17.10.2012
Wykład 3
Temat: Zasady i sposoby kształtowania podaży pieniądza w gospodarce
Podaż pieniądza
Podaż pieniądza to ilość środków pieniężnych stawiana do dyspozycji podmiotom gospodarczym
Podaż pieniądza można rozumieć szeroko i wąsko
W wąskim rozumieniu jest to pieniądz gotówkowy zwany też pieniądzem wielkiej mocy
Podaż pieniądza- szerokie ujęcie
Jest to gotówkowy i bezgotówkowy pieniądz występujący w postaci różnych aktywów finansowych, które w różnym czasie i z różnym skutkiem mogą być zamienione na pieniądz gotówkowy
Aktywa te obejmują również pieniądz kredytowy kreowany przez banki na bazie gromadzonych depozytów- pieniądz depozytowy
Cała część oszczędności została przekazana bankom komercyjnym
Pieniądz depozytowy- pieniądz ulokowany w bankach komercyjnych
Kredyt jest formą pieniądza bezgotówkowego- pojawia się w zamian za wycofane z sytemu gospodarczego oszczędności
Banki kreują znacznie więcej pieniądza kredytowego aniżeli jest oszczędności
Powstaje nierównowaga aktywów finansowych, którą kreują zobowiązania
Pojawia się coraz większa nierównowaga powstała wraz z powstaniem wielu instytucji pozabankowych
Coraz więcej jest rozliczeń bezgotówkowych, które jednak muszą mieć pokrycie w pieniądzu gotówkowym
Podaż pieniądza kredytowego
Pieniądz kredytowy posiada moc regulacji zobowiązań w stopniu zbliżonym do pieniądza gotówkowego
Podaż pieniądza gotówkowego określa bank centralny kierując się przyjętymi zasadami jego emisji w gospodarce
Pieniądz kredytowy jest stawiany do dyspozycji podmiotom gospodarczym przez banki
O wielkości pieniądza kredytowego decydują banki komercyjne
Nie mogą go kreować w dowolnej ilości
Granice kreacji pieniądza kredytowego pośrednio określa bank centralny
Pieniądz kredytowy pozostaje zawsze w określonej proporcji do pieniądza gotówkowego
Im większa monetyzacja gospodarki (ilość gotówki do PKB) tym można wykreować więcej pieniądza kredytowego
Agregaty monetarne
Miary pieniądza przyjmuje się w polityce monetarnej banku centralnego
Istnieją węższe i szersze definicje pieniądza stosowane do mierzenia ilości pieniądza w obiegu, tzw. agregaty pieniężne
Baza monetarna- M0- miary do pomiaru pieniądza
Wąski pieniądz bankowy i szeroki M1, M2, M3. Najbardziej wąski agregat obejmuje bazę pieniądza banku centralnego
Pozostałe agregaty M4, M5
Agregaty pieniężne
Agregat M0- baza monetarna- ilość pieniądza znajdująca się w obiegu plus pieniądz rezerwowy (rezerwy obowiązkowe, rezerwy dodatkowe i rezerwy banków komercyjnych- próba wycofania części oszczędności z systemu bankowego aby nie można było wykreować za dużo pieniądza kredytowego). W głównej części jest to pieniądz znajdujący się w obiegu. Jeśli ten agregat rośnie to jest możliwość wykreowania większej ilości pieniądza kredytowego. Agregat M0 jest najwęższą koncepcją miary pieniądza
Agregat M1- Wszystko to co wchodzi do bazy monetarnej (M0) powiększonej o czeki, wkłady na żądanie, wkłady gotówkowe w obiegu lub inne wkłady depozytowe. Szersza koncepcja miary pieniądza
Agregat M2- oprócz powyższych (M1)- rachunki oszczędnościowe, lokaty , depozyty terminowe
Agregat M3- M2 rozbudowany o dłuższe depozyty terminowe
Agregaty pieniężne EBC- Europejski Bank Centralny posługuje się następującymi agregatami:
M1- wąski agregat pieniężny (obejmuje pieniądz gotówkowy oraz depozyty bieżące (płatne na żądanie, tzw. a vista) w monetarnych instytucjach finansowych i instytucjach rządowych
W Polsce podstawowym obecnie agregatem pieniężnym podawanym w statystyce NBP i GUS jest M3
Mnożnik kreacji pieniądza
Banki komercyjne.... na nast. wykładzie
Finanse i Rachunkowość |
Przedmiot: Polityka pieniężna (wykłady) |
|
Rok akademicki 2012/2013 |
Semestr I |
|
Prof. dr hab. I. Pyka |
Autor notatki: Tomasz Rozkoszny |
|
2