczych

• Egzamin:

• Pisemny

• Nie będzie testu

• Egzamin opisowy

• 3 pytania otwarte

• Nie po jednym zdaniu, ale trzeba się będzie rozpisać

Temat: Rola banku centralnego w systemie finansowym i gospodarce finansowej.

1. W okresie globalnego kryzysu i kryzysu strefy euro myśli się coraz częściej o tym czy instytucja, jaką jest bank centralny powinna się ostać:

• Polityka fiskalna pozostała na szczeblu narodowym (decyduje większość parlamentarna)

• Polityka pieniężna wiąże się z instytucjami finansowymi

• Bankowość centralna - geneza i przesłanki powstania:

• Istota bankowości centralnej

• Bank centralny w systemie bankowym

• Ewolucja zadań banków centralnych

• Bankowość centralna:

• System organizacji tradycyjnego pośrednictwa finansowego - banków - instytucji kredytowych

• Odnosi się do działalności banków centralnych i różnych przedsiębiorstw bankowych (banki komercyjne, banki uniwersalne, spółdzielcze, hipoteczne, etc.)

• Banki się specjalizują (specjalistyczne) i nie specjalizują (uniwersalne)

• Banki specjalistyczne mogą wykonywać różne czynności, ale kierując się prawem bankowym

• Bank specjalizując się w pewnym zakresie, Np. stając się bakiem hipotecznym, wybiera pewną część działalności bankowej

• Specyficzny jest układ portfela bankowego

• Każdy bank o bardzo wyprofilowanej działalności ma inny typ ryzyka i generuje inny charakter bankowości narodowej

• W Polsce banki prowadzą bardzo typową działalność (Np. banki hipoteczne są tylko 3), ale dzięki temu w Polsce jest mniejsze ryzyko

• Gdyby uregulować wszystkie czynności pożyczkowe nie byłoby rynku kapitałowego, międzybankowego, - więc nie są to sprawy proste

• Nieraz traktowana jest jako dziedzina wiedzy o zasadach funkcjonowania banków - instytucji kredytowych

• Model bankowości centralnej powstał w efekcie potrzeb zachowania równowagi pieniężnej gospodarki światowej nękanej kryzysami finansowymi

• Momentem przełomowym był w powierzaniu zadań bankom centralnym upadek systemu monetarnego waluty złotej

• Zobowiązanie pieniężne nie jest zobowiązaniem gotówkowym

• Ostateczne załamanie tego systemu nastąpiło w 1976 roku

• Załamanie systemu waluty złotej (upadek porozumień z Breton-Woods)

• Większość banków centralnych powstała w II połowie XIX wieku

• BC dbają o to żeby pieniądz papierowy miał swoją wartość

• Pieniądz złoty - była substancja wartości, natomiast pieniądz papierowy lub zobowiązania nie są pewne

• Pieniądz papierowy jest warty tyle ile obiecuje nam państwo

• Kiedy upadła waluta złota potrzebna była instytucja zabezpieczająca pieniądz papierowy który nie ma wartości substancjonalnej

• Banki centralne otrzymały nowe zadania przekształcając się w instytucje publiczne działające na zlecenie władzy ustawodawczej pełniąc funkcji instytucji państwowej

• Banki centralne przestały pełnić funkcje komercyjne stając się instytucjami o charakterze zarobkowym

• Historycznie funkcje banku centralnego były różne

• Banki centralne w systemie dwuszczeblowym nie są instytucjami komercyjnymi (komercyjne są Np. ING, PKO, a banki centralne nie są w tej grupie)

• Banki centralne są instytucjami zarobkowymi, ponieważ generują koszty, które musza pokrywać z zysków,

• Zyski są do pokrycia kosztów, ale nie do zwiększania kapitału (do działalności komercyjnej)

• Jeśli koszty są niższe od zysków - to nadwyżka zasila budżet państwa (Np. w zeszłym roku nadwyżka była bardzo duża, w jednym roku NBP nie zasilił budżetu państwa)

• Prezes NBP musi współpracować z ministrem finansów

• Czynności bankowe dzielą się na:

• stricte bankowe

• i inne

• Pierwsze banki centralne:

• Powstawały w różnych okresach

• 1657 - Bank Szwecji

• 1694 - Bank Anglii

• 1913 - System Rezerwy Federalnej - USA

• 01.01.1999 - rozpoczyna swoją działalność EBC

• Banki te realizowały różne zadania

• Bankowość centralna rozwinęła się pod koniec XVII wieku

• Wtedy to powstaje potrzeba wydzielenia funkcji banku centralnego w wielu państwach - 1900 rok - funkcjonuje w świecie 18 banków centralnych

• W Europie pod koniec XIX wieku większość państw miała banki centralne

• Obecnie niema pełnej jednomyślności czy nie trzeba stworzyć nowego paradygmatu bankowości centralnej. Banki komercyjne kreują zobowiązania kredytowe (pieniądz) stwarzając masę pieniądza bezgotówkowego.

• Niektórzy twierdzą, że banki komercyjne powinny kreować pieniądz

Finanse i Rachunkowość	Przedmiot: Polityka pieniężna (wykłady)
Rok akademicki 2012/2013	Semestr I
Prof. dr hab. I. Pyka	Autor notatki: lic. Krzysztof Podgórski

1

---