06.11
Państwo nie może istnieć bez aparatu państwowego
Aparat państwowy - to grupy ludzi i jednostki, które oddają swój czas i zdolności na potrzeby państwa.
Umiejętności nie są oddawane za darmo. We wszystkich ustrojach osoby te są wynagradzane.
Wszyscy wchodzący w skład aparatu państwowego są opłacani z budżetu państwa.
Ławnicy - pełnią fun. społeczne. Praktycznie otrzymują z tego pieniądze (diety).Najczęściej emeryci bo im się to opłaca.
Organ państwowy - jest powołany do pełnienia określonych funkcji w państwie.
Urząd - nie ma własnych kompetencji.
- ustawodawcze
Organy - wykonawcze
- sadownicze
- kontrolne
jednoosobowe
Organy
kolegialne
Gdy mamy doczynienia z władzą ustawodawcza, sądowniczą powinien być to organ kolegialny.
Przy organie wykonawczym powinien być to organ jedno- osobowy
władza wykonawcza - organ 1-osobowy.
Zalety organu 1 -osobowego
wiadomo kto podjął decyzje
w kolegialnych nigdy nie wiadomo, odpowiedzialność się rozmywa.
1 - osobowy - przystąpienia działa bardzo szybko.
czasowo - organ kolegialny - musi się zebrać, potem muszą być wystąpienia
podejmują decyzje w głosowaniu
musi mięć zwołane Forum - liczba członków org. kolegialnego jest potrzebna do tego aby organ mógł zacząć działać (liczba zależy od statutu lub ustawy odnoszącej się do organu np., tyle ile przyjdzie),
Najczęściej 50% członków organu kolegialnego.
Organ kolegialny podejmuje decyzje w głosowaniu jawnym bądź tajnym.
1- osobowy - szybko
Ustawodawca może wymagać aby wniosek uzyskał określoną liczbę głosów.
- zwykła 10 członków - 5 za, 4 przeciw, 1 wstrzymał się
- kwalifikowana ułamek, może odnosić się do ilość członków dostępnych
- bezwględna- liczba głosów Tak > Nie + Wstrzymało się
Jak jest równo wniosek nie przechodzi
W większości bezwględnej wstrzymanie się od głosu jest głosem przeciw.
Forum -
to ta liczba członków organu kolegialnego, która jest potrzebna do tego by ten organ mógł zacząć działać.
Rożna liczba członków w zależności od statusu.
Powinno być conajmniej 50 % członków ciała kolegialnego.
Organ kolegialny - podejmuje decyzje w głosowaniu, jawne
tajne
Większość może być :
zwykła
kwalifikowana
bezwględna
względna
Większość bezwględna -
wiele organów o charakterze kolegialnym.
To taka większość, że liczba głosów musi być większa od sumy głosów „Nie” i „Wstrzymujących” się razem wziętych.
Wstrzymanie się od głosy jest brane w tym wypadku jak przeciw.
Organ Konstytucyjny - są odnotowane, wskazane, wymiennie w Konstytucji.
Organ Niekonstytucyjny - Prokuratura (nie ma ich w Konstytucji)
Organ Ustawodawczy - powołany do stanowienia prawa. Są to Sejm i Senat. (to nie są izby Parlamentu)
Są to dwa niezależne od siebie organy
Mogą tylko w dwóch wypadkach zebrać się razem
- kiedy tworzą Zgromadzenie Narodowe .
- stawiają Prezydenta w stan oskarżenia
Sejm jest ważniejszy od Senatu.
Z mocy ustawy Marszałek Sejmu jest po Prezydencie drugą osobę w Państwie
Kompetencje Sejmu są obszerniejsze niż Senatu.
Zdarza się że organ władzy ustawodawczej jest jeden Dzieli się wtedy na Izby, 2 lub 3
Marszałek Sejmu -
- jest drugą osobą w Państwie po Prezydencie.
- Przewodniczy obradom Zgromadzenia Narodowego,
- decyduje o budżecie
Organ ustawodawczy może dzielić się na Izby.
Organy władzy wykonawczej dzielą się na organy centralne (całe państwo) i terenowe (odpowiedni odcinek).
- dzielą się też na organy władzy wykonawczej i samorządowej.
organy władzy publicznej.
Rządowe (wojewoda) i
Samorządowe (Prezydent Miasta, Burmistrz, Wójt) - mają do pomocy organy ustawodawcze
Rade Miasta
Rade Gminy,
Sejmik Samorządowy Powiatowy
Sejm - org, kolegialny a Urząd - Kancelaria Sejmu
Minister organ jednoosobowy a Urząd - ministerstwo
Wojewoda - organ jednoosobowy a Urząd wojewódzki
Prezes Rady Ministrów - organ jednoosobowy
Rada Ministrów - kolegialny
Organ Centralny - Prezydent (organ jedno- osobowy),
Sejm
Ustawodawczy kolegialny
Senat
Urząd Kancelaria Sejmu
Senatu
Organy Kontrolne - Władza Kontrolna
Najwyższa Izba Kontroli
Rzecznik Praw Obywatelskich
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji- (organ kolegialny, nie podlega Prezesowi Rady Ministrów)
jest niezależny od Prezesa Rady Ministrów.
Rzecznik Praw Dziecka
Organy Wymiaru Sprawiedliwości
- stanowią Sądy i
Trybunały
Stanu Konstytucyjny
służy do ponoszenia odpowiedzialności służy badaniu zgodności z
karnej i Konstytucyjnej Najwyżsi przez Konstytucją, Ustaw i aktów
Najwyższych urzędników w Państwa. normatywnych poziomu z ustawami
- Prezydent ustawy i niższego rzędy
- Prezes Rady Ministrów) (czy ustawa jest zgodna z Konstytucją)
- Ministrowie
- Naczelny wódz
- Członkowie Rady Państwa
- Członkowie Centralnych Urzędów
Członkowie Trybunału Konstytucyjnego są powoływani na okres kadencji i Trybunału Stanu. Nie są sędziami. Różnica jest w sposobie powoływania i długości
Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu są powoływani na okres kadencji
- kadencja wynika z ustawy
- odpowiada na pytania prawne
T. Stanu - kadencja Sejmu
SĄDY
- powszechnie Najniższy - Sąd Rejonowy ( I instancji)
Najwyższy - Sąd Okręgowy (II instancji) i I instancji.
Sąd Apelacyjny - II instancji
odwoływania w związku z wyrokiem - apelacje
Odwoływania do prawomocnych wyroków, w sprawach w których orzeczono pozbawienia wolności, gdy w 2 instancji orzekał Sąd Okręgowy albo Sąd Apelacyjny, kierowane są do Sądu NAJWYŻSZEGO.
!!! Jeśli sprawa jest rozstrzygana w 1 instancji w Sądzie Rejonowym to ta sprawa nigdy nie trafi do Sadu Apelacyjnego.
Kierownikami Sądów są Prezesi.
Sądy dzielą się na wydziały, na czele stoi przewodniczący wydziałów.
Sąd Okręgowy- obejmuje miasto i ewentualnie kilka gmin
Okręg Sądu Okręgowego obejmuje często okręg Sądu Rejonowego.
Okręgowy Sąd Apelacyjny obejmuje kilka Sądów Okręgowych
Na czele Sądu Najwyższego stoi I Prezes Sądu Najwyższego
- najpierw dzieli się na Izby z Prezesami na czele.
Naczelny Sąd Administracyjny - (Sąd szczególny)
na czele stoi Prezes
powołany do badania zgodności z prawem decyzji administracyjnych
W sądach rozpatrywane są sprawy :
Sprawy karne -
cywilne
prawa rzeczowego
spadkowe
rodzinne ze stosunkiem pracy - S. Rejonowy,S. Okręgowy, S. Apelacyjny
(w wydziałach o nazwie Sąd Pracy)
Sąd Wojskowy (szczególny) - II instancji
- rejonowe (kiedyś garnizonowe
- okręgowe
Odwoływano od orzeczeń Sądów Okręgowych jako 2 instancja
orzekane są w Sądzie Najwyższym
Karne
Cywilne
Sąd Najwyższy ma Izby Wojskowe
Pracy
Ubezpieczeń Społecznych
Administracji
FORMY RZĄDÓW, SYSTEMY RZĄDÓW.
Podział rządów w zależności od tego jak są ukształtowane (uregulowane) stosunki.
System rządów
a) parlamentarno - gabinetowy
system równowagi między władzą ustawodawczą (parlament) a władzą wykonawczą (gabinet).
Spotykany w ustroju monarchicznym i republikańskim.
Sprawdza się tam gdzie mamy system 2 - partyjny. W tym systemie odgrywa największa rolę. Jest systemem stabilnym.
* zmodyfikowany -
istnieją 2 silne partie ale żadne nie jest na tyle silna żeby rządzić sama. Ten system mogliśmy spotkać w Niemczech
W Polsce mamy system 2- partyjny zmodyfikowany
UKŁAD 2-BLOKOWY- 2 silne bloki, ale nie mogą rządzić pojedynczo
zmodyfikowany - musi zabiegać o poparcie partii, dzięki której ma duże poparcie.
- Rząd powoływany przez Prezydenta bądź Monarchę.
- Musi mieć poparcie większości parlamentarnej.
- Lider partii wygrywającej otrzymuje misje stworzenia rządu.
- Parlament musi uchwalić wotum nieufności zaufania, jeśli tego nie zrobi większość parlamentarna może nie przeprowadzić wotum zaufania (2 razy w Polsce to się zdarzyło)
* Uzyskanie wotum zaufania dotyczy Prezesa Rady Ministrów (Premiera).
*Wotum nieufności musi dotyczyć Premiera jak i całego rządu.
Może trakcie się okazać że rząd może być odrzucony przez premiera.
* Prezes może stracić zaufanie i wtedy uchwala się wotum nieufności. Potem musi się podać do dymisji.
Uchwalenie wotum wobec rządu - musi podać się do dymisji.
*Konstruktywne wotum nieufności
polega na tym że głowa Państwa Prezydent, przyjmuje dymisje rządu.
Jednym głosowaniem musi odwołać jakiegoś Premiera i od razu powołać drugiego.
Prezydent jest ograniczony w swoich kompetencjach. Nie może być odwołany. Nie ponosi odpowiedzialności politycznej.
Premier i Ministrowie kontrasygnują głowę Państwa.
Oni są odpowiedzialni politycznie.
*Kontrasygnacja musi być podpisana przez Premiera lub Ministra
* Prolegatywy nie podlegają kontrasygnacie.
- nominacje Prezydenta
- akty własne
Prezydent ma prawo łaski, może darować karę, może ja też zmienić.
Może nadawać ordery bądź nominacje.
Nie musi mówić dlaczego tak robi, może także nie chcieć podpisać jakieś nominacji.
Podstawową cecha jest :
- dwuczłonowa egzegatywa
- szef Rządu - Premier, Prezes Rady Ministrów
- Szef Państwa
b) parlamentarno - komitetowy (konwentu)
system, gdzie przewaga leży po stronie Parlamentu.
Powstał w Szwajcarii.
System oszczędny jest system wtedy kiedy oszczędza finanse państwa i daje przewagę Parlamentowi.
W tym systemie funkcje głowy Państwa pełni ten, który Przewodniczy obrady Parlamentu w innych wypadkach Ministrowie.
Podporządkowane wszystkie inne organy państwowe.
Rząd - Komitet wykonawczy Parlamentu.
c) prezydenckich
charak. się przewagą władzy wykonawczej.
Próbą pogodzenia wszystkich systemów był system semi prezydenckich
- wynalazek amerykański.
Przewaga Prezydenta nad Parlamentem
System Prezydencki - Prezydent głową Państwa i Szefem Rządu.
Szefowi rządu podporządkowana jest cała władza wykonawcza,
powołuje ministrów. Parlament przesłuchuje Ministrów.
Prezydent i Parlament pochodzą z wyborów bezpośrednich bądź pośrednich. Władza silnie legitymuje Prezydenta. Prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej przed Parlamentem.
Prezydent jest tym podmiotem, który określa politykę zagraniczną państwa i jest zwierzchnikiem sił zbrojnych.
Rząd pełni funkcje doradcze dla Prezydenta nie ma mowy o systemie „d”
Rząd - administracja
d) semi prezydenckich - pól prezydencki
Prezydent z wyborów powszechnych
Rząd nie jest zależny od Prezydenta, powierza system rządów ugrupowaniu.
Rząd ma podobny charakter jak w systemie gabinetowo - parlamentarnym.
Prezydent ma do pomocy organy administracyjne - doradcze nazywane : Kancelarią (Ministrowie Stanu, Podsekretarz Stanu), Radą Stanu, Gabinetem, Radą Najwyższą.
Prezydent Może przedterminowo rozwiązać Parlament., wtedy kiedy nie można określić budżetu. `
'Podział ze względu na relacje głowy Państwa a Premiera.
* A ) Prezydialny System Rządów
zasadza się na zamkniętej egzekutywie
Funkcje głowy Państwa i Szefa Rządu pełni ta sama osoba.
W Polsce Minister Posłem i Senatorem.
Model
- Stanów Zjednoczonych
- Latyno- amerykański
- kolegialny - zjawisko spotykane w Szwajcarii
*B) Parlamentarny
podwójna egzekutywa.
Głowa Państwa ma kompetencje ograniczone najczęściej w formie monarchicznej bądź republikańskiej.
Model
- kanclerski Niemiec
- Francuski - premierosko - prezydencki
istnieje podporządkowanie Premiera Prezydentowi
Prezydent może odmówić podpisania ustawy.
Kanclerski Model - silna władza Kanclerza
wyróżniony spośród rządu.
Słaba władza Prezydenta
Wymyślenie progów żeby partia znalazła się w Parlamencie 3% u nas 5% wyborców.
Parlament samodzielnie wybiera Kanclerza a Prezydent powołuje Ministrów.
Prezydent jest tylko notariuszem. Ten co składa wniosek to Kanclerz.
Państwo - jest 5 typów definicji
- funkcjonalne
- psychologiczne
- strukturalno- elementarne
- socjologiczne
- klasowe
* Funkcjonalne
XVII w. Hugo Grotiusz określał państwo jako zrzeszenie ludzi w celu realizowania prawa.
Jest to społeczna organizacja mająca rozstrzygająca władzę nad wszystkimi obywatelami zamieszkującymi - określony obszar, rozwiązywania wspólnych problemów i zabezpieczania wspólnych dóbr i utrzymywania porządku.
* Strukturalno - elementarna
sformułowana przez Jelinka, przed. niem. nauki.
Mówił że państwo to terytorium, ludzie i władza Najwyższa (wł. zwierzchnia), musi być suwerenna.
Według jednych praw jest to rozkaz władzy państwowej a więc prawo jest tym co ustalił rozkaz władz państwa.
Druga grupa to prawna - naturalistów
poza prawem stworzonym przez państwo, istnieje prawo naturalne.
Ma źródło w naturze człowieka bądź wręcz w Boga.
Wyróżniamy tu ludzi wierzących i niewierzących.
Koncepcje ta odwołuje się do prawa istniejącego niezależnie od państwa.
Jest 3 sędziów. (Warszawa, Kraków, Rzeszów).
Warszawski mówi to się zgadza z prawem, który je wyznaje
krakowski mówi, że to się trochę nie zgadza
rzeszowski mówi to się wcale nie zgadza.
Koncepcja pozytywistyczna - prawno - naturalistyczna
Państwo określane jako trwały związek podlegający jednej władzy zwierzchniej.
Zwracano uwagę na suwerenność.
* Psychologiczna
def. rzadka w praktyce
Leon Petrażycki - państwo to zbiór wyobrażeń stosunków międzyludzkich miedzy rządzącymi a rządzonymi.
Rządzący wydają decyzje władcze wymagające realizacji. Rządzeni mają te decyzje wykonywać.
* Socjologiczne
państwo to społeczeństwo polityczne.
Wesołowski, uważał że państwo to zespół ludzi występujących jako członkowie określonej Instytucji.
Arystoteles - państwo to zdolne do samo wystąpienia Wspólnota równych charakter uniwersalny.
Obejmuje ogół stosunków społecznych pewnej zbiorowości ludzkiej, gdzie celem jest dobrobyt.
*Klasowe
odmiana def. socjologii Karl Marks, wskazywał na to że państwo jest elementem klasowego społeczeństwa.
Podkreślano element aparatu państwowego, jest niezbędny do rządzenia
Państwo określane jako zbiorowość, jako całość w 3 aspektach.
* etniczne
stanowi określony szczebel rozwoju życia społecznego
*kulturowy
zbiorowość państwowa wytwarza wiele wspólnych elementów
Są one dziedziczone.
prawo czy instytucja państwowa - element centralny.
*ekonomiczny
państwo to jedność, która ma
- cel: zaspokojenie potrzeb podmiotów wchodzących w skład elity państwa.
Cechy Państwa:
jest organizacją społeczną o charakterze politycznym.
Społeczność uniwersalna
organizacja, która posiada aparat: suwerenność: terytorialną, przymusową, społeczną.
Role obywateli wyznaczone są w Konstytucji i innych aktach o charakterze zbiorowym.
Państwo jest organizacją polityczną - to te organizacje, których zainteresowanie skupia się na rządzeniu, kierowaniu.
Inne organizacja to partie polityczne, kościoły i zw. wyznaniowe oraz grupy nacisku - te organizacje chcą zrealizować swój program lub pewne punkty w tym programie, nie zabiegają o władzę.
PAŃSTWO - NIEZALEŻNE OD ORGANIZACJI
zbiorowość - zespół ludzi, którzy przez dłuższy czas złączeni są ze sobą przestrzennie i czasowo.
- krótkotrwale i długotrwale
Ludzie, którzy należą do tej samej zbiorowości - dochodzi do oddziałowywań społecznych.
Społeczność to zbiorowość w której pojawiły się dostatecznie liczne stosunki społeczne.
Długotrwałe i powtarzające się działanie jest stosunkiem społecznym.
Zbiorowość, w której wytworzyły się różne stosunki społeczne naz. społecznością .
Społeczność państwowa (uniwersalna) -
skupia w sobie wszystkie przejawy życia społecznego w terytorium państwa.
Obejmuje ludzi mieszkających w granicach jednego państwa.
Obejmuje cudzoziemców mieszkających w granicach jednego państwa.
Społeczność - społeczeństwo
dostateczne liczne stosunki społeczne kiedy jest duże,
dotyczy mieszkańców państwa
społeczność państwowa jest społeczeństwem
nie istnieje społeczeństwo wsi (jest za małe)
Społeczeństwo globalne -
- zjawisko nowe
- obejmuje większy obszar niż obszar 1,3 państwa
- odnosi się do regionu (w znacz. geograf.)
- obejmuje społeczeństwo globalne
- bądź 4 kontynenty
- obejmuje nawet cały świat
Jan Szczepański pod terminem „społeczeństwo globalne” rozumiał szeroką formę zbiorowości, która wytwarza zbiorowość, wartości kulturalne, instytucje nieformalne, wzory zachowania, normy działania, która dodatkowo zapewnia integracje kulturalną szeregu zbiorowości, integracje osobowości uczestniczących w wieli grupach zmiennych a nawet o rozbieżnych systemach wartości.
Szeroka forma zbiorowości -
liczba tej zbiorowości w społeczeństwie globalnym jest wielka, nic nie wytwarza
zbiorowości wytwarzają wartości kulturalne
wytwarza normy działania
wytwarza wzorce zachowania
Normy mogą być normami
1) prawnymi
2) moralnymi
- etycznymi
- obyczajowymi
Normy moralne i normy prawne
starają się ocenić zachowania człowieka z punktu widzenia dobra i zła, przy czym normy moralne - pierwotne a normy prawne - wtórne
Między tymi normami istniej a rozmaite związki i odniesienia.
Norma prawna czegoś zabrania
Obie normy są sformułowane stanowczo.
Norma moralna na coś pozwala a prawna jest obojętna bądź odwrotnie.
Normy moralne obowiązują wszystkich, formułują,
czasem bywają sprzeczne między sobą między relacjami religijnymi.
Norma obyczajowa -
nie chce oceniać postępowanie człowieka według dobra i zła.
Tylko z punktu widzenia estetycznego
np. piękna czy brzydoty z pewnymi konwencjami.
Jan Szczepański uważał że społeczeństwo globalne jest swoistym rodzajem syntezy form życia zbiorowego wytwarzane na podstawie niektórych elementów kultury.
Zespól ludzi których łączą stosunki społeczne może być grupą społeczną, wtedy gdy te stosunki społeczne mają charakter więzi społecznych.
Więź społeczna -
- to aprobująca bądź dezaprobująca świadomość przynależności do konformizmów.
- to tendencja do zachowania najważniejszych konformizmów grupowych.
- to wspólnota wartości
Najważniejszym składnikiem więzi jest styczność przestrzenna (psychiczna)
Więzi mogą mieć charakter aprobujący bądź dezaprobujący
- obiektywny bądź subiektywny
- formalny (wcielono mnie do armii) bądź nieformalny
integracji może mieć charakter radykalny (rewolucyjny) bądź ewolucyjny
Ludzie tworzą różne grupy społeczne,
- ze względu na stosunek pokrewieństwa - (gr. rodzinna)
- ze względu na wspólne odniesienia do języka i tradycji (gr. narodowe)
- ze względu na zobowiązania do współpracy ekonomicznej (gr. gospodarcze)
Grupy mogą być różnej wielkości od 2 do wielu milionów
Małżeństwa monaganiczne - jest gr. małą, 2 - osobową.
Naród chiński
grupa wyznaniowa
Grupa bezpośredniego kontaktu
- gr. podstawowa
- wszyscy się dobrze znają
- mała gr, studencka, seminaryjna
- zazwyczaj gr. rodzinna
Wielkie grupy społeczne
- ludzie się nie znają
(duża partia polityczna np. PSL)
Grupy mogą mieć charakter wspólnotowy - chęć bycia razem
- wspólnota religijna
- naród
- klub sportowy
- rodzina
Charakter celowy - osiągnięcie zamierzonego celu rzeczy (partia polityczna)
Charakter spontaniczny -
naturalny (niesformalizowane), kiedy członków nie wiążą więzi sformalizowane
Charakter sformalizowany - (kiedy jest szef, prezes, dowódca kampanii, pomocnik dowództwa)
Przymusowa przynależność uzyskiwanie członkostwa
kontrolowana przynależność swobodny dostęp
Grupy genetyczne -
grupa, gdzie członkostwo uzyskuje się ze względu na pochodzenie np. naród
Charakter genetyczny
- ale przynależność ma char, przymusowy
- gr, mieszkańców Warszawy
- gr. ekskluzywna (kontrolowana przynależność) partia polityczna
-gr, inkluzywna (każdy, kto przestrzega zasad) naukowe towarzystwo
Char, sformalizowany
- gr. opierają się o normy statusu, określające kto kim jest.
Grupa może być grupą terytorialna -
to grupa, która jest podstawą wydzielania
jest związek z określonym obszarem.
Stowarzyszenie EKA (nieformalne) Poznaniaków, którzy mieszkają w Wa - wie.
- gr, skupione terytorialnie - gr, uczestników konferencji
- gr, rozproszone terytorialnie
- gr. woląndrowe (koczownicy, cyganie)
Klasy społeczne
wykształciły się pod koniec 18 wieku, we Francji
wykształcone przez kryteria ekonomiczne.
Struktury Klasowe
- tworzone przez nierównomierny podział dóbr, bogactw, podział władzy
Klasy społeczne są rozpoznawane z 2 punktów widzenia
- ekonomiczno - społecznej w strukturze społeczeństwa różnią się poglądami
- funkcjonalnego na naturę klas
Widziano jako wytwór stosunków gospodarczych i stosunków produkcji.
1) źródło powstania klas dopatruje się w warunkach ekonomicznych, w rozwoju gospodarczym społeczeństwa.
2) widzi źródła klas społecznych w strukturze organizacyjnej i w warunkach funkcjonalnych każdego społeczeństwa.
- ale w okresie industrialnym
- w marksizmie
- przez Marks
Według Karola Marksa - społeczeństwo miało charakter klasowo - pierwotny
klasy dominujące i uciskowe
Formacje niewolnicze
- wspólnota pierwotna - nie ma państw, nie ma klas
- formacje feudalne - państwo - klasa nie posiadająca ziemi
Formacja burżuazyjna
- Państwo Burżuazyjne
- klasa burż. I klasa robotnicza
Formacja Socjalistyczna
- Państwo Socjalistyczne
- klasa robotników i chłopów
- resztki klas, które były kiedyś klasami właścicielskimi.
Formacja Komunistyczna -
nie ma klas
Konflikty miedzy klasami decydowały o pozycji powstanie odpowiedniego stosunku do środków produkcji.
2 fazy powstania klas
- powstanie klasy w sobie (wspólne miejsce w systemie produkcji)
dla siebie (tworzy się ideologia klasy, organizacja polityczne
Karol Marks Marks Weber
Marks Weber
- poglądy o charakterze koncepcji ekonomiczno - społecznej
- zajmował się także klasami społecznymi, przy czym klasy społeczne nie są klasami , które zna Marks Weber.
Według Marksa to nie klasy tylko agregaty, które stanowią podstawę zrzeszeń i związków.
Agregaty nie tworzą żadnej organizacji.
Webera interesowało jaki jest stosunek do szans życiowych. Jakie są szansę życiowe tych ludzi, którzy tworzą agregaty.
Szansę życiowe zależne są od majątku ale wynikają też z wykształcenia.
Wykształcenie jest w dużej mierze pochodnią stanu posiadania.
Koneksje - znajomości
to jeden z elementów określających pozycje człowieka na rynku, nie zauważa jednak że to koneksje , znajomości są tym większe o ile są bogatsi rodzice .
Uważał że istnieją niezależne od siebie elementy wykształcenia, koneksji i elementy majątku
Te elementy należy brać pod uwagę, kiedy badamy szansę jednostki.
Marks Weber miał na myśli rynek pracy, który określał pozycje człowieka, zaliczał go do jakiejś klasy.
Według Marksa położeniem klasowym było położenie jednostki w stosunku do środków produkcji.
Funkcjonowanie prawa genetyki Weber określał mianem położenia klasowego.
Według Webera to funkcjonowanie w prawach religii.
Według niego położenie klasowe to szansa zaopatrywania w dobra, szansa rozporządzenia dobrami.
Marks Weber uważał że istniejący na rynku ludzie nie charakteryzują się ludnością szans życiowych.
PROBLEMY UPRZYWILEJOWANIE KLAS
Marks Weber - uprzywilejowania negatywne odnosi Weber do klas, która jest masą
pozytywne zarobków. Odnosi się też do klasy
posiadania
W pierwszym rzędzie klasa zarobkowa jest negatywna lub pozytywnie uprzywilejowana.
Wolności są wolnościami, którym przynależno jednostce ludzkiej nie zależne od woli jakiegokolwiek ustawodawcy
Wrodzone przynależności jakie posiada człowiek
Jest grupa myślicieli, którzy mówiąc o prawach i wolnościach posługuje się koncepcją weberowską, pozytywnego i negatywnego myślenia.
Weber wymyśla działanie masowe, które polega na tym że zauważyliśmy to że mamy wspólny interes. Podstawa tego działania leży we wspólnym położeniu.
Działanie masowe - to takie działanie że np. robotników zwalnia fabryka
działanie tych ludzi ma charakter okazjonalny.
Działanie klasowe - to takie działanie, kiedy zaczynamy przeczyć całej zabawie.
Występuje przeciwko ograniczeniu równych szans.
Jest białym afroamerykaniem i odbiera prace, to wtedy mamy odczynienia z działaniem klasowym.
Nie można konfliktu sprowadzać do szans.
Weberowskie pojęcie „Stany”
- to takie zbiory ludzkie, które roszczą sobie jakieś prawo szczególnego stosunku.
-przyczyny, stany urodzenia
- stany wyróżniane na podstawie kręgów życia.
Weber chce odróżnić położenie rasowe od położenia stanowego Takie zróżnicowanie prowadzi do zahamowania rynku pracy.
Koncepcja Marksistowska
znajdowała wielu zwolenników była bardzo popularna ale była koncepcja błędną.
Funkcjonalność klas społecznych - najbardziej znana koncepcja Parkstonsa
Funkcjonalna teoria klas społecznych -
- ma wiele odmian
- nie znajdują się w tej chwili w fazie rozwoju.
Koncepcja Marksonsa
koncepcja ujmująca społeczeństwo jako system.
Teoria kazała ujmować całość i rozpatrywać z punktu widzenia wejść i wyjść z systemu. Do każdego systemu było wejście i wyjście.
Z punktu widzenia człowieka system był całością
Z punktu widzenia obserwatora, który znajdował się wewnątrz udział, część.
Każdy system składał się z wielu podsystemów.
Marksons wykorzystując to mówił że społeczeństwo jest to duży system, który składa się z rozmaitych podsystemów.
Te podsystemy to podsystemy zawodowe. Opiera się na stwierdzeniu że ludzie w społeczeństwie wykonują różne zawody. Twierdził że te zawody mają różny prestiż społeczny., który zależał od kwalifikacji, kompetencji. Przygotowania od zarobków, od niezbędności
Może istnieć podsystem skupiający ludzi nie mający wysokiego wykształcenia ale są niezbędni (np., śmieciarze)
Uważa że istnieje pewna drabina podsystemów, określona przez statusy społeczne, które wchodzą w skład podsystemów.
Tą drabinę społeczna określa również przywileje, uznanie społeczne.
Teoria uwarstwienia
- stwierdza że nie ma społeczeństw nieuwarstwionego, społeczeństwa bez czasowego.
- wychodzi z teorii systemu
- społeczeństwo jest pewnym systemem a on charakteryzuje się tym co on przydziela swoim formą określane pozycje społeczne.
- zakłada ze ja oddzialowywuje na system a on działa na mnie.
- teorie zakładają ze musi istnieć system nagród, który będzie niwelował
Ten system musi dotyczyć korzyści materialnych, niematerialnych (prestiż, sława, uznanie)
Według koncepcji ..........................., twierdząc że wykształcenie to zawód, prestiż określają nam pozycje stratyfikacyjną.
Wyróżnił 6 klas
WW
WN
ŚW
ŚN
NW
NN